4 SPECIAL VOEDING. Tekst Femke Coopmans Illustratie Pieter Van Eenoge Fotografie Studio 37

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "4 SPECIAL VOEDING. Tekst Femke Coopmans Illustratie Pieter Van Eenoge Fotografie Studio 37"

Transcriptie

1 4 SPECIAL VOEDING Weet jij nog Waar tomaten vandaan komen? Uit de winkel. Toch? En ja, we eten wel eens een koekje te veel, maar morgen dan eentje minder. Als we maar iéts binnen hebben. We zijn de weg een beetje kwijt als het over eten gaat en dat is ook niet zo gek, want er is zo ongelooflijk veel. Tekst Femke Coopmans Illustratie Pieter Van Eenoge Fotografie Studio 37

2 5 wat je eet?

3 6 SPECIAL VOEDING WEET JIJ NOG WAT JE EET? Er was een tijd waarin ik vond dat kippensoep uit een zakje en daarbij een cracotte met smeerkaas wel konden tellen als hoofdmaal van de dag. Het doordeweeks ontbijt bestond uit cornflakes en s middags vonden we ergens een broodje of zo. Ik rookte sigaretjes en dronk pintjes. En toch, om geen enkele duidelijke reden en ook bijna zonder het zelf door te hebben, ben ik het daarna helemaal anders gewoon geworden. Gezond eten werd een onderdeel van een paar opeenvolgende marathontrainingen en toen er een klein mannetje bij kwam, is er uitgebreid nagedacht over zijn voeding. Aan papjes uit potjes hebben we nooit meegedaan en als hij dorst heeft, vraagt hij water. We zijn niet gek en doen niet extreem, maar we doen ons best om bewust te eten. Denken we. En dan bogen vier experts zich over ons boodschappenlijstje... Suikeralarm Dr. ir. Eric De Maerteleire was onder meer lid van de Hoge Gezondheidsraad en is nog altijd erkend scheikundige voor de rechtbanken op het vlak van voedingsmiddelen. Hij zet meteen een kruisje bij de cola, de chocopasta en de chocolade. Toegevoegde suikers, zucht hij. Het grootste zeer van deze tijd. Kijk maar eens op de etiketten thuis. Bijna overal lees je glucose, fructose, suikers, maïsstroop... Men doet dat bewust. Mensen houden van suiker en de industrie houdt ons verslaafd. Het klopt dat we suiker nodig hebben. Om de energie te produceren die ons warm houdt of die we nodig hebben bij inspanningen. En als je van plan bent om een krachttoer uit te halen, heb ik er geen problemen mee dat je iets met suiker eet. Maar weinig mensen bewegen zoveel dat ze die toegevoegde suikers niet kunnen missen. Integendeel: ze 25 GRAM SUIKER Iemand die 2000 kcal nodig heeft, mag maximum 25 gram toegevoegde suikers per dag gebruiken. doen zittende arbeid, sporten te weinig en alle energie die ze nodig hebben, vinden ze ook in groenten, fruit, brood en aardappelen. 1 blikje cola De alomtegenwoordigheid van toegevoegde suikers is niet zonder gevaar, gaat de specialist verder. Men ziet een link met hart- en vaatziekten, met diabetes, met obesitas, met bepaalde vormen van kanker. Een heel stel welvaartsziekten. Niet voor niets geldt in Europa dat maximum 10 % van de energie die we opnemen uit toegevoegde suikers mag bestaan en in de Verenigde Staten hanteert men zelfs maximum 5 % als norm. Hij maakt er een eenvoudige berekening bij: We nemen iemand die dagelijks 2000 kcal nodig heeft, voor ons gemak. 5 % is dan 100 kcal. Deel die 100 door 4, dit is de verbrandingswarmte van suiker, en je komt aan maximum 25 gram toegevoegde suikers voor deze persoon per dag. Frisdrank bevat ongeveer 11 % suikers. Dat is 110 gram op 1 liter, zo n 22 klontjes suiker. Voor 1 blikje frisdrank moet je delen door 3. Dan kom je al aan 7 à 8 klontjes of 36 gram en heb je alleen nog maar een frisdrank binnen. Je ziet hoe snel de limiet van 5 % toegevoegde suikers wordt overschreden. Afkicken of vervangen? We zijn verslaafd. Er zijn mensen die suiker nodig hebben om zich goed te voelen. Eric De Maerteleire raadt ons allemaal een afkickkuur aan. Probeer eens drie weken helemaal te stoppen met toegevoegde suikers. Zo lang duurt het ongeveer voor je de smaak ontwend bent. Ik voorspel je doffe ellende. Maar na drie weken hebben je hersenen door dat ze toch geen suiker meer krijgen. Het is vooral een hersenprobleem, die reageren op allerlei manieren op suikeropname. Zij werken ook uitsluitend op glucose, maar dan liefst de glucose die je ONZE JOURNALISTE LEGT HAAR KOELKAST VOOR AAN VOLGENDE EXPERTS: Louise Fresco Professor, landbouw- en voedseldeskundige en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Eric De Maerteleire was Lid van de Hoge Gezondheidsraad en is erkend scheikundige voor de rechtbanken op het vlak van voedingsmiddelen. Caroline Baerten Nutritionist & psychotherapist met een eigen praktijk in Brussel, MeNu. Martine Prenen Gezondheidscoach en heeft net een boek uit over snel, slank & lekker koken.

4 DE KOELKAST VAN JOURNALISTE FEMKE Banaan, sinaasappel, kiwi, druiven, Prei, paprika, wortel, courgette, Witte vis, kom biosoep, Spa reine, cola, Boerenpaté, Diepvriespizza, Granenbrood, Honing, Bioyoghurt natuur, Halfvolle melk, Sojamelk, Sojaminarine, Nutella, Zwarte chocolade 7

