Alcohol en aandacht. Een wankel evenwicht tussen craving en training

Transcriptie

1 Alcohol en aandacht Een wankel evenwicht tussen craving en training

2

3

4 Klassieke behandeling Richt zich hoofdzakelijk op bewuste processen Terugvalpreventie Leren kennen van hoge risico situaties Aanleren van hantering en zelfcontroletechnieken Maar blijkt dus niet steeds te voldoen.

5 Klassieke behandeling Waarom blijven mensen gebruiken, zelfs met kennis over de schadelijke gevolgen? Nuchter worden en blijven is niet alleen een rationele beslissing

6 Klassieke behandeling De balans opmaken: Het is lekker De roes Ik denk minder aan mijn problemen Maar ook Financiële problemen Problemen met de partner Mijn kinderen schamen zich om mij

7 Twee systemen in één hoofd Ons gedrag wordt gestuurd door twee afzonderlijke, maar gerelateerde systemen: Gecontroleerd Automatisch

8 Twee systemen in één hoofd Gecontroleerd: COLD SLOW Bewust Traag Moeilijk Beperkt in capaciteit Prefrontale cortex Vb. leren autorijden = Controlerende ruiter

9 Twee systemen in één hoofd Automatisch: HOT FAST Onbewust Snel Spontaan Moeilijk te stoppen Vb. Autorijden na 20 jaar ervaring = Ongecontroleerd paard

10 Twee systemen in één hoofd Verslaving = verstoorde balans Hypergevoelig automatisch systeem Reflectief systeem heeft steeds minder controle Het paard slaat op hol

11 Klinische vertaling Experimenteel Via psycho-educatiesessies in groep Via individuele oefeningen die oorspronkelijk bedoeld zijn voor wetenschappelijk onderzoek Eigen oefenprogramma i.s.m. Howest = Hertrainen van automatische processen

12 Klinische vertaling Psycho-educatie vb. Boodschappen rayon met wijn craving. Nieuwe route in de winkel aanleren. Wordt soms geoefend met onze patiënten in hun winkel. Vb. Gewoonte om bij het thuiskomen na boodschappen de tassen even op tafel te laten staan en een pint te drinken. Eerst de tassen uitlegen, dan een cola drinken.

13 Klinische vertaling Psycho-educatie Gewoontes veranderen is moeilijk (~ goede voornemens bij Nieuwjaar) Uitleg over de automatische processen Zorgt voor herkenning Normalisatie

14 Klinische vertaling Aandachtsbias: Aandacht wordt automatisch getrokken naar alcoholcues. Spinnenfobie, zwanger, auto, lege blikjes zien, Sturm der Liebe, terrasjes Impliciete geheugenassociaties: Alcohol wordt geassocieerd met plezier, kalm worden, plop, Automatische actietendens: Automatisch naar alcohol grijpen. «Als een elastiek die me naar dat ene café trekt» Tafelvoetbal, pitta, popcorn

15 Klinische vertaling Approach Avoidance Task Doe-het-zelf

16

17

18

19

20

21

22 Klinische vertaling Praktisch Psycho-educatie in groep: 3 sessies Individuele training: 6 sessies Foto s voorlopig uit Amsterdam Beverage Picture Set (Pronk) passief Keuze voor Kinect: game element, aantrekkelijkheid verhogen

23 Klinische vertaling Daarnaast ook ruiter versterken: Aanleren zelfcontroletechnieken (Werk)geheugentraining Mindfulness Muziektherapie

24 Bronvermelding Houben, K., Wiers, R.W. & Jansen, A. (2011). Getting a grip on drinking behavior: Training working memory to reduce alcohol abuse. Psychological Science, 22(7), Wiers, R. W. (2009). Slaaf van het onbewuste. Amsterdam, Bert Bakker. Wiers, R. W. (2013). Grip op je problemen. Cognitieve training bij verslaving en angst. Amsterdam, Bert Bakker. Wiers, R.W., Eberl, C., Rinck, M., Becker, E.S. & Lindenmeyer, J. (2011). Retraining automatic action tendencies changes alcoholical patients approach bias for alcohol and improves treatment autcome. Psychological Science, 22(4),

25 Bronvermelding Eberl., C., Wiers, R. W., Pawelczak, S., Rinck, M., Becker, E. S. & Lindenmeyer, J. (2014). Implementation of Approach Bias Re-Training in Alcoholism How Many Sessions are Needed? Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 38(2),

26 Vragen?