Innovatie- en investeringsplan onderwijs en ICT

Transcriptie

1 Innovatie- en investeringsplan onderwijs en ICT Inleiding In de huidige maatschappij is leren en lesgeven met behulp van ICT niet meer weg te denken en onlosmakelijk verbonden met toekomstgericht en -bestendig onderwijs,21 e eeuwse vaardigheden en onderwijs Het is niet meer de vraag of maar hoe we dit doen. Dit vraagt om interventies en ondersteuning op niveau van de leerkracht, directie en bestuur. Hierbij is alignement belangrijk, evenals krachtig leiderschap en het werken professionele leergemeenschappen (PLG). Daarnaast zijn opbrengstgericht werken, gepersonaliseerd leren en anders organiseren pijlers van Delta waarbij ICT een rol speelt. Enerzijds in het creëren van ruimte en tijd, anderzijds omdat ICT kan worden ingezet om recht te doen aan verschillen. ICT is onlosmakelijk verbonden met innovatie. In dit beleidsplan zal dit met elkaar verbonden worden en ICT als middel en als doel worden beschreven. Als middel in het primaire en secundaire proces en als doel t.a.v. ICT-geletterdheid van leerlingen en leerkrachten/directies. 2. Organisatie Delta participeert in een samenwerkingsverband in de vorm van het Community Learning Center (CLC). Binnen de samenwerking van het CLC staat het leren en lesgeven met ICT centraal en daarbij recht doen aan verschillen. Door het CLC ontstaat in Arnhem een krachtige samenwerking tussen de PO besturen, de HAN Pabo en het Kenniscentrum. Het CLC werkt vraag gestuurd en kan inspelen op innovaties die nodig zijn om de beleidspijlers adequaat in te richten en beleidsthema s af te stemmen. Daarnaast faciliteert het CLC de benodigde infrastructuur die ten grondslag ligt aan de onderwijsinnovaties op de scholen Binnen het CLC/iXperium kunnen de mediamentoren worden ingezet om op operationeel niveau uitvoering te geven aan de vragen van de scholen t.a.v. ICT inzet rondom onderwijsontwikkelingen en/of professionalisering. Zij inspireren, adviseren en begeleiden teams en individuele leerkrachten en werken vraaggestuurd. De Programmamanager PO van het CLC brengt onderwijskundige vragen i.r.t. ICT van de scholen van de drie besturen, vallend onder het CLC, in kaart. In overleg met de kwaliteitszorgfunctionarissen van de besturen en met de programmaleiding van de AOS wordt afstemming gerealiseerd. Op basis van de vragen van de scholen worden speerpunten uitgezet, vraagstukken verbonden en scholen begeleid. Iedere school van Delta brengt de onderwijsontwikkeling goed in kaart in het jaarplan/schoolplan en geeft expliciet de rol van ICT hierbinnen aan. ICT ontwikkelingen vinden in rap tempo plaats. Het is belangrijk trends te zien en te beschrijven (rol CLC) en hierop beleid te voeren. Immers keuzes op het gebied

