Wij zijn op zoek naar u!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wij zijn op zoek naar u!"

Transcriptie

1 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 2 JAARGANG 6 NUMMER 1 MAART 2011 ZIJLNIEUWS... VOOR VERWANTEN EN RELATIES Wij zijn op zoek naar u! Tien jaar lang hebben zij zich met veel plezier ingezet voor de cliënten die worden begeleid door De Zijlen. Ze hebben meegepraat en geadviseerd over het beleid van De Zijlen, over de financiën en over het geestelijk en lichamelijk welbevinden van de cliënten. Bij alles wat je doet staat de cliënt voorop, zeggen Jannie de Boer, Harry Wiegers en Ed Visser. Na tien jaar nemen deze drie leden van de Centrale Cliëntenraad (CCR) - die binnenkort de Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) heet - afscheid. Het is tijd voor nieuwe mensen, die fris tegen de zaken aankijken, zeggen ze. Op de vraag of de stem van de CCR werkelijk telt, is het antwoord unaniem: Ja! Wij zijn er voor de cliënt en we weten dat het helpt! Verrijkt Ik vind het jammer dat ik er uit moet, vervolgt Harry, de man die na afronding van zijn loopbaan als ondernemer bewust koos om in zijn vrije tijd iets sociaals te gaan doen. Ik zou wel tot mijn 95ste door willen gaan, maar we hebben te maken met onze houdbaarheidsdatum, meldt hij er lachend bij. Dit werk heeft mijn leven enorm verrijkt! Ook de andere twee beamen dit volmondig. Het is niet alleen zinnig werk, maar ook hartstikke leuk om te doen, zegt Jannie, anders hadden we het geen tien jaar volgehouden. Ik vind het bijvoorbeeld interessant om ergens achter de schermen te kijken. Daardoor krijg je ook meer begrip voor een organisatie. En je leert er veel van, vult Ed aan. Neem alleen al zaken als de AWBZ, de Zorg Zwaarte Pakketten en dergelijke. Die kennis zorgt voor verruiming van je eigen algemene ontwikkeling. Betrokken Van nieuwe leden wordt gevraagd dat ze betrokken zijn bij de cliënten van De Zijlen. Dit betekent niet per definitie dat een familielid van hen door De Zijlen moet worden begeleid. Het kan ook iemand zijn die actief vrijwilliger is of mentor van een cliënt. Wat vooral telt is betrokkenheid, melden de drie. De CCR geeft gevraagd en ongevraagd advies aan bestuurder Hetty de With met wie we een heel open contact hebben. Maar de CCR heeft ook wat minder ernstige zaken op het programma staan. Elk jaar wordt een leerzame, maar vooral ook leuke themadag georganiseerd voor de leden. Zet maar boven het artikel iets van Wij zijn op zoek naar u! of Cliënten hebben u nodig!, aldus Jannie tot slot. Het zou namelijk zo fijn zijn dat mensen zich melden, zodat de CCR weer compleet is voordat wij vertrekken. Wij zijn op zoek naar minstens drie en maximaal zeven nieuwe leden. Meldt u aan, zou ik zeggen! Hebt u belangstelling? Stuur uw brief, voorzien van uw motivatie en ervaring, voor 17 april a.s. naar infopeno@dezijlen.nl. Graag Vacature CCR vermelden bij het onderwerp. Veel leesplezier! De zorg voor mensen met een verstandelijke beperking vraagt om langdurige ondersteuning van mensen in een kwetsbare positie. Dit is niet altijd gemakkelijk, zeker wanneer naast de verstandelijke beperking ook psychische problemen spelen. Hoe gaat De Zijlen hiermee om en welke werkwijze wordt elders gehanteerd? U leest het in dit themanummer 'probleemgedrag en veiligheid' van Zijlnieuws. De redactie Volledige veiligheid kun je niet inbouwen 4 Het roer is om op De Vennen 8 Ieder mens heeft graag zelf het stuur in handen 11 ZIJLNIEUWS 1

2 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 3 DOORGESLUISD Nieuwbouw Lindehoeve van start! Na lang wachten gaat de nieuwbouw van de Lindehoeve aan de Bousemalaan in Tolbert eindelijk van start. De huidige locatie voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. In februari en maart is begonnen met de sloop van het voorhuis, daarna gaat de nieuwbouw van start. Gedichtenbundel van Thea Tanja welke acties ondernomen moeten worden ter voorkoming van besmetting. Twee keer per jaar worden watermonsters genomen en in een laboratorium onderzocht. Mocht ondanks alle inspanningen toch een besmetting voorkomen, dan wordt onmiddellijk actie ondernomen, zoals frequenter spoelen of thermisch reinigen. Mocht ook dit geen oplossing bieden, dan wordt chemisch gereinigd. De acties worden gepland in nauw overleg met het locatiehoofd. Met vragen kunt u contact opnemen met helpdeskfaza@dezijlen.nl. de iphone. Met deze app heeft u de leukste adressen bij de hand. De app bevat een schat aan bijzondere adressen op het gebied van horeca, kunst, winkels, (kinder)boerderijen, vrije tijd en dienstverlening, verspreid over heel Nederland. Al deze bedrijven worden - deels - gerund door mensen met een beperking. De Thea Tanja is 63 jaar en woont in verzorgingshuis de Westerburcht in Zuidhorn. Haar allerliefste bezigheid is gedichten maken. Daarmee wil ze mensen helpen en troosten. Onlangs zijn haar gedichten gebundeld in een boekje Sommige sprookjes worden niet opgeschreven. Hebt u belangstelling voor dit boekje, neem dan contact op met de afdeling communicatie, telefoon (0594) Recreatieve activiteiten dankzij subsidie Er is een inventarisatie gemaakt van gemeentelijke subsidiemogelijkheden voor cliënten om te kunnen deelnemen aan sociaalrecreatieve activiteiten. De ene gemeente noemt dit het participatiefonds, zoals de gemeente Leek. In andere gemeenten worden diverse namen gehanteerd, maar elke Groninger gemeente heeft een dergelijk subsidiepotje. Voor meer informatie kunt u terecht bij Ingrid Quastenit op het Zijlhuis, telefoon (0594) Maatregelen legionella In 2009 en 2010 is hard gewerkt om de waterleidinginstallaties van alle locaties aan te passen. Het uiteindelijk doel is de kans op legionellabesmetting te verkleinen. Daarnaast zijn voor al deze locaties plannen gemaakt waarin staat Dubbele verzending Zijlnieuws De redactie ontvangt geregeld vragen over het feit dat soms twee keer het Zijlnieuws op de deurmat valt. Dit komt omdat sommige verwanten zijn opgenomen in meerdere adressenbestanden. Ze zijn bijvoorbeeld niet alleen eerste contactpersoon, maar ook lid van een LMR of ook vrijwilliger bij De Zijlen. Helaas is het nog niet gelukt om te voorkomen dat u in dat geval meerdere enveloppen met dezelfde informatie ontvangt. Onze excuses voor het ongemak. Er wordt aan gewerkt. Verhuizing Maricja uitgesteld Kinderdagcentrum Maricja in Tolbert kan nog niet verhuizen naar de Brede school in Nuis, omdat er vochtplekken zijn ontdekt in het marmoleum. Vermoedelijk gaat het om condens, als gevolg van het op enkele plekken niet voldoende droog zijn van de ondervloer. Zodra het vochtprobleem is opgelost, vindt de verhuizing plaats. Dit zal waarschijnlijk in het voorjaar zijn. Fitnesskorting voor cliënten en vrijwilligers Cliënten en vrijwilligers kunnen met korting sporten in Fitnesscentrum Leek. De korting geldt dus niet voor andere sportcentra in de provincie. Neem voor meer informatie contact op met Hiltsje Dubois, telefoon (0594) of stuur een naar hiltsje.dubois@dezijlen.nl. Gratis app voor iphone Bijzonder Welkom lanceert een gratis app voor app is te downloaden via de website Enquête vrijetijdsinvulling cliënten Het Vrijetijdsteam voert samen met Huis voor de Sport Groningen een onderzoek uit naar de cliëntwensen op het gebied van bewegen en vrije tijd. Begin 2011 zijn vragenlijsten gestuurd naar cliënten en begeleiders. Met het onderzoek wil het Vrijetijdsteam een goed beeld krijgen van de individuele wensen van cliënten. Het is nu zo dat veel evenementen collectief plaatsvinden op Sintmaheerdt en dat er algemene vrijetijdsactiviteiten worden georganiseerd. Het team wil toe naar een aanbod dat gebaseerd is op individuele vragen en wensen. De uitkomsten worden gebruikt om nieuwe activiteiten te ontwikkelen. Daarnaast kunnen gemeenten en organisaties als sportverenigingen worden overtuigd van de noodzaak om aandacht te besteden aan beweeg-, vrijetijds- en gezondheidwensen van mensen met een verstandelijke beperking. 2 ZIJLNIEUWS

