NEDERLAND OF DE EU? DE WERKVORM IN HET KORT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL HOE LANG DUURT HET? JANUARI 2016 AAN DE SLAG MET #1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NEDERLAND OF DE EU? DE WERKVORM IN HET KORT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL HOE LANG DUURT HET? JANUARI 2016 AAN DE SLAG MET #1"

Transcriptie

1 NEDERLAND OF DE EU? JANUARI 2016 AAN DE SLAG MET #1 WAT HEB JE NODIG? - Europese vlag groot uitgeprint - Nederlandse vlag groot uitgeprint - Plakband DE WERKVORM IN HET KORT Nederland is vanaf 1 januari een half jaar voorzitter van de Raad van Ministers. Ieder half jaar is er een andere lidstaat aan de beurt. Nederland is al elf keer eerder voorzitter geweest. Maar wat doet de Europese Unie eigenlijk? Welke besluiten neemt zij en wat bepalen we zelf in Nederland? LEERDOEL Leerlingen weten dat veel besluiten op Europees niveau worden genomen. Ze kunnen enkele voorbeelden geven van Europese besluiten. HOE LANG DUURT HET? 20 minuten

2 DE WERKVORM STAP VOOR STAP 1. Zet de stoelen en tafels aan de kant. Hang aan de ene kant van het lokaal de Europese vlag op en aan de andere kant de Nederlandse vlag. 2. Vertel de leerlingen wat de Europese Unie is. Waarom hebben we een Europese Unie? Gebruik hiervoor de korte toelichting aan het eind van de handleiding. 3. Vertel de leerlingen dat u tien regels gaat voorlezen. Bij elke regel moeten ze bedenken of de Europese Unie dat heeft besloten, of Nederland. Als ze het goede antwoord denken te weten, gaan ze in het lokaal bij de Europese vlag staan, of bij de Nederlandse vlag. 4. Lees een voor een de tien regels voor. Vraag steeds aan een paar andere leerlingen waarom ze denken dat het de Europese Unie of Nederland is die een besluit neemt over dat onderwerp. Geef het correcte antwoord en licht het toe, voor u doorgaat met de volgende stelling.

3 TIEN REGELS: WIE BEPAALT DIT? 1. Je mag geen bestrijdingsmiddelen sproeien in de buurt van scholen. Het is ook verboden om vanuit een vliegtuig bestrijdingsmiddelen te verspreiden. De meeste Nederlandse milieuwetten worden bepaald door Europese regels. Dat is logisch, omdat veel milieuproblemen groter zijn dan één land. Daarover moet je dus met alle Europese landen samen afspraken maken. Ook voor de handel is dat eerlijker. Stel je voor dat in één land veel strengere milieueisen zouden gelden dan in andere lidstaten: dan zouden bedrijven in het strenge land het veel moeilijker hebben dan bedrijven in de andere landen. 2. Op sommige wegen mag je voortaan 130 km per uur rijden. Juiste antwoord: NL. De maximumsnelheid wordt nationaal geregeld. 3. Je mag make-up, crème en haarlak niet testen op dieren. Sommige onderdelen van dierenwelzijn zijn Europees geregeld. Sinds 2009 is het verboden om dierproeven te gebruiken voor cosmeticaproducten. 4. Er mogen meer koopzondagen komen. Juiste antwoord: NL. We hebben in de wet geregeld dat gemeenten dit zelf kunnen bepalen.. 5. Mobiel bellen in een ander EU-land moet net zo goedkoop worden als wanneer je binnen Nederland belt. In oktober 2015 hebben de Raad van Ministers en het Europees Parlement het voorstel goedgekeurd dat bellen en internetten in andere EU-landen evenveel kost als in eigen land. Dit gaat in vanaf 15 juni Roamingkosten worden vanaf juni 2017 afgeschaft. 6. Mensen met weinig geld krijgen huursubsidie. Juiste antwoord: NL. Elk land mag zelf bepalen of het extra geld geeft aan mensen die arm, ziek of oud zijn. 7. In babyvoeding mogen geen kleurstoffen zitten. Voedselwetten zijn Europees bepaald. Op elk product moet een etiket zitten met daarop de ingrediënten. Je ziet vaak E-nummers op een etiket staan. Dit zijn codes die door de EU zijn opgesteld voor toevoegingen zoals kleurstoffen en smaakstoffen. 3

