Groene Corridor. de integrale visie voor de recreatieve groene verbinding

Transcriptie

1 Groene Corridor de integrale visie voor de recreatieve groene verbinding

2 colofon opdrachtgever gemeente Eindhoven sector ORVM afdeling Groen en Water Kennedyplein 200 Postbus 990, 5600 AZ Eindhoven Projectteam: Boudewijn Tooren Gerben Kok Ingeborg Schouten Jelle Groot Gabry van Winden vormgeving Nieuwland Advies Haagsteeg 4 Postbus 522, 6700 AM Wageningen telefoon: +31.(0) fax: +31.(0) advies@nieuwland.nl copyright 9604 EVG 2010 Nieuwland Advies, Wageningen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur(s). Deze uitgave is met de grootste zorgvuldigheid opgesteld. Noch de makers, noch de uitgever stellen zich echter aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolkomenheden in deze uitgave.

3 Groene Corridor d e i n t e g r a l e v i s i e v o o r d e r e c r e a t i e v e g r o e n e v e r b i n d i n g Definitief rapport, mei 2010

4

5 INHOUD Inhoud 1 Aanleiding 07 2 Projectdoel 09 3 Projectgebied 11 4 Beleidskaders Rijksbeleid Provinciaal beleid (Noord Brabant) Gemeentelijk beleid 14 5 Gebiedsanalyse Historische verkenning Ruimtelijke verkenning Recreatie Ontwikkellocaties 28 6 De visie voor de Groene Corridor Stedelijke uitloper Een historische route Eindhoven schrijft geschiedenis De verkleuring van de Groene Corridor 37 7 Ontwerpuitgangspunten De inrichting van de recreatieve verbinding Bomen Straatmeubilair, element- en materiaalgebruik Communicatiemiddelen en informatievoorziening De knooppunten De deelgebieden De Mathildelaan De Zwaanstraat Oirschotsedijk I Oirschotsedijk II Oirschotsedijk III 51 8 Ontwerpopgaven 53 Bijlage 1 Bronnen 57 Bijlage 2 Contacten 58

6 6

7 hoofdstuk 1 AANLEIDING De stedelijke structuur van Eindhoven kenmerkt zich onder andere door drie groene wiggen die vanuit het omringende landelijke gebied de stad inprikken. Deze groene wiggen zijn, of worden op dit moment, ontwikkeld als stadspark De Karpen, de Genneper Parken en stadspark Landelijk Strijp. De Westcorridor van Eindhoven is onderhevig aan een grote verandering. De Philipsbedrijventerreinen worden getransformeerd naar duurzame woon- en werkmilieu's en in de arbeiderswijken van Philips vindt grootschalige wijkvernieuwing plaats. De Groene Corridor, die onderdeel is van zowel de Westcorridor als Stadspark Landelijk Strijp, maakt in de toekomst het groen bereikbaar voor de stedeling. In de Ontwikkelingsvisie voor stadspark Landelijk Strijp is de Groene Corridor aangemerkt als deelproject voor het Groene Raamwerk. De Groene Corridor moet dé recreatieve fietsverbinding worden tussen het centrum van Eindhoven en het Groene Woud. Vanaf het 18 Septemberplein in Eindhoven loopt de route via stadspark Landelijk Strijp tot op de Markt in Oirschot. Het Groene Raamwerk is de basis voor de ontwikkelingen in Landelijk Strijp. Uitgangspunten van dit Groene Raamwerk zijn de bestaande laan- en bosstructuren uitgebreid met ecologische en recreatieve verbindingen langs het Beatrixkanaal, de Oirschotsedijk en de beekloop de Ekkersrijt. De Oirschotsedijk is onderdeel van de Groene Corridor. De ingrepen ten behoeve van de Groene Corridor zijn gericht op het versterken van het raamwerk voor Landelijk Strijp, het maken van verbindingen tussen de stad en het landschap, de stadsdelen onderling en het bereikbaar maken van Landelijk Strijp vanuit de omliggende wijken. De Groene Corridor is een initiatief van het Brabants Landschap, de Erven Frits Philips, de gemeente Eindhoven en de gemeente Oirschot. Het initiatief is uitgewerkt tot een ontwerpvisie door Adriaan Geuze van West-8. Tijdens de boomfeestdagen in 2008 en 2009 is al een aanzet gedaan om de laanstructuur langs de Oirschotsedijk te verstevigen. Tijdens deze dagen zijn honderden eiken aangeplant langs de Oirschotsedijk ter hoogte van de Strijpse akker en verder richting het Beatrixkanaal. afbeelding 1 De Zwaanstraat 7

8 8

9 hoofdstuk 2 PROJECTDOEL De Integrale visie Groene Corridor is onderdeel van de totaalvisie de algehele afstemming tussen deze fasen en de bewaking van de groene- en recreatieve verbinding tussen het centrum van het grote geheel. De planning voor de uitvoering van het van Eindhoven en de Markt in Oirschot. Deze integrale visie heeft tracé is tussen 2010 en Om die reden is het belangrijk als projectgrens het grondgebied van de gemeente Eindhoven. een overkoepelend document te hebben die de inrichting in Afstemming met de gemeente Oirschot heeft plaatsgevonden en zal hoofdlijnen waarborgt. ook in de verdere uitwerking blijven plaatsvinden. Dit document zal worden aangeboden aan de Raad van zowel de Het doel van deze Integrale Visie Groene Corridor is om de ambitie gemeente Oirschot als de gemeente Eindhoven. voor de Groene Corridor nader uit te werken naar handvatten voor het uiteindelijke ontwerp voor de groene recreatieve verbinding. Deze visie geeft het project Groene Corridor weer binnen de context van alle ontwikkelingen langs het tracé. Na een beknopte beleids-, historische- en ruimtelijke verkenning wordt de relatie van de Groene Corridor met andere ontwikkelingen weergegeven. Door middel van kaarten, principeprofielen en referentiebeelden wordt het toekomstige beeld voor de Groene Corridor geschetst. De beeldvorming is per deelgebied uitgewerkt. Het doel voor de lange termijn is het vertalen van de integrale visie naar een definitief ontwerp. Het definitieve ontwerp wordt gemaakt in verschillende fasen. De integrale visie zal worden gebruikt voor afbeelding 2 De Oirschotsedijk 9

10 Rijksweg A2 Strijpse akker Philips Fruittuinen Beatrixkanaal Anthony Fokkerweg GROENE CORRIDOR Spoorlijn Philips de Jongh wandelpark Landgoed De Wielewaal Strijp R Beukenlaan Strijp S Philips stadion

11 hoofdstuk 3 PROJECTGEBIED Het lanenstelsel van de Groene Corridor loopt vanuit het centrum van Eindhoven, het 18 Septemberplein, over de Mathildelaan, langs het PSV stadion, richting bedrijventerrein Strijp. Via Strijp S volgt de Groene Corridor de Zwaanstraat richting de Oirschotsedijk. Hier loopt de Groene Corridor tussen het Philips de Jongh wandelpark en Landgoed De Wielewaal door. De Constant Rebecque Kazerne langs de Oirschotsedijk krijgt speciale aandacht binnen het plan. Aan de westkant van de Anthony Fokkerweg loopt de Groene Corridor verder richting de A2. Midden op de Strijpse akker staat als solitair de Philipsboom. Het deel tussen de A2 en het Beatrixkanaal is de laatste fase op het grondgebied van Eindhoven. De lijn Groene Corridor wordt een aantal keer doorsneden door infrastructuur, zoals de Fellenoord en Beukenlaan. In Landelijk Strijp kruisen de Anthony Fokkerweg, Rijksweg A2 en het Beatrixkanaal de Groene Corridor. De Groene Corridor vindt aansluiting bij alle waardevolle groenstructuren, -gebieden en gebieden met een bijzondere monumentale of historische waarde voor Eindhoven langs het projectgebied. Vanaf het Beatrixkanaal loopt de Groene Corridor over grondgebied van de gemeente Oirschot. Het volgt de Eindhovensedijk over de Oirschotse Heide, kruist de A58 tot aan het Wilhelminakanaal. Uiteindelijk stopt de Groene Corridor op de Markt, midden in Oirschot. afbeelding 3 Het projectgebied 11

