Susan Welten, oktober 2016

Transcriptie

1 Hygiëne beleid Susan Welten, oktober 2016

2 1. Hygiënebeleid Buitenschoolse opvang (BSO) Puk Binnen BSO Puk wordt de gangbare huishoudelijke hygiëne gehandhaafd. Het is belangrijk dat de omgeving waar de kinderen verblijven schoon wordt gehouden. Het is bij ons schoon, maar geen ziekenhuis steriliteit. Wij vragen iedereen die de kinderopvang bezoekt hun medewerking te verlenen. Inleiding Binnen BSO Puk is het voor iedereen en vooral voor de kinderen belangrijk dat hun omgeving schoon en netjes is. Hier wordt in het kort weergegeven wat het hygiëne protocol inhoudt: 1.1 Groep Op de groep dragen de Pedagogisch medewerkers de zorg voor de dagelijkse hygiëne. Zo wordt de groep dagelijks gestofzuigd en om de dag gedweild, wanneer nodig dagelijks. De sanitaire ruimten worden dagelijks schoongemaakt. Elk groep is verantwoordelijk voor zijn dagelijkse schoonmaak werkzaamheden. 1.2 Speelgoed Het speelgoed wordt regelmatig gereinigd en weggegooid indien nodig. 1.3 Roken Er mag niet binnen en buiten op de speelplaats gerookt worden tijdens de openingstijden van Puk. 1.4 Ziekten Er komt binnen de samenleving verschillende vormen van ziekten voor. Daarom wordt er binnen de kinderopvang het handboek van ziekte gehandhaafd (GGD map). 1.5 Hygiëne Binnen de kinderopvang onderscheiden wij verschillende soorten hygiëne. Hieronder worden de volgende hygiëne soorten en handelingen omschreven die wij binnen Kinderdagverblijf Puk hanteren. 1

3 2. Persoonlijke hygiëne 2.1 Handen wassen Ziektekiemen worden onder meer via de handen overgedragen. Een goede handhygiëne door pedagogisch medewerkers, maar ook door de kinderen, is één van de meest effectieve manieren om besmetting te voorkomen Sieraden Horloges, armbanden, ringen en andere sieraden kunnen ziekteverwekkers vasthouden en belemmeren een goede handhygiëne. Om deze reden dragen de pedagogisch medewerkers geen sieraden bij risicovolle handelingen zoals het verschonen van een luier, wondverzorging, eten bereiden etc Nagelverzorging Voor schone handen geldt ook dat nagels schoon zijn. Om deze reden hanteren we de volgende afspraken: Houd de nagels schoon Draag geen nagellak (schilfers) en/of kunstnagels Wanneer moeten de handen worden gewassen? Voor: Het aanraken en bereiden van voedsel; Het eten of het helpen bij eten; Het aanbrengen van zalf en crème; Wondverzorging. Na: Hoesten, niezen en snuiten van de neus (ook bij gebruik van een zakdoek); Het bezoek aan het toilet; Het verschonen van een luier; Het afvegen van de billen van een kind; Contact met lichaamsvochten zoals speeksel, snot, braaksel, ontlasting, wondvocht of bloed; Het verzorgen van een wond; Buiten spelen; Het uittrekken van de handschoenen; Contact met vuil textiel of de afvalbak; Schoonmaakwerkzaamheden; Bij zichtbare of voelbare vuile handen Handen wassen gaat als volgt: Gebruik stromend water. Maak de handen nat en doe er vloeibare zeep op. Wrijf de handen (gedurende 10 seconden) over elkaar en zorg ervoor dat water en zeep over de gehele handen worden verdeeld. Let op de kritische punten: was ook de vingertoppen goed, tussen de vingers en vergeet de duimen niet. Spoel de handen al wrijvend af onder stromend water. Droog de handen af bij voorkeur met een papieren handdoek of maak gebruik van een stoffen handdoek. Stoffen handdoeken moeten minstens ieder dagdeel vervangen worden. Bij zichtbare vervuiling worden ze direct vervangen. 2

4 2.2 Desinfecterende handgel Desinfecterende handgel doodt bacteriën maar niet allemaal. Volgens onderzoek is het gebruik van desinfecterende handgel net zo effectief als het wassen van je handen met alleen maar water. Stromend water verwijderd namelijk de bacteriën, ze stromen samen met het water door het afvoerputje. Handen wassen met zeep blijft het meest hygiënisch, maar wanneer er geen kraan voor handen is, is desinfecterende handgel een alternatief Gebruik desinfecterende handgel Indien de handen niet zichtbaar vuil zijn, dan kunnen de handen van de beroepskrachten ook ingewreven worden met een handdesinfecterend middel toegestaan door het ctgb. Let op: een handdesinfecterend middel kan alleen gebruikt worden bij zichtbaar schone handen. Wanneer je een handdesinfecterend middel gebruikt, lees dan voor gebruik de gebruikstoepassing. Let op de kritische punten: wrijf ook goed over de vingertoppen, tussen de vingers en vergeet de duimen niet. Wanneer je snel een droge huid hebt, kan je het beste direct na de handgel een handcrème gebruiken om uitdroging te voorkomen Desinfecterende handgel doodt bacteriën De bacterie en virus dodende handgel doodt alle pathogene organismen, niet alleen bacteriën en virussen maar ook schimmels en gisten. Ook gevaarlijke virussen zoals de MRSA (ziekenhuisbacterie) worden gedood door de handgel. Volgens de KCT (Kinetische Challenge Test) doden de meeste handgels met alcohol binnen een minuut alle schadelijke bacteriestammen. Bij verkoudheid of ziekte heeft de pedagogisch medewerk(st)er extra aandacht voor goede handhygiene. 2.3 Handschoenen Handschoenen moeten van latex of nitril zijn en aan een aantal NEN normen voldoen. Hieronder de eisen die worden gesteld aan de handschoenen: Draag handschoenen wanneer uw handen in aanraking kunnen komen met bijvoorbeeld bloed, ontlasting, urine en braaksel. Gebruik in bovenstaande gevallen alleen handschoenen: - Die gemaakt zijn van poedervrije latex of nitril; - Die voldoen aan de NEN normen EN420, EN455 en EN374. Deze normen moeten op de verpakking zichtbaar zijn; - Uit een verpakking voorzien van een CE-markering; - Uit een verpakking waarop de naam en het adres van de EU-vertegenwoordiger vermeld zijn. Kijk op voor een uitgebreide uitleg over het handschoenenbeleid. Heeft u een latexallergie type 1 of vermoedt u dat u allergisch bent? Gebruik dan nitril. Raadpleeg bij twijfel een arts. Raak zo min mogelijk deurknoppen, telefoons en andere apparaten en materialmen aan wanneer je handschoenen draagt. Dit om besmetting via handschoenen te voorkomen. Gebruik handschoenen eenmalig. Trek handschoenen na gebruik direct binnenstebuiten uit en gooi ze weg. Pas daarna handhygiene toe. 3

5 3. Persoonlijke verzorging 3.1 Wondjes Wondvocht en bloed kunnen een besmettingsbron zijn. Vocht dat uit een wondje komt wordt eerst afgedaan met een wattenstaafje. Materialen en oppervlakken die verontreinigd zijn met pus of wondvocht worden direct met een reinigingsmiddel schoongemaakt. Zorg dat open wondjes altijd zijn afgedekt met een waterafstotende pleister. 3.2 Nagelverzorging Onder lange nagels, kunstnagels en geschilferde of gebrokkelde nagellak kunnen micro-organismen zich hechten en vermeerderen. Knip nagels bij voorkeur kort en gebruik liever geen kunstnagels. 3.3 Wat te doen bij ziekte van een Pedagogisch medewerk(st)er? Wanneer een personeelslid ziek is wordt er in overleg met de directie besloten of zij kan komen werken. Wanneer een personeelslid (mogelijk) besmettelijke ziekteverschijnselen heeft, zoals diarree of huiduitslag dan neemt de directie contact op met een Arbo-arts. Deze beoordeelt of het personeelslid wel of niet mag blijven werken en onder welke voorwaarden. Hierbij houdt hij rekening met het risico van besmetting van anderen. 3.4 Wat te doen bij ziekte van een kind? Kinderen worden wel eens ziek, een verkoudheid, griep of verhoging hoort er allemaal bij. Om te kunnen beoordelen of een kind bij ziekte BSO Puk kan blijven bezoeken, hanteren wij als basis de richtlijnen van de GGD. Daarnaast kijken we ook naar het kind zelf. Ieder kind is uniek en ieder kind reageert anders op een flinke verkoudheid of verhoging. Wij verstaan onder een ziek kind: een kind dat zich zichtbaar niet lekker voelt, over pijn klaagt of meer dan 38,5 graden koorts heeft. Als een kind op de groep niet de rust kan vinden die hij nodig heeft, dan nemen wij contact met de ouders op om te overleggen wat te doen in deze situatie. 3.5 Wanneer een ziek kind op de BSO is dient er extra zorg besteed te worden aan de hygiëne: Zieke kinderen krijgen een eigen handdoek of gebruiken papieren handdoekjes; Zieke kinderen spelen zoveel mogelijk met toegewezen speelgoed, om ziekteverspreiding te vermijden. Speelgoed waarmee een ziek kind heeft gespeeld, wordt gereinigd voordat andere kinderen het gebruiken; Zieke kinderen krijgen een eigen beker en bestek; Er wordt voorkomen dat een kind met een koortslip anderen zoent; Bij kinderen die aan wondjes en/of blaasjes krabben, wordt extra aandacht aan handhygiëne besteed. 3.6 Hoest- en niesdiscipline Door hoesten en niezen, kunnen ziektekiemen zich verspreiden via de lucht. Als een kind deze lucht vervolgens inademt kan hij ziek worden. Door te hoesten of te niezen in de handen, kunt u of het kind de ziektekiemen verder verspreiden via de handen, bijvoorbeeld bij handen schudden of het aanraken van voorwerpen/speelgoed. Stoffen zakdoeken of 4

6 tissues hergebruiken maakt dat u de infectieziekten verder verspreidt of de kans geeft om deze te laten groeien in de zakdoeken. Een goede hoest- nies-hygiëne vermindert de verspreiding van de ziekteverwekkers. Wij houden ons tijdens het hoesten en niezen aan de volgende afspraken: De volgende maatregelen kunnen ook aan de kinderen aangeleerd worden: Hoest of nies niet in de richting van een ander; Hoest of nies in een papieren zakdoek, of aan de binnenkant van de elleboog of anders in de mouwen. Gooi papieren zakdoeken na gebruik meteen weg. Pas een goede handhygiëne toe, zie hiervoor bijlage 1. Tevens is het belangrijk de ruimten voldoende te ventileren en te luchten. Bij het afvegen van de neus komen er ziektekiemen op de zakdoek en de handen. Hergebruikte zakdoeken zijn een onderschatte besmettingsbron. In een warme (broekzak) en vochtige omgeving gedijen micro-organismen goed. Bij hergebruik van de vuile zakdoek is er een reële kans dat besmetting via de handen wordt overgedragen. Gebruik altijd papieren zakdoeken of tissues. 5

7 4. Toilethygiëne Ontlasting en urine kan ziektekiemen bevatten, waardoor handen en sanitair besmet kunnen raken. Besmetting van handen komt veel voor en daardoor eveneens besmetting van alle contactoppervlakken in de sanitaire ruimte. Dit zijn oppervlakken die na toiletbezoek met de handen worden aangeraakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de spoelknop, de kraan, de handdoekhouder, de lichtschakelaar of de deurkruk. Besmette oppervlakken kunnen fungeren als overdrachtsmedium. Op een later tijdstip kunnen langs deze weg overgebrachte ziektekiemen via handmondcontact infecties teweegbrengen. Om risico's te beperken zijn de volgende zaken van belang: De kindertoiletten en wasbakken zijn op kindhoogte; Was de handen na toiletbezoek; Het fonteintje is in de toiletruimte; Gebruik vloeibare zeep en papieren handdoeken; Of gebruik een stoffen handdoek en gooi deze elk dagdeel in de was. 4.1 Wanneer moet er gedesinfecteerd worden? Na vervuiling met bloed of bloederige diarree met er gedesinfecteerd worden. Draag handschoenen en bij voorkeur een schort; Maak het toilet of andere oppervlakte eerst huishoudelijk schoon en droog; Een daarbij gebruikt reinigingsmiddel afnemen met voldoende water. Overtollig water verwijderen; Ontsmet het toilet of andere oppervlakte met ETHA-plus. Gelijkmatig aanbrengen meteen doekje of sproeien op het toilet of andere oppervlakte; Schort in de was (60 graden wassen). Is je kleding bevuild dan dien je schone kleding aan te trekken; Handschoenen weggooien en de handen wassen. 4.2 Het aanbrengen van zalf en crème Wanneer er zalf of crème wordt gebruikt kunnen er ziektekiemen overgedragen worden daarom nemen wij de volgende maatregelen: Bij het aanbrengen van zalf en crème gebruiken we een handschoen of wattenstaafje. Wanneer meer zalf of crème nodig is wordt er een nieuwe handschoen of wattenstaafje gebruikt. Er wordt bij voorkeur zalf uit een tube gebruikt. 4.3 Hoe gaan we om met bloed: Gemorst bloed wordt met handschoenen aan verwijderd. Gebruik hiervoor papieren handdoekjes. De ondergrond wordt met water en allesreiniger schoongemaakt. Het verontreinigde oppervlak wordt schoongespoeld en gedroogd. Het oppervlak wordt daarna met ETHA plus gedesinfecteerd. Wondjes worden met een waterafstotende pleister afgedekt. Pleisters worden regelmatig (of wanneer ze doordrenkt zijn) verwisseld. Met bloed bevuilde kleding en linnengoed wordt op 60 C gewassen. 6

8 Risico van bijten Als een kind wordt gebeten door een ander kind, en er ontstaat een wond met zichtbaar bloed, gelden de volgende afspraken: Laat het wondje goed doorbloeden Spoel de wond met water Desinfecteer de wond met Betadine Dek het wondje af met een pleister Was de handen met water en zeep Bel daarna een huisarts of de *GGD voor meer informatie over het risico. *GGD: (vraag naar afdeling infectieziekten) 7

9 5. Schoonmaken en desinfecteren In vuil en stof kunnen ook ziekteverwekkers zitten. Door regelmatig schoon te maken, haal je veel van deze ziekteverwekkers weg. Hierdoor verklein je de kans om ziek te worden. Er is een verschil tussen schoonmaken en desinfecteren. Schoonmaken is stof en vuil verwijderen en hierdoor ook de meeste ziekteverwekkers, bijvoorbeeld door te stofzuigen of te dweilen. Desinfecteren is het verwijderen van ziekteverwekkers, tot een zo laag niveau dat deze niet meer ziekmakend zijn. Dit doet u pas na het schoonmaken en in bepaalde situaties zoals bij een uitbraak van een ziekte. 5.1 Schoonmaken Goed schoonmaken kost tijd. Als er onvoldoende schoongemaakt is, kunnen er ziekteverwekkers achterblijven of zelfs verspreid worden. Om goed schoon te kunnen maken hanteren we de volgende afspraken: Maak meubels, voorwerpen en oppervlakken altijd schoon met een natte doek en een allesreiniger van een huishoudelijk schoonmaakmiddel. Gebruik schoonmaakmiddelen volgens de instructie op de verpakking. Maak schoon van schoon naar vuil en van hoog naar laag. Ververs zichtbaar vies sop direct. Maken de vloer schoon met een schone dweil. Gebruiken altijd een schone doek, wisser of wegwerpsponzen. Wassen doeken uit op 60 graden en daarna in de droger. Vervangen het filter van de stofzuiger volgens fabrieksvoorschriften, deze dienen vervangen te worden als de laatste stofzuigerzak in de stofzuiger gaat. 5.2 Stofzuigen Tijdens het stofzuigen worden zeer fijne stofdeeltjes teruggeblazen in de lucht en verspreidt. Daarom hebben we de volgende afspraken gemaakt: Zuig de ruimtes als er geen kinderen zijn. Zet de ramen en deuren open tijdens het stofzuigen. Op momenten waarop je niet kan stofzuigen gebruiken we een stofwisser. 5.3 Desinfecteren In sommige gevallen, bijvoorbeeld als er een bepaalde ziekte heerst of wanneer een oppervlakte besmet raakt met bloed of bloedbijmenging, is het alleen schoonmaken van voorwerpen en oppervlakken onvoldoende. Er moet dan na het schoonmaken ook worden gedesinfecteerd. Bij het desinfecteren worden ziekteverwekkers op het voorwerp of oppervlakte gedood Desinfectiemiddelen Wij gebruiken alleen wettelijk toegelaten desinfectiemiddelen*. Sommige middelen zijn niet toegestaan voor desinfectie van oppervlakken. Sommige producten zijn bijvoorbeeld bedoeld voor desinfectie van de huid en zijn niet geschikt om oppervlakken te desinfecteren. *Zie gebruik zoekterm toelaten en toets de naam van het desinfectiemiddel in om te zien of het toegestaan is voor gebruik. Middelen die door het Ctgb zijn toegestaan, zijn te herkennen aan de volgende code op de verpakking: Een N-code (4 tot 5 cijfers gevolgd door -N, bijvoorbeeld: N); 8

10 Een NL-code (NL-gevolgd door 7 of 11 cijfers) Daarnaast moet de fabrikant op de verpakking melden waarvoor het middel gebruikt mag worden Besmettelijke ziekte Wanneer er drie of meer kinderen dezelfde ziektesymptomen hebben, raadplegen we met de *GGD over hoe te handelen. De GGD legt uit welke desinfectiemiddelen het beste gebruikt kunnen worden en met welke concentratie bij het soort ziekteverwekker. Ook geeft de GGD advies -over beschermende maatregelen zoals handschoenen en wegwerpschorten. *GGD: Desinfectiemethode Let op: desinfecteer alleen als er e eŕst is schoongemaakt. Desinfecterende middelen werken onvoldoende als iets nog vuil is. Desinfecteer een oppervlakte, zoals een verschoonkussen of voorwerpen, met een middel toegelaten door het Ctgb (ETHA-plus) als er bloed of een andere lichaamsvloeistof met zichtbare bloedsporen op zit. Volg de juiste gebruiksaanwijzing van het desinfectiemiddel op. Laat wat gedesinfecteerd is goed drogen aan de lucht Draag bij het desinfecteren altijd handschoenen van nitril of latex die voldoen aan de NEN-normen en was na afloop met water en zeep. 5.4 Afvalverwerking Afval kan een bron van ziektekiemen zijn. Bovendien trekt afval ongewenste dieren aan. Daarom moet de opslag en afvoer van afval aan bepaalde eisen voldoen. Huishoudelijk afval is het afval dat dagelijks op de BSO wordt geproduceerd, met uitzondering van grofvuil, bouw- en sloopafval en klein gevaarlijk afval. Denk bijvoorbeeld aan etensresten, oud papier en verpakkingsmateriaal. Leeg afvalemmers minstens één keer per dag. Sluit de zakken goed en bewaar ze in een gesloten container. Stal deze container niet in een ruimte waar ook schone materialen staan opgeslagen. Verzamel etensresten direct na het gebruik van maaltijden in afsluitbare afvalbakken. Houd de opslagplaats schoon, zodat er geen ratten of andere ongewenste dieren op afkomen. Plaats geen aval naast afvalcontainers. Houd de containers gesloten. De container wordt één keer per twee weken of voordat de container vol is geledigd. Bronnen: Hygiënerichtlijnen voor kinderdagverblijven RIVM (mei 2016) Risicomonitor kinderopvang 9

11 Bijlage 1: Handen wassen Bacteriën en virussen zijn overal, op deurknopen, tafels, telefoons en andere voorwerpen, apparaten en materialen. Sommigen kunnen ziekteverwekkend zijn. Een van de meest voorkomende manieren waarop ziekteverwekkers worden verspreid, is via de handen. Door regelmatig handhygiëne toe te passen wordt de kans dat u of iemand uit uw omgeving ziek wordt klein. Pas voor een goede handhygiëne onderstaande regels toe: Zijn uw handen zichtbaar vuil? Was uw handen met water en vloeibare zeep. Gebruik dan geen handdesinfecterend middel. Door zichtbaar vuil vermindert de werking. Zijn uw handen niet zichtbaar vuil? Dan mag u kiezen of u uw handen wast met water en vloeibare zeep of desinfecteert met een handdesinfectans. Pas de manieren niet allebei toe; de huid droogt dan te veel uit en beschadigt sneller. De handen worden voldoende schoon als u alleen wast of desinfecteert. 10

12 Bijlage 2: Werkwijze handen wassen 11

13 Bijlage 3: Werkwijze handen desinfecteren 12

14 Bijlage 4: Toegelaten desinfecterende middelen 13