Jaarverslag 2011 aanpak plak- en kladvandalisme

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011 aanpak plak- en kladvandalisme Inleiding In het jaarverslag 2011 wordt gerapporteerd over het gevoerde beleid ten aanzien van plak- en kladvandalisme en de uitvoering daarvan. De cijfers die in het verslag zijn opgenomen hebben betrekking op de resultaten en de uitgaven. Verder wordt aandacht besteed aan de bestrijding van plak- en kladvandalisme op objecten in de openbare ruimte. Tevens worden de vooruitzichten voor 2012 geschetst. Beleid en uitvoering De aanpak van plak- en kladvandalisme op panden vond in 2011 via de volgende vier sporen plaats: 1.) de graffitischoonmaakregeling; 2.) voorlichting; 3.) gezamenlijke aanpak met grooteigenaren; 4.) beschikbaar stellen van legale oefenplaatsen en toelaten van muurschilderingen. Spoor 1.) de graffitischoonmaakregeling De graffitischoonmaakregeling wordt uitgevoerd door Meldpunt Graffiti (onderdeel van DPZ) en geldt sinds eind 2008 voor de hele stad. Pandeigenaren kunnen in het kader van de regeling op individuele basis een contract afsluiten met de gemeente. In het contract is opgenomen dat het Meldpunt Graffiti na melding van graffiti opdracht verstrekt aan een gespecialiseerd schoonmaakbedrijf om de graffiti te verwijderen. Indien daarbij ook plakvandalisme wordt aangetroffen, wordt die bij de schoonmaakbeurt meegenomen. Het afsluiten van het schoonmaakcontract kost de burger tussen de 50,00 en 250,00 excl. BTW per jaar. De kosten zijn afhankelijk van de gevelbreedte van het pand. Behalve contracten met individuele pandeigenaren kunnen er collectieve contracten worden afgesloten met ondernemers- of winkeliersverenigingen en bewonersorganisaties. De kosten van een collectief contract bedragen 250,00 excl. BTW per jaar. Daarvoor kunnen alle individuele pandeigenaren binnen het gebied van het collectief gratis meedoen. Ook voor de collectieve contracten geldt dat er per pand een toestemmingsverklaring van de eigenaar nodig is, want zonder deze verklaring kan het meldpunt geen opdracht geven voor reiniging. Winkelgebieden waarvoor een collectief is afgesloten worden maandelijks gecontroleerd op de aanwezigheid van graffiti, en zonodig schoongemaakt. Waar sprake is van een contract met een bewonersorganisatie wordt op basis van melding gereinigd. Hoe meer toestemmingen er in een bepaald gebied zijn, hoe eenvoudiger een dergelijk gebied schoongemaakt kan worden. foto voor reiniging foto na reiniging 1

2 In de onderstaande tabel staat per stadsdeel het aantal panden waarvoor contracten m.b.t. de schoonmaakregeling zijn gesloten. Aantal deelnemers per stadsdeel 1 juli dec dec dec Centrum Escamp Haagse Hout Laak Leidschenveen-Ypenburg Loosduinen Scheveningen Segbroek Totaal: De cijfers tonen aan dat de schoonmaakregeling een succes is. Het aantal panden dat onder de schoonmaakregeling valt is sinds juli 2008 meer dan vertienvoudigd. In 2011 is met 24 bewonersorganisaties uit de stadsdelen Centrum, Escamp, Haagse Hout, Laak, Segbroek en Scheveningen een contract gesloten. Dat heeft in die stadsdelen geleid tot een flinke groei van het aantal deelnemers. In stadsdelen Leidschenveen-Ypenburg en Loosduinen bleef het aantal deelnemers vorig jaar stabiel. Vooral het afsluiten van collectieve contracten met bewonersorganisaties blijkt effectief. Om die reden zullen in 2012 de overige 28 bewonersorganisaties actief worden benaderd met als doel het afsluiten van een contract. Ook in 2011 bleek het verkrijgen van toestemmingen van pandeigenaren arbeidsintensief te zijn. Voor ieder pand moet namelijk eenmalig schriftelijke toestemming van de eigenaar worden verkregen om het pand te mogen reinigen. Op dit punt spelen de bewonersorganisaties een belangrijke rol. Zij werken mee aan het verkrijgen van de toestemmingen. Daarnaast signaleren ze graffiti en melden die graffiti aan het Meldpunt Graffiti. In de volgende tabel staan cijfers van het Meldpunt Graffiti Aantal meldingen* Aantal m² verwijderde graffiti op panden ** Noot: * Betreft het aantal meldingen van deelnemers; het aantal panden dat gereinigd is, ligt hoger vanwege de collectieve ronden. ** Gegevens niet bekend Het aantal meldingen is in 2011, ten opzichte van 2010, met circa 40 procent toegenomen. De oppervlakte van de verwijderde graffiti nam ook met circa 40 procent toe. Gemiddeld genomen werd er naar aanleiding van een melding 4,5 m² graffiti verwijderd. Iets minder dan de helft van de in totaal verwijderde graffiti bevond zich op panden in het stadsdeel Centrum. 2

3 Naar verwachting zal intensieve reiniging in het stadsdeel Centrum nodig blijven, hoewel daar inmiddels locaties zijn waar graffiti na een schoonmaakbeurt uitblijft. Deze ontwikkeling is ook zichtbaar in de overige stadsdelen. Ook daar blijft een groot aantal panden na de eerste reinigingsbeurt vrij van graffiti. Racistische en andere aanstootgevende graffiti Los van de schoonmaakregeling laat het Meldpunt Graffiti racistische en andere aanstootgevende graffiti altijd direct verwijderen. In 2011 zijn 42 racistische en 9 andere aanstootgevende leuzen verwijderd. Dit is een toename van 16 leuzen ten opzichte van Een eenduidige verklaring hiervoor is er niet. Het kan zijn dat het totale aantal van dit soort leuzen is toegenomen, maar het is ook mogelijk dat alleen het aantal meldingen en constateringen is gestegen. Politie-aangifte Het Meldpunt Graffiti doet bij de politie aangifte van vernieling en schade als gevolg van graffiti. Deze aangiftes worden gedaan namens de pandeigenaren, onder wie de gemeente zelf (onder andere DSO-panden). In 2011 werd 266 keer aangifte gedaan. Er werd twee keer met succes schade verhaald. Daarbij ging het in totaal om 740,-. Er werd in 2011 ook deelgenomen aan de landelijke werkgroep Aanpak Graffiti en Vandalisme van het CCV (Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid). Deze werkgroep was een initiatief van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en had als doel kennisuitwisseling op landelijk niveau, onder andere over de daderaanpak. Financiële verantwoording Voor de bestrijding van graffiti is een structureel budget beschikbaar van 0,520 miljoen per jaar. Het beschikbare budget is in 2011 als volgt uitgegeven. In 2011 was er een onderbesteding van ,-. Dit komt doordat de uitrol van de graffitischoonmaakregeling nog niet over de hele stad is voltooid. Verwijderen plak en klad in openbare ruimte ,- Verwijderen plak en klad van panden ,- Haags Graffiti Platform (subsidie) ,- Bureau Halt (preventielessen op scholen) ,- Overige preventiemaatregelen (o.a. legale muurschilderingen) ,- Overige kosten (o.a. voor communicatie/jz/organisatie) ,- Salariskosten medewerkers Meldpunt Graffiti ,- Bestemmingsreserve (uiteindelijk vrijgevallen) ,- Onderbesteding ,- Totaal: ,- Aan de inkomstenkant staan de bijdragen van de bewonersorganisaties, de winkeliersverenigingen en de individuele pandeigenaren die deelnemen aan de schoonmaakregeling. Ze bedroegen in 2011 in totaal circa ,-. Deze bijdragen dienen als dekking voor kosten die DSO maakt voor de administratie en de inning. Spoor 2.) voorlichting Dit spoor is vooral gericht op het voorkomen van het aanbrengen van illegale graffiti. Met dat doel voor ogen werd in het schooljaar 2010/2011 een educatieprogramma aangeboden aan de groepen 8 van de basisscholen en de klassen 1 of 2 van het voortgezet onderwijs. Het programma werd ontwikkeld en aangeboden door Bureau Halt. In het schooljaar 2010/2011 3