12 12

13 hoofdstuk 4 BELEIDSKADERS afbeelding 4 De oude Philips Bedrijfsschool met daarvoor het kunstwerk Panta Rhei 4.1 Rijksbeleid Nota Ruimte 2004 In de Nota Ruimte wordt een van de robuuste groenstructuren in Brabant aangewezen als Nationaal Landschap het Groene Woud. Het Groene Woud ligt tussen s Hertogenbosch, Tilburg en Eindhoven en moet recreatieve uitlopers krijgen tot in het centrum van de drie steden. Voor Eindhoven valt die loper samen met het ontwikkelingsgebied Landelijk Strijp. Doorwerking op de lokale agenda verstaat de realisatie van de Groene Corridor: een verbinding tussen Eindhoven met Nationaal Landschap het Groene Woud. 4.2 Provinciaal Beleid Brabants Mozaïek 2007 In de studie Brabants Mozaïek van de provincie Noord Brabant wordt een treffende typering van het verstedelijkingspatroon van Brabant gegeven. Het komt overeen met het beeld van Eindhoven. Brabant is een onwaarschijnlijk mozaïek van steden, agrarische gebieden en natuurgebieden. De stad is overal en het landschap is om de hoek. Het is de ambitie van de Provincie om de verwevenheid tussen stad en land te bevorderen maar tegelijkertijd het contrast te behouden. SRE Regionaal Structuurplan regio Eindhoven, Provincie Noord Brabant. Uitwerkingsplan Zuidoost Brabant De regio Zuidoost-Brabant toont enerzijds een gezicht van dynamische stedelijkheid, met een (inter)nationale oriëntatie en een kennisintensief technologisch gerichte industrie en zakelijke dienstverlening. Daarnaast heeft de regio het gezicht van kwalitatief hoogwaardige kleinschalige en rustige groene woon- en werkmilieus. Het doel is om in de stedelijke regio een sterke groenstructuur te ontwikkelen als landschappelijk kader voor stedelijke ontwikkeling in aansluiting op het groen in landelijke regio s. Ook in de landelijke regio s is ontwikkeling van het groen uiteraard van groot belang, deze ontwikkeling krijgt vorm binnen het reconstructieproces. De verbinding van stad en land wordt uitgebouwd door verdere ontwikkeling en het uitbuiten van groene dooraderingen en concentratieplekken van stedelijke voorzieningen. De recreatieve ontsluiting van groene gebieden in de stedelijke- en landelijke regio in relatie tot elkaar vindt zijn vertaling in een recreatieve poort' naar het Groene Woud. 13

14 4.3 Gemeentelijk Beleid In de interim structuurvisie Eindhoven 2009 is de Groene Corridor expliciet aangeduid al primair fietsnetwerk en als structureel te Interim structuurvisie Gemeente Eindhoven (Concept 2009) ontwikkelen groen. De Interim Structuurvisie 2009 en het Handboek De groene en ecologische hoofdstructuur van Eindhoven bestaat Openbare Ruimte duiden het tracé van de Groene Corridor aan als aan de westzijde uit Landelijk Strijp, en aan de Zuid - Oostzijde inrichtingsniveau 'Bijzonder'. Het citaat uit het Handboek Openbare uit de dalen van de Dommel en de Kleine Dommel, en uit het Ruimte is terug te lezen op pagina 45. gebied Gijzenrooi. Van hieruit dringen uitlopers tot diep de stad in. Groenbeleidsplan 2001 Dommeldal Noordoost en Landelijk Strijp). Deze stadsparken zorgen De heldere structuur van wiggen, groene zones en dooradering is voor een robuuste groene omgeving voor recreatie en natuur en een kernkwaliteit van Eindhoven. Door de voortgaande verstedelijking een goede relatie met het buitengebied door middel van, deels nog dreigt deze aan betekenis in te boeten. Om te voorkomen dat te ontwikkelen, fiets- en wandelpaden. Zij brengen het platteland Eindhoven uitgroeit tot een amorfe stedelijke vlek dient deze dicht bij de stadsbewoners met bijzondere voorzieningen als de kernkwaliteit onderkend, veiliggesteld en ontwikkeld te worden. ecoboerderij, het openluchtmuseum, stadspoorten, parken en vele Eindhoven heeft weliswaar een gunstige uitgangspositie voor mogelijkheden voor landschaps- en natuurbeleving. groene recreatie in en om de stad, maar de werkelijk voor recreatie Kenmerkend zijn vooral de drie groene wiggen (Dommeldal Zuid,

15 beschikbare ruimte is beperkt en de kwaliteit staat onder druk. Om Bereikbaarheidsplan Eindhoven die recreatieve mogelijkheden beter te kunnen benutten en actueel te Het bereikbaarheidsplan Eindhoven behelst een groot aantal houden is een forse impuls nodig. Hierbij gaat het onder andere om aanpassingen en verbeteringen op verkeerskundig gebied. het vergroten van de mogelijkheden voor extensieve recreatie in de Belangrijke projecten voor de Groene Corridor zijn: buitengebieden rondom de stad. Investeringen in de aanleg van een volwaardige recreatieve routestructuur naar en door het groen speelt hierbij een belangrijke rol. Het autoluw maken van de Oirschotsedijk door middel van een tweetal knippen. De opwaardering van de Achtsteweg-Zuid ten behoeve van de verkeersafwikkeling richting de Anthony Fokkerweg. Ontwikkelingsvisie Landelijk Strijp De ambitie voor Landelijk Strijp liggen hoofdzakelijk bij het ontwikkelen van de Brainport Innovatie Campus, verder in het rapport BIC-clusters genoemd, en Stadspark Landelijk Strijp. Een extra afrit van de A2 direct ten noorden van de Oirschotsedijk. In afbeelding 5 zijn de belangrijkste ontwikkelingen weergegeven uit de Ontwikkelingsvisie Landelijk Strijp en het Bereikbaarheidsplan. afbeelding 5 Ontwikkelingsvisie Landelijk Strijp en Bereikbaarheidsplan