Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure)
|
|
- Elke Peters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Heliomare Relweg EC Wijk aan Zee T E Info-revalidatie@heliomare.nl Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure) Doel van dit document: Betreft de diagnosegroep(en): Richtinggevend Chronische pijn Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure) Pagina 1 van 6
2 Graded Exposure-Programma 1 Inleiding Het graded exposure programma is één van de behandelprogramma s volgend op de Klinische Observatie Periode (KOP) voor patiënten met chronische pijnklachten. De methode graded exposure wordt toegepast bij mensen bij wie angst voor bewegen (kinesiofobie) en angst voor daaruit voortvloeiend letsel (catastroferende cognities) leiden tot vermijdingsgedrag en mede daardoor een belangrijke rol spelen bij het in standhouden van chronisch pijnklachten. Deze module beschrijft de inhoud en doelgroep van het Graded Exposure-Programma. De taakverdeling van de betrokken disciplines is beschreven om goede afstemming te bewerkstelligen Definitie Graded Exposure Pijnrevalidatie Nederland heeft de volgende definitie opgesteld: Het verminderen van belemmerende pijngerelateerde vrees en het veranderen van catastroferende cognities, met behulp van educatie, cognitieve gedragsexperimenten en het, in van tevoren vastgestelde volgorde, blootstellen aan gevreesde activiteiten. 2 In- en uitsluitcriteria De in- en uitsluitcriteria zoals gesteld voor alle vervolgprogramma s zijn op dit programma van toepassing. Voor het Graded Exposure-Programma gelden hiernaast onderstaande criteria Insluitcriteria Patiënten bij wie de bewegingsangst op de voorgrond staat bij het in stand houden van de rugklachten. Patiënten met zichtbaar abnormaal bewegingsgedrag, gerelateerd aan bewegingsangst Uitsluitcriteria Patiënten met specifieke rugklachten. 3 Onderzoek en klinimetrie Op basis van onderstaande punten/instrumenten wordt de instroom in het Graded Exposure- Programma bepaald: - Uitkomsten van multidisciplinaire observatie en overleg gedurende KOP (observatie van gedrag/ bewegen; inschatting van de mate van bewegingsangst als in stand houdende factor van pijnklachten). - Tampa Scale for kinesiophobia (TSK) Gevalideerde vragenlijst bedoeld voor het meten van angstgevoelens in relatie tot pijn (Miller et al.1991/ Vlaeyen et al. 1995). Scores boven de 35 punten zijn in principe kinesiofobisch, hetgeen kan resulteren in vermijdgedrag en deconditioneren. Deze lijst wordt door de afd psychologie afgenomen, resultaten worden zsm doorgegeven aan het behandelteam. - Catastroferen: PCS (Pain Catastrophizing Scale). Dit instrument brengt de mate van catastrofale gedachten over pijn in kaart. Er zijn drie subschalen: Ruminatie (veel piekeren), magnificatie en hulpeloosheid. Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure) Pagina 2 van 6
3 - CPV (Coping Pijn Vragenlijst) Dit instrument wordt door de PS in het ROP afgenomen en brengt coping met pijn en mate van catastroferen in kaart. Te zijner tijd zal er een keuze gemaakt worden voor het gebruik van OF de PCS OF de CPV. Hierover kan nu nog geen beslissing genomen worden. Momenteel worden beiden afgenomen. 4.4 Inhoud Inhoudelijke beschrijving van het programma Het Graded Exposure-Programma is een individueel programma en bestaat uit twee delen: een voorwaardenscheppend deel (educatie, afname PHODA en de graded exposure) en het trainingsdeel (verkort graded activity =GEX1, of verkort stabilisatieprogramma=gex2) waarin de mogelijkheden opgebouwd worden. De theorie die ten grondslag ligt aan dit programma is het vreesvermijdingsmodel van Vlaeyen. In dit model wordt ervan uitgegaan dat een patiënt na het ontstaan van een blessure en de waargenomen pijn, twee kanten op kan: 1. Door informatie van anderen (media, medici) en persoonsgebonden factoren kan de patiënt gaan catastroferen over zijn pijn. Hierdoor kan pijngerelateerde angst ontstaan. Gevolg hiervan kan zijn dat hij activiteiten gaat vermijden. Dit kan 1 2 uiteindelijk leiden tot beperkingen, onderbelasting en zelfs depressie. Dit kan een vicieuze cirkel worden. 2. Als de patiënt geen angst ontwikkelt en de confrontatie met zijn pijn aangaat, kan de patiënt gaan herstellen. Uit onderzoek is naar voren gekomen dat zo lang er angst voor de pijn of angst voor het ontstaan van pijn bestaat, training niet het beoogde effect zal hebben (Mosely, 2004). a. Educatie In de eerste week van het GEX-programma vindt er een uur individuele educatie plaats aan de patiënt door de betreffende therapeuten. 1. uitleg (rug)klachten n.a.v. bevindingen ROP Met behulp van de UPB-inbreng van de fysiotherapie+arts en eventueel met de wervelkolom worden de klachten van de patiënt uitgelegd (oftewel er is op stoornisniveau niets aan de hand waarom patiënt rug niet mag gebruiken). 2. vreesvermijdingsmodel algemeen Met behulp van het stencil wordt het model en de verschillende termen uitgelegd. 3. persoonlijk vreesvermijdingsmodel De patiënt vult zijn persoonlijk vreesvermijdingsmodel in (met hulp van de therapeuten). 4. doel en (kort) inhoud van het programma Doel van het programma wordt toegelicht door de therapeuten: Het actiever worden ondanks de klachten; niet persé op ergonomische wijze bewegen. Doel is niet pijnvermindering, dit kan zelfs in eerste instantie toenemen, omdat patiënt meer gaat bewegen. Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure) Pagina 3 van 6
