De schaamstreek. schaamte. Hoe zouden jullie zelf de urologische patiënt omschrijven?
|
|
- Rebecca de clercq
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Psychologische aspecten en aandachtspunten bij de urologische patiënt De urologische patiënt Paul ENZLIN Instituut voor Familiale en Seksuologiche Wetenschappen (KUL) Multidisciplinaire Raadpleging Vrouwelijke Seksualiteit (UZ Gasthuisberg ) Diensten Psychiatrie & Gynaecologie (UZ Gasthuisberg ) Urologie Inhoud definitie = 1 voorbeeld uitwerken oorzaken invloed op levenskwaliteit invloed op seksualiteit hypothetisch model rond ziekte en seksualiteit hulpverlening Urologische patiënt Hoe zouden jullie zelf de urologische patiënt omschrijven? Welke zijn typische ziektebeelden die behoren tot het domein van de urologie? Als ge aan denkt, wat komt er dan eerst in u op? De schaamstreek schaamte Hoe goed kennen mensen hun urologische anatomie? 1
2 Urologische problemen : taboe gebrek aan woordenschat schaamstreek! mismatch tussen leek en professioneel! gebrekaan informatie overmogelijke oorzaken te wijtenaan een somatisch probleem normaal na een bevalling Een onvermijdelijk en onbehandelbaar probleem dat hoort bij het ouder worden => passieve instelling tegenover het genezingsproces Urine incontinentie: definitie verschillende definities «incontinentie is een conditie waarbij het onvrijwillig verlies van urine een sociaal of hygiënisch probleem vormt en dat objectief aantoonbaar is» (ICS, 1988) «het onvrijwillig verlies van urine dat voldoende is om een probleen te zijn» (AHCPR, 1992) «onvrijwillig of ongepast verlies van urine dat objectief kan aangetoond worden» (RCPWP, 1995) Urine incontinentie: definitie Essentie «incontinentie is urine verliezen op een moment dat we dat - als man of vrouw - niet willen» «problematisch karakter = psychologisch» Urine incontinentie: oorzaken Oorzaken Somatische oorzaken een probleem van het afsluitsysteem stress-incontinentie: urineverlies bij hoesten en persen een probleem van de blaasactiviteit urge-incontinentie: bij aandrang onmiddellijkmoeten gaan psychologische oorzaken? invloed van psychologie op IC 2 onderzoeken invloed van IC op psychologie levenskwaliteit seksualiteit Urine incontinentie: oorzaken Psychologische oorzaken psychologische factoren Onderzoek 1 (Straub, 1949) Praten over een onderwerp dat bewust of onbewust gevoelens van angst of woedeoproept => neemt de blaasdruk toe Praten over een neutraal onderwerp => daalt de blaasdruk terug Onderzoek 2 (Jones, 1956) patient kan zien in welke mate de blaas gevuld is, leert deze in schatten hoeveel er in de blaas kan en wanneer er aandrang gevoeld wordt vervalsen van de feedback lege blaas maar volgens apparaat overvolle blaas subjectief aangeven dat de blaasdruk stijgt Levenskwaliteit 2
3 Levenskwaliteit : definitie Levenskwaliteit Hoe zouden jullie zelf levenskwaliteit definiëren? de mate waarin iemand tevreden is over zijn levensomstandigheden zoals deze gezien worden door de persoon zelf Wat zijn wezenlijke aspecten van de definitie van levenskwaliteit? Levenskwaliteit Overleven kwaliteit van leven (Qol) Qol = fysieke gezondheid psychologische gezondheid In seksualiteit komen beiden tot integratie seksualiteit +ve impact op Qol seksuele problemen -ve impact op Qol Levenskwaliteit IC is onderzocht als een ziekte, een somatisch probleem en heeft veel aandacht gekregen vanuit een medische achtergrond onderzoek naar de psycho-sociale gevolgen van IC is eerder beperkt en schaars IC artikels IC + levenskwaliteit 61 artikels IC + seksualiteit 51 artikels Urine incontinentie: taboe Culturele betekenis van IC IC is een erg beladen thema; belast met veel negatieve vooroordelen Culturele betekenis beïnvloedt de persoonlijke betekenis van IC silent sufferers diagnose = stigmatiserend terughoudendheid om anderen hierover in te lichten => IC is een «geheim» Brocklehurst (1993) 10% licht partner in < 10% vertelt het aan goede vriend of familielid 1/3 consulteerde ooit een HA 1/3 consulteerde pas na lange tijd te levenmet dit probleem probleem verbergen voor zichzelf, de partner, familie, hulpverleners = manier van omgaan met het probleem Urine incontinentie: taboe Culturele betekenis beïnvloedt de persoonlijke betekenis ongeluk als bedreiging van hetzelfwaardegevoel => een uitgekiend continentie verzorgingssyteem dat helpt om het zelfwaardegevoel te bewaren gebrek aan controle aantasting van het gevoel van maturiteit emotioneel trauma + grote psychologische problemen onderschatting van het probleem laat of geen hulp zoeken 3
4 het vage karakter van het probleem werkelijke beginpunt van IC is zelden klaar = evolutie van drie overlappende periodes begin herinnertmen zich alleen door diep na te denken dit is niet gewoon én problematisch dit is een persoonlijkprobleem waarvoor een oplossing moetgevonden worden onduidelijk probleem => geen goed actieplan voor het vage karakter van het probleem het behoort tot de dingen daar beneden seksualiteit, menstruatie, stoelgang en urine gebrek aan woorden om erover te spreken een uniek probleem: «ikben de enige die hiermee kampt» het is een onvermijdelijk gevolg van bevallen of ouder worden onduidelijk probleem => geen goed actieplan voor (Ashworth & Hagan, 1993) de betekenis voor het zelfwaardegevoel gevoel van immaturiteit gevoel van schuld, luiheid en incompetentie bekkenbodemspier oefeningen anderen worden potentiële beschuldigers (incl. artsen) bijv. in de winkelverband kopen als niemand kijkt angst te worden uitgesloten en geen respect te verdienen van anderen eigen lichaam en meer specifiek de schaamstreek wordt verafschuwd de invloed van de IC op het dagelijks leven IC leidt tot een constante alertheid over eigen lichaam mbt de blaas, de lichaamsgeur (ookaan anderen vragen, gebruik van vaginale deodorants) Alertheid die leit tot speciale voorzorgen anticiperen obsessief de blaas ledigen toilet planning obsessief uitijken naar aanwezigheid van toiletten gevaarlijke beweging vermijden minder drinken zich meermaals per dag wassen de invloed van de IC op het dagelijks leven verlies van vrijheid en spontaneïteit triestheid depressiviteit angst voor vererging in de toekomst IC is geen levensbedreigende ziekte geen statuut als zieke verwerven een probleemwaarvoor een oplossing gezocht moetworden zodat hetgewone leven kan worden verder gezet de invloed van de IC op het dagelijks leven Copingstrategie manieren van omgaan met minimaliseren ontkennen, het is niet echt een probleem aanmodderen het is toch geen echte ziekte, dus moet ik het ook niet behandelen hernoemen «ik ben niet incontinent, neen ik heb af te toe een ongelukje» bewust geen aandacht ( studied inattention ) hebben voor hetprobleem geheim houden gevaar ontwijken m.a.g. sociale isolatie 4
5 IC: gevolgen dagelijks leven veranderingen van de levensstijl erg veranderd 13% matig veranderd 23% niet zo veel veranderd 37% helemaal niet veranderd 23% stoppen met werken 3% minder uitgaan 15% minder vrienden zien 2% minder familiezien 1% aan huis gebonden zijn 4% IC: gevolgen dagelijks leven veranderingen van de levensstijl stoppen met aan sport doen 5% stoppen met dansen 4% kunnen niet meer heffen 10% minder drinken indien uitgaan 33% altijd toilet zoeken 33% IC: gevolgen dagelijks leven veranderingen van de levensstijl vertrouwen om naar het. te gaan warenhuis zeker 46% nietzeker 12% lange uitstap met de wagen nietzeker 28% cinema, theater, openbaar vervoer nietzeker 25% werk zeker 33% vrienden bezoeken, gaan eten zeker 40% Seksualiteit Uitgangspunt Seksualiteit en IC Seksualiteit is een complex fenomeen waarin biologische, psychologische, relationele en culturele factoren een rol spelen Een AMI verwijst naar een aantal cardiale symptomen en gevolgen, maar kan evenzeer een grote psychologische, relationele of sociale gevolgen met zich meebrengen Fysieke conditie Psychologisch welzijn Seksueel functioneren Seksualiteitsbeleving Relatie 5
6 Ziekteactiviteit Complicaties Compliance Fysieke conditie Compliance Fysieke conditie IC / UP IC / UP Seksueel functioneren Seksualiteitsbeleving Compliance Psychologisch welzijn Compliance Psychologisch welzijn Relatie Acceptatie Seksuele responscyclus Menselijke seksueel reageren cyclus gekarakteriseerd door verschillende fases elke fase: verwijstnaar uiteenlopende niveau s van opwinding beschrijft typische veranderingen tijdens het sekseel functioneren vasocongestie = verhoogde bloeddoorstroming van genitaal weefsel myotonie verhoogde neuromusculaire tensie => relaxatie en contractie Seksuele responscyclus Seksueel verlangen (libido) Seksuele opwinding Erectie en vaginale lubricatie Fysiologische en/of psychologische stimulatie Plateau- en orgasme Stijgende seksuele spanning met een hoogtepunt Resolutie Psychosomatische tekenen verdwijnen Bevrediging Indeling van seksuele disfuncties Seksuele disfuncties (classificatie) Problemen met het seksueel verlangen Verminderd seksueel verlangen Seksuele aversie Problemen met seksuele opwinding Problemen met vaginale lubricatie Erectiele disfunctie Problemen met orgasme Anorgasmie Premature ejaculatie Seksuele pijnstoornissen Dyspareunie Vaginisme Seksuele disfunctie te door een algemene medische conditie Seksuele disfunctie en seksuele problemen Seksuele disfunctie Niet alleseksueledisfuncties zijn seksuele problemen! Seksuele problemen Problemen gerelateerd aan seksueel gedrag Veranderingen in de lichamelijke ervaring van seksualiteit Bijv. verminderd gevoel bij geslachtsgemeenschap Veranderingen in de emotionele ervaring van seksualiteit Bijv. vrijen veroorzaakt een gevoel van verdriet, rouw, triestheid 6
7 Seksuele problemen Seksuele problemen: een indeling psychofysiologisch onderzoek seksuele responscyclus zin (desire, libido) seksuele opwinding (vaginale lubricatie) orgasme satisfactie (tevredenheid) pijn bij betrekkingen (dyspareunie) Invloed op seksueel functioneren Urine verlies tijdens seksualiteit Voorkomen af en toe 50% meestal 39% (bijna) altijd 11% 66% gebruikt een handdoek om beddegoed te beschermen 70% gaat plassen voor voor seksuele gemeenschap Invloed op seksueel functioneren Urine verlies tijdens seksualiteit Luxerende factoren nooit soms vaak Druk op de buik 23% 61% 16% Inbrengen van de penis 49% 37% 14% Stoten in de diepte 23% 51% 26% Orgasme 26% 35% 38% Seksuele opwinding 70% 18% 13% Clitorale stimulatie 51% 30% 19% Invloed op seksueel functioneren Urine verlies tijdens seksualiteit Invloed op seksuele relatie ja soms neen Gespannen vrijen 60% 16% 25% Schaamte 42% 30% 28% Minder vaak vrijen 42% 18% 40% Minder opwinding 40% 23% 37% Moeilijker Orgasme 40% 20% 40% Man vermijdt contact 5% 18% 77% Vrouw vermijdt contact 2% 5% 93% Invloed op seksueel functioneren IC kan een seksueel probleem veroorzaken IC kan als een excuus gebruikt worden omniet meer seksueel actief te moeten zijn (probleem maskeren) IC en de hulpverlening 7
8 IC: taboe slechts 10% van de mensen die kampen met IC hebben het aan hun partner gezegd minder dan 10% heeft het ooit aan een goede vriend of een familielid gezegd 66% heeft ooit een huisarts geconsulteerd voor dit probleem MAAR 33% van deze groep heeft de huisarts pas geconsulteerd nadat ze dit probleem al een hele tijd hadden IC : taboe «cultureel bepaalde» overtuigingen leven : bij de patiënten zelf onduidelijkprobleem datinvloed heeftop hetzelfwaardegevoel, het dagelijks leven en seksualiteitsbeleving zijnniet overtuigd dater een behandeling mogelijkis weten niet daten waar ze geholpen kunnen worden bij artsen gebrek aan interesse weinig empathische reacties van artsen bij probeemmelding artsen blijken niet altijdgoed op de hoogte te zijnover hetfuntioneren van de blaas(gebrek in de opleiding) IC : taboe «cultureel bepaalde» overtuigingen leven : Bij verpleegkundigen gebrek aan kennis en interesse emotiesdie worden opgeroepen door incontinentie bepalen hetalof niet welslagen van een behandeling Weinig empathische reactiesbij probleem melding Blijken niet altijd goed op de hoogte te zijnover het functioneren van de blaas (gebrekin de opleiding) => vragen over incontinentie worden niet gesteld PLISSIT - model Intensive therapy Specific Suggestions Limited Information Permission giving Als jij het doet, begin met kleine stappen voor jezelf voor de patiënt/arts verwacht niet te veel van jezelf van de patiënt/arts informeer jezelf over mogelijke behandelingen doorverwijzers kan de patiënt/arts het dan ook? 0 ja 0 neen 0 hij/zij moet het ook nog leren 8
9 Conclusie Urologische problemen zijn een geheim waarmee mensen niet makkelijk naar buiten komen Conclusie Urologische problemen kunnen een duidelijk invloed hebben op psychologisch functioneren, levenskwaliteit en seksualiteitsbeleving In de hulpverlening is er nog een groot taboe rond urologische problemen (pt, arts en VPK) dat wordt gevoed door onze cultuur 9
VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN...
VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW, KU Leuven) Centrum voor Klinische
Nadere informatieWat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk?
Wat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk? Ines Sneppe 1. Invloed van diabetes op seksualiteit Vorm van neuropathie
Nadere informatieSPREKEN OVER SEKSUALITEIT IN DE CONTEXT VAN PIJN: WAT NA DE PIJNLIJKE STILTE...?!
SPREKEN OVER SEKSUALITEIT IN DE CONTEXT VAN PIJN: WAT NA DE PIJNLIJKE STILTE...?! Paul Enzlin Instituut voor Familiale en seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Centrum voor klinische seksuologie en
Nadere informatieKanker en Seksualiteit?
Birgit Van hoorde Centrum voor Seksuologie en Gender UZ Gent Kanker en Seksualiteit? Intimiteit en seksualiteit bij kanker: wat is normaal? INHOUD Seksualiteit Kanker: gevolgen voor seksualiteit Taak seksuoloog
Nadere informatieDoc 69 Liefde,seks, senior
Doc 69 Liefde,seks, senior Let s talk about seks Riët Daniel, Gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog, Marjolein Oerlemans huisarts, Minouche van Rumste, gynaecoloog Doelen Bewustwording Kennis hebben
Nadere informatieSymposium COZ: Seksualiteit bespreekbaar maken vrijdag 29/3/2019. Kristel Mulders Coördinator Oncopsychologen/onco-seksuologe Jessa Ziekenhuis
Symposium COZ: Seksualiteit bespreekbaar maken vrijdag 29/3/2019 Kristel Mulders Coördinator Oncopsychologen/onco-seksuologe Jessa Ziekenhuis Seksualiteit en ziekte Uitgangspunt: Seksualiteit is een complex
Nadere informatieVragenlijsten. Vragenlijsten. Vragenlijsten
Vragenlijsten http://hdl.handle.net/1765/103217 Vragenlijsten Vragenlijsten 1 2 Erasmus Medical Center Rotterdam Vragenlijsten 3 UDI-6: Urogenitale Klachten Lijst In hoeverre heeft u van het volgende last:
Nadere informatieOverloopincontinentie Overloopincontinentie. Ongewild druppelsgewijs urineverlies dat veroorzaakt wordt door een overvolle blaas.
Urologie Algemeen: In grote lijnen onderscheiden we drie soorten incontinentie: Stressincontinentie Bij stressincontinentie of inspanningsincontinentie treedt er ongewenst urineverlies op bij bepaalde
Nadere informatieChronisch nierlijden en seksualiteit. informatie voor patiënten
Chronisch nierlijden en seksualiteit informatie voor patiënten CHRONISCH NIERLIJDEN EN SEKSUALITEIT 3 WAT IS SEKSUALITEIT? 4 SEKSUELE PROBLEMEN EN HUN OORZAKEN 4 PROFESSIONELE HULP? 6 CONTACTGEGEVENS 7
Nadere informatieWat is seksualiteit?
Seksuele problemen bespreken 09-11-2010 Ilse Penne Psychologe,seksuologe, systeemtherapeute Wat is seksualiteit? Psychologie Gedrag Biologie Cultuur 1 1980 Biologisch Psychologisch Seksueel Relationeel
Nadere informatieINSTRUCTIE VRAGENLIJST BEKKENBODEM.
INSTRUCTIE VRAGENLIJST BEKKENBODEM. Geachte mevrouw, Voor u ligt de vragenlijst die u hebt ontvangen van uw behandelende gynaecoloog. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen in uw problematiek
Nadere informatieNeovida: Intimiteit en seksualiteit na kanker. Kristel Mulders Coördinator onco-psychologen en onco-seksuologe Jessa ziekenhuis 16/09/2019
Neovida: Intimiteit en seksualiteit na kanker Kristel Mulders Coördinator onco-psychologen en onco-seksuologe Jessa ziekenhuis 16/09/2019 Wanneer kanker in je leven komt: De veranderingen in jouw leven
Nadere informatieIs seks een issue? U C L M
Is seks een issue? w. Drs. H.E de Groot w. Drs.. Tuijnman- Raasveld psycholoog/ seksuoloog Polikliniek Psychosomatische Gynaecologie & Seksuologie Is seks een probleem voor nierpatiënten? Wat weten we
Nadere informatieOverzicht. Het werkt hier beneden niet meer zo goed 16/04/2013. Kennis. Attitude. Gespreksvaardigheden. Inge Paesschierssens - Week van de
Het werkt hier beneden niet meer zo goed Omgaan met seksualiteit en intimiteit bij ouderen 1 Verpleegkundigen en Vroedvrouwen- 2 Overzicht Kennis Attitude Gespreksvaardigheden de 1 1. KENNIS 3 Verpleegkundigen
Nadere informatieInstructie. Geachte mevrouw,
Instructie. Geachte mevrouw, Voor u ligt de vragenlijst die u hebt ontvangen van uw behandelende gynaecoloog en uroloog. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen in uw problematiek en om het
Nadere informatieOncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis
Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk
Nadere informatieInhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven
Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Wat is een trauma? Trauma kan cultuurafhankelijk zijn Cultuur bepaalt reactie Cultuur aspecten:
Nadere informatieInstructie vragenlijst voorafgaande aan de behandeling
Instructie vragenlijst voorafgaande aan de behandeling Geachte mevrouw, Voor u ligt de vragenlijst die u heeft ontvangen van uw behandelend gynaecoloog. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen
Nadere informatieWat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.
Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek urologie
Urodynamisch onderzoek urologie 2 Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieSeksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter
Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit en waar kan het misgaan? Seksualiteit
Nadere informatieNierfalen en Seksualiteit
Nierfalen en Seksualiteit 1 Inhoudsopgave Inleiding Seksuele problemen bij nierfalen Bij mannen en vrouwen Factoren die het seksueel functioneren kunnen beïnvloe- den Bespreekbaar maken Maatschappelijk
Nadere informatieBekkenfysiotherapie. multidisciplinair samenwerken
Bekkenfysiotherapie multidisciplinair samenwerken MSc Bekkenfysiotherapie: Lieke Wiggers (Fysiotherapie Noordman) Margo Versteeg (Fysiotherapie de Werfheegde) 3 november 2016, EZH-conferentie Inhoud Bekkenbodem
Nadere informatieSeksuele disfuncties. Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO. Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin
Seksuele disfuncties Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin Inhoud 1. Definities 2. Resultaten 3. Besluit Holebi 1. Steekproef 2. Prevalentie 3. Leeftijd 4. Duur
Nadere informatieInstructie. Geachte mevrouw,
Instructie. Geachte mevrouw, Voor u ligt de vragenlijst die u hebt ontvangen van uw behandelende gynaecoloog. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen in uw problematiek en om het effect van
Nadere informatieTVT-behandeling bij stressincontinentie. Behandeling door de gynaecoloog
TVT-behandeling bij stressincontinentie Behandeling door de gynaecoloog Inleiding Binnenkort wordt u opgenomen voor een operatie om stressincontinentie te behandelen. Stressincontinentie is ongewild urineverlies
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek. Cystometrie-Drukmetingen
Urodynamisch onderzoek Cystometrie-Drukmetingen Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Voor dit onderzoek worden ook de termen 'cystometrie' of 'drukmetingen' gebruikt.
Nadere informatieVragenlijst Bekkenbodem voor behandeling
Vragenlijst Bekkenbodem voor behandeling Instructie Geachte mevrouw, Voor u ligt de vragenlijst die u hebt ontvangen van uw behandelende gynaecoloog. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen
Nadere informatieOncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis
Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Infobrochure Urodynamisch onderzoek mensen zorgen voor mensen Inleiding Waarom een urodynamisch onderzoek? Binnenkort wordt u in het Mariaziekenhuis opgenomen voor een urodynamisch onderzoek, om na te
Nadere informatieInstructie. Geachte mevrouw,
Instructie Geachte mevrouw, Deze vragenlijst is bedoeld om de situatie na de behandeling die u hebt ondergaan te vergelijken met de situatie zoals die vóór de behandeling bestond. Daarom begint deze vragenlijst
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Infobrochure Urodynamisch onderzoek mensen zorgen voor mensen Inleiding Binnenkort wordt u in het Mariaziekenhuis opgenomen voor een urodynamisch onderzoek, om na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten.
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek urologie
Urodynamisch onderzoek urologie Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieBekkenbodem na behandeling
Vragenlijst Bekkenbodem na behandeling Instructie Geachte mevrouw, Deze vragenlijst is bedoeld om de situatie na de behandeling die u hebt ondergaan te vergelijken met de situatie zoals die vóór de behandeling
Nadere informatieGeachte mevrouw, Naam: Geboortedatum: Gewicht: Datum van invullen:
Geachte mevrouw, Voor u ziet u de vragenlijst die u hebt ontvangen van uw behandelend gynaecoloog. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen in uw problematiek en om het effect van de voorgestelde
Nadere informatieSeksualiteit bij dementie Liefde, Lust of last? Dr. Susan van Hooren
Seksualiteit bij dementie Liefde, Lust of last? Dr. Susan van Hooren Definitie Persoonlijk Taboe Seksualiteit Seksualiteit bij ouderen Representatief onderzoek is schaars Bias in groep: lichamelijke aandoening
Nadere informatieAls u pijn heeft bij het vrijen
Als u pijn heeft bij het vrijen 2 Heeft u als vrouw last van pijn bij het vrijen? Veel vrouwen kennen deze klacht. Wat kan hiervan de oorzaak zijn? Hoe kan het CWZ uw klacht behandelen? Dat en meer kunt
Nadere informatiekankeren seksualiteit: eenlastigduo?
kankeren seksualiteit: eenlastigduo? C.M. Bax arts-seksuoloog NVVS IJsselland Duodagen, 7-8 april 2016 Disclosure sheet Vereniging Medische Staf (Disclosureslide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten
Nadere informatieNederlandstalige bekkenbodem vragenlijst (NBBV)
Nederlandstalige bekkenbodem vragenlijst (NBBV) Blaasfunctie 1. Hoe vaak urineert u op een dag? 0. Tot 7 keer 1. 8-10 keer 2. 11-15 keer 3. Meer dan 15 keer 2. Hoe vaak moet u s nachts opstaan om te urineren?
Nadere informatieBekkenbodem vragenlijst
Bekkenbodem vragenlijst Gynaecologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Vragenlijst Instructie. Geachte mevrouw, Voor u ligt de vragenlijst die u hebt ontvangen van uw behandelende gynaecoloog. De vragenlijst is
Nadere informatieAdviezen na een prostaatoperatie via de buik
Adviezen na een prostaatoperatie via de buik Er is bij u een gedeelte van de prostaat (prostaatweefsel) verwijderd. Op de afdeling bent u zo goed mogelijk voorbereid op de situatie thuis. Het is van groot
Nadere informatieSeks, het moet wel leuk blijven!
Seks, het moet wel leuk blijven! Seksualiteit Het seksuele gevoel, de seksuele gedachte en lichaamsreacties zijn privé en persoonlijk. Het is dan ook niet zo gemakkelijk om over seksuele problemen te praten.
Nadere informatieAfdeling: Urologie. Onderwerp: Urodynamisch onderzoek
Afdeling: Urologie Onderwerp: Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw
Nadere informatieOnderzoek Behandeling Fysiotherapie Operatie
Stressincontinentie U bent patiënt bij de afdeling urologie van VU medisch centrum (VUmc). VU medisch centrum is een universitair medisch centrum waar medisch specialisten worden opgeleid. Zij doen zelfstandig
Nadere informatieProject. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten
Ongekende noden Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 25 november 2011 Dixit Woet Gianotten
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Voorbereiding... 1 3 Het onderzoek... 2 4 Nazorg... 3 5 Bijwerkingen... 3 6 Wat te doen in geval van ziekte of verhindering?... 3 7 Tot slot... 4
Nadere informatieVragenlijst Bekkenbodemcentrum St. Antonius
Patiëntenpas Vragenlijst Bekkenbodemcentrum St. Antonius Geachte mevrouw, Dit is de vragenlijst van het St. Antonius Bekkenbodemcentrum. Wij vragen u deze lijst af te drukken en in te vullen ter voorbereiding
Nadere informatieWerkwijze kinderen met een aandoening van urinewegen en geslachtsorganen (urogenitale aandoeningen)
Werkwijze kinderen met een aandoening van urinewegen en geslachtsorganen (urogenitale aandoeningen) Algemeen Bij kinderen die geboren worden met een ernstige aandoening van urinewegen en geslachtsorganen
Nadere informatieDermatologiecongres (Chronische) Huidziekten en seksualiteit
Dermatologiecongres 2018 (Chronische) Huidziekten en seksualiteit Drs. Ilaniek Zantingh Gz-psycholoog / seksuoloog NVVS Disclosures Potential disclosures Ilaniek Zantingh Possible relevant relation with
Nadere informatieAdviezen na een prostaatoperatie via de urinebuis
Adviezen na een prostaatoperatie via de urinebuis Er is bij u een gedeelte van de prostaat (prostaatweefsel) via de plasbuis uitgesneden. Het is van groot belang dat u na de operatie een aantal adviezen
Nadere informatieKayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019
Kayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019 MAAK JE HET BESPREEKBAAR? Doelen Waarom moet seksualiteit besproken worden Welke problemen
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Een urodynamisch onderzoek Binnenkort wordt bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Dit onderzoek wordt gedaan op de polikliniek urologie. Doel hiervan is na te gaan wat de oorzaak
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Urologie Beter voor elkaar 2 Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten.
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Het onderzoek
Nadere informatieSymposium Cheek to Cheek Seksualiteit: een menselijke behoefte. Kristel Mulders Seksuologe UZ-Leuven 7 mei 2015
Symposium Cheek to Cheek Seksualiteit: een menselijke behoefte Kristel Mulders Seksuologe UZ-Leuven 7 mei 2015 Wat is seksualiteit? Definities: Van Dale: Handelingen en gevoelens die te maken hebben met
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
De incontinentiekliniek Informatie voor patiënten Urodynamisch onderzoek DIENST UROLOGIE Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch
Nadere informatie4. Wat zijn uw klachten? Specifieke omschrijving patiënt;
Anamneselijst man Nummer: 1. Geboorte datum:././. 2. Intake datum:././. 3. Indicatie: 4. Wat zijn uw klachten? Specifieke omschrijving patiënt; 5. Oorzaak: a. TUR-P/open prostatectomie b. radicale prostatectomie
Nadere informatieIntimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten
Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 26 november 2012 Ongekende noden Reactie van de
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek. Cystometrie-Drukmetingen
Urodynamisch onderzoek Cystometrie-Drukmetingen Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Voor dit onderzoek worden ook de termen 'cystometrie' of 'drukmetingen' gebruikt.
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek 2 Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Urodynamisch onderzoek
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Het onderzoek
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Binnenkort wordt bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Het doel van dit onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Urodynamisch onderzoek wordt vaak verricht
Nadere informatieBekkenfysiotherapie. Gynaecologie
Bekkenfysiotherapie Gynaecologie BEKKENFYSIOTHERAPIE 1. Wat is bekkenfysiotherapie? 2. Wat is het verschil met gewone fysiotherapie? 3. Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol? 4. Hoe werkt de bekkenfysiotherapeut?
Nadere informatieFysiotherapie bij bekkenbodemproblemen
00 Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen aanvullende informatie bij de folder 'Bekkenbodemproblemen bij vrouwen' Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is mede samengesteld door de Nederlandse
Nadere informatieVragenlijst Bekkenpoli
Vragenlijst Bekkenpoli Geachte mevrouw, U heeft zich aangemeld bij de bekkenpoli wegens bekkenbodem problematiek. Hieronder wordt o.a. verstaan incontinentie voor urine en/of ontlasting, verzakkingsklachten,
Nadere informatieVragenlijst voor mannen. Geachte meneer,
Vragenlijst voor mannen Geachte meneer, U heeft zich aangemeld bij de bekkenbodempoli. Dit kan alleen op verwijzing van uw huisarts. Onder bekkenbodemproblematiek wordt o.a. verstaan incontinentie voor
Nadere informatieIntimiteit en Parkinson
+ Intimiteit en Parkinson Anouk van Dillen Gezondheidszorgpsycholoog Seksuoloog NVVS + 14 februari, een mooie dag om over intimiteit te praten! + Nadruk op: - het positieve - wat wel kan - verbetering
Nadere informatieVragenlijst bekkenbodemurinewegproblemen
Vragenlijst bekkenbodemurinewegproblemen Instructie Voor u ligt de vragenlijst die u heeft ontvangen in verband met bekkenbodemurinewegproblemen. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen in
Nadere informatieProblemen met het seksueel functioneren
Factsheet 2007-4 Problemen met het seksueel functioneren Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatienogal 6. Was u beperkt bij het doen van uw werk of andere dagelijkse activiteiten?
Geachte heer, Er werd bij u geopteerd om een robot-geassisteerde prostaatingreep uit te voeren. Deze levensreddende ingreep heeft een aantal subjectieve gevolgen op uw plassen, uw seksualiteit en uw algemeen
Nadere informatieVaginistisch reageren
Vaginistisch reageren 1 Wat is het? Vaginisme wil zeggen dat het niet lukt om een penis, vingers of tampon in je vagina in te brengen. Probeer je het, dan spannen je bekkenbodemspieren zich onbewust aan.
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kanker
Psychosociale problemen bij kanker mogelijkheden voor begeleiding in het azm Psychosociale problemen bij kanker Inleiding 3 Reacties 3 Begeleiding 3 Wanneer hulp inschakelen 4 Vroegtijdige herkenning 4
Nadere informatieKanker en seksualiteit
Kanker en seksualiteit AnneMarie Kuijs Manager Ontwikkeling & Begeleiding Stichting-OOK 31 januari 2019 AnneMarie Kuijs, maart 2018 2 AnneMarie Kuijs, maart 2018 3 https://www.youtube.com/watch?v=q64htnej
Nadere informatieBekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten
Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Albert Schweitzer ziekenhuis Regionaal Bekkenbodem Centrum maart 2010 pavo 0682 Inleiding Problemen met de bekkenbodem beginnen vaak met kleine klachten. Licht
Nadere informatieTOT-operatie: voor urineverlies bij inspanning
TOT-operatie: voor urineverlies bij inspanning Deze brochure geeft u informatie over de TOT- operatie. TOT is een afkorting van Trans Obturator Tape. Bij de TOT operatie wordt een niet-oplosbaar, kunstof
Nadere informatiebekkenfysiotherapeut Lichen Sclerosus
De rol van de bekkenfysiotherapeut in de behandeling van Lichen Sclerosus Vragen 03-11-2018 Tine van den Bos Bekkenfysiotherapeut MSPT Inhoud Anatomie Symptomen Beantwoorden van vragen Vragen Wat is er
Nadere informatieMedewerkerinformatie. Bekkenfysiotherapie. Wat is bekkenfysiotherapie? terTER_
Medewerkerinformatie Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? 1234567890-terTER_ Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? Bij bekkenfysiotherapie leert u om de spieren van de bekkenbodem
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht om de oorzaak van uw plasklachten te achterhalen. Een urodynamisch onderzoek wordt verricht indien u klachten
Nadere informatieZelfkatheterisatie / zelfdilatatie
Zelfkatheterisatie / zelfdilatatie Deze folder is bestemd voor mensen die zichzelf gaan katheteriseren. teriseren. In deze folder wordt beschreven wat zelfkatheterisatie is en wat het voor u in de dagelijkse
Nadere informatieIncontinentie vragenlijst en 24-uurs mictiedagboek
Incontinentie vragenlijst en 24-uurs mictiedagboek Inleiding U treft hierbij de vragenlijst aan die u heeft ontvangen van uw behandelend gynaecoloog. Wij verzoeken u deze lijst ingevuld mee te nemen naar
Nadere informatieGeachte mevrouw, (een postzegel is niet nodig) MR210 05_17
Geachte mevrouw, U heeft zich aangemeld bij het bekkenbodemcentrum. Hiervoor heeft u een verwijzing van uw huisarts gekregen. Onder bekkenbodemproblematiek wordt o.a. verstaan incontinentie voor urine
Nadere informatieDienst Gynaecologie Verloskunde. Geachte mevrouw, U raadpleegde uw arts in verband met een bekkenbodemprobleem.
Dienst Gynaecologie Verloskunde Informatie voor de patiënt Bekkenbodem Vragenlijst voor de patiënte Geachte mevrouw, U raadpleegde uw arts in verband met een bekkenbodemprobleem. Ter verdere oppuntstelling
Nadere informatieOnderzoek urinewegen Urodynamisch onderzoek
Onderzoek urinewegen Urodynamisch onderzoek Beste patiënt Onderzoek urinewegen - Urodynamisch onderzoek Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het onderzoek is na te gaan
Nadere informatieBekkenfysiotherapie. bij bekkenbodemklachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Problemen met de bekkenbodem beginnen vaak met kleine klachten. Licht urineverlies
Nadere informatieurineverlies bij vrouwen incontinentie
patiënteninformatie urineverlies bij vrouwen incontinentie Met incontinentie wordt bedoeld: ongewild urineverlies. Veel vrouwen verliezen ongewild urine bij inspanning of hebben te vaak en te snel aandrang
Nadere informatieBespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) 03/02/2019
Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) Kristel Mulders Coördinator oncopsychologen /oncoseksuoloog Jessa Ziekenhuis 03/02/2019 Betrekken van de partner Literatuur over psycho-oncologie: In de dagdagelijkse
Nadere informatieurologische vragenlijst man
urologische vragenlijst man VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg
Nadere informatieStressincontinentie. Behandelmethoden. Bekkenbodemcentrum/Urologie. 5918i URO.036/1012
Stressincontinentie Behandelmethoden Bekkenbodemcentrum/Urologie Inleiding Deze folder geeft u informatie over mogelijke oplossingen voor ongewild urineverlies tijdens inspanning, bij vrouwen. Stressincontinentie
Nadere informatieSamen op weg: De rol van psychologische ondersteuning bij kanker. Christel Knops & Ciska De Smedt
Samen op weg: De rol van psychologische ondersteuning bij kanker Christel Knops & Ciska De Smedt I N L E I DING Wanneer kan je beroep doen op de onco-psycholoog Wat met naasten, kinderen,? Wat doen we?
Nadere informatiePsychosociale aspecten bij longkankerpatiënten. Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007
Psychosociale aspecten bij longkankerpatiënten Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007 Overzicht Inleiding Prevalentie psychosociale problemen Specifieke aspecten bij longkanker
Nadere informatieurologische vragenlijst vrouw
urologische vragenlijst vrouw VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg
Nadere informatieOmgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast?
Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast? An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent Stellingen 2 We moeten de patiënt zover krijgen dat hij zijn stoma aanvaardt. Ja Ik
Nadere informatieGeachte mevrouw, (een postzegel is niet nodig) MR210 08_17
Geachte mevrouw, U heeft zich aangemeld bij het bekkenbodemcentrum. Hiervoor heeft u een verwijzing van uw huisarts gekregen. Onder bekkenbodemproblematiek wordt o.a. verstaan incontinentie voor urine
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Afdeling urologie gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Uw afspraak 3 Wat is een urodynamisch onderzoek? 3 Voorbereiding op het onderzoek 4 Het onderzoek 4 Na het onderzoek 5 De uitslag
Nadere informatieVragenlijst Bekkenbodemcentrum St. Antonius
Vragenlijst Bekkenbodemcentrum St. Antonius Geachte mevrouw, Dit is de vragenlijst van het St. Antonius Bekkenbodemcentrum. Wij vragen u deze lijst af te drukken en in te vullen ter voorbereiding van uw
Nadere informatieUrologie. Urodynamisch onderzoek
Urologie Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieURODYNAMISCH ONDERZOEK
URODYNAMISCH ONDERZOEK 25735 Inleiding In overleg met uw uroloog is besloten om een functie onderzoek van de blaas (een urodynamisch onderzoek) te doen. Uw arts heeft u al verteld wat u kunt verwachten.
Nadere informatie