Granda grandioos in Cochabamba. Hans Meijer 27 september 2013

Transcriptie

1 Granda grandioos in Cochabamba. Hans Meijer 27 september 2013 Tijdens het VII Campeonato Continental de las Américas 2013 dat in Cochabamba, Bolivia, verspeeld werd sprak ik na afloop van de derde ronde IGM Julio Granda aan. Ik vertelde hem dat ik hem voor het eerst tijdens het Donner Memorial in Amsterdam gezien had en vroeg hem in welk jaar dat geweest was. Hij keek me blij verrast aan en merkte op dat het 1995 of 1996 geweest kon zijn. Ik had het Donner Memorial samen met mijn vrouw bezocht. Judit Polgar had enige tijd naar haar gekeken zich kennelijk afvragend of mijn vrouw ook een schaakster was. Dan was het 1995 reageerde Granda. Hij had goede herinneringen aan Amsterdam. In 1995 was hij samen met Jan Timman bovenaan geëindigd maar verloor hij de tiebreak en het jaar erop eindigde hij samen met Vasily Ivanchuk op de eerste plaats en won hij de tiebreak. Van Granda is bekend dat hij zich weinig bekommerd om de schaaktheorie. Met een glimlach merkte ik op dat niemand de Benoni waarmee hij net van Sarkar gewonnen had zo speelt. Hoe doe je het vroeg ik hem? De zetten kwamen vanzelf zij hij. Ik vertelde hem dat ik een keer ergens de anekdote gelezen had dat men in Peru voor hem op zoek was naar twee trainers. Eén voor de openingen met wit en één voor de openingen met zwart. Hij kende het grapje niet en kon er wel om lachen. Zijn partij tegen IM Justin Sarkar was opmerkelijk snel voorbij. Sarkar, Justin (2437) - Granda Zuñiga, Julio (2659), Cochabamba, Bolivia, d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 c5 4.d5 exd5 5.cxd5 d6 6.Pf3 g6 7.Lf4 a6 8.a4 De7 Typisch Granda. Hij vermijdt de hoofdweg van de theorie 8 Lg7 en slaat een zijweg in. 9.Pd2 Ph5 10.Le3 Pd7 11.Pc4 Pe5 12.Pb6 Tb8 13.Dd2 Lg7 14.h3 f5 15.g4 f4 16.gxh5 Lh6 17.Pd1 O-O 18.Pxc8 Tbxc8 19.hxg6 fxe3 20.gxh7+ Kh8 21.Pxe3 Zie diagram. Hoe besliste zwart de partij? 21 Txf2 22.Dc3 Dh4 23.Kd1 Tcf8 24.Pg4 Txf1+ 25.Kc2 Txh1 26.Txh1 Lg7 (0-1) Die avond las ik in New in Chess 95-6 dat de deelname van Granda aan het Donner Memorial verre van vanzelfsprekend geweest was. Hij had zijn deelname aan de koppige voorkeur van een van de leden van het organiserend comité te danken gehad. De rest van het comité had zo zijn twijfels. Ik vermoed dat genoemd lid de partij die Granda op grandioze wijze van Yasser Seirawan in Buenos Aires 1993 gewonnen had kende. Tim Krabbé plaatste deze partij op nummer 20 van zijn lijst van de 110 meest fantastische zetten die ooit gespeeld zijn. Het verbaasde me zeer dat in het toernooiverslag van Bent Larsen Buenos Aires: The Victor who came third in New in Chess 93-5 deze bijzondere partij schitterde door afwezigheid. Granda Zuñiga, Julio (2590) - Seirawan, Yasser (2595), Najdorf Memorial, Buenos Aires, Pf3 Pf6 2.c4 c5 3.Pc3 e6 4.g3 b6 5.Lg2 Lb Pc6 7.e4 e5 8.d3 g6 Zie diagram. Welke zet speelde wit? Een zet waarover Seirawan later opmerkte dat hij zijn ogen niet kon geloven toen hij hem zag.