3 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 4 Woonvorm Marum viert feest Bewoners en medewerkers van woonvorm Marum vierden op 18 maart het twaalf en half jarig bestaan van de locatie. s Middags werd feest gevierd met alle bewoners en medewerkers. s Avonds was er een gezellige avond voor genodigden. Havengebouw Nienoord weer open Eind maart opent het Havengebouw in Leek weer de deuren! Het terras biedt een mooi uitzicht op boten en het bos van Nienoord. Kom eens langs voor een kop koffie met appelgebak! Cliënten werken in de bediening, in de keuken en achter de kassa. Zij zijn nog op zoek naar leuke collega s die hen willen helpen met bijvoorbeeld drankjes inschenken en zorgen voor een schoon terras. Tot 1 oktober is het Havengebouw dagelijks van tot uur open, dus ook in het weekend! t Havengebouw staat aan Nienoordshaven 2 in Leek. Spetterend carnaval Voor het eerst heeft De Zijlen met maar liefst 45 cliënten deelgenomen aan de carnavalsoptocht van Koetsenburg. Veel cliënten, vrijwilligers, stagiaires en begeleiders waren druk doende om het thema milieu op een positieve manier onder de aandacht te brengen. Alleen de voorpret was al een feest op zich. Voor de optocht werden rolstoelen, duofietsen, rolstoelfietsen en electrokarren versierd. Terwijl in Koetsenburg cliënten deelnamen aan de optocht werd er op Sintmaheerdt ook volop carnaval gevierd. Het was een kleurrijk, vrolijk, sfeervol maar vooral een knalgezellig carnavalsfeest. Zowel cliënten als begeleiders waren bijzonder mooi verkleed. Heksen, musketiers, bananen, politie, Michael Jackson, clowns, alles was aanwezig. Het carnavalsfeest werd muzikaal ondersteund door de eigen dj s Remmelt en Frans. Het hoogtepunt van het feest was het bezoek van de Raad van Elf van Koetsenburg. Nieuw: dagbesteding Brons Appingedam In februari 2011 is de dagbesteding op de locatie Brons te Appingedam gestart. De locatie is gelegen op een industrieterrein van de voormalige Bronsmotorenfabriek. In een loods achter het pand zit het Bronsmotoren museum. De dagbesteding is gevestigd in het voormalige hoofdgebouw. Het gebouw bestaat uit drie werkruimtes waarvan het atelier het grootst is. De activiteiten zijn ambachtelijk van aard. Zo zijn er de textiele werkvormen, textiel verven en breien. Verder het maken van conserven zoals jam, saus en relish. Ook wordt er aan houtbewerking gedaan zoals het opknappen van oude meubels. Voor de toekomst wordt gedacht aan het verbouwen van eigen vruchten. Verder zal mogelijk catering ontwikkeld worden ten behoeve van de omliggende bedrijven. Koetshuis bijna klaar voor bewoning Het schiet nu op met de bouw van het Koetshuis op Sintmaheerdt in Tolbert. Vanwege de winter is enige vertraging opgetreden. Naar verwachting vindt medio maart de oplevering plaats. Daarna worden de domoticavoorzieningen de thuistechnologie - geïnstalleerd. Dit duurt ongeveer drie weken, waarna een testfase van twee weken volgt. Ondertussen worden keukens geplaatst, vloeren gelegd en vanaf 18 april worden de meubels geleverd. Zoals de planning nu is, kan het gebouw vanaf 26 april in gebruik worden genomen. Er wordt nog een kijkdag georganiseerd voor gebruikers en belangstellenden. Wanneer de daadwerkelijke verhuizing van cliënten van de Terp en Dobbe 23 naar het Koetshuis plaatsvindt, is nog niet bekend. Column Mee laten kijken Toen ik hoofd was werd ik op een dag gebeld door een huilende begeleidster. Of ik zo snel mogelijk naar het huis wilde komen. Daar trof ik twee radeloze vrouwen aan: een moeder en de begeleidster. Ze hadden gevochten met elkaar, ze waren elkaar in de haren gevlogen na een woordenwisseling waar ze niet uit kwamen. Beiden waren getergd tot het uiterste: boos en verdrietig dat de ander haar niet begreep. Radeloosheid, boosheid, angst en verdriet zijn emoties, die kunnen ontstaan als een ander jou niet begrijpt. Als die ander jou dwingt dingen te doen die je niet wilt, die je niet begrijpt en vooral ook: die bij jou angst en onzekerheid veroorzaken. Dan kun je van je af slaan en schoppen of zelfs letterlijk van je afbijten. Veel van onze cliënten hebben grote moeite met het begrijpen van hun omgeving. Zij hebben een stoornis in het verwerken van informatie. Ik ben als begeleidster door cliënten geslagen, gestompt, geschopt, gebeten, bespuugd en aan mijn haren getrokken. Koffiemelk werd over mijn hoofd gegooid. Ik heb veel blauwe plekken opgelopen. Was ik nooit bang? Nou, ik ben geen held, ik heb een hekel aan geweld. Maar vanaf het eerste moment dat ik met mensen met ernstig probleemgedrag in aanraking kwam, realiseerde ik mij ten diepste dat ik altijd nog minder bang was dan zij. Dat ik kon blijven nadenken. Dat ik in staat was om hulp in te roepen. Dat ik na 8 of 10 uur dienst weer naar huis toe zou gaan, weg uit die spannende situatie. Dat ik degene was, kortom, die rust kon brengen. Als ik het niet zou doen, wie dan wel? En met ik bedoel ik niet mijn exclusieve persoonlijke ik, maar mijn professionele ik, ik als begeleider. Samen met collega s en andere belangrijke anderen als ouders, maatjes, locatiehoofd, arts en gedragskundige zijn wij degenen, die voor stabiliteit moeten zorgen. Lukt ons dat altijd? Nee, dat lukt niet altijd. Want wij zijn ook gewone mensen met onze gevoelens van angst en onzekerheid. Belangrijk is dat we dat met elkaar delen, vertellen waar je staat en hoe je de problemen ervaart. Doe je dat niet, dan worstel je niet alleen zelf met meer problemen dan nodig is, maar duurt het ook langer voordat collega s en cliënten bij jou de sleutel hebben gevonden om goed met je om te gaan. Dan loop je grote risico s. Waarvan één is: jezelf verliezen in radeloosheid. Hetty de With, bestuurder Reageren? Hetty.dewith@dezijlen.nl ZIJLNIEUWS 3