4 werden in totaal 50 graffitilessen gegeven. De lessen worden in het schooljaar 2011/2012 voortgezet. Het Meldpunt Graffiti gaf ook in 2011 voorlichting aan pandeigenaren over hoe graffiti door technische oplossingen kan worden voorkomen of eenvoudig verwijderd. Het aanbrengen van een coating of bijvoorbeeld het plaatsen van een struik kan effectief zijn. Bovendien werd opnieuw bekendheid aan de schoonmaakregeling gegeven, onder meer door berichten in de pers en via (de lokale kranten van) de bewonersorganisaties. Spoor 3.) gezamenlijke aanpak met grooteigenaren De samenwerking met de woningcorporaties, die hun eigen panden schoon houden, is voortgezet. In november 2011 werd voor de duur van vijf jaar met mogelijkheid tot twee jaar verlenging een overeenkomst gesloten tussen de gemeente, Stedin en Centercom. Op ongeveer 130 transformatorhuizen van Stedin zullen reclameframes worden aangebracht. Centercom zal die gaan exploiteren en de reclame-inkomsten worden gebruikt om de Stedin-objecten schoon te houden. Als deze aanpak succes heeft, zal de stad een veel schonere aanblik krijgen, omdat de transformatorhuizen vaak worden beplakt en beklad. Bovendien staan ze vaak in het zicht van omwonenden en voorbijgangers. Door de schoonmaak zal het straatbeeld verbeteren. Het eerste Stedin-object is door wethouder Dekker, De Swart (directeur Stedin) en Moerkerk (directeur Centercom) gezamenlijk schoongemaakt en voorzien van een eerste reclameframe. Spoor 4.) beschikbaar stellen van legale oefenplaatsen en toelaten van muurschilderingen Het Haags Graffiti Platform (HGP), dat een onderdeel is van Stichting Aight, benadert de groep jongeren die illegaal graffiti aanbrengt en stimuleert deze jongeren om gebruik te maken van de legale oefenplaatsen. Het HGP verzorgt lessen, biedt voorzieningen en geeft voorlichting. Het aanbrengen van illegale graffiti wordt als ongewenst gedrag afgeschilderd, het gebruik maken van legale plaatsen daarentegen wordt in een positief daglicht gesteld. Tijdens Parkpop promoot het HPG legale graffiti. In 2010 waren vier legale graffitilocaties in gebruik. Op 15 april 2011 werd door wethouder Norder een vijfde in gebruik genomen, namelijk een muur van ProRail aan de Waldorpstraat. ProRail was bereid hieraan medewerking te verlenen. Legale muurschilderingen blijken effectief te zijn tegen illegale graffiti en een mooie gelegenheid voor graffitispuiters om in opdracht te werken. Het Haags Graffiti Platform bemiddelt tussen opdrachtgevers en aanbieders. Pandeigenaren zijn niet verplicht om de gemeente te informeren over de opdrachten die zij verlenen maar de opdrachten, die via het 4