4 Inhoud wordt toegelicht door de therapeuten: Er wordt een angsthiërarchie/indeling gemaakt van activiteiten die niet beangstigend zijn naar activiteiten die veel angst oproepen of vermeden worden. Stap voor stap wordt de patiënt blootgesteld aan de activiteiten in volgorde van makkelijk naar moeilijk om het vermijden van activiteiten af te bouwen. Dit programma duurt ca. 6 weken. 5. keuze voorleggen: wel of geen graded exposure Kan de patiënt zich vinden in het programma? Zo nee, melden in team. Zo ja, meegeven werkboek. b. Afname PHODA In de tweede week wordt een angsthiërarchie gemaakt met behulp van de PHODA-test. Voor de uitgebreide handleiding bij de PHODA-test zie bijlage 3. PHODA staat voor Photographs of Daily Activities. De test bestaat uit 100 foto s waarop handelingen zijn afgebeeld en een thermometer van 0 tot 100 (0 = niet schadelijk, 100 = maximaal schadelijk voor de rug). De patiënt wordt een foto gegeven en de volgende vraag wordt gesteld: Stel je voor dat je deze handeling uitvoert, in hoeverre denk je dat dit schadelijk is voor de rug?. De patiënt legt de foto bij de thermometer neer. In snel tempo worden 100 foto s neergelegd. Daarna worden uit de stapeltjes foto s steeds 3 foto s van handelingen gekozen die de patiënt het liefst weer wil kunnen. Eventueel worden handelingen die bij de foto s gemist worden toegevoegd. c. Graded Exposure In week drie en verder worden activiteiten uit de PHODA uitgevoerd: de graded exposure, beginnend bij handelingen die de minste angst oproepen opbouwend naar activiteiten die steeds meer angst oproepen. Met behulp van de VAS-schaal worden daarbij drie metingen gedaan: 1. het huidig pijnniveau (afname VAS voor de handeling) 2. het verwachte pijnniveau na de handeling (afname VAS voor de handeling) 3. het pijnniveau na de handeling (afname VAS na de handeling) Doorgaans blijkt dat de verwachte pijn hoger geschat wordt dan de daadwerkelijk ontstane pijn na het uitvoeren van de activiteit. Er wordt duidelijk gemaakt dat de bewegingen voor de rug pijnlijk kunnen zijn, maar geen schade toebrengen aan de rug. De enige manier om de rug sterker te maken is door deze te belasten. Op bovenstaande wijze wordt een aantal activiteiten doorgenomen tijdens de therapie. Na een aantal activiteiten kent de patiënt het principe en kan hij als de angst voor bewegen daarna ook is afgenomen doorstromen in deel twee van het programma. Voor meer info zie Mogelijke uitkomsten en interventies bij de Graded Exposure Algemene doelstelling van het programma Doel van de eerste fase, de graded exposure: De bewegingsangst van de patiënt is dermate gereduceerd dat dit niet meer leidt tot vermijdingsgedrag. Het streven hierbij is de TAMPA-R-score te reduceren tot onder de 25. Doel van het gehele programma: De patiënt pakt (vrijwilligers)werk/huishouden/kinderverzorging/vrijetijdsbesteding weer geheel/gedeeltelijk op en maakt hierbinnen bewuste keuzes Frequentie en duur De eerste fase van het Graded Exposure-Programma bestaat uit 1x per week 1 uur behandeling, de tweede fase beslaat 7 weken en is verspreid over 2 à 3 dagen per week. Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure) Pagina 4 van 6
5 De tweede fase is een verkort Graded Activity-Programma (GEX1) of een verkort RugStabilisatieProgramma (GEX2). De keuze voor een van de twee verkorte vervolgprogramma wordt al tijdens het UPB na het ROP gemaakt. Alleen bij uitzondering kan dit gewijzigd worden, middels terugkoppeling in team in week 1 tot en met 4. De patiënt moet fase 1 goed afsluiten, om in fase 2 in te stromen Uitvoering/taakverdeling Het programma wordt uitgevoerd door een psycholoog en een ET OF een FT (afhankelijk van tijd en ruimte in de roosters). Zie verder het schema op de volgende pagina. Fase 1 Graded Exposure Na deze fase: 1. is de bewegingsangst van de patiënt dermate gereduceerd dat dit niet meer leidt tot vermijdingsgedrag. Dit wordt mede in kaart gebracht met behulp van herhaling van de TAMPA, het is het streven dat de TAMPA-R-score is gedaald tot onder de 25. Doel 1 Wk 1 Doel 1 Wk 2 Activiteit uitleg vreesvermijdingsmodel, uitleg 1x60 min/wk PS en ET/FT programma, keuzemoment voor patiënt werkboek meegeven afname PHODA (opstellen angsthiërarchie) 1x60 min/wk PS en ET/FT Doel 1 Wk 3- uitvoeren van de graded exposure positieve zelfspraak Doel 1 behaald? Melden in team dat patiënt over kan naar verkort RSP of verkort GAC Doel 1 Laatste herhalen TSK wk herhalen PCS en CPV Team ET/FT/PS Terugkoppeling behandeldoelen/verloop middels UPB-inbreng (UPB wk 5, inbreng week 4 voor donderdag 12 uur) 1x60 min/wk PS en ET/FT 1x60 min/wk PS en ET/FT 1x60 min/wk PS en ET/FT 1x60 min/wk PS en ET/FT Interesses voor bewegen en sporten zijn in kaart gebracht Let op: navragen resultaat Voorlichtingsblok als deze heeft plaatsgevonden (zie 5.1 voor de vragen) Voorbereiden op verkort vervolgprogramma: Optie 1 Verkort Graded Activity-Programma o Afname COPM en bepalen doelen (zie ook stap 4) o Uitleg programma en uitleg opdracht meten basisniveau (3.4.6 stap 5) BA (intake) ET ET/FT Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure) Pagina 5 van 6
6 Optie 2 Verkort RugStabilisatieProgramma o Uitleg programma o Afname COPM o Bepalen in welke fase patiënt instroomt. ET/FT ET FT Klinisch behandelprogramma chronisch pijn (Graded Exposure) Pagina 6 van 6
Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor
Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor Definitie: Bewegingsangst is een specifieke cognitie, gekoppeld aan een emotie en gekoppeld aan gedrag Eén van de yellow flags is: vrees-vermijdingsgedrag
Nadere informatieWat is graded exposure in vivo?
Wat is graded exposure in vivo? Geleidelijke blootstelling aan situaties die als angstig worden ervaren Graded exposure in vivo Achtergrond in vivo is effectief bij diverse volwassen pijnpopulaties CRPS
Nadere informatieINTER&PSY*Lente*Symposium*2013!
INTER&PSYLenteSymposium2013! Angst voor Pijn Paul van Wilgen PhD Gezondheidspsycholoog Fysiotherapeut Epidemioloog Workshop -Wat is pijn -Wat is chronische pijn -Sensitisatie -De rol van angst -Bewegingsangst
Nadere informatieEffect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I. Marlies den Hollander
Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I Marlies den Hollander Inhoud van de presentatie Beperkingen en pijn-gerelateerde angst in CRPS-I Graded exposure
Nadere informatieInhoud. Deel I Graded exposure bij volwassenen. N. Claes, M.E.J.B. Goossens en J.W.S. Vlaeyen. R.J.E.M. Smeets, A.J.A. Köke en J.A.
Deel I Graded exposure bij volwassenen 1 De rol van angst bij pijn: theoretische aspecten.... 5 N. Claes, M.E.J.B. Goossens en J.W.S. Vlaeyen 1.1 De evolutie in het begrijpen van pijn.... 6 1.2 Het vreesvermijdingsmodel....
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier Prof.dr. Rob Oostendorp Nancy Demolon, MSc Olaf van der Zanden, MSc Prof.dr. William Duquet Wat te verwachten? Interagerende factoren van acute naar
Nadere informatieKinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier
Paramedisch Onderzoek Centrum POC Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier Prof.dr. Rob Oostendorp Nancy Demolon, MSc Olaf van der Zanden, MSc Prof.dr. William Duquet Fysiotherapie werkt Wat
Nadere informatieBehandelprogramma chronische pijn. Almere
Behandelprogramma chronische pijn Almere Voor wie is het behandelprogramma zinvol? Als eerdere behandelingen zoals fysiotherapie of een operatie niet geholpen hebben komen mensen met chronische pijn vaak
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieDurf te kiezen. Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy
Durf te kiezen Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy Het Rughuis Ernstige chronische bekken-, rug-, en nekpijn Specialistische tweedelijns GGZ instelling 5 locaties State
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA
PATIËNTEN INFORMATIE Pijnrevalidatie Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA In deze folder geven het Maasstad Ziekenhuis, het Spijkenisse Medisch Centrum en Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis
Nadere informatieGraded exposure. Zuyderland Revalidatie
Graded exposure Zuyderland Revalidatie Inleiding In deze folder wordt informatie gegeven over de behandeling van langdurige pijn door graded exposure. Deze folder is bedoeld als ondersteuning van de informatie
Nadere informatieGraded exposure behandeling van jongeren met pijn en hun ouders
Graded exposure behandeling van jongeren met pijn en hun ouders Emmelien Spek & Marielle Goossens Inleiding Graded exposure in vivo; achtergrond Graded exposure in vivo; in de praktijk Ouderprogramma
Nadere informatieBack on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc
Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
SAMENVATTING Chronische nek pijn is vaak het gevolg van een verkeersongeval, en dan met name van een kop-staart aanrijding. Na zo een ongeval ontwikkelen mensen vaak een zeer specifiek klachtenpatroon.
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met ASPECIFIEK LAGE RUGPIJN. September 2011, blok 6, Gerard Koel.
FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met ASPECIFIEK LAGE RUGPIJN. September 2011, blok 6, Gerard Koel. GRADED ACTIVITY & GRADUAL EXPOSURE. 1. Aanleiding / implicatie / modellen; respondente &
Nadere informatieBehandelingen. 1 Multidisciplinaire screening Zorg op Maat. Doel van de screening. De screeningsdag
19/01/2019 Behandelingen 1 Multidisciplinaire screening Zorg op Maat Uw revalidatiearts kan u aanmelden voor de multidisciplinaire screening Zorg op Maat. Hierbij gaan we met meerdere behandelaren uw problemen
Nadere informatieGraded Activity. Zuyderland Revalidatie
Graded Activity Zuyderland Revalidatie Inleiding In deze folder geven we u informatie over de behandeling van langdurige pijn door graded activity.deze therapie is niet gericht op het verminderen van uw
Nadere informatieEvy Dhondt, Jessica Van Oosterwijck, Barbara Cagnie, Rahmat Adnan, Stijn Schouppe, Jens Van Akeleyen, Tine Logghe, Lieven Danneels
VK Symposium + Colloquium Topsport & Wetenschap 2015 Predictoren van therapietrouw en respons op een ambulant multimodaal revalidatieprogramma voor patiënten met chronische lage rugpijn: een cohort studie
Nadere informatieDE RUG GEKEERD. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
1 DE RUG GEKEERD Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp 2 Wat gaan we doen? Beroeps- en arbeidsrelevante aandoeningen In de weg zitten Beloop Lage-rugpijn De rug gekeerd De vlaggenparade Gele vlaggen Prognostische
Nadere informatieMEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG
MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG Medinello is een nieuw ZBC, een zelfstandig behandelcentrum, voor poliklinische revalidatie in Amersfoort. Een multidisciplinair team behandelt hier cliënten met
Nadere informatieExpertisecentrum Het Rughuis is er voor uw patiënten waarvan u vermoedt dat zij, in DSM-5 termen, lijden aan een chronische, ernstige somatisch
Expertisecentrum Het Rughuis is er voor uw patiënten waarvan u vermoedt dat zij, in DSM-5 termen, lijden aan een chronische, ernstige somatisch rugsymptoomstoornis met pijn. Het Rughuis levert sinds 2012
Nadere informatieChronische pijn. Locatie Arnhem
Chronische pijn Locatie Arnhem Chronische pijn We spreken van chronische pijn als pijnklachten langer dan zes maanden blijven bestaan. De pijn kan in verschillende delen van het lichaam voorkomen. Soms
Nadere informatieGraded exposure Een veelbelovende pijnrevalidatiebehandeling
Graded exposure Een veelbelovende pijnrevalidatiebehandeling Rob J.E.M. Smeets, MD, PhD Valkenburg Hoensbroek Maastricht Traditionele biomedisch model Weefselschade Nociceptieve stimuli Pijnsensatie Pijnervaring
Nadere informatieGEZONDHEID SUBSTANTIEEL VERBETERD
RESULTATEN ANALYSE 2014 GEZONDHEID SUBSTANTIEEL VERBETERD De Rughuis Methode heeft aangetoond dat de gezondheidstoestand en kwaliteit van leven bij patiënten met chronische rugklachten enorm kan toenemen.
Nadere informatieVrees voor pijn meer beperkend dan pijn zelf? Een innovatieve behandeling
Vrees voor pijn meer beperkend dan pijn zelf? Een innovatieve behandeling Johan W.S. Vlaeyen, PhD Pain and Disability Research Program University of Leuven, Belgium Maastricht University, Netherlands Overview
Nadere informatieGrip op pijn Revalidatiecentrum Breda
1. Grip op pijn Revalidatiecentrum Breda Inleiding U bent naar de revalidatiearts van Revant Revalidatiecentrum Breda doorverwezen, omdat u chronische pijnklachten heeft en er behoefte is aan professionele
Nadere informatieIs de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat?
Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Hans Knoop Marianne Heins Gijs Bleijenberg CGT leidt tot een afname van klachten % patienten dat geen of duidelijk minder
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie
Fibromyalgie Cognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie Wijdverspreide pijn Etiologie grotendeels onbekend Hoge impact voor de
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Pijngerelateerde vrees voor (her)letsel: inschatten of meten? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Ronald van de Ven MSc Olaf van der Zanden MSc Prof.dr. Willen Duquet Wat te verwachten? Inleiding / probleemstelling
Nadere informatieChronische pijn rol van de mantelzorger. 7 oktober 2017 Toon van Helmond Marja Smit
Chronische pijn rol van de mantelzorger 7 oktober 2017 Toon van Helmond Marja Smit Inhoud 1. Wetenschappelijk onderzoek 2. Praktijk 3. Aanbevelingen Vooraf Zorgstandaard chronische pijn 2017 Uitgangspunt
Nadere informatieKennisdag NGS september Van harte welkom. Thema: Heup / lies
Kennisdag NGS 2016 17 september Van harte welkom Thema: Heup / lies Bennie Theunissen: theunissenbennie@gmail.com 1 2 3 Een weekje rust (ziekte) Jongeren werden een week aan bed gekluisterd: Ze verloren
Nadere informatieENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen
ENERGIEK Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen Achtergrond Bewegen is goed, voor iedereen! Dat is wat u vaak hoort en ziet in de media. En het is waar, bewegen houdt ons fit en
Nadere informatieHoe verklaren we pijn en wat te doen bij chronische pijn
Hoe verklaren we pijn en wat te doen bij chronische pijn Jeroen de Jong, PhD Gedragstherapeut / Kinesioloog / Pijnbehandelaar Afdeling Revalidatie azm Vakgroep Revalidatiegeneeskunde UM jeroen.dejong@mumc.nl
Nadere informatieRevalidatie. Fibromyalgieprogramma
Revalidatie Fibromyalgieprogramma Inleiding Sinds een aantal jaren kent Heliomare revalidatie het speciale programma Leren omgaan met fibromyalgie. Dit programma is in het leven geroepen om op maat gesneden
Nadere informatieDagbehandeling SOLK (Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten)
Dagbehandeling SOLK (Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) Deze folder geeft u informatie over de dagbehandeling SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten). Voor wie?
Nadere informatieSOLK. Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut
SOLK Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut SOLK klachten en behandeling bij kinderen. Definitie SOLK? Prevalentie Chronische pijn Gevolgenmodel Probleeminventarisatie
Nadere informatieVermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht
Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Helen Dowling Instituut: Begeleiding bij kanker voor (ex-) kankerpatienten en hun naasten: Onder andere: Individuele begeleiding Lotgenotengroepen
Nadere informatieBEHANDELPROGRAMMA CMP
Heliomare Relweg 51 1949 EC Wijk aan Zee T 088 920 88 88 E Info-revalidatie@heliomare.nl BEHANDELPROGRAMMA CMP Doel van dit document: Betreft de diagnosegroep(en): Richtinggevend patiënten met chronisch
Nadere informatieRevalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog
Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Inhoud aanbod Reade voorlichtingsmodule samenwerken?!? Doelgroep pijn die langer
Nadere informatieProjectgroep. Willemijn Faber, RA Joke Boerrigter, MW Lonny Mulder, PS Arjan van den Bosch, ET Ruth Sijsma, FT Marjo Butter, VP Renate Korse, QF
Heliomare Relweg 51 1949 EC Wijk aan Zee T 088 920 88 88 E Info-revalidatie@heliomare.nl Behandelprogramma Multiple Sclerose kliniek, team 2 Doel van dit document: Betreft de diagnosegroep(en): Richtinggevend
Nadere informatieRugschool. hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van jouw houding! s Herenbaan Rumst
Rugschool s Herenbaan 172 2840 Rumst tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van
Nadere informatieChronische pijn. Informatie en behandeling
Chronische pijn Informatie en behandeling Chronische pijn Bij chronische pijn is meer aan de hand dan alleen lichamelijk letsel. We spreken van chronische pijn als pijnklachten langer blijven bestaan dan
Nadere informatieMEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG
MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG Medinello is een nieuw ZBC, een zelfstandig behandelcentrum, voor poliklinische revalidatie. Een multidisciplinair team behandelt hier cliënten met een complexe
Nadere informatieFolder voor verwijzers Behandeling van jongeren met Onbegrepen Lichamelijke Klachten
Folder voor verwijzers Behandeling van jongeren met Onbegrepen Lichamelijke Klachten 1 2 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor potentiële verwijzers van jongeren voor de revalidatiebehandeling
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieMultidisciplinaire rugrevalidatie
Multidisciplinaire rugrevalidatie Lage rugpijn Acuut chronisch Acuut < 6 wkn Subacuut tss 6wkn en 3 maand Chronisch > 3 maand Specifiek aspecifiek Uitsluiten van alarmsignalen (red flags) 90-95% aspecifiek
Nadere informatieRapport Complicaties bij Zwangeren
Rapport Complicaties bij Zwangeren Barneveld november 2015 januari 2017 Karin Boone den Besten, verloskundige Jacqueline Kempen Nijhof, geregistreerd bekkenoefentherapeut + Alina Kooistra, geregistreerd
Nadere informatiePoliklinische revalidatiebehandeling
Poliklinische revalidatiebehandeling bij pijn Revalidatieprogramma voor mensen met complexe pijnproblematiek Naast revalidatieprogramma s voor mensen met problemen op het gebied van houding en beweging
Nadere informatieDe behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut
De behandeling van complexe rouw Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut Disclosure of interest Mogelijke belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieFolder voor jongere en ouders/verzorgers Behandeling van jongeren met Onbegrepen Lichamelijke Klachten
Folder voor jongere en ouders/verzorgers Behandeling van jongeren met Onbegrepen Lichamelijke Klachten 1 2 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor jongeren en hun ouders die door de
Nadere informatieOnverklaard maakt onbemind
Onverklaard maakt onbemind 6 december 2012 Henriëtte van der Horst Dit komt aan de orde Wat is SOLK Werkwijze huisartsen LO?K-spreekuur Effectieve interventies/ lopend onderzoek Vragen en discussie 2 Wat
Nadere informatieDe kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien
De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara
Nadere informatieDe toekomst van de pijnrevalidatie vanuit revalidatiegeneeskundig perspectief. Prof. dr. Rob J.E.M. Smeets
De toekomst van de pijnrevalidatie vanuit revalidatiegeneeskundig perspectief Prof. dr. Rob J.E.M. Smeets Disclosure Lid adviesraad Philips Pain Management Synthese fysieke training reviews en metaanalyses
Nadere informatieBeroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Beroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF 2005 Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Beroepsprofiel FT 2005 Domein Fysiotherapie Waarom een beroepsprofiel? Een nieuw beroepsprofiel?
Nadere informatiePijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Agenda. Nociceptieve pijn 11/06/2014. Harkema. Dr. Doeke Keizer, huisarts
Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Dr. Doeke Keizer, huisarts Harkema Geen sponsoring vanuit industrie Agenda Even voorstellen Soorten pijn Chronische pijn > sensitisatie Pijneducatie Anderhalvelijnszorg
Nadere informatieGebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy
Gebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy Wendy Scholten-Peeters Arianne Verhagen Karin Neeleman-vd Steen Rob Oostendorp 1 Doel Inzicht geven in bruikbaarheid vragenlijsten Hoe Wat Waarom
Nadere informatieBijlage 2 Expertisecentrum Pijn en Revalidatie 205
203 Bijlagen Bijlage 1 Afkortingen 204 Bijlage 2 Expertisecentrum Pijn en Revalidatie 205 Register 207 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV 2017 J.A. Verbunt, R.J.E.M. Smeets (Red.),
Nadere informatieGeneral information of the questionnaire
General information of the questionnaire Name questionnaire: BackActive verwachtingsschaal - Behandelaarsversie Original author: Leeuw & Vlaeyen Translated by: / Date version: / Language: Dutch VERWACHTINGSSCHAAL
Nadere informatieAanpak van chronische lage rugpijn
Thema-avond avond 4 Aanpak van chronische lage rugpijn Marc van Gestel revalidatiearts/ manueel arts medisch directeur 13 maart 2007 Agenda Hoe is de multidisciplinaire aanpak bij chronische pijn c.q.
Nadere informatieEXPOSURE BIJ KINDEREN EN JONGEREN. Eric Heyns
EXPOSURE BIJ KINDEREN EN JONGEREN Eric Heyns Definitie exposure Een klasse van psychotherapeutische behandelingen met als centrale element dat de patiënt wordt blootgesteld aan een situatie die negatieve
Nadere informatiePositieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie
Positieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie ELS PAZMANY, PHD INSTITUUT VOOR FAMILIALE EN SEKSUOLOGISCHE WETENSCHAPPEN, KU LEUVEN DISCLOSURE: DIT ONDERZOEK WERD MOGELIJK GEMAAKT
Nadere informatieOver angst en chronische pijn
Over angst en chronische pijn Maurice Theunissen afdeling Anesthesiologie & Pijnbehandeling Maastricht UMC+ Ik ga naar huis.. Preoperatieve angst Angst Operatie Postoperatieve pijn Angst Acute pijn
Nadere informatieWat het beste bij je past, werkt het best.
Wat het beste bij je past, werkt het best. Als pijn je leven dwarszit, dan is pijnrevalidatie het overwegen waard. Het maakt vloeibaar wat vast zit. Zo krijg je energie voor de dingen die je wilt doen.
Nadere informatieWat het beste bij je past, werkt het best. Pijnrevalidatie
Pijnrevalidatie Wat het beste bij je past, werkt het best. Als pijn je leven dwarszit, dan is pijnrevalidatie het overwegen waard. Het maakt vloeibaar wat vast zit. Zo krijg je energie voor de dingen die
Nadere informatieThe course of whiplash Buitenhuis, Jan
The course of whiplash Buitenhuis, Jan IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document
Nadere informatiePoliklinische revalidatie programma s
Poliklinische revalidatie programma s Mensen met chronische pijnklachten van het bewegingsapparaat (rug, nek, schouder, knie) kunnen revalideren met behulp van gespecialiseerde revalidatieprogramma s.
Nadere informatieFolder voor leerkrachten Behandeling van jongeren met Onbegrepen Lichamelijke Klachten
Folder voor leerkrachten Behandeling van jongeren met Onbegrepen Lichamelijke Klachten 1 2 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor leerkrachten van jongeren die deelnemen aan het revalidatieprogramma
Nadere informatieGelukkig ondanks pijn
Gelukkig ondanks pijn Een online positieve psychologie interventie voor patiënten met chronische musculoskeletale pijn Elke Smeets, Madelon Peters, Marion Feijge, Steven Linton, & Gerhard Andersson Positieve
Nadere informatieDe rol van de psycholoog. Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be
De rol van de psycholoog Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be Chronisch VermoeidheidsSyndroom Fukuda et al., 1994 Natuurlijk verloop 80% Costs 26% 17% 13% 8% 7 days 4 weeks 7 weeks 12 weeks 6
Nadere informatieOverzicht behandelprotocol 1
Overzicht behandelprotocol 1 sessie 1: kennismaking, inventarisatie en uitleg rationale z Geef een samenvatting van het intakeverslag en leg het klinisch beeld van GAS uit (DSM-IV-criteria). z Bespreek
Nadere informatieHandleiding Van klinimetrie naar subdoel Versie 5.2 Juli HANDLEIDING Van klinimetrie naar subdoel
HANDLEIDING Van klinimetrie naar subdoel 1 HET AANMAKEN VAN EEN METING 03 2 HET AANMAKEN VAN DE TOTAALSCORE EN DE SUBSCORES 04 3 HET TONEN VAN DE UITKOMSTEN NA UITVOERING VAN METING 07 2 Met de introductie
Nadere informatieNAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli
NAH-poli Heliomare en E-mental health Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli Opzet workshop Wat doet de NAH-poli Heliomare? E-mental health: waarom en hoe? Ervaringen patiënten Ervaringen
Nadere informatievoer eventueel de ULTT uit voor de plexus brachialis en n. medianus (uitsluittest)
Diagnostisch proces Anamnese/lichamelijk onderzoek screenen op rode vlaggen rode vlaggen: vermoeden van ernstige pathologie (nekpijn graad IV) geen rode vlaggen huisarts of verwijzend specialist Vaststellen
Nadere informatieMultidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Zuyderland Revalidatie
Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Inleiding U bent doorverwezen naar het Multidisciplinair aspecifiek lage rugpijn screeningsteam (MARS) bij. Binnen dit team wordt samen met u bekeken
Nadere informatie(Hoe) kan lichaamsbeweging deze pagënten helpen?? Centrale sensitisatie: bewegen of niet bewegen? 23-10- 14
Centrale sensitisatie: bewegen of niet bewegen? Chronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten binnen de mul0disciplinaire prak0jk 22 oktober 2014, Abe Lenstra Stadion, Heerenveen,
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling. rkz.nl
Patiënteninformatie Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling rkz.nl Inleiding U bent voor deeltijdbehandeling verwezen door de huisarts of door een specialistische behandelaar. Het kan ook een passend
Nadere informatieChronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek
Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek Stefaan Van Damme - er is geen enkel belangenconflict of financiële band met de industrie - slaapproblemen angst werkverzuim/conflict
Nadere informatieRita Schiphorst Preuper DEPARTMENT OF REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION
Rita Schiphorst Preuper DEPARTMENT OF REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Chronische pijn en hulpmiddelen, voorzieningen en aanpassingen Chronische pijn 3 miljoen Nederlanders Kosten Medische
Nadere informatieU gezondheid, onze uitdaging!
Hertsteltraject Grip- krijgen- op- stress. Een te hoge werkdruk, te veel drukte thuis, ingrijpende gebeurtenissen in ons leven, zorgen, problemen, conflicten of dagelijkse ergernissen kunnen stress opleveren.
Nadere informatiePijn en MS in de medische literatuur. Omschrijving probleem. Prevalentie. Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %)
Pijn en MS in de medische literatuur Roger Haenen, Revalidatiearts Orbis Medisch Centrum Sittard - Geleen Omschrijving probleem Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %) RRMS 50% PPMS 70% SPMS 70 % 25 % ervaart
Nadere informatieINFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN
INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN WAT IS PIJN? PIJN HOE EN WAT Pijn is een ontzettend complex en belangrijk mechanisme in ons lichaam. De definitie van pijn is: Een onplezierige
Nadere informatieAls u pijn heeft bij het vrijen
Als u pijn heeft bij het vrijen 2 Heeft u als vrouw last van pijn bij het vrijen? Veel vrouwen kennen deze klacht. Wat kan hiervan de oorzaak zijn? Hoe kan het CWZ uw klacht behandelen? Dat en meer kunt
Nadere informatieOncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER
Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie
Nadere informatiePOST TRAUMATISCH STRESS SYNDROOM PTSS
POST TRAUMATISCH STRESS SYNDROOM PTSS Inleiding Schokkende gebeurtenissen zoals ongelukken, lichamelijk of seksueel geweld, huiselijk geweld, incest, natuurrampen en oorlogsgeweld kunnen wonden en kwetsingen
Nadere informatieVisual Analoge Scale (VAS)
Bijlage 3 Meetinstrumenten Bijlage 3.1 Visual Analoge Scale (VAS) De intensiteit van de pijn wordt gemeten met een VAS (100 mm) met betrekking tot de draaglijkheid van de pijn gedurende de afgelopen week
Nadere informatie24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.
Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever
Nadere informatieMetacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis. Colin van der Heiden. Workshop NJC-VGCt Zwolle, 12 april 2013
Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis Colin van der Heiden Workshop NJC-VGCt Zwolle, 12 april 2013 PROGRAMMA inleiding metacognitieve theorie video-demonstratie en oefening: uitvragen
Nadere informatieBack2Basic. Groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging
Back2Basic Groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging Inleiding Chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging zijn pijnklachten
Nadere informatieManueel therapie. Wat is Manueel therapie?
Manueel therapie Fysio De Kolk Sociaal Medisch Centrum De Kolk E.G.M. Bos en R.H.F. Eggink Zuideinde 80 1511 GH Oostzaan Telefoon: 075-684 5573 E-mail: info@fysiodekolk.nl Manueel therapie Wat is Manueel
Nadere informatieArbocuratieve fysiotherapie: een effectieve beweging?
Arbocuratieve fysiotherapie: een effectieve beweging? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Even voorstellen Even voorstellen: Rob Oostendorp 1942: geboren in Nijmegen 1961: gymnasium Canisius College, Nijmegen
Nadere informatieIn totaal hebben 1.246 mensen de vragenlijst ingevuld, waaronder 521 mannen en 725 vrouwen.
Cliëntvoorkeuren in de GGZ In totaal hebben 1.246 mensen de vragenlijst ingevuld, waaronder 521 mannen en 725 vrouwen. Heeft u een voorkeur voor een mannelijke of vrouwelijke therapeut? 70,0 60,0 50,0
Nadere informatieHet gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag
Het gevolgenmodel Behandeling van kinderen en jongeren met Somatisch On-(voldoende) verklaarde Lichamelijke Klachten: SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag 6 november 2014 Lichamelijke
Nadere informatieOncologische Revalidatie. Zuyderland Revalidatie
Oncologische Revalidatie Zuyderland Revalidatie Inleiding Kanker is een veel voorkomende, ingrijpende ziekte. Het aantal mensen dat leeft met kanker of met de psychische, fysieke en sociale gevolgen daarvan,
Nadere informatieINFORMATIE OVER HET PIJNREVALIDATIEPROGRAMMA
INFORMATIE OVER HET PIJNREVALIDATIEPROGRAMMA 2 3 REVALIDATIE BIJ CHRONISCHE PIJN Heeft u chronische pijn- of vermoeidheidsklachten en heeft u daarvoor al een uitgebreid medisch traject doorlopen? Blijven
Nadere informatieHoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het
Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve
Nadere informatieBehandelprogramma. Pijnrevalidatie
Behandelprogramma Pijnrevalidatie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed. Om u voorafgaand aan uw opname en/of behandeling bij
Nadere informatieInformatiefolder knieartrose
Informatiefolder knieartrose Colofon: Deze folder is een uitgave van Sport Medisch Centrum Papendal Papendallaan 7 6816 VD Arnhem T 088-088 1350 (fysiotherapie) 088-088 1300 (algemeen/sportgeneeskunde)
Nadere informatieVERMOEIDHEID na een CVA
Vermoeidheidsrichtlijn in CVA-richtlijn 2 voorbeelden na een CVA De richtlijn Vermoeidheid in de praktijk Ernst Evenhuis & Isaline Eijssen Werk, p 100 Effectieve behandelmethoden voor het omgaan met de
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie Pijn beïnvloedt uw dagelijks leven minder UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Als u vanwege uw pijnklachten naar de revalidatiearts
Nadere informatie