4 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 5 Volledige veiligheid kun je niet inbouwen Welke veiligheid je als ouders inbouwt in het leven van je kind? Dat begint al op jonge leeftijd, zegt Janet Raangs, moeder van Marlous (21), die sinds kort, begeleid door De Zijlen, aan de Grevingaheerd in Groningen woont. Geen snoepjes aannemen van vreemde mensen, niet met vreemden meegaan en, nu ze ouder is, niet je banknummer aan onbekenden geven. Je kunt volledige veiligheid echter niet inbouwen. Net als bij het leren fietsen vroeger. Marlous wilde, net als andere kinderen, ook fietsen. We konden haar toch niet binnen houden? Onrust Tot haar vijftiende logeerde Marlous regelmatig op De Alekamp in Onnen. Ik wil hier wel wonen, gaf ze destijds aan en dat gebeurde. Als je kind uit huis gaat, geeft dat veel onrust, zegt Janet terugblikkend. Marlous was vijftien, nog jong, maar ze wilde zelf graag en De Alekamp was helemaal haar wereld. Wel moesten wij ons wel steeds verdedigen ten opzichte van de buitenwereld: gaat je kind zo jong al uit huis? Voor ons was het vooral het sociale aspect wat de doorslag gaf. Ze heeft daar een fantastische tijd gehad. De begeleiding was geweldig. Marlous is een schat, een opgewekte meid en je wilt toch dat je kind een goed leven leidt. Haar eigen plek Na de Alekamp verhuisde Marlous naar trainingshuis De Driemaster in Lewenborg. Daar heeft ze anderhalf jaar gewoond, vertelt haar moeder, maar daar moest ze steeds op haar tenen lopen om alles te kunnen bijbenen. Dat ging niet goed. Vandaar dat we op zoek zijn gegaan naar een andere plek. We hebben gekeken in Zuidhorn. Daar vond Marlous de kamer te klein. Aan de Grevingaheerd was ze meteen verkocht. Al is de kamer die ze heeft kleiner dan in het trainingshuis, ze heeft nu een eigen keuken, balkon en haar eigen toilet en douche. De ontvangst was goed en Marlous is helemaal tevreden. Vroeger kwam ze elk weekend thuis. Nu moet ik vragen: kom je t weekend nog thuis? Ze heeft het druk met van alles of ze wil gewoon even rust. Ze werkt op Boerderijum en dat vindt ze prachtig. Ze gaat straks ook in de weekenden werken. Ja, dit is echt haar plek. Loslaten en overlaten Als ouders moet je volgens Janet vooral loslaten en overlaten. Je geeft je kind uit handen aan mensen die je niet kent, zegt ze. Dan moet vertrouwen eerst groeien. In het begin had ik bijvoorbeeld ook moeite met Beijum. Vervolgens dacht ik: als het in die wijk niet veilig zou zijn, zou De Zijlen daar vast geen mensen laten wonen. Ook wat het fietsen betreft wil Marlous graag zelf naar de stad fietsen. Eerder oefende ze met de begeleiding om naar Boerderijum te fietsen. Ook dat kwam goed. Wat mij als ouder heel veel rust geeft, is goed geïnformeerd worden. De begeleiding belt ons regelmatig en als wij vragen hebben, kunnen we altijd bellen. Zo was Marlous laatst in het winkelcentrum een abonnement aangesmeerd op de Veronicagids. In overleg met de begeleiding hebben we dat kunnen terugdraaien. Volledige veiligheid bestaat niet, maar dat nauwe contact met de begeleiders en het goed geïnformeerd worden geeft me als ouder enorm veel rust! 4 ZIJLNIEUWS

5 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 6 Specifieke kennis gebundeld De behandeling die De Borg biedt aan mensen met een licht verstandelijke beperking die sterk gestoord gedrag vertonen, is gebaseerd op de drie B s: bejegening, behandeling en beveiliging. Wij houden in onze ambulante en klinische aanpak rekening met de verstandelijke beperking van de persoon (bejegening), met de psychiatrische stoornis (behandeling) en met de omgeving (beveiliging), aldus Nico Overvest, manager van De Borg. De Borg is een samenwerkingsverband van vier instellingen met een landelijke dekking, die mensen met SGLGV behandelen. De afkorting staat voor Sterk Gedragsgestoord Licht Verstandelijk Gehandicapt. De Borg biedt deze mensen - die door hun complexe probleemgedrag zijn vastgelopen en de greep op hun leven zijn kwijtgeraakt behandeling, zorg en ondersteuning. De Borg stimuleert wetenschappelijk onderzoek, werkt continu aan verbetering van de kwaliteit van haar dienstverlening en deelt graag haar kennis met collega-instellingen. Meer inzicht Aan de beperking van de persoon kunnen wij niets veranderen, legt Overvest uit, die is levenslang. Waar het om gaat is de aard van de beperking goed te begrijpen, zodat we een steunstructuur kunnen bedenken, die past bij elke individuele cliënt. Daar draait het om bij bejegening. Daarbij hebben we voluit in het oog dat er ook sprake is van een stoornis. In de behandeling die daarbij hoort richten we ons, net als in de reguliere psychiatrie, op verbetering van de geestelijke gezondheid. In veel gevallen is er sprake van grensoverschrijdend gedrag waarbij ook Justitie betrokken is. In die gevallen werken we aan de beveiliging van de samenleving. Bij de behandeling van de gedragsstoornis maken we gebruik van de inzichten die bij normaal begaafde mensen zijn opgedaan. Die vertalen we naar mensen met een verstandelijke beperking. Bij het aanleren van ander gedrag betekent dit bijvoorbeeld in kleine stappen werken, veel herhalen en het nieuwe gedrag leren toepassen in de dagelijkse praktijk. Een behandeling duurt gemiddeld anderhalf jaar. In die tijd krijgt de cliënt meer inzicht in zijn eigen handelen en kan hij beter risicovolle situaties vermijden of helder aangeven welke steun hij op die momenten nodig heeft. Omdat het gaat om een psychische gedragsstoornis, vaak inclusief gevaar voor de omgeving, is er tijdens de behandeling een grote rol weggelegd voor de gedragswetenschapper of psychiater. Zijn advies is leidend in wat er moet gebeuren. Bundelen Overvest geeft aan dat het heel belangrijk is om de behandeling goed te laten aansluiten bij hoe de cliënt in het leven staat en hoe hij zijn eigen problemen ziet. Wanneer je die bejegening niet goed op orde hebt, worden cliënten overvraagd. Dat zie je vaak. Ze snappen het niet, vallen uit en hebben het gevoel dat ze opnieuw gefaald hebben. Dat wil je niet. Het probleem in de sector verstandelijk gehandicapten is dat ze goed aansluit bij de cliënt, maar dat het lastig wordt wanneer er extra problemen zijn. Dan ontstaat handelingsverlegenheid. Omgekeerd zie je in de psychiatrie overvraging van mensen met een verstandelijke beperking. Wij werken op het snijvlak van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, de geestelijke gezondheidszorg en Justitie. Het gaat om het bij elkaar brengen van specifieke kennis uit deze drie sectoren, die willen we bundelen. Die bundeling is nodig om resultaten te kunnen boeken. De resultaten zijn goed, maar er is nog een wereld te winnen. Voor meer informatie, zie ZIJLNIEUWS 15

6 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 7 Ook vrijwilliger heeft informatie nodig Tien jaar geleden besloot zijspanner Henk van der Woude voor het eerst mee te doen aan de Sintmarun vanuit Tolbert. Met succes, want hij is deze feestdag nog steeds jaarlijks trouw. Na zijn pensionering, zo n vier jaar geleden, wilde hij daarnaast wel vrijwilliger worden op De Zijlen. Hij kreeg een aantal foto s en wensen van cliënten te zien, die op zoek waren naar een vrijwilliger. Geft niks Eén van hen was Willem Frans (69), vertelt Henk. Ik herkende hem meteen als de man die eerder bij mij in het zijspan zat. Willem was op zoek naar een vrouwelijke vrijwilliger, maar toch ben ik met hem gaan kennismaken. Ik zei nog tegen Willem: ik ben geen vrouw. Geft niks zei Willem. t Klikte meteen en sindsdien haal ik hem eenmaal per maand op voor een uitstapje. We gaan motoren kijken, een kopje koffie drinken of naar een tweede hands winkel. In de vakantie stuur ik een kaartje en Willem is op m n verjaardag geweest. Willem vindt alles prachtig en ik geniet met hem mee. Voorlichting Deze oud reservepolitieman en voormalig hoofd van de technische dienst van diverse ziekenhuizen rijdt ook elke woensdagavond cliënten van de Smitstraat per busje naar de wekelijkse disco op Sintmaheerdt. Daar zijn mensen bij die autisme hebben, vertelt Henk, en ik wist niet goed hoe ik daarmee moest omgaan. Tijdens een bijeenkomst voor vrijwilligers heb ik gevraagd of we geen voorlichting konden krijgen over bijvoorbeeld autisme. Als vrijwilliger word je in het diepe gegooid en van andere organisaties weet ik dat ze wel doen aan bijscholing van vrijwilligers. Op de daaropvolgende bijeenkomst was een gedragsdeskundige die meer vertelde over autisme. Dat was heel leerzaam. Wanneer je er meer van weet, krijg je ook meer begrip voor mensen met autisme en de manier waarop zij reageren. Je kunt er dan rekening mee houden in je benadering en dus beter met ze omgaan. Ja, wat dat betreft hebben ook vrijwilligers informatie nodig. Ik hoef niet alles te weten. Ik ken bijvoorbeeld niet het zorgplan van Willem en dat is prima. Ik ken Willem zoals ik hem ken en dat is goed zo, maar het is wel handig dat je dingen weet die nodig zijn om je vrijwilligerswerk goed te kunnen doen. Als ik Willem meeneem, ben ik verantwoordelijk voor hem ik vind dat daar wel eens onvoldoende aandacht aan wordt besteed. Iets meer kaders en kennis zou prettig zijn. Zo heb ik bijvoorbeeld van de verpleging van De Zijlen geleerd om insuline te spuiten als dat nodig is, want Willem is diabeet. Extra dingen Henk noemt het een voorwaarde van vrijwilligerswerk dat het vooral leuk moet zijn. Ik swing lekker mee in de disco en loop de polonaise. Willem en de andere mensen zijn oprecht, ze hebben geen dubbele agenda en Willem heeft bovendien leuke humor. Henk signaleert wel een beweging in de zorg waar hij minder blij mee is. De neiging bestaat tegenwoordig om werk van professionals over te hevelen op vrijwilligers. Dat wil ik niet. Ik wil als vrijwilliger juist die extra dingen blijven doen. Als het moeten wordt, is het voor mij geen vrijwilligerswerk meer. 6 ZIJLNIEUWS