4 8. Mp3-spelers en telefoons mogen niet harder dan 85 decibel. Er is een Europese norm opgesteld waarin staat dat mp3-spelers niet harder mogen dan 85 decibel. Veel apparaten voldoen daar niet aan en kunnen veel harder. Muziekspelers die verkocht zijn in 2013 of later, moeten je een waarschuwing geven als je hem harder zet. Je kunt er namelijk doof van worden, vooral als je er lange tijd naar luistert. Deze waarschuwing moet na 20 uur luistertijd worden herhaald. De lidstaten van de EU zijn verplicht deze norm over te nemen in hun nationale normen. Een norm is geen wet, maar een vrijwillige afspraak tussen producenten, handelaren, gebruikers, overheden of consumentenorganisaties. Omdat de norm EU-breed geldt, houden fabrikanten zich hier meestal wel aan, het werkt in de praktijk dus wel als een soort (Europese) wet. 9. De Nederlandse politie mag informatie over criminelen zoeken in de politiecomputers van andere EU-landen. Binnen de EU wordt veel samengewerkt om misdaad te bestrijden. Deze afspraak over uitwisseling van gegevens is daar een voorbeeld van. 10. Als je in een auto rijdt, moet je verplicht de autogordel omdoen. De Europese Unie doet veel om de verkeersveiligheid te verbeteren. Het is dan ook een Europese regel dat autogordels verplicht zijn en ook dat vrachtwagens een dodehoekspiegel moeten hebben. Toch zijn de verkeersregels niet in de hele EU hetzelfde. In Engeland, Cyprus en Maltarijden ze bijvoorbeeld links in plaats van rechts, en in Duitsland mag je op de snelweg veel harder rijden dan in Nederland. 4

5 KORTE UITLEG EUROPESE UNIE Van 1940 tot 1945 was er een verschrikkelijke oorlog in Europa: de Tweede Wereldoorlog. Toen die oorlog voorbij was, wilden een paar Europese landen zorgen dat dat niet nog eens zou gebeuren. Ze gingen samenwerken en maakten afspraken. Die afspraken gingen vooral over economie en handel. Alle landen hadden daar voordeel van en zo was er minder reden voor ruzie. Een afspraak tussen meerdere landen noemen we ook wel een verdrag. De Europese Unie bestaat tegenwoordig uit 28 landen. In veel landen van de Europese Unie kun je met de euro betalen. De landen hebben allemaal een eigen regering, maar er is ook een soort Europese regering. Die heet de Europese Commissie. De Europese Commissie neemt besluiten waar alle landen van de Unie zich aan moeten houden. Frans Timmermans zit als Nederlander in de Europese Commissie. Er is ook een Europees Parlement. Het Europees Parlement controleert of de Europese Commissie zijn werk wel goed doet. Je kunt het Europese Parlement dus vergelijken met onze Tweede Kamer. Om echt goed te kunnen samenwerken en overleggen, heb je ook nog de Raad van Ministers en de Europese Raad. In de Raad van Ministers zitten de vakministers van alle EU-landen, bijvoorbeeld alle ministers van Financiën of alle ministers van Landbouw. In de Europese Raad zitten alle regeringsleiders, zoals Mark Rutte. De Europese Raad bepaalt welke kant het op moet met de Europese Unie (bijvoorbeeld dat we milieuvriendelijker moeten worden, of hoe de Europese Unie met Rusland en China om moet gaan). 5

6 VLAG NEDERLAND 6

7 VLAG EUROPESE UNIE 7

DE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT

DE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT DE EUROPESE UNIE JANUARI 2016 - POLITIEK IN PRAKTIJK #1 EERSTE EN WAT HEB JE NODIG Grote letters A, B en C Aftelklok (op digibord) 50 sterren, uitgeprint op geel papier Circa 4 grote enveloppen Een prijsje

Nadere informatie

De leerlingen halen voorkennis op en ze krijgen de ruimte eventuele (voor)oordelen over de Europese Unie uit te spreken.

De leerlingen halen voorkennis op en ze krijgen de ruimte eventuele (voor)oordelen over de Europese Unie uit te spreken. IN BEELD: ASSOCIATIEKAARTJES KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM U verspreidt kaartjes met woorden die met de Europese Unie te maken hebben in het lokaal. De leerlingen mogen rondlopen en een kaartje pakken dat

Nadere informatie

HANDLEIDING WORKSHOP STEM JIJ OOK?