2 9.Pxe5!! Misschien kan ik iets van je leren zei ik tegen Granda. Kan jij mij vertellen hoe je op het idee kwam om deze zet te spelen? Een brede glimlach verscheen op zijn gezicht. Hij vertelde me dat tijdens de partij Seirawan nogal verveeld was. Hij stond elke keer op en wandelde door de zaal. Hij dacht zelf bijna een uur na voordat hij 9.Pxe5 speelde. Het was niet duidelijk. Op een gegeven moment ging IGM Miguel Najdorf, de organisator van het toernooi, in de stoel tegenover hem zitten. Wat later stond hij op en zei tegen mij: La historia no es de cobardes! (De geschiedenis is niet van lafaards!). Kort daarop sloeg Granda de pion op e5. 10.f4 Pc6 11.e5 Pg8 12.f5 Ph6 13.Pe4 Pxf5 14.Pf6+ Ke7 15.Pd5+ Ke8 16.Pf6+ Ke7 17.g4 Pfd4 18.De1 Db8 19.Pd5+ Kd8 20.Lg5+ Kc8 21.Txf7 Pe6 22.Lf6 Pcd8 23.Te7 Tg8 24.Te8 Lc6 25.Lxd8 Pxd8 26.Pf6 Th8 27.Lxc6 dxc6 28.De4 Dc7 29.e6 Lg7 30.e7 Txe8 31.Pxe8 Ld4+ 32.Kh1 Dd7 33.Pd6+ Dxd6 34.e8D a5 35.Tf1 Ta7 36.Tf8 Td7 37.D4e6 Dxe6 38.Dxe6 Kc7 39.De2 Lg7 40.Tf2 Ld4 41.Tf3 Pf7 42.Tf4 Pd6 43.Kg2 Pc8 44.b3 Te7 45.Te4 Tf7 46.De1 Td7 47.Dg3+ Kb7 48.h3 Tf7 49.h4 Td7 50.Te6 Lc3 51.Df3 Pd6 52.Df8 Pc8 53.Te8 Tc7 54.Td8 Lg7 55.De8 Lf6 56.Txc8 1 0 Na vier ronden had Granda in Cochabamba met vier punten een perfecte score achter zijn naam staan. In de vijfde ronde moest hij aantreden tegen een van zijn grote rivalen IGM Isán Ortiz. Ortiz Suarez, Isán (2598) - Granda Zuñiga, Julio (2659), Cochabamba, Bolivia, e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 exd4 4.Pxd4 Pxd4 5.Dxd4 Df6 6.e5 Db6 7.Df4 d5 8.Pc3 Le6 9.Ld3 O- O-O 10.O-O c5 11.b3 Pe7 12.Kh1 a6 13.Lb2 Dc7 14.Tae1 f5 15.Dc1 c4 16.bxc4 dxc4 17.Le2 Pc6 18.Lf3 Pd4 19.Ld1 Lb4 20.f4 Td7 21.Te3 Thd8 22.Th3 g6 23.Pb1 Lc5 24.La3 Lxa3 25.Pxa3 Ld5 26.c3 Pe6 27.Lf3 Kb8 28.Pc2 Lc6 29.Pb4 Lxf3 30.Thxf3 Pc5 31.Pc2 Td2 32.Pd4 Txa2 33.Db1 Ta5 34.Db4 Ta4 35.Db2 Tc8 36.Tb1 Da5 37.Tf2 Tc7 38.e6 Pb3 39.Te2 Te7 40.Pxb3 cxb3 41.Dxb3 Txf4 42.Ta2 Dc7 43.Txa6 Dc4 44.Dxc4 Txc4 Hoe won zwart? 45.Ta3 Txe6 46.Tab3 Tc7 47.Kg1 Te2 48.Tc1 Td7 49.Kf1 Ta2 50.Tcb1 Tc2 51.Te1 Tdd2 52.Teb1 Tf2+ 53.Kg1 Txg2+ 54.Kh1 Txh2+ 55.Kg1 Kc7 56.Txb7+ Kd6 57.Td1+ Ke5 58.Te7+ Kf4 59.c4 Th3 60.Td4+ Kg5 (0-1)