7 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 8 Veilige zorg: ook s nachts vertrouwd en betrouwbaar Volgens Jos Alkema, locatiehoofd van Wierde 15, 16, 17 en de nachtdienst op Sintmaheerdt, moet veilige zorg vooral vertrouwd en betrouwbaar zijn. Ook s nachts moeten cliënten er op kunnen rekenen dat die hulp worden geboden die vertrouwd is en de technische installatie die wordt gebruikt voor zorg op afstand moet betrouwbaar zijn. Samen met de leverancier Avics werken we hier hard aan. Meldbank De nachtzorg op Sintmaheerdt wordt geregeld via een regelpaneel. Alle slaapkamers van de cliënten zijn voorzien van een microfoon, die tussen half elf s avonds en half acht s morgens staat ingeschakeld. Eventuele geluidssignalen, de zogeheten meldingen, komen binnen op het regelpaneel. Dit zijn computers in Wierde 14. Is hulp nodig? Dan gaat de nachtdienst - die bestaat uit vijf personen, waarvan eentje achter het regelpaneel blijft waken - op pad. Sinds kort worden ook andere locaties, zoals De Gilde in Muntendam, op deze wijze s nachts uitgeluisterd. Daarmee veranderde de naam regelpaneel in Meldbank. Op termijn worden meer locaties van De Zijlen aangesloten op deze Meldbank. Wanneer we spreken van nachtzorg aanwezig betekent dit dus niet dat er s nachts letterlijk iemand aanwezig is op een locatie, maar dat via de meldapparatuur hulp kan worden ingeschakeld, legt Jos uit. In het profiel van de cliënt staat hoe de apparatuur staat afgesteld en in welke gevallen hulp gewenst is. Slim wonen Voor de ene cliënt is de microfoon niet nodig en komt pas een signaal binnen bij de Meldbank wanneer hij of zij de slaapkamerdeur uit gaat s nachts. Het signaal van de deurmelder komt dan bij de Meldbank binnen. Meldingen van cliënten met epilepsie zijn op de computer rood gekleurd en die signalen worden direct uitgeluisterd, vervolgt Jos zijn uitleg. In het cliëntprofiel staat precies beschreven welke hulp een cliënt in de nachtsituatie nodig heeft. Die zorg wordt bij de Meldbank gemeld en dan komt de opvolging. Dit is de manier waarop de hulp s nachts wordt geboden. De zorg kan bijvoorbeeld worden geleverd door een aanwezige nachtdienstmedewerker. Maar je kunt er ook aan denken dat de zorg wordt geboden door een collega-zorgaanbieder, zoals de nachtdienst van een thuiszorginstelling. In ons projectplan Slim wonen staat dat alle locaties deze in- en uitluisterfaciliteiten krijgen, te beginnen met de nieuwe locaties, zoals De Gilde in Muntendam en Oostergast in Zuidhorn. De proef met de Gilde, eind vorig jaar uitgevoerd, was positief. Nu gaan we met Oostergast aan de slag. Meer privacy Het op deze manier monitoren van de cliënt kan volgens Jos zelfs worden uitgebreid naar 24 uur per dag. En naar de ambulant wonende cliënt die op deze manier 24 uur per dag zijn of haar vragen kan stellen, aldus Jos. In Nijmegen is een instelling die op deze manier 24 uur per dag tweeduizend cliënten bij staat. Op de vraag wat de cliënt hier beter van wordt, antwoordt Jos: De zelfstandigheid van de cliënt wordt vergroot. Op elk moment dat hij hulp nodig heeft, kan hij zich melden. Eerder keken we bijvoorbeeld s nachts in de kamer van een cliënt. Dat is niet alleen storend, maar is ook een inbreuk op zijn of haar privacy. Met dit systeem houdt de cliënt zelf de regie op zijn leven. De zorg wordt efficiënter ingericht en de zelfstandigheid van de cliënt wordt vergroot. Neem een cliënt die alleen een vraag heeft en met een kort gesprek gerust te stellen is. Dit voorkomt dat er iemand naar de cliënt toe moet. Dit systeem dat nog veel verder kan worden uitgebreid - kan dus een deel van de fysieke zorg vervangen. ZIJLNIEUWS 7

8 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 9 Het roer is om op De Vennen Strenge regels, regelmatig gebruik van de afzonderingsruimte en weinig contact met ouders, des te meer met gespecialiseerde opvoeders als externe gedragsdeskundigen. Vijf jaar lang was dit de aanpak op De Vennen in Muntendam. Tot vorig jaar. Toen ging het roer volledig om. Niet langer de situatie beheersen is het motto, maar samen met de jongeren en hun ouders op zoek gaan naar een andere manier van wonen, die past bij deze jongeren. Het motto is sindsdien: stel je als begeleider niet op boven de jongeren en hun ouders, maar ga naast hen staan. De onderhandeling - het samen in gesprek gaan - staat nu centraal, inclusief meer invloed van de kinderen zelf op hun leefomgeving. Met succes, al is het nog even wennen, zowel voor de jongeren en hun ouders als voor de begeleiders. Anders organiseren In een voormalig asielzoekerscentrum wonen ruim twintig jongeren met een verstandelijke beperking. Zij hebben eveneens problemen op gebied van hun gedrag. Lang werd gedacht dat een strenge aanpak en behandeling met behulp van deurpiepers, dubbele bezetting wat de begeleiding betreft, pedagogen, psychologen en psychiaters goed zou zijn voor hen. Terugkijkend kun je zeggen dat de doelgroep is geproblematiseerd, zegt Frank van Liempd, sinds twee jaar locatiefhoofd van De Vennen. De regio Kind & Gezin is teveel een eigen koers gaan varen. We kregen extra geld, omdat we zeiden dat het extra moeilijk was. Het kon niet op. We hebben de opvoeding van de ouders overgenomen met alle gevolgen van dien. We waren te betuttelend. Als het crisis was, zetten we nog meer mensen in en bedachten we nieuwe regels, maar dat leverde niks op. We dachten lang dat dit alleen het juiste antwoord was, maar uit onze analyse bleek dat we de zorg anders en vooral beter moesten organiseren. Persoonlijk begeleiders regelen nu de zorg. Zij kennen de jongeren en weten wat er moet gebeuren. De lijnen zijn korter en de organisatie platter. Dagelijks na half drie werkten we hier eerder met negen mensen, straks nog met vijf. Roosters zijn aangescherpt en de medewerkers voeren in overleg met de jongeren en hun ouders nu de regie. Kracht van ouders Ook de rol van en de samenspraak met ouders is ingrijpend veranderd. Frank: Ik ga uit van de kracht van ouders. We hebben ze nodig. Zij blijven verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kind en wij kunnen ze, met onze kennis en ervaring, daarbij helpen. Eerder zagen we ouders één of twee keer per jaar. Eind 2009 hebben we een Locatie Medezeggenschapsraad (LMR) opgericht, waarin ouders zitting hebben, meedenken en meepraten. Deze ommezwaai is ook voor ouders heel begrijpelijk behoorlijk wennen. Regels worden afspraken Frank laat weten dat De Vennen op weg is om van een gesloten woonvorm, een open woonvorm te worden. Nu nog is de buitendeur op slot, maar ook dat gaat veranderen. De jongeren worden gaandeweg steeds meer gewezen op hun eigen verantwoordelijkheid en nemen die graag op zich. Met vallen en opstaan, maar dat is logisch. Ook krijgen ze meer ruimte. Wie ben je, wat wil je en waarbij kunnen wij je helpen om zover te komen? Dat is de vraag waar alles vandaag de dag om draait. Dat ze hun verantwoordelijkheid aankunnen, blijkt uit de eerste gezette stappen. Een kind heeft een veilige woonplek met duidelijkheid nodig, meldt Frank tot slot. Dit werd eerder vertaald in regels. We hebben nu gezegd: we gaan alle regels afschaffen en vervangen door gezamenlijk te maken afspraken. Zo hebben de jongeren van Groep Groen inmiddels hun afspraken opgesteld en ondertekend. Ze hangen in de huiskamer en iedereen doet sindsdien z n best om zich hier aan te houden. Dit is vijf weken geleden ingegaan en het gaat fantastisch. Er is niks meer gesloopt en de jongeren gaan respectvol met elkaar om. Samen met ouders hebben we een fantastisch kerstdiner georganiseerd. Het vertrouwen groeit en het is nu zaak om die lijn vast te houden! 8 ZIJLNIEUWS