5 8 SPECIAL VOEDING WEET JIJ NOG WAT JE EET? van nature in groenten, fruit en aardappelen vindt. En wat hij dan vindt van de suikervervangers? In de regel ben ik daar niet tegen. Alleen onderhouden ze nog altijd die drang naar zoet en weet je nog dat het een hersenprobleem is? Mensen die lightproducten kiezen, raken heel moeilijk van hun suikerdrang af. Voor aspartaam moeten we volgens het laatste grote rapport van de EFSA (European Food Safety Authority), het overkoepelende Europese Voedselagentschap, geen schrik meer hebben. Ik blijf voorzichtig, maar kankerverwekkend is het zeker niet. Dat mogen we echt geloven. Op jouw boodschappenlijstje staat honing. Een schitterend product met veel antioxidanten en zo. Ik gebruik het ook af en toe, maar het bevat wel 84 % suiker. Eigenlijk is dat dus weer hetzelfde verhaal. Waar ik wel heel gelukkig mee ben, dat is met stevia, van de Zuid-Amerikaanse steviaplant. Het is nog duur doordat de afname nog onvoldoende is, maar ik hoop echt dat het doorbreekt. Alleen heeft stevia een speciale nasmaak waaraan je moet wennen. Martine Prenen: Varkensvlees eet ik niet. ik vind Het niet lekker en het jaagt je stresslevel de hoogte in. Dr. Eric De Maerteleire: De boosdoeners gaan op etiketten schuil onder namen als plantaardige vetten, toegevoegde vetten, triglycerine... Een stevig stuk boerenpaté We hebben ook boerenpaté in huis. Ik eet wel eens een stukje paté, maar dan vooral in het wildseizoen en met een beetje confituur van ajuinen erbij bijvoorbeeld. Varkensvlees eet ik niet. Ik vind het niet lekker en ik ben me ervan bewust dat het stressvlees is. Het jaagt je stresslevel de hoogte in, oordeelt gezondheidscoach Martine Prenen. Caroline Baerten is diëtiste en Mindful Eating trainer met een eigen praktijk in Brussel, MeNu. Zij vraagt ons om de paté bij een authentieke slager te halen, waar hij met liefde is gemaakt. Het is een stiel die verloren gaat. En verder vindt ze het geen goed idee om elke dag paté te eten, wegens te vetrijk. 84 % SUIKER Honing is lekker maar bevat 84 % suiker. Vieze vettigheid Eric De Maerteleire moet bij vet denken aan een tweede gigantisch probleem in onze voeding: transvetzuren. Ik streef er nu al jaren naar om het gebruik daarvan te verminderen, ook via politieke partijen. Wanneer mensen een vlootje uit de koelkast halen, willen ze meteen kunnen smeren. Haal boter uit de koelkast en dat is beton. Geen probleem, zegt de industrie, wij maken dat voor u via een proces dat al sinds 1905 bestaat. Men gaat vloeibare, plantaardige oliën harden of hydrogeneren tot producten met een verschillende smeerbaarheid. Fantastisch, ware het niet dat men al heel lang gezien heeft dat er tijdens dat proces bijproducten ontstaan, vetzuren die men transvetzuren noemt. Vroeger dacht men dat dat gewoon nieuwe vetzuren waren zoals alle andere en ons lichaam zou die ook wel gewoon verteren. De realiteit is anders. Die nieuw gevormde transvetzuren zijn schadelijk voor onze gezondheid en nog niet zo n klein beetje ook. Ze veroorzaken duidelijk meer hart- en vaatziekten, tien keer meer dan de verzadigde vetzuren waar men altijd zo op sakkert. Ze dragen bij tot een bepaalde vorm van kanker en zijn de hoofdverantwoordelijken voor het ontstaan van diabetes type 2. En dat vet op de buikstreek, zelfs bij jonge mensen? Transvetzuren. Jongeren die veel moderne fast food eten junk food vind ik een betere term vertonen meer agressief gedrag dan jongeren die normaler eten en dat is voor een groot stuk te wijten aan de transvetzuren. De volksgezondheid Kunnen we de transvetzuren vermijden? Als je zo naturel mogelijk eet. Mensen hebben schrik van echte hoeveboter, maar dat is eigenlijk nergens voor nodig. Wetenschappelijk onderzoek van de laatste tien jaar wijst uit dat verzadigde vetten geen enkel effect hebben op een hoger aantal hart- en vaatziekten. De boosdoeners gaan op etiketten schuil onder namen als plantaardige vetten, toegevoegde vetten, triglyceriden... Het zit in veel frituuroliën, in chips, in de harde margarineblokken, in koeken, cakes, croissants... De bakkers schreeuwen al lang om hulp, want zij krijgen hun vetten

6 9 aangeleverd en kunnen er niets aan doen dat er transvetzuren in zitten. Ze hebben geen alternatief. In België ligt er een ministerieel besluit klaar voor publicatie. Maar het is wachten, want het kost geld en speciale technieken om de transvetzuren eruit te halen. Maar het zal moeten, want het effect op de volksgezondheid is veel te groot. Ga winkelen met verwondering en vreugde omdat er zoveel is. Voeding is goedkoop, divers en van goede kwaliteit. Maak er niet het probleem van een individueel voedingsmiddel van. Er is niet zoiets als goed of slecht voedsel, behalve als het bedorven is of met kinderarbeid geproduceerd. Zorg er gewoon voor dat je eetpatroon divers is. Dat is goed voor je gezondheid én voor de milieubelasting. Of je dan bio neemt of Tips van professor landbouw & voedseldeskundige Louise Fresco voor het boodschappen doen niet, hangt af van je persoonlijke criteria. Een beetje matigen kan nooit kwaad. Weet wat je doet en wat voor jou belangrijk is. Consumeer bewust. Het is niet zo n gek idee om verse producten in de aanbieding te kopen. Je krijgt dan 30 % korting omdat de houdbaarheidsdatum bijna is overschreden. Zo spaar je zelf iets uit en als je het niet koopt, dan wordt het gewoon weggegooid. Als je een keertje voor een verjaardagsfeestje in de winter aardbeien wil kopen of iets feestelijks van ver weg, dan mag dat best. Als we alleen maar Europese dingen kochten, gaven we de boeren in de rest van de wereld geen kans. Sojaminarine De minarines vormen geen gevaar, dus die sojaminarine mogen we met een gerust hart op ons boodschappenlijstje laten staan. Daar waakt men er al over dat het gehalte aan transvetzuren laag blijft, weet de expert. Kijk maar eens achteraan op het etiket bij alle grote merken zoals Becel, Vitelma, Alpro... Er staat nu al op dat het gehalte aan transvetzuren lager is dan 0,5 % of 1 %, ook al zijn ze nog niet verplicht. Maar ze zien de bui al hangen. Verder is een minarine een smeerbaar iets waar maar 40 % vet in zit en al de rest is water. Boter bevat 82 à 84 % vet, margarineblokken 80 à 82 %. Voor wie het echt gezond wil aanpakken, hebben de experts toch nog andere tips. Caroline Baerten raadt notenboter aan: Wanneer amandelen en sesam gemalen worden, geven ze olie af. Dat is plantaardig, zeer zuiver en noten zijn heel goed voor de bloedvaten. Soja is toch iets meer bewerkt geweest. Martine Prenen smeert wel eens een dun laagje koudgeperst, ongeraffineerd kokosvet. Soep uit een doosje Zonder te willen klagen, maar een journalist heeft toch een redelijk gestresseerd en jachtig leven. Op veel dagen zijn de deadlines zo dreigend dat er echt geen tijd overblijft om vers te koken. In een poging om te doen alsof we toch nog goed bezig zijn, wordt er dan wel eens een pot biosoep opengetrokken. Uit het versvak

