6Fiche. tzitemzo... als je een minderjarige vreemdeling bent in België. Recht op medische verzorging van minderjarige vreemdelingen.

Transcriptie

1 6Fiche tzitemzo... als je een minderjarige vreemdeling bent in België Recht op medische verzorging van minderjarige vreemdelingen.

2 Of je nu illegaal of legaal in België verblijft, wanneer je feitelijk in België aanwezig bent, kan je nood hebben aan medische verzorging. Medische kosten worden deels terugbetaalt wanneer je aangesloten bent bij een ziekenfonds. En wanneer je het moeilijk hebt om de kosten voor je gezondheidszorgen te betalen, kan I. RECHT OP EEN MENSWAAR- DIG LEVEN je onder bepaalde voorwaarden een beroep doen op het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn Art. 23 van de Belgische Grondwet (OCMW) om je hiermee te helpen. (G.W.) stelt dat iedereen het recht heeft om een menswaardig leven te leiden. Dit houdt o.a. het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, juridische en geneeskundige hulp in, en het recht op een behoorlijke huisvesting. Daarnaast zegt ook art. 24 van het Wanneer je illegaal in België verblijft, zal het recht op gezondheidszorg vaak héél minimaal ingevuld worden. Specifieke wetten voorzien vaak uitzonderingen of zeer strenge voorwaarden om, gratis, hulp te krijgen in deze situaties. Kinderrechtenverdrag dat minderjarigen recht hebben op de grootst mogelijke mate van gezondheid en op geneeskundige verzorging en revalidatie. Zolang je in België verblijft, heb je dus in principe recht op bescherming van je gezondheid en op medische hulp wanneer dat nodig mocht zijn. II. GEZONDHEIDSZORG werkeloosheid, of omdat ze met pensioen zijn. IN BELGIË Wanneer men via zijn loon bijdraagt In principe heeft iedereen die op het aan de sociale zekerheid, kan men zich Belgische grondgebied verblijft recht ook aansluiten bij een ziekenfonds op gezondheidszorg. Je kan dan ook (of mutualiteit). Voor deze aansluiting steeds vrij een arts of een behandeling kiezen én een beroep doen op ziekenfonds waarbij men aangesloten moet men wel nog apart betalen. Het een kwaliteitsvolle dienstverlening en is, betaalt dan een deel van de kosten behandeling. terug van de dokter, het ziekenhuis, Maar medische kosten zijn vaak erg medicatie of andere gezondheidszorgen. De patiënt moet dan alleen nog duur. Daarom is iedereen normaal verzekerd voor gezondheidskosten in een klein bedrag, het zogenaamde België. remgeld, zelf betalen. Mensen die officieel werken (dus niet Waarom is de sociale zekerheid en in het zwart) betalen via hun werk een aansluiting bij het ziekenfonds belangrijk? bijdragen aan de sociale zekerheid. De sociale zekerheid gebruikt deze Wel, stel dat je je been breekt, een bijdragen om bepaalde sociale kosten röntgenfoto moet laten maken en een mee te helpen betalen, bv. ziektekosten, kraamgeld, kosten voor de op- wordt, enkele medische onderzoeken gips moet krijgen, of dat je ernstig ziek voeding van kinderen onder de vorm moet ondergaan en dure medicatie van kinderbijslag,, én om eventueel moet nemen, of dat je een ongeval een vervangingsinkomen uit te keren krijgt, geopereerd moet worden en aan mensen die op een bepaald moment niet kunnen werken door ziekte, p1 p2

3 daarna nog lang moet revalideren, dervaliden, kinderen wiens ouders Als je aangesloten bent bij een ziekenfonds, zal het ziekenfonds normaal bepaalde voorwaarden aangesloten allebei overleden zijn, kunnen onder ongeveer 75% (onder bepaalde voorwaarden zelfs tot 90%) van je medische manier ook een terugbetaling krijgen worden bij een ziekenfonds en op die kosten terugbetalen. Jijzelf zal dan enkel nog 25% van deze kosten, het zoge- van hun medische kosten. naamde remgeld, moeten betalen. III. HET BELGISCHE ZIEKEN- De SIS-kaart (of sociale identiteitskaart) bewijst dat men verzekerd is. FONDS EN VREEMDELINGEN Men zal deze kaart gewoonlijk moeten Vreemdelingen die officieel in België gebruiken bij de apotheek, in het ziekenhuis, Ook minderjarigen krijgen werken een SIS-kaart op hun eigen naam. Zolang kinderen studeren en hun ouders werken, kunnen zich net als Belgen Vreemdelingen die officieel in België kinderbijslag ontvangen voor hen, zijn aansluiten bij een ziekenfonds. Hun ze voor de terugbetaling van medische minderjarige kinderen zullen, zolang ze kosten verzekerd via hun ouders. studeren en hun ouders kinderbijslag voor hen ontvangen, ook verzekerd Door een systeem van onderlinge zijn voor de terugbetaling van hun medische kosten via het ziekenfonds van solidariteit kunnen ook mensen die geen bijdragen (kunnen) betalen aan hun ouders. de sociale zekerheid zich aansluiten bij een ziekenfonds. Niet-begeleide Daarnaast zijn er nog enkele specifieke regels voor bepaalde catego- minderjarige vreemdelingen, gepensioneerde werknemers, erkende minrieën van vreemdelingen : - E.U.-onderdanen kunnen onder bepaalde voorwaarden ingeschreven blijven kader van de maatschappelijke dienstverlening van het OCMW. bij het ziekenfonds in hun thuisland. - Niet-begeleide minderjarige Vreemdelingen die ingeschreven vreemdelingen kunnen zich onder zijn in het rijksregister bepaalde voorwaarden ook aansluiten bij een ziekenfonds. (Zie verder onder punt V.) - Vreemdelingen (echtgenoten, samenwonenden, ouders of kinderen jonger dan 25 jaar) die ten laste genomen worden door iemand die zelf aangesloten is bij een ziekenfonds, kunnen zich onder bepaalde voorwaarden ook aansluiten bij een ziekenfonds. - Asielzoekers en personen zonder wettig verblijf kunnen zich meestal niet inschrijven bij een ziekenfonds. Sommige vreemdelingen komen volgens bovenstaande regels niet in aanmerking om zich aan te sluiten bij een ziekenfonds. Wanneer ze ingeschreven zijn in het rijksregister, dus wanneer ze ingeschreven zijn in het vreemdelingenregister of in het bevolkingsregister, kunnen zij zich toch nog aansluiten bij een ziekenfonds. Het gaat meer bepaald om vreemdelingen die gemachtigd zijn tot een verblijf van meer dan 3 maanden, of tot een verblijf voor onbepaalde duur, of om vreemdelingen Asielzoekers hebben normaal wel recht die gevestigd zijn in België. op medische begeleiding aangeboden door het open opvanginitiatief waar ze verblijven of in het kader van de maatschappelijke dienstverlening van het OCMW. Personen zonder wettig verblijf hebben in principe enkel recht OPMERKING : Vreemdelingen die wachten op een inschrijving in het vreemdelingenregister of in het bevolkingsregister komen vaak ook in aanmerking voor een op dringende medische hulp in het p3 p4

4 aansluiting bij een ziekenfonds. Wanneer jij en je begeleider illegaal Erkende vluchtelingen, slachtoffers in België verblijven, zullen jullie zich in van mensenhandel, mensen die een machtiging tot verblijf om humanitaire redenen kregen, die wachten op hun inschrijving in het Vreemdelingenregister kunnen zich dus gewoonlijk wel reeds aansluiten bij een ziekenfonds. principe niet kunnen aansluiten bij een ziekenfonds. Jullie zullen dan ook geen beroep kunnen doen op de terugbetaling van jullie medische kosten via de ziekteverzekering. Dit betekent niet dat je geen medische hulp kan krijgen maar wel dat jullie die hulp in principe IV. BEGELEIDE MINDERJARIGE volledig zelf moeten betalen. VREEMDELINGEN (BMV) Enkel wanneer iemand die wel verzekerd Wanneer een minderjarige vreemdeling naar België komt met een wettelijke vertegenwoordiger (ouder, voogd) die hem begeleidt, is deze begeleider verantwoordelijk voor hem. Deze begeleider zal de minderjarige vertegenwoordigen in België, bijvoorbeeld (en dus gerechtigd) is je ten laste wil nemen, kom je eventueel wel in aanmerking voor aansluiting bij een ziekenfonds. Om recht te hebben op aansluiting moet je echtgenoot, samenwonende, ouder of kind (van jonger dan 25 jaar) zijn van de verzekerde! wanneer procedures gevoerd worden om een verblijfsrecht te krijgen in België. En hij moet er o.a. ook voor zorgen dat de minderjarige de nodige gezondheidszorgen krijgt. In het kader van maatschappelijke dienstverlening van het OCMW kan je als persoon zonder wettig verblijf gelukkig ook rekenen op gratis dringende medische hulp als je Je leeft illegaal (zonder recht op verblijf) in België behoeftig bent. (Kosten van voeding, kledij en huisvesting vallen niet onder dringende medische hulp.) gende medische hulp terugbetalen als Een medische zorgverstrekker zal beslissen of het gaat om dringende metuigschrift kunnen voorleggen waarin jullie behoeftig zijn (1), een medisch gedische hulp of niet. Maar dringende staat dat je wel degelijk nood had aan medische hulp is in elk geval meer dan dringende medische hulp (2) en illegaal in België verblijven (3). alleen die hulp die aangeboden wordt op de spoedgevallendienst van het ziekenhuis. Minderjarige vreemdelingen die Het OCMW zal de kosten van drin- samen met hun wettelijke vertegen- p5 p6

5 woordigers illegaal in België verblijven, hebben daarnaast ook recht op tot opleidingen, ) in een open voedsel, kledij, toegang tot tolken, die materiële hulp die noodzakelijk is opvangstructuur. voor hun ontwikkeling. Dit is het geval Wanneer jullie verblijven in een collectieve of individuele open opvang- wanneer ze behoeftig zijn doordat hun wettelijke vertegenwoordigers niet structuur zullen jullie die medische (kunnen) instaan voor hun levensonderhoud. In dat geval heb je als minder- noodzakelijk is om een menswaardig hulpverlening en verzorging krijgen die jarige recht op materiële hulp (o.a. leven te leiden. ook op medische hulp) maar enkel Als jullie bepaalde noodzakelijke medische zorgen niet zouden krijgen, op die hulp die aangeboden wordt door een federaal opvangcentrum. kan je begeleider, binnen de 5 dagen, beroep aantekenen tegen deze beslissing bij de directeur-generaal van Fe- Er loopt een asielprocedure dasil of bij de OCMW-raad als jullie in Van zodra je begeleider een asielaanvraag indiende voor jullie, tot 5 da- van minderjarige vreemdelingen voor een LOI verblijven. (Zie fiche 4 Opvang gen na de afwijzing van een eventueel meer uitleg over open opvangstructuren.) beroep bij de Raad van State, hebben jullie, op enkele uitzonderingen na, recht op materiële hulpverlening Wanneer jullie ervoor gekozen hebben om geen gebruik te maken van dit van de Belgische overheid. aanbod en elders opvang gevonden In principe krijgen jij en je begeleider materiële hulp onder op medische begeleiding. Kosten voor hebben, hebben jullie nog steeds recht de vorm van opvang (medische eventuele medische tussenkomsten, begeleiding maar ook onderdak, kunnen terugbetaald worden door Fe- dasil of door het OCMW indien jullie oorspronkelijk toegewezen waren aan een LOI. ontvangt, kan je je aansluiten bij een ziekenfonds en zo een terugbetaling krijgen van je medische kosten. Let wel: in principe moet je een betalingsverbintenis voor de medische zorgen aanvragen vooraleer je de zorgen Je bent slachtoffer van mensenhandel laat toedienen. Wanneer jullie niet toegewezen werden aan een opvangstructuur, genieten jullie van de maatschappelijke Wanneer je slachtoffer bent van mensenhandel, kan je samen met je begeleider in een gespecialiseerd cenboden dienstverlening aangetrum opgevangen worden tijdens de door het OCMW. Dat kan bijvoorbeeld wanneer jullie asiel aangevraagd verblijfsprocedure. Je zal daar ook de nodige medische begeleiding krijgen. hebben tijdens een legaal ver- blijf in België of wanneer jullie asielprocedure heel erg lang aansleept. De volledige kosten voor alle gezondheidszorgen die noodzakelijk zijn om een menswaardig leven te leiden, worden dan betaald door het OCMW. OPMERKING : Wanneer je tijdens deze procedure ten laste genomen wordt door iemand die aangesloten is bij de ziekteverzekering, of een machtiging tot een verblijf van meer dan 3 maanden ontvangt, kan je je aansluiten bij een ziekenfonds OPMERKING : Wanneer je tijdens de asielprocedure en zo een terugbetaling krijgen van je medische kosten. ten laste genomen wordt door iemand die aangesloten is bij de ziekteverzekering, of een machtiging tot een Je leeft legaal (met recht op verblijf) in België verblijf van meer dan 3 maanden p7 p8

6 Van zodra jij en je begeleider een verblijfsmachtiging voor België verkrijgen, dat je alle nodige gezondheidszorgen Je begeleider moet ervoor zorgen kunnen jullie zich wel aansluiten bij krijgt. Uitzonderlijk kan het gebeuren een ziekenfonds. Dit ofwel omdat je dat hij over onvoldoende bestaansmiddelen beschikt om hiervoor te begeleider gaat werken en sociale bijdragen betaalt, ofwel omdat jullie ingeschreven zijn in een vreemdelingen- het ziekenfonds. Hij heeft dan recht betalen, zelfs na de tussenkomst van register of bevolkingsregister. op hulp van het OCMW onder de vorm van maatschappelijke integratie of maatschappelijke dienstverlening. V. NIET-BEGELEIDE MINDER- Je hebt als niet-begeleide minderjarige JARIGE VREEMDELINGEN (NBMV). vreemdeling recht op alle materiële hulp die noodzakelijk is om een menswaardig leven te leiden. En dus ook op Als niet-begeleide minderjarige vreemdeling kan je je bij een ziekenfonds medische hulp en begeleiding. Deze aansluiten wanneer je werkt (in kader van deeltijds onderwijs), als je ten opvangcentrum waarin je verblijft hulp zal je normaal krijgen via het laste genomen wordt door iemand tijdens de eerste 15 dagen dat je in die aangesloten is bij de ziekteverzekering (bv. pleegouder), of wanneer je cedure, Het opvangcentrum zal dan België bent (OOC), tijdens je asielpro- ingeschreven bent in het vreemdelingenregister of in het bevolkings- zal normaal ook de kosten ervan be- zorgen voor je medische verzorging en register. talen (gewoonlijk via tussenkomst van Wanneer je niet onder 1 van deze 3 categorieën valt, heb je als niet-begeleide Fedasil of van het OCMW). minderjarige vreemdeling bovendien Wanneer je opgevangen wordt in een ook het recht om je aan te sluiten bij voorziening van de Bijzondere een ziekenfonds als je minstens 3 Jeugdbijstand worden je medische opeenvolgende maanden lager kosten betaald via tussenkomst van de of secundair onderwijs volgde. Vlaamse overheid. Als je jonger bent dan 6 jaar, kan je je aansluiten indien je ingeschreven bent Wanneer je zelfstandig woont, zal in een kleuterschool of wanneer je je voogd of je begeleider er normaal een beroep doet op preventieve gezinsondersteuning van Kind en Gezin ook medische zorgen, krijgt. Wanneer voor zorgen dat je alle nodige hulp, dus (Vlaanderen) of bij l Office de la Nais- je behoeftig bent, zal het OCMW of de sance et de l Enfance (Wallonië). p9 p10

7 Vlaamse overheid gewoonlijk de kosten ervan betalen. Wanneer je bij een pleeggezin woont, zullen je pleegouders ervoor zorgen dat je de nodige medische zorgen krijgt en er ook voor betalen eventueel via tussenkomst van de Vlaamse overheid. Wanneer je aangesloten bent bij een ziekenfonds, zal deze (een deel van) de medische kosten terugbetalen. Wanneer je ook de rest van de kosten (het zogenaamde remgeld) niet kan betalen, kunnen deze betaald worden door het OCMW, of eventueel door Fedasil. VI. NOG VRAGEN? Deze fiche maakt deel uit van een t Zitemzo -reeks van 8 aparte fiches over en voor minderjarige vreemdelingen waarin telkens meer uitleg staat over een bepaald aspect van het vreemdelingenrecht. De fiches zijn beschikbaar in het Nederlands, Frans, Engels, Duits, Spaans en Russisch. De inhoud van de 8 fiches : 1. Enkele belangrijke begrippen. 2. Wie is verantwoordelijk voor jou? 3. Procedures die je kan volgen om een verblijfsrecht in België te krijgen. 4. Opvang van minderjarige vreemdelingen. 5. Recht op onderwijs van minderjarige vreemdelingen. 6. Recht op medische verzorging van minderjarige vreemdelingen. 7. Terugkeer naar je land van herkomst (of een derde veilig land). 8. Bij welke diensten kan je terecht voor informatie en/of hulp? Deze 8 fiches en ook alle andere folders uit de t Zitemzo -reeks kunnen in PDF gedownload worden van de website Daarnaast zijn er nog tal van gespecialiseerde diensten waarbij minderjarige vreemdelingen terecht kunnen voor informatie en hulp. Hun contactgegevens vind je terug in fiche 8. Je kan de Kinderrechtswinkel bereiken via : 070/ info@kinderrechtswinkel.be Voor meer informatie over wetten, regels en gerechtelijke procedures, kan uitgave: augustus 2008 je gratis en anoniem, bij de Kinderrechtswinkel (KRW) terecht. Je kan schrijven, mailen, telefoneren of langslopen in de KRW in Brugge of Gent. p11 p12