Beleidsplan groen. Opdrachtgever. gemeente Oostzaan. Gemeente Oostzaan Kerkbuurt BD Oostzaan. projectnr revisie D1 23 februari 2010

Transcriptie

1 Beleidsplan groen gemeente Oostzaan projectnr revisie D1 23 februari 2010 Opdrachtgever Gemeente Oostzaan Kerkbuurt BD Oostzaan datum vrijgave beschrijving revisie D1 goedkeuring vrijgave 23 februari 2010 definitief J.C. Ruijs T. Lesscher

2

3 Inhoud Blz. 1 Inleiding Aanleiding en doel Leeswijzer 4 2 Beleidsuitgangspunten beheer en onderhoud groen Onderhoud Organisatie Budget Klachten en meldingen Luchtkwaliteit Overige uitgangspunten 11 blad 2 van 11

4 blad 3 van 11

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en doel De gemeente Oostzaan heeft circa inwoners en beslaat een oppervlakte van circa 16 km 2. De gemeente ligt in Noord-Holland, ingeklemd tussen de buurgemeenten Amsterdam, Zaanstad, Landsmeer en Wormerland. Vanaf 1 januari 2010 werken de gemeenten Oostzaan en Wormerland op ambtelijk niveau samen. Dit vormt voor de gemeente Oostzaan een belangrijke aanleiding om een nieuw plan voor groenbeleid op te laten stellen, dat qua opzet en inhoud aansluit bij groenbeleid van de gemeente Wormerland. In dit plan zijn beleidsuitgangspunten voor het openbaar groen geformuleerd ('wat wil ik?'). De gegevens voor deze uitgangspunten zijn verzameld op basis van interviews met betrokken ambtenaren, vigerende beleidstukken en landelijke richtlijnen. Aan de hand hiervan zijn vervolgens de minimaal noodzakelijke beheermaatregelen voor het gemeentelijk groen opgesteld ('hoe doe ik het?') in een separaat beheerplan groen. 1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de beleidsuitgangspunten voor het groen beschreven. Hier worden uitgangpunten beschreven voor de volgende thema's: onderhoud; organisatie; budget; klachten & meldingen; luchtkwaliteit; overige uitgangspunten. blad 4 van 11

6 blad 5 van 11

7 2 Beleidsuitgangspunten groen In dit hoofdstuk worden de beleidskaders voor het gemeentelijk groen beschreven. Op basis van vigerende beleidsstukken, interviews met betrokken ambtenaren en landelijke richtlijnen zijn de beleidskaders voor 2010 en verder geformuleerd. Deze kaders dienen als uitgangspunt voor de uit te voeren beheermaatregelen. De genoemde beleidskaders zijn geënt op een kwaliteitsniveau van minimaal Basis. Voor een definitie van het niveau Basis wordt verwezen naar hoofdstuk 3 in het separate beheerplan groen. 2.1 Onderhoud De beeldkwaliteit van het openbaar groen (beplanting, gazon, oevers en bomen) dient te voldoen aan de eisen van het niveau Basis volgens de richtlijnen van het C.R.O.W. (publicatie 245: Kwaliteitscatalogus beheer openbare ruimte). De gemeente heeft een wettelijke zorgplicht ten aanzien van haar bomen. Bij het beheer dient minimaal aan deze zorgplicht te worden voldaan. Het beheer en onderhoud van bomen is in overeenstemming met de geldende bomenverordening van de gemeente Oostzaan (Algemene Plaatselijke Verordening Oostzaan 2008, april 2008). Oevers dienen te voldoen aan de eisen van de Keur (Keur Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier 2006) en de eisen benoemd in het Waterplan van de gemeente Oostzaan. Het onderhoud van het openbaar groen (beplanting, gazon, oevers en bomen) is gericht op duurzame instandhouding van het huidige bestand. Hierbij wordt als uitgangspunt een optimale levensduur per onderdeel gehanteerd van ten minste 50 jaar voor bomen, voor oevers ten minste 40 jaar en voor beplanting en gazon gemiddeld 12,5 jaar. Bij uitval van bomen is herplant verplicht. Indien de groeiplaats bovengronds en/of ondergronds niet aan de gestelde eisen voldoet, kan er gekozen worden voor een andere plek en/of andere boomsoort van dezelfde grootte. In bomenrijen en laanstructuren of parkstructuren moeten deze worden hersteld met bomen van dezelfde soort. Hierbij kan eventueel ook rekening gehouden worden met de grootte van de bomen in de bomenrij of -laan of parkstructuur. Bij uitval van beplanting is herplant verplicht. Indien het plantvak qua groeiruimte en -omstandigheden niet in overeenstemming is met de soort beplanting, kan er gekozen worden voor een ander beplantingstype in hetzelfde plantvak. Waar nodig wordt groeiplaatsverbetering toegepast bij bestaande bomen en beplantingen om de kwaliteit te bevorderen. blad 6 van 11

8 Jonge bomen en beplantingen moeten zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. Daartoe dienen zij voldoende (begeleiding)snoei te krijgen en eventueel opgekroond te worden. Bij bomen in verharding en gras moet het snoeihout worden afgevoerd. Ook snoeihout van beplantingen dient te worden afgevoerd. Leibomen dienen jaarlijks te worden gesnoeid tot op het oude hout, waarbij de oorspronkelijke leivorm in stand wordt gehouden. Knotbomen dienen eens in de twee jaar te worden geknot. Snoeihout van lei- en knotbomen dient te worden afgevoerd. Langs oevers mag uitsluitend 1-jarige beplanting aanwezig zijn, aangeplante bomen en houtige gewassen daargelaten. Spontane houtige gewassen zijn niet gewenst. Schades aan het groen, beplanting, gazon, oevers en bomen, dienen binnen 7 werkdagen opgelost te worden. 2.2 Organisatie Het boomonderhoud dient te worden uitgevoerd door een erkend bomenbedrijf of hiervoor gecertificeerde medewerkers van de eigen dienst. Het onderhoud aan beplanting, oevers en gazon dient door de eigen dienst uitgevoerd te worden of uitbesteed te worden aan een vakbekwaam aannemer. Oevers, zowel beschoeid als onbeschoeid, dienen jaarlijks te worden geïnspecteerd, zoals vastgelegd in het Waterplan van de gemeente Oostzaan. De gemeente voert de regie over de afhandeling van klachten. In het kader van de wettelijke zorgplicht worden er jaarlijks VTA-controles uitgevoerd ten aanzien van bomen door een gecertificeerde boominspecteur. De resultaten hiervan worden gedigitaliseerd en bewaard in het beheerregistratiesysteem. Jaarlijks worden de gegevens aangevuld. De gemeente houdt toezicht op het uit te voeren onderhoud aan haar bomen. De gemeente houdt toezicht op het uit te voeren onderhoud aan de beplanting, gazon en oevers. De gemeente voert jaarlijks inspecties van het groen uit om de beheerkwaliteit te monitoren. Veranderingen in het groenbestand worden aansluitend hierop vastgelegd in het beheerregistratiesysteem. blad 7 van 11

9 2.3 Budget De kosten van beheer en onderhoud van beplanting, gazon, oevers en bomen worden betaald uit een apart budget ten behoeve van het beheer en onderhoud van het openbaar groen. Voor het beheer en onderhoud van beplanting, gazon, oevers en bomen wordt een jaarlijks budget vastgesteld om alle kosten van het groenbeheer, verzorgend en technisch onderhoud inclusief vervanging aan het einde van de levensduur, te kunnen dekken. De kosten van herinrichting van het openbaar groen vallen niet binnen het beheerbudget. blad 8 van 11

10 2.4 Klachten en meldingen Alle klachten betreffende beplanting, gazon, oevers en bomen worden gemeld bij de frontoffice en geregistreerd in het centrale meldingensysteem van de gemeente. Dit geldt ook voor meldingen die via een andere weg dan de frontoffice (meldingenlijn) binnenkomen. Na de melding draagt de beheerder zorg voor een correcte afwikkeling van de klachten volgens de klachtenprocedure van de gemeente Oostzaan (afhandeling binnen 7 werkdagen). Wijzigingen in het groenbestand (beplanting, gazon, oevers en bomen) moeten worden bijgehouden en verwerkt in het beheerregistratiesysteem. 2.5 Luchtkwaliteit De gemeente Oostzaan wil de komende jaren met behulp van de provincie Noord-Holland investeren in het verbeteren van de luchtkwaliteit op fijnstof en stikstof. Dit wil de gemeente onder andere doen door het aanbrengen van beplantingsstroken langs en nabij de snelwegen A8 en de A10. Om dit te kunnen bewerkstelligen dient de gemeente voor eind 2011 maatregelen te hebben gerealiseerd welke, volgens eerder onderzoek door derden, een aantoonbare verbetering van de luchtkwaliteit als resultaat heeft. De provincie Noord-Holland heeft aangegeven tot ,- te willen bijdragen uit de subsidiepot "lokale maatregelen luchtkwaliteit Noord-Holland 2008". Om voor deze bijdrage in aanmerking te komen moet de gemeente voldoen aan de gestelde eisen en zal daarnaast onderzoek of studie uit moeten voeren. Deze onderzoeken of studies beschrijven de mogelijkheden, locaties en invullingen waarmee, de luchtkwaliteit middels aanbrengen van bepaalde beplantingen wordt verbeterd. In de gemeente Oostzaan zijn enkele locaties aanwezig welke op het eerste gezicht goede mogelijkheden bieden: 1. Het zuidelijke deel van het toekomstige fietspad op Bombraak; 2. Tennet, langs de verlengde stellingweg, in overleg met de beheerder; 3. Rondom bedrijventerrein Skoon, inpassend in het ontwerp; 4. De strook langs de Dors en de Vissen- en Vogelbuurt, welke parkpotentie heeft; 5. Diverse strookjes langs bedrijventerrein De Ambacht. Deze locaties liggen dicht bij de snelwegen A8 en de A10. Hier kunnen nieuwe stevige groenbuffers ontstaan die zorg kunnen dragen voor afvang van fijnstof en stikstof, waardoor de luchtkwaliteit in Oostzaan verbetert. Verder kan het effect zijn dat in Oostzaan een nieuwe en sterkere groenstructuur wordt neergezet en het areaal beplantingen flink wordt uitgebreid. Hierdoor wordt het aantal bomen per inwoner fors hoger. Tenslotte kan dit project worden gecombineerd met de herplantingsplicht van de gemeente. Verder onderzoek zal nodig zijn om hier een gericht plan van op te maken. blad 9 van 11

11 Bij het plaatsen van bomen is het van belang dat er gebruik wordt gemaakt van soorten die ervoor zorgen dat er meer fijnstof en stikstof wordt gefilterd of opgevangen en dat ze op een geschikte plek staan. Dit zal verder onderzoek moeten uitwijzen. Op basis van nog uit te voeren onderzoeken zijn de mogelijkheden: Aanplanten boomstroken afgewisseld met grasland, voor de afvang van fijnstof, stikstofdioxide en stikstofoxiden; Plaatsen van geluid- of groenschermen om ervoor te zorgen dat de vervuilende lucht wordt 'verplaatst' of afgevangen. Beide opties worden in 2010 verder uitgezocht en daarnaast zal er verder worden onderzocht of er meer mogelijkheden zijn om de luchtkwaliteit te verbeteren en of deze opties mogelijk zijn op de voorgestelde locaties. De voorgestelde locaties kunnen ruimte bieden voor meer beplantingen en voor een buffer zorgen tussen de snelwegen en het dorp zelf. Figuur: mogelijke locaties Kanttekeningen Gewenst is om langs en rondom de bedrijventerreinen een groenwal te plaatsen. De bedrijventerreinen liggen dicht tegen de snelweg waardoor het een zogenaamde zichtlocatie is. Door het bedrijventerrein te omzomen met een groenwal, zal het zicht op deze bedrijven afnemen; Locatie Tennet heeft een externe beheerder. Hier zal contact mee moeten worden gezocht en overleg mee moeten worden gepleegd om eventuele medewerking. Verder ligt het ver van de bebouwing. Uit onderzoeken blijkt blad 10 van 11

12 dat de vermindering van fijnstof en stikstof verder dan 100 meter van de weg af, door het aanbrengen van beplanting minimaal is. Ook de aanwezigheid van hoogspanningsmasten geeft een beperking van de te plaatsen bomen. Bij het neerzetten van beplanting is het noodzakelijk om goed te kijken welke beplanting het beste de fijnstof en stikstof afvangt. Voor fijnstof zijn naaldbomen zoals Ginkgo biloba, Metasequoia glyptostroboides, Pinus nigra, Pinus sylvestris, Taxus spp het best te gebruiken, eventueel ook bomen met ruw blad zoals Quercus palustris, Tilia cordata, Betula pendula, Alnus spaethii. Ook loofbomen die relatief lang in het blad zitten zoals Fagus sylvatica, Quercus robur zijn geschikt. Voor het afvangen van stikstofoxiden zijn loofbomen zoals Acer platanoides, Acer pseudoplatanus, Alnus glutinosa, Fraxinus excelcior, Populus cv's het meest geschikt. Bij de keuze van boomsoorten dient niet alleen te worden gekeken naar groeiplaats, grootte en esthetische waarden. Ook transparantie, grilligheid van de bomen speelt een rol bij de keuze. De kunst is om tot een soortkeuze of een samenstelling van soorten te komen die zowel vanuit luchtkwaliteit als vanuit warmtebeheersing een meerwaarde oplevert. Het is niet vanzelfsprekend dat de subsidie zo maar wordt overgemaakt. De gemeente Oostzaan zal middels rapportage moeten aantonen dat de luchtkwaliteit ook daadwerkelijk is verbeterd. 2.6 Overige uitgangspunten Nieuwe situaties en/of herinrichting: De soortkeuze en de standplaats van de boom, zowel bovengronds als ondergronds, moeten op elkaar afgestemd worden, volgens de richtlijnen van de gemeente Oostzaan. Er worden bij voorkeur streekgebonden soorten toegepast (wilg, iep, populier, els, esdoorn). Binnen de bebouwde kom, met uitzondering van parken, wordt geen populier en wilg toegepast. Overlast Overlast (blad-/bloesem-/vruchtval), (zon)licht, bladluis, druipen, stof, allergie e.d.) is geen reden tot ingrijpen en/of kap, tenzij zich onveilige situaties (bijvoorbeeld verkeershinder, tak in goot) voordoen. Bij onveilige situaties zal per individueel geval geoordeeld worden welke (snoei)maatregelen en/of kap noodzakelijk zijn. Ziektes en plagen Bij constatering van ziektes en/of plagen, die een gevaar voor de boom of voor de omgeving vormen, moeten er direct passende maatregelen genomen worden. blad 11 van 11