9 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 10 Ik richt mij juist niet op het probleemgedrag Jacques Heijkoop ontwikkelde een benadering die cliënten, ouders en begeleiders ondersteunt bij het vinden van een uitweg bij vastgelopen gedrag. Als er sprake is van ernstig probleemgedrag, bestaat het vaak al een tijd. Vanuit de zorgen die ouders en begeleiders zich hierover maken, gaat er veel tijd naar wat er mis is of kan gaan. Die focus is tegelijkertijd een van de factoren waardoor het probleemgedrag blijft bestaan. Ik richt mij juist niet op het probleemgedrag. Mijn benadering heet Anders kijken naar. Mogelijkheden Heijkoop is een ontwikkelingspsycholoog die vaak wordt geraadpleegd door organisaties in de geestelijke gezondheidszorg en in het onderwijs. De meeste ervaring heeft hij met mensen die een verstandelijke, cognitieve of zintuiglijke beperking hebben in combinatie met ernstige gedrags- of psychische problemen. Mensen komen bij mij voor een oplossing als iemand zichzelf of anderen fysiek schade toebrengt of bijvoorbeeld niet meer wil eten, zegt hij. In die gevallen is eveneens vaak sprake van schade in emotioneel opzicht, zoals spanning, onzekerheid en angst, zowel bij de cliënt als bij zijn begeleiders. Het gedrag komt meer en meer centraal te staan met de focus op wat er mis gaat. Dit kan vervolgens leiden tot conflicten waardoor het vertrouwen in elkaar daalt. Daardoor brokkelt het zelfvertrouwen van de cliënt en van de begeleider af. Uiteindelijk kan dit leiden tot een inperking van de leefwereld van de cliënt. Aan mij wordt dan gevraagd om dat rotgedrag weg te nemen. Ik benader zo n situatie als buitenstaander en richt mij op de relatie tussen cliënt en ouder of begeleider. Zij hebben elkaar nodig om uit de impasse te komen. In mijn observaties ga ik er vanuit dat er iedere dag mogelijkheden zijn met de cliënt. De situatie is niet hopeloos. Bewust kijken Heijkoop stelt allereerst voor om samen naar de cliënt te kijken op videobeelden. We kijken dan heel bewust naar zijn lichaamstaal. Je kijk naar hem en naar jezelf, naar je verwachting richting hem en van hem richting jou. De situatie die moeilijk is voor hem - en hoe hij zich daarin staande houdt - kun je pas zien als je onderkent wat het doet met jou en hoe jij je staande houdt. Dit zorgt voor een verandering in denken over de cliënt en jezelf. Het is opzienbarend hoe in korte tijd het vertrouwen kan herstellen. Het gedrag, inclusief het probleemgedrag, wordt op die manier als betekenisvol gezien voor de cliënt. Waar het probleemgedrag voorheen vooral werd gezien als bedreigend, ziet men nu ook gedragingen waarmee hij zichzelf in de hand probeert te houden en het probleemgedrag probeert te remmen. Als je een andere bril opzet, kun je zien dat de cliënt zich probeert in de hand te houden of uit de impasse probeert te komen. Jouw kijk bepaalt wat je ziet en hoe je met jezelf en de cliënt omgaat. In plaats van het elkaar de zwarte piet toe te schuiven met de boodschap dat de ander moet veranderen, gaat Heijkoop uit van een andere boodschap. Niet oordelen, niet moeten. Dat wat er is, is goed. Daarin elkaar vertrouwen en mogelijkheden zien, daar gaat het om. Bij onverstaanbaar gedrag gaat het om onderhandelen en samenwerken In de visie van De Zijlen is gedrag communicatie. Ook probleemgedrag wordt zo opgevat. De cliënt wil iets duidelijk maken aan de ander, aan zijn of haar omgeving. Probleemgedrag wil zeggen dat je elkaar niet begrijpt. Er is sprake van onverstaanbaarheid. Uitgangspunt is dat je de ander wilt begrijpen en er de juiste betekenis aan wilt kunnen geven. Alleen dan kun je er uiteindelijk een passend antwoord op geven. Rol gedragsdeskundige Intensiever De gedragsdeskundige speelt een belangrijke rol De gedragsdeskundige begeleidt dit teamgesprek, zodat er overeenstemming ontstaat. in het zoeken naar welke betekenis je geeft aan het gedrag. Hierbij gaat het niet alleen om het Daarna wordt gekozen voor een benadering, die gedrag van de cliënt, maar ook om het gedrag aansluit bij de vraag. Die benadering is altijd van jezelf als begeleider. Het kennen van de methodisch en de gedragsdeskundige adviseert oorzaak en de betekenis van het gedrag geeft en ondersteunt het team in de gekozen aanpak. ons handreikingen voor onze omgang met de Voor alle cliënten die worden begeleid door De cliënt. Het is belangrijk om het met elkaar eens Zijlen geldt het werken op basis van een ondersteuningsplan, inclusief de daarbij behorende te zijn over de betekenisverlening aan het gedrag. doelen en zorgevaluaties. Bij probleemgedrag wordt deze cyclus niet anders, mar wel intensiever. Ook kan worden gekozen voor een specifieke ondersteunende methodiek, zoals bijvoorbeeld de methode Heijkoop of Triple C, het bevorderen van de samenwerking tussen mensen met ernstig probleemgedrag en hun omgeving. De mensen rond de cliënt Het streven is altijd om de cliënt zoveel mogelijk zelf te betrekken bij het zoeken naar de beste benadering. Hoe minder goed de cliënt dit zelf kan, hoe belangrijker het gesprek is met de wettelijk vertegenwoordiger(s). In gesprek gaan met de mensen rond de cliënt, over zijn of haar wensen en vervolgens komen tot afspraken, levert altijd iets op in de relatie met de cliënt. Als onverstaanbaar gedrag communicatie is, dan ligt het voor de hand om het terugdringen daarvan ook te zoeken in de communicatie/relatie. Hierbij gaat het niet om regels, maar vooral om afspraken. Het motto van De Zijlen is Niet beheersen, maar onderhandelen en samenwerken. ZIJLNIEUWS 9

10 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 11 DOORGESLUISD VGN brengt jaarboek innovatie uit Wie denkt aan innovatie in de zorg, zal niet in eerste instantie denken aan de gehandicaptensector, maar ook daar wordt hard en veel gewerkt aan vernieuwing. Deze vernieuwing draagt bij aan de zelfredzaamheid, zelfstandigheid en het welbevinden van mensen met een beperking. Daarom heeft de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) mooie voorbeelden opgenomen in een jaarboek zoals loopbaanprojecten waarin mensen met een beperking werken aan hun competenties en gebouwen waar met behulp van thuistechnologie wordt gezorgd dat cliënten zich weer veilig voelen. Manifestatie VN-verdrag Op 29 maart a.s. vindt in de Jaarbeurs in Utrecht de nationale manifestatie plaats voor gelijke rechten voor mensen met een beperking. Iedereen is welkom om mee te doen. De manifestatie richt zich op de Nederlandse ratificatie van het VN-verdrag waarin deze rechten zijn vastgelegd, inclusief het waarmaken van deze rechten door Nederland. Kijk voor meer informatie op Truckersdag Reizende Belevenis' De reizende Belevenis is een uitgaanscentrum van ruim zestienhonderd vierkante meter dat verspreid over Nederland haar deuren opent. Elke centimeter richt zich op genieten! Zo biedt het centrum acht verschillende themawerelden waar bezoekers samen met hun familieleden en begeleiders grenzeloos kunnen ervaren, ontdekken en beleven. Alle (snoezel) werelden en attracties zijn gericht op stimulering van de zintuigen; horen, zien, ruiken, voelen en proeven. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het Vrijetijdsteam, vrijetijdsteam@dezijlen.nl of telefoon (0594) De Zijlen bij opening elektrisch laadpunt Nieuw onderkomen ambulant team Stadskanaal Het ambulant team Zuid Oost Groningen is in de laatste week van februari verhuisd naar haar nieuwe onderkomen aan de Hemenweg 18b in Stadskanaal. In het pand zijn ook andere zorgaanbieders gehuisvest. Vanuit deze locatie bieden de medewerkers ambulante begeleiding. Op werkdagen kunnen mensen hier terecht met vragen. Doorstart Trainingshuis Sappemeer Trainingshuis Noorderstraat in Sappemeer is bestemd voor jongeren die willen leren om zelfstandig te gaan wonen. Ze wonen hier maximaal twee jaar. Het trainingshuis is gevestigd in het voormalige postkantoor. Het gebouw is onlangs verbouwd en maakt een doorstart als voorziening met 24-uurs begeleiding voor jongeren met een verstandelijke beperking en/of psychosociale problematiek. De huidige vier bewoners krijgen er vijf nieuwe bewoners bij in de leeftijd van 18 tot 23 jaar. Vanaf juni komt er nog een tiende appartement bij. t Rinket bezoekt nieuw Zonnehuis Zaterdag 14 mei a.s. organiseren de Nienoord Truckers samen met De Zijlen de jaarlijkse Truckersdag. Cliënten kunnen ook dit jaar weer mee met een vrachtauto. Het konvooi vertrekt om ongeveer uur vanaf wegrestaurant In de Klaver te Niebert. Neem voor meer informatie contact op met Bea Louwes en Tanja Buring van het Vrijetijdsteam, vrijetijdsteam@dezijlen.nl of telefoon (0594) Op 28 januari 2011 heeft wethouder Tanja Haseloop van Leek het nieuwe e-laadpunt voor elektrische voertuigen op de parkeerplaats aan de Tolberterstraat officieel in gebruik genomen. Dit is een van de twee elektrische laadpunten die de gemeente Leek heeft laten plaatsen om het duurzaam rijden te stimuleren. Bestuurders van elektrische auto s kunnen hun voertuig hier opladen. De Zijlen was bij de opening vertegenwoordigd met een elektrische auto. Medewerkers en cliënten gaven met hun wagen een demonstratie en maakten met de wethouder een kort ritje. Vrijdag 28 januari heeft een aantal medewerkers van 't Rinket een bezoek gebracht aan Zonnehuis Oostergast in Zuidhorn. Bewoners van het Zonnehuis in de nieuwe wijk Oostergast hebben kort geleden een serie schilderijen uitgezocht bij de ateliergroep van 't Rinket. Deze schilderijen huren zij enkele maanden. De medewerkers van t Rinket werden hartelijk ontvangen door bewoners en personeel van het nieuwe Zonnehuis. Na het bewonderen van de gangen met kleurige schilderijen dronken zij er gezellig nog een kopje thee of koffie. 10 ZIJLNIEUWS

11 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 12 Ieder mens heeft graag zelf het stuur in handen De essentie is dat ieder mens graag zelf het stuur in handen heeft. Het is de kunst om dusdanige, veilige kaders te scheppen, waarbinnen mensen dit kunnen ervaren. Vergelijk het met een paard in de wei. Zonder hek zou het paard gevaar kunnen lopen. Het hek is dus geen beperking, maar biedt veiligheid. Op het moment dat je een hek neerzet, omdat je bang bent voor iemand, gaat het fout. Voor begeleiders is het een continue zoektocht. Je moet altijd beseffen waarom de cliënt en waarom jij bepaalde keuzes maakt en die keuzes moeten altijd gericht zijn op de persoonlijke ontplooiing van de cliënt. Begrenzen en vrij laten Met deze woorden geeft Jacques van der Kleij aan dat jezelf kunnen ontplooien alleen mogelijk is binnen een veilige omgeving. Dat geldt voor iedereen, zegt hij. Als je omgeving en de mensen daarbinnen vertrouwd en bekend zijn, durf je meer jezelf te zijn. Je voelt je thuis bij mensen die je begrijpen. Dit betekent dat je als begeleider enerzijds begrenst, vanwege de veiligheid, en dat je anderzijds vrij laat, zodat iemand de ruimte krijgt om zichzelf te kunnen ontwikkelen. Begeleiders moeten de mensen die ze begeleiden dan ook goed kennen en dat is wel eens lastig met al die personele wisselingen. Het gaat om het kennen van de persoon die je begeleidt, om deskundigheid en om persoonlijke professionaliteit. Dit laatste betekent niet alleen vakkennis hebben, maar het gaat er vooral om hoe je als begeleider in je werk staat: persoonlijk betrokken. Multidisciplinair Jacques van der Kleij is arts verstandelijk gehandicapten en werkte tot 2008 bij De Zijlen. In oktober van dat jaar ging hij fulltime aan de slag als arts verstandelijk gehandicapten bij de nieuwe Psychiatrische Polikliniek Gehandicapten (PPG) van GGz Drenthe. Probleemgedrag is per definitie multidisciplinair, zegt de man, die vanuit de PPG ook veel mensen ziet die worden begeleid door De Zijlen. Daarnaast is hij voor vier uur per week gedetacheerd bij De Zijlen. De mensen die een beroep doen op onze polikliniek worden door meerdere specialisten gezien, die vervolgens gezamenlijk een plan maken. Wij behandelen op de plek waar iemand woont en we betrekken altijd het hele leven van de persoon erbij, zoals wonen, werk, vrijetijdsbesteding en het sociale netwerk. Want op de plek waar ze wonen moet het goed gaan. Overvraging Vroeger woonden mensen met een verstandelijke beperking voornamelijk in beschermde instellingen, waar alle specialisten in huis waren. Nu mensen met een verstandelijke beperking steeds meer in de samenleving wonen is er, in het kader van de normalisatie, ook voor hen een Psychiatrische Polikliniek. Inmiddels behandelt de Drentse kliniek zo n twaalfhonderd cliënten. De problemen van een groot deel van onze cliënten ontstaan door overvraging, meldt Van der Kleij. Mensen met een verstandelijke beperking lopen gemakkelijker tegen problemen aan, omdat er steeds meer van hen wordt geëist. De mensen die wij zien hebben vaak een licht verstandelijke beperking en ADHD, PDD-NOS of verslavingsproblemen. De vraag is of de huidige verstandelijk gehandicaptenzorg hen genoeg te bieden heeft. De basis van onze werkwijze is dat mensen binnen kaders graag zelf het stuur in handen willen houden, zoals Arnold Cornelis over zelfsturing schrijft in zijn boek De logica van het gevoel. Dan is de mens gelukkig. Dit betekent dat het hek flexibel moet kunnen worden geplaatst en verplaatst, want die veilige ruimte is voor elke persoon anders. ZIJLNIEUWS 11