2 van ICT hebben naast onderwijsinhoudelijke- ook technische-, organisatorischeen financiële consequenties. 3. Visie De visie van Delta wordt expliciet neergezet in een viertal pijlers: opbrengstgerichte cultuur, werken binnen een professionele leergemeenschap, toekomstgericht funderend onderwijs met aandacht voor gepersonaliseerd leren, flexibel organiseren en gebruik maken van diverse functies. Innovatie en specifiek ICT spelen binnen al deze pijlers een rol, enerzijds in organisatie, anderzijds in ondersteuning. Opbrengstgerichte cultuur Data en data-analyse vormen de onderlegger voor de beoogde opbrengstgerichte cultuur. Data analyse wordt in de huidige maatschappij steeds belangrijker, mede omdat (vaak ongemerkt) allerlei data verzameld wordt door verschillende systemen (zie ook Privacy). Binnen software kan en wordt data vastgelegd waarmee, bij goede analyse, meer en beter maatwerk geleverd kan worden aan leerlingen. Binnen Delta wordt het systeem Esis ingezet om leerlingen te volgen en data te genereren en te analyseren. Hierop worden leerkrachten en IB-ers geschoold en scholen krijgen de beschikking over een data-analyse handboek. De opbrengstgerichte data moeten terug te vinden zijn in het jaarverslag binnen het floating schoolplan. De leerkrachten dienen gegevens te analyseren op leerling- en groepsniveau om aan de hand daarvan effectief te kunnen werken met groepsplannen, om op deelgebieden individuele leerlijnen aan te kunnen bieden en zodoende opbrengst gericht te kunnen werken. De IB-er en de schoolleider zullen op schoolniveau inzicht moeten hebben in leerlingen die op een extra zorg niveau wellicht beter functioneren en waarvoor bepaalde zorgarrangementen nodig zijn. Op management niveau zijn scores naast inzicht in schoolpopulatie vooral belangrijk om groei te kunnen constateren afgezet tegen landelijke of bestuursnormen (o.a. vaardigheidsgroei). Daarnaast kan ICT zorgen voor lastenvermindering (nakijkwerk en administratieve last) van de leerkracht. Hierdoor kan de leerkracht meer de focus leggen op de leerbehoeften van de leerling, het geven van onderwijs en recht doen aan verschillen tussen leerlingen. Professionele leergemeenschap Het is van belang om rondom verschillende thema s en domeinen professionele leergemeenschappen te vormen. Dit kan door ICT worden ondersteund en telkens zal bekeken dienen te worden of en hoe ICT een rol heeft binnen het thema. Op alle niveaus dient de professionele leergemeenschap een tweede

3 natuur te worden; de manier waarop wordt gewerkt. Daarbij kan gedacht worden aan de inzet van talenten binnen de scholen en de stichting. Recht doen aan verschillen geldt dan niet alleen voor leerlingen maar ook voor de aanwezige talenten binnen scholen en bestuur en CLC/iXperium. Professionalisering wordt in de optimale vorm georganiseerd d.m.v. het vormen van PLG s, waarbij dwarsverbanden leggen zeer wenselijk is. Moderne technieken maken plaats- en tijdonafhankelijk leren technisch mogelijk. Dit kan interessant zijn voor het leren in de PLG s maar ook voor het leren van leerlingen. Bij leerkrachten is afgelopen schooljaar de nulmeting `leren en lesgeven met ICT afgenomen ten aanzien van de ICT-competenties. Als onderlegger zijn de 8 competenties leren en lesgeven met ICT van het Kenniscentrum (HAN Arnhem- Nijmegen) gebruikt. Vanuit het CLC is het belang aangegeven dat alle leerkrachten binnen enkele jaren grotendeels voldoen aan de competenties leren en lesgeven met ICT. Hiertoe wordt een professionaliseringsaanbod ontwikkeld (via het ixperium) waarbij de focus ligt op teamleren en de professionele leergemeenschap. Om te zorgen voor borging van deze competenties zullen hiertoe in het IPB richtlijnen worden opgenomen. (uitbreiding competentieprofiel leerkracht). Toekomstgericht funderend onderwijs met aandacht voor gepersonaliseerd leren Bij gepersonaliseerd leren is het onderwijs leerling gestuurd (learner control) waarbij uitgegaan wordt van verschillen en recht gedaan wordt aan de individuele behoeften van leerlingen. Daarnaast kan gedifferentieerd (teacher control) en geïndividualiseerd (program control) gewerkt worden waarbij o.a. ICT kan worden ingezet om dit te organiseren en/of te ondersteunen. Gedacht kan worden aan het werken met een elektronische leeromgeving (ELO) waarbij het middel de organisatievorm volgt. De 21st eeuwse vaardigheden worden binnen toekomstgericht onderwijs steeds belangrijker. Zij vormen geen doel op zich maar zijn een van de kaders waarbinnen onderwijs wordt vormgegeven. Mediawijze leerkrachten en leerlingen zijn hier onderdeel van. Vanuit Delta wordt gepersonaliseerd leren omarmd. Dit past binnen de beleidskaders van Onderwijs Anders en recht doen aan verschillen. Gepersonaliseerd leren vraagt een visie op de inzet van de methode (papier of digitaal). Delta stimuleert scholen te onderzoeken of moderne media beter tegemoet komen aan de verschillen in leerbehoeften van kinderen. De mediamentoren van het CLC kunnen hierbij ondersteunen. Flexibel organiseren en gebruik maken van meerdere functies Wanneer uitgegaan wordt van de onderwijsbehoeften van het kind dan is flexibel organiseren en het anders inzetten en gebruik maken van functies een logisch vervolg. Hierbij moeten tegelijkertijd gepersonaliseerd leren, de opbrengstgerichte cultuur en de professionele leergemeenschap (talenten inzetten) een plek krijgen.

