H.J. Bonjer, hoofd afdeling heelkunde VUmc, voorzitter ROAZ VUmc J.C. Goslings, traumachirurg/medisch hoofd TraumaNet AMC, voorzitter ROAZ AMC

Transcriptie

1 Verslag - Regionaal Overleg Acute Zorg, regio VUmc en AMC Datum: vrijdag 14 februari 2014 Aanvang: uur Locatie: Rosarium, Amsterdam Aanwezigen: Zie Bijlage 1 Voorzitters: H.J. Bonjer, hoofd afdeling heelkunde VUmc, voorzitter ROAZ VUmc J.C. Goslings, traumachirurg/medisch hoofd TraumaNet AMC, voorzitter ROAZ AMC Welkom en opening Dhr. Goslings en dhr. Bonjer openen de vergadering en heten de aanwezigen welkom. 1. Stand van zaken herinrichting acute zorg Dhr. F.M.J. de Groot (TraumaNet AMC) presenteert de stand van zaken m.b.t. de concentratie van de acute zorg en de gebeurtenissen sinds de presentatie van Achmea en VGZ tijdens het ROAZ van 22 november Namens het ROAZ AMC en ROAZ VUmc is op 9 december jl. per brief aan de zorgverzekeraars opheldering gevraagd rondom begrippen en definities in hun plannen. Hierop is kort geleden wel een reactie gekomen, maar door het uitblijven van voldoende nadere informatie is besloten om de geplande regionale Taskforce van professionals, die zou worden samengebracht om de concentratieplannen inhoudelijk te beoordelen, niet door te laten gaan. Landelijk wordt door de ROAZ-en ervaren dat de dialoog met de verzekeraars moeizaam tot stand komt, waarbij veelal sprake is van informatie-ongelijkheid. Sinds eind januari krijgt dit onderwerp steeds meer aandacht in de pers. Het ROAZ is geen onderhandelingspartner, de ziekenhuizen maken zelf afspraken met de verzekeraars over te verlenen zorg. Het ROAZ heeft echter wel een wettelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van het toetsen van veranderingen in het acute zorgaanbod in de regio. Daarnaast is het van belang te beseffen dat het concentreren van het acute zorgaanbod impact heeft op alle partijen binnen de gehele zorgketen. Belangrijk in de discussie is het beoordelen van de risico s, de haalbaarheid en de samenhang in de keten (bv eerste lijn, maar ook op IC en SEH). 2. Herinrichting specialistische spoedeisende zorg: Effecten op de keten in Noord-Holland Noord Dhr. Smeekes (directie RAV/GHOR veiligheidsregio NHN) zet de effecten uiteen die de concentratie van acute zorg hebben op de ambulancezorg. De zorgverzekeraars hebben tot nu toe alleen met ziekenhuizen gesproken en nog niet met directies van HAP s of ambulancediensten. Dit terwijl concentratie ertoe leidt dat zorgstromen zullen veranderen, wat belangrijke consequenties heeft voor de ambulancediensten. Daarnaast moet nagedacht worden over de opgeschaalde zorg. Netwerk NHN is van mening dat het concentratieproces moet worden bezien vanuit ketenzorg. Er moeten niet alleen afspraken gemaakt worden met ziekenhuizen. Landelijke afstemming tussen koepels is nodig. Daarnaast moeten lokale openbaar bestuurders bij dit proces betrokken worden. 3. Huidige situatie zorgaanbod en situatie zoals geschetst door zorgverzekeraars. Wat betekent dit voor het acute zorgaanbod in de regio? Om de discussie over de concentratieplannen te faciliteren zijn een zestal stellingen geformuleerd aan de hand waarvan de discussie zal worden gevoerd. Deze stellingen hebben betrekking op de verschillende scenario s zoals beschreven door ZN. Onder elke stelling worden globaal een aantal meningen weergegeven die de revue zijn gepasseerd. 1

2 Algemeen Stelling 1: Ik ben het eens met de huidige concentratieplannen van de verzekeraars A. Ja: 7% C. Deels: 60% B. Nee: 31% D. Geen mening: 2% IC-zorg Stelling 2: Bent u het eens met voorgestelde IC scenario? A. Ja: 44% B. Nee: 56% Dhr. Barnas (internist-intensivist Amstelland ziekenhuis) is tegen de stelling en benadrukt dat een patiënt altijd ernstig ziek kan worden. Daarvoor is een IC van een bepaald niveau nodig, ook voor electieve zorg. Hij vervolgt met een presentatie die de bevindingen van de focusgroep IC van het VUmc weergeeft. In deze presentatie worden de gronden waarop de verzekeraars hun IC scenario hebben gebaseerd inhoudelijk weerlegd. Door de VUmc focusgroep wordt betwijfeld of er bewijs is voor volume-, kwaliteit- en kostenargumenten van ZN. Er wordt al goede zorg geleverd door level-1,-2 en -3 IC s. Het concentratievoorstel van ZN leidt tot hogere risico s. De huidige bewezen goede ICzorg moet worden behouden op alle ziekenhuislocaties, evenals intensivisten en Spoed Interventie Teams. Er moet worden ingezet op verdieping en samenwerking, Alle ziekenhuizen zijn bereid om afspraken te maken over complexe IC zorg. De voorzitter verwijst na de presentatie naar de stelling en vraagt ook om een tegengeluid. Mevr. Vroom (AMC) vindt dat in de presentatie van dhr. Barnas niet alle punten zijn belicht. Zij stelt dat het voor sommige patiënten beter is om in een goed geoutilleerd (24/7 alle faciliteiten beschikbaar) ziekenhuis te zijn en dan kan het denkbaar zijn dat deze uitgebreide faciliteiten wellicht in minder ziekenhuizen worden aangeboden. Bovendien is zij van mening dat het sluiten van een IC niet per definitie negatieve effecten hoeft te hebben voor het aangeboden chirurgische palet van dat ziekenhuis (vaak een genoemd argument tegen sluiting IC s), aangezien chirurgische patiënten in de praktijk niet vaak op de IC belanden. Dhr. Roldaan (directie MC Groep) is vóór de stelling. In Lelystad heeft men een kleine IC, die een stabilisatiefunctie vervult met overdag een intensivist. Buiten kantoortijden wordt via tele-ic samengewerkt met OLVG en ernstig zieke patiënten gaan daar naartoe. Dit is een prima model. Dhr. Schubert (internist-intensivist Flevoziekenhuis) is hierop tegen. Het aanbod patiënten in Flevoland is dermate groot, dat het tijdsverlies (eerst opvang door een anesthesist en daarna transport naar Amsterdam) mensenlevens gaat kosten. Patiënten kunnen plotseling zo ernstig ziek worden, dat direct een volledige IC nodig is. Naast bovenstaande punten bleek dat er onduidelijkheid bestaat over wat de PACU s uit het voorstel van ZN precies inhouden. AAA-zorg Stelling 3: Wat is een mogelijk knelpunt bij de voorgestelde concentratie van AAA-zorg? A. Geen, ik voorzie geen problemen: 40% C. De aanrijtijden worden te lang: 38% B. Gestelde volumenorm is te laag: 3% D. Anders: 19% Dhr. Wisselink (VUmc) meldt dat zowel aanrijdtijd als de faciliteiten de uitkomst kunnen beïnvloeden. Het is beter om een AAA door te rijden naar een centrum waar continu chirurgen en alle faciliteiten beschikbaar zijn. Concentratie levert winst op. Wat de kop van Noord-Holland betreft is het niet haalbaar om alles naar één plaats (Amsterdam) te vervoeren. Meerdere locaties verspreid over de regio s blijven noodzakelijk. Het gaat echter om een zeer klein aantal patiënten. Een ander discussiepunt is dat het beeld niet altijd wordt herkend als AAA (15-20%). Patiënten worden dan behandeld in andere ziekenhuizen. Uit onderzoek blijkt dat de (perifere) zorg in deze gevallen ook niet minder goed is. Uit onderzoek is niet bekend welke van de drie Amsterdamse centra het het beste doet. 2

3 CVA-zorg Stelling 4: Wat is een mogelijk knelpunt bij de voorgestelde concentratie van CVA zorg? A. Geen, ik voorzie geen problemen: 12% B. De aanrijtijd wordt te lang ( event-to-door ): 29% C. 3-5 CVA centra is niet voldoende om de zorgstroom op de vangen ( door-to-needle ): 24% D. Voor laag complexe zorg leidt concentratie niet tot doelmatigheidswinst: 24% E. Anders: 12% Dhr. Limburg (Flevoziekenhuis) geeft aan dat het volumecriterium van ZN niet onderbouwd is. Bovendien wordt de zorg uitgesproken over de additionele reistijd bij concentratie. Dit dient meegewogen te worden in het plan, want dit is een belangrijke voorspeller van de uitkomst (20 minuten extra kan gevaarlijk zijn). Mevr. Visser (VUmc) sluit zich hierbij aan en benadrukt dat patiënten binnenkomen met een klacht, niet met een diagnose. Er presenteren zich veel meer mogelijke patiënten dan patiënten die daadwerkelijk de diagnose krijgen. CVA-zorg is niet hoogcomplex. De kosten liggen niet in het ziekenhuis, maar in het hersteltraject daarna. Besparing acute fase kan daarmee (dure) gevolgen hebben voor de latere fase. In alle ziekenhuizen moet gekeken worden naar volume, door-to-needle tijden en uitkomst zodat ziekenhuizen van elkaar kunnen leren. Dhr. Smeekes meldt dat het bij deze groep gaat om een hoog volume. Hij voorziet problemen door langere reistijd, direct voor patiënt, maar ook indirect voor beschikbaarheid voor andere patiëntgroepen. Dhr. Simons (OLVG/SLAZ) voegt hieraan toe dat ZN zich baseert op publicaties over Noord-Londen, terwijl de uitgangssituatie daar niet vergelijkbaar is met die in Nederland. De vraag is nu hoe men deze bij ZN van tafel krijgt. Dhr. Levi (AMC) benadrukt dat het van belang is om met een tegenvoorstel te komen en niet alleen aangeven wat er niet goed is aan de concentratieplannen van ZN. Tot slot wordt gewezen op het CVA-netwerk en de kwaliteitsindicatoren die daar worden geregistreerd. Mogelijk kan van deze registratie gebruik worden gemaakt in de discussie. Geboortezorg Stelling 5: Wat is een mogelijk knelpunt bij de voorgestelde concentratie van acute geboortezorg? A. Geen, ik voorzie geen problemen: 17% B. Concentratie leidt tot meer acute situaties met slechte afloop: 46% C. De volumenorm wordt niet consequent gehandhaafd: 12% D. Anders: 24% Vanuit de deelnemers wordt de vraag gesteld waarop de volumenorm is gebaseerd en of deze gehandhaafd wordt. Dhr. Van der Post (AMC) meldt dat deze norm geen harde wetenschappelijke basis heeft en dat vanuit ZN is geuit dat de norm onderhandelbaar is. Dhr. Timmermans (Westfriesgasthuis) benoemt dat de concentratie geografisch gezien mogelijk lijkt. Hoorn en Purmerend (18 km) zien bijvoorbeeld mogelijkheden. Mevr. Dings (SLAZ) voegt toe dat het SLAZ en OLVG door ZN niet als 1 locatie worden gezien. Zij voldoen ook beiden aan de benoemde volumenormen. Geboortezorg blijft dus behouden op 2 locaties. Dhr. Roorda (Tergooi) merkt op dat door concentratie een aantal super-centra zullen ontstaan die misschien wel partussen zullen uitvoeren. De vraag is wat hiervan het effect is op de kwaliteit van zorg. Dhr. Van der Post sluit zich hierbij aan en vindt dat winst is te halen uit betere ketenafspraken tussen 1 e, 2 e en 3 e lijn. Dit wordt nogmaals onderstreept door Mevr. C.J.M. De Groot (VUmc): afstand in combinatie met goede ketenzorg is het belangrijkst, niet het volume. In Zweden is ondanks de afstanden de zorg het best, daar is de ketenzorg heel anders georganiseerd. Vanuit de RAV Flevoland wordt gereageerd dat door concentratie van geboortezorg, de aanrijtijd (en bijbehorende risico) toeneemt. Tot slot wordt als punt van zorg aangedragen dat weghalen van de geboortezorg uit een ziekenhuis tevens vergaande gevolgen zal hebben voor de kindergeneeskunde. 3

4 Multitrauma zorg Stelling 6: Wat is een mogelijk knelpunt bij voorgestelde concentratie van multitrauma? A. Geen, ik voorzie geen problemen: 44% B. Vervoer vanuit de kop van Noord-Holland duurt te lang: 26% C. Capaciteit Level 1 traumacentra: 10% D. Anders: 20% Mevr. Biesheuvel (VUmc) meldt dat het pre-hospitaal eigenlijk al erg goed gaat. Verdeling lijkt redelijk duidelijk. Soms is pas achteraf duidelijk dat het een multitrauma betreft. Het MCA ziet ruim honderd multitrauma s per jaar. Dat zij geen multitrauma s meer mogen behandelen zou wellicht de enige verandering zijn en sluit aan bij reeds ingezette landelijke ontwikkelingen. Dhr. Smeekes benoemt het relatief aantal grote aantal verkeersongevallen in de kop van Noord-Holland. Hij voorziet problemen door langere reistijd. Direct voor de patiënt, maar ook indirect voor beschikbaarheid van ambulances voor andere patiëntgroepen. PCI s Stelling 7: Bent u het eens met het voorgestelde PCI scenario? A. Ja: 69% B. Nee: 31% Dhr. De Winter (AMC) benoemt het probleem dat triage complex is. Hij uit de zorg dat daardoor overpresentatie zal ontstaan waarbij aanzienlijke aantallen non-stemi patiënten naar niet-pci centra zullen worden vervoerd, wat consequenties heeft voor de capaciteit. Dhr. Bonjer merkt op dat het PCI scenario niet representatief is voor de gehele cardiale zorg. Ritmestoornissen ontbreken bijvoorbeeld in het scenario, terwijl dit effect heeft op infrastructuur. Een mogelijk probleem is dat aangewezen centra straks moeite krijgen met logistiek en infrastructuur. Dhr. Plomp (Tergooi) voegt hieraan toe dat het Tergooi in het nieuwe scenario geen PCI s meer mag doen, terwijl zij een hoog volume centrum zijn en bijna alles vanuit Flevoland behandelen. Samenvatting Samenvattend zijn o.a. de volgende discussiepunten aan de orde geweest m.b.t. de concentratieplannen van ZN: Een meerderheid van de aanwezigen was het deels eens met de voorgenomen concentratieplannen (7% volledig eens, 31% oneens, 60% deels eens en 2% geen mening). De concentratieplannen van ZN hebben gevolgen voor de ambulancezorg (aanrijtijden, transporttijden en daarmee beschikbaarheid voor overige ritten). Concentratieplannen hebben gevolgen voor de bereikbaarheid van acute zorgvoorzieningen voor de patiënt. IC: de meningen over mogelijkheden tot en uitvoering van concentratie zijn verdeeld. AAA: concentratieplannen zijn voortzetting van reeds ingezette ontwikkelingen. CVA: bewijs voor kwaliteits-/doelmatigheidswinst van de voorgestelde concentratie wordt betwist. Geboorte: er is winst te behalen uit betere ketenafspraken. MT: de concentratieplannen zijn een voortzetting van reeds ingezette ontwikkelingen. PCI: men is bezorgd dat door concentratie overpresentatie ontstaat van non-stemi patiënten in PCI-centra. Het is van belang om niet alleen de onderbouwing van de concentratieplannen te weerleggen, maar na te denken over alternatieven. 4. Hoe verder in dialoog met de zorgverzekeraars Dhr. Goslings bedankt de deelnemers voor hun aanwezigheid en input en vraagt hoe wij nu verder zouden kunnen gaan. Er wordt gediscussieerd over het opstellen van een gezamenlijke reactie richting ZN die als onderlegger kan dienen bij gesprekken van bestuurders met verzekeraars. Hierbij is afstemming met andere regio s misschien ook nuttig (bv Utrecht, Leiden). Dhr. Bonjer oppert de mogelijkheid om een nieuwe bijeenkomst te organiseren om dit inhoudelijk te bespreken. 4

5 Mevr. Dings waarschuwt dat er geen tijd meer is voor inhoudelijke bijenkomsten hierover, aangezien in april de zorgverzekeraars alweer met ziekenhuizen om de tafel gaan over Dhr. F.M.J. de Groot zegt dat de uiteindelijke verdeling door ZN en de ziekenhuizen zal worden gemaakt. En vraagt om een duidelijke opdracht en tijdspad door beide ROAZ-en. Het plan is dat de bureaus van beide ROAZ regio s voorbereidingen treffen voor het opstellen van factsheets, waarop de reeds verzamelde inhoudelijke input wordt samengevat die kunnen dienen als onderlegger. Deze factsheets zullen eerst inhoudelijk worden getoetst door professionals alvorens deze verspreid worden. 5

6 Bijlage 1: Aanwezigen ROAZ VUmc/AMC 14 februari Voorl. Naam Functie Organisatie H.J.W. van Alphen manager zorg MCA Gemini Groep M. Baltes bedrijfskundig manager Spaarne ziekenhuis M. Barnas internist intensivist Amstelland ziekenhuis J. Berdowski stafadviseur TraumaNet AMC T. Biesheuvel chirurg/mmt arts VUmc D. Bonink directeur Netwerk acute zorg, regio VUmc H.J. Bonjer hoofd afdeling heelkunde VUmc M. Borggreve bedrijfsleider IC Zaans Medisch Centrum J.C. Broertjes Raad van bestuur Amstelland ziekenhuis J. Detering directeur GGD/GHOR Zaanstreek en Waterland F.J.H. Dings Raad van bestuur SLAZ J.A.G. Drapers lid medische directie AMC F.J.H. van Dungen kinderarts neonatoloog VUmc J.C. Goslings traumachirurg AMC C. de Groot stafadviseur TraumaNet AMC C.J.M. de Groot hoogleraar verloskunde VUmc F.M.J. de Groot manager TraumaNet AMC P. Grotens capaciteit manager Kennemer Gasthuis M. Heetveld chirurg Kennemer Gasthuis H.T. Henneveld kinderarts Tergooi ziekenhuizen S. Hetem mgt. assistent (verslag) Netwerk acute zorg, regio VUmc E. Hiemstra SEH arts MC Groep M. Hoeksema bedrijfsleider SEH Zaans Medisch Centrum R. van Hoeve directeur Huisartsenposten Amsterdam A. van der Hulst Heijnen bedrijfsleider SLAZ M. Klooster stafadviseur TraumaNet AMC R. Koeter manager Rode Kruis ziekenhuis J.R. de Kruijk neuroloog Tergooi ziekenhuizen M.M. Levi Raad van bestuur AMC E.J. van Lieshout directie/intensivist Ambulance Amsterdam / AMC M. Limburg neuroloog Flevoziekenhuis K.W.L. Makarawung hoofd RAV Flevoland E.R. van der Meer raad van bestuur Bovenij L. Notenboom stafadviseur Netwerk acute zorg, regio VUmc J. Plomp cardioloog Tergooi ziekenhuizen C.H. Polman raad van bestuur VUmc K.J. Ponsen traumachirurg MCA Gemini Groep J.A.M. van der Post gynaecoloog AMC N. Posthuma internist Bovenij ziekenhuis M. Rhebergen adviseur (verslag) Netwerk acute zorg, regio VUmc T. Roldaan directeur MC Groep R.J. Roorda raad van bestuur Tergooi ziekenhuizen W.O. Scheuder raad van bestuur Spaarne ziekenhuis E. Schoofs directeur Coop. Huisartsenp. Zaanstreek Waterland E. Schubert internist intensivist Flevoziekenhuis M. Simons traumachirurg OLVG/SLAZ E.R. van Slobbe Bijlsma intensivist anesthesioloog Tergooi ziekenhuizen M.D. Smeekes directeur GHOR/RAV Veiligheidsregio NHN 6

7 M. van der Steeg stafadviseur (verslag) TraumaNet AMC M. Stevenhaagen stafadviseur TraumaNet AMC R. Stumpel directeur GGD Gooi & Vechtstreek H. Ticheler SEH arts Rode Kruis ziekenhuis A.E. Timmermans raad van bestuur Westfriesgasthuis R. Ton directeur RAV Gooi & Vechtstreek B.A. Twigt traumachirurg Bovenij ziekenhuis M.C. Visser neuroloog VUmc H. Visser gynaecoloog Tergooi ziekenhuizen M.B. Vroom hoofd IC AMC R.J. de Winter cardioloog AMC W. Wisselink vaatchirurg VUmc J. Woldman adj. directeur GHOR Adam Amstelland Wnd/GGD A'dam 7