7 10 SPECIAL VOEDING WEET JIJ NOG WAT JE EET? van de supermarkt. Soep is nochtans op vijf minuten klaar, zegt Martine streng. Maar als je zelfs die niet hebt, neem dan inderdaad de verse biosoep en blijf ver weg van de zakjes, want daar zit zoveel troep in. Let er ook op dat er geen bewaarmiddelen in zitten. Het is niet omdat er bio op staat dat het ook gezonder is, merkt Caroline Baerten op. Ik zou ze toch zelf maken en porties invriezen. Vooral over het zoutgehalte heb je geen controle bij kant-en-klaar. Diepvriespizza Zout is inderdaad het derde zeer in onze Westerse voeding, weet Eric De Maerteleire. Er zijn al veel inspanningen gedaan door het Federaal Voedselagentschap en het is al verbeterd, maar het zoutgehalte moet nog naar beneden. We gebruiken nog altijd dubbel zoveel zout als we nodig hebben. Opnieuw: kijk naar de etiketten en je zult zien dat er heel vaak zout in zit. Meer nog, in veel producten zitten zout, transvetzuren en suiker samen. De diepvriespizza op jouw lijstje is een makkelijk voorbeeld. Ik vind nochtans dat mensen zelf moeten kunnen kiezen of ze zout willen of niet. Maar producenten blijven het doen voor het smaakeffect. Omdat mensen dat graag lusten. Te veel zout zorgt nochtans voor een hoge bloeddruk, voor meer kans op darmkanker, vochtophoping, zware benen, ons hart moet dubbel zo hart pompen... To bio or not to bio? Biosoep, bioyoghurt en af en De bakkers hebben goed meegeholpen om ons zoutverbruik te doen dalen. In een brood mag volgens de wet niet meer dan 2 % zout zitten. De laatste vijf jaar hebben zij er spontaan en in kleine stapjes voor gezorgd dat ze ruim onder die norm geraakten. In onze broden zit niet meer dan 1,7 % zout en niemand die daar iets van heeft gemerkt. 2 % 1,7 % ZOUTGEHALTE toe een biogroente laten wij ons smaken, maar we rijden geen extra kilometers naar de biosupermarkt. Van onze experts gelooft alleen Martine Prenen dat er in biologische groenten en fruit nog meer goede stoffen zitten dan in de gewone. Ik begrijp dat het niet voor ieders beurs is om altijd biologisch te eten, maar af en toe een keer moet wel haalbaar zijn. Het hoeft niet veel te kosten. Vorig jaar heb ik bij Aldi voor een paar euro biologische tomatenen aardbeiplantjes gehaald. Caroline Baerten wijst erop dat biologische producten net zo goed onevenwichtig en met veel suikers en vetten samengesteld kunnen zijn. Eric De Maerteleire ziet het meer als een levensfilosofie: Biologisch is meer dan alleen maar eten, het gaat ook om respect voor de natuur, de dieren, de planten en het behoud van de verschillende variëteiten. Heel goed, maar we moeten wel een onderscheid maken tussen dat concept en de producten zelf. Heeft biologisch eten een meerwaarde voor onze gezondheid? Heel grote onderzoeken aan universiteiten in binnen- en buitenland bewijzen allemaal hetzelfde: qua voedingsstoffen, voedingswaarde en veiligheid scoren bioproducten niet beter. Er is geen verschil, besluit hij. Er is te weinig plaats Professor Louise O Fresco is landbouw- en voedseldeskundige. In haar boek Hamburgers in het Paradijs legt ze de geografische, biologische, psychologische en historische wortels bloot van de verwarring rond voedsel. Zij wil het bioverhaal ook graag nuanceren. Ook voor bioyoghurt heb je melk en dus dieren nodig. Kalfjes, want anders geeft de koe geen melk. De helft daarvan is mannelijk en gaat regelrecht de vleesindustrie in. Over biologisch moet bovendien sowieso gezegd dat het meer ruimte in beslag neemt, onder meer omdat ze zonder kunstmest werkt. In mijn boek Martine Prenen: ALs je voorverpakte soep koopt, neem dan de verse biosoep en blijf ver weg van de zakjes, want daar zit zoveel troep in. Let er ook op dat er geen bewaarmiddelen in zitten.

8 11 heb ik dat allemaal uitgerekend. De dierlijke biologische productie heeft als voordeel dat er minder antibiotica gebruikt worden. Maar duurzaam is het niet. Een voorbeeld: kippen groeien langzamer, leven langer, hebben meer ruimte nodig en stoten dus ook meer broeikasgassen uit. Deze specialist hanteert liever andere criteria. Duurzaamheid betekent voor mij dat je ziet dat er altijd verschillende dimensies zijn en je kunt niet altijd overal goed doen. Dierenwelzijn en milieu staan wel eens haaks op elkaar. Het is afwegen. Mijn verwachting en mijn hoop is dat de beste technieken van de gangbare landbouw, die ook heel divers is, en die van de biologische elkaar vinden. Kijk bijvoorbeeld naar de tuinbouw, die gebruikt op dit moment eigenlijk geen chemische bestrijding meer. Dr. Eric De Maerteleire: Biologisch is meer dan alleen maar eten, het gaat ook om respect voor de natuur, de dieren, de planten EN het behoud van de verschillende variëteiten. Het principe van geen of zo min mogelijk chemicaliën is ook voor de gangbare landbouw belangrijk. Uiteindelijk willen ze toch allemaal hetzelfde: met zo min mogelijk milieubelasting zo goed mogelijk produceren. De methoden zijn verschillend, maar de doelen niet. Moet het van dicht bij ons komen? Wanneer Martine Prenen bananen en kiwi s op het lijstje ziet staan, wijst ze op de kilometers die dat fruit hebben afgelegd. Bananen hebben wij ook altijd in huis. Ik draai het heel vaak door mijn smoothies. Het is SMAAK GEWONE KOMKOMMER SMAAK BIO KOMKOMMER een goede koolhydratenbron, dat merkt ook mijn man die marathons loopt en twee uur gaat trainen op basis van twee bananen. Maar het is wel één van de enige exotische vruchten die ik het hele jaar door eet. Kiwi komt van heel ver en dat is weinig ecologisch. Louise Fresco sust ons geweten: Je kunt jezelf niet voeden met alleen maar dingen van dichtbij. In België niet en in Nederland niet. We hebben veel meer behoeftes dan je ooit lokaal zou kunnen voorzien. Dat is ook al honderden jaren zo. We importeren al eeuwen granen uit Oost-Europa en vis van ver Wij verhogen uw comfort! Huisliften Plateauliften VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : SERVICE 24u/24u - 7d/7d NV Coopman Liften Heirweg 123 B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be Trapliften Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2000 ANTWERPEN Amerikalei 152 Tel KONTICH Drabstraat 11A Tel KALMTHOUT Kapellensteenweg 73 Tel MERKSEM Oude Bareellei 33 Tel WIJNEGEM Turnhoutsebaan 363 Tel

9 12 SPECIAL VOEDING WEET JIJ NOG WAT JE EET? weg. Maar we hebben ook veel van dichtbij en dan is het een voordeel dat je kunt zien hoe de voedselketen in elkaar zit. En het is heel goed om een soort niche te creëren voor de lokale boeren. Maar wat zij maken is ook vaak duurder en dus niet voor iedereen beschikbaar. Het is met andere woorden niet of-of, het is en-en. Is ons eten veilig? De experts kunnen nog wel iets zeggen over water (dat we er zeker genoeg moeten drinken), over brood (dat we minder naar de kleur dan naar de vezeltjes moeten kijken. En een volkoren brood is altijd volkoren, dus een goede keuze), over zwarte chocolade (goed voor lijf en geest) en over koemelk of sojamelk. Maar eigenlijk gaat het minder om het eten dan om wat wij ermee doen. De kwaliteit en de controle van de voeding is nog nooit zo goed geweest, daar bestaat geen discussie over. Ze is te energierijk, dat zeker wel. Maar het gaat pas echt fout bij onze voedingsgewoonten, lustig in de hand gewerkt door de industrie. Nutritionist Caroline Baerten merkt dat heel duidelijk in haar praktijk. Zij legt de verantwoordelijkheid bij de volledige keten: producenten, distributiekanalen én consumenten. Etenstijd! Caroline is gespecialiseerd in Mindful Eating, voluit Mindfulness Based Eating Awarenes Therapy, een klinisch programma van acht weken voor mensen die het gevoel hebben dat eten voor hen meer is dan brandstof. Emo-eten, eten omdat het twaalf uur is... Het is geen vermageringsprogramma of dieet. We maken mensen bewust van hun eetgedrag en vanuit die inzichten raken zij gemotiveerd om er ook iets aan te doen. Wij spreken zelden in termen van wat goed is en wat slecht. Een beetje chocolade mag best, om van te genieten. Caroline leert mensen het verschil tussen echte honger en een goesting. Als ze weten hoe het verzadigingspunt voelt, weten ze ook wanneer ze kunnen stoppen met eten. In onze maatschappij is altijd eten voorhanden. Dat leidt ertoe dat we iets in onze mond steken bij elk signaal dat het lichaam geeft. En zo zijn we vergeten hoe honger voelt. Nutella bij het ontbijt Elke maandag krijgt de zoon van Martine Prenen boterhammen met choco (uit de biowinkel) mee naar school. Ik heb hem ooit betrapt. Er zaten s avonds witte broodkorsten met choco in zijn boterhammendoos, terwijl ik hem bruine boterhammen met een zelfgemaakte tonijnsalade had meegegeven. Hij had ze op school geruild. Misschien ben ik wel een beetje te streng, dacht ik toen. En de maandag is een zware dag, zo na het weekend. Martine weet net zo goed als Eric De Maerteleire dat hier een belangrijke opvoedingstaak voor de ouders schuilt. En om te beginnen moeten ze het goede voorbeeld geven. Als jij elke dag een fles wijn drinkt en tegen je kinderen zegt dat dat niet goed Caroline Baerten: In onze maatschappij is altijd eten voorhanden. Dat leidt ertoe dat we iets in onze mond steken bij elk signaal dat het lichaam geeft. En zo zijn we vergeten hoe honger voelt. Weet wat je eet: meer lezen? Meer lezen over gezonde voeding en een evenwichtig eetpatroon? Kom dan eens langs in de gezondheidsbib van CM. Je vindt ons aan de Sint-Jacobsmarkt in hartje Antwerpen. Openingsuren: maandag tot vrijdag van 9 tot 13 uur, woensdag doorlopend van 9 tot 16 uur. is, dan snappen ze dat niet. Zo werkt het in de natuur: jongen apen hun ouders na. Dat is een mooie manier om je kinderen dingen te leren, toch? Als het over eten gaat, gaat het niet zo slecht met onze wereld en in elk geval spectaculair veel beter dan pakweg tweehonderd jaar geleden. Dat besluit Louise Fresco. Ik ontken de problemen niet, maar het is belangrijk om te zien dat er ook heel veel dingen goed gaan. De laatste vijftig jaar is de levensverwachting toegenomen en tegelijk is de groei van de bevolking aan het afremmen. We gaan dus naar een stabielere situatie en kunnen in principe iedereen voeden, als we even niet naar de politieke en economische problemen kijken. Het doemdenken is erg Europees, typisch voor generaties die snelle veranderingen hebben gezien. In de rest van de wereld heb je dat veel minder. MEER INFO? Louise Fresco. Hamburgers in het paradijs. Voedsel in tijden van schaarste en overvloed, uitgeverij Promotheus, 24,95. Martine Prenen. Easy, Healthy, Fast. Slank, snel en lekker koken met Martine Prenen, uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, 22,50. Caroline Baerten. MeNu, Centre for Mindful eating & Nutrition.

Wat eten we vanavond?

Wat eten we vanavond? 35 35 HOOFDSTUK 3 Wat eten we vanavond? WOORDEN 1 Kies uit: jam school slager boodschappen vegetariër 1 Dorien eet geen vlees. Ze is. 2 Moniek houdt van zoet. Ze eet graag op brood. 3 Johan, ik ga naar

Nadere informatie

Spreekbeurt over ZOUT

Spreekbeurt over ZOUT Wat is zout? Zout zit in bijna alle voedingsmiddelen die we eten. Zelfs in die producten waarin je het helemaal niet verwacht, zoals zoete koeken en zoete drop. Zout geeft smaak aan het eten. En het zorgt

Nadere informatie

de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.

de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren. Woordenlijst bij hoofdstuk 6 de aardappel Wat eten we vanavond, rijst of a? alcoholvrij zonder alcohol Graag een a bier. Ik moet nog auto rijden. de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.

Nadere informatie

Naam: GEZOND ETEN. Hoe je gezond kan eten zie je in de Schijf van Vijf.In het midden staan de 5 regels hoe je gezond kan eten:

Naam: GEZOND ETEN. Hoe je gezond kan eten zie je in de Schijf van Vijf.In het midden staan de 5 regels hoe je gezond kan eten: Naam: GEZOND ETEN Gezonde voeding zorgt voor een gezond lichaam. Als je daarbij genoeg beweegt blijf je op een gezond gewicht. Daardoor word je minder snel ziek. Hoe je gezond kan eten zie je in de Schijf

Nadere informatie

Gezonde Voeding Tips

Gezonde Voeding Tips Gezonde Voeding Tips Waarom is een gezond dieet zo belangrijk? A) Voorkom risico s op aandoeningen Weet je dat de meeste aandoeningen kunnen worden voorkomen? Voorbeelden hiervan zijn:» Hartaandoeningen»

Nadere informatie

Leesboekje eten en drinken

Leesboekje eten en drinken Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is

Nadere informatie

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Werkbladen KlasseLunch 2008:

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Werkbladen KlasseLunch 2008: Werkbladen 2008: Over gezond eten 1 WAAROM IS GEZOND ETEN BELANGRIJK? Je bent nu in de groei. Je lichaam is nog lang niet klaar. Goed en gezond eten is daarom erg belangrijk. Want alleen dan krijg je voldoende

Nadere informatie

Stel je gezond weekmenu samen

Stel je gezond weekmenu samen Stel je gezond weekmenu samen Leer je maaltijden op een gezonde manier plannen Lotte De Clercq Auteur: Lotte De Clercq Coverontwerp: Lotte De Clercq ISBN: 978-94-6342-735-7 Uitgeverij mijnbestseller.nl

Nadere informatie

SPECIAL VOEDING WEET JIJ NOG WAT JE EET? ALAIN LEEFT MET ALS

SPECIAL VOEDING WEET JIJ NOG WAT JE EET? ALAIN LEEFT MET ALS Het magazine dat deugd doet ZOMER 2013 www.facebook.com/magazinecava Rubrieksnaam SPECIAL VOEDING WEET JIJ NOG WAT JE EET? ALAIN LEEFT MET ALS + ENQUÊTE HOE PROPER BEN JIJ? DOE MEE! Sean Dhondt & Frederik

Nadere informatie

Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen

Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen september 2003 Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen 630101 Hoe vul je de vragenlijst in? Beste leerling, Deze vragenlijst gaat over voeding. We willen graag weten hoe je daarover denkt.

Nadere informatie

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten Gezonde recepten Gezonde recepten Vraag jij je ook wel eens af wat gezonde recepten zijn en wat nu gezond is en wat niet? Er zijn zoveel geluiden in voedingsland, dat je soms de weg kwijt kunt raken. Wat

Nadere informatie

7 Tips om Sneller, Gezonder en Zonder Hongergevoel af te Slanken

7 Tips om Sneller, Gezonder en Zonder Hongergevoel af te Slanken 7 Tips om Sneller, Gezonder en Zonder Hongergevoel af te Slanken Denk na bij wat je eet Alles begint bij nadenken, veel mensen eten om te eten en dat is uiteraard niet de bedoeling. Denk dus goed na waarom

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

Betaalbaar bio in 6 stappen

Betaalbaar bio in 6 stappen Betaalbaar bio in 6 stappen Biologisch eten duur? Veel mensen denken dat biologisch eten niet in hun budget past. Ik heb dat ook heel lang gedacht. Tot ik ontdekte dat je door anders boodschappen te doen

Nadere informatie

5 Daags Afvalprogramma

5 Daags Afvalprogramma 5 Daags Afvalprogramma Dag 1 Dieetsnel.nl De eerste dag van mijn dieet is aangebroken, het zal je vast meevallen wat er vandaag op het menu staat! s Morgens 2 crackers met melk, s middags 2 boterhammen

Nadere informatie

Gezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM)

Gezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM) Gezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM) Op je voeding letten, gezond eten of diëten hoe je het ook noemt, het moet wel leuk blijven! If It Fits Your Macro s is daar bij

Nadere informatie

1 gram verteerbare koolhydraten levert 4 kcal (afkorting verteerbare koolhydraten =

1 gram verteerbare koolhydraten levert 4 kcal (afkorting verteerbare koolhydraten = Voedingsanalyse van 2 typische fastfoodmaaltijden : cijfers en feiten Doelstelling : Vanuit de voedingswaarde en met behulp van de cursus, de effecten van fastfood op de gezondheid kunnen afleiden. De

Nadere informatie

Albert Voogd. Healthy living De consument is ook maar een mens

Albert Voogd. Healthy living De consument is ook maar een mens Albert Voogd Healthy living De consument is ook maar een mens Strategische uitgangspunten Albert Heijn Voeding en Gezondheid Wetenschappelijk gedegen onderbouwd Maatschappelijk geaccepteerd Simpel en inspirerend

Nadere informatie

Streekproducten en eten uit de buurt

Streekproducten en eten uit de buurt Spreekbeurt of werkstuk Streekproducten en eten uit de buurt Inhoud Stap 1. Ga zelf op onderzoek uit Stap 2. Streekproducten of gewoon producten uit de buurt Stap 3. Waarom zijn streekproducten zo bijzonder?

Nadere informatie

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Docentenhandleiding KlasseLunch 2008:

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Docentenhandleiding KlasseLunch 2008: Over gezond eten 1 WAAROM IS GEZOND ETEN BELANGRIJK? Je bent nu in de groei. Je lichaam is nog lang niet klaar. Goed en gezond eten is daarom erg belangrijk. Want alleen dan krijg je voldoende voedingsstoffen

Nadere informatie

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën

Nadere informatie

Moeilijke eters 800398 / augustus 2012 Ikazia Ziekenhuis

Moeilijke eters 800398 / augustus 2012 Ikazia Ziekenhuis 1 Eetproblemen bij kinderen Sommige kinderen zijn zeer moeilijke eters. Voor ouders en kind kan dit heel lastig zijn. Ouders proberen van alles. Ouders zijn angstig dat hun kind niet genoeg binnen krijgt

Nadere informatie

Ontdek jouw aanpak Gezond eten met de Schijf van Vijf

Ontdek jouw aanpak Gezond eten met de Schijf van Vijf Ontdek jouw aanpak Gezond eten met de Schijf van Vijf Iedereen vult zijn eigen Schijf van Vijf Je lijf gaat je hele leven mee, daar wil je dus zo goed mogelijk voor zorgen. Maar hoe doe je dat? Als je

Nadere informatie

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.

Nadere informatie

Je lichaam ontgiften op een hele gezonde en verantwoorde manier?

Je lichaam ontgiften op een hele gezonde en verantwoorde manier? Hey! Wil je van kilo s af? Beter en gezonder voelen? Afvalstoffen kwijt raken? Energiek voelen en lekker in je vel? Je lichaam ontgiften op een hele gezonde en verantwoorde manier? Wil je weer lekker beginnen

Nadere informatie

Een gezond ontbijt: lekker en vol energie

Een gezond ontbijt: lekker en vol energie Een gezond ontbijt: lekker en vol energie Geef je kind elke ochtend een gezond ontbijt. Het zorgt ervoor dat je kind: voldoende energie heeft om een hele ochtend te spelen, te fietsen, te ravotten zich

Nadere informatie

Schijf van Vijf-spel. Opdracht 4C. Opdracht

Schijf van Vijf-spel. Opdracht 4C. Opdracht Opdracht 4C Schijf van Vijf-spel Opdracht Doel: Introductie: 15 min. Opdracht 1: Opdracht 2: Kinderen worden bewust gemaakt van wat gezonde basisvoeding is. Dit zijn producten uit de Schijf van Vijf. Als

Nadere informatie

Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst

Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst BEWAREN EN BEHOUDEN Wij vinden het heel normaal dat de supermarkt vol eten ligt. Vandaag, morgen, volgende week en daarna. Dat is mogelijk doordat

Nadere informatie

Infofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

Infofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen leren de actieve voedingsdriehoek kennen en begrijpen de indeling ervan. De leerlingen kunnen zelf voedingsmiddelen indelen bij de passende voedselgroep. geeft

Nadere informatie

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur.

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur. Over de Tong Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen. Als goede proefpersonen willen jullie je natuurlijk

Nadere informatie

Een gezond ontbijt: lekker en vol energie

Een gezond ontbijt: lekker en vol energie Tips voor een gezond en gezellig ontbijt. Koffiekoeken Geef je kinderen voldoende tijd om goed wakker te worden. Croissants Zo krijgen ze vanzelf zin in een gezond ontbijt. Chocoladebroodjes Worstenbroodjes

Nadere informatie

Voedingsschema. Believe in. 12 sep t/m 18 sep FUNCTIONEEL FIT

Voedingsschema. Believe in. 12 sep t/m 18 sep FUNCTIONEEL FIT Voedingsschema FUNCTIONEEL FIT 12 sep t/m 18 sep Believe in GEZONDE LEVENSSTIJL Je bent nu in je bezit van een gezond voedingsschema. Dit voedingsschema helpt jou om de dagelijkse structuur en planning

Nadere informatie

Zonder dieet lekkerder in je vel!

Zonder dieet lekkerder in je vel! Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen

Nadere informatie

Gezonde voeding. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De betekenis van eten voor mensen. Gezonde voeding

Gezonde voeding. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De betekenis van eten voor mensen. Gezonde voeding Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over gezonde voeding. Nu vraag je je misschien af wat dit met de horeca te maken heeft. Gasten komen toch naar een horecabedrijf om lekker te eten en toch niet

Nadere informatie

VEILIGHEID. 5. TBM Maart 2014

VEILIGHEID. 5. TBM Maart 2014 VEILIGHEID 5. TBM Maart 2014 TBM: Gezond op het werk * Aan de hand van een Quiz * Verdeel de Quiz kaart de dag voor de TBM * Verzamel voor de start van de TBM de kaarten en steek deze in een omslag met

Nadere informatie

Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals

Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals Clean Meals 21 DAGEn CHALLENGE 3 WEKEN SUPER GEZOND ETEN, GEEN HONGER EN TOCH VET VERBRANDEN. Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals met andere

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek

VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek Gezond eten: wat is dat nu precies? In de media verschijnen zoveel tegenstrijdige berichten dat je op den duur het bos door de bomen niet

Nadere informatie

Smoothiegoodness De introductie

Smoothiegoodness De introductie Smoothiegoodness De introductie Hoera!! Hier begint jouw groene smoothieavontuur. Dit betekent een geweldige stap vooruit in je gezondheid en energieniveau, fantastisch dat je eraan gaat beginnen. Misschien

Nadere informatie

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit

Nadere informatie

Sugar Addiction Test

Sugar Addiction Test Sugar Addiction Test Hoe is het gesteld met jouw suikerverslaving? Ontdek het met deze test. SUGARCHALLENGE Is een initiatief van Food & Lifestylecoach Carola van Bemmelen Doe de Sugar Addiction test Ben

Nadere informatie

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen Gezond eten Opleiding Lekker en gezond eten met kinderen tips and tricks VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen Lifestyle bij VC Groot Dilbeek gezond eten We willen als club ons steentje bijdragen om de

Nadere informatie

Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen

Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen www.edusom.nl Opstartlessen Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u iets lekker vindt of ergens van houdt. Praten over eten en drinken. Praten over boodschappen

Nadere informatie

Aan tafel. Peuters, kleuters en lagere schoolkinderen

Aan tafel. Peuters, kleuters en lagere schoolkinderen Aan tafel! Aan tafel Als ouder heb je een grote invloed op de eetgewoonten van je kind. Kinderen leren in de eerste plaats eten wat ze hun ouders zien eten en doen jouw eetgedrag na. En dat start al bij

Nadere informatie

Kinderen en een gezond gewicht

Kinderen en een gezond gewicht Kinderen en een gezond gewicht Een kind met een gezond gewicht beweegt makkelijker en ontwikkelt zich lichamelijk beter dan een kind met overgewicht. Bovendien betekent nú overgewicht hebben dat je kind

Nadere informatie

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14

Nadere informatie

Wanneer té dik? Wat is gezonde voeding en wat niet?

Wanneer té dik? Wat is gezonde voeding en wat niet? Wanneer té dik? Iedereen weet dat je gezond moet eten om te leren, te sporten en gezond volwassen te worden. Sommige jongeren worden echter te dik. Dit kan een probleem zijn als je moeite hebt met sporten,

Nadere informatie

Voedingsbeleid. Niels Donders De Sportanen

Voedingsbeleid. Niels Donders De Sportanen 2019 Voedingsbeleid Niels Donders De Sportanen 1-1-2019 INLEIDING 2 1.1 Waarom een voedingsplan 2 1.2 Gezond voedingsaanbod 2 1.2.1 Gezond eten met de schijf van vijf 3 1.2.2 Vaste en rustige eetmomenten

Nadere informatie

Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken

Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Wat zijn voedingsstoffen Voedingsstoffen zijn stoffen die je nodig hebt om te lopen, te denken enz. Er zijn 6 soorten voedingsstoffen. 1. eiwitten (vlees, peulvruchten.

Nadere informatie

10 KEER GEZOND EET GROENTEN

10 KEER GEZOND EET GROENTEN 10 KEER GEZOND 10 KEER GEZOND Er zijn volgens ons tien regels waar het voedingspatroon van elke sporter of niet-sporter dagelijks aan zou moeten voldoen. Deze richtlijnen zijn grotendeels gebaseerd op

Nadere informatie

Eet je Mooi in 28 dagen

Eet je Mooi in 28 dagen Eet je Mooi in 28 dagen hét beautyrecept op basis van wetenschappelijk onderzoek Inge de Munnik www.eetjemooi.nl inhoud 1 INLEIDING Hoe werkt Eet je Mooi? 9 Wat doet Eet je Mooi voor jou? 11 2 DE PRINCIPES

Nadere informatie

Opening van het thema op vrijdag 5 november.

Opening van het thema op vrijdag 5 november. Grote Klus Thema : Lekker Fit Als je 5 opdrachten maakt en laat aftekenen, mag je meedoen met een leuke en gezonde activiteit in het restaurant. Als je de grote klus met een groepje maakt, moet je meer

Nadere informatie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.

Nadere informatie

Met brood in balans Gezond afvallen Doe het broodwisseldieet

Met brood in balans Gezond afvallen Doe het broodwisseldieet Met brood in balans Gezond afvallen Doe het broodwisseldieet Een goed gewicht Ben je ook een van die miljoenen Nederlanders die worstelen met de weegschaal? Of je nu een paar kilo wilt afvallen of juist

Nadere informatie

Bobbie is net vier geworden, o, wat is hij alweer groot. Hij mag nu naar de basisschool. met schooltas, fruit en brood.