12 De Zijlen nummer1:layout :53 Pagina 1 De dag van... Elly Banninga heeft een studio in De Gilde in Muntendam en werkt bij Twinkel in Veendam. Tot die tijd woonde ze bij haar ouders en werkte ze op de Dam in Leek. Haar eigen kamer met balkon bevalt haar heel goed. Kom maar eens koffie drinken, zegt ze, dan kun je mijn eigen plek zien! Hoe ziet haar dag eruit? Om 7.00 uur sta ik op, lekker op tijd. Eerst ga ik wassen en aankleden en daarna rustig ontbijten. Na het ontbijt komt de bus en vertrek ik naar Twinkel in Veendam. Zodra ik er ben, gaan we eerst koffiedrinken. Daarna gaan we aan het werk. Ik doe van alles wat er maar te doen is. Zo ben ik aan het papier versnipperen met een machine en ik neem de telefoon aan, maar ik lees ook wel eens een boekje. Tussen de middag eten we een broodje, dat we van huis hebben meegenomen. We nemen er altijd soep bij, dat is erg lekker. Na het eten gaan we verder met de werkzaamheden waarna we om uur weer opgehaald worden door de bus die ons terugbrengt naar Muntendam. Als ik thuis ben, gaan we eerst met z n allen koffiedrinken. Om uur gaan we samen warm eten. Daarna ga ik naar mijn kamer om televisie te kijken. Om uur ga ik naar bed. Op de vraag of ze ook hobby s heeft, reageert Elly enthousiast: Ik ben lid van de Koninklijke familie, zegt ze. Ik heb namelijk een abonnement op een blad over het Koningshuis. Ik vind alles leuk om te lezen en te zien. Maxima vind ik een leuke vrouw met hele mooie kleren. Ik heb haar nog nooit ontmoet, maar het is mijn wens om haar een keer in het echt te zien! Wiebe neemt afscheid van de Cliëntenvereniging heleboel andere hobby s. Het zou mooi zijn als iemand anders het van mij overneemt, dan kan ik met andere dingen bezig. De Cliëntenvereniging vergadert eenmaal per veertien dagen. Het leuke is dat je van alles te weten komt, aldus Wiebe. Ook praat je over de toekomst en wat beter kan. Het is erg leuk. Je moet er wel wat voor doen, bijvoorbeeld veel stukken doornemen. Ik kan niet lezen, maar wel heel goed onthouden. Ik weet nog goed wat een jaar geleden besproken is. Ook ga je een paar keer per jaar naar bijeenkomsten en op huisbezoeken. Dan hoor je goed wat er speelt. Op de vraag wat Wiebe straks gaat doen, antwoordt hij: Ik ga me meer bezighouden met mijn hobby s, zoals dammen en sjoelen. Ik sjoel in Wiebe Nuismer, voorzitter van de cliëntenvereniging, neemt binnenkort afscheid. Na elf jaar Groningen en in Sebaldeburen. Ik ga het werk vindt hij het welletjes. Hij vertrekt wel met pijn bij de vereniging wel missen. Je maakt veel in zijn hart. Ik vind het erg leuk bij de mee en dat vind ik best lastig om naast me Cliëntenvereniging, zegt hij, maar na zoveel neer te leggen. Ik wens mijn opvolger veel jaren wil ik wel eens wat anders. Ik woon al een succes! tijdje niet meer bij De Zijlen en ik heb nog een Vacature CMR Wilt u -namens de cliënten- invloed hebben op de kwaliteit van zorg bij De Zijlen? Word dan lid van de centrale medezeggenschapsraad (CMR) van De Zijlen! Zie voor meer informatie de bijgevoegde brief en vacature. Solliciteren kan tot 17 april naar infopeno@dezijlen.nl Colofon Dit is een uitgave van De Zijlen en verschijnt vier keer per jaar in een oplage van exemplaren. Tekst en fotografie De Zijlen en Tineke Hamming Zuidlaren Vormgeving Wecke Design Groningen Druk Zalsman Groningen Redactie Ida van Emmerik, Janet Jonker, Mirjam Wallenburg Martha Koster en Sita Mik. De Zijlen Postbus ZG Tolbert info@dezijlen.nl 12 ZIJLNIEUWS

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd.

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd. Welkom bij De Zijlen Wie wil het niet? Wonen in een prettig dorp of in een leuke buurt. Waar je kunt zijn wie je bent en je leven kunt leiden zoals dat bij jou past. Waar je meedoet aan dat wat er om je

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

DE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING

DE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING De Zijlen ondersteunt in de provincie DE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING Groningen 1400 mensen bij wonen, werk en dagbesteding en vrijetijd. Het gaat om mensen met een verstandelijke beperking. Dat doen

Nadere informatie

DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER

DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER BETEKENIS BOVEN BEPERKING Ieder mens is uniek en doet mee. We betekenen allemaal iets in het leven van anderen en omgekeerd. We houden van elkaar,

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Gewoon meedoen! www.estinea.nl

Gewoon meedoen! www.estinea.nl Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding

Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding Samen doen wij dat! info Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding informatie voor cliënten Inhoud INHOUD 1. Verhogen van de kwaliteit van leven van mensen met epilepsie 4 2. Het kwaliteitskader

Nadere informatie

centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT!

centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT! centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT! De Swaai is een samenwerking tussen GGZ Friesland en Talant en biedt jongeren met zowel een verstandelijke beperking

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders - Dit basis Kindplan kan als onderdeel worden ingevoegd in het ouderschapsplan of los worden gebruikt door ouders al dan niet met hulp van een professional - Ouders ga na de eerste afspraak met een professional

Nadere informatie

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap De Winckelsteegh voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap Maak kennis met De Winckelsteegh Wil je deze brochure lezen in eenvoudige taal? Zoek de plaatjes van het vergrootglas. Daaronder staan

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina 1 In dit nummer 2. De gemeente laat weten 2. Veilig en weer goed zicht 3. Pendelbus is succes 3. Interne verhuizing loopt goed 4. Mevr. Reijneke over haar interne

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken (in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 1 De wet langdurige zorg 4 Woon je in een instelling en heb je 24 uur per dag zorg en ondersteuning

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Jongeren Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Vragen? Voor wie is deze brochure? Je hebt deze brochure gekregen omdat je autisme hebt of nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

Onze cliënten aan het woord

Onze cliënten aan het woord Onze cliënten aan het woord Instrument om ervaringen van cliënten in kaart te brengen Naam cliënt : Naam invuller vragenlijst : Woning cliënt : Datum : 1 Toelichting Inleiding Naam instelling wil graag

Nadere informatie

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012 Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op informatie

Hoofdstuk 2 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op informatie Hoofdstuk 2 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op informatie In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen. 1. Wat is het recht op informatie? 2. Wat is begrijpelijke informatie? 3. Op welke

Nadere informatie

Dat is mensenwerk. Wonen met ondersteuning en zorg bij Reinaerde. Voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Ambulante Begeleiding

Dat is mensenwerk. Wonen met ondersteuning en zorg bij Reinaerde. Voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Ambulante Begeleiding REINAERDE Dat is mensenwerk 1 met ondersteuning en zorg bij Reinaerde Voor volwassenen met een verstandelijke beperking Ambulante Begeleiding Op zoek naar een woning Individueel met begeleiding in de buurt

Nadere informatie

Angela is. gelukkig. hier. Wij dus ook. Hannie, moeder. groeien geluk

Angela is. gelukkig. hier. Wij dus ook. Hannie, moeder. groeien geluk Angela is hier gelukkig. Wij dus ook. Hannie, moeder groeien geluk van 1 GROEIEN VAN GELUK Vakantiefoto s kijken met Rob, met Alex een boekje lezen op de bank, samen met Jeroen naar de sportschool. Al

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 3 April 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

informatie voor cliënten

informatie voor cliënten Colofon Redactie: Jose Schilderinck, Frank Nijhuis en Gerdi Verkerk Contact en algemene vragen: Postadres 820, 7550 AV Hengelo t. 088 777 60 00 e. info@ambiq.nl i. www.ambiq.nl Concept en ontwerp: Vanille

Nadere informatie

Het beste uit jezelf

Het beste uit jezelf Het beste uit jezelf 2 3 Met elkaar bouwen aan het Huis van Philadelphia Philadelphia wil dat mensen met een beperking gelukkig kunnen zijn en het beste uit zichzelf kunnen halen. Daarom doen we ons werk

Nadere informatie

Goede zorg & ondersteuning

Goede zorg & ondersteuning Goede zorg & ondersteuning voor ouderen met een verstandelijke beperking voor familie en vertegenwoordigers, cliëntenraden, begeleiders Mensen worden steeds ouder. Ook mensen met een verstandelijke beperking

Nadere informatie

Centrum voor Psychotherapie

Centrum voor Psychotherapie Centrum voor Psychotherapie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen. Waarschijnlijk heb je ook al behandelingen

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente?

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Cliëntondersteuning Tips voor het keukentafelgesprek Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Inleiding...3 Leeswijzer...4 Wet maatschappelijke ondersteuning...5

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5 Kijken wat

Nadere informatie

Kinderen. Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen

Kinderen. Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen Kinderen Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen Voor wie is dit boekje? Je hebt dit boekje gekregen omdat je autisme hebt of omdat je nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg

Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg Recht op goede zorg Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen. 1. Wat is goede zorg? 2. Wat weegt zwaarder, goede zorg of

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Meepraten over beperking van je vrijheid

Meepraten over beperking van je vrijheid Meepraten over beperking van je vrijheid 2009 Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm

Nadere informatie

Cliënten aan het woord

Cliënten aan het woord Cliënten aan het woord Instrument om ervaringen van cliënten in kaart te brengen Versie Wonen Naam cliënt : Woning cliënt : Datum : Je ontvangt deze vragenlijst omdat we graag willen weten hoe je het wonen

Nadere informatie

Sociale/pedagogische vragenlijst

Sociale/pedagogische vragenlijst Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1

Nadere informatie

Ondersteuning en ondersteuningsplan.