3 De volgende drie ronden speelde Granda remise tegen drie andere gevaarlijke rivalen de IGM s Lazaro Bruzon (2707), Diego Flores (2586) en Eduardo Iturrizaga (2655) waarna in de negende ronde IGM José Fernando Cubas op hem wachtte. Cubas had nog een kans om zich te plaatsen maar dan moest hij wel van Granda winnen. Bepaald geen eenvoudige opgave. Cubas, José Fernando (2550) - Granda Zuñiga, Julio (2659), Cochabamba, Bolivia, e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.h4 h5 5.c4 e6 6.Pc3 Pe7 7.Pge2 dxc4 Een zet waar Granda bijzonder lang over nadacht. Het leek er verdacht veel op alsof hij hier de theorie zelf moest bedenken. 8.Pg3 Pa6 9.Lxc4 Pb4 10.O-O Lc2 11.De2 Lg6 12.Pce4 Pf5 13.Pxf5 Lxf5 14.Pg3 Lg6 15.a3 Pc2 16.Lg5 Zie diagram. Hoe verder? 16 Pxd4 17.De3 Pc2 18.Db3 Granda merkte na afloop van de partij op dat Cubas risico moest nemen om zich nog te kunnen plaatsen. Na 18.De2 is het remise Pxa1 19.Dxb7 Dc8 20.La6 Ld3 21.Dxc8+ Txc8 22.Lxd3 Pb3 23.Lc4 Pc5 24.b4 Pd7 25.La6 Tb8 26.Le3 Pxe5 27.b5 c5 28.Pe4 Pg4 29.Lxc5 Lxc5 30.Pxc5 Td8 31.a4 Ke7 32.Tc1 Td4 33.Pb3 Txa4 34.f3 Pe5 35.Tc7+ Kf6 36.Pc5 Ta2 37.Txa7 Td8 38.b6 Tb2 39.b7 Td1+ 40.Kh2 Pxf3+ 41.Kg3 Pe5 42.Ta8 Tdb1 43.Pe4+ Kg6 44.Pc5 Kf5 45.Th8 g6 46.Tc8 Tg1 47.Kh3 Tgxg2 48.Lf1 Tgf2 49.Ld3+ Pxd3 50.Kg3 Pe5 (0-1) In de New in Chess 95-6 las ik dat Granda slechts één schaakboek gelezen zou hebben, het derde deel van Tratado General de Ajedrez (1940) van Roberto Grau. Wel las hij schaaktijdschriften en bekeek hij van tijd tot tijd de Chess Informant. Ik betwijfelde of dit waar was en besloot de juistheid van deze bewering te testen. Ik kopieerde de zeven pagina s over Granda uit El Ajedrez en el Perú (2010) van Felipe Pinzón Sánchez en gaf die de volgende dag aan Granda. Hij zag ze voor het eerst. Hij kende het boek niet waarop een van zijn vrienden hem liet weten dat hij het boek van hem kon lenen. Granda bevestigde dat hij inderdaad bijzonder weinig boeken las en verhaalde dat hij tijdens een toernooi op Cuba zich zo verveelde dat hij Mosaico Ajedrecistico (1984) van Anatoly Karpov en Evgeny Gik had gekocht om de tijd te doden. Een mooie primeur. Julio Granda heeft twee boeken gelezen! In de tiende ronde zat IGM Rodrigo Vásquez tegenover Granda aan het schaakbord. Granda Zuñiga, Julio (2659) - Vásquez, Rodrigo (2554), Cochabamba, Bolivia, d4 d5 2.Pf3 Pf6 3.e3 e6 4.Ld3 c5 5.b3 Pc6 6.Lb2 Le7 7.O-O O-O 8.Pbd2 b6 9.c4 cxd4 10.exd4 Lb7 11.De2 Tc8 12.Tac1 Tc7 13.a3 a5 14.Tfe1 Te8 15.Pf1 Lf8 16.Pg3 a4 17.b4 dxc4 18.Lxc4 Pa7 19.Pe5 Pd5 20.Dd1 f6 21.Pd3 Lc6 22.La2 Kh8 23.Dg4 Dd7 24.Ph5 Ld6 25.Dh3 Lb7 26.Txc7 Lxc7 27.Lb1 g6 28.Pg3 Kg8 29.Pe4 Lc6 30.La2 Ld8 31.Dg3 Pb5 32.h4 Le7 33.h5 g5 34.h6 Pd6 Zie diagram. Hoe maakte Granda het karwei af?

4 35.Pxg5 Pf5 36.Df3 fxg5 37.Pe5 Dd6 38.Pxc6 Kf8 39.Pxe7 Txe7 40.g4 (1-0) De stand voor de aanvang van de elfde en laatste ronde was: 1. Granda 8.5; 2. Ortiz 8; 3-6. Bruzon, Iturrizaga, Flores en Bachmann 7.5; 7-8. Jorge en Deysi Cori 7. Granda moest tegen de jonge IGM Axel Bachmann, Flores tegen Ortiz, Bruzon tegen Jorge Cori en Deysi Cori moest tegen Iturrizaga aantreden. Flores tegen Ortiz remise en de rest leek me interessant. Bachmann, Axel (2531) - Granda Zuñiga, Julio (2659), Cochabamba, Bolivia, c4 c5 2.Pc3 Pc6 3.g3 g6 4.Lg2 Lg7 5.Pf3 e5 6.O-O Pge7 7.Pe1 O-O 8.Pc2 d6 9.d3 Le6 10.Pe3 Dd7 11.Ped5 Lh3 12.Pe4 Pxd5 13.Lxh3 Dxh3 14.cxd5 Pe7 15.Pxd6 Dd7 16.Pe4 Dxd5 17.Pc3 Dd7 18.e4 h6 19.Le3 b6 20.Dd2 Kh7 21.a3 Tad8 22.Tad1 Zie diagram. Voor mijn gevoel was Bachmann hier al kansloos. Zwart heeft de stelling onder controle en vanaf dit moment zal Granda de witte stelling uit zijn hengsels gaan lichten op de manier waarop een ervaren inbreker een breekijzer gebruikt om een hem onbekend huis binnen te dringen f5 23.f3 Tf6 24.exf5 Pxf5 25.Pe4 Tf7 26.De2 Db5 27.Td2 Db3 28.Lf2 a5 29.Dd1 a4 30.Dxb3 axb3 31.Tc1 g5 32.Tc3 Pd6 33.Txb3 Txf3 34.Pxd6 Txd6 35.Kg2 g4 36.Te2 c4 37.Tb4 cxd3 38.Td2 h5 39.h3 Lh6 40.Td1 d2 41.hxg4 Tdf6 42.Tf4 hxg4 (0-1) Een belangrijk punt en niet alleen voor Granda die hiermee met 9.5 uit 11 het toernooi overtuigend won maar met name ook voor zijn landgenoten Jorge en Deysi Cori. De laatste twee presteerden het onmogelijke. Broer IGM Jorge Cori (2546) won met zwart van IGM Lazaro Bruzon (2707) en zus WGM Deysi Cori (2430) won met wit van IGM Eduardo Iturrizaga (2655) en classificeerden zich daarmee eveneens voor de Copa Mundial de Ajedrez 2013 in Tromsø, Noorwegen. Een van mijn schaakvrienden vertelde me later dat de beide Cori s euforisch waren over dit totaal onverwachte resultaat. In hun euforie wilden ze Granda bedanken door hem in het zwembad van de Casa Campestre te werpen. De immer elegant geklede Granda stribbelde tegen en slaagde erin hen ervan te overtuigen hem op een andere manier te bedanken. De overige twee die zich classificeerden waren Isán Ortiz en Diego Flores.