5 HGP tot stand komen, worden wel steeds aan Meldpunt Graffiti gemeld. Het meldpunt is bekend met zeven muurschilderingen die in 2011 legaal zijn aangebracht, onder andere bij speelterreinen. De ervaring leert dat de muurschilderingen ongemoeid worden gelaten en door de omwonenden worden gewaardeerd. Het ontwikkelen van criteria voor muurschilderingen bleek niet mogelijk, omdat het dan gaat over verschil in opvattingen over wat wel of niet mooi is. Wel zijn er praktische afspraken gemaakt over het beheer van de muurschilderingen op langere termijn. Opening legale graffiti-locatie in Laak door wethouder Norder. Bestrijding plak- en kladvandalisme op objecten in de openbare ruimte Het is gemeentelijk beleid om alle aanstootgevende uitingen op objecten in de openbare ruimte in opdracht van de gemeente binnen 24 uur te laten verwijderen. Sinds 2010 heeft het Meldpunt Graffiti de regierol voor alle gemeentelijke diensten met bezit in de openbare ruimte. Het meldpunt laat voor deze diensten alle bekladdingen en illegale posters in de openbare ruimte verwijderen, zodat tunnels, bruggen en straatmeubilair worden gereinigd. In de onderstaande tabel staat hoeveel m² graffiti het meldpunt liet verwijderen. Jaar Aantal m² verwijderde graffiti in openbare ruimte De oppervlakte aan verwijderde graffiti in de openbare ruimte is ten opzichte van 2010 met ongeveer 25 procent toegenomen. De vier meest schoongemaakte objecten in de openbare ruimte waren: - lichtmasten (vooral stickers en tags geplaatst met stift); - afvalbakken (posters, stickers en tags); - schakelkasten (vooral posters en tags); - banken (vooral tags). Het Meldpunt Graffiti liet in het verleden ook allerlei objecten in de openbare ruimte schoonmaken die niet van de gemeente zijn, bijvoorbeeld transformatorhuisjes. Er was dan sprake van een dermate storend straatbeeld dat snelle reiniging dringend gewenst was. De aanpak van de problematiek op grond van artikel 2:42 van de APV Den Haag blijkt in de praktijk meestal heel lastig. Dat komt onder meer doordat het in veel gevallen moeilijk is om de eigenaren te traceren, laat staan de overtreder. Een dergelijke aanpak vergt in elk geval altijd veel tijd. Om toch een snelle en efficiënte aanpak mogelijk te maken, was er voor dit 5

6 soort gevallen een incidenteel budget beschikbaar. Met ingang van 2012 is dat niet meer zo. Voortzetting van de aanpak wordt daardoor vanuit financieel oogpunt lastig. Een deel van het probleem van graffiti en wildplak op allerlei verschillende transformatorhuisjes wordt grotendeels ondervangen door de eerder vermelde overeenkomst met Stedin en Centercom. Voorblik op 2012 Behalve bekladding is ook beplakking van allerlei objecten met pamfletten en dergelijke een hardnekkig probleem. Hierdoor wordt de stad ontsierd. De personen die zich met deze activiteiten bezighouden, verschillen van degenen die graffiti aanbrengen. Dat heeft vooral te maken met de commerciële belangen die meestal aan het wildplakken verbonden zijn. Op veel pamfletten staan aankondigingen van allerlei activiteiten in het uitgaansleven, zoals concerten en feesten. In 2012 zal worden bekeken hoe het wildplakken kan worden bestreden. Als dat leidt tot een veelbelovende aanpak, dan kan die worden beproefd in de binnenstad. De deelname aan de graffitischoonmaakregeling in Escamp zal gestimuleerd worden. Hetzelfde geldt voor de resterende wijken in de stadsdelen Laak, Haagse Hout, Scheveningen, Segbroek en Centrum. Loosduinen en Leidschenveen-Ypenburg staan in de planning voor eind 2012 / begin Met het Haags Graffiti Platform zal worden bekeken of het zinvol en mogelijk is om een graffitiwandelroute te realiseren. Deze route, bestemd voor inwoners en toeristen, zal onder andere leiden langs legale graffitilocaties en muurschilderingen. De wandeling kan bijdragen aan het cool maken van legale graffiti en het uncool maken van illegale graffiti bij de mensen die illegale graffiti aanbrengen. 6