HANDLEIDING WORKSHOP STEM JIJ OOK? HANDLEIDING WORKSHOP STEM JIJ OOK? EUROPESE PARLEMENTSVERKIEZINGEN 2019 2 INHOUD Korte omschrijving workshop... 3 Deel 1 - Hoe werkt de Europese unie?... 6 Inleiding (5 minuten)... 6 Van probleem naar

Nadere informatie

Instructie: Quiz EU - Test je kennis!

Instructie: Quiz EU - Test je kennis! Instructie: Quiz EU - Test je kennis! Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie

Raad van de Europese Unie Raad van de Europese Unie Raad van de Europese Unie Jullie zijn nu de Raad van de Europese Unie. De Raad van de Europese Unie stemt voor of tegen regels die de Europese Commissie heeft bedacht. Samen met

Nadere informatie

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo werkvel - 1 De Europese Unie (EU). Je hebt er dagelijks mee te maken. Al is het alleen al omdat je niet alleen Nederlander bent, maar ook Europeaan. Of dat er bijvoorbeeld euro s in je portemonnee zitten.

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Samenwerking in Europa

Hoofdstuk 7 Samenwerking in Europa Hoofdstuk 7 Samenwerking in Europa Vroeger voerden Europese landen vaak oorlog met elkaar. De laatste keer was dat met de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Er zijn in die oorlog veel mensen gedood en er

Nadere informatie

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u? Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen

Nadere informatie

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?)

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Toelichting op de opdracht Tijdens deze opdracht gaan jullie in kleine groepjes in onderhandeling met elkaar over een pakket

Nadere informatie

AEG deel 3 Naam:. Klas:.

AEG deel 3 Naam:. Klas:. AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.

Nadere informatie

Quiz: Welk standpunt hoort bij welke partij?

Quiz: Welk standpunt hoort bij welke partij? Quiz: Welk standpunt hoort bij welke partij? Korte omschrijving werkvorm In deze quiz testen uw leerlingen hun kennis over de standpunten van enkele partijen over belangrijke Europese kwesties. Ze verbinden

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag

VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag WAT DOET DE EUROPESE UNIE? Nederland is lid van de Europese Unie (EU). In de EU

Nadere informatie

Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel)

Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel) Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel) Als voorbereiding op de opdracht kunt u onderstaande tekst lezen. Wat heb jij aan Europa Europa een ver van je bed show? Nee hoor. Je eten, je kleding, de prijs

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET HET REFERENDUM

AAN DE SLAG MET HET REFERENDUM AAN DE SLAG MET HET REFERENDUM MAART 2016 - AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? Uitgeprinte werkbladen voor elke leerling DE WERKVORM IN HET KORT Op 6 april 2016 mogen Nederlanders van 18 jaar of ouder

Nadere informatie

Opdrachtblad A: De Raad van Ministers Opdrachtblad B: De prioriteiten van het Nederlands voorzitterschap

Opdrachtblad A: De Raad van Ministers Opdrachtblad B: De prioriteiten van het Nederlands voorzitterschap VERDIEPING: DE PRIORITEITEN VAN NEDERLAND KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM Nederland heeft drie prioriteiten voor het voorzitterschap opgesteld: een innovatieve EU, een EU die zich beperkt tot hoofdzaken en

Nadere informatie

1. Print van tevoren de pagina met speelgeld en knip de tientjes uit.

1. Print van tevoren de pagina met speelgeld en knip de tientjes uit. Belastingen Korte omschrijving werkvorm Iedereen in Nederland betaalt belasting. Maar waarom eigenlijk? Wat gebeurt er met het belastinggeld? En hoeveel belasting moet iedereen betalen? Wat is eerlijk?

Nadere informatie

Lesbrief Iedereen betaalt belasting

Lesbrief Iedereen betaalt belasting Lesbrief Iedereen betaalt belasting inleiding Iedereen betaalt belasting» waar komt het geld vandaan?» waar gaat het geld naar toe?» nederland, europa en de wereld» Iedereen betaalt belasting 1 Iedereen

Nadere informatie

Parlementsspel: *verkiezingsspecial*

Parlementsspel: *verkiezingsspecial* Parlementsspel: *verkiezingsspecial* Korte beschrijving Een spelletje dat lijkt op ren je rot. De leerlingen krijgen vragen met elk drie antwoordmogelijkheden. Voor elke antwoordmogelijkheid is er een

Nadere informatie

Ik ben de Hamer. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. HET BESTUUR VAN DE EUROPESE UNIE GROEP 7 8

Ik ben de Hamer. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. HET BESTUUR VAN DE EUROPESE UNIE GROEP 7 8 Ik ben de Hamer Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Goedendag! Als

Nadere informatie

Wie bestuurt de Europese Unie?

