Kinderen zien in hun kwaliteiten. Wat zijn kernkwaliteiten? Kernkwaliteiten. Een fascinerend experiment

Transcriptie

1 Kinderen zien in hun kwaliteiten Workshop onderwijssummit Van onderzoek tot onderwijs Positieve psychologie (vanaf 2000, o.l.v. Seligman) Kritiek: psychologie is op de verkeerde weg geraakt. Seligman: Zet liever in op versterken van welbevinden via de aanwezige kracht van mensen. Nadruk op kernkwaliteiten (character strengths), psychologisch kapitaal en veerkracht. Fredrickson: Broaden and build model. Peter Ruit Wat zijn kernkwaliteiten? handig, zorgzaam, creatief, spontaan, avontuurlijk, daadkrachtig, geduldig, eerlijk, moedig, optimistisch, zelfstandig, bescheiden, betrokken, flexibel, onafhankelijk, visionair, ijverig, sportief, verantwoordelijk, liefdevol, assertief, consequent, doelgericht, analytisch, gevoelig, humoristisch, helder, inspirerend, ordelijk, gepassioneerd, nauwkeurig, relativerend, rustig, veelzijdig, gestructureerd, hulpvaardig, betrokken, initiatiefrijk, ondernemend, praktisch, zorgvuldig, verbindend, respectvol, muzikaal, zelfverzekerd, vastberaden, empathisch, attent,.. Kernkwaliteiten Ofman: Kernkwaliteiten zijn onze meest eigene eigenschappen. Ze vormen het potentieel aan persoonlijke mogelijkheden die wij tot onze beschikking hebben en die we al dan niet gebruiken. Peterson: universeel, leveren morele waardering op en duidelijk herkenbaar. Een fascinerend experiment Onderzoeksvraag Een kernkwaliteit inzetten op een nieuwe manier, leidt tot opmerkelijk langetermijneffect op welzijn. Door het gebruiken van kernkwaliteiten: voldoening betekenisvol leven. Wat zijn de effecten van een interventie gericht op vergroting van bewustwording en ontwikkeling van kernkwaliteiten bij leerlingen in het basisonderwijs? 1

2 Onderzoeksopzet Drie condities 33 groepen uit het PO en SBO, w.o. 7 controlegroepen; 781 leerlingen, vanaf groep 4; Uitgevoerd door schoolopleiders (i.o.) en leraren PO; NB uitwisseling VS. De experimentele groep die de interventie uitvoert; De eerste controlegroep: een groep waarbij alleen de vragenlijsten afgenomen worden, om te kijken welk onbedoeld effect dit zou kunnen hebben; De tweede controlegroep: placebocontrolegroep die een eenvoudige interventie krijgt. Instrumenten Uitvoering onderzoek Voor het meten van welzijn en het benutten van kernkwaliteiten hebben we gebruik gemaakt van: bestaande vragenlijsten, zelf ontwikkelde logboeken, interviews en rapportages van leraren. Uitproberen op bruikbaarheid en betrouwbaarheid van alle vragenlijsten en de interventie. Validiteit Uitvoering onderzoek Member check, werd de geloofwaardigheid van de resultaten beoordeeld in de ogen van de leraren Tegenlezer : Vind jij het terecht wat ik uit de data opmaak? Vind jij iets heel anders? Vind jij misschien wel het tegendeel van wat ik beweer? Nulmeting vragenlijst 1-4; Kernkwaliteiten vragenlijst; Eén week uitvoeren interventie: Zet gedurende een week elke dag je kernkwaliteit, die jij gekozen hebt aan de hand van de vragenlijst, opnieuw in en op een andere manier. Schrijf aan het eind van de schooldag een situatie op waarbij je je kernkwaliteit gebruikt hebt en waar jij tevreden over bent. Tweede meting direct na de interventieweek; Derde meting na een maand; Vierde meting na drie maanden + korte vragenlijst. 2

3 Kinderen worden zich bewust van hun kernkwaliteit en zijn trots op hun kernkwaliteit. Kernkwaliteitenvragenlijst voor leerlingen Nieuwsgierigheid A. De uitspraak Zelfs als ik alleen ben, verveel ik me nooit. klopt heel erg voor mij 5 klopt voor mij 4 klopt een beetje voor mij 3 klopt niet voor mij 2 klopt helemaal niet voor mij 1 Driekwart van de leerlingen blijkt goed in staat om hun kernkwaliteit opnieuw en zelfstandig te gebruiken, in verschillende contexten. Meest gekozen kernkwaliteiten door de leerlingen zijn vriendelijkheid (83) en dapperheid (77). Kernkwaliteit # Vriendelijkheid 83 Dapperheid 77 Humor 53 Liefde voor leren (leergierigheid) 40 Enthousiasme 33 Dankbaarheid 23 samenwerken 23 Zelfbeheersing 22 Doorzettingsvermogen 19 Eerlijkheid 19 Liefde geven (liefdevol) 17 Bescheidenheid 14 Kernkwaliteit # Hoop / optimisme 10 Betrouwbaarheid 9 Nieuwsgierigheid 9 Sociale intelligentie 9 Verstandigheid 5 Vindingrijkheid 5 Waardering voor schoonheid 4 Spiritualiteit 3 Vergevingsgezindheid 3 Beoordelingsvermogen 2 Leiderschap 2 Perspectief 1 Een klein testje Waar liggen uw kernkwaliteiten? 3

4 Het bewust inzetten van kernkwaliteiten wordt door ruim driekwart van de leerlingen als een positieve activiteit ervaren, wat in bijna alle gevallen een positieve emotie geeft. Kernkwaliteit vriendelijkheid: Bij een medeleerling helpen in de gymzaal, toen kreeg ik er een fijn gevoel bij. Kernkwaliteit spiritualiteit: Want ik vertrouwde op God dat Hij mij kracht heeft gegeven. De hele dag denk ik eraan dat iedereen waardevol is en een doel heeft. Er is bij veel leerlingen sprake van een langetermijneffect. Uit de experimentele groep herinnerden zich 483 leerlingen (80,7%) hun gekozen kernkwaliteit. Van de leerlingen uit de experimentele groep gaven 350 leerlingen (58%) aan dat ze hun kernkwaliteit nog gebruikten. Leerlingen ontwikkelen niet alleen een positieve kijk op zichzelf, maar ook op hun medeleerlingen (positief pedagogisch klimaat): Ik zei dat Ton hard kon rennen. Dat gaf mij een blij gevoel. Is er een significante toename in de scores op de vragenlijst voor welzijn bij de leerlingen? Samenvatting De verschillen in toename van de scores van de experimentele groep zijn in vergelijking met de controlegroep niet significant. Aan de hand van een t-toets kan geconcludeerd worden dat gemiddeld genomen leerlingen uit het PO significant hoger scoren op geluk dan leerlingen uit het SBO. Op grond van een t-toets blijken leerlingen uit het PC onderwijs hoger te scoren dan leerlingen uit het reformatorisch onderwijs. Op grond van een t-toets zijn gemiddeld genomen leerlingen die les hebben van een man gelukkiger dan leerlingen die les hebben van een vrouw. Op grond van een ANOVA blijkt dat gemiddeld genomen oudere kinderen(groepen 6 8) significant hoger scoren (p = 0,02) op de vragenlijsten voor geluk dan jongere kinderen ( uit de groepen 4, 4/5, 5 en 5/6). Het 'leren van binnenuit' wordt gestimuleerd. Het bewust worden en inzetten door de leerlingen van hun kernkwaliteit, wordt als een bron van welzijn ervaren; Door een relatief korte en eenvoudige activiteit zien we persoonlijke groei door voort te bouwen op het menselijk kapitaal, kernkwaliteiten; Het gebruik van hun kernkwaliteit is iets vanzelfsprekends (Damasio); Welzijn lijkt het waard te zijn om onderwezen te worden door bewustwording en ontwikkeling van kernkwaliteiten. Publicatie Vervolgonderzoek Ruit, P. &. Korthagen, F.A.J. (2013). Developing core qualities in young students. In F.A.J. Korthagen, Y.M. Kim, & W.L. Greene, Teaching and Learning from Within: A Core Reflection Approach to Quality and Inspiration in Education (pp ). New York/London: Routledge. Bewustwording van kernkwaliteiten. Gebruik van kernkwaliteiten. 3. Gedrag. 1. Welzijn 2. Diepgaand leren 4. Schoolprestaties 4

5 Vervolgonderzoek Kernkwaliteiten en welzijn Het hele team wordt getraind. Meerdere activiteiten. Van 24 naar 20 KK. Langdurige interventie. Preciezer kijken naar welzijn. Het zelfbeeld. Het aanspreken van een kernkwaliteit geeft het ervaren van vervulling (Park & Peterson, 2009); Kernkwaliteiten zijn de basis van een gezonde, optimale levenslange ontwikkeling en zijn van invloed op welzijn; Kernkwaliteiten als dankbaarheid, optimisme, enthousiasme, nieuwsgierigheid en de belangrijkste liefde (d.i. het vermogen om nauwe relaties met andere mensen te onderhouden), blijken belangrijke indicatoren voor persoonlijk welzijn. Leren en positieve psychologie Geïnteresseerd? Aandacht voor de persoonlijke kwaliteiten van de individuen; Persoonlijke kwaliteiten, zoals volharding, liefde voor leren, dankbaarheid, hoop en perspectief, hebben een voorspellende waarde voor de schoolprestaties. Teamtraining van twee dagen. Citaat: Deze manier van werken raakt je hart! Je wordt er blij van te kijken naar wat je al kunt en hoe je dit bewust kunt inzetten om bepaalde dingen te bereiken (competenties). Door je kernkwaliteiten te gebruiken, krijg je energie. Info: Tel.: