Normen-Antennes. Een uitgave van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Normen-Antennes. Een uitgave van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf"

Transcriptie

1 s Een uitgave van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Toleranties en uitzicht Brandpreventie Akoestiek Verlichting Bouwdetails Manueel bediende en aangedreven gevelelementen Afwerking Constructieve Eurocodes Beton-mortel-granulaten Water en daken Energie en binnenklimaat Het heeft, met de steun van de Federale Overheidsdienst Economie een aantal Normen-Antennes opgestart die de hele Belgische bouwsector, en voornamelijk de kmo s, moeten bijstaan en informeren omtrent de verschillende bestaande en in voorbereiding zijnde nationale en Europese product-, reken- of proefnormen. Deze brochure werd opgesteld om een duidelijk overzicht te geven van de activiteiten van de verschillende Normen-Antennes.

2 Als een aannemer met een technische vraag zit, zou zijn eerste reactie moeten zijn: ik surf naar De informatie is er vanaf nu opgedeeld in twee aparte, maar complementaire delen. U vindt deze meteen bovenaan de startpagina onder de vorm van twee horizontale tabbladen. Afhankelijk van wat u zoekt, klikt u op het linker- of rechtertabblad: het eerste luik Informatie en Ondersteuning verzamelt per bouwberoep of thema alle informatie of noodzakelijke ondersteuning in het kader van bouw- of renovatiewerken. In dit onderdeel van de website vindt de vakman antwoorden op de vragen die hij zich stelt vóór, tijdens en na de werken het tweede luik Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie spitst zich toe op alle activiteiten van het Centrum die gericht zijn op het voorbereiden van de toekomst en het ontwikkelen van de noodzakelijke expertise hiervoor. een natuurlijke reflex!

3 s Onder de rubriek Ik zoek informatie online op de -homepage vindt u ook het onderdeel Normen- Antennes terug. Als u hierop klikt, krijgt u meer uitleg over de KMO Normen-Antennes. Aangezien verschillende nationale normen op termijn vervangen zullen worden door Europese normen, heeft het met de steun van de FOD Economie elf Normen-Antennes op poten gezet. Deze antennes hebben als missie om de bouwsector te informeren op het vlak van al bestaande of in voorbereiding zijnde normen (product-, reken- of proefnormen). De elf domeinen waarin dit gebeurt, zijn de volgende: Brandpreventie Energie en binnenklimaat Akoestiek Beton-mortel-granulaten Constructieve Eurocodes Water en daken Manueel bediende en aangedreven gevelelementen Afwerking Toleranties en uitzicht Bouwdetails Verlichting Met een simpele muisklik op een van de elf rubrieken vindt u voor dit domein alle informatie rond normen, Koninklijke Besluiten en reglementen. Bovendien is al deze informatie vrij toegankelijk. De activiteiten van de Normen-Antennes van het zijn heel uiteenlopend. Het hoofddoel is echter om een stem te geven aan de kmo s en hen bijtestaan door middel van informatie en technische bijstand. De Normen-Antennes nemen ook deel aan de technische comités van het CEN (Europees Comité voor Normalisatie) en de spiegelcommissies van de Belgische normalisatie.

4 Water en daken De Normen-Antenne informeert over de normalisatie en reglementering van de verschillende aspecten van watertoevoer en -afvoer in en rond gebouwen enerzijds en van de opvang en het gebruik van hemelwater anderzijds. Deze Normen-Antenne biedt de betrokken bedrijven bovendien technische bijstand, voornamelijk met betrekking tot de volgende onderwerpen: de toevoer en verdeling van drink- en hemelwater de afvoer van huishoudelijk afvalwater en hemelwater de individuele behandeling van huishoudelijk afvalwater de opvang en het gebruik van hemelwater de verschillende eigenschappen (sterkte, uitloging ) van dakafdichtingsmaterialen. De normalisatie kan zowel betrekking hebben op productnormen als op codes van goede praktijk. De productnormen leggen de eisen op waaraan de verschillende producten, zoals buizen, kleppen, waterontharders en afdichtingsmembranen, moeten voldoen. De codes van goede praktijk formuleren op hun beurt de aanbevelingen voor het ontwerp, de plaatsing en het onderhoud van de verschillende onderdelen van sanitaire installaties en platte daken. De Normen-Antenne neemt deel aan diverse werkgroepen, lezingen, beurzen en opleidingen en organiseert zelf werkgroepvergaderingen. Na afloop van deze vergaderingen wordt de opgedane kennis verspreid via lezingen en documentatie, maar ook door technische vragen te beantwoorden en een website te onderhouden. De website van deze Normen-Antenne bevat, behalve een toelichting over de normalisatie en wetgeving, informatie over beurzen, opleidingen en andere evenementen die interessant kunnen zijn voor de doelgroep. Daarnaast stelt de website artikels ter beschikking over onderwerpen uit de verschillende domeinen. Ten slotte worden de vragen van de betrokken bedrijven via de telefoon, per mail of per brief beantwoord door de dienst voor technische bijstand. Het betreft zowel concrete technische vragen, bijvoorbeeld met betrekking tot de dimensionering van bepaalde onderdelen van een installatie, als algemene vragen, bijvoorbeeld welke norm van toepassing is in bepaalde gevallen of welke proeven volgens de norm uitgevoerd moeten worden om aan bepaalde criteria te voldoen. Water en daken

5 Constructieve Eurocodes De Constructieve Eurocodes vormen een samenhangend geheel van Europese normen voor het ontwerpen en berekenen van gebouwen en werken van burgerlijke bouwkunde, met inbegrip van hun funderingen en hun weerstand tegen aardbevingsbelastingen. Aangezien de hoofdtaak van deze Normen-Antenne uit informatieverspreiding bestaat, stelt ze op haar website de volgende informatie ter beschikking: praktische overzichtsfiches over de normen specifieke artikels over delen uit de normen (berekening van de sneeuwbelasting, rekenvoorbeelden van gemengde structuren bij gebruiksgrenstoestanden, grondmechanisch ontwerp ) verslagen van voordrachten die in dit kader gegeven worden interactieve rekenmodules en online hulpmiddelen om het gebruik van de Eurocodes te vergemakkelijken. De website bevat daarnaast ook de volgende algemene informatie: een planning van de publicatiedata van de definitieve normen meer informatie over de draagwijdte van deze normen een databank met artikels of werken over de Eurocodes die gepubliceerd werden door andere uitgevers een kalender met alle evenementen (opleidingen, conferenties ) over de Eurocodes een specifiek lexicon met betrekking tot de Eurocodes een vergelijkende tabel die de balans opmaakt tussen de Belgische normen en de Eurocodes de evolutie in de opstelling van de Nationale bijlagen. Om de bouwprofessioneel te steunen bij het aanwenden van de Eurocodes voor het optimaliseren van zijn technieken, biedt deze Normen-Antenne onder meer hulp bij: de keuze van de uitvoeringstechniek de keuze van het structurele materiaal de interpretatie van de keuzes die voorgesteld worden in de norm en de rekenhypothesen de uitvoering van de berekeningen de aanduiding van de verschillen tussen de Belgische norm en de Eurocode. De Normen-Antenne beantwoordt bovendien alle vragen omtrent het eventuele verplichtende karakter van de normen. Tenslotte is deze Normen-Antenne dankzij haar deelname aan diverse spiegelcommissies van de Eurocodes (Commissie NBN E250) permanent op de hoogte van de actualiteit rond de Eurocodes en geeft ze advies over de praktische weerslag ervan op de Belgische kmo s uit de bouwsector. Constructieve Eurocodes

6 Beton-mortel-granulaten Er hebben belangrijke normatieve wijzigingen plaatsgevonden op het gebied van de specificatie en karakterisering van beton, mortels en granulaten, evenals op het vlak van de plaatsing en uitvoering van betonstructuren. Wat beton betreft, is er in 2015 een Belgische aanvulling op de Europese norm aangaande de uitvoering van betonconstructies gepubliceerd. Dit is de eerste norm die specifiek handelt over de uitvoering. Een belangrijke nieuwigheid in deze norm is dat ze het beheer van de uitvoering behandelt, meer bepaald de uitvoeringsspecificaties, het kwaliteitsplan en de uitvoeringsdocumentatie. Daarnaast zijn er ook nieuwe eisen voor de nabehandeling van beton opgenomen. Binnenkort verschijnt er een Technische Voorlichting waarin de informatie en eisen, opgenomen in de meer dan 100 bladzijden van deze normen, worden omgezet in een formaat dat meer toegankelijk is voor de bouwbedrijven. De laatste jaren zijn er tevens nieuwe normen verschenen die handelen over speciale betonsoorten (zelfverdichtend beton, vezelversterkt beton ). Binnenkort zal men, dankzij een herziening van de norm betreffende de specificatie en vervaardiging van beton, deze betonsoorten kunnen specificeren. Ook het toepassingsgebied van gerecycleerde granulaten in beton, dat voorlopig beperkt is tot binnenomgevingen, zal uitgebreid worden tot buitenomgevingen en de toegelaten vervangingspercentages zullen opgetrokken worden. Een groot aantal normen met betrekking tot mortels en pleisters is momenteel in herziening of werd recent herzien. In 2010 werden de normen met betrekking tot mortels voor metselwerk en pleistermortel voor binnen- en buitentoepassing herzien. Deze normen hebben belangrijke technische evoluties ondergaan op het gebied van de specificatie van de hechtsterkte, zoals door meerdere landen -waaronder België- gevraagd werd. De verschillende in 2002 opgestelde productnormen voor granulaten zijn momenteel in herziening. De normen voor de karakterisering van granulaten werden recentelijk reeds herzien. Beton-mortel-granulaten

7 Brandpreventie De Belgische en Europese normalisatie en reglementering op het vlak van brandpreventie is en blijft een onbetwistbare actualiteit voor vele geïnteresseerden waaronder talrijke kmo s. Het is voor deze laatste echter niet evident om alle evoluties hieromtrent op de voet te volgen gezien de hoeveelheid aanpassingen en het grote aantal nieuwe normen over dit onderwerp. De laatste jaren versnelde de evolutie in de Europese normalisatie. Er werden immers al talrijke normen gepubliceerd en er zullen er nog meer volgen. Een essentieel brandpreventieluik betreft de passieve brandveiligheid die alle maatregelen omvat die rechtstreeks van toepassing zijn op het gebouw, de gebouwelementen of de bouwmaterialen. De classificatie van het gedrag bij brand van bouwproducten en -elementen (brandreactie, brandweerstand en externe blootstelling aan brand) onderging recent ingrijpende veranderingen in Europa en bijgevolg ook in België. Gezien brandgerelateerde onderwerpen in België gereglementeerd zijn, beïnvloedt de evolutie in de normalisatie ook rechtstreeks de Belgische reglementering en meer bepaald het Koninklijk Besluit Basisnormen. Om te voldoen aan deze normatieve en wettelijke voorschriften, is een zorgvuldige uitvoering noodzakelijk. In de Technische Voorlichtingen met betrekking tot dit onderwerp (TV 234 Brandwerende deuren, TV 238 Opzwellende verfsystemen, TV 254 Doorvoeringen in brandwerende wanden en TV 256 Industriële gebouwen ) zijn de regels van goede praktijk opgenomen, om een correct ontwerp en een correcte uitvoering te verzekeren. Brandpreventie

8 Energie en binnenklimaat De uitputting van de niet-hernieuwbare energiebronnen en de opwarming van de aarde dwingen ons om drastische maatregelen te treffen met betrekking tot het energieverbruik in de residentiële en tertiaire sector. Omwille van de dringende noodzaak en de ernst van de situatie keurde de Europese Commissie (EC) in mei 2010 een herziening goed van de richtlijn met betrekking tot de energieprestaties van gebouwen, die in 2002 afgekondigd werd. In deze context gaf de Europese Commissie het Europese Comité voor Normalisatie (CEN) de opdracht om een groot aantal normen op te stellen die de rekenmethodes voor de evaluatie van de energieprestaties van gebouwen en technische installaties (verwarming en koeling, productie van sanitair warmwater, ventilatie en verlichting) moeten standaardiseren. In het kader van dit mandaat vaardigt het CEN ook normen uit die richtlijnen bevatten voor de certificatie van de energieprestaties van gebouwen en voor de inspectie van stookketels en airconditioningsystemen. De energiebesparende voorschriften uit deze normen moeten steeds rekening houden met de algemene voorwaarden voor het binnenklimaat om eventuele negatieve effecten te vermijden zoals ontoereikende ventilatie of oncomfortabele temperaturen. We worden tegenwoordig dan ook geconfronteerd met een berg nieuwe Europese normen rond energie en binnenklimaat die stuk voor stuk moeten bestudeerd en omgezet worden en toegevoegd worden aan de reglementering. Teneinde duidelijkheid te scheppen in deze grote toevloed aan documenten, staat de Normen-Antenne Energie en binnenklimaat ter beschikking van alle bouwprofessionelen om hen te informeren over de normalisatie in de volgende domeinen: thermische isolatie luchtdichtheid verwarming en koeling ventilatie en luchtkwaliteit rookgasafvoerkanalen. Om de bouwprofessionelen te helpen bij het begrijpen en toepassen van deze normen, publiceert de Normen-Antenne Energie en binnenklimaat regelmatig verklarende documenten. Om die reden worden er ook rekentools ter beschikking gesteld en neemt de Normen-Antenne deel aan tal van cursussen en conferenties. Energie en binnenklimaat

9 Akoestiek De laatste decennia is de lawaaibelasting in de gemiddelde woning sterk toegenomen (bv. televisies, laagfrequente muziek, krachtigere homecinemasystemen...). In de loop van de jaren is ook het aantal bewoners per vierkante meter die in een appartement in het stadscentrum wonen, gestegen. Tot slot zorgt ook de sterke toename van het weg-, spoor- en vliegverkeer voor een zekere akoestische overlast bij de gebruikers. Een groot aantal personen duidt lawaai aan als een van de belangrijkste factoren die hun levenskwaliteit aantasten. Dag en nacht blootgesteld worden aan permanente of tijdelijke geluidsniveaus kan immers belangrijke gevolgen hebben voor de gezondheid en de levenskwaliteit in het algemeen (bv. slaaptekort, hartproblemen...). Zowel de nationale als de internationale normen zijn in constante evolutie. Zo zijn de akoestische eisen in de loop van de jaren meer aangepast aan de huidige akoestische omgeving en aan de behoeften van de gebruikers. De meeste akoestische normen kunnen onderverdeeld worden in vier grote categorieën. We onderscheiden in de eerste plaats de normen met betrekking tot productkarakterisatie waarmee de akoestische eigenschappen van de materialen met behulp van laboratoriummetingen gedefinieerd kunnen worden (internationale normen). De normen die akoestische eisen vastleggen vormen de tweede categorie. De derde categorie bestaat uit de controlenormen (internationale normen), die de methodes beschrijven om metingen uit te voeren waarmee de eisen nagegaan kunnen worden. De vierde categorie, tot slot, omvat de voorspellingsnormen die het mogelijk maken om de werkelijk in situ bekomen isolatie te berekenen in functie van de in het labo bepaalde akoestische eigenschappen van de bouwelementen. De Normen-Antenne Akoestiek staat ter beschikking van de bouwprofessionelen om hen te informeren over de evolutie van de normen en de interpretatie van de normatieve documenten. Deze Normen-Antenne heeft eveneens als oogmerk om informatie te bieden over de manier waarop een bouwwerk ontworpen en uitgevoerd moet worden om te beantwoorden aan de contractuele of wettelijke eisen. Akoestiek

10 Toleranties en uitzicht (Eye Precision) Het aantal eisen dat gesteld wordt aan gebouwen neemt steeds toe, niet alleen op functioneel maar ook op esthetisch vlak. Uit de statistieken van de ingenieurs van het departement Technisch advies en consultancy van het blijkt dat 11 % van de gestelde vragen en de voorgelegde betwistingen betrekking heeft op de toleranties en het uitzicht van bouwwerken. De redenen kunnen van uiteenlopende aard zijn: te hoog gespannen verwachtingen, utopische of onduidelijke eisen, gebrek aan zorg bij de uitvoering... Om te vermijden dat dergelijke betwistingen uitmonden in oeverloze discussies, zoals dit nu maar al te vaak het geval is, werd met de steun van de FOD Economie de Normen-Antenne Toleranties en uitzicht (Eye Precision) in het leven geroepen met als doel om de bouwprofessionelen: te informeren over de normen en beoordelingscriteria die momenteel in dit domein bestaan of op komst zijn te helpen bij het interpreteren en toepassen van deze normen in alle fasen van het bouwproces: van opvatting tot uitvoering en oplevering te overtuigen van het belang van deze normen in de contractuele documenten en de naleving ervan op de bouwplaats zodat er op eenduidige wijze uitspraken gedaan kunnen worden omtrent de toleranties en het uitzicht van bouwwerken nog meer bewust te maken van de cruciale rol die ze hierbij spelen zodat de gekoesterde verwachtingen van de bouwheer ingelost kunnen worden. Tolerantie en uitzicht

11 Manueel bediende en aangedreven gevelelementen Deze Normen-Antenne, die recent opgericht werd door het en het SIR- RIS, heeft betrekking op elektrisch aangedreven of aandrijfbare gevelelementen zoals deuren, ramen, poorten, luiken, blinden en zonneweringen. Deze elementen vertegenwoordigen immers een groeiend deel van de markt en worden vaak door kmo s geproduceerd en geïnstalleerd. Aangedreven producten vallen sinds enkele jaren onder een aantal Europese Richtlijnen (met name de Laagspanningsrichtlijn, de Richtlijn Elektromagnetische Compatibiliteit en de Machinerichtlijn) waardoor de CE-markering verplicht is. Sinds de vermelding van een reeks productnormen in het Publicatieblad van de Europese Unie, zijn deze gevelelementen ook onderworpen aan de Bouwproductenverordening (BPV). De CE-markering is volgens deze richtlijn niet alleen verplicht voor aangedreven deuren, ramen, zonneweringen, rolluiken en poorten maar ook voor dezelfde manueel bediende gevelelementen. De Normen-Antenne Manueel bediende en aangedreven gevelelementen staat klaar om de bouwprofessionelen bij te staan bij het verwerken van deze grote toevloed aan documenten en om hen te informeren over de normalisatie in dit domein. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de producten die door deze Normen-Antenne behandeld worden. Industriële poorten, commerciële (of bedrijfs-) poorten en residentiële poorten (garagedeuren), manueel bediend of aangedreven Hekken en luiken, manueel bediend of aangedreven NBN EN NBN EN ( 1 ) en NBN EN ( 2 ) Slagbomen NBN EN Hekken en luiken, manueel bediend of aangedreven Deuren en ramen, manueel bediend of aangedreven Externe zonneweringen, manueel bediend of aangedreven Interne zonneweringen, manueel bediend of aangedreven EN (vroeger pren en pren ) NBN EN ( 3 ) NBN EN NBN EN Rolluiken NBN EN Manueel bediende en aangedreven gevelelementen ( 1 ) Slechts indien bestemd voor de doorgang van personen. ( 2 ) Slechts indien niet bestemd voor de doorgang van personen. ( 3 ) NBN EN : buitendeuren en ramen zonder brandeigenschappen pren : binnendeuren zonder brandeigenschappen

12 Bouwdetails (Smart Connect) De nieuwe normen en reglementen hebben tot gevolg dat er alsmaar meer prestatie-eisen opgelegd worden aan onze gebouwen. Uit onze statistieken blijkt dat zo n 10 % van alle vragen en problemen die voorgelegd worden aan de ingenieurs van het departement Technisch advies en consultancy te maken heeft met de bouwdetails, dat wil zeggen met de aansluitingen tussen de verschillende elementen. Het is immers hier dat de voornaamste moeilijkheden zich voordoen. Karakteristieken: Opdat alle betrokkenen (aannemers, architecten, studiebureaus, fabrikanten...) zouden kunnen beschikken over duidelijke ontwerprichtlijnen en praktische uitvoerings- en onderhoudsaanbevelingen voor deze bouwdetails, heeft het met de steun van de FOD Economie de Normen-Antenne Bouwdetails opgericht. De bijbehorende website bevat bouwdetails die beantwoorden aan de criteria stabiliteit, thermische en akoestische isolatie, water- en luchtdichtheid en toegankelijkheid. Er wordt bovendien verwezen naar normen en publicaties die verband houden met de bovenvermelde prestaties. In de toekomst zal het mogelijk zijn om met behulp van een zoekmotor een databank van bouwdetails te raadplegen in functie van de verschillende criteria (de locatie van een bouwdetail in een gebouw, de samenstelling van de elementen die het bouwdetail vormen, de gewenste prestaties...). Bouwdetails

13 Verlichting Met de opkomst van de ledtechnologie (lichtdiodes) is er in de verlichtingssector een razendsnelle revolutie aan de gang die zich uitstrekt tot het domein van de binnen- en de buitenverlichting. Leds bieden tal van voordelen: rendement, modulariteit, compactheid, eenvoudige regeling, kleinere ecologische voetafdruk... Er wordt eveneens alsmaar meer aandacht besteed aan natuurlijke verlichting, omwille van de verstrenging van de energie-eisen en de veralgemeende toepassing van de groene certificaten. Wat het belang van onder meer zonnewering en lichtschachten onderstreept. In de Normen-Antenne Verlichting komen zowel het product (de armatuur, het regelsysteem en de lichtkoepel) als de toepassing (taakverlichting, lichtsfeer) aan bod. Om al deze verlichtingsaspecten te bespreken, hebben het en Tecnolec (Volta) de Normen-Antenne Verlichting gecreëerd met de steun van de FOD Economie. Deze is volledig gewijd aan de bouwprofessionelen en wil de bedrijven informeren over de in voorbereiding zijnde normen en de nieuwe geldende normen. Heeft de nieuwe norm in verband met natuurlijke verlichting een invloed op de lichtkoepels die ik fabriceer? Wat is mijn verantwoordelijkheid bij de vervanging van fluorescentielampen door ledlampen? Geldt de CE-markering in voorkomend geval nog? Bovendien staat deze Normen-Antenne de bedrijven afzonderlijk bij in hun problemen met het onderzoek, de interpretatie en de toepassing van de normen. Aan welke norm moet er voldaan worden om een goede verlichting van de sportzaal te verzekeren? Welke eisen gelden er voor de natuurlijke verlichting in een woning? Verlichting

14 Afwerking De Normen-Antenne Afwerking heeft tot doel informatie te verstrekken omtrent de Europese normalisatie van materialen die gebruikt worden bij de afwerking van muren en vloeren, zoals: verven en vernissen binnen- en buitenbepleisteringen lichte wanden, verlaagde plafonds en verhoogde vloeren harde muur- en vloerbekledingen (tegels, natuursteen...) houten bekledingen. De Normen-Antenne is een samenwerking tussen het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf () en het Coating Research Institute (CoRI, deel verven ). Gezien het brede gamma aan materialen en systemen binnen het domein van de afwerking, zijn de artikels en referentiedocumenten die hierop betrekking hebben, bijzonder talrijk. De normalisatie is bovendien in permanente ontwikkeling. Een team van zes experten verzorgt specifieke adviezen alsook wetenschappelijke en technische begeleiding. Ze antwoorden op vragen met betrekking tot normen, documenten en hun statuut op Belgisch en Europees niveau, evenals hun technische inhoud. Het team geeft jaarlijks tal van cursussen en uiteenzettingen in de verschillende vakdomeinen en verdedigt de stem van de kmo s uit de sector bij nationale, Europese en internationale normalisatie-activiteiten. De medewerkers van de Normen-Antenne waken bovendien ook over geschikte overeenkomsten tussen specificaties uit de normen en gebruiksaanbevelingen, meer bepaald in de Technische Voorlichtingen. Aan de Normen-Antenne is ook een website verbonden die een overzicht geeft van de normalisatie in de sector. Een aantal makkelijk leesbare fiches vatten de belangrijkste normen voor afwerkingsmaterialen samen, bespreken de bijzonderheden van de norm of van de proef of vergelijken de inhoud met andere normen of referentiedocumenten. Ten slotte stelt de website ook artikels ter beschikking over pertinente onderwerpen in de verschillende door de Normen-Antenne behandelde vakgebieden. Afwerking

15

16 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Onderzoekt Ontwikkelt Informeert Het vormt al meer dan vijftig jaar hét wetenschappelijke en technische middelpunt van de bouwsector. Het Centrum wordt hoofdzakelijk gefinancierd met het lidgeld van aangesloten Belgische bouwbedrijven. Dankzij deze heterogene ledengroep zijn bijna alle bouwberoepen vertegenwoordigd en kan het bijdragen tot de kwaliteitsen productverbetering. Onderzoek en innovatie Een industrietak zonder innovatie is als cement zonder water. Het heeft er daarom voor gekozen om zijn onderzoeksactiviteiten zo nauw mogelijk te laten aansluiten bij de noden van de sector. De Technische Comités die de -onderzoeken sturen, zijn samengesteld uit bouwprofessionelen (aannemers en experten) die dagelijks op het terrein staan. Met de hulp van verschillende officiële instanties stimuleert het bedrijven om steeds verder te innoveren. De begeleiding die we aanbieden, is afgestemd op de actuele maatschappelijke uitdagingen en van toepassing op diverse domeinen. Ontwikkeling, normalisatie, certificering en goedkeuring Op vraag van overheden of privébedrijven werkt het ook mee aan diverse ontwikkelingsprojecten (contractresearch). Zo is het Centrum niet alleen nauw betrokken bij de activiteiten van de nationale (NBN), Europese (CEN) en internationale (ISO) normalisatie - instituten, maar ook bij instanties zoals de Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw (BUtgb). Al deze projecten geven ons meer inzicht in de bouwsector, waardoor we sneller kunnen inspelen op de noden van de verschillende bouwberoepen. Informatieverspreiding en steun aan bedrijven Om de kennis en ervaring die op deze manier vergaard wordt op een efficiënte manier te delen met de bedrijven uit de sector, kiest het Centrum resoluut de weg van de informatica. Onze website is zo opgesteld dat elke bouwprofessioneel met slechts enkele muisklikken de gewenste -publicatiereeksen of bouwnormen terugvindt. Goede informatieverspreiding kan echter niet enkel elektronisch. Een persoonlijk contact is vaak nog steeds de beste aanpak. Jaarlijks organiseert het Centrum ongeveer 650 informatiesessies en themadagen voor bouwprofessionelen. Ook de aanvragen voor onze afdeling Technisch advies blijven binnenstromen, met meer dan verstrekte adviezen per jaar. Maatschappelijke zetel, B- tel. 02/ fax 02/ info@bbri.be website: Kantoren Lozenberg 7, B-1932 Sint-Stevens-Woluwe tel. 02/ fax 02/ technisch advies publicaties beheer kwaliteit informatietechnieken ontwikkeling valorisatie technische goedkeuringen normalisatie Proefstation Avenue Pierre Holoffe 21, B-1342 Limelette tel. 02/ fax 02/ onderzoek en innovatie vorming bibliotheek Demonstratie- en informatiecentrum Marktplein 7 bus 1, B-3550 Heusden-Zolder tel. 011/ fax 02/ ICT-kenniscentrum voor bouwprofessionelen (ViBo) Digitaal documentatie- en informatiecentrum voor de bouw- en betonsector (Betonica) Brussels Meeting Centre Poincarélaan 79, B-1060 Brussel tel. 02/ Verantwoordelijke uitgever : Jan Venstermans D/2016/0611/06

Belgische en Europese normen Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV)

Belgische en Europese normen Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV) Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV) Voor kwalitatieve bouwproducten en bouwwerken Pagina 1 Bouwsector Bouwproducten en bouwsystemen (Fabrikant) Gefragmenteerde sector

Nadere informatie

KB met de algemene bepalingen van de norm NBN inzake brandbescherming in hoge gebouwen

KB met de algemene bepalingen van de norm NBN inzake brandbescherming in hoge gebouwen Informatie en ondersteuning Basisnormen Naar aanleiding van een aantal rampen (dancing in La Louvière, Innovation in Brussel) en verschillende alleenstaande gevallen, werd de wet van 30 juli 1979 opgesteld.

Nadere informatie

Leidraad voor de CE-markering van luiken, rolluiken en zonweringen ir.-arch. Christophe Cornu

Leidraad voor de CE-markering van luiken, rolluiken en zonweringen ir.-arch. Christophe Cornu Leidraad voor de CE-markering van luiken, rolluiken en zonweringen ir.-arch. Christophe Cornu Voordracht met de steun van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Luiken, rolluiken

Nadere informatie

Europese regelgeving brandkleppen

Europese regelgeving brandkleppen Europese regelgeving brandkleppen Europese Bouwproducten richtlijn In 1989 werd de Europese bouwproductenrichtlijn ingevoerd. Deze richtlijn werd ingevoerd om technische belemmeringen van de handel binnen

Nadere informatie

B-1342 Limelette, avenue P. Holoffe 21 B-1932 Sint-Stevens-Woluwe, Lozenberg 7 B-1000 Brussel, Lombardstraat 42 STUDIEVERSLAG

B-1342 Limelette, avenue P. Holoffe 21 B-1932 Sint-Stevens-Woluwe, Lozenberg 7 B-1000 Brussel, Lombardstraat 42 STUDIEVERSLAG WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF INRICHTING ERKEND BIJ TOEPASSING VAN DE BESLUITWET VAN 30 JANUARI 1947 Proefstation Kantoren Maatschappelijkezetel B-1342 Limelette, avenue P.

Nadere informatie

Brandveilig afdichten van doorvoeringen in brandwerende wanden

Brandveilig afdichten van doorvoeringen in brandwerende wanden S. Eeckhout, Senior Hoofdadviseur, WTCB Brandveilig afdichten van doorvoeringen in brandwerende wanden 29 oktober 2015 Brandwerende doorvoeringen S. Eeckhout 1 1. Inhoud van de presenta1e 1. Inleiding

Nadere informatie

Premies in Brussel Akoestisch luik van de premie voor de renovatie van het woonmilieu

Premies in Brussel Akoestisch luik van de premie voor de renovatie van het woonmilieu Premies in Brussel Akoestisch luik van de premie voor de renovatie van het woonmilieu Marie-Noëlle ADNET Leefmilieu Brussel Afd. Vergunningen en partnerschappen Departement geluid Plan van de uiteenzetting

Nadere informatie

NBN EN en prnbn B Uitvoering van Betonconstructies

NBN EN en prnbn B Uitvoering van Betonconstructies NBN EN 13670 en prnbn B15-400 Uitvoering van Betonconstructies Context van de norm Beheer van de uitvoering Michel Denayer NBN EN 13670 Context van de norm Belang van deze norm Normen en normalisatie Historiek

Nadere informatie

Brandwerende Deuren. ir. Edwin Van Wesemael (ISIB) 2011-02-24 Brandwerende deuren EW/1

Brandwerende Deuren. ir. Edwin Van Wesemael (ISIB) 2011-02-24 Brandwerende deuren EW/1 Brandwerende Deuren ir. Edwin Van Wesemael (ISIB) 2011-02-24 Brandwerende deuren EW/1 Overzicht Voorstelling ISIB Voorschriften voor deuren Structuur EN-normen, toegepast op deuren Overzicht normen 2011-02-24

Nadere informatie

KONINKRIJK BELGIE FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN

KONINKRIJK BELGIE FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN KONINKRIJK BELGIE FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN Ministerieel besluit van 17 mai 2013 betreffende het gebruik van de Eurocodes als berekeningsmethode voor de brandweerstand van bouwelementen.

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: 25-06-2015 tot 01-12-2017 Vervangt bijlage d.d.: 01-07-2014

Deze bijlage is geldig van: 25-06-2015 tot 01-12-2017 Vervangt bijlage d.d.: 01-07-2014 Bijlage bij NEN-EN-ISO/IEC 1705:005 Kamer Koophandel nr. 4164317 Deze bijlage is geldig : 5-06-015 tot 01-1-017 Vergt bijlage d.d.: 01-07-014 Locaties waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd

Nadere informatie

Dimensionale toleranties op betonconstructies

Dimensionale toleranties op betonconstructies Dimensionale toleranties op betonconstructies Jörg Wijnants Afdeling Technisch Advies WTCB NBN EN 13670 en prnbn B15-400: Toleranties 06/11/2013 - Pagina 1 Inleiding Bij de bepaling van de toleranties

Nadere informatie

Basisnormen Europese klassering

Basisnormen Europese klassering Versie: 03 Uitgave: 14/03/2018 Pagina: 1/5 INFOFICHE 006 Brandwerende deuren: Basisnormen Europese klassering Hoe dient de brandwerendheid van deuren volgens de basisnormen te worden aangetoond? Koninklijk

Nadere informatie

Brandveilig ontwerp en uitvoering van industriële gebouwen

Brandveilig ontwerp en uitvoering van industriële gebouwen Source: SRI Charleroi S. Eeckhout, Senior Hoofdadviseur Departement Technisch Advies en Consultancy 1 Inhoud Wetgeving Toepassingsdomein Klassering (A/B/C) Compartimentsgrootte Structurele elementen Type

Nadere informatie

Informatiedag Brandveiligheid van staalconstructies

Informatiedag Brandveiligheid van staalconstructies Informatiedag Brandveiligheid van staalconstructies Implementatie van de Eurocodes in België Y. Martin, Labohoofd, WTCB Antenne-Normen Brandpreventie http://www.normen.be 9 November 2006 Brussel Organisatie

Nadere informatie

1392 S N. Pagina 1 van 7

1392 S N. Pagina 1 van 7 1392 S N Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken Algemene Directie Civiele Veiligheid Hoge Raad voor Beveiliging tegen Brand en Ontploffing Suggestie CS/1392/ 11 007 - Stabiliteit bij brand van verlaagde

Nadere informatie

Brandveiligheid Brandwerende bouwelementen

Brandveiligheid Brandwerende bouwelementen Brandveiligheid Brandwerende NBN 713-020 1968 Beveiliging tegen brand - Gedrag bij brand bij bouwmaterialen en - Weerstand tegen brand van ) (met erratum) NBN 713-020/A1 1982 Beveiliging tegen brand -

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: (s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Poppenbouwing 56 49 NZ Geldermalsen Nederland Afkorting Hoofdlocatie Poppenbouwing 56 49 NZ Geldermalsen Nederland Mobiel lab Adres

Nadere informatie

Regels voor de goede uitvoering van beton. ir. Bram Dooms

Regels voor de goede uitvoering van beton. ir. Bram Dooms Regels voor de goede uitvoering van beton ir. Bram Dooms 1 Context Normen betreffende Betonconstructies NBN EN 1990 (Eurocode) Ontwerp Grondslagen van het constructief ontwerp NBN EN 1992 (Eurocode 2)

Nadere informatie

1. Inhoud van de presentatie

1. Inhoud van de presentatie S. Eeckhout, Senior Hoofdadviseur, WTCB Brandwerende doorvoeringen: Wetgeving, praktijk en correcte uitvoering 16 oktober 2015 Edubuild & IT PFPA TV 254 Brandwerende doorvoeringen S. Eeckhout 1 1. Inhoud

Nadere informatie

Wetgeving inzake evaluatie brandgedrag van bouwproducten Ir. Jan De Saedeleer jan.desaedeleer@ibz.fgov.be

Wetgeving inzake evaluatie brandgedrag van bouwproducten Ir. Jan De Saedeleer jan.desaedeleer@ibz.fgov.be Wetgeving inzake evaluatie brandgedrag van bouwproducten Ir. Jan De Saedeleer Dir. Brandpreventie FOD Binnenlandse Zaken jan.desaedeleer@ibz.fgov.be brandvrije geluidsisolatie rookdichte branddeur zeer

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Normatief document: EN ISO/IEC 7025:2005 Deze bijlage is geldig van: 24-0-208 tot 0-2-202 Vervangt bijlage d.d.: 06-2-206 (s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Poppenbouwing

Nadere informatie

METROLOGIE VOOR NANOTECHNOLOGIE

METROLOGIE VOOR NANOTECHNOLOGIE METROLOGIE VOOR NANOTECHNOLOGIE 1 De missie van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen-

Nadere informatie

Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten

Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten Een complexe omgeving, in mutatie maar met een aantal zekerheden. Pagina 1 Structuur van de voordracht 1. Belgische context : verleden

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: (s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Poppenbouwing 56 4191 NZ eldermalsen Nederland Afkorting Hoofdlocatie Poppenbouwing 56 4191 NZ eldermalsen Nederland Mobiel lab Adres

Nadere informatie

STS 71-2 Systemen voor de buitenisolatie van gevels STS 71-2 Voorstelling

STS 71-2 Systemen voor de buitenisolatie van gevels STS 71-2 Voorstelling STS 71-2 Systemen voor de buitenisolatie van gevels 1 STS 71-2 Voorstelling STS? Onderwerp van de STS 71-2 Prestaties? Prestaties in de STS 71-2 Realisatie van prestaties op de bouwplaats 2 1 STS 71-2

Nadere informatie

CE-markering van bouwproducten. Prof. dr. ir. Paul Vandevelde

CE-markering van bouwproducten. Prof. dr. ir. Paul Vandevelde CE-markering van bouwproducten Prof. dr. ir. Paul Vandevelde CE-markering van bouwproducten 24 februari 2011 CE-markering van bouwproducten Bouwproductenrichtlijn 89/106/EEG Doel: Gemeenschappelijke technische

Nadere informatie

Planning van de Eurocodes en actuele situatie in België

Planning van de Eurocodes en actuele situatie in België Planning van de Eurocodes en actuele situatie in België November 2009 Gauthier Zarmati NormenAntenne Eurocodes www.normen.be/eurocodes WTCB Wetenschappelijk en Technologisch Centrum voor het Bouwbedrijf

Nadere informatie

CE Markering. Belang van de CE Markering van Bouwproducten voor fabrikanten, voor aannemers en architecten

CE Markering. Belang van de CE Markering van Bouwproducten voor fabrikanten, voor aannemers en architecten CE Markering Belang van de CE Markering van Bouwproducten voor fabrikanten, voor aannemers en architecten Pagina 1 Inhoud Situering Wegen naar de CE-markering Overwegingen Pagina 2 2 1 PRODUCTBEOORDELING

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: (s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Poppenbouwing 56 4191 NZ eldermalsen Nederland Afkorting Hoofdlocatie Poppenbouwing 56 4191 NZ eldermalsen Nederland Mobiel lab Adres

Nadere informatie

Systeem - VOLL WONING

Systeem - VOLL WONING S.0. Gegevens en informatiebronnen Systeem - VOLL WONING Algemene kenmerken van het verwarmingssysteem Warmteproductie Ketel Brandstof : Aardgas Fabricagedatum : 01/01/2004 Vermogen : 35,000 kw Warmtedistributie

Nadere informatie

INFOFICHES EPB-BOUWBEROEPEN ZONWERINGEN

INFOFICHES EPB-BOUWBEROEPEN ZONWERINGEN INFOFICHES EPB-BOUWBEROEPEN ZONWERINGEN Inleiding De gewestelijke EPB-regelgevingen houden rekening met het energieverbruik voor koeling. Bovendien nemen de geldende regelgevingen voor nieuwe woningen

Nadere informatie

Gebruikshandleiding voor videoclips. status 08.04.2015, herziening 01

Gebruikshandleiding voor videoclips. status 08.04.2015, herziening 01 Gebruikshandleiding voor videoclips status 08.04.2015, herziening 01 Inhoud: 1. Inleiding 3 1.1. Herkomst van de naam Fehler! Textmarke nicht definiert. 1.2. Het project 3 1.3. Voordelen 4 1.4. Innovatieve

Nadere informatie

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen 2000D0367 NL 06.06.2000 000.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B BESCHIKKING VAN DE COMMISSIE van 3 mei 2000 ter

Nadere informatie

KUNSTSTOFLEIDINGSYSTEMEN VAN POLYETHYLEEN (PE) VOOR TOEVOER, ONDERGRONDS EN IN GEBOUWEN, VAN DRINKWATER ONDER DRUK

KUNSTSTOFLEIDINGSYSTEMEN VAN POLYETHYLEEN (PE) VOOR TOEVOER, ONDERGRONDS EN IN GEBOUWEN, VAN DRINKWATER ONDER DRUK BCCA Opgericht door : WTCB en SECO BELGIAN CONSTRUCTION CERTIFICATION ASSOCIATION vzw Aarlenstraat 53, B - 1040 BRUSSEL - Tel. 02/238.24.11 - Fax 02/238.24.01 TECHNISCHE VOORSCHRIFTEN PTV 1002 1e uitg.

Nadere informatie

Bouwproductenverordening

Bouwproductenverordening Bouwproductenverordening Van kracht vanaf 1 juli 2013 - markering De CE - markering is het "paspoort" van een product, dat aangeeft dat het verhandeld mag worden in om het even welke lidstaat. Vanaf 1

Nadere informatie

BIJZONDER REGLEMENT VAN BEOORDELING EN VERIFICATIE VAN DE PRESTATIEBESTENDIGHEID IN HET KADER VAN DE VERORDENING BOUWPRODUCTEN EN VOOR HET GEBRUIK VAN

BIJZONDER REGLEMENT VAN BEOORDELING EN VERIFICATIE VAN DE PRESTATIEBESTENDIGHEID IN HET KADER VAN DE VERORDENING BOUWPRODUCTEN EN VOOR HET GEBRUIK VAN Pagina 1 van 8 BIJZONDER REGLEMENT VAN BEOORDELING EN VERIFICATIE VAN DE PRESTATIEBESTENDIGHEID IN HET KADER VAN DE VERORDENING BOUWPRODUCTEN EN VOOR HET GEBRUIK VAN DE CE-MARKERING IN DE SECTOR VAN DE

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het koninklijk

Nadere informatie

BRENG RUST EN COMFORT MET DEZE THERMISCHE EN AKOESTISCHE ISOLATIE

BRENG RUST EN COMFORT MET DEZE THERMISCHE EN AKOESTISCHE ISOLATIE BRENG RUST EN COMFORT MET DEZE THERMISCHE EN AKOESTISCHE ISOLATIE Er zijn appartementen waar je alles hoort. En er zijn appartementen met ISOBET-PLUS Isobet is een gebruiksvriendelijke isolerende mortel

Nadere informatie

Brandveiligheid in schoolgebouwen. Guy Lenaerts Coördinerend preventieadviseur GID KOR Turnhout

Brandveiligheid in schoolgebouwen. Guy Lenaerts Coördinerend preventieadviseur GID KOR Turnhout Guy Lenaerts Coördinerend preventieadviseur GID KOR Turnhout Inhoud: 1. Wetgeving en normen 2. Terminologie 3. Inhoudelijke bespreking basisnorm (KB 7 juli 1994) en revisies 4. Bestaande gebouwen versus

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39157 4 november 2015 Overeenkomst Staat NEN en NEC Partijen: 1. De Staat der Nederlanden, waarvan de zetel is gevestigd

Nadere informatie

STS 03.6 NATUURLEIEN. Eengemaakte technische specificaties

STS 03.6 NATUURLEIEN. Eengemaakte technische specificaties STS 03.6 NATUURLEIEN Eengemaakte technische specificaties Uitgave 2006 STS 03.6 NATUURLEIEN Eengemaakte technische specificaties Uitgave 2006 Deze voorschriften vervangen en annuleren STS 03.6 uitgave

Nadere informatie

juli augustus september Noord Midden Zuid

juli augustus september Noord Midden Zuid Planning NBD nieuwsbrieven 2018 januari februari maart week 1 2 3 4 5 5 6 7 8 9 9 10 11 12 13 m 1 8 15 22 29 5 12 19 26 5 12 19 26 d 2 9 16 23 30 6 13 20 27 6 13 20 27 w 3 10 17 24 31 7 14 21 28 7 14 21

Nadere informatie

Beschrijving van het onderzoek: doelstelling, methodologie en steekproefbeschrijving van het onderzoek. Wesley Ceulemans

Beschrijving van het onderzoek: doelstelling, methodologie en steekproefbeschrijving van het onderzoek. Wesley Ceulemans Enquête Energieprestatieregelgeving in de praktijk peilt naar de kennis, toepassing, mening en verandering op de werf ten gevolge van de energieprestatieregelgeving bij de Vlaamse bouwprofessionelen. De

Nadere informatie

WKK-barometer najaar. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven

WKK-barometer najaar. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven WKK-barometer 2017 najaar Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de vierde WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. Deze peiling

Nadere informatie

Verwarming en ventilatie

Verwarming en ventilatie Verwarming en ventilatie Gebouwen met hoge energieprestaties Mei 2013 Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Luchtkwaliteit en ventilatie WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Bladzijde

Nadere informatie

Een publicatie van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf. Waken over de kwaliteit van bouwproducten en -systemen

Een publicatie van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf. Waken over de kwaliteit van bouwproducten en -systemen Een publicatie van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Waken over de kwaliteit van bouwproducten en -systemen November 2008 Waken over de kwaliteit van bouwproducten en -systemen

Nadere informatie

Technical Support Center

Technical Support Center Kracht. Prestatie. Passie. Notre Vision Notre Mission Technical Support Center Our expertise at your service Holcim (België) N.V. Technical Support Center 1 Voorstelling Holcim: een belangrijke speler

Nadere informatie

Deeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel

Deeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel Deeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel Een innovatief economisch model, een opportuniteit voor ondernemers en consumenten Opdracht van de FOD Economie In een steeds veranderende Belgische

Nadere informatie

Navullen van bestaande spouwmuren met in situ isolatieproducten in de praktijk. Hoe conformiteit met STS aantonen Eric Winnepenninckx, BUtgb vzw

Navullen van bestaande spouwmuren met in situ isolatieproducten in de praktijk. Hoe conformiteit met STS aantonen Eric Winnepenninckx, BUtgb vzw in-situ isolatieproducten in de praktijk Eric Winnepenninckx, vzw 1 Overzicht Voorstelling vzw Technische goedkeuringen als een van de instrumenten in een breder kader De /BCCA aanpak voor de na isolatie

Nadere informatie

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be Europees Instituut voor Onderzoek over de Mediterrane en Euro-Arabische Samenwerking www.medea.be V O O R S T E L L I N G Voor Europa is de samenwerking met haar naaste buren de Arabische en Mediterrane

Nadere informatie

Studieavond: Houtskeletbouw 21 november 2014, Nocturne van HOUT & HABITAT, Antwerp Expo

Studieavond: Houtskeletbouw 21 november 2014, Nocturne van HOUT & HABITAT, Antwerp Expo Studieavond: Houtskeletbouw 21 november 2014, Nocturne van HOUT & HABITAT, Antwerp Expo 21 November 19.00 19.20 Brandveiligheid en gevels: nieuwe oplossingen voor houtskeletbouw Y. Martin WTCB 2 Inhoud

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist

FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist Doel van de functiefamilie Vanuit de eigen technische specialisatie voorbereiden en opmaken van plannen, ontwerpen of studies en de uitvoering ervan opvolgen specialistische

Nadere informatie

BUtgb 04/2497. Geldig van 04.10.2004 tot 03.10.2009 B E S C H R I J V I N G

BUtgb 04/2497. Geldig van 04.10.2004 tot 03.10.2009 B E S C H R I J V I N G BUtgb 04/2497 Geldig van 04.10.2004 tot 03.10.2009 http://www.butgb.be Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw Federale Overheidsdist (FOD) Economie, Middstand, KMO Energie, Goedkeuring

Nadere informatie

Algemene inleiding Brandreglementering en normen. Inhoud Programma Algemene inleiding Reglementering en normen

Algemene inleiding Brandreglementering en normen. Inhoud Programma Algemene inleiding Reglementering en normen Infosessies Brand Algemene inleiding Brandreglementering en normen Tisselt, Geel en Oosterzele April 2013 Infosessies Brand - Y. Martin Yves Martin, Afdelingshoofd 1 WTCB Inhoud Programma Algemene inleiding

Nadere informatie

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB)

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) Nieuwe ordonnantie aangenomen op 1 juni 2007, van kracht in de loop van 2008 1. WAAROM EEN ORDONNANTIE OVER EPB? In Europa is de bouw verantwoordelijk

Nadere informatie

Infosessie brand: Brandwerende deuren

Infosessie brand: Brandwerende deuren Infosessie brand: Brandwerende deuren Peter Tack Edwin Van Wesemael 2013-04-16 Brandwerende deuren EW/1 Overzicht De weg naar CE-markering Structuur Europese normalisatie Toepassing op deuren Plaatsing

Nadere informatie

Energie. Pack. Steun voor investering. Brigitte AUQUIER BEGELEIDING VAN DE PROFESSIONELEN AFDELING ENERGIE

Energie. Pack. Steun voor investering. Brigitte AUQUIER BEGELEIDING VAN DE PROFESSIONELEN AFDELING ENERGIE Energie Pack Steun voor investering Brigitte AUQUIER BEGELEIDING VAN DE PROFESSIONELEN AFDELING ENERGIE HET CONCEPT Fase 1: Energiecoaching - Invoering van individuele en/of collectieve energiecoaching

Nadere informatie

Energiezorg. Een zorg voor de toekomst. Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Energiezorg. Een zorg voor de toekomst. Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest WG Energiezorg. Een zorg voor de toekomst Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Naar een rationeel energiebeleid De klimaatsverandering zet ons aan om maatregelen

Nadere informatie

De FOD Economie informeert U! Uw nieuwe producten: kwaliteit of niet? Technische goedkeuring

De FOD Economie informeert U! Uw nieuwe producten: kwaliteit of niet? Technische goedkeuring De FOD Economie informeert U! Uw nieuwe producten: kwaliteit of niet? Technische goedkeuring 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat, 50 B - 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.

Nadere informatie

Wijzigingsblad BRL 2813

Wijzigingsblad BRL 2813 Wijzigingsblad BRL 2813 Bouwelementen van beton 31 december 2014 Vaststelling, aanvaarding en bindend verklaring Vastgesteld door College van Deskundigen Constructief Beton d.d. 12 november 2014. Aanvaard

Nadere informatie

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker 16 oktober 2006 Vorming Energieadviseur Woonsector Procedure van de energieaudit Spreker Nicodème Lonfils Energieadviseur Brussels Energie Agentschap (ABEA) De Stadswinkel vzw Wettelijk kader Europese

Nadere informatie

Uitvoeren van de verduurzaming

Uitvoeren van de verduurzaming Het proces van verduurzaming binnen een VvE Uitvoering Uitvoeren van de verduurzaming De VvE Energiebalie Maastricht wijst u de weg Het duurzaam maken van een appartementencomplex kan voor VvE s een lastige

Nadere informatie

BOUWINNOVATIE 2013. Bouwinnovatie profileert zich daarom ook als beurs met Limburgse vakkennis van wereldniveau en de weg naar elke bouwdroom.

BOUWINNOVATIE 2013. Bouwinnovatie profileert zich daarom ook als beurs met Limburgse vakkennis van wereldniveau en de weg naar elke bouwdroom. BOUWINNOVATIE 2013 Bouwinnovatie is dé beurs voor bouwen en verbouwen in Limburg. Ze brengt alle informatie, producten en diensten uit de sector onder één dak en biedt bouwheren en bouwprofessionals een

Nadere informatie

GEWAPEND BETONSTAAL TRALIELIGGERS

GEWAPEND BETONSTAAL TRALIELIGGERS OCBS Vereniging zonder winstoogmerk Pleinlaan 5 B 1050 BRUSSEL www.ocab-ocbs.com TECHNISCHE VOORSCHRIFTEN PTV 305 Herz. 3 2009/3 PTV 305/3 2009 GEWAPEND BETONSTAAL TRALIELIGGERS HERZIENING 3 Goedgekeurd

Nadere informatie

BETONSTAAL MECHANISCHE VERBINDINGEN VAN BETONSTAAL

BETONSTAAL MECHANISCHE VERBINDINGEN VAN BETONSTAAL OCBS Vereniging zonder winstoogmerk Keizerinlaan 66 B 1000 BRUSSEL www.ocab-ocbs.com TECHNISCHE VOORSCHRIFTEN PTV 309 Herz. 0 2014/9 PTV 309/0 2014 BETONSTAAL MECHANISCHE VERBINDINGEN VAN BETONSTAAL HERZIENING

Nadere informatie

BIJZONDER REGLEMENT VAN CONFORMITEITSATTESTERING IN HET KADER VAN DE BOUWRICHTLIJN EN VOOR HET GEBRUIK VAN DE CE-MARKERING IN DE SECTOR VAN

BIJZONDER REGLEMENT VAN CONFORMITEITSATTESTERING IN HET KADER VAN DE BOUWRICHTLIJN EN VOOR HET GEBRUIK VAN DE CE-MARKERING IN DE SECTOR VAN Document nr. BRP CE-01EN 10080 nl Pagina 1 van 8 BIJZONDER REGLEMENT VAN CONFORMITEITSATTESTERING IN HET KADER VAN DE BOUWRICHTLIJN EN VOOR HET GEBRUIK VAN DE CE-MARKERING IN DE SECTOR VAN DE METALEN BOUWPRODUCTEN

Nadere informatie

Persconferentie van Evelyne Huytebroeck Ordonnantie over de energieprestatie van gebouwen 2 maart 2007

Persconferentie van Evelyne Huytebroeck Ordonnantie over de energieprestatie van gebouwen 2 maart 2007 Persconferentie van Evelyne Huytebroeck Ordonnantie over de energieprestatie van gebouwen 2 maart 2007 1. Energieprestatie van de gebouwen in België en in Brussel : stand van zaken In vergelijking met

Nadere informatie

Bouwknopen Noeuds constructifs

Bouwknopen Noeuds constructifs 18 & 19 novembre 2015 Tour & Taxis Bruxelles Bouwknopen Noeuds constructifs TV *** "Referentiedetails spouwmuren" NIT *** "Détails de référence pour murs creux" Builty Bouwknopen Nœuds constructifs 19/11/2015

Nadere informatie

CE-markering. Wat? Waarom? Hoe? Maureen Logghe Dienst Consumentenveiligheid. Infosessie VOKA 27.03.2014. http://economie.fgov.be

CE-markering. Wat? Waarom? Hoe? Maureen Logghe Dienst Consumentenveiligheid. Infosessie VOKA 27.03.2014. http://economie.fgov.be CE-markering Wat? Waarom? Hoe? Maureen Logghe Dienst Consumentenveiligheid Infosessie VOKA 27.03.2014 inhoud / overzicht CE-markering: Wat? Op welke producten? Waarom? Algemene veiligheidsverplichting

Nadere informatie

24 & 30 november 2012. Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Bijlage 7 Gemeenschappelijke bepalingen

24 & 30 november 2012. Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Bijlage 7 Gemeenschappelijke bepalingen 24 & 30 november 2012 Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Bijlage 7 Gemeenschappelijke bepalingen Bijlage 7 Inhoud Inleiding tot de problematiek Algemene principes - toepassingsgebied

Nadere informatie

Renovatie en na-isolatie van muren: context en problematiek

Renovatie en na-isolatie van muren: context en problematiek Studiedag in het kader van het SBO project Heat, air and moisture performance engineering Renovatie en na-isolatie van muren: context en problematiek P. Wouters Directeur Ontwikkeling en Valorisatie WTCB

Nadere informatie

VERSLAG EPB-STUDIE. Bouwheer. Projectlocatie. Projectomschrijving. Ons dossiernummer. Datum. Stad Gent. Gent. Kinderdagverblijf De Bron 14-066

VERSLAG EPB-STUDIE. Bouwheer. Projectlocatie. Projectomschrijving. Ons dossiernummer. Datum. Stad Gent. Gent. Kinderdagverblijf De Bron 14-066 VERSLAG EPB-STUDIE Bouwheer Projectlocatie Projectomschrijving Stad Gent Gent Kinderdagverblijf De Bron Ons dossiernummer 14-066 Datum April 2015 01/09/2015 p. 1-13 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. EPB-eisen

Nadere informatie

Normen voor de kunststofsector. Relatie met CE-markering en wetgeving?

Normen voor de kunststofsector. Relatie met CE-markering en wetgeving? Infosessie normalisatie kunststoffen Normen voor de kunststofsector. Relatie met CE-markering en wetgeving? Anne Marie Dalle Deceuninck NV 03-10-2013 1 CE markering en wetgeving Construction Products Directive

Nadere informatie

A D V I E S. over de

A D V I E S. over de Doc. nr. E2:90---C20 Brussel, 13.11.1997 MH/AB/LC A D V I E S over de ONTWERPEN VAN MINISTERIELE BESLUITEN BETREFFENDE DE VERMELDING VAN HET ENERGIEVERBRUIK EN HET VERBRUIK VAN ANDERE HULPBRONNEN OP DE

Nadere informatie

Construction Products Regulations

Construction Products Regulations Construction Products Regulations Verordening BouwProducten Nicole Gijsels Product Market Manager Cable Construction Products Regulations Deze presentatie heeft als doel informatie te delen die wij momenteel

Nadere informatie

Technische bibliotheek van bouwmaterialen

Technische bibliotheek van bouwmaterialen De digitale fundering voor de bouwsector Ruwbouw Binnenafwerking Technieken Buitenafwerking Technische bibliotheek van bouwmaterialen SmartMail Zonwering Bibliotheek CommunicaBe Online Interieur Nieuwigheden

Nadere informatie

Vlaamse Regering principieel akkoord met E70 vanaf 2012

Vlaamse Regering principieel akkoord met E70 vanaf 2012 1 Vlaamse Regering principieel akkoord met E70 vanaf 2012 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 INLEIDING... 2 1. AANLEIDING TOT WIJZIGING VAN DE ENERGIEPRESTATIEREGELGEVING... 2 1.1 Revisie EPBD-richtlijn...

Nadere informatie

Adviescomité SEA. Is er al dan niet een strategische milieubeoordeling (SEA) vereist voor het ontwerp beleidsplannen mariene beschermde gebieden?

Adviescomité SEA. Is er al dan niet een strategische milieubeoordeling (SEA) vereist voor het ontwerp beleidsplannen mariene beschermde gebieden? Directoraat-generaal Leefmilieu EUROSTATION Blok II 2 e verdieping Victor Hortaplein 40, bus 10 B 1060 BRUSSEL www.environment.fgov.be Secretariaat van het Adviescomité SEA: Sabine WALLENS t: + 32 2 524

Nadere informatie

9. Overzicht van de eigenschappen en de voordelen van cellenbeton

9. Overzicht van de eigenschappen en de voordelen van cellenbeton 114 9. Overzicht van de eigenschappen en de voordelen van cellenbeton Belangrijkste eigenschappen Prestaties voordelen Structuur uiterst kleine gesloten cellen (max. Ø 2 mm) die 80% van het volume uitmaken

Nadere informatie

GEWAPEND BETONSTAAL GELASTE WAPENINGSNETTEN

GEWAPEND BETONSTAAL GELASTE WAPENINGSNETTEN Organisme voor de Controle van Betonstaal Vereniging zonder winstoogmerk Arianelaan 5 B 1200 BRUSSEL www.ocab-ocbs.com PTV 304 Herz. 1 2004/09 PTV 304-1 (2004) GEWAPEND BETONSTAAL GELASTE WAPENINGSNETTEN

Nadere informatie

LUCHTDICHTHEID Opfrissing & nieuwigheden. Invloed van de uitvoering op de duurzaamheid

LUCHTDICHTHEID Opfrissing & nieuwigheden. Invloed van de uitvoering op de duurzaamheid LUCHTDICHTHEID Opfrissing & nieuwigheden Benoît Michaux ir. Afdeling Gebouwschil en Schrijnwerk Evelyne Nguyen ir. Laboratorium Hout en Coatings Invloed van de uitvoering op de duurzaamheid CBBH, 8 december

Nadere informatie

Analyse van de algemene commentaren ontvangen tijdens de openbare raadpleging die door het IBR werd georganiseerd en standpunt van het IBR

Analyse van de algemene commentaren ontvangen tijdens de openbare raadpleging die door het IBR werd georganiseerd en standpunt van het IBR ONTWERP VAN NORM MET BETREKKING TOT DE CONTRACTUELE CONTROLE VAN KMO S EN KLEINE (I)VZW S EN STICHTINGEN EN DE GEDEELDE WETTELIJK VOORBEHOUDEN OPDRACHTEN BIJ KMO S EN KLEINE (I)VZW S EN STICHTINGEN Analyse

Nadere informatie

Deel II : Global change, ecosystemen en biodiversiteit

Deel II : Global change, ecosystemen en biodiversiteit Annex 1 - NL Tweede plan voor wetenschappelijke ondersteuning van een beleid gericht op Duurzame Ontwikkeling (PODO II) Deel II : Global change, ecosystemen en biodiversiteit tussen Het Federale Wetenschapsbeleid,

Nadere informatie

Na het volgen van deze opleiding kan je hellende daken maken of de constructie ervan begeleiden vanaf de offerte tot en met de definitieve oplevering.

Na het volgen van deze opleiding kan je hellende daken maken of de constructie ervan begeleiden vanaf de offerte tot en met de definitieve oplevering. DOELSTELLING Wonen heeft de laatste decennia een grote metamorfose ondergaan. Vandaag moet er ecologisch en duurzaam worden gebouwd. Zowel voor nieuwbouw als bij renovatie worden eisen i.v.m energieprestaties

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Lindenlaan 41 6584 AC Molenhoek (Limburg) Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Locatie Afkorting Hoofdlocatie Lindenlaan 41 6584 AC Molenhoek (Limburg)

Nadere informatie

RVV 375 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

RVV 375 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES RVV 375 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES over drie ontwerpbesluiten betreffende de regeling van de emissieniveaus van verwarmingsketels, verwarmingstoestellen en radiatoren Brussel, 15 maart 2007 De Raad

Nadere informatie

VERORDENINGEN. Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

VERORDENINGEN. Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, 28.5.2014 L 159/41 VERORDENINGEN GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. 574/2014 VAN DE COMMISSIE van 21 februari 2014 tot wijziging van bijlage III bij Verordening (EU) nr. 305/2011 van het Europees Parlement

Nadere informatie

Geconsolideerde TEKST

Geconsolideerde TEKST NL Geconsolideerde TEKST samengesteld door het CONSLEG-systeem van het Bureau voor officiële publicaties der Europese Gemeenschappen CONSLEG: 1998D0437 02/08/2001 Aantal bladzijden: 11 < Bureau voor officiële

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK

RAAD VOOR HET VERBRUIK RVV 493 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES Over een ontwerp van koninklijk besluit tot bepaling van de voorwaarden opgelegd aan verkopers en gebruikers van biociden voor begassing. Brussel, 4 juli 2016 SAMENVATTING

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES RvV 506 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES Over een voorontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 mei 2014 betreffende het op de markt aanbieden en het gebruiken van biociden

Nadere informatie

Bijlage 2: Procedure voor de behandeling van specifieke gevallen

Bijlage 2: Procedure voor de behandeling van specifieke gevallen Belgisch Nationaal Contactpunt voor OESO-Richtlijnen voor multinationale ondernemingen Bijlage 2: Procedure voor de behandeling van specifieke gevallen Zowel particulieren als belangengroepen (ngo s, vakbonden,

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: van Peutz BV Lindenlaan 41 6584 AC Molenhoek (Limburg) Nederland Locatie waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor 1 Niet-dragende bouwdelen: Scheidingswanden Bepaling van de

Nadere informatie

ANCO-TORENS TURNHOUT. VERKOOPSLASTENBOEK PARKEERGARAGE Fase

ANCO-TORENS TURNHOUT. VERKOOPSLASTENBOEK PARKEERGARAGE Fase Generaal Lemanstraat 27 B-2018 Antwerpen Telefoon 03 232 08 79 Telefax 03 232 21 38 www.wilma.be ANCO-TORENS TURNHOUT VERKOOPSLASTENBOEK PARKEERGARAGE Fase 4 Versie: 30 juli 2010 anco verkoopslastenboek

Nadere informatie