Wie bestuurt de Europese Unie? Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen

Nadere informatie

Wie bestuurt de Europese Unie?

Wie bestuurt de Europese Unie? Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE

DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE INSTELLINGEN: WIE DOET WAT? INTRO VOOR DE LEERKRACHT Op de volgende pagina s vindt u materiaal waarmee u de belangrijkste Europese instellingen op

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

Puzzel: Krachtenveld Europese Unie

Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving werkvorm: Door de Europese schuldencrisis vindt er veel extra overleg plaats in de Europese Unie. Welke instituties spelen bij de besluitvorming in

Nadere informatie

CONTROLERENDE TAAK TWEEDE KAMER

CONTROLERENDE TAAK TWEEDE KAMER CONTROLERENDE TAAK TWEEDE KAMER MEI 2018 - POLITIEK IN PRAKTIJK #1 WAT HEB JE NODIG? Voor elke leerling het werkblad met de partijen. Voor elke leerling het werkblad met de nieuwsartikelen. DE WERKVORM

Nadere informatie

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden. ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.

Nadere informatie

Wie bestuurt de Europese Unie?

Wie bestuurt de Europese Unie? Wie bestuurt de Europese Unie? 2 De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere

Nadere informatie

Belangen: Nederland en de Europese Unie

Belangen: Nederland en de Europese Unie Belangen: Nederland en de Europese Unie Korte omschrijving werkvorm: De docent vertelt iets over de achtergrond van de Europese samenwerking. Door samen te werken in Europa konden we grote problemen oplossen.

Nadere informatie

MODULE V. Ben jij nou Europees?

MODULE V. Ben jij nou Europees? MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.

Nadere informatie

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa)

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Lees ter voorbereiding onderstaande teksten. Het milieu De Europese Unie werkt aan de bescherming en verbetering van

Nadere informatie

1. (DIA 2) Wie weet welke politieke partijen meedoen?

1. (DIA 2) Wie weet welke politieke partijen meedoen? HOE KIES JE OP WIE JE STEMT? (DIA 1) De deelnemers ontdekken waarom de Europese Parlementsverkiezingen voor hen belangrijk zijn. Aan de hand van actuele thema s die spelen in de EU geven deelnemers hun

Nadere informatie

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren Voor Europa De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie Tekst: D66 en Merel van Beeren 1 De plannen van D66 voor Europa D66 vindt Europa heel belangrijk. Wij denken dat Nederland sterker is als

Nadere informatie

KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING

KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING De deelnemers plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Puzzel: het parlementaire jaar

Puzzel: het parlementaire jaar Puzzel: het parlementaire jaar Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten de gebeurtenissen van het parlementaire jaar in de juiste volgorde plaatsen. Leerdoel: Leerlingen leren hoe het verloop van

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem

Nadere informatie

Instructie: Wat weet je van de landen van de EU?

Instructie: Wat weet je van de landen van de EU? Instructie: Wat weet je van de landen van de EU? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen gaan in tweetallen aan de slag en krijgen een werkblad. Welk land hoort bij de omschrijving? Elke lidstaat van

Nadere informatie

QUIZ: WAT VIND JIJ VAN DE EUROPESE UNIE? Korte omschrijving werkvorm LEERDOEL NIVEAU BRONNEN DUUR HANDLEIDING

QUIZ: WAT VIND JIJ VAN DE EUROPESE UNIE? Korte omschrijving werkvorm LEERDOEL NIVEAU BRONNEN DUUR HANDLEIDING QUIZ: WAT VIND JIJ VAN DE EUROPESE UNIE? Korte omschrijving werkvorm In deze quiz onderzoeken leerlingen hun eigen houding ten aanzien van de Europese Unie. Moeten landen vooral hun soevereiniteit opeisen?

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG SEPTEMBER 2016 - AAN DE SLAG MET #4 WAT HEB JE NODIG? Dobbelsteen Koffertje Lijst met bedragen (bijlage 1) Ministeriekaartjes (bijlage 2) Zes stapeltjes met 33 briefjes van

Nadere informatie

Verdieping: argumenten van voor- en tegenstanders

Verdieping: argumenten van voor- en tegenstanders Verdieping: argumenten van voor- en tegenstanders Korte omschrijving werkvorm Welke argumenten dragen voor- en tegenstanders van de Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten (Wiv) aan? In kleine groepjes

Nadere informatie

In Beeld: Infographic de Europese schuldencrisis

In Beeld: Infographic de Europese schuldencrisis In Beeld: Infographic de Europese schuldencrisis Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen analyseren aan de hand van een stappenplan een infographic over de schuldencrisis. Leerdoel: De leerlingen leren

Nadere informatie

Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019

Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019 Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement op 23 mei 2019. Het boek is gemaakt door de medewerkers van Leren & Ontwikkelen Cliënten.

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018 Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel basisonderwijs Versie 26 april 2018 1 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de provincie over?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?...

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz)

Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Lees ter voorbereiding de volgende teksten en bekijk de vragen en antwoorden van de quiz. De juiste antwoorden zijn vetgedrukt. Wat wil en doet

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens

Werkblad Meander Thema 5: Over de grens Werkblad Meander Thema 5: Over de grens 5.1 Inpakken en wegwezen Trek een lijn naar het goede plaatje. Vragen: 1. Waarom gaat de vrouw in Zuid-Afrika werken? In Afrika is veel werk voor een kinder dokter..

Nadere informatie

HOE LOSSEN WE DIT OP?

HOE LOSSEN WE DIT OP? HOE LOSSEN WE DIT OP? DECEMBER 2014 AAN DE SLAG MET #7 WAT HEB JE NODIG? 7 posters met de antwoordmogelijkheden. De posters kunt u hier downloaden: http://prodemos.nl/content/downl oad/15656/73148/file/prodemos_

Nadere informatie

Vlugschrift. Geen dierproeven voor cosmetica. Animal Rights International

Vlugschrift. Geen dierproeven voor cosmetica. Animal Rights International Vlugschrift Nederland koploper in lang proces naar proefdiervrije producten Geen dierproeven voor cosmetica d In ons land geldt sinds 1997 een verbod op het gebruik van proefdieren bij het testen van (ingrediënten

Nadere informatie

DE WERKVORM IN HET KORT

DE WERKVORM IN HET KORT PRINSJESDAGBINGO SEPTEMBER 2015 AAN DE SLAG MET #6 DE WERKVORM IN HET KORT Een combinatie van een ouderwetse bingo en een kennisquiz. Leerlingen moeten de antwoorden aankruisen. Jij stelt een vraag, zij

Nadere informatie

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren

Nadere informatie

Samenvatting Europees Recht

Samenvatting Europees Recht Samenvatting Europees Recht Week 1 Export en Europees recht Leerdoelen H4 (Nadruk of EU verdrag en EU werkingsverdrag) - De juridische vormen van export beschrijven - De basisstructuur van de Europese

Nadere informatie

VOOR OF TEGEN VUURWERK?

VOOR OF TEGEN VUURWERK? VOOR OF TEGEN VUURWERK? DECEMBER 2015 AAN DE SLAG MET #9 WAT HEB JE NODIG? - Werkblad per partij DE WERKVORM IN HET KORT Veel mensen genieten van vuurwerk tijdens de jaarwisseling, maar het zorgt ook voor

Nadere informatie

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is.

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is. HOE LOSSEN WE DIT OP? DE WERKVORM IN HET KORT Wat doe je als je een probleem of ruzie hebt? In het ergste geval moet je naar een rechter. Die bepaalt dan wie er gelijk heeft. Maar meestal kun je problemen

Nadere informatie

Studenten ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.

Studenten ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden. ROLLENSPEL EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING De studenten gaan in verschillende groepjes de weg van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen. Als(gast)docent

Nadere informatie

Instructie: Rollenspel EU

Instructie: Rollenspel EU Instructie: Rollenspel EU Korte omschrijving werkvorm In dit rollenspel bestaat het Europees Parlement uit vijf fracties die uit verschillende nationaliteiten bestaan. Van elk van de bijbehorende regeringen

Nadere informatie

Stemmen Europese verkiezingen 2014

Stemmen Europese verkiezingen 2014 Stemmen Europese verkiezingen 2014 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement van 22 mei 2014. Het boek is gemaakt door de medewerkers van het Educatief Centrum voor Cliënten,

Nadere informatie

Puzzel: Wie zit waar in de Ridderzaal?

Puzzel: Wie zit waar in de Ridderzaal? Puzzel: Wie zit waar in de Ridderzaal? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen lezen een tekst en maken een puzzel in de vorm van de plattegrond van de Ridderzaal op Prinsjesdag. Afhankelijk van het

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG!

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG! AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG! SEPTEMBER 2017 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen werken in groepjes en

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT OKTOBER 2018 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? PowerPoint Per groepje twee werkbladen met opdrachten van verschillende landen DE WERKVORM IN HET KORT Eerst leg je aan de hand van een PowerPointdia uit

Nadere informatie

Lestips & werkvormen over de Amerikaanse

Lestips & werkvormen over de Amerikaanse Verkiezingen in de VS, verkiezingen in Nederland OMSCHRIJVING De Verenigde Staten en Nederland zijn beide een democratie; toch zijn er grote verschillen tussen deze twee landen. In deze werkvorm gaan leerlingen

Nadere informatie

In Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht

In Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht In Beeld: Tijdlijn 100 jaar kiesrecht Korte omschrijving werkvorm Bij deze werkvorm zoeken leerlingen de juiste foto bij belangrijke momenten uit de geschiedenis van 100 jaar kiesrecht. Zij maken zelf

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Werkvel opdracht 17 (Wat kunnen wij in Europa aan grensoverschrijdende problemen doen?)

Werkvel opdracht 17 (Wat kunnen wij in Europa aan grensoverschrijdende problemen doen?) Werkvel opdracht 17 (Wat kunnen wij in Europa aan grensoverschrijdende problemen doen?) Toelichting op de opdracht In deze opdracht gaan jullie kijken naar grensoverschrijdende problemen. Dit doen jullie

Nadere informatie

Europese Raad WERKBLAD

Europese Raad WERKBLAD Europese Raad Jullie vinden het belangrijk dat mensen sneller en goedkoper met de trein kunnen reizen tussen Europese hoofdsteden. Zo hoeft niet iedereen meer in het vliegtuig te stappen voor korte afstanden.

Nadere informatie

PUZZEL (SPEL): PACMAN NEDERLANDERS IN DE EU KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM LEERDOEL NIVEAU BRONNEN BENODIGDHEDEN VOOR ÉÉN SET DUUR

PUZZEL (SPEL): PACMAN NEDERLANDERS IN DE EU KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM LEERDOEL NIVEAU BRONNEN BENODIGDHEDEN VOOR ÉÉN SET DUUR PUZZEL (SPEL): PACMAN NEDERLANDERS IN DE EU KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM Dit is eigenlijk geen puzzel, maar een bordspel. Het ziet eruit als Pacman. Vier teams gooien om de beurt met een dobbelsteen en

Nadere informatie

Instructie Machtenscheidingsquiz

Instructie Machtenscheidingsquiz Instructie Machtenscheidingsquiz Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest elk

Nadere informatie

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE INSTELLINGEN: WIE DOET WAT? INTRO VOOR DE LEERKRACHT Op de volgende pagina s vindt u materiaal waarmee u de belangrijkste Europese instellingen op

Nadere informatie

Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer

Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van het krachtenveld De macht in de provincie herhaalt u kennis over onze staatsinrichting: de Eerste Kamer wordt gekozen door

Nadere informatie

DEBAT. Debat over het Amerikaanse kiesstelsel OMSCHRIJVING

DEBAT. Debat over het Amerikaanse kiesstelsel OMSCHRIJVING Debat over het Amerikaanse kiesstelsel OMSCHRIJVING De leerlingen gaan met elkaar in debat over verschillende aspecten van het Amerikaanse kiesstelsel. De leerlingen bereiden zich voor door middel van

Nadere informatie

Verdieping: welke staat past bij jou?

Verdieping: welke staat past bij jou? Verdieping: welke staat past bij jou? Korte omschrijving werkvorm Op 6 april houdt Nederland een raadgevend niet-bindend referendum over het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne. Nederland

Nadere informatie

Europa Actueel. Werkbladen onderbouw voortgezet onderwijs. Thema Vier voorzitters: docentenhandleiding

Europa Actueel. Werkbladen onderbouw voortgezet onderwijs. Thema Vier voorzitters: docentenhandleiding Europa Actueel Werkbladen onderbouw voortgezet onderwijs Thema Vier voorzitters: docentenhandleiding Vier voorzitters - 1 computer HULPMIDDELEN computer met atlas kleurpotloden woordenboek internetaansluiting

Nadere informatie

TOOLBOX FIRST TIME VOTERS

TOOLBOX FIRST TIME VOTERS TOOLBOX FIRST TIME VOTERS VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT 2019 HANDLEIDING VOOR MBO NIVEAU 3 EN 4 LESMATERIAAL VOOR DE EUROPESE PARLEMENTSVERKIEZINGEN 2019 Deze handleiding hoort bij de toolbox met lesmateriaal

Nadere informatie

DEBAT DEBAT OVER HET AMERIKAANSE KIESSTELSEL HANDLEIDING OMSCHRIJVING

DEBAT DEBAT OVER HET AMERIKAANSE KIESSTELSEL HANDLEIDING OMSCHRIJVING OVER HET AMERIKAANSE KIESSTELSEL OMSCHRIJVING De leerlingen gaan met elkaar in debat over verschillende aspecten van het Amerikaanse kiesstelsel. De leerlingen bereiden zich voor door middel van de expertmethode:

Nadere informatie

Europa in de Tweede Kamer

Europa in de Tweede Kamer Europa in de Tweede Kamer Europa krijgt steeds meer invloed op het dagelijks leven van haar burgers, ook in Nederland. Daardoor lijkt het soms alsof de nationale parlementen buiten spel staan. Dat is niet

Nadere informatie

1. Verdeel de klas in 8 groepen van 3 à 4 leerlingen. 3 liberalen, 3 confessionelen en 2 socialisten.

1. Verdeel de klas in 8 groepen van 3 à 4 leerlingen. 3 liberalen, 3 confessionelen en 2 socialisten. FORMATIESPEL PACIFICATIE KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen spelen in groepjes een onderhandelingsspel, gesitueerd in de jaren 10 van de twintigste eeuw. Bij dit spel moeten de leerlingen zich verplaatsen

Nadere informatie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep. Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Debat: Maatschappelijke stage

Debat: Maatschappelijke stage Debat: Maatschappelijke stage Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen voeren een Tweede Kamerdebat over het afschaffen van de maatschappelijke stage. Leerdoel: Leerlingen krijgen inzicht in hoe een

Nadere informatie

Doelen. Begin van het spel. Handleiding EU-spel

Doelen. Begin van het spel. Handleiding EU-spel Het EU-spel is gemaakt in opdracht van de Europese Unie. Leerlingen uit groep 7 en 8 beantwoorden vragen en lezen weetjes over de 28 landen van de EU. Zo testen en vergroten de leerlingen hun kennis over

Nadere informatie

VAN KOETS TOT KOFFERTJE

VAN KOETS TOT KOFFERTJE VAN KOETS TOT KOFFERTJE SEPTEMBER 2017 - POLITIEK IN PRAKTIJK #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen krijgen vragen over

Nadere informatie

Belangen: Miljardenroulette

Belangen: Miljardenroulette Belangen: Miljardenroulette Korte omschrijving werkvorm In deze werkvorm vormen uw leerlingen in zes groepjes een aantal ministeries. Door middel van een dobbelspel loopt u zelf (als minister van Financiën)

Nadere informatie

Puzzel: welke regering krijgen we?

Puzzel: welke regering krijgen we? Puzzel: welke regering krijgen we? Korte omschrijving werkvorm Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen welke politieke partijen met elkaar kunnen samenwerken op basis van de verkiezingsuitslag

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 8 (De Europese Unie en klimaatverandering)

Docentenvel opdracht 8 (De Europese Unie en klimaatverandering) Docentenvel opdracht 8 (De Europese Unie en klimaatverandering) Als voorbereiding op de opdracht kunt u onderstaande tekst lezen. 1) Samen sterk: lekker simpel, p. 2 2) Wat heb je aan Europa, p. 5 3) Hoe

Nadere informatie

Wie bestuurt het land?

Wie bestuurt het land? Wie bestuurt het land? 2 Nederland is een democratie. Een belangrijk kenmerk van een democratie is een parlement. In zo n parlement zitten mensen die door de bevolking zijn gekozen. Zij zitten namens een

Nadere informatie

Instructie: Rollenspel EU

Instructie: Rollenspel EU Instructie: Rollenspel EU Korte omschrijving werkvorm De Europese Commissie stelt voor om het aantal minuten reclame op televisie terug te dringen en productplaatsing als vorm van reclame te beperken.

Nadere informatie

Puzzel: De noodtoestand

Puzzel: De noodtoestand Puzzel: De noodtoestand Korte omschrijving werkvorm Naar aanleiding van de aanslagen in Parijs heeft de Franse president de noodtoestand uitgeroepen. Maar wat is een noodtoestand? Wanneer roep je een noodtoestand

Nadere informatie

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE DE RAAD SPEELT EEN ESSENTIËLE ROL IN DE EU-BESLUITVORMING De Raad van de Europese Unie informeel ook wel EU-Raad genoemd, of gewoon Raad speelt een essentiële rol in de EUbesluitvorming.

Nadere informatie

Debat: Het Duitse Kiesstelsel is beter dan dat van Nederland

Debat: Het Duitse Kiesstelsel is beter dan dat van Nederland Debat: Het Duitse Kiesstelsel is beter dan dat van Nederland Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen gaan met elkaar in debat over de stelling: Het Duitse kiesstelsel is veel beter dan dat van Nederland.

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU.

Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU. Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU. Praktische-opdracht door een scholier 1949 woorden 8 maart 2003 5,3 19 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding

Nadere informatie

EUROPA JIJ. aandeel van de EU-bevolking ten opzichte van de wereldbevolking in 2015 (2060: 4%)

EUROPA JIJ. aandeel van de EU-bevolking ten opzichte van de wereldbevolking in 2015 (2060: 4%) EUROPA EN JIJ EUROPA EN JIJ Sinds 60 jaar groeien de landen in Europa naar elkaar toe. Onze welvaart is gegroeid, onze veiligheid en onze vrijheid. Deze Europese Unie is ook jouw Europa. Het begon al twaalf

Nadere informatie

HANDLEIDING VERKIEZINGSBIJEENKOMST

HANDLEIDING VERKIEZINGSBIJEENKOMST HANDLEIDING VERKIEZINGSBIJEENKOMST EUROPESE PARLEMENTSVERKIEZINGEN 2019 PROGRAMMA B 1 INHOUD Praktische informatie... 3 Opbouw programma... 5 Introductie... 6 Wat doet de EU?... 7 NL of de EU?... 7 Krachtenveld

Nadere informatie

Debat: Nationalisering of privatisering?

Debat: Nationalisering of privatisering? Debat: Nationalisering of privatisering? Korte omschrijving werkvorm: Uw leerlingen leren wat een collectieve voorziening is. Doorgaans worden collectieve voorzieningen in Nederland door de overheid gefinancierd,

Nadere informatie

Stellingen Stemwijzer beter begrijpen

Stellingen Stemwijzer beter begrijpen Stellingen Stemwijzer beter begrijpen 1. Bindend referendum Bij een referendum laten mensen weten wat ze van iets vinden. Bijvoorbeeld of een land bij de Europese Unie mag of niet. Of dat de inwoners in

Nadere informatie

Kijktip: Waar gáát dit over?

Kijktip: Waar gáát dit over? Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van twee fragmenten beantwoorden leerlingen een aantal kijkvragen en krijgen ze inzicht in de inhoud van het referendum en de motieven

Nadere informatie

MODULE II. Wat heb jij aan de Europese Unie?

MODULE II. Wat heb jij aan de Europese Unie? MODULE II Wat heb jij aan de Europese Unie? In de Europese Unie ben je als consument goed beschermd. Producten moeten aan allerlei veiligheidsvoorschriften voldoen, reclame mag niet misleidend zijn en

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Werkvel opdracht 8 (De Europese Unie en klimaatverandering)

Werkvel opdracht 8 (De Europese Unie en klimaatverandering) Werkvel opdracht 8 (De Europese Unie en klimaatverandering) Toelichting op de opdracht Jullie krijgen tijdens deze opdracht iets te horen over de Europese Unie, wat is het, wat hebben we eraan, etc. Ook

Nadere informatie