Jaarbericht 2007 IN KAART GEBRACHT

Transcriptie

1 Jaarbericht 2007 IN KAART GEBRACHT

2

3 Veel later dan verwacht presenteren we u ons Jaarbericht U vindt hierin een cijfermatige toelichting op de schepen die per einde 2007 in de vaart zijn, waarvoor wij het CV-kapitaal bijeengebracht hebben. Daar laten we het natuurlijk niet bij; we geven u in dit Jaarbericht - zoals u van ons gewend bent - inzicht in de belangrijkste markontwikkelingen. Verder brengen we in dit Jaarbericht 2007 ontwikkelingen in aantallen participanten en deelnamebedragen voor het voetlicht en geven een totaaloverzicht van de scheepsparticipatiemarkt. Ook de ontwikkeling van onze vloot brengen we gedetailleerd voor u in beeld. Tenslotte staan we stil bij de belangrijkste ontwikkelingen die zich binnen De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV hebben voorgedaan en geven we u de speerpunten voor de komende 12 maanden weer. We vertrouwen erop u met dit Jaarbericht 2007 inzage te geven in een voor u belangrijk beleggingssegment. En u te overtuigen van onze onafhankelijkheid, ervaring en betrokkenheid bij het welvaren van uw scheepsbeleggingen. Bennekom, 30 mei 2008 Chris Mol Directeur Arjan Cromwijk Hoofd Scheepsbeleggingen

4 Verbeterde communicatie Zoals de deelnemers in onze scheepsfondsen al gemerkt hebben, houden we u in 2008 nog beter op de hoogte van de ontwikkelingen in uw scheepsbeleggingen. Vanzelfsprekend blijven de betrokken rederijen de meest aangewezen partijen om u te voorzien van kwartaal- en jaarcijfers, en van andere informatie over de betreffende scheepsfondsen. Zoals al jaren gebruikelijk, volgen we de ontwikkelingen van de schepen die in de vaart zijn op de voet. De klacht die we daarover wel eens hoorden was dat we daarover zo weinig communiceerden. Daar hebben we verbetering in aangebracht. Met ingang van de jaarvergaderingen over het verslagjaar 2007 zenden we alle participanten een overzicht van de prestaties van hun schip, over 2007 en cumulatief tot en met We zetten de werkelijke cijfers en de prognoses tot en met 2007 naast elkaar en verklaren de afwijkingen. Tevens rapporteren we over de werkelijke versus de begrote leningschulden en het werkkapitaal, en geven we de belangrijkste ontwikkelingen aan die we in 2008 voorzien. We sluiten deze rapportages af met een actuele rendementsprognose inclusief onderbouwing. Onze rapportages geven vaak een beter totaaloverzicht dan de (detail)rapportages door de rederij. We laten niet onvermeld dat wij steeds een vergelijk blijven trekken tussen de oorspronkelijke prospectusprognose en de werkelijkheid en niet een geactualiseerd budget als ijkcijfers hanteren. Het spreekt voor zich dat met het opstellen van deze rapportages veel tijd gemoeid is. Het gaat tenslotte om ruim 60 schepen die in de vaart zijn. Evenals in voorgaande jaren, bezoeken we alle vennotenvergaderingen. Vrijwel altijd hebben we de meeste volmachten op zak omdat participanten liever aan De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV een volmacht verlenen dan aan de rederij. U begrijpt nu waarom dit Jaarbericht later dan gepland verschijnt. De meer zichtbare bemoeienis met lopende scheepsparticipatieprojecten wordt breed gewaardeerd. Uit de vele contacten die we met onze participanten hebben, ook tijdens de jaarvergaderingen, blijkt dat steeds weer. Ze weten zich ervan overtuigd dat een betrokken en ervaren partij, die inzicht heeft in de resultaten van tal van schepen, over hun schouder meekijkt en de prestaties van rederijen en schepen nauwgezet volgt. Bijkomend voordeel is dat door onze rapportages uniformiteit ontstaat en ook de prestaties van de scheepsfondsen onderling beter vergeleken kunnen worden. Is dat een garantie voor een goed rendement? Helaas niet. Scheepvaart is een cyclische markt. Hoewel de vrachttarieven van schepen weinig relatie hebben met de ontwikkelingen in de wereldeconomie, zijn er andere globale ontwikkelingen waaraan scheepsprestaties zich niet kunnen onttrekken. De belangrijkste daarvan zijn de koersontwikkeling van de dollar ten opzichte van de euro en de stijgende rentetarieven. Later in dit Jaarbericht gaan we daar nader op in. Wat wel duidelijk blijkt is dat een goede en toegewijde aandacht van zowel rederij als De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV dienstig is voor het rendement dat u op uw scheepsbeleggingen haalt. In de loop van 2008 zullen we onze informatievoorziening over uw scheepsbeleggingen verder uitbreiden. We zijn druk bezig met het opzetten van een beveiligde site waarop iedere participant de informatie over zijn scheepsbeleggingen altijd kan raadplegen. Zoals u ziet: we hebben veel ambities. Een deel daarvan hebben we in praktijk gebracht, een ander deel wacht nog op invulling. Dat is een stimulans om in 2008 volop door te gaan met het aanbieden van nauwkeurig geselecteerde scheepsfondsen én met de intensieve monotoring daarvan.

5 Nieuwe huisvesting In maart 2008 hebben we een fraai onderkomen in Bennekom betrokken. We hebben u daar eerder over bericht. In 1998 zijn we met onze activiteiten gestart vanuit Veenendaal. Daar hebben we jarenlang huisvesting gevonden bij Roza Accountants, waarmee we ook verder een nauwe relatie onderhielden. Aan het begin van dit jaar zijn die banden doorgeknipt. Daar paste bij dat we een meer zelfstandige huisvesting betrokken. Het viel echter niet mee om een betrekkelijk klein aantal m 2 van niveau te bemachtigen. Gelukkig zijn we erin geslaagd de eerste verdieping van een fraai pand in Bennekom te huren. We zijn content met onze nieuwe huisvesting, de ervaringen tot nu toe zijn meer dan goed. Omdat er uitbreidingsmogelijkheden zijn, wijst alles erop dat we langjarig op deze plek gevestigd zullen zijn.

6 Vlootontwikkelingen 2007 In 2007 hebben we het CV-kapitaal geplaatst van 13 scheepsfondsen. Bij twee scheepsfondsen ging het om een vlootfonds van twee schepen. Kort en goed: in 2007 is het CV-kapitaal voor 15 schepen bijeengebracht. In de tabel hierna ziet u dat het om een investering van E 211 miljoen gaat, waarvoor wij in totaal E 65 miljoen kapitaal plaatsten. Aangeboden scheepsfondsen 2007 Scheepsfonds Investering Eigen vermogen Klazina-C Maxima Alexia Heather-C Reiderland Feederlines Vlootfonds II Borealis Zodiacal CFL Vlootfonds I Flintercarrier Flintercoast Coolwater Mirjam-C De marktontwikkelingen in de diverse scheepssegmenten zijn uiteenlopend. Op dit moment bijvoorbeeld zijn de tarieven in de containermark beduidend lager dan aan het begin van 2007 het geval was. De vrachttarieven op de droge ladingmarkt daarentegen zijn ongekend sterk. Met het oog op een aansprekend rendement is het dus zinvol uw scheepsbeleggingen te spreiden zodat alle scheepssegmenten daarin vertegenwoordigd zijn. In 2007 zijn 16 van onze schepen in de vaart gekomen. In een aantal gevallen ging het om second hand schepen maar de nieuwbouwschepen hadden de overhand. In een enkel geval moest daar wel lang op gewacht worden. Gelukkig hebben wij het niet meegemaakt dat er bouwopdrachten geannuleerd moesten worden of dat schepen uiteindelijk niet geleverd werden. Daar prijzen we ons gelukkig mee. De droge ladingschepen zijn de vaart onder een zeer goed gesternte aangevangen, de containerschepen die in 2007 zijn gestart ontmoetten een gematigder markt. Nog steeds bovengemiddeld maar niet meer zo euforisch als in 2005 het geval was. De tankerrederijen staan voor de uitdaging de sterk uitdijende bemanningskosten in de grip te houden In het hoofdstuk Rendementsontwikkelingen 2007 leest u daar meer over. Steeds weer blijkt dat met name grotere participanten het op prijs stellen via De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV spreiding aan te kunnen brengen in hun portefeuille scheepsbeleggingen. Ze kunnen bij ons spreiden over verschillende rederijen en over zeer uiteenlopende scheepstypen. Net zoals bij een aandelenbelegging is het verstandig niet alle eieren in één mandje te leggen. Spreiden doet verblijden is een oude beurswijsheid.

7 Verkochte schepen In 2007 zijn er geen schepen uit onze vloot verkocht. Evenmin zijn er scheepvaart-cv s in 2007 afgewikkeld. We geven u hierna een overzicht van de afgeronde scheepsfondsen en gaan in op de verkoopprijzen die begroot en behaald zijn. Ook geven we u inzicht in de werkelijke rendementscijfers ten opzichte van het rendement dat in het prospectus werd verwacht. Het ms Dongedijk is niet verkocht maar in augustus 2000 gezonken. Gelukkig waren bij dat incident geen persoonlijke ongevallen te betreuren en heeft de verzekeraar binnen enkele maanden de aanschafprijs van het schip aan de CV vergoed. De andere 13 schepen uit deze tabel zijn na de exploitatieperiode verkocht waarna de CV s zijn afgewikkeld. Op de afgeronde scheepsfondsen was de Wet IB 1964 nog van toepassing. De fiscale faciliteiten die voor deze projecten golden, zijn daarom niet vergelijkbaar met de huidige fiscale regelingen. De oude fiscale faciliteiten hebben in behoorlijke mate aan het rendement bijgedragen. Dat geldt zowel voor de geprognosticeerde rendementen van deze 14 projecten als voor de werkelijke uitkomsten. De verkoopprijs van de verkochte schepen lag in 2 van de 13 gevallen onder de verkoopprijs die we in het oorspronkelijke prospectus hadden begroot. Deze onderschrijdingen van 1,5% en 1,9% staan echter in schril contrast met de plussen die gehaald zijn: de drie grootste afwijkingen tussen begrote en werkelijke verkoopprijs van de schepen, liggen tussen de 10% en 20%. Wapenfeiten uit het verleden geven geen garantie maar wel vertrouwen voor de toekomst! Verkoopprijs schepen en werkelijke rendementen afgeronde projecten Verkoopprijs schip Rendement Afgeronde projecten Prospectus Werkelijk %Verschil Volgens Werkelijk Verschil Dongedijk 10,9% 11,7% 0,8% Esprit ,4% 9,3% 10,2% 0,9% Estime ,1% 9,6% 10,6% 1,0% Expansa ,9% 10,4% 9,6% -0,8% Externo ,5% 10,2% 10,0% -0,2% Flinterspirit ,8% 10,3% 17,4% 7,1% Flintersun ,6% 13,0% 19,3% 6,3% Flinterstar ,1% 13,0% 18,3% 5,3% Flintersky ,0% 14,2% 20,0% 5,8% Lingedijk ,2% 9,8% 9,8% 0 Hunzedijk ,7% 9,7% 9,7% 0 Transitorius ,0% 9,8% 12,2% 2,4% Merwedijk ,0% 10,2% 15,2% 5,0% Sirrah ,5% 12,5% 15,0% 2,5% Totaal ,9% 11,2% 14,1% 2,9%