5 Aan de strijd om de wereldbeker in Tromsø namen 128 schakers mee, hetgeen een knock-out toernooi over 7 ronden impliceert. In de eerste ronde won Granda (2663; de nummer 84 van de wereld) met enige moeite van IGM Hrant Melkumyan (2633; 134 van de wereld): 5 tegen 4. In de tweede ronde tegen IGM Péter Lékó (2740; 17 van de wereld) liep het een stuk soepeler: 1.5 tegen 0.5. Daarna wachtte in de derde ronde de Nederlandse kampioen IGM Anish Giri (2736; 19 van de wereld) op hem: 2.5 tegen 1.5. Nadat Granda de eerste partij van Giri door een blunder in gewonnen stelling verloor ging hij er in de tweede partij nog eens goed voor zitten en toen Giri wat aarzelend te werk ging kreeg Granda een stelling die een kolfje naar zijn hand was. In de rest van de partij werd Giri weggespeeld (hoewel hij daar zelf vermoedelijk anders over zal denken). In de vierde ronde moest Granda tegen Fabiano Caruana (2779; vijfde van de wereld). Hij had op dat moment kennelijk al zijn kruit verschoten want tot twee keer toe liet hij het volstrekt afweten: 0 tegen 2. Desalniettemin zal Granda tevreden geweest zijn. Hij nam U$ mee naar huis én won van de nummers zeventien en negentien van de wereld. Granda s relatie met de Peruaanse schaakbond is moeizaam. In een open brief Carta de Julio Granda a la comunidad ajedrescista legde hij uit waarom hij niet aan de Olympiade in Istanbul 2012 in Turkije deelnam. Hij vroeg de Peruaanse bond om een vergoeding van duizend euro voor zijn deelname waarop de bond hem liet weten dat ze hem slechts duizend dollar konden betalen. Een verschil van zegge en schrijve 260 euro. Het Peruaanse team, dat uit IGM Jorge Cori en drie 3 FM s bestond eindigde op de 55ste plaats net boven Chili en Bolivia. Met Granda erbij waren ze ongetwijfeld een stuk hoger geëindigd. Voor 1000 euro lijkt me dat een koopje met name ook omdat de bond door Granda in te huren zich een retourtje Lima Madrid uitspaarde. Veelzeggend was ook dat naast Granda de IGM s Emilio Córdova (2589), Cristhian Cruz (2529) en Georgui Castaneda (2500) in het team van Peru in Istanbul ontbraken. Julio Ernesto Granda Zuñiga is afkomstig uit Camaná, een klein plaatsje in het zuiden van Peru aan de kust van de Stille Oceaan op zo n honderd tachtig kilometer van Arequipa. In vrijwel alle verhalen die er over Granda verschijnen is te lezen dat hij een boomkweker is. Ik vroeg Granda of iemand ooit wel eens gecontroleerd had of het waar is. Hij reageerde enthousiast op mijn vraag en vertelde me dat op dit moment zijn broer zijn bedrijf leidt. Het ging goed met de boomgaard. Alle bomen gaven fruit. Zelf woont hij met zijn vrouw en kinderen in Salamanca in Spanje. Zijn beroep is schaker. Later bevestigde een Boliviaanse schaakvriend dat het verhaal over Granda s fruitbomen klopt. Hij was samen met nog wat andere Boliviaanse schakers bij Granda in Camaná op bezoek geweest en had ze daar in bloei zien staan Enkele links: 1. De partijen van het Continental 2013: chess-results.com/tnr aspx?lan=2; Voor een impressie van het toernooi in Cochabamba zie: 2. De partijen van de World Cup 2013: chessworldcup2013.com. Voor analyses van de match Granda Giri zie Dimitri Reinderman: schaaksite.nl/page.php?al=giri-door-granda-uitgeschakeld-bij-worldcup 3. De partij Seirawan - Granda: timkr.home.xs4all.nl/chess/fant100.htm; Voor een analyse van Yasser Seirawan zie: