Remy van Kesteren. donderdag 1 december t/m zaterdag 3 december. Daniel Blendulf dirigent Remy van Kesteren harp

Transcriptie

1 Remy van Kesteren donderdag 1 december t/m zaterdag 3 december Daniel Blendulf dirigent Remy van Kesteren harp

2 donderdag 1 december t/m zaterdag 3 december Daniel Blendulf dirigent Remy van Kesteren harp PROGRAMMA Albert Roussel ( ) Suite nr.2 opus 43 uit Bacchus et Ariane Claude Debussy ( ) Danse sacrée et danse profane Pauze Claude Debussy ( ) Tarantelle styrienne (Arr. M. Ravel) Sarabande uit Pour le piano (Arr. M. Ravel) Igor Stravinsky ( ) Symphony in three movements (Zonder titel) Andante Con moto Claude Debussy

3 BIOGRAFIE Daniel Blendulf Daniel Blendulf heeft naam gemaakt als de meest gewaardeerde jonge dirigent van Scandinavië. In seizoen 2016/17 maakt hij niet alleen zijn Japanse debuut bij het Yomiuri Nippon Symphony Orchestra, maar ook zijn Amerikaanse debuut bij het Detroit Symphony Orchestra. Verdere hoogtepunten zijn het seizoens-openingsconcert met het West Australian Symphony Orchestra, alsook concerten met het Helsinki Philharmonisch Orkest, het RTÉ Symphony Orchestra van de Ierse omroep, defilharmonie van Vlaanderen, Het Gelders Orkest en het Musikkollegium Winterthur. Recente optredens had Daniel Blendulf bij onder meer het BBC National Orchestra of Wales, het Sydney Symphony Orchestra, het New Zealand Symphony Orchestra, Het Maleisisch Philharmonisch Orkest en het Fins Radio Symfonieorkest. Hij concerteert nog regelmatig met ensembles als het Zürcher Kammerorchester, het Zweeds Kamerorkest en het Ostrobothnian Chamber Orchestra. Als chef-dirigent en artistiek adviseur onderhoudt Blendulf een dynamische samenwerking met het Dalasinfoniettan. Regelmatig is hij te gast bij het Zweeds Radio Symfonieorkest. Als warm pleitbezorger van hedendaagse Zweedse muziek bracht hij tijdens het meest recente abonnementsconcert met het Koninklijk Philharmonisch Orkest van Stockholm het Vioolconcert van Eliasson, getiteld Einsame Fahrt, ter herinnering aan de overleden componist. Als operadirigent leidde Blendulf producties van Carmen, Don Pasquale en de wereldpremière van Eliassons kameropera Karolinas sömn met de Koninklijk Zweedse Opera, Carmen met de Dalhalla Opera, Gounods Faust met de Folkoperan en Wozzeck van Berg Daniel Blendulf met de Norrlandsoperan in Umeå. Voorheen werkzaam als cellist, won Blendulf de eerste prijs tijdens de Swedish Conducting Competition in In 2014 werd hem de Herbert Blomstedt Conducting Prize toegekend.

4 BIOGRAFIE Remy van Kesteren Met de hoogste onderscheiding sloot harpist Remy van Kesteren zijn opleiding af aan de conservatoria van Utrecht en Amsterdam. Talloze prijzen wist hij in de wacht te slepen op gerenommeerde harpconcoursen in Nederland, Rusland en Israël. Hij was in 2004 winnaar van het Prinses Christina Concours, Jong Muziektalent in 2009 en in 2012 Dutch Classical Talent, het stimuleringsproject van het Koninklijk Concertgebouworkest. Zijn vele prijzen leidden tot concerten over de hele wereld, van Europa tot de VS, Japan en Afrika. In 2010 richtte hij het Dutch Harp Festival op, waarvan al drie succesvolle edities plaatsvonden. In 2012 maakte hij als klassiek solist diepe indruk tijdens de Europese Night of the Proms-tournee. Opvallend is de grote veelzijdigheid van Remy van Kesteren die zich bepaald niet beperkt tot klassieke muziek. Zo bevatte zijn cd Memento Spaanse en Braziliaanse muziek gecombineerd met composities van Martin Fondse. Het afgelopen seizoen toerde hij met jazztrompettist Eric Vloeimans met Musica Callada, een avontuurlijk programma van klassiek, jazz en improvisatie rond de muziek van Federico Mompou. Zijn nieuwste cd is Tomorrow Eyes. Een lang gekoesterde wens, waarmee ik een brug wil slaan tussen de klassieke wereld waar ik vandaan kom en de wereld van pop, minimal en improvisatie die ik wil verkennen. De cd is lovend ontvangen. Remy van Kesteren

5 TOELICHTING Chromatische harp Claude Debussy was een van de innovatieve Franse componisten. Hij schreef bijvoorbeeld geen symfonieën of soloconcerten, experimenteerde met nieuwe klankkleuren en harmonieën en wist zo een geheel eigen muzikaal idioom te ontwikkelen. Dat is ook duidelijk te horen in zijn Danse sacrée et profane uit 1904 voor harp en strijkorkest. Directe aanleiding voor het schrijven van dit tweeluik was een nieuwe uitvinding: de chromatische harp, een instrument dat was ontwikkeld door de firma Pleyel. Anders dan de pedalenharp van concurrent Erard die zeven pedalen had waarmee de ermee verbonden snaren konden worden omgestemd had Pleyels nieuwe harp voor elke toon een aparte snaar. Het ingewikkelde instrument zou geen lang leven beschoren zijn, maar Debussy s werk laat zich ook uitstekend vertalen naar de pedalenharp, die we nu nog steeds kennen. Hoewel de titel anders suggereert zijn de sacrale en profane dans niet radicaal verschillend van sfeer. In beide transparante en subtiele werken horen we Debussy s voorkeur voor modale harmonieën: akkoorden die zijn gebaseerd op oude kerktoonsoorten (of modi). Naar verluidt zou de eerste dans zijn geïnspireerd op een pianowerk van Debussy s Portugese collega Francisco de Lacerde en de tweede op Spaanse muziek, die Debussy hoog in het vaandel had staan. Debussy verklankte zijn nieuwe ideeën ook in tal van werken voor piano, die hij naderhand soms zelf van een kleurrijk symfonisch gewaad voorzag. De Sarabande uit 1894 is van oorsprong een van zijn pianostukken. In de originele uitgave noemt de componist het gewijde en elegante werk waarvan de titel verwijst naar een oude barokke dans in driekwartsmaat een Souvenir du Louvre en verwijst hij naar een niet nader aangeduid Geboortehuis Claude Debussy, Sant Germain-en-Laye oud portret. Ook een ander pianowerk, de Tarantelle styrienne, is oorspronkelijk voor piano gedacht.

6 De wervelende Italiaanse dans die bij Debussy steeds een afwisseling heeft van een 3/4 en een 6/8 maat heeft volgens de titel van doen met Stiermarken, een streek in Oostenrijk. In 1903 werd het werk aangepast en van de nieuwe titel Danse voorzien. Beide werken klinken hier in een orkestratie van Debussy s befaamde vakbroeder Maurice Ravel. Bacchus en Ariadne Een minder bekende land- en tijdgenoot van Debussy was Albert Roussel. De Fransman begon zijn carrière met traditionele werken, snoepte van het impressionisme en van exotische culturen (na een reis naar het Verre Oosten) en schreef naderhand vooral in een heldere en meer zakelijke stijl, waarin klassieke elementen in een nieuw jasje (neoclassicisme) niet ontbreken. Zijn kleurrijke ballet Bacchus et Ariane uit 1930 een van zijn interessantste werken is gebaseerd op een oud mythologisch verhaal in de versie van Abel Hermant; bij de première waren de dansers aangekleed door de beroemde surrealistische kunstenaar Giorgio de Chirico. Roussel destilleerde zonder al te veel te veranderen twee orkestrale suites uit het ballet. In de tweede suite zijn we aangekomen bij de tweede akte. In de Introductie maken we kennis met Ariadne, die verbannen is naar het eiland Naxos. Ze ontwaakt langzaam, voelt zich eenzaam en wil zich in de zee storten maar komt in de armen van Bacchus terecht (Pantomime). Half dromend dansen de twee een weelderige dans, waarna Bacchus alleen verder gaat (in een wild scherzo). Ze kussen elkaar en losbandige bacchanten voegen zich bij het paar. De volgende dansen van het tweetal leiden uiteindelijk naar een wild en energiek bacchanaal, waarna Ariadne (bij Hermant) het eeuwige leven krijgt. Toen de grote Franse componist Olivier Messiaen Roussels tweede suite hoorde was hij laaiend enthousiast over Roussels Albert Roussel fantasie, frisheid en melodische en contrapuntische