8 Schepen in bestelling per einde 2007 Niet alle schepen waarvan we tot en met 2007 het CV-kapitaal hebben aangeboden, waren per 31 december in de vaart. Uit de volgende opstelling blijkt welke opleveringen we per einde 2007 nog verwachtten. Deze informatie is inmiddels voor een deel achterhaald. Van de 11 schepen die per einde 2007 in bestelling waren, zijn er nu 4 in de vaart gesteld. Het aantal af te leveren schepen is dus tot 7 geslonken. Elke in de vaart stelling is een feestelijke gebeurtenis, maar we waren extra blij met de doop van het ms Frisian Summer. Bij de bouw van dit schip hebben we met veel tegenslagen te maken gehad. De betrokken rederij, Boomsma Shipping uit Sneek, heeft deze uitdagingen met raad en soms daad bijgestaan door De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV prima het hoofd geboden. Het resultaat mag er zijn: een prima schip tegen een zeer gunstige aankoopwaarde. We hebben er alle vertrouwen in dat Frisian Summer CV onder de bezielende beredering van In de vaart in 2008 Investering Eigen vermogen Frisian Summer januari Dinteldijk januari Alexia april MCP Rotterdam april Borealis juni Velserdijk juni Flintercarrier juni Flintercoast juni Coolwater juli Mirjam-C augustus Zodiacal november Boomsma een succes wordt. We rekenen erop dat het Boomsma lukt de opgelopen rendementsachterstand als gevolg van de bouwvertraging meer dan goed te maken.

9 Totaaloverzichten van de scheepsparticipatiemarkt U weet dat we al vanaf 1998 actief zijn. Al tien jaren bieden we participanten gelegenheid in onze scheepsfondsen deel te nemen. Onze kritische selectie en ons toezicht op rederijen genieten in de markt veel vertrouwen. Niet voor niets hebben beleggers in 2007 E 65 miljoen via ons belegd. Met genoegen geven we u op de volgende pagina een overzicht van de schepen waarvan wij tot en met 2007 het CV-kapitaal plaatsten. Wellicht weet u ook dat er vier grote aanbieders van scheepsparticipaties op de markt actief zijn. Alle aanbieders kenmerken zich door een grote mate van professionaliteit. Naast de rederijen JR Shipping en Universal Marine biedt ook het van oorsprong Duitse emissiehuis Hanzevast Capital u gelegenheid in schepen te investeren. Kenmerkend verschil tussen De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV en deze aanbieders is dat De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV als enige geen enkele rederijtaak uitoefent. Bij ons kan er dus nooit een verstrengeling van belangen optreden, simpelweg omdat wij geen enkel rederijbelang hebben. Wij zullen bijvoorbeeld nooit een schip van een CV kopen. Onze focus is volstrekt helder en transparant: het selecteren en aanbieden van scheepsparticipatieprojecten die we van begin tot en met de afronding in uw belang kritisch volgen. Uit de cijfers en tabellen die hierna zijn opgenomen kunt u afleiden dat de drie andere aanbieders elkaar niet zoveel ontlopen als het om geplaatste kapitaal gaat. Deze drie aanbieders hebben tussen de E 134 miljoen en E 173 miljoen CV-kapitaal bij vennoten geplaatst. Bij De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV stond de teller eind 2007 op E 330 miljoen toevertrouwd CV-kapitaal, een kleine factor twee meer dan dat van de andere aanbieders. Geplaatst kapitaal maal E t/m 2007 DVC Scheepsinvesteringen Hanzevast Capital JR Shipping Universal Marine Totaal Geplaatst kapitaal maal E Hanzevast JR Universal DVC Scheeps- Capital Shipping Marine investeringen 2007 t/m

10 Geplaatste scheepsfondsen t/m 2007 Naam schip Investering Eigen vermogen Transitorius Dongedijk Lingedijk Hunzedijk Esprit Estime Flinterspirit Merwedijk Expansa Externo Flintersun Flinterstar Flintersky Sirrah Gotland Voornediep Veendiep Dinteldiep Vossdiep Velserdiep Amsteldijk Spaarnedijk Waal Trader Vriesendiep Veelerdiep IJssel Trader Schelde Trader Amstel Trader WMS WMS Rotterdam WMS Vlissingen Vennendiep Aramis Marnedijk WMS Groningen WMS Harlingen Flintermar Vegadiep Maas Trader Merwe Trader Linge Trader Flinterland Flinterbirka Maasdiep II Amsteldiep II Atlasdiep Frisian Spring Frisian Summer Crystalwater II Damsterdijk Dinteldijk Velserdijk Flinterspirit II Flintersun II Flinterstar II Flintersky II Flinterlinge Flinterhunze Trans Alina II Natasja II Coastalwater II Gerarda Aurora Amalia Julia Flinter Orcana Schuitendiep II MCP Amsterdam MCP Bilbao Frisian Lady II MCP London MCP Rotterdam Leoni Theresa Amalia Theresa Damsterdiep Sirrah II Geplaatst t/m Plaatsingen 2007 Klazina-C Maxima Alexia Heather-C Reiderland FDL Vlootfonds II Borealis Zodiacal CFL Vlootfonds I Flintercarrier Flintercoast Coolwater Mirjam-C Geplaatst Totaal t/m

11 Rendementsontwikkelingen 2007 In dit Jaarbericht treft u per schip een overzicht aan van het exploitatiesaldo over 2007 en tot en met Tevens geven we inzage in de leningschulden en het werkkapitaal per einde 2007 en geven we een rendements up-date. Onder exploitatiesaldo verstaan we de netto-vrachtopbrengsten minus alle kosten, rente en koersresultaten. Alleen de afschrijvingen laten we buiten beschouwing. Daarmee hebben we een zuiver vergelijk tussen de kasstroomprognoses uit de prospectussen en de werkelijkheid. Om maar met de deur in huis te vallen: in 2007 hebben we de prognose voor het eerst in 5 jaren niet gehaald. Over de jaren 2003 tot en met 2006 konden we u steeds melden dat, alle varende schepen bij elkaar genomen, het werkelijke exploitatiesado gunstiger uitviel dan de begroting. Een resultaat waar we trots op waren. In 2007 hebben we de prognose gemiddeld genomen niet gehaald. Hoewel we over 2007 E 1,17 miljoen van onze voorsprong moesten inleveren, bedraagt het werkelijk cumulatieve exploitatiesaldo tot en met 2007 nog steeds E 4 miljoen meer dan alle begrote exploitatiesaldi tezamen. Resultaten over 2007 van alle schepen in de vaart per 31 december 2007 Prognose Werkelijkheid Verschil Opbrengsten Operationele kosten Rente Exploitatiesaldo Resultaten cumulatief tot en met 2007 van alle schepen in de vaart per 31 december 2007 Prognose Werkelijkheid Verschil Opbrengsten Operationele kosten Rente Exploitatiesaldo is gemiddeld genomen een minder jaar geweest. Hoewel de totale vrachtopbrengst net boven de prognose lag, waren de onderlinge verschillen groot. Met name schepen met een recent afgesloten time-charter presteerden goed. Schepen met nog lopende afspraken uit het verleden of contracten in dollar presteerde veel slechter. De exploitatiekosten van de schepen lagen ruim 10% boven de begroting. Dit wordt veroorzaakt door stijgende bemanningskosten en hoge uitgaven voor reparatie en onderhoud. Vrijwel geen enkel schip ontkwam aan deze stijgende kosten. Aan rentekosten werd veel minder uitgegeven. De rente lag gemiddeld nog onder het begrote niveau en in een aantal gevallen werd geprofiteerd van (on)gerealiseerde koersresultaten op de hypotheek. De afwijkingen op de drie genoemde posten leiden tot een resultaat dat 2,5% onder prognose uitkomt. Als we de cumulatieve cijfers bekijken dan liggen de resultaten door de goede jaren nog steeds 3,5% boven prognose. Graag staan we wat uitgebreider stil bij een aantal hoofdoorzaken van deze rendementsontwikkeling: de zwakke dollar, de stijgende rente en de stijging van bemanningskosten en kosten van reparaties en onderhoud. Dollar Schepen die hun vrachtopbrengsten in dollar genieten en deze valuta niet op de een of andere wijze hebben afgedekt, zagen zich in 2007 geconfronteerd met dalende vrachtopbrengsten in euro gemeten. De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV is 13

12 van mening dat het valutarisico zo veel mogelijk beperkt dient te worden. In de eerste plaats kan dat door zo veel mogelijk kosten in dollar te betalen. Als de dollarkoers daalt ten opzichte van de euro, dalen in dat geval niet alleen de opbrengsten maar ook de kosten. Per saldo hoeven er minder dollars omgezet te worden in euro. En dat beperkt op zijn beurt de kans op koersverschillen. Natuurlijk is er een grens aan deze wijze van koersindekking; het aantal dollars dat met de opbrengsten gemoeid is, is natuurlijk groter dan de dollars die uitgegeven moeten worden. Het saldo kan worden ingedekt door put opties te kopen of valutatermijncontracten te sluiten. Put opties zijn duur maar houden de kans op een koersverbetering open. Bij de veel voordeliger valuta termijnaffaires weet je van te voren waar je qua koers aan toe bent. Slechter kan het niet worden, beter ook niet. De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen BV is van mening dat rederijen zeer terughoudend zouden moeten zijn met het aanhouden van leningen of grote tegoeden in dollars. Dat lijkt ons namelijk zeer risicovol als een negatieve koersontwikkeling van deze posities niet op de een of andere wijze is afgedekt. Bij niet afdekken kunnen fraaie koerswinsten snel omslaan in even grote koersverliezen. Rente De rente is in 2007 overduidelijk gestegen. Dat geldt zowel voor de dollarrente als de eurorente. Omdat de rentekosten een behoorlijke kostenpost zijn, is de rentevoet van groot belang voor het rendement van uw scheepsfondsen. Dat geldt temeer omdat het bij scheepsfondsen niet gebruikelijk is de rente op het totaal van de lening over langere perioden vast te leggen. Zeker de rederijen met een Duitse moedermaatschappij zullen de rente voor een belangrijk deel variabel houden. Hoewel deze gewoonte ontstaan is en gebaseerd is op de zeer goede resultaten die daarmee behaald zijn, werkt het tegen bij stijgende renteniveaus. In 2007 was dat effect merkbaar aanwezig. De dollarrente is in de loop van 2008 echter weer stevig gezakt. De variabele eurorente is gebaseerd op Euribortarieven. In afwijking van wat velen denken, worden de Euribortarieven niet door de Europese Centrale bank bepaald, 14

13 maar zijn het de tarieven die de banken berekenen als ze elkaar geld lenen. De Euribortarieven zijn in 2007 sterk gestegen. De bankencrisis en de relatief hoge inflatie leidt ertoe dat de opwaartse druk op de Euribortarieven in 2008 nog niet is weggeëbd. Kosten van bemanningen en onderhoud Het aantrekken en vasthouden van goed personeel is in deze tijd een hele uitdaging. De scheepvaartbranche vormt geen uitzondering op dit macro economische verschijnsel. Hoewel de rederijvereniging met campagnes als Zeebenen gezocht en Boeien en Binden alle hens aan dek probeert te krijgen, zijn de resultaten op korte termijn nog niet veelbelovend. Wat schaars is, heeft zijn prijs. Zo gaat het natuurlijk ook met de kosten van bemanningen. Die stijgen fors en helaas is het einde daarvan nog niet in zicht. Een zelfde verschijnsel doet zich voor bij de reparatiekosten. Veel reparatiewerven zijn gesloten of hebben hun capaciteit afgebouwd. Dat heeft geleid tot een wereldwijde schaarste aan werven en dokken. Wederom met als gevolg dat de kosten van reparaties en dokkingen hand over hand stijgen. Een verdrievoudiging van dokkingtarieven in een beperkt aantal jaren is geen uitzondering. Omdat alle schepen hiermee geconfronteerd worden, heeft dit vroeg of laat zijn weerslag op de opbrengstenkant. Daarom vinden wij het gerechtvaardigd om in nieuwe prospectussen met 2% kostenindexatie te rekenen, bij gelijkblijvende opbrengsten. Als de kosten met meer dan 2% toenemen, vertaalt zich dat na korte of langere tijd in hogere vrachttarieven. Op basis van het bovenstaande zijn enkele hoofdlijnen zichtbaar in de prestaties over Rederij Feederlines BV uit Groningen heeft veel langlopende charters in dollar lopen. Slechts in een enkel geval heeft Feederlines de mogelijke koersverliezen van de dollar afgedekt. Dat heeft zijn weerslag op de resultaten. We zullen de toekomstige prestaties van deze rederij extra kritisch volgen. 15

14 De stijging van de bemanningskosten doet zich bij alle scheepstypen voor, maar de mate waarin zich dat bij tankers manifesteert is ongekend. Oorzaak daarvan is dat tankerbemanningen speciale veiligheidstrainingen gevolgd moeten hebben en moeten beschikken over speciale vaarbevoegdheden. Daar komt bij dat een tankercrew in zijn totaal voldoende vaartijd en ervaring in rang moet hebben om op een specifiek schip te mogen varen. Deze tankerbemanningen zijn extra schaars hetgeen een enorm prijsopdrijvend effect heeft. De zuigkracht van de off-shore, waar personen met deze papieren zeer gewild zijn, versterkt dit nog. Ontwikkeling scheepswaarden en nieuwbouwprijzen De nieuwbouwprijzen van schepen stijgen alsmaar door, daar lijkt geen einde aan te komen. We benadrukken onze reders terughoudend te zijn met het plaatsen van nieuwbouworders op hoge tot zeer hoge prijsniveau s. De investering in een zeeschip moet natuurlijk wel worden terugverdiend en tot een goed rendement voor onze participanten leiden. De oorzaak van de enorm gestegen nieuwbouwprijzen is tweeledig: enerzijds zijn de prijzen van grondstoffen als staal hard gestegen. Daaraan ligt met name de grote vraag in opkomende markten zoals China en India ten grondslag. Anderzijds is de goede verdienmogelijkheid van schepen aanleiding voor de wereldwijde reders bij de scheepswerven veel orders te plaatsen. De orderboeken van veel werven zijn tot en met 2010 of 2011 compleet gevuld. Het laat zich raden welk effect dat heeft op de nieuwbouwprijzen. De algemene verwachting is dat de prijzen de komende jaren op een hoog niveau zullen blijven. Wat zijn de gevolgen daarvan voor de waarden van de schepen waarin u participeert? De algehele tendens is dat die waarden behoorlijk zijn gestegen. Een voorbeeld: in 2004 kon u via ons deelnemen in een schip dat E 6,25 miljoen kostte en laat in 2004 in de vaart kwam. Dit schip is begin dit jaar op E 7,8 miljoen getaxeerd. Onze algemene indruk is dat de scheepswaarden hoog liggen. Met de onderliggende waarde van uw scheepsbelegging zit het dus wel goed. 16

15 Prospectusrendement en actuele rendementsverwachting per schip Scheepsnaam maand in de vaart prosp rend. actueel rend. Dinteldiep januari ,5% 14,9% Gotland januari ,4% 16,0% Voornediep januari ,0% 8,1% Veendiep mei ,0% 7,8% Waal Trader januari ,6% 15,7% Vossdiep mei ,0% 14,7% IJssel Trader juni ,6% 13,7% Schelde Trader augustus ,8% 14,4% Amstel Trader december ,7% 13,9% Velserdiep december ,7% 12,3% Vriesendiep april ,0% 7,6% Vennendiep juli ,8% 10,1% Veelerdiep september ,6% 8,4% Aramis oktober ,7% 14,2% Vegadiep februari ,8% 8,3% Amsteldijk maart ,9% 10,2% WMS Amsterdam maart ,2% 16,0% Maasdiep II april ,8% 6,5% Amsteldiep II april ,7% 8,0% Atlasdiep april ,1% 5,2% Spaarnedijk juni ,0% 9,1% WMS Rotterdam juni ,0% 15,6% Crystalwater II juli ,0% 10,7% WMS Vlissingen augustus ,2% 15,3% Flinterlinge november ,6% 10,8% Flinterhunze november ,6% 10,7% Trans Alina II januari ,5% 8,7% Natasja II januari ,5% 9,2% Flinterspirit II januari ,2% 11,7% Flintersun II januari ,1% 11,3% Flinterstar II januari ,9% 10,9% Flintersky II januari ,5% 10,3% Scheepsnaam maand in de vaart prosp rend. actueel rend. Coastalwater II januari ,2% 10,9% Schuitendiep II januari ,7% 4,6% Aurora maart ,3% 12,2% Gerarda maart ,7% 12,2% Maas Trader maart ,3% 19,7% Merwe Trader juni ,0% 19,6% Marnedijk juni ,3% 13,1% Flintermar juni ,0% 8,9% Flinterbirka juli ,6% 11,9% Frisian Lady II augustus ,4% 12,3% Linge Trader augustus ,7% 19,1% WMS Groningen november ,3% 11,5% Amalia november ,0% 11,2% Leoni Theresa december ,2% 6,2% Sirrah II december ,7% 10,8% Julia december ,9% 11,3% Damsterdiep januari ,1% 9,5% Flinter Orcana januari ,3% 10,9% WMS Harlingen januari ,2% 11,8% Frisian Spring februari ,5% 11,5% MCP Amsterdam maart ,1% 13,1% Amalia Theresa april ,9% 6,5% Klazina-C april ,1% 12,3% MCP Bilbao mei ,8% 12,8% Heather-C juni ,3% 12,7% Reiderland juni ,4% 11,1% FDL Vlootfonds II juli ,1% 11,1% Damsterdijk september ,0% 10,9% MCP London oktober ,2% 12,2% Maxima oktober ,6% 11,1% Flinterland november ,7% 7,0% CFL Vlootfonds I november ,0% 11,0% 17

16 Marktontwikkelingen Het transport over zee groeit al jaren gestaag; het wordt door de overheden ook volop gestimuleerd. In 2007 groeide het vervoer van droge lading over zee bijvoorbeeld met 4,7%. Vanaf 1985 is het ladingaanbod (volgens Clarkson Research Services Spring 2008) met gemiddeld 4,1% per jaar gestegen. In de achterliggende jaren vond een bovengemiddelde groei plaats. Ook voor 2008 wordt een substantiële groei geprognosticeerd, namelijk van 4,2%. Als deze prognose uitkomt zal er in 2008 meer dan 5,2 miljard ton lading per schip vervoerd worden. De groei van het transport loopt redelijk parallel aan de groei van de wereldeconomie. In 2007 groeide wereldeconomie met 5,2% terwijl het IMF voor 2008 een wereldwijde groei van 4,8% voorspelt. Al deze goederen worden van haven tot haven verscheept. Van landen die grondstoffen leveren tot eindgebruikers. Dit gebeurt met grote bulkcarriers met een draagvermogen van soms wel TDW tot kleine kustvaarders met een laadvermogen van TDW. Of uitgedrukt in containers, schepen met een laadcapaciteit van containers tot kleine schepen die slechts 300 containers mee kunnen nemen. In deze transportketen heeft elk schip haar eigen plaats. De grote schepen worden gebruikt om goederen over grote afstand van een mainport naar een andere grote haven te vervoeren. Vanuit de mainports worden de goederen, half- en eindfabrikaten naar kleinere havens vervoerd door schepen met de juiste omvang, snelheid en diepgang. De scheepssegmenten die wij ter belegging aanbieden bevinden zich in die laatste categorie: het vervoer van goederen van grote havens naar kleinere havens. Hiervoor worden droge lading of multi-purpose schepen en containerschepen ingezet met een laadvermogen van TDW of een containercapaciteit van containerplaatsen. Hierna wordt op deze marktsegmenten ingegaan. Multi-purposemarkt Onze schepen die in de multi-purposemarkt opereren, hebben globaal een draagvermogen van tot TDW. Van deze schepen zijn weinig harde marktgegevens bekend. Daarom hanteren we drie referentiepunten om de markt voor dit scheepstype te analyseren: de Baltic Dry Index, de tarieven per ton lading (in dollar) bij een ladingpakket van ton in de Europese Short Sea markt en time-charter tarieven voor TDW schepen op basis van een 1-jarig time-charter in dollar. De twee laatstgenoemde tarieven worden gepubliceerd door Clarkson Research Services in hun wekelijkse nieuwsbericht Shipping Intelligence Weekly. Hoewel de Baltic Dry Index geen directe relatie heeft met de tarieven in multi-purpose markt waarin onze schepen actief zijn, geeft deze index heel goed het sentiment in de scheepvaartmarkt weer. Een hoge index betekent veel vraag naar scheepstonnage en daaraan gekoppeld hoge tarieven. Hoewel vaak met enige vertraging, volgen de tarieven van onze multi-purposeschepen deze index. Vanaf eind 2005 liet de Baltic Dry Index een gestage stijging zien. De index klom van ruim punten naar ruim punten. Dit vertaalde zich in sterk verbeterde vrachttarieven. Deze tarieven bleven goed en in oktober 2007 bereikte de index een niveau van ruim punten. Daarna koelde de markt snel af en dook de index naar minder dan punten in februari Vanaf die tijd laat de Baltic Dry Index weer een stijging zien naar het huidige niveau van ruim punten. 19

17 tons ladingpakketten in de Europese Short Sea markt in dollar per ton Ook de tarieven voor droge lading schepen zijn behoorlijk gestegen. Zo lag een 3- jarig charter voor een schip van ca TDW met kranen eerste helft 2007 op een niveau van dollar terwijl er eind 2007 voor een 1 jarig charter dollar werd betaald. dollar per ton De index voor ladingpakketten van ton laat tot de zomer 2007 op diverse Europese routes een stabiel goed niveau zien. De tarieven op de meeste routes vertonen vanaf september 2007 een stevige stijging. De dip waar de Baltic Dry Index in de periode oktober 2007 februari 2008 mee te maken heeft gehad, is aan het kleiner tonnage voorbij gegaan. 0 jan. feb. mrt april mei UK/ARAG-W.Med ECUK/ARAG-N.Spain W.Med-UK/ARAG Lower Baltic-ARAG juni juli aug. sept. okt. nov. dec. jan. feb. mrt UK = United Kingdom; ARAG = A dam, R dam, Antwerpen, Gent; W.Med = West-Middellandse Zee; ECUK = East Coast United Kingdom april mei De time-charter tarieven voor TDW schepen met een containercapaciteit van 650 TEU lagen in de eerste helft van 2007 stabiel op zo n dollar per dag. Na de zomerperiode profiteerde ook dit segment van een aantrekkende markt; de tarieven lieten in de tweede helft van 2007 een forse stijging zien. Dit hoge niveau blijft tot op heden gehandhaafd. 1 jaars charter dollar maal French Bay-ECUK 1- jarig time-charter voor TDW schepen in dollar Conclusie: de droge ladingmarkt was in 2007 goed. De tarieven lagen vóór de zomer 2007 op een goed niveau om na de zomer nog flink aan te trekken. Echter niet alle schepen profiteren van deze aantrekkende markt. Afgesloten time-charters en ladingcontracten moeten worden uitgediend, vrijwel altijd tegen een lager tarief dan de huidige markt betaalt. Ook de scherpe daling van de dollar in de afgelopen maanden heeft voor schepen met een dollarcharter consequenties gehad. De werkelijk behaalde tarieven in euro staan door de wegzakkende dollar immers onder druk. Met name schepen met een dollarcharter dat in is afgesloten, hebben te maken met lage vrachtopbrengsten in euro. In 2008 is de markt goed gebleven. De tarieven hebben zich gehandhaafd op een hoog niveau. Veel schepen laten dan ook over het eerste kwartaal 2008 prima vrachtopbrengsten zien. 0 jan. feb. mrt april mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. jan. feb. mrt april mei 20

18 Containertransport De containerschepen die door De Vereenigde Compagnie Scheepsinvesteringen geplaatst zijn opereren allemaal in het segment tot TEU. Naast een algemene beschouwing over de containervaart zullen we ons verder beperken tot dat segment. Het containertransport liet in 2007 opnieuw een mooie groei zien. Door een toename van de containeroverslag met 10,7% kwam de totale containeroverslag in 2007 uit op 466 miljoen TEU. Ook voor 2008 wordt weer een stevige groei voorzien van ruim 9%. Dit betekent dat in 2008 de grens van 500 miljoen vervoerde containers uitgedrukt in TEU wordt overschreden (Clarkson Container Intelligence april 2008). Een punt van zorg is het grote aantal orders voor containerschepen. Zo zal de uitbreiding van de vloot de komende jaren groter zijn dan de groei van de containeroverslag. In totaal waren er per april schepen in bestelling met een gezamenlijke capaciteit van ruim 6,5 miljoen TEU. De aflevering van deze schepen staat gepland voor 2008 t/m Het overgrote deel van de bestelde schepen heeft een capaciteit van meer dan TEU namelijk 792 schepen met een capaciteit van 5,6 miljoen TEU. Dit betekent grofweg een verdubbeling van de capaciteit in het segment van TEU en groter. Deze schepen verzorgen het vervoer over grote afstanden tussen de zogenaamde mainports, de grote havens. In tegenstelling tot het grote segment wordt er in de scheepstypen tot TEU relatief weinig geïnvesteerd. In totaal waren er per april schepen in bestelling met een capaciteit van TEU. Dit houdt een groei van de capaciteit in met ruim 20% (bron: Shipping Intelligence 4 april 2008). Aangezien deze schepen verspreid over de komende jaren worden afgeleverd, is er in het segment tot TEU geen overcapaciteit te verwachten. aantal schepen en TEU x Orderboek containerschepen in aantallen en TEU's Aantal schepen Aantal TEU scheepsgrootte in TEU 21

19 25 20 Gem. tarieven containerfeeders in dollar per dag maal Het containertransport kende in de periode van een aantal slechte jaren op rij. Vanaf 2003 verbeterden de tarieven sterk om in 2005 enorm te pieken. Daarna vond een sterke afkoeling van de markt plaats, echter op een niveau dat altijd nog boven het dal van ligt Tarieven containerfeeders in dollar per dag maal jan. feb. mrt april mei juni juli aug. sept. okt. nov TEU TEU 2005 dec jan feb. mrt TEU TEU 725 TEU 350 TEU april mei In de loop van 2007 lieten de segmenten boven de 500 TEU een lichte stijging van de tarieven zien, gevolgd door een lichte daling eind 2007 begin Inmiddels stabiliseren de tarieven zich. Het segment onder de 500 TEU is in 2007 redelijk stabiel geweest. De daling van de dollar speelt ook veel containerschepen parten. Aangezien veel schepen en de daarmee samenhangende CV s in euro rapporteren kan dit van grote invloed zijn op de dagopbrengsten. Schepen die niet in de Baltic varen hebben vrijwel allemaal een dollarcharter. Bij gelijkblijvende tarieven in dollar ontvangt het schip dus steeds minder euro s. Met name de schepen die hun opbrengsten in dollar generen en hun kosten grotendeels in euro hebben, hebben last van de daling van de dollar t.o.v. de euro. Chemicaliëntransport Alle chemicaliëntankers waarin u via ons kon investeren, zijn kleiner dan TDW. Over deze schepen worden geen openbare publicaties uitgebracht. In deze rapportage kunnen we dan ook niet refereren aan uitgebrachte rapporten maar uitsluitend conclusies trekken op basis van de resultaten van de tankers binnen onze vloot. Van de 6 tankers die eind 2007 in de vaart zijn, varen er vier op een langjarig time-charter en twee tankers worden ingezet op ladingcontracten. De time-charters zijn reeds langere tijd geleden afgesloten en weerspiegelen daarom niet de huidige marktnveau s. De schepen die op ladingcontracten worden ingezet presteren wisselend. De tarieven voor het kleinste schip zijn boven verwachting, die van het grootste schip liggen onder de prognose. Inmiddels is voor een tanker die binnenkort in de vaart komt (mt Borealis) een time-charter afgesloten. Dit charter ligt iets boven het prospectusniveau. 725 TEU 350 TEU 22

20 Onze participanten Het aantal relaties dat ons zijn of haar vertrouwen heeft geschonken, is in 2007 gegroeid tot ca We volgen de ontwikkelingen van het aantal participanten, hun kenmerken en gemiddeld deelnamebedrag op de voet. In dit hoofdstuk vindt u de belangrijkste gegevens en trends. We geven u een analyse van het exacte aantal beleggers, de leeftijdsopbouw, het aantal CV s waarin men deelneemt en de waarden die deze deelnemingen vertegenwoordigen. In afwijking van voorgaande jaren, betreffen deze cijfers en aantallen alleen de deelnamen vanaf 2001; de deelnamen in de fiscaal gedreven scheepvaart- CV s over de jaren 1998 tot en met 2000 laten we in dit hoofdstuk dus buiten beschouwing. Toename aantal participanten Het aantal participanten is in 2007 met toegenomen tot per einde Een toename met ruim 19%. De participatiegraad van de dames is in 2007 stabiel gebleven op zo n 15%. Beleggen, ook in scheepvaart-cv s, is nog steeds een mannenaangelegenheid. Het aantal BV s (met name pensioen- en beleggings-bv s) dat in onze scheepvaart-cv s deelneemt stabiliseerde zich op ca 7%. Onder deze categorie rechtpersonen scharen we overigens ook een enkele stichting en vereniging. Hoewel het grote merendeel van onze participanten in Nederland woont, zijn vrijwel alle landen in ons participantenbestand vertegenwoordigd. Het beleggen in onze scheepsfondsen is kennelijk net zo mondiaal als de scheepvaart zelf. Verdere toename gemiddeld deelnamebedrag Het merendeel van onze beleggers investeert tot E in onze scheepvaart-cv s. Ruim 15% van de beleggers heeft meer dan E belegd, met E 3 miljoen van één participant als voorlopig maximum. Tientallen beleggers hebben ons E of meer toevertrouwd. Het gemiddelde deelnamebedrag per participant is in 2007 met ruim 11% gegroeid tot E Al deze cijfers geven blijk van het vertrouwen dat men stelt in onze scheepsfondsen. 50% van het geplaatste kapitaal wordt door onze bestaande relaties genomen Ruim 75% van onze participanten valt in de leeftijdscategorie 40 tot 70 jaar. Daarnaast zijn alle leeftijden vertegenwoordigd, maar we hebben ook uitschieters die slechts enkele weken of bijna een eeuw oud zijn. Steeds meer participanten nemen deel in meer CV s. De nieuwe participanten in 2007 hebben ons ruim E 33 miljoen toevertrouwd. Gezien ons plaatsingsvolume van E 65 miljoen in 2007, is de helft van het geplaatste kapitaal door onze bestaande relaties genomen. Ook deze verhouding is in 2007 stabiel gebleven. 23