Nota Kinderbijslag 1. GEZINSONAFHANKELIJK

Transcriptie

1 Nota Kinderbijslag Recent kwamen verschillende berichten in de actualiteit over een voorstel van de KU Leuven om langdurig zieke studenten een uitzondering toe te kennen op de norm om 27 studiepunten te ontvangen om het kindergeld te behouden 1. VVS wil met deze nota graag ook haar visie geven op kinderbijslag vanuit het studentenperspectief in enkele specifieke situaties. De huidige problemen in deze situaties houden voor VVS een kans in om rekening te houden met de zorgen van studenten bij de aangekondigde hervorming van de kinderbijslag 2. INHOUD 1. Gezinsonafhankelijk Transparantie Studiepunten norm... 2 Zieke studenten... 3 Laatstejaarsregeling... 3 Heroriëntering Studentenovereenkomsten Conclusie GEZINSONAFHANKELIJK Reeds in 2007 pleitte VVS voor een meer gezinsonafhankelijk systeem van kindergeld 3. Meerderjarige studenten zijn zelfstandige volwassenen en dienen dan ook zo te worden behandeld. Vandaag bestaan er weinig mogelijkheden om tegen het gezinsafhankelijke systeem in te gaan om als student zelf je kindergeld te ontvangen. Wanneer je ouders dit geld niet in je investeren is de enige optie om deze zelf te ontvangen als je een andere hoofdverblijfplaats hebt dan de ouder, gehuwd bent of zelf bijslagtrekkende bent voor een kind 4. Je moet in veel gevallen dan ook relationeel gebroken hebben met de familie én bovendien financieel onafhankelijk zijn om je zelfstandig in te kunnen schrijven en de kinderbijslag zelf te trekken 5. Deze criteria zijn vaak niet van toepassing op studenten en het proces om een eigen hoofdverblijfplaats te vergaren is vaak moeilijk te verenigen met het gebrek aan kinderbijslag, zodat studenten vaak onterecht afhankelijk blijven. VVS sluit zich dan ook graag aan bij de volgende passage uit een VLOR-advies van : Kinderbijslag zou een recht moeten zijn van de student zelf, waarbij hij zelf Art69 5 Artikel 17 en 18 Koninklijk Besluit betreffende de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister. 6 Werknota Kinderbijslag 28 juni

2 bijslagtrekkende wordt voor zijn eigen kinderbijslag. Om de familiale solidariteit te bewaken, gebeurt dit bij voorkeur op basis van een proportionele uitkering zodat noch de ouders, noch de student een inkomensverlies lijden. Deze keuzevrijheid, waarbij het totale bedrag aan kinderbijslag gelijk wordt verdeeld over alle kinderen in het gezin, zou een belangrijke stap zijn in het recht op kinderbijslag van de student. Tegelijkertijd komt het tegemoet aan de vraag vanuit de hulpverlening om bij eventuele conflicten en in het belang van de cliënt te kunnen beschikken over deze sociale voorziening. Ook in een advies rond studiefinanciering uit 2016 noemde de VLOR dit punt nogmaals: Omwille van deze toenemende complexiteit, acht de Vlor het wel mogelijk om een meer ouderonafhankelijk systeem te implementeren. Dit kan eruit bestaan dat de kinderbijslag, naast de studiefinanciering, in bepaalde gevallen waarbij de familiale solidariteit faalt, rechtstreeks aan de student wordt uitgekeerd, aangevuld met een andere financieringsstroom TRANSPARANTIE De complexiteit vernoemd door VLOR vormt ook voor VVS een probleem. Vandaag bestaan er reeds verschillende (uitzonderings)regelingen zoals voor het aantal studiepunten opgenomen door zieke studenten, de bijzondere thesisregeling voor laatstejaars, de regeling voor jobstudenten en die voor heroriënteerders. Deze studenten kunnen afhankelijk van hun situatie en de regeling in kwestie tot een veelheid aan statuten behoren zoals werkzoekende (schoolverlater), werkzoekende die wegens ziekte in de onmogelijkheid is om zich in te schrijven als werkzoekende, kind met een aandoening enz. Je statuut wordt bepaald door verschillende grenzen en procedures zoals aantal dagen (dat je bv. geen 27 studiepunten meer opneemt, gewerkt hebt of ziek bent), verdiend bedrag, aantal opgenomen studiepunten, VVS wil dan ook benadrukken dat hier vooral meer éénlijnige oplossingen nodig zijn, meer duidelijkheid over de oplossing voor individuele studenten. Deze situaties zijn vaak al zeer complex, de oplossing ervoor moet meer rechtlijnig kunnen. VVS zal daarom op vier specifieke situaties ingaan, die van zieke studenten, laatstejaars, jobstudenten en heroriënteerders en stelt hierbij ook telkens een mogelijke oplossing voor. Deze oplossingen dienen bovendien ook goed gecommuniceerd te worden naar elke student. VVS verwijst hierbij ook graag naar haar voorstel in het standpunt studentenovereenkomsten, waarin ervoor gepleit wordt dat het platform studenten kan informeren wanneer de parameters voor hun statuut veranderen STUDIEPUNTEN NORM Voor verschillende regelingen geldt vandaag dat je als student minstens 27 studiepunten moet opnemen om officieel als student erkend te worden en kinderbijslag te blijven ontvangen (onder 25 jaar). Wanneer je niet meer voldoet aan deze eis en je kinderbijslag wel wilt blijven behouden in de volgende situaties, moet je vaak zorgen dat je binnen een ander statuut hoort zoals werkzoekende of schoolverlater Werknota Kinderbijslag 28 juni

3 ZIEKE STUDENTEN De studentenvoorzieningen van de KU Leuven brachten onlangs een probleem in de aandacht van zwaar zieke studenten met de 27-studiepuntennorm 9. Studenten die zwaar ziek zijn en zich niet voor 27 studiepunten inschrijven, moeten zich vandaag onder het juiste statuut laten inschrijven om toch kinderbijslag te behouden. Wie ziek of gehospitaliseerd wordt en onder 21 jaar is, kan eventueel wel een recht op kinderbijslag openen in de hoedanigheid van een kind met een aandoening. Door de leeftijdseis of procedurele voorwaarden is dit echter niet vanzelfsprekend. Daarom wordt vaak ook de procedure voor werkzoekende jongeren die wegens ziekte in de onmogelijkheid is om zich in te schrijven als werkzoekende aangewend, maar hiervoor moet je binnen de 5 dagen nadat je niet meer voldoet aan die inschrijving van 27 studiepunten dit statuut aanvragen en je eigenlijk na die ziekteperiode inschrijven als werkzoekende. Dit is dus meer bedoeld voor schoolverlaters die na de ziekte niet meer willen verder studeren, wat vaak wel het geval is bij studenten met zware ziekte. In praktijk bestaat voor dit probleem een lapmiddel in die zin dat onterecht uitbetaald kindergeld niet terug betaald moet worden. VVS wil met aandrang vragen dat hier een meer gepaste oplossing voor wordt gezocht, en ondersteunt dan ook de huidige initiatieven van de hogescholen- en universiteitenraden door hier constructief aan mee te werken. LAATSTEJAARSREGELING Studenten die aan het einde van hun opleiding nog enkele vakken af te werken hebben en zich zo voor minder dan 27 studiepunten inschrijven, vallen op dit moment meestal onder de bijzondere thesisregeling. Deze regeling was vroeger gericht op studenten die zelf niet meer naar de les gingen (vroegere voorwaarde kinderbijslag) maar wel nog een eindverhandeling af te maken hadden. Bij de overgang naar de ba-ma-structuur werd deze regeling behouden om vakken op te vangen die nog niet in het studiepuntensysteem zaten en vandaag wordt deze regeling behouden omdat ze een oplossing biedt aan de studenten die dus nog een thesis, eindverhandeling of stageverslag moeten afwerken. Hierdoor kunnen zij nog kindergeld ontvangen tot de datum van inlevering van die eindverhandeling en voor maximum 1 jaar per opleiding (telkens andere opleiding en indien de eindverhandeling nodig is om het diploma te verkrijgen). Bovendien is een student die minder dan 27 studiepunten opneemt wel al werkzoekende schoolverlater maar is die student nog niet bezig aan de beroepsinschakelingstijd. Als een student met minder dan 27 studiepunten zich dus niet als zodanig inschrijft bij de VDAB vanaf het moment dat hij niet meer aan die voorwaarde voor kinderbijslag (27 studiepunten) voldoet, verliest hij/zij het recht op kinderbijslag tijdens die beroepsinschakelingstijd (360 dagen) doordat hij/zij dit voordeel dan al heeft genoten terwijl de studies nog niet volledig afgerond waren. Om effectief kinderbijslag als werkzoekende te kunnen krijgen, moet men dus daadwerkelijk ingeschreven zijn als werkzoekende bij een gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling. VVS wil deze complexe situatie aanklagen; door de veelheid aan regels en statuten zijn voor de studenten de bomen door het bos niet meer te vinden. 9 Werknota Kinderbijslag 28 juni

4 VVS wil pleiten voor een duidelijk statuut waarbij studenten tijdens de afronding van hun studies kunnen rekenen op kindergeld. Daarnaast is het ook van belang dat studenten tijdens de beroepsinschakelingstijd van 360 dagen gebruik kunnen maken van hun kindergeld, en na afloop hiervan van hun beroepsinschakelingsuitkering. HERORIËNTERING In deze tijden van flexibilisering vraagt VVS ook aandacht voor studenten die in het midden van een academiejaar heroriënteren. Vandaag wordt steeds meer aandacht gevestigd op een sterke oriëntering én heroriëntering van studenten om zo de financiële en andere kosten op student, familie en maatschappij te beperken. VVS hecht daarom veel belang aan goed uitgewerkte oriënteringstrajecten, ook en zeker voor studenten die willen heroriënteren. Indien studenten zich vandaag niet voor 27 studiepunten kunnen inschrijven in de nieuwe opleiding, kan ook in deze situatie het recht op kinderbijslag vervallen. Studenten moeten immers steeds voor 27 studiepunten ingeschreven zijn om kinderbijslag te ontvangen of een nieuwe opleiding aanvatten zonder grote tussenpauze. Voor VVS is het van belang dat studenten aangemoedigd worden om de studie te vinden die het best bij hen past. Indien studenten horen dat heroriënteren in het midden van het jaar het risico met zich mee kan dragen de kinderbijslag te verliezen, kan dit studenten afschrikken. In het advies van VLOR uit werd ook aandacht gevraagd voor deze situatie, en werd benadrukt dat de studiepunten uit twee verschillende richtingen, indien men zich niet uitgeschreven heeft, samengeteld moeten worden. Voor de Vlaamse Vereniging van Studenten is het vooral van belang dat over de 27- studiepunten voorwaarde op een heldere manier gecommuniceerd wordt, en dat studenten die mogelijk zouden heroriënteren goed op de hoogte zijn van de regelgeving. Hiermee kan vermeden worden dat ze zich te laat inschrijven of een pro forma inschrijving doen om hun kinderbijslag veilig te stellen. 4. STUDENTENOVEREENKOMSTEN Voor de doelgroep studenten die werken onder studentenovereenkomsten spelen op dit moment ook verschillende verwarrende grenzen en statuten mee. Ten eerste wil VVS hier graag haar standpunt herhalen ten voordele van de urenteller in plaats van de teller in dagen die vandaag geldt. Dit is een noodzakelijke stap om aan de realiteit van flexibel studentenwerk tegemoet te komen. Ten tweede kan dit ook het probleem oplossen waarbij studenten vandaag hun kinderbijslag behouden wanneer ze niet meer dan 240 uren gewerkt hebben. De berekening van deze 240 uren wordt echter gemaakt door vermenigvuldiging van het aantal dagen met 38 en gedeeld door 5. Dit strookt echter niet met de realiteit aangezien studenten zeker niet altijd in dit klassieke 38- urensysteem werken. Hierdoor wordt de kinderbijslag soms onterecht ingehouden, waarbij de bewijslast bij de studenten ligt zodat ze zelf moeten aantonen toch niet meer dan 240 uur te hebben gewerkt Werknota Kinderbijslag 28 juni

5 In lijn met het standpunt rond studentenovereenkomsten wil VVS dan ook met aandrang vragen om de urenteller, die ook deze kwestie zal uitklaren aangezien hier dan een correcte urenregistratie aan de pas kan komen om deze grens na te gaan. Bovendien ziet VVS hier naar communicatie toe, zoals eerder reeds gezegd, ook mogelijkheden voor de Rijksdienst Sociale Zekerheid om de betrokken studenten via te informeren over hun individuele situatie en hen te waarschuwen wanneer ze het risico lopen hun kinderbijslag te verliezen. 5. CONCLUSIE Studenten pleiten vandaag in het kader van de aangekondigde hervorming van de kinderbijslag om rekening te houden met enkele specifieke situaties waarin studenten moeilijk aan de 27-studiepuntengrens kunnen voldoen of waarin verwarrende grenzen meespelen om kinderbijslag te mogen ontvangen. Bovendien vraagt VVS aandacht voor de nood aan een meer gezinsonafhankelijk systeem en duidelijke regelgeving en communicatie hierover. Werknota Kinderbijslag 28 juni