Bobbie is net vier geworden, o, wat is hij alweer groot. Hij mag nu naar de basisschool. met schooltas, fruit en brood. Bobbie is net vier geworden, o, wat is hij alweer groot. Hij mag nu naar de basisschool met schooltas, fruit en brood. Zijn ontbijtje staat al klaar: een boterham of bordje pap, met daarbij een glaasje

Nadere informatie

Koolhydraten. Voeding en Welzijn

Koolhydraten. Voeding en Welzijn Koolhydraten Voeding en Welzijn Koolhydraten Welke koolhydraten kennen jullie al? Verschillende koolhydraten Op te delen in 3 groepen Monosachariden Disachariden Polysachariden Op te delen in deze groepen

Nadere informatie

De eerste stappen naar een gezond gewicht

De eerste stappen naar een gezond gewicht De eerste stappen naar een gezond gewicht Sylvia van Willigen Online Gewichtsconsulente en Life Coach Als je dit leest, heb je de eerste stap al gezet. Gefeliciteerd! Nu gaan we verder elke week een stapje.

Nadere informatie

Hoe zit het met jou?

Hoe zit het met jou? Hoe zit het met jou? Eet jij veel suikerrijke producten? Let je erop? Drink je veel frisdrank? Doe je vaak extra suiker op je eten of in je drinken? Wie denkt dat hij/zij te veel suiker consumeert? Waarom

Nadere informatie

Z O U T : TOP? ZOUT : STOP!

Z O U T : TOP? ZOUT : STOP! ZOUT : STOP! ZOUT : TOP? Zout, wat is dat nu eigenlijk? In feite is het zout dat we in onze voeding gebruiken natriumchloride of NaCl. Het element dat in deze formule voor problemen zorgt, is het natrium.

Nadere informatie

2. RECEPTEN. 2.1 Wok met rijst, kip en groentjes. Portie voor 4 personen

2. RECEPTEN. 2.1 Wok met rijst, kip en groentjes. Portie voor 4 personen 1. INLEIDING In een evenwichtige gezonde voeding is het belangrijk om iedere dag een goeie portie groenten en fruit te eten. Deze kunnen soms duur oplopen. Daarom is het belangrijk om groenten en fruit

Nadere informatie

De voedingsdriehoek. Wat en hoe?

De voedingsdriehoek. Wat en hoe? De voedingsdriehoek Wat en hoe? Wat haal je uit de posters Vind je gezonde voeding belangrijk? Ben je op de hoogte van wat gezonde voeding wel en niet is? Vind je van jezelf dat je gezond eet? Gaat gezond

Nadere informatie

Energie in balans: weet wat je eet, fit tot de meet.

Energie in balans: weet wat je eet, fit tot de meet. Energie in balans: weet wat je eet, fit tot de meet. Met de juiste balans in actie! Niet suf zijn, altijd bruisen van energie! Het kan! Met een gezonde voeding, voldoende bewegen en een juist evenwicht

Nadere informatie

Vitamines zitten in kleine hoeveelheden in je eten en drinken. Je hebt het halve alfabet aan vitamines: A, B, C, D, E, K.

Vitamines zitten in kleine hoeveelheden in je eten en drinken. Je hebt het halve alfabet aan vitamines: A, B, C, D, E, K. Testlab Er zitten heel veel voedingsstoffen in gezonde producten. Dat hebben jullie in de film gezien. Nou ja gezien? Voedingsstoffen zijn niet zichbaar in producten, maar we kunnen ze wel aantonen. Daar

Nadere informatie

Welke melk, yoghurt, kwark en kaas? In dit menu gaan wij uit van halfvolle melk, magere yoghurt, magere kwark en 48+ kaas.

Welke melk, yoghurt, kwark en kaas? In dit menu gaan wij uit van halfvolle melk, magere yoghurt, magere kwark en 48+ kaas. belangrijke info Welk menu moet ik volgen? Afhankelijk van jouw caloriebehoefte kun je het menu van 1.250, 1.500, 1.800 of 2.100 Kcal per dag volgen. Op www.projectgezond.nl/hoeveel-calorieen-per-dag/

Nadere informatie

Hoe werk je nu met de driehoek?

Hoe werk je nu met de driehoek? Weet en eet gezond Dit boekje gaat over gezonde voeding en over de driehoek die je kan helpen om iedere dag en iedere maaltijd gezond te eten. Als je gezond eet en genoeg beweegt zal je ook minder snel

Nadere informatie

Richtlijnen pauzehap / drinken en traktaties

Richtlijnen pauzehap / drinken en traktaties Richtlijnen pauzehap / drinken en traktaties Voeding en bewegen heeft een sterke invloed op ons functioneren. We zien dit terug bij kinderen op school in de mate van het zich kunnen concentreren, de leerprestaties

Nadere informatie

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.

Nadere informatie

Fantasie is... een wortel met armpjes. (Tessa, 3 jaar) Voedingsbeleid. Het Fantaziehuis. Kinderdagverblijf

Fantasie is... een wortel met armpjes. (Tessa, 3 jaar) Voedingsbeleid. Het Fantaziehuis. Kinderdagverblijf Fantasie is... een wortel met armpjes (Tessa, 3 jaar) Voedingsbeleid Het Fantaziehuis Kinderdagverblijf In ons pedagogisch beleidsplan wordt op dit moment voornamelijk benoemd hoe we eten en niet zozeer

Nadere informatie

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke

Nadere informatie

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2. Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding

Nadere informatie

Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes

Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes Lekker en gezond eten met diabetes 3 Gezond eten heeft zin Met diabetes heb je extra veel plezier van gezond eten: je zit lekkerder in je

Nadere informatie

Welkom bij Forte kinderopvang

Welkom bij Forte kinderopvang Welkom bij Forte kinderopvang Gezonde voeding van 0-12 jaar Voedingsbureau PUUR! Donderdag 5 maart 2015 Inhoud 1. Belang gezonde voeding 2. Duurzaam & puur 3. Interactief informeren 4. Vragen 1. Belang

Nadere informatie

Voedingsschema. Believe in. 5 sep t/m 11 sep FUNCTIONEEL FIT

Voedingsschema. Believe in. 5 sep t/m 11 sep FUNCTIONEEL FIT Voedingsschema FUNCTIONEEL FIT 5 sep t/m 11 sep Believe in GEZONDE LEVENSSTIJL Je bent nu in je bezit van een gezond voedingsschema. Dit voedingsschema helpt jou om de dagelijkse structuur en planning

Nadere informatie

WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten?

WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? Alles wat je eet en drinkt noemen we voedingsmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn: brood, boter, groenten en vlees. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen:

Nadere informatie

Gezond eten en drinken voor je kind van 9 tot 12 jaar

Gezond eten en drinken voor je kind van 9 tot 12 jaar Gezond eten en drinken voor je kind van 9 tot 12 jaar Je kind groeit hard en wordt steeds zelfstandiger. Hij wil steeds meer zelf beslissen wat hij eet en drinkt. Hoe ga je daarmee om? En hoe geef je je

Nadere informatie

Gezond eten en drinken. voor je kind van 9 tot 12 jaar

Gezond eten en drinken. voor je kind van 9 tot 12 jaar Gezond eten en drinken voor je kind van 9 tot 12 jaar Je kind groeit hard en wordt steeds zelfstandiger. Hij wil steeds meer zelf beslissen wat hij eet en drinkt. Hoe ga je daarmee om? En hoe geef je je

Nadere informatie

Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage.

Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. Mensen in de ruimte GROEP 5-6 58 50 minuten 1 en 23 Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. De leerling: weet dat voedsel in de ruimte gaat zweven weet

Nadere informatie

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen spelenderwijs de verschillende groepen voedingsmiddelen van elkaar onderscheiden. De leerlingen kunnen iets over elk onderdeel van de actieve voedingsdriehoek

Nadere informatie

Gezonde Voeding. Nieuwe voedingsdriehoek Heleen Casteleyn

Gezonde Voeding. Nieuwe voedingsdriehoek Heleen Casteleyn Gezonde Voeding Nieuwe voedingsdriehoek Heleen Casteleyn Een juiste balans voor gezondheid en milieu 3 uitgangspunten: Meer plantaardige producten dan dierlijke Vermijden van ultrabewerkte producten Verspil

Nadere informatie

Theoretische berekening van gewichtsverlies met Modifast Intensive.

Theoretische berekening van gewichtsverlies met Modifast Intensive. MODIFAST: Hoeveel kunt u afvallen? Theoretische berekening van gewichtsverlies met Modifast Intensive. Dagelijks heeft een volwassene - afhankelijk van de lichaamsbeweging en het geslacht - ongeveer 2.000

Nadere informatie

Goed gekozen tussendoortjes zijn gezond!

Goed gekozen tussendoortjes zijn gezond! Goed gekozen tussendoortjes zijn gezond! Geef je kind tussen de maaltijden regelmatig iets te eten en te drinken. Zo voorkom je dat je kind: minder energie heeft en zijn concentratie daalt; te grote honger

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

Voedingsbeleid basisschool

Voedingsbeleid basisschool Voedingsbeleid basisschool Introductie We willen gezond eten op school voor iedereen makkelijk maken, om zo bij te dragen aan een goede ontwikkeling van de kinderen. Samen met ouders zorgen we voor gezond

Nadere informatie

De voedingsmiddelendriehoek.

De voedingsmiddelendriehoek. Hoofdstuk 8 De voedingsmiddelendriehoek. 1. De voedingsdriehoek invullen. 2. De drie maaltijden per dag opnoemen. 3. Zeggen wanneer we best drinken en hoeveel liter we drinken. 4. Tips opnoemen om gezond

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Voedingsbeleid. S. Lalić Kindercentrum UniKidz Buitenschoolse Opvang UniKidz informatie@unikidz.nl

Voedingsbeleid. S. Lalić Kindercentrum UniKidz Buitenschoolse Opvang UniKidz informatie@unikidz.nl Voedingsbeleid S. Lalić Kindercentrum UniKidz Buitenschoolse Opvang UniKidz informatie@unikidz.nl Voedingsbeleid 1 Inhoudsopgave Gezonde leefstijl... 2 Beleid eten en drinken... 3 Biologisch voedingsbeleid...

Nadere informatie

Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals

Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals Clean Meals 21 DAGEn CHALLENGE 3 WEKEN SUPER GEZOND ETEN, GEEN HONGER EN TOCH VET VERBRANDEN. Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals met andere

Nadere informatie

Kinderen en een gezond gewicht

Kinderen en een gezond gewicht Kinderen en een gezond gewicht Gezond eten en bewegen Met de tips in deze folder werk je aan een gezond gewicht voor je kind. Onze adviezen richten zich op gezond eten en drinken, de juiste (eet)opvoeding

Nadere informatie

Linee Gewichtsconsulente Dreesplein 16 3433 ZX IJsselstein 030 6865269 www.linee.nl info@linee.nl

Linee Gewichtsconsulente Dreesplein 16 3433 ZX IJsselstein 030 6865269 www.linee.nl info@linee.nl Uw BGN Gewichtsconsulent: Linee Gewichtsconsulente Dreesplein 16 3433 ZX IJsselstein 030 6865269 www.linee.nl info@linee.nl www.gewichtsconsulenten.nl Uw Gewichtsconsulent is aangesloten bij, en daarmee

Nadere informatie

Start 2016 goed met de 21 dagen Clean Meals Challenge. Met dagelijkse online coaching van celebribytrainer Guy van der Reijden.

Start 2016 goed met de 21 dagen Clean Meals Challenge. Met dagelijkse online coaching van celebribytrainer Guy van der Reijden. Start 2016 goed met de 21 dagen Clean Meals Challenge. Clean Meals 21 DAGEn CHALLENGE Doe mee en start op: Maandag 11 januari OF Maandag 18 januari Met dagelijkse online coaching van celebribytrainer Guy

Nadere informatie

Gezond eten moet dat?

Gezond eten moet dat? 51 K e n n I s m a k e n Gezond eten moet dat? Uit allerlei studies en enquêtes in verband met gezondheid en voeding blijkt dat het aantal zwaarlijvige jongeren toeneemt. Kinderen eten te vaak frieten,

Nadere informatie

Gezonder eten, meer bewegen: leuk voor jezelf en goed voor je hart

Gezonder eten, meer bewegen: leuk voor jezelf en goed voor je hart Gezonder eten, meer bewegen: leuk voor jezelf en goed voor je hart Ontdek hoe kleine veranderingen elke dag een verschil maken Nicolas Guggenbühl, diëtist-voedingsdeskundige, met de medewerking van prof.

Nadere informatie

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor

Nadere informatie

OPDRACHTKAART DRANKEN

OPDRACHTKAART DRANKEN OPDRACHTKAART DRANKEN Ga naar de afdeling met de sappen, frisdranken en sportdranken. Opdracht 1: Zoek van één soort frisdrank (mét prik) van hetzelfde merk een gewone en de light-versie. Bekijk de ingrediënten:

Nadere informatie

Lesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn

Lesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn Lesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn Lesdoelen De kinderen zijn zich bewust van het belang van gezond eten. De kinderen ervaren het belang van regelmatig bewegen. De kinderen krijgen inzicht in

Nadere informatie

VOEDING OP DE BUURDERIJ

VOEDING OP DE BUURDERIJ VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.

Nadere informatie

Gezonde. voeding en. Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit!

Gezonde. voeding en. Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit! Gezonde voeding en beweging Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit! Alles over gezonde voeding en beweging Voel jij je gezond in je hoofd? www.fitinjehoofd.be of www.noknok.be Wil je

Nadere informatie

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding

Nadere informatie

Samenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen

Samenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen Samenvatting Er bestaan al jaren de zogeheten Richtlijnen voor goede voeding, die beschrijven wat een gezonde voeding inhoudt. Maar in hoeverre is een gezonde voeding ook duurzaam? Daarover gaat dit advies.

Nadere informatie