7 persoonlijkheid. Ik kan het mis hebben, maar ik voorspel dat binnen honderd jaar dit buitengewone ballet zo favoriet bij dirigenten en het publiek zal zijn, dat het ( ) al het andere werk van Roussel compleet zal overschaduwen. Oorlogssymfonie Net als Roussel zou Igor Stravinsky zijn muzikale spraak steeds vernieuwen. Na zijn expressionistische periode (met onder meer het beroemde ballet Le Sacre du Printemps) stapte de Rus over naar het neoclassicisme, voordat hij nog veel verdergaande ( seriële ) werken schreef. Toen hij (via tussenstops in Zwitserland en Frankrijk) in 1939 in Amerika belandde was hij uitgegroeid tot een van de meest toonaangevende componisten van de 20 e eeuw. Aan de andere kant van de oceaan schreef hij tussen 1942 en 1945 zijn Symphony in three Movements, die hij opdroeg aan de New York Philharmonic Society. Stravinsky schreef zelf dat aan deze oorlogssymfonie geen programma ten grondslag ligt. Maar het is mogelijk dat de indruk van deze moeilijke tijd met haar heftige en wisselende gebeurtenissen, haar vertwijfeling en hoop ( ) en tot slot haar ontspanning en verlichting sporen in deze symfonie heeft achtergelaten. Het toccata-achtige openingsdeel bestaat uit drie gedeelten: in het eerste is al het muzikale materiaal geconcentreerd, dat in het laatste verder wordt verwerkt; in het kamermuzikale en polyfone tweede gedeelte speelt de piano de hoofdrol. Het Andante is gracieus en wordt vooral gedragen door harp en fluit. De finale begint met een inleiding, en bevat fanfaremotieven en verwijzingen naar het Andante. Na een grote climax beginnen piano en trombones een fuga die naar het dramatische einde leidt. Igor Stravinsky Dirk Luijmes

8 Binnenkort in de concertzaal Nieuwsgierig wat er binnenkort speelt? Op vindt u het hele jaarprogramma. Inclusief biografieën en een uitgebreide toelichting op de te spelen stukken. Kerstconcert Dvořáks Achtste ARNHEM Eusebiuskerk, 15 december, 26 december NIJMEGEN De Vereeniging, 18 december APELDOORN Orpheus, 20 december AMSTERDAM Koninklijk Concertgebouw, 27 december Nieuwjaarsconcert Opera Highlights DOETINCHEM Amphion, 5 januari NIJMEGEN De Vereeniging, 6 januari ARNHEM Eusebiuskerk, 7 januari Barok met Rosanne Philippens EDE Cultura, 12 januari ZUTPHEN De Hanzehof, 13 januari NIJMEGEN De Vereeniging, 14 januari ARNHEM Stadhuishal, 15 januari Zondagochtendconcert Kaarten bestellen? Telefoon info@hetgeldersorkest.nl HetGeldersOrkest Twitter@GeldersOrkest