Ondersteuning en ondersteuningsplan. Definitieve versie. Mei 2011. Emoties en hersenletsel horen bij elkaar. Het hebben van niet aangeboren hersenletsel roept emoties op. Emoties als woede, verdriet en angst. Cliënten van de Mantelmeeuw moeten

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Mijn kind heeft een LVB

Mijn kind heeft een LVB Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar

Nadere informatie

Kwaliteitsrapport 2018

Kwaliteitsrapport 2018 Samenvatting voor cliënten Kwaliteitsrapport 2018 Hoe was de ondersteuning in 2018? Ga naar sheerenloo.nl Wat staat er in dit kwaliteitsrapport? Dit kwaliteitsrapport gaat over de ondersteuning van s Heeren

Nadere informatie

JIJ ÈN JOUW ZORGPLAN. Rapport over de toetsing van zorgplannen. Uitgevoerd en opgeschreven door Stef Harweg en Antoinette Meys

JIJ ÈN JOUW ZORGPLAN. Rapport over de toetsing van zorgplannen. Uitgevoerd en opgeschreven door Stef Harweg en Antoinette Meys JIJ ÈN JOUW ZORGPLAN Rapport over de toetsing van zorgplannen Uitgevoerd en opgeschreven door Stef Harweg en Antoinette Meys Jij èn jouw zorgplan 01-09-2014 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Het onderzoek 4

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Cliënten. Een uitgave van Careander Contact. THEMANUMMER: De strategische koers

Cliënten. Een uitgave van Careander Contact. THEMANUMMER: De strategische koers Een uitgave van Careander - 1 2018 Cliënten Contact THEMANUMMER: De strategische koers VAN DE BESTUURDER: Aan de slag Careander heeft een nieuwe visie. We hebben de visie opgeschreven, hier staat in hoe

Nadere informatie

Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen

Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen Perspectief voor iedereen In Nederland krijgen jaarlijks duizenden mensen te maken met blijvende slechtziendheid of blindheid. Wanneer

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Woonzorgcentrum Theresia

Woonzorgcentrum Theresia zonnehuisgroep amstelland Woonzorgcentrum Theresia Het leeft hier. Er lopen altijd mensen rond. Net een dorp. Licht, vriendelijk en sfeervol. ruimte voor wensen Theresia is een kleinschalig woonzorgcentrum,

Nadere informatie

Plezier! Netwerken. Verhuizen. Nebula. Daelzicht Inspiratiedagen. Jaargang 4 Nummer 1 mei 2014. Voor mensen die plezier hebben in hun leven!

Plezier! Netwerken. Verhuizen. Nebula. Daelzicht Inspiratiedagen. Jaargang 4 Nummer 1 mei 2014. Voor mensen die plezier hebben in hun leven! Plezier! Voor mensen die plezier hebben in hun leven! Jaargang 4 Nummer 1 mei 2014 Netwerken Verhuizen Nebula Daelzicht Inspiratiedagen Plezier is het cliëntenblad van Daelzicht www.daelzicht.nl/plezier

Nadere informatie

Pakket 7 Beschermd wonen met zeer intensieve zorg, vanwege specifieke aandoeningen, met de nadruk op begeleiding

Pakket 7 Beschermd wonen met zeer intensieve zorg, vanwege specifieke aandoeningen, met de nadruk op begeleiding BESCHRIJVING VAN DE ZORGZWAARTEPAKKETTEN Pakket 7 Beschermd wonen met zeer intensieve zorg, vanwege specifieke aandoeningen, met de nadruk op begeleiding Pakket 7 is bestemd voor ouderen die al heel lang

Nadere informatie

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis...

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis... Naam: School: Groep: 8 Laurens Tap De Trinoom Datum: 10 december 2012 Hoofdstuk: Inhoudsopgave Pagina 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...2 Voorwoord...3 Inleiding...3 Hoofdstukken...4 1. Wat is een verpleeghuis?...4

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Zoek je een leuk woonhuis? Welkom bij De Zijlen!

Zoek je een leuk woonhuis? Welkom bij De Zijlen! Zoek je een leuk woonhuis? Welkom bij De Zijlen! Ben je op zoek naar een leuke woonplek met begeleiding? Zoek je vooral een vertrouwde plek voor jouw zoon of dochter? Waar jouw kind zichzelf kan zijn en

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Vacature. Wat is jouw kijk? Ik ben aan het dementeren en zoek een begeleider die: Bij deze kaart hoort opdrachtkaart 86.

Vacature. Wat is jouw kijk? Ik ben aan het dementeren en zoek een begeleider die: Bij deze kaart hoort opdrachtkaart 86. Wat is jouw kijk? 86 Bij deze kaart hoort opdrachtkaart 86. Vacature Ik ben aan het dementeren en zoek een begeleider die: - Het leuk vindt om mij als mens met een verstandelijke beperking en dementie

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Wij zíjn er voor jou Prezzent ondersteunt je om zo zelfstandig mogelijk te wonen, op onze woonlocaties of met ambulante begeleiding.

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Zideris Wageningen. Generaal Foulkesweg 15. - Beschrijving - Huisregels - Contactgegevens

Zideris Wageningen. Generaal Foulkesweg 15. - Beschrijving - Huisregels - Contactgegevens Zideris Wageningen Generaal Foulkesweg 15 - Beschrijving - Huisregels - Contactgegevens Welkom bij Zideris Wageningen Generaal Foulkesweg! Wat fijn dat je belangstelling hebt of komt wonen op de Generaal

Nadere informatie

meepraten bij nieuwbouw, verbouw en verhuizing

meepraten bij nieuwbouw, verbouw en verhuizing 1 meepraten bij nieuwbouw, verbouw en verhuizing Sociaal statuut cliënten Cello, versie voor cliënten 2 In dit boekje staat informatie over meedenken en meepraten als er in jouw woning wat verandert. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Kiezen voor een verpleeg- of verzorgingshuis

Kiezen voor een verpleeg- of verzorgingshuis Kiezen voor een verpleeg- of verzorgingshuis Goede zorg zichtbaar maken Kiezen voor een verpleeg- of verzorgingshuis: Waar let u op als u gaat kijken? In deze folder geven wij u tips en adviezen om dit

Nadere informatie

JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN. Werk voor mensen met een (arbeids)handicap

JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN. Werk voor mensen met een (arbeids)handicap JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN Werk voor mensen met een (arbeids)handicap JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN Koffiehuis & branderij Coffyn is al jaren een geliefde plek in Nijmegen. Gasten komen bij Coffyn genieten

Nadere informatie

Welkom in De Laurenburg!

Welkom in De Laurenburg! De Laurenburg Welkom in De Laurenburg! De Laurenburg is een eigentijdse woonvorm voor mannen en vrouwen tussen de 18 en 65 jaar met niet-aangeboren hersenletsel of een spierziekte. Je woont hier zoveel

Nadere informatie

Jaarverslag Zeggenschap

Jaarverslag Zeggenschap Jaarverslag Zeggenschap 2014 1 Odion, januari 2015 hallo Hallo, 2014 is voorbij gevolgen. Er is weer veel gebeurd op het gebied van zeggenschap. In dit verslag breng ik jullie op de hoogte van alle gebeurtenissen,

Nadere informatie

Iedereen heeft een eigen verhaal

Iedereen heeft een eigen verhaal informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO carintreggeland huis T GERBRAND HENGELO Een warme sfeer in een modern jasje. Van harte welkom! Wilt u graag wonen in een mooi en comfortabel appartement? Vindt u een gezellige en veilige woonomgeving belangrijk?

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

1 Lezen. 1.1 Lezen wat er staat. Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden.

1 Lezen. 1.1 Lezen wat er staat. Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden. 1 Lezen 1.1 Lezen wat er staat Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden. Leren kun je op allerlei manieren doen. Je kunt een opleiding of cursus volgen, maar je

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

1. Liedje Welkom welkom http://www.youtube.com/watch?v=t5ajdsxwmhu 2. Liedje: Jij mag er zijn.

1. Liedje Welkom welkom http://www.youtube.com/watch?v=t5ajdsxwmhu 2. Liedje: Jij mag er zijn. NIEUWSBRIEF 2 Oktober 2013-20142014 Geachte Ouders/verzorgers, De eerste 9 weken zitten erop. De leerlingen en leerkrachten hebben hard gewerkt. Met z n allen hebben we goed ons best gedaan op de leervakken,

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie