Rare jongens, die fotografen. Colofon

Transcriptie

1

2 MMA magazine editoriaal Rare jongens, die fotografen. De wereld van de fotografie is chaotisch en rechtszekerheid is soms ver te zoeken. Dat komt enerzijds door de vele wetjes en reglementen, maar ook door de oningevulde leemten die we hier en daar aantreffen. Colofon Cover: Leon Volders Jaargang 5 nr. 61 MMA magazine is een uitgave van Marquise Model Agency. V.U. Leon Volders Verspreiding Deze publicatie wordt uitsluitend op digitale wijze verspreid via de internetkanalen van Marquise Model Agency. Redactie Leon Volders Geerdegemdries Mechelen leon@marquisemodels.eu 0475/ / Kristina Drcha Art Director Jurrien Suiskens Fotografie Hugo Maes Rob Meijer Leon Volders Bert Meskens Website Alle rechten voorbehouden Leon Volders, 2013 Reproductie, zelfs van gedeelten van dit magazine, ongeacht in welke vorm of wijze, is uitsluitend toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Neem nu bijvoorbeeld onze cover van deze maand. Oorspronkelijk was de bedoeling dat we een foto zouden gebruiken van een andere fotograaf, die we voor de shoot hebben betaald. Groot was onze verwondering toen we achteraf vernamen dat we deze foto s niet mochten gebruiken voor ons tijdschrift, omdat ze alleen voor de portfolio van het model waren bedoeld. Nu waren wij de opdrachtgever en van deze voorwaarden was ons niets meegedeeld. Braaf hebben we de factuur betaald om daarna te vernemen dat het weggegooid geld was. Nu is de wet in zijn principes wel duidelijk. Als er geen beperkende voorwaarden zijn (en die hebben we niet aangetroffen) dan krijg je met je betaling het volle beschikkingsrecht over de foto. Mogelijk heeft de fotograaf in kwestie nog vlug geprobeerd er een slaatje uit te slaan om wat meer geld te verdienen. En dus prijkt nu op de omslag een foto van hetzelfde model, maar door mij genomen op een zwembadshoot, met een Sneeuwwitje-bewerking.. De foto illustreert mooi het accentueren van het hoofd door het te kaderen. Dit wordt al in de eerste lessen aangeleerd. Men heeft me vele malen gevraagd waarom er niet meer foto s van externe fotografen verschijnen. Het antwoord: gewoonlijk is dit vragen om problemen. En die ene maal dat we het uittesten, is het al meteen raak. Er is nog een ander aspect aan deze zaak. De fotograaf verzet zich tegen het feit dat de foto werd aangepast. En dat ligt inderdaad gevoeliger. De meeste fotografen, mezelf inbegrepen, zijn hier allergisch voor. Daar staat tegenover dat voor een editorial (tijdschriftfoto s) steeds aanpassingen nodig zijn: het formaat moet worden gewijzigd, de kleurruimte moet kloppen, en soms is nog nabewerking nodig om bv. het juiste contrast te hebben. Allemaal redenen om duidelijke afspraken te maken. Achteraf komen protesteren heeft dan helemaal geen zin meer.

3 Compositie van groepsfoto s Wie herinnert zich niet de eeuwige klasfoto, de moeder van alle groepsfoto s? De regie was simpel, maar kordaat: zet alle leerlingen uit de klas op vier rijen, de kortste onderaan, de langste bovenaan. In het midden of rechts komt de klastitularis en iedereen moet ernstig kijken. Wee degene die grappen durfde uit te halen of uit de band sprong, want de stapels straffen lagen al klaar. De resultaten waren dan ook zo onnatuurlijk als maar denkbaar is. Ouders moesten urenlang zoeken wie op de foto nu eigenlijk hun zoon voorstelde en voor de familie werd het een soort beeldenkwis. Maar het kan gelukkig ook anders en tijden veranderen. Traditionele klasgroepen komen hier en daar nog voor, maar gelukkig zijn er creatieve fotografen die hun groepsfoto maken terwijl de kinderen in de bomen klimmen of zich amuseren. Een groepsfoto maken is een bijna onmogelijke opgave, waarbij Murphy de hele tijd grinnikend zit toe te kijken. Want altijd heeft wel iemand in de groep zich juist omgedraaid, of de ogen gesloten, of hij besluit even iets van de grond op te rapen. Bovendien is het meestal de bedoeling dat iedereen naar de camera kijkt en probeer dat maar eens gedaan te krijgen van een groep van een twintigtal tieners! De regel is simpel: het aantal zaken dat mis kan gaan is evenredig met het kwadraat van het aantal deelnemers. Met één persoon is er 1 kans, met drie personen worden dat er al 9. En met tien deelnemers zijn er 100 kansen dat het de mist in gaat. Daarom dat het kijken naar oude klasfoto s zo n leuke bezigheid is. We willen niet achterblijven en hieronder kan je er een vinden. Zoek de bekende persoon! de moeder van alle groepsfoto s

4 Een compositie maken betekent het rangschikken van elementen op een zodanige manier dat je een harmonisch, uitgebalanceerd geheel krijgt. In de voorbeeldfoto op de vorige bladzijde is de compositie niet alleen statisch en doods, maar ze is ook ongeloofwaardig, want niemand zal zich zijn klasgenoten op deze manier herinneren. Voor mijn ouders is het album met de plaatjes, die zo vals getuigen van een blijde jeugd. Boudewijn De Groot, Testament. Laat ons eens even kijken of het ook anders kan, want we leven in de 21 ste eeuw. Hiernaast een foto van een moeder met twee kinderen. In de compositie heb ik aan het licht willen brengen dat ze me zeer aan het hart liggen. En dus koos ik voor een zogenaamde torenopbouw, waarbij de hoofden dicht bij elkaar komen. Deze foto straalt veel natuurlijke warmte uit, is eigentijds, jeugdig en fris. Deze opname is écht en ongekunsteld. Ze getuigt van een grote intimiteit. Het is een aparte opgave om bij een groepsfoto de deelnemers zó te portretteren dat de foto iets over henzelf vertelt. Kinderen die graag ravotten moet je niet als stijve harken neerzetten. Hieronder zie je een voorbeeld van wat ik bedoel. De benen van de jongen kaderen het model onder hem, terwijl zij op haar beurt een contact legt met haar hand. Het meisje rechts vult perfect de lege ruimte en staat op de hoogte van haar broer. Het is een zeer dynamische foto van twee kinderen in hun eigen biotoop en een model dat weet hoe ze de foto moet afronden. Dit is een zogenaamde gemengde compositie, omdat er verschillende lijnen en evenwichten in terug te vinden zijn. Belangrijk bij een goede compositie is de vlakverdeling en daar moeten we dus aandacht aan besteden. Lege vlakken in een foto kunnen hun nut hebben, bijvoorbeeld om ruimte te suggereren, maar meestal geeft het een wat armoedige indruk. Het lijkt dan alsof men niet de moeite heeft willen nemen om een goede foto te maken. Op de volgende bladzijde geven we nog twee veel voorkomende compositievormen: de diagonaal en de piramide. Hierbij moet je vooral opletten dat de foto voldoende spontaan blijft. De vorm moet duidelijk zichtbaar zijn, maar mag niet opgedrongen worden.

5

6 Het Huis der dode zielen Door de leden van een groep uit elkaar te plaatsen, geeft men aan dat er geen of slechts een los verband tussen hen bestaat. In bovenstaande foto is dit effect gebruikt om een surrealistische benadrukking te geven. De kijker heeft geen enkel referentiepunt en moet dus zelf maar verzinnen wat er op de foto gebeurt. Wie zijn die vreemde meisjes? Waarom staan ze juist zó gegroepeerd? En waarom is het rechtse model naakt onder haar mantel? Maar vooral: wat doen ze in dat merkwaardige, nogal naargeestige huis? De foto heeft een titel: Het Huis der dode zielen. Dat zet de fantasie nog meer aan het werk. Maar het is bovenal de compositie van de groep die voor de vervreemding moet zorgen. Beginnende fotografen zijn zich er niet steeds van bewust dat de compositie erg bepalend is voor het eindresultaat van een foto. En als niemand hen hierop attent maakt, blijven ze lang in saaie, traditionele composities hangen. Wat de beroemde fotografen juist onderscheidt van oi polloi (de grote massa) is dat ze door hun talent dit al van hun eerste foto s hebben beseft. Let maar eens op de composities van een Cartier-Bresson, een Adams of een Capa. Laat uw volgende groepsfoto uitblinken door originaliteit en dynamiek!

7 Het boudoir was eertijds een vrouwenvertrek, meestal naast de slaapkamer, waar de vrouw zich kon verzorgen of omkleden. De stijl was dan ook zeer vrouwelijk en vaak ook geraffineerd. Later werd het synoniem met slaapkamer. Een boudoirshoot speelt zich vaak af op of nabij het bed. Meestal gaat het om smaakvolle lingerie of naaktposes. In dit geval bezochten we een authentiek rendez-voushuis om een reeks opnamen te maken. De bijzondere aard van omgeving stelt zijn eigen eisen: zacht licht, high key, vrouwelijke vormen en een nadruk op sensualiteit. Vaak is de sfeer dromerig, romantisch en uitnodigend. Dat merken we aan de stijl van de bewerking: veel halation (gloedlicht), glamoureuze afwerking, ruime nuances in de huidtinten. Suggesties van provocatie, zondigheid, het verbodene voegen toe aan de sfeer. De fotograaf moet er rekening mee houden dat hij niet in overdrijving vervalt. De nadruk moet altijd bij het vrouwelijke element blijven: geheimzinnig, mysterieus, maar nooit vulgair of over de grens. Fotograaf: Leon Volders Modellen: Kiani De Bruyn en Yana Nardus MUA: Kaylee Matthias en Ilona Trenson

8

9

10

11

12 De 3 B s Niet alleen zijn er fysieke en psychologische vereisten, maar er bestaan ook regels die voor elk model van groot belang zijn als ze langere tijd dit beroep wil uitoefenen. De belangrijkste 3 principes zijn samengevat in een ezelsbruggetje, dat we de drie B s noemen. Volg deze regels en je zal nooit problemen hebben. Treed ze met de voeten en je carrière is afgelopen. Welke zijn deze regels?

13 1. Betrouwbaarheid Op een model moet je kunnen rekenen. Punt. Modellen die hun afspraken niet nakomen, die te laat arriveren of die zelfs niet voor hun minimumuitrusting hebben gezorgd, zijn de nachtmerrie van elke fotograaf. Maar dat is het topje van de ijsberg. Want onder de B van betrouwbaarheid valt ook het komen opdagen in een toestand die de shoot onmogelijk maakt: gebroken nagels, bloeddoorlopen ogen van een nachtelijk feestje, of zo rood als een kreeft na verbranding bij een dagje aan zee. Een model dat weet wat er van haar wordt verwacht en er zich wetens en willens niet aan houdt, heeft een probleem. Want de wereld van de fotografen is klein en de kans dat er op facebook of een ander sociaal medium haar naam valt, is groot. Na twee of drie incidenten is de modellencarrière afgelopen. Wat we hier ook onder rekenen: een opdracht aannemen die je eigenlijk niet aankan. Zo kan een model een opdracht accepteren die vijf uur kan duren, terwijl ze maar 4 uur beschikbaar is. En daarbij moet je rekening houden met het feit dat elke opdracht kan uitlopen (weliswaar met een meerprijs). Maar ook het accepteren van een opdracht waarvoor je nog niet genoeg bent opgeleid, valt hieronder. Dan is er het motivatiegebrek. Sommige modellen hebben het moeilijk te kiezen tussen de aangegane verbintenissen en een verjaardagsfuif die uit de hemel komt vallen. Jammer van de fuif, maar een afspraak is een afspraak. Ook als je met het vriendje plots een dag naar zee kan. Het vraagt allemaal om zelfdiscipline en verantwoordelijkheidsgevoel en dat durft hier en daar wel eens te ontbreken. Professionele modellen zullen dan ook alles doen wat ze kunnen om dit soort toestanden te vermijden. Als er iets misloopt, nemen ze zo snel mogelijk met hun agentschap contact op om de schade te beperken. Want betrouwbaarheid heeft te maken met een attitude, een persoonlijkheidstrek. 2. Bereikbaarheid Het mooiste meisje kan niet meer geven dan ze heeft. En dat geldt vooral als je haar nooit kan bereiken. In de modellenwereld vallen beslissingen meestal op korte termijn. Er moet dan snel een beroep kunnen worden gedaan op een degelijk model. Dat wordt moeilijk als dit model onbereikbaar is. In onze moderne tijden van communicatie is het ondenkbaar dat je een model niet kan bereiken. En toch gebeurt het. Een model zonder internetaansluiting of PC of zonder GSM, het bestaat nog. Maar erger is dat de berichten niet worden gelezen of laattijdig beantwoord. De eerste wormen zijn voor de vroege vogels en wie te laat antwoordt, merkt vaak dat de opdracht al is uitbesteed. Modellen moeten er dus een erezaak van maken zo snel mogelijk te reageren op informatie vanuit het agentschap. Dat betekent ook dat ze niet alleen hun s, maar ook de berichten op Facebook en websites of fora moeten in het oog houden. Ik heb het niet gezien is het zwakste excuus dat je kan bedenken. Dan zijn er modellen die helemaal niets meer van zich laten horen, zelfs niet na een wake-up call. Het bureau heeft er veel tijd en moeite aan besteed, en daarna is er een muur van stilte. Vaak blijkt dan dat de oorspronkelijke motivatie om een model te worden slechts een strovuurtje was, of dat het uiteindelijk toch zwaarder uitviel dan ze hadden ingeschat. In deze categorie vinden we ook de planeten, de zwervende modellen die uit opportunisme van de ene fotograaf naar de andere zwalpen, hier en daar een minieme schnabbel opstrijken maar nooit hogerop geraken, omdat ze de waarde van een agentschap niet willen erkennen. Op langere termijn duperen ze zichzelf. Want professionele opdrachtgevers werken via agentschappen en die lopen ze dus mis. Moraal van het verhaal: zorg dat het agentschap je kan vinden en geef altijd onmiddellijk nieuwe contactgegevens door als die veranderen ongeacht of het om een woonadres, een telefoonnummer of een adres gaat.

14 3. Beschikbaarheid Vaak begint het al op de casting: ze kunnen niet komen, want die dag moeten ze (vul in). En nee, ook de volgende datum past niet, want dan hebben ze een verjaardagsfeestje. Die derde datum dan? Nee, jammer, dan zijn ze met vakantie. We nemen zonder meer aan dat een model dat zich driemaal niet kan aanbieden, dat ook niet zal kunnen tijdens de opleiding of voor opdrachten. En daar stopt het dus voor ons. Want het is vaak geen kwestie van tijd, maar van prioriteit. Wie een fotomodel wil worden, moet hier voorrang aan kunnen geven. Traditioneel moeten school en gezin steeds op de eerste plaats komen. Maar als modellenwerk niet onmiddellijk volgt, kan het nooit iets worden. Natuurlijk kan een kandidaat model om vele redenen moeten afzeggen en vele van die redenen zijn geldig. En het is ook zo dat ze vaak geen voltijdse professionele modellen zijn, die steeds beschikbaar moeten blijven. Maar voor een agentschap is het niet fijn, want het komt er op neer dat voor elke opdracht verschillende kandidaten moeten worden aangesproken zolang er geen beschikbaar is op de gewenste tijd. Of toch niet? Want er is nog een vierde B, wat minder bekend omdat iedereen het als een vanzelfsprekendheid ziet. Het is de B van Bekwaamheid. We hebben iets gezegd over de fysieke vereisten voor het beroep. En daarna kwamen de psychologische criteria aan bod. En nu we nog enkele essentiële voorwaarden aanhalen, komen we pas op deze term. Een goed model moet alles van poseren afweten. Er zijn technieken die je kan leren en door die automatisch toe te passen kan je een middelmatig model worden. Maar er zijn ook die specifieke gaven die uit het hart komen. Het is de creativiteit, de originaliteit, de open, losse kijk op het leven en de wereld, de manier van omgaan met anderen. En het is ook het durven experimenteren, bereid zijn op je neus te vallen, het onmogelijke doen om dat ene sublieme shot te maken. Met andere woorden: om een goed model te worden moet je het heilige vuur van de gedrevenheid hebben. Techniek, gekoppeld aan ambitie en talent, dat zijn de factoren die we samen bekwaamheid noemen. De naaste omgeving speelt hier een belangrijke rol. Want natuurlijk is het agentschap niet het enige dat beslag legt op de tijd van het fotomodel: de ouders stellen hun eisen, het vriendje, de klasgenoten en dus moet die tijd worden verdeeld. De voorkeur van een agentschap gaat natuurlijk uit naar die modellen die steeds paraat staan, omdat ze hoog gemotiveerd zijn om dit werk te doen. En dan kan het lijken dat sommigen een voorkeursbehandeling krijgen. Maar in feite zijn het de modellen die zich altijd beschikbaar maken, die ook het meest aan bod komen. En daarmee is bijna alles gezegd.

15 IK DOE EEN TESTSHOOT De testshoot is een integraal deel van de castingprocedure, wat niet wil zeggen dat ze beide altijd op hetzelfde ogenblik plaatsvinden. Bij nieuwe en vaak onervaren modellen komt het er op aan in te schatten hoe ze zich gedragen als er een camera op hen wordt gericht. En vooral zoeken we dan naar poseersterkte: kan het model natuurlijk en spontaan poseren, is hij of zij creatief en vindingrijk, kunnen ze een sterk plaatje neerzetten? Daarom wordt voor een testshoot ook gevraagd naar een minimum van sofisticatie: geen extreme makeup, hoogstens een basis foundation, slechts enkele props en een paar instructies. Alles moet zo natuurlijk mogelijk blijven. Het zwaardere en betere werk volgt pas later. En dus houden we er rekening mee dat het model nerveus en gespannen kan zijn. Veel tijd gaat dan naar het ontspannen wennen aan de situatie, een grapje, wat uitleg, en een paar shots met los kruit. Testshoots zijn leerzaam, want ze vertellen ons veel over de bereidheid van het model om nieuwe zaken te leren, om zich aan te passen en vooral om de spontaneïteit en de reacties op instructies na te gaan. Een goede testshoot is de halve procedure en vaak meer instructief dan de casting of het interview zelf. En de beste wijze om zich hier goed op voor te bereiden, is al eens wat uit te proberen door bij een fotograaf uit de vrienden- of kennissenkring alvast wat te oefenen, zodat de studio geen totaal onbekend terrein meer is. Want wie nog nooit in een fotostudio is geweest, heeft even tijd nodig om al die rare toestanden in zich op te nemen. Nikki

16

17

18

19 Luisa

20

21

22 Spelen met licht en durven experimenteren, het kan zinnige resultaten opleveren. Het licht komt slechts onrechtstreeks van de led-lamp, omdat de rechterklep is neergelaten. Dit soort tegenlichtopnamen kan alleen als je over zéér goede optiek beschikt.

23 de van Rembrandt En wil nu eindelijk eens iemand vertellen wat die driehoek precies is? In de stockfotografie (waarover meer in een volgend nummer) gebruikt men meestal een vlakke belichting. Dat is nodig om een neutraal en objectief beeld te krijgen, dat gemakkelijk aangepast en bewerkt kan worden. Maar bij portretfotografie komt het juist aan op het gebruik van licht en schaduw om diepte en leven in de foto te brengen. En dus gebruikt men een sterker hoofdlicht en eventueel nog een invullicht als de schaduwen te donker worden. De driehoek van Pascal kennen de meesten nog uit het middelbaar onderwijs. Maar bij de driehoek van Rembrandt moeten de velen wel heel diep nadenken. Wedden dat ze het niet weten? Bovendien is het dan nog een omgekeerde driehoek, dus met de basis aan de top en de punt naar omlaag. Nog steeds niets? Een beetje geduld. Rembrandt kennen we allemaal. De grootmeester van het clair-obscur, van de prachtige schakeringen tussen licht en donker, het schildergenie dat natuurlijk licht wist weer te geven als geen ander. En daarover willen we het nu hebben. Fotograferen is een kunst. En die kunst bestaat voornamelijk uit het juist mengen van licht in al zijn schakeringen. En daarbij moet de fotograaf zorgen dat hij intussen zijn beeld niet over- of onderbelicht. Tegenwoordig doen de meeste camera s dat bijna automatisch, maar dat wil niet zeggen dat het licht ook precies daar valt waar het nodig is. De camera geeft alleen een min of meer geslaagd gemiddelde van alle lichtintensiteiten op een bepaalde plaats. Vooral bij portretopnamen is het een moeilijke opgave om dat licht mooi verspreid te krijgen. En daar is Rembrandt om ons te komen helpen. Want het gezicht van het model is perfect belicht als we de driehoek van Rembrandt te zien krijgen. Als het hoofdlicht juist is geplaatst en het model niet haaks op het licht staat, dan zal een gedeelte van het gezicht in de schaduw vallen. Eén oog staat dan in het licht en het andere in het donker. De schaduw wordt veroorzaakt door de neus. Maar door het licht oordeelkundig te plaatsen, krijgt men een mooi effect: het andere oog krijgt nog net voldoende licht en er vormt zich een driehoekje van licht op de donkere gelaatshelft. En dàt, beste vrienden, is de driehoek van Rembrandt. Nu klinkt dit allemaal heel abstract en je mag dus aannemen dat we op de volgende bladzijden hier een reeks voorbeelden van gaan geven. En als je goed oplet zal je het zelf merken bij vele portretopnamen: de driehoek staat aan de zijde waar het licht niet op valt. Het oog staat in de basis bovenaan en de punt staat ergens ter hoogte van de onderzijde van de neus. Zien is geloven. Als je de foto s bestudeert, dan merk je al snel dat die driehoek vele vormen kan aannemen. Soms is hij niet gelijkzijdig, vaak is het slechts een klein verschil in lichtschakering en in enkele gevallen ontbreekt hij geheel. In fel zonlicht krijgen we een keiharde schaduw van de neus. Dan zien we ook de driehoek, maar het effect is dan allerminst fraai. Het komt er dus op aan de nuances in lichtverdeling subtiel te houden. Dan pas krijgt het portret zijn dynamiek en ontstaat er een mooie opname.

24

25

26 De driehoek van Rembrandt is niet altijd even duidelijk zichtbaar. Op de eerste foto is hij door ons even aangegeven. De tweede foto spreekt voor zichzelf, terwijl hij hier nauwelijks op te merken valt. Zoals bij de meeste regels in de fotografie is deze lichtdriehoek geen absolute vereiste of een natuurwet. Maar het is een feit dat een té vlakke belichting een foto van haar reliëf berooft. Anderzijds kan een te fel contrast, bijvoorbeeld bij strijklicht of fel zonlicht, een portret grondig verknoeien. Bij stock photography zal men daarentegen wél eerder geneigd zijn naar een vlakke belichting te grijpen: daar wordt het artistieke element immers ondergeschikt gemaakt aan de boodschap die het beeld moet weergeven.

27 Nog een duidelijk voorbeeld van de driehoek van Rembrandt. Vooral bij contrastrijke belichting blijft het een delicaat werk om de belichting correct toe te passen, want zelfs kleine nuances kunnen een groot verschil maken.

28 Marquise Model Agency Modellen: Siegrid, Ilse, Britt, Kristina, Gianni, Robin, Nathalie, Sophie, Kiani D., Kiani V., Yana, Kristof, Lucky, Cynthia, Sarie, Make-up artist: Kaylee, Ilona Fotografie en teksten: Leon Volders