[ Jaarverslag 2000 ] GROEN BELEGGEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "[ Jaarverslag 2000 ] GROEN BELEGGEN"

Transcriptie

1 [ Jaarverslag 2 ] GROEN BELEGGEN 8

2 De Groenverklaring Subsidies 3 Overleg met VROM 6 Groen Beleggen is een fiscale faciliteit om spaarders en beleggers te stimuleren te beleggen in duurzame energie-, milieu- en natuurprojecten. De inkomsten uit deze beleggingen zijn vrijgesteld van inkomstenbelasting. Tegelijkertijd wordt de uitvoering van deze projecten gestimuleerd omdat hiervoor een goedkopere financiering beschikbaar komt. Een project komt in aanmerking voor deze goedkopere financiering, als het voldoet aan de criteria zoals in de Regeling Groene financiering kan gecombineerd worden met subsidies. De financiering geldt dan voor het projectvermogen minus de eventuele projectsubsidies. Daarnaast blijven fiscale regelingen zoals de VAMILregeling (Regeling willekeurige afschrijving milieuinvesteringen), de energie-investeringsaftrek (EIA) en de milieu-investeringsaftrek (MIA) van kracht. Voor projecten in de categorieën fietspaden, bodemsanering en andere projecten, en voor projecten boven een financiële omvang van NLG 2 miljoen wordt de Groenverklaring pas na overleg met het Ministerie van VROM afgegeven. Ook de projecten binnen deze categorieën op de Nederlandse Antillen en Aruba en in het buitenland worden door het Ministerie van VROM afgegeven. groenprojecten aangegeven en als het project een Groenverklaring van het Ministerie van VROM heeft. Bij het afgeven van een Groenverklaring zijn ver- Aanvraag Groenverklaring 4 Groen Label Kas 7 schillende partijen betrokken. De stappen zijn hieronder in het kort weergegeven. De Regeling groenprojecten De Regeling groenprojecten is een gezamenlijke regeling van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM), het Ministerie van Financiën en het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV). Het Ministerie van VROM is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Regeling. 1 Het Groenfonds van de bank vraagt - voor de initiatiefnemer of projectbeheerder - de Groenverklaring aan bij de uitvoeringsinstantie LASER of Novem. Bij de aanvraag voegt de projectbeheerder een projectplan met een beschrijving van het project, de verwachte milieuverdienste, de benodigde financiering, het verwachte rendement en de risico's. Een projectbeheerder kan in geval van twijfel vooraf met LASER of Novem contact opnemen voor overleg of om te informeren of het project kans maakt op de Groenverklaring. Bij de afgifte van Groenverklaringen voor Groen Label Kassen wordt veelal een enigszins afwijkende werkwijze gevolgd. De kas wordt eerst gecertificeerd. Tuinders die beschikken over een voorlopig certificaat, ontvangen voor hun kas een voorlopige Groenverklaring. Na de bouw wordt het project getoetst door een certificerende instantie en volgt de definitieve Groenverklaring. Afgifte Groenverklaring 8 Beoordeling 5 Na beoordeling geeft LASER of Novem namens het Ministerie van VROM de Groenverklaring af, de Bank met Groenfonds Een initiatiefnemer of projectbeheerder die een groene financiering wil aanvragen, dient daarvoor bij een bank met een Groenfonds een projectplan inclusief investeringsplan in. Voor het verkrijgen van een groene financiering voor het project is een Groenverklaring nodig. Het Ministerie van VROM verklaart daarmee dat het project voldoet aan de voorwaarden voor groene financiering. De benodigde informatie voor het verkrijgen van een Groenverklaring is voor elke categorie beschreven in de Handleiding Projectplan bij de Regeling groenprojecten. 2 De projecten worden namens VROM getoetst door LASER of Novem. LASER beoordeelt de projecten in de categorieën natuur, bos en landschap, biologische landbouw en Groen Label Kassen. De projecten op het gebied van duurzame energie, duurzame woningbouw en andere milieuprojecten worden beoordeeld door Novem, evenals projecten op de Nederlandse Antillen en Aruba. Het Ministerie van VROM beoordeelt zelf de projecten in het buitenland. procedure duurt circa zeven weken. De Groenverklaring blijft voor de meeste projecten maximaal tien jaar geldig, voor natuurprojecten maximaal dertig jaar. Groenstatus Na afgifte van de Groenverklaring en goedkeuring van de bank voor financiering kan de groene lening verstrekt worden. Uit een jaarlijks accountantsrapport van het project dient de groene status te blijken. Verandert de uitvoering van het project, dan is de beheerder verplicht dit te melden aan de bank. 9

3 Groen Beleggen De faciliteit Groen Beleggen bestaat sinds 1995 met het doel milieuvriendelijke initiatieven te stimuleren. In de loop van haar bestaan is de regeling systematisch uitgebreid met nieuwe categorieën die voor de status van Groenproject in aanmerking komen. Sinds 1995 hebben in totaal 1637 projecten met een totaal vermogen van ruim NLG 6,2 miljard een Groenverklaring gekregen. totaal cat Omschrijving aantal projectvermogen aantal projectvermogen aantal projectvermogen aantal projectvermogen aantal projectvermogen aantal projectvermogen a t/m d Natuur, bos en landschap e1/e2 Biologische landbouw e3 Groen Label Kassen f Agrificatie g Duurzame energie h Duurzame woningbouw i Fietspadinfrastructuur j Bodemsanering k Andere projecten Groenverklaringen : aantallen TOTAAL en goedgekeurd projectvermogen in NLG

4 Inhoudsopgave 3 Stappenplan voor het aanvragen van de Groenverklaring Groenprojecten en projectvermogen omslag binnenzijde omslag Voorwoord 4 Samenvatting 6 De Regeling groenprojecten 8 Ontwikkelingen in de Regeling groenprojecten 1 Belastingherziening Projectcategorieën 15 Kerncijfers 2 18 Milieurendement 22 Groenprojecten 2 - totaal 25 Toelichting per categorie 26 Natuur, bos en landschap 26 Biologische landbouw 28 Groen Label Kassen 31 Agrificatie 33 Duurzame energie 34 Duurzame woningbouw 36 Fietspadinfrastructuur 39 Bodemsanering 39 Andere projecten 4 De Nederlandse Antillen en Aruba 41 Buitenland 42 Uitvoering van de Groenregeling 44 Aangewezen groene instellingen 46 Betrokken instanties 48

5 4 Voorwoord Maatschappelijk beleggen wordt door de overheid aangemoedigd door die vorm van beleggen fiscaal extra aantrekkelijk te maken. De regeling Groen Beleggen, als onderdeel van maatschappelijk beleggen, is tot dusver buitengewoon succesvol gebleken, zoals ook uit dit Jaarverslag Groen Beleggen over het jaar 2 mag blijken. Groen Beleggen is een bijzonder instrument. Vanwege de fiscaal vriendelijke behandeling van de groene beleggers en spaarders wordt op grote schaal privaat geld tegen gunstige voorwaarden beschikbaar gesteld voor investeringen in milieu-, energie- en natuurprojecten. Anders dan bij vele andere economische instrumenten zijn de rol en de bijdrage van de overheid beperkt. De hoofdrol is weggelegd voor de particuliere spaarders en beleggers, die hiermee bewust bijdragen aan een duurzamere leefomgeving. Een andere belangrijke rol is voor de financiële sector. Deze zorgt met haar Groene Beleggingsfondsen en Groene Banken voor het beheer van de ingelegde gelden en de financiering van de groene projecten. Het jaar 2 was voor Groen Beleggen en de vele betrokkenen eveneens bijzonder. De herziening van het belastingstelsel zorgde aanvankelijk voor terughoudendheid bij spaarders en beleggers. Daardoor dreigde er een tekort aan financieringsmiddelen voor nieuwe projecten. Maar toen duidelijk werd dat Groen Beleggen vrijgesteld zou zijn van de nieuwe vermogensrendementsheffing en bovendien een heffingskorting in de inkomstenbelasting zou genieten, volgde in het najaar een royale inhaalslag. Zozeer zelfs dat het dreigende tekort aan middelen bij sommige fondsen omsloeg in een overschot aan middelen en een schijnbaar tekort aan te financieren Groenprojecten. Middelen en projecten zijn overigens inmiddels weer in balans. Groen Beleggen is bedoeld voor nieuwe hoogwaardige projecten en technieken die voor het milieu van groot belang zijn, maar waarvan het economisch draagvlak nog beperkt is. Dat betekent dat er ruimte moet zijn voor nieuwe initiatieven, ook budgettair. In 21 zal daarom een 'verdonkergroeningsoperatie' plaatsvinden. Hierbij worden aard en inhoud van de soorten projecten die nu zijn gekwalificeerd nog eens goed tegen het licht gehouden. De uitkomst daarvan zal in de loop van 21 aan het parlement worden gepresenteerd.

6 Voorwoord 5 Ondanks de turbulentie rond Groen Beleggen in 2 is het aantal particuliere spaarders en beleggers in 2 gestegen met 62% naar ruim Het ingelegd vermogen is met 81% toegenomen, naar ruim NLG 4,7 miljard. Het aantal groene projecten nam in 2 toe van 133 naar De projecten in 2 hadden onder meer betrekking op een toename van het areaal biologische landbouw met 32 ha, 61 windturbines en 2559 duurzame woningen. Voorts werd groene financiering ingezet voor ruim 86 ha natuurontwikkeling en voor 56 ha natuurverbetering. Met de in 2 groen verklaarde projecten voor duurzame energie, Groen Label Kassen en duurzame woningbouw wordt een totale jaarlijkse reductie van CO 2 uitstoot gerealiseerd ter grootte van ruim 12. ton. Groen Beleggen heeft derhalve ook in 2 een belangrijke bijdrage geleverd aan een verbeterd milieu. Ir. J. van der Vlist Directeur-generaal Milieubeheer Ministerie van VROM

7 6 Samenvatting Dit Jaarverslag Groen Beleggen 2 geeft de ontwikkeling van de Groenregeling in het afgelopen jaar weer. Groen Beleggen is een fiscale faciliteit waarmee de overheid sinds 1995 milieuvriendelijke initiatieven stimuleert. Projecten die voldoen aan de criteria van de Regeling groenprojecten kunnen een Groenverklaring krijgen en komen daarmee in aanmerking voor een financiering met een lager rentetarief dan gebruikelijk. De gang van zaken bij het aanvragen van een Groenverklaring wordt geschetst op de omslag van dit jaarverslag Totaal Projectvermogen in NLG Aantal afgegeven Groenverklaringen Het gebruik van de Groenregeling vanaf / Een totaaloverzicht van het gebruik van de Regeling groenprojecten van 1995 tot en met 2, uitgesplitst per aandachtsgebied, is te vinden in de vooromslag van dit jaarverslag.

8 Samenvatting 7 De stijgende lijn in de jaarcijfers is dit jaar onderbroken: er werd zo'n NLG 3 miljoen minder projectvermogen groen verklaard dan in De stagnatie in 2 in de groei van Groen Beleggen hing samen met de herziening van het belastingstelsel in dat jaar. Deze zorgde voor terughoudendheid bij beleggers en spaarders om in Groenfondsen te investeren, zodanig dat bij de Groenfondsen een tekort ontstond van groen vermogen om nieuwe groene financieringen te verstrekken. In november stelde de Tweede Kamer vast hoe Groen Beleggen in het nieuwe belastingstelsel fiscaal zal worden behandeld. Op de pagina's 13 en 14 komen de gevolgen van de belastingherziening aan de orde. Eén hoofdstuk van dit jaarverslag (pagina 22) is gewijd aan het milieurendement van de Groenregeling. Hoewel de winst voor natuur en milieu niet eenvoudig is te kwantificeren, is per aandachtsgebied zoveel mogelijk het effect weergegeven van de betreffende activiteit op natuur of milieu. Het werkingsgebied van de Regeling groenprojecten is sinds haar ontstaan systematisch uitgebreid. Het wettelijk kader van de regeling en de ontwikkelingen daarin worden geschetst op de pagina's 8 en 9. Een beschrijving van de projectcategorieën die in aanmerking komen voor een Groenverklaring wordt gegeven op pagina 15. De belangrijkste ontwikkelingen in 2 zijn samengevat in de Kerncijfers op pagina 18. Ontwikkelingen binnen de verschillende aandachtsgebieden van Groen Beleggen worden geschetst in het totaaloverzicht op pagina 15 en de toelichtingen per categorie vanaf pagina 26. De laatste twee hoofdstukken gaan in op groene financiering van projecten op de Nederlandse Antillen en Aruba (pagina 41) en in Centraal- en Oost-Europa en in de ontwikkelingslanden (pagina 42). Het jaarverslag wordt afgesloten met adreslijsten van de instanties en financiële instellingen die betrokken zijn bij de uitvoering van de faciliteit Groen Beleggen. Tot slot mogen de 125. particuliere beleggers en spaarders die per ultimo 2 in Groenfondsen beleggen of bij Groene Banken sparen en daarmee de financiering van Groenprojecten mogelijk maken, hier niet onvermeld blijven.

9 8 De Regeling groenprojecten De overheid stimuleert milieuvriendelijke initiatieven. Een van de middelen die zij daarvoor gebruikt is 'groene financiering' of 'Groen Beleggen'. Met groene financiering kan een windturbine, duurzaam gebouwde woning, biologisch landbouwbedrijf of natuurproject tegen een lager rentetarief dan gebruikelijk gefinancierd worden. De financiële instellingen kunnen dit lagere tarief hanteren doordat spaarders en beleggers gecompenseerd worden voor lagere opbrengsten uit groene beleggingen en spaarregelingen. De compensatie hield tot en met het jaar 2 in, dat rente- en dividendopbrengsten uit groene projecten onbeperkt waren vrijgesteld voor heffingen van de inkomstenbelasting. Groen Beleggen is een fiscale faciliteit die is opgenomen in de Wet op de inkomstenbelasting. De wet wordt uitgevoerd door middel van twee uitvoeringsregelingen: de Regeling groenfondsen en de Regeling groenprojecten. De particulier kan met fiscaal voordeel sparen of beleggen. De investeerder in het Groenproject profiteert van een financiering tegen een laag rentetarief. Groene investeringen komen ten goede aan het milieu. Groene instellingen De Regeling groenfondsen regelt de aanwijzing van krediet- en beleggingsinstellingen tot groene instellingen en stelt eisen met betrekking tot hun functioneren. De groene instellingen staan onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Belastingdienst. Dit toezicht is van belang als waarborg voor de particuliere spaarder of belegger. De meeste Nederlandse banken hebben een Groenfonds of een Groenbank. Een overzicht is te vinden achterin dit jaarverslag. Om bewegingsvrijheid te hebben bij het vullen en onderhouden van de beleggingsportefeuille is in de Regeling groenfondsen opgenomen dat de groene instelling haar vermogen niet volledig in groene projecten hoeft te beleggen, maar voor minimaal 7%. Ook wordt hiermee de mogelijkheid geboden op beperkte schaal het financieren van nauwelijks rendabele projecten te compenseren met rendabeler niet-groene projecten of bijvoorbeeld staatsobligaties.

10 De Regeling groenprojecten 9 Groenprojecten In de Regeling groenprojecten wordt aangegeven welke categorieën van projecten in aanmerking komen voor de status van Groenproject. Voldoet een project aan de gestelde criteria, dan wordt door de Minister van VROM een zogeheten Groenverklaring afgegeven. Met deze Groenverklaring kan het project tegen de lagere groene rente worden gefinancierd door een Groene Bank. De Regeling groenprojecten geldt voor projecten in Nederland die het milieu beschermen of natuurbelang hebben. De projecten kunnen ingedeeld worden in de volgende aandachtsgebieden: Natuur, bos en landschap Biologische landbouw Groen Label Kassen Agrificatie Duurzame energie Duurzame woningbouw en renovatie Fietspadinfrastructuur Bodemsanering Andere projecten die een aanzienlijke en directe milieuwinst opleveren Voorwaarde voor het verkrijgen van een Groenverklaring is dat het een nieuw project betreft en het projectvermogen minimaal NLG 5. bedraagt. Tevens moet het project enig financieel rendement opleveren, dat echter lager ligt dan normaal gesproken interessant is voor beleggers. Groenprojecten buiten Nederland Naast de Groenregeling voor projecten in Nederland bestaat er een soortgelijke Regeling groenprojecten Nederlandse Antillen en Aruba en een Besluit groenprojecten buitenland. Dit laatste heeft betrekking op overeenkomstige Groenprojecten in ontwikkelingslanden en Centraal- en Oost-Europa.

11 1 Ontwikkelingen in de Regeling groenprojecten Met deze vergroening wordt enerzijds bedoeld een verschuiving van belasting op arbeid naar belasting op milieu-onvriendelijk gedrag. Tegelijkertijd geeft de fiscale wetgeving positieve prikkels om milieu- en energieinvesteringen te stimuleren. Groen Beleggen past in de 'vergroening' van het fiscale stelsel. Met deze vergroening wordt enerzijds bedoeld een verschuiving van belasting op arbeid naar belasting op milieu-onvriendelijk gedrag. Tegelijkertijd geeft de fiscale wetgeving positieve prikkels om milieu- en energie-investeringen te stimuleren. Voorbeelden van dergelijke 'groene' fiscale prikkels zijn de VAMIL-regeling (Regeling willekeurige afschrijving milieu-investeringen), de energie-investeringsaftrek (EIA) en de milieuinvesteringsaftrek (MIA). Dit zijn regelingen die ondernemers stimuleren om te investeren in energiezuinige en milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen. De Regeling groenprojecten is in december 1994 op initiatief van het toenmalige kamerlid Vermeend tot stand gebracht. Inmiddels is de regeling een belangrijk stimuleringsinstrument geworden voor projecten op het gebied van bos, milieuvriendelijke landbouw, natuur, duurzame energie, duurzame woningbouw en milieubescherming. Uitbreidingen en wijzigingen De Regeling groenprojecten vertoont een sterke dynamiek door de aanpassingen aan de technische en economische ontwikkelingen en aan de politieke prioriteiten. Het werkingsgebied van de regeling is in de jaren van haar bestaan systematisch uitgebreid. Regelmatig wordt de bestaande regeling op onderdelen geëvalueerd en wordt onderzoek uitgevoerd naar de wenselijkheid en mogelijkheden om haar verder uit te breiden. De Regeling groenprojecten trad in werking in Na uitbreiding met duurzame woningbouw in 1996 volgden twee jaar later uitbreidingen met fietspadinfrastructuur, vrijwillige bodemsanering en Groen Label Kassen. In 1998 is de regeling tevens opengesteld voor projecten in ontwikkelingslanden en Centraal- en Oost-Europa en op de Nederlandse Antillen en Aruba. De Regeling groenprojecten vertoont een sterke dynamiek door de aanpassingen aan de technische en economische ontwikkelingen en aan de politieke prioriteiten. Het werkingsgebied van de regeling is in de jaren van haar bestaan systematisch uitgebreid. In 1999 is de regeling verder verbreed met particulier natuurbeheer en duurzame renovatie van woningen. Tevens werden in 1999 de technische eisen voor duurzame woningbouw en de Groen Label Kas geactualiseerd. Dit gebeurde naar aanleiding van ervaringen met het gebruik ervan en in verband met de ontwikkelingen in de techniek en het milieubeleid. Voor duurzame woningbouw werd onder andere de energie-efficiency-eis aangescherpt door de energie-prestatiecoëfficiënt (epc) te verlagen van 1,1 naar,9.

12 Ontwikkelingen in de Regeling groenprojecten 11 In verband met de lange levensduur van natuurprojecten, werd in 1999 voor projecten met betrekking tot aanleg en instandhouding van bos en natuurgebieden de maximale looptijd van de Groenverklaring verhoogd van 1 jaar naar 3 jaar. Wijzigingen in 2 In 2 is de regeling uitgebreid met de categorieën d3 en d4: beheerslandbouw. Hierbij is het mogelijk groen geld te lenen wanneer men een beschikking heeft op basis van de Regeling beheersovereenkomsten en natuurontwikkeling. Deze regeling is gericht op landbouwbedrijven in belangrijke natuurgebieden: agrariërs kunnen een vergoeding ontvangen voor natuur- en milieuvriendelijk beheer van hun grond. Onderzoek in 2 In 2 is door Novem onderzoek gedaan vanwege het opnieuw actualiseren van de Maatlatten voor duurzame woningbouw en duurzame renovatie. Het voornemen is de Maatlatten in 21 aan te passen om ze zoveel mogelijk te laten aansluiten bij het Nationaal pakket Duurzaam bouwen. Het Ministerie van VROM heeft in 2, in samenwerking met Novem, de mogelijkheden onderzocht om duurzame utiliteitsbouw onder de Groenregeling te brengen. Inmiddels is door de Rijksgebouwendienst een passende maatlat gedefinieerd en wordt de wenselijkheid van implementatie onderzocht. Veranderingen in 21 De Groenregeling blijft in 21 onverminderd van kracht. De herziening van het belastingstelsel heeft geen invloed op de inhoud van de Groenregeling. De belastingheffing over inkomsten uit vermogen vindt onder het nieuwe belastingstelsel zoals dat per 1 januari 21 geldt, op forfaitaire wijze plaats. Vanwege deze wijze van heffen worden de beleggingen in en tegoeden bij de Groenfondsen vrijgesteld van de zogeheten vermogensrendementsheffing in box 3. Daarnaast bestaat recht op een heffingskorting van 1,3% van het in een Groenfonds belegde vermogen. Hierdoor springt het groene beleggen er ten opzichte van regulier beleggen gunstig uit. De Groenregeling blijft in 21 onverminderd van kracht. De beleggingen in en tegoeden bij de Groenfondsen zijn vrijgesteld van de zogeheten vermogensrendementsheffing. Daarnaast bestaat recht op een heffingskorting.

13 12 Ontwikkelingen in de Regeling groenprojecten In 21 wordt de toepassing voor natuurbeheer uitgebreid. Een agrariër of natuurbeheerder komt in aanmerking voor groene financiering van milieuvriendelijk beheer op basis van de Subsidieregeling natuurbeheer 2 of de Subsidieregeling agrarisch natuurbeheer. Voor duurzame woningbouw wordt mogelijk de grens van de maximaal toelaatbare stichtingskosten aangepast aan de marktontwikkelingen. Dat zou een verhoging betekenen van NLG 4. naar NLG 6.. Verwacht wordt dat hiervan een stimulerende werking zal uitgaan en dat voor deze categorie meer gebruik zal worden gemaakt van de Groenregeling.

14 Belastingherziening Groen beleggen wil zeggen dat door particuliere spaarders en beleggers geïnvesteerd vermogen door banken met een Groenfonds wordt gebruikt voor financiering van milieuvriendelijke projecten. Het gaat hierbij om projecten die volgens de criteria van de Regeling groenprojecten als zodanig erkend zijn door middel van een Groenverklaring. Een probleem bij groen beleggen is dat het rendement veelal lager ligt dan bij beleggingen in puur commerciële projecten. Daarom maakt de overheid het groen beleggen en sparen voor de belegger aantrekkelijk door middel van fiscale voordelen. Groen beleggen en sparen in 2 Door de ontwikkeling van het nieuwe belastingstelsel ontstond bij de Groenfondsen, beleggers en spaarders terughoudendheid met investeren. De Groenfondsen waren daardoor in de tweede helft van het jaar niet meer in staat voldoende groen geld aan te trekken om nieuwe groene financieringen te verstrekken. Het betekende tevens een stagnering van groene projecten, wat zowel merkbaar was aan het aantal aanvragen voor Groenverklaringen als aan het per ultimo 2 geïnvesteerde projectvermogen. Regeling 21 De Tweede Kamer heeft op 23 november 2 definitief vastgesteld op welke wijze Groen Beleggen ook in het nieuwe belastingstelsel fiscaal wordt gestimuleerd. Bovendien werd een overgangsregeling aangenomen voor bestaande groene beleggers. Met ingang van 1 januari 21 betalen beleggers en spaarders per saldo 1,2% vermogensrendementsheffing over het belegde of gespaarde vermogen. Groene beleggers en spaarders zijn hiervan echter vrijgesteld tot een maximaal belegd vermogen van NLG per persoon. Tevens krijgen zij - tot hetzelfde maximum - een extra belastingkorting van 1,3% van de waarde van de vrijgestelde Groene Belegging. Tezamen geven deze maatregelen Groene Beleggingen een extra stimulans van 2,5% over het bedrag dat is belegd bij een erkende groene instelling. De overgangsregeling voor bestaande beleggers houdt in dat Groene Beleggingen die zijn afgesloten voor 1 januari 21 gedurende tien jaar voor het gehele bedrag vrijgesteld zijn van de vermogensrendementsheffing én over dat gehele bedrag de extra heffingskorting van 1,3% ontvangen. Groene beleggers en spaarders zijn met ingang van 1 januari 21 vrijgesteld van de vermogensrendementsheffing van per saldo 1,2% tot een maximaal belegd vermogen van NLG per persoon. Tevens krijgen zij een extra belastingkorting van 1,3% van de waarde van de vrijgestelde Groene Belegging. Tezamen geven deze maatregelen Groene Beleggingen een extra stimulans van 2,5%.

15 14 Belastingherziening 21 Herstel Inmiddels zijn er aanwijzingen dat de Groenfondsen weer ruim groene gelden beschikbaar hebben en dat in het verlengde hiervan weer in voldoende mate een beroep wordt gedaan op de Groenregeling. Eind 2 was al merkbaar dat er een inhaalslag plaatsvond. Zodra er duidelijkheid was over de fiscale gevolgen van het nieuwe belastingstelsel, schreven veel banken met Groenfondsen aandelenemissies uit en wisten zij spaarders voor groen sparen te interesseren. Mogelijk speelde de gunstige overgangsregeling voor bestaande - d.w.z. voor 1 januari 21 - spaarders en beleggers hierbij ook een rol. De verwachting bestaat dat het Groene Beleggen ook onder de Wet inkomstenbelasting 21 in trek blijft.

16 Projectcategorieën 15 In de Regeling groenprojecten zijn twintig categorieën benoemd van projecten die in aanmerking komen voor een Groenverklaring en groene financiering. Naast de gespecificeerde categorieën is er een categorie Andere projecten voor projecten die naar het oordeel van de Minister eveneens een aanzienlijke bijdrage leveren aan de bescherming van het milieu, maar niet in één van de benoemde categorieën zijn onder te brengen. De twintig categorieën zoals ze in 2 zijn gehanteerd, zijn in de volgende aandachtsgebieden verdeeld: Natuur, bos en landschap [categorieën a t/m d] a ontwikkeling en instandhouding van bos en andere houtopstanden b natuur- en landschapsprojecten in gebieden die als beschermd natuurmonument, Staatsnatuurmonument of als Gebied Waardevol Cultuurlandschap zijn aangewezen c projecten met betrekking tot natuur- en landschappelijke waarden passend in het Structuurschema Groene Ruimte of behorende bij landgoederen d projecten die gericht zijn op de ontwikkeling en de instandhouding van nieuwe natuur- en landschappelijke waarden in bepaalde gebieden Biologische landbouw [categorieën e1 en e2] Productie en verwerking van landbouwproducten volgens de voorschriften van het Landbouwkwaliteitsbesluit biologische productiemethode, onderverdeeld in: e1 akkerbouw en tuinbouw e2 veeteelt e1/2 gemengd bedrijf

17 16 Projectcategorieën Groen Label Kassen [categorie e3] Kas voor het bedrijfsmatig telen van tuinbouwgewassen die voldoet aan de eisen van de Maatlat Groen Label Kas. Agrificatie [categorie f] Industriële verwerking van landbouwgrondstoffen tot goederen die niet bedoeld zijn voor menselijke of dierlijke consumptie. De producten mogen in Nederland nog niet in productie zijn en ze moeten leiden tot een vermindering van de aantasting van het milieu. Duurzame energie [categorie g] Projecten die het opwekken van duurzame energie tot doel hebben als alternatief voor fossiele brandstoffen, onderverdeeld in: g1 het opwekken van energie uit hout en energierijke gewassen g2 het opwekken van elektrische energie door middel van windturbines g3 het opwekken van elektrische energie met behulp van fotovoltaïsche cellen g4 het gebruik van thermische zonne-energie door middel van zonnecollectoren g5 het benutten van aardwarmte g6 het opwekken van elektrische energie uit waterkracht g7 het opwaarderen van laagwaardige warmte met warmtepompen g8 aquifers: warmte- of koude-opslag in waterhoudende grondlagen g9 warmtedistributienetten ten behoeve van stadsverwarming of verwarming van tuinbouwkassen

18 Projectcategorieën 17 Duurzame woningbouw [categorie h] De woningen moeten voldoen aan de eisen van de Maatlat duurzame woningbouw of de Maatlat duurzame renovatie en de stichtingskosten van de nieuwbouwwoningen mogen de NLG 4. niet overschrijden. De categorie is als volgt onderverdeeld: h1 nieuw te bouwen woningen h2 herbestemming van niet-woningen h3 renovatie van woningen Fietspadinfrastructuur [categorie i] vrijliggende fietspaden die woonkernen verbinden knelpunten in het fietsroutenet opheffen Bodemsanering [categorie j] Vrijwillige sanering van verontreinigde (water)bodems waarvoor een saneringsplan is opgesteld en goedgekeurd. Andere projecten [categorie k] Projecten die niet in één van de benoemde categorieën vallen maar een aanzienlijke milieuverdienste hebben die direct is toe te schrijven aan het project. Tot deze categorie worden vaak unieke projecten met een sterk innovatief karakter gerekend.

19 18 Kerncijfers Totaal Projectvermogen in NLG Aantal afgegeven Groenverklaringen Het gebruik van de Groenregeling vanaf / De stijgende lijn in de jaarcijfers is in 2 onderbroken. Totaal werd zo'n NLG 3 miljoen minder projectvermogen groen verklaard dan in Een en ander hing samen met de herziening van het belastingstelsel. Deze zorgde aanvankelijk voor terughoudendheid bij beleggers en spaarders om in Groenfondsen te beleggen.

20 Kerncijfers 2 19 Aangevraagde en afgegeven Groenverklaringen In 2 was het totale aantal afgegeven verklaringen hoger dan het aantal aanvragen. Gezien de doorlooptijd van een aanvraag is er altijd enig verschil tussen het aantal binnengekomen aanvragen en het aantal afgegeven Groenverklaringen. Het relatief grote verschil in 2 is te verklaren doordat de aanvragen stagneerden als gevolg van de herziening van het belastingstelsel. De verwachting is dat het evenwicht tussen het aantal aangevraagde en het aantal afgegeven Groenverklaringen zich herstelt wanneer in de loop van 21 de aangehouden aanvragen uit 2 alsnog worden ingediend. 2 Aantal projecten 1999 Aantal projecten 2 Projectvermogen in NLG 2 Projecten en projectvermogen verdeeld naar Aanvragen Verklaringen Aanvragen Verklaringen Aanvragen Verklaringen aandachtsgebied Natuur, bos en landschap Biologische landbouw Groen Label Kassen Agrificatie Duurzame energie Duurzame woningbouw Fietspadinfrastructuur Bodemsanering Andere projecten TOTAAL In de categorie Natuur, bos en landschap is het verschil tussen het aangevraagde en het toegekende projectvermogen te verklaren doordat één Groenverklaring werd afgegeven voor een groot project dat al in 1999 was aangevraagd. Het betrof hier aankoop van grond ten behoeve van natuurontwikkeling in het kader van de ecologische hoofdstructuur.

Groen Beleggen jaarcijfers 2008

Groen Beleggen jaarcijfers 2008 Groen Beleggen jaarcijfers 2008 Informatie over Groen Beleggen regeling Groen Beleggen is een gezamenlijke activiteit van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, het

Nadere informatie

Groen beleggen. Groene financiering van milieuvriendelijke projecten. >> Als het gaat om milieu en leefomgeving

Groen beleggen. Groene financiering van milieuvriendelijke projecten. >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Groen beleggen Groene financiering van milieuvriendelijke projecten >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Groene financiering in het kort Voor wie Bedrijven, instellingen en natuurlijke personen die

Nadere informatie

Groen beleggen. Groen sparen en beleggen Goed voor u, goed voor natuur en milieu. >> Als het gaat om milieu en leefomgeving

Groen beleggen. Groen sparen en beleggen Goed voor u, goed voor natuur en milieu. >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Groen beleggen Groen sparen en beleggen Goed voor u, goed voor natuur en milieu >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Goed voor u, Goed voor natuur en milieu Een goed rendement én een belastingvoordeel.

Nadere informatie

Groen Beleggen JAARVERSLAG 2001

Groen Beleggen JAARVERSLAG 2001 Groen Beleggen JAARVERSLAG 21 Aandachtsgebieden Natuur, bos en landschap a t/m d Aanleg van nieuw bos en projecten die gericht zijn op het ontstaan van andere natuur- en landschappelijke waarden. Biologische

Nadere informatie

Spaarders/ Beleggers. Gemiddelde inleg in euro's Ultimo Ultimo Afgegeven groenverklaringen

Spaarders/ Beleggers. Gemiddelde inleg in euro's Ultimo Ultimo Afgegeven groenverklaringen Jaarcijfers 2016 Regeling groenprojecten Ingelegd vermogen en aantallen spaarders en beleggers Totaal ingelegd in mln. euro's Spaarders/ Beleggers Gemiddelde inleg in euro's Ultimo 2016 3.925 131.500 29.800

Nadere informatie

Groen Beleggen. jaarverslag 2002

Groen Beleggen. jaarverslag 2002 Groen Beleggen jaarverslag 22 Groen Beleggen jaarverslag 22 Groen Beleggen 22 Voorwoord Kerncijfers 2 Beschrijving van de Regeling groenprojecten 6 Ontwikkelingen in de Regeling groenprojecten 8 Milieueffecten

Nadere informatie

Fiscale faciliteiten op milieugebied,

Fiscale faciliteiten op milieugebied, Indicator 16 mei 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er bestaan verschillende fiscale

Nadere informatie

2017D25309 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2017D25309 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2017D25309 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu hebben verschillende fracties de behoefte om vragen en opmerkingen voor te leggen aan de

Nadere informatie

Fiscale faciliteiten op milieugebied,

Fiscale faciliteiten op milieugebied, Indicator 14 november 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er bestaan verschillende fiscale

Nadere informatie

Groen Beleggen J A A R V E R S L A G 2 0 0 4

Groen Beleggen J A A R V E R S L A G 2 0 0 4 Groen Beleggen J A A R V E R S L A G 2 0 0 4 Groen Beleggen Voorwoord 3 Kerncijfers 4 Beschrijving van de Regeling groenprojecten 8 Ontwikkelingen in de Regeling groenprojecten 10 Milieueffecten 11 Groen

Nadere informatie

Groen Beleggen. jaarverslag 2003

Groen Beleggen. jaarverslag 2003 Groen Beleggen jaarverslag 23 Groen Beleggen jaarverslag 23 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Kerncijfers 5 Beschrijving van de Regeling groenprojecten Ontwikkelingen in de Regeling groenprojecten 3 Milieueffecten

Nadere informatie

September De ABN AMRO Groenlening

September De ABN AMRO Groenlening September 2018 De ABN AMRO Groenlening 1 De ABN AMRO Groenlening In dit productinformatieblad leest u wat de ABN AMRO Groenlening is en wat de belangrijkste kenmerken en risico s zijn. Duurzaam investeren

Nadere informatie

Notitie energiebesparing en duurzame energie

Notitie energiebesparing en duurzame energie Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015

Nadere informatie

Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR

Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR Deze Monitor gaat over productie-installaties: windturbines, windparken collectieve zonprojecten andere productie-installaties alle productie-projecten waar jullie

Nadere informatie

2016D02499 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2016D02499 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2016D02499 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu hebben verschillende fracties de behoefte om vragen en opmerkingen voor te leggen aan de

Nadere informatie

Decentrale duurzame energie opwekking

Decentrale duurzame energie opwekking Decentrale duurzame energie opwekking Fiscaliteit in vogelvlucht Seminar Hier Opgewekt, 14 november 2012 2 1 Inhoud Selectie recente fiscale ontwikkelingen Fiscale stimuleringsmaatregelen Energiebelasting

Nadere informatie

Op wegen en paden De openstelling van natuur in Nederland

Op wegen en paden De openstelling van natuur in Nederland Op wegen en paden De openstelling van natuur in Nederland Wegen_paden.indd 1 04-05-2006 17:22:48 Wandelen, genieten en verwonderen Wandelen, hardlopen en fietsen. Of gewoon tot rust komen en vol verwondering

Nadere informatie

Fiscale zakelijke regelingen & subsidies

Fiscale zakelijke regelingen & subsidies Fiscale zakelijke regelingen & subsidies 6 fiscale regelingen en subsidies voor bedrijven om te besparen op zonnepanelen. Het zelf opwekken van stroom door bedrijven via zonnepanelen is hot. Dat heeft

Nadere informatie

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug

Nadere informatie

Groenbeleggen met de Rabobank

Groenbeleggen met de Rabobank Groenbeleggen met de Rabobank Zuinig zijn op het milieu. We weten allemaal hoe belangrijk dat is. Zeker tegenwoordig. Natuurlijk kunnen we zelf actief zorgen voor een betere leefomgeving. Alleen: vaak

Nadere informatie

Rabo Groen Obligaties. Rabobank. Een bank met ideeën.

Rabo Groen Obligaties. Rabobank. Een bank met ideeën. Rabo Groen Obligaties Rabobank. Een bank met ideeën. Groenbeleggen met de Rabobank Zuinig zijn op het milieu. We beseffen allemaal hoe belangrijk dat is. Zeker tegenwoordig. Natuurlijk kunnen we zelf actief

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 002 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2015) Nr. 78 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 18 november

Nadere informatie

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds Nieuwe verdeelmodel provinciefonds vertaling ijkpunten naar inclusief actualisering Eindrapport Cebeon, 24 mei 2011 I Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Bestuur... 4 3 Verkeer en vervoer... 6 4 Water en

Nadere informatie

3. Investeringen. 3.1 Energie-investeringsaftrek (EIA)

3. Investeringen. 3.1 Energie-investeringsaftrek (EIA) 3. Investeringen 3.1 Energie-investeringsaftrek (EIA) Met de EIA stimuleert het ministerie van Economische Zaken de aanschaf van bedrijfsmiddelen door ondernemingen die leiden tot energiebesparing of de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 302 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2016) Nr. 121 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN Aan

Nadere informatie

Daarnaast zijn er subsidies voor het versterken van de landschapskwaliteit binnen de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de Nationale Landschappen.

Daarnaast zijn er subsidies voor het versterken van de landschapskwaliteit binnen de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de Nationale Landschappen. Informatie subsidies particulier natuurbeheer Natuurbeheer wordt in Nederland uitgevoerd door terreinbeherende organisaties en particulieren. De overheid wil het beheer van natuur door particulieren, bijvoorbeeld

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 3 Kerncijfers 4 Dit is Groen Beleggen 10 Ontwikkelingen 13 Effecten 14 Milieuwinst 20 Groenprojecten 2005 in detail 23

Inhoud. Voorwoord 3 Kerncijfers 4 Dit is Groen Beleggen 10 Ontwikkelingen 13 Effecten 14 Milieuwinst 20 Groenprojecten 2005 in detail 23 J A A R V E R S L A G 2005 Inhoud Voorwoord 3 Kerncijfers 4 Dit is Groen Beleggen 10 Ontwikkelingen 13 Effecten 14 Milieuwinst 20 Groenprojecten 2005 in detail 23 Overzicht van projectcategorieën 38 Erkende

Nadere informatie

Financiële baten van windenergie

Financiële baten van windenergie Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Gelet op artikel 5.14, derde lid, aanhef en onderdeel a, en achtste lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001;

Gelet op artikel 5.14, derde lid, aanhef en onderdeel a, en achtste lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001; Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en de Staatssecretaris van Financiën van, nr. IENM/BSK- 2017/134916, houdende wijziging van de Regeling groenprojecten 2016 in verband met

Nadere informatie

Energie-investeringsaftrek: Fiscale voordelen bij aanschaf van zonnepanelen in 2016

Energie-investeringsaftrek: Fiscale voordelen bij aanschaf van zonnepanelen in 2016 Fiscale voordelen bij aanschaf van zonnepanelen in 2016 Investeren in zonne-energie is voor veel ondernemers een slimme keuze. U bespaart niet alleen jaarlijks op uw energiekosten, u profiteert als ondernemer

Nadere informatie

Compensatieverordening gemeente Midden-Drenthe

Compensatieverordening gemeente Midden-Drenthe Compensatieverordening gemeente Midden-Drenthe Verordening vastgesteld: 26-06-2003 In werking getreden: 15-09-2003 COMPENSATIEVERPLICHTING Artikel 1 Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan

Nadere informatie

Het doel van de Research- en developmentaftrek (RDA) is het stimuleren van onderzoek en ontwikkeling door het Nederlandse bedrijfsleven.

Het doel van de Research- en developmentaftrek (RDA) is het stimuleren van onderzoek en ontwikkeling door het Nederlandse bedrijfsleven. Research- en developmentaftrek Het doel van de Research- en developmentaftrek (RDA) is het stimuleren van onderzoek en ontwikkeling door het Nederlandse bedrijfsleven. Algemene informatie Aanvraagtermijn:

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 4 juli 2017 Betreft Tweede openstelling SDE+ 2017

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 4 juli 2017 Betreft Tweede openstelling SDE+ 2017 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 25-VIII-2006 C(2006) NN 41/2005 Groenfondsen - Nederland. Excellentie,

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 25-VIII-2006 C(2006) NN 41/2005 Groenfondsen - Nederland. Excellentie, EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25-VIII-2006 C(2006) 3886 Betreft: NN 41/2005 Groenfondsen - Nederland Excellentie, De Commissie deelt Nederland mede dat zij na onderzoek van de informatie die uw autoriteiten

Nadere informatie

Nr. 18 Brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Nr. 18 Brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 31920 Vergunningverlening natuur- en milieuwetgeving Nr. 18 Brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, februari 2015 1 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,8 % Figuur 1 zon-elektriciteit

Nadere informatie

Van asbestsanering tot zonnedak: een totaaloplossing zonder poespas

Van asbestsanering tot zonnedak: een totaaloplossing zonder poespas Van asbestsanering tot zonnedak: een totaaloplossing zonder poespas Haal rendement uit uw nieuwe dakbedekking: kies voor de zon! Duurzaam ondernemen is van deze tijd. Groene energie is van deze tijd. Asbest

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum

Nadere informatie

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op? Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.

Nadere informatie

Nadere onderbouwing bij afweging van energievarianten in Bronkhorst I

Nadere onderbouwing bij afweging van energievarianten in Bronkhorst I Bijlage 3 Nadere onderbouwing bij afweging van energievarianten in Bronkhorst I In deze bijlage worden de volgende onderdelen uit de toelichting bij het raadsvoorstel toegelicht: bijdrage aan energie en

Nadere informatie

VAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT

VAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT VAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT De overheid wil duurzame energie stimu leren en innovatie van duurzame energietechnieken bevor deren: meer duurzame energie in de toekomst. Doel is 16% duur

Nadere informatie

Persbericht. Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011

Persbericht. Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011 Persbericht Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011 Zeist, 26 augustus 2011 Ondanks het moeilijke klimaat voor beleggen is het volume

Nadere informatie

Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010. Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie

Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010. Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010 Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie Financieren Duurzame energie binnen Rabobank Groep Maatwerk Sustainability naast Food

Nadere informatie

Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard

Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard Gemeente Maasdriel commissie Ruimte 9 januari 2013 Teun Biemond Jan Woertman 1 Inhoud 1. Voorstellen 2.Herstructurering en Duurzaamheid 3.Duurzame

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones

Nadere informatie

Subsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs

Subsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs 29 september 2009 1 Subsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs Selina Roskam programma adviseurs Energiebesparing in de gebouwde omgeving 29 september 2009 Dubbele winst voor

Nadere informatie

pagina 1 25 aan Sectorcommissie Loonwerk onderwerp Factsheet Loonwerk 2011 Documentnummer Na datum 29 oktober 2012 van Judith Terwijn

pagina 1 25 aan Sectorcommissie Loonwerk onderwerp Factsheet Loonwerk 2011 Documentnummer Na datum 29 oktober 2012 van Judith Terwijn pagina 1 25 aan Sectorcommissie Loonwerk onderwerp Factsheet Loonwerk 2011 Documentnummer 20120679Na van Judith Terwijn datum 29 oktober 2012 Inleiding Het Colland Bestuursbureau voert jaarlijks een arbeidsmarktonderzoek

Nadere informatie

Onderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: 32% 18%

Onderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: 32% 18% Aan: gemeenteraad Van: B&W Datum: 9 november 2009 Betreft: Motie 134 "Meetbare stappen Duurzame Energie" In de raadsvergadering van 22 april 2009 is naar aanleiding van het onderwerp Duurzaamheidsplan

Nadere informatie

STAPPENPLAN AANSCHAF ZONNE-COLLECTOREN INDIVIDUEEL

STAPPENPLAN AANSCHAF ZONNE-COLLECTOREN INDIVIDUEEL STAPPENPLAN AANSCHAF ZONNE-COLLECTOREN INDIVIDUEEL Introductie De ontwikkelingen op het gebied van zonne-energie staan nooit stil. Heeft u ook belangstelling, dan kunt u zich als deelnemer aansluiten bij

Nadere informatie

Alles over wetgeving, subsidies en beleid

Alles over wetgeving, subsidies en beleid Alles over wetgeving, subsidies en beleid 20 maart 2018 Selina Roskam kennismakelaar duurzame utiliteitsbouw Rijksdienst voor Ondernemend Nederland 1 20 maart 2018 Hogeschool Inholland Alkmaar: Duurzaam

Nadere informatie

Investeren in de Energy Valley

Investeren in de Energy Valley www.pwc.nl Investeren in de Energy Valley Overzicht belangrijkste fiscale kansen en aandachtspunten per type investeerder Inleiding Energy Valley Energy Valley is een clusterorganisatie waarbinnen de markt,

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Nieuwe landgoederen Nederland

Nieuwe landgoederen Nederland Ruimte en Milieu Nieuwe landgoederen Nederland Bouwen aan een groene omgeving 02 Wie aan een landgoed denkt, stelt zich een ruim, bosrijk terrein voor met daarop een stijlvol gebouw. Het natuurschoon voert

Nadere informatie

De milieuwinst van de groenregeling inzichtelijk gemaakt

De milieuwinst van de groenregeling inzichtelijk gemaakt CE &( Oplossingen 2SORVVLQJHQÃYRRU voor milieu, PLOLHXÃHFRQRPLH economie en HQÃWHFKQRORJLH technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 tel: 015 2 150 150 fax:

Nadere informatie

Nationaal Groenfonds staat open voor innovatieve duurzame energieprojecten - N... (/) NEDERLANDSE VERENIGING DUURZAME ENERGIE NIEUWS

Nationaal Groenfonds staat open voor innovatieve duurzame energieprojecten - N... (/) NEDERLANDSE VERENIGING DUURZAME ENERGIE NIEUWS pagina 1 van 8 NEDERLANDSE VERENIGING DUURZAME ENERGIE (/) NIEUWS NATIONAAL GROENFONDS STAAT OPEN VOOR INNOVATIEVE DUURZAME ENERGIEPROJECTEN 9 november 2016 Van een bioenergiecentrale in Ede, die warm

Nadere informatie

Milieubarometer 2010-2011

Milieubarometer 2010-2011 NOTITIE Nr. : A.2007.5221.01.N005 Versie : definitief Project : DGMR Duurzaam Betreft : Milieubarometer 2010-2011 Datum : 6 januari 2012 Milieubarometer 2010-2011 Inleiding De milieubarometer is een instrument,

Nadere informatie

Opvallend in deze figuur is het grote aantal bedrijven met een vergunning voor exact 340 stuks melkvee (200 melkkoeien en 140 stuks jongvee).

Opvallend in deze figuur is het grote aantal bedrijven met een vergunning voor exact 340 stuks melkvee (200 melkkoeien en 140 stuks jongvee). Ontwikkeling melkveebedrijven in Utrecht, Gelderland en Brabant Analyse van mogelijke groei van melkveebedrijven op basis van gegevens van CBS en provincies Het CBS inventariseert jaarlijks de feitelijk

Nadere informatie

Steeds minder startersleningen beschikbaar

Steeds minder startersleningen beschikbaar RAPPORT Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar Uitgevoerd in opdracht van www.starteasy.nl INHOUD Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 202 203 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 42 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW EN INNOVATIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18491 9 april 2018 Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en de Staatssecretaris van Financiën,

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit

Nadere informatie

Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer

Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Introductie Methode Subsidies Technologien Wind Zon Geothermisch Biomassa Externe Investeerders

Nadere informatie

Steller :S. Wind Telefoonnummer ; 0229-252200 Afdeling : Middelen en Beheer - VG Email : s.wind@hoorn.nl Document retour: Nee

Steller :S. Wind Telefoonnummer ; 0229-252200 Afdeling : Middelen en Beheer - VG Email : s.wind@hoorn.nl Document retour: Nee 1 van 5 W- "W" OEMEENTE J ^ Q Q J *! ^ t Zaaknummer MOOISBS Behoort bii opleqqer: 1001958 nr. : Programmabegroting^g R u m e j k e Ordening en Volkshuisvesting Telefoonnummer ; 0229-252200 : Middelen en

Nadere informatie

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 1 edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2016: het edup

Nadere informatie

pagina 1 18 aan Sectorcommissie Paddenstoelen onderwerp Factsheet Paddenstoelen 2010 Documentnummer N datum 21 februari 2012

pagina 1 18 aan Sectorcommissie Paddenstoelen onderwerp Factsheet Paddenstoelen 2010 Documentnummer N datum 21 februari 2012 pagina 1 18 aan Sectorcommissie Paddenstoelen onderwerp Factsheet Paddenstoelen 2010 Documentnummer 20120140N van Daniella van der Veen datum 21 februari 2012 Inleiding Het Colland Bestuursbureau voert

Nadere informatie

Productspecifieke kenmerken

Productspecifieke kenmerken Productspecifieke kenmerken Nationaal Groenfonds Annuïteitenlening De Nationaal Groenfonds Annuïteitenlening is een lening, waarmee u de aankoop, ontwikkeling of het herstel van uw natuurproject kan financieren.

Nadere informatie

100% groene energie. uit eigen land

100% groene energie. uit eigen land 100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse

Nadere informatie

Fiscale voordelen bij aanschaf van zonnepanelen in 2016

Fiscale voordelen bij aanschaf van zonnepanelen in 2016 Fiscale voordelen bij aanschaf van zonnepanelen in 2016 Investeren in zonne-energie is voor veel ondernemers een slimme keuze. U bespaart niet alleen jaarlijks op uw energiekosten, u profiteert als ondernemer

Nadere informatie

FOCUS op speur- en ontwikkelingswerk

FOCUS op speur- en ontwikkelingswerk FOCUS op speur- en ontwikkelingswerk Het gebruik van de WBSO in 25 in opdracht van FOCUS op speur- en ontwikkelingswerk Het gebruik van de WBSO in 25 Inhoud Inleiding 3 Effect WBSO 4 Toegekende aanvragen

Nadere informatie

Stichting Roof Update. Flynth Subsidie Advies

Stichting Roof Update. Flynth Subsidie Advies MÉÉR WAARDE Stichting Roof Update & Flynth Subsidie Advies Marco Stehouwer Donderdag 14 juni 2012 Subsidie & daken Stimuleringsregeling Hemelwater Waterschap Aa en Maas 2011-2015 Subsidie voor zonnepanelen

Nadere informatie

Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Mevrouw dr. J.M. Cramer Postbus 20951 2500 EZ 'S-GRAVENHAGE

Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Mevrouw dr. J.M. Cramer Postbus 20951 2500 EZ 'S-GRAVENHAGE Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Mevrouw dr. J.M. Cramer Postbus 20951 2500 EZ 'S-GRAVENHAGE Land- en Tuinbouworganisatie Nederland Postbus 29773, 2502 LT Den Haag Bezoekadres

Nadere informatie

Milieubarometer 2009-2010

Milieubarometer 2009-2010 NOTITIE Nr. : A.2007.5221.01.N004 Versie : definitief Project : DGMR Duurzaam Betreft : Milieubarometer 2009-2010 Datum : 26 juli 2011 Milieubarometer 2009-2010 Inleiding De milieubarometer is een instrument,

Nadere informatie

Milieu-innovatie. Drie innovatieregelingen van de overheid. Programma Milieu & Technologie Groen Beleggen MIA\Vamil

Milieu-innovatie. Drie innovatieregelingen van de overheid. Programma Milieu & Technologie Groen Beleggen MIA\Vamil Milieu-innovatie Drie innovatieregelingen van de overheid Programma Milieu & Technologie Drie regelingen Programma Milieu & Technologie (ProMT) Subsidie voor de ontwikkeling en demonstratie van milieuvriendelijke

Nadere informatie

Persbericht. Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012

Persbericht. Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012 Persbericht Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012 Zeist, 28 februari 2013 Het totaal aan vermogen van de door Triodos Investment Management beheerde

Nadere informatie

Investeer in Polycultuur Zonnepark De Mikkelhorst

Investeer in Polycultuur Zonnepark De Mikkelhorst DUURZAAM HAREN Investeer in Polycultuur Zonnepark De Mikkelhorst www.duurzaamharen.nl Transitie naar duurzaam Het samenwerkingsverband tussen de Mikkelhorst, ingenieursbureau ROM3D en Coöperatie Duurzaam

Nadere informatie

pagina 1 20 aan Sectorcommissie Bedrijfsverzorgingsdiensten onderwerp Factsheet Bedrijfsverzorgingsdiensten 2011 Documentnummer N

pagina 1 20 aan Sectorcommissie Bedrijfsverzorgingsdiensten onderwerp Factsheet Bedrijfsverzorgingsdiensten 2011 Documentnummer N pagina 1 20 aan Sectorcommissie Bedrijfsverzorgingsdiensten onderwerp Factsheet Bedrijfsverzorgingsdiensten 2011 Documentnummer 20130221N van Judith Terwijn datum 22 april 2013 Inleiding Het Colland Bestuursbureau

Nadere informatie

FISCAL EINDEJAARTIPS VOOR HET FAMIILEBEDRIJF(2014)

FISCAL EINDEJAARTIPS VOOR HET FAMIILEBEDRIJF(2014) FISCAL EINDEJAARTIPS VOOR HET FAMIILEBEDRIJF(2014) Het einde van het jaar is weer in zicht. Bedrijfsopvolging.nl heeft wat fiscale tips voor familiebedrijven op een rij gezet. Schenken Ieder jaar kunt

Nadere informatie

Geschreven door OVL donderdag 12 november :00 - Laatst aangepast donderdag 12 november :01

Geschreven door OVL donderdag 12 november :00 - Laatst aangepast donderdag 12 november :01 Algemeen Op 21 december 2011 heeft de gemeenteraad van de gemeente Leek ingestemd met een breed gedragen initiatief voor de oprichting van een ondernemersfonds ter behartiging van collectieve belangen

Nadere informatie

Stappenplan bij het plaatsen zonnepanelen bij een Vereniging van Eigenaren (VvE)

Stappenplan bij het plaatsen zonnepanelen bij een Vereniging van Eigenaren (VvE) Stappenplan bij het plaatsen zonnepanelen bij een Vereniging van Eigenaren (VvE) Stap 1. Oriëntatie/Vooronderzoek U vindt uw energiekosten te hoog? U hebt in uw koopflat een eigen cv-ketel en u vindt uw

Nadere informatie

Productspecifieke kenmerken. voor particuliere en zakelijke klanten

Productspecifieke kenmerken. voor particuliere en zakelijke klanten Productspecifieke kenmerken Nationaal Groenfonds Annuïteitenlening De Nationaal Groenfonds Annuïteitenlening is een lening, waarmee u de aankoop, ontwikkeling of het herstel van uw natuurproject kan financieren.

Nadere informatie

Markt starters. Trendanalyse. Demografisch. Trendanalyse 14/04/16. 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek.

Markt starters. Trendanalyse. Demografisch. Trendanalyse 14/04/16. 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek. Markt starters Trendanalyse 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek Trendanalyse 2 1 Aantal starters door de jaren Starters per jaar 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000

Nadere informatie

slibvergisting, wordt omgezet in elektric iteit 0,029 per kwh. slibvergisting, wordt omgezet in elektriciteit 0,029 per kwh.

slibvergisting, wordt omgezet in elektric iteit 0,029 per kwh. slibvergisting, wordt omgezet in elektriciteit 0,029 per kwh. Regeling van de Minister van Economische Zaken van.., nr. WJZ, houdende vaststelling van de vaste bedragen per kwh ter stimulering van de milieukwaliteit van de elektriciteitsproductie voor het jaar 2005

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2013

Verkort Jaarverslag 2013 Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar

Nadere informatie

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid WERKTIJDVERKORTING 2016 Een onderzoek naar het beroep door ondernemingen in 2016 op art. 8 van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945 mei 2017

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2016, Vito, oktober 2017 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2016 bedraagt 6,4% Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Notitie evaluatie provinciaal impulsplan Starters: een eigen thuis!

Notitie evaluatie provinciaal impulsplan Starters: een eigen thuis! Notitie evaluatie provinciaal impulsplan Starters: een eigen thuis! een bijdrage in de besluitvorming omtrent verlenging van de regeling, oktober 2009 1. Aanleiding startersregeling Op 30 juni 2006 is

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering : 22 januari 2013 Agendanummer : 15 Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : H.J.M. Schrijver : Beleid en Projecten : Schutten Voorstel aan de raad Onderwerp : Nota Langedijk

Nadere informatie

Provincies, natuurlijk doen! Aanvulling BBL-oud-grond

Provincies, natuurlijk doen! Aanvulling BBL-oud-grond Provincies, natuurlijk doen! Aanvulling BBL-oud-grond Aanvullend advies aan het Interprovinciaal Overleg over de verdelingsvraagstukken samenhangend met de BBL-oud-grond Juni 2013 Inhoud 1 Inleiding 2

Nadere informatie

Huishoudens bouwen hun effectenportefeuille af

Huishoudens bouwen hun effectenportefeuille af Huishoudens bouwen hun effectenportefeuille af Inleiding Door de opkomst van moderne informatie- en communicatietechnologieën is het voor huishoudens eenvoudiger en goedkoper geworden om de vrije besparingen,

Nadere informatie

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Zeeland Seaports

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Zeeland Seaports Algemene Vergadering van Aandeelhouders Zeeland Seaports datum vergadering: 19 december 2014 agendapunt: datum stuk: onderwerp: vennootschapslening ZSP aan WarmCO2 Inleiding Begin 2013 was de continuïteit

Nadere informatie

Ontwerpregeling subsidiebedragen WKK 2006

Ontwerpregeling subsidiebedragen WKK 2006 Handelend na overleg met de Minister van Financiën en de Staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer; Gelet op artikel 72p, tweede lid, van de Elektriciteitswet 1998; Besluit:

Nadere informatie

whitepaper zakelijke zonnepanelen

whitepaper zakelijke zonnepanelen whitepaper zakelijke zonnepanelen zonnepanelen zakelijk de zon onze meest krachtige natuurlijke energiebron De zon straalt in 45 minuten voldoende energie op de aarde om te voorzien in de totale energiebehoefte

Nadere informatie

CONCEPT. Besluit: 1 Stcrt. 2003, 249; gewijzigd bij ministeriële regeling van 27 januari 2005 (Stcrt. 25). 2 Stcrt. 2004, 126.

CONCEPT. Besluit: 1 Stcrt. 2003, 249; gewijzigd bij ministeriële regeling van 27 januari 2005 (Stcrt. 25). 2 Stcrt. 2004, 126. Regeling van de Minister van Economische Zaken van., nr..., houdende wijziging van de Regeling subsidiebedragen milieukwaliteit elektriciteitsproductie 2005, de Regeling subsidiebedragen milieukwaliteit

Nadere informatie

Innovatie in de land- en tuinbouw 2016

Innovatie in de land- en tuinbouw 2016 Innovatie in de land- en tuinbouw 2016 In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (voorheen het ministerie van Economische Zaken) December 2017, R.W. van der Meer en M.A. van

Nadere informatie

Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 juli 2003.

Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 juli 2003. Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 juli 2003. In deze notitie wordt een beeld geschetst van de ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt. De notitie is als volgt ingedeeld: 1. Samenvatting.

Nadere informatie

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH. Reactie college van Gedeputeerde Staten op het Initiatiefvoorstel Duurzaamheidsfonds

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH. Reactie college van Gedeputeerde Staten op het Initiatiefvoorstel Duurzaamheidsfonds Gedeputeerde Staten STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Reactie college van Gedeputeerde Staten op het Initiatiefvoorstel Duurzaamheidsfonds

Nadere informatie

Vereveningsplan Groene Poort

Vereveningsplan Groene Poort Vereveningsplan Groene Poort Vereveningsplan Groene Poort ZLTO 8 april 2010 1 Vereveningsplan Groene Poort Opdrachtgever: De Groene Poort p/a Diaconielaan 27 4443 AN Nisse Opgesteld door: ZLTO Advies Cereshof

Nadere informatie