4 Met onder meer de juiste inzet van ICT en het slim organiseren kan de leerkracht ruimte creëren om die leerlingen te begeleiden die dat nodig hebben. Dit schept ruimte binnen de organisatie en t.a.v. de inzet van personeel. Dit vraagt dus flexibel en klas doorbrekend werken. Het CLC adviseert scholen ta.v. de inzet van ICT binnen de veranderende organisatie en de gevolgen die dit heeft voor o.a. professionalisering van leerkrachten. 4. Infrastructuur Het werken met een ELO, gebruik van mobiele devices en het creëren van een omgeving waarin dit past vraagt op termijn om andere keuzes ook in de infrastructuur (wifi, beheer van data en apparatuur, (privat)cloud). Met betrekking tot het privacy beleid wordt het voorstel convenant vanuit de PO raad gevolgd. Het is aannemelijk dat Delta het Convenant Digitale Onderwijsmiddelen en Privacy Leermiddelen en toetsen van de Po raad zal ondertekenen en navolgen. Belangrijk is het besef dat de onderwijsinstelling verantwoordelijk is en blijft voor het goed omgaan met privacy gevoelige gegevens en een goede communicatie naar ouders t.a.v. welke gegevens worden waarvoor en waarom doorgegeven. De gegevens zijn van belang en worden op schoolniveau gebruikt voor o.a. cognitieve en sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling. Bij de afspraken staat voorop dat de school de regie heeft. De school is verantwoordelijk voor de zorgvuldige omgang met de persoonsgegevens van de leerlingen en de communicatie naar ouders. 5. Financiën Investeringen van ICT-middelen op schoolniveau vinden plaats vanuit het investeringsbudget. Deels door juiste keuzes door scholen vanuit het integraal investeringsbudget (structurele investering) en deels door innovatiegelden voor tijdelijke investering en/of begeleiding. Daarnaast zijn er gelden op stichtingsniveau voor ICT beheer en innovatie, exploitatie glasvezel en exploitatie CLC. (zie voor de financiële onderbouwing de jaarlijkse begroting) 6. Onderzoek Het Kenniscentrum, specifiek het onderdeel centre of expertice `leren met ICT` is onderdeel van het CLC van waaruit onderzoek wordt gedaan. Het realiseren van maatwerk met ICT is een ingrijpende innovatie. Het vraagt dat teams zich heroriënteren op het gebied van leer- en onderwijsconcept; doelstellingen op groepsniveau of individueel niveau; leerinhouden; didactieken; diagnose en toetsing; groeperingvormen in de klas en in de school; (ICT)leermiddelen en personele inzet. Het doet tevens een groot beroep op het onderwijskundig leiderschap van de schoolleider. Leraren en scholen hebben behoefte aan kennis,

5 concrete handreikingen en ondersteuning hierbij. IXpeditie Maatwerk onderzoekt aan de hand van de vraag van de school hoe dit kan worden gerealiseerd. 3 scholen van Delta nemen hieraan deel. Daarnaast vindt onderzoek plaats binnen de kenniskringen van de AOS.