Programmaboekje Met bos naar hongarije. Hongarije

Transcriptie

1 Programmaboekje Met bos naar hongarije Met naar Hongarije

2 THE WORLD IS A BOOK, AND THOSE WHO DO NOT TRAVEL READ ONLY A PAGE St. Augustine 17 de eeuw

3 Beste reisgenoten, Eindelijk is het zover! Na lang wachten van jullie kant en regelen aan de onze, zit je nu toch echt in de bus op weg naar Hongarije. Na heel wat mails en soms eindeloze vergaderingen is dit het resultaat: twee natuurparken, een bezoek aan een universiteit en instituut, het Natural History Museum van Boedapest en een culturele tour. Kortom voor iedere bioloog wat wils en hopelijk een week om niet te vergeten. Nog maar een nachtje slapen en dan arriveren we in Boedapest. Dan zit je rond deze tijd misschien al op een terrasje van een heerlijk Hongaars biertje te genieten in deze wereldstad. Lekker even ons kikkerlandje vergeten en de mensen, cultuur maar voornamelijk de biologie ontdekken van Hongarije. In dit boekje vind je meer uitleg over de verschillende programma onderdelen en handige kaartjes om niet te verdwalen in de stad. Ook vind je er alle belangrijke telefoonnummers. Handig dus om het boekje goed te bewaren. Schroom niet en blader het lekker door om alvast helemaal in de stemming te komen van al het leuks en leerzaams dat jullie te wachten staat. En tegen de potentiële verveling hebben we een heuse BOS-puzzel bijgevoegd. Ik hoop dat jullie er net zoveel zin in hebben als BOS dat heeft. Mocht je nog vragen hebben over het een of ander, spreek ons dan gewoon aan! Hongarije here we come! Namens heel BOS, Leonie

4 Reisprogramma Vr Avond: Vertrek vanuit Nijmegen Za Ochtend: Aankomst Boedapest Middag: Vrij Zo Ochtend: Rondeleiding Balatonmeer Middag: Vrije middag Balatonmeer Ma Ochtend: Culturele tour Boedapest Middag: Vrij Di Hele dag: Natuurpark Aggtelek Wo Ochtend: Eötvös Loránd University Middag: Natural History Museum Boedapest Avond: Busreis naar Szeged Do Hele dag: Biological Research Centre Vr Hele dag: Vrij Avond: Busreis naar Nijmegen 2 Minuten stilte Za Ochtend: Busreis Middag: Aankomst Nijmegen

5

6 Reisverslag Omdat jullie mee zijn op een studiereis, betekent dit dat jullie natuurlijk ook iets met de ervaringen gaan doen. Geen paniek, het is niet veel. Met je groepje (zie groepsindeling) gaan jullie een verslagje schrijven van een bepaalde dag in Hongarije. Verwerk hier een beetje inhoud in van de stof die je hebt opgevangen. Denk ongeveer aan a4 tje per dag maar we weerhouden je niet om meer te schrijven. De excursies hoeven dus niet woord voor woord na verteld te worden, maar ook alle leuke dingen die onderweg gaan gebeuren kunnen erin. Doe er ook zeker een foto bij! De dagverslagen zullen worden opgenomen in een reisbundel. Deze zullen jullie natuurlijk te lezen krijgen en vormt een mooie basis voor het ophalen van herinneringen. Ook willen wij de verslagen graag in ons groeiende BOSarchief bewaren. Maar ook vanuit de rest van de universiteit zullen mensen jullie stukjes gaan lezen. Dus doe je best. Lever na de reis je verslag uiterlijk 21 mei in. Anders wordt het natuurlijk taart op de reünie!

7 Groepsindeling Zaterdag Bart Jochem Pauline Zondag Mitchel Sanne Jurgen Elvin Maandag Lisa Ruud Jaqueline Dinsdag Kiran Guus Stevie Janiek Woensdag Ilse Sidney Laura Sonia Donderdag Floor Stephan Rens Jojanneke Vrijdag Stefan Anne Ariet

8 Algemene Informatie Boedapest Een beknopte geschiedenis: Boedapest is de hoofdstad van Hongarije. Er wonen ongeveer 1,7 miljoen mensen en daarmee is het de grootste stad van het land en heel Centraal- Oost Europa. De naam Boedapest is ontstaan nadat de steden Buda en Pest, die werden gescheiden door de Donau, in 1873 samen fuseerden. De eerste nederzetting waar de stad nu staat was een Keltische nederzetting rond het jaar 45 v.chr. Deze vestiging werd een Romeinse militaire basis waar rond 89 v.chr. een legioen van 6000 man sterk gelegerd was. Na het uiteenvallen van het Romeinse rijk arriveerden de eerste Hongaren in de 9 de eeuw in het gebied rond Boedapest. De eerste Hongaarse nederzettingen werden in de 13 e eeuw geplunderd door de Mongolen. Toen de stad opnieuw was opgebouwd zou het een van de belangrijkste steden worden in de regio. In de 15 e eeuw was het een van de belangrijkste centra van de Renaissance beweging waardoor de culture status van Boedapest gevestigd werd. De stad zou nog 150 jaar bij het Ottomaanse rijk horen, de tweede hoofdstad zijn van Oostenrijk Hongarije tot het uiteenvallen hiervan in En na de Tweede Wereldoorlog, waarin de stad het toneel was van bijvoorbeeld Operatie Panzerfaust en de Slag van Boedapest zou Boedapest uiteindelijk onder de Sovjet Unie vallen. Hedendaags Boedapest: Boedapest wordt beschouwd als een van de mooiste steden in Europa. Het is typisch een voorbeeld van een stad waar de Habsburgers hebben gezeten. Het heeft een groot aantal monumenten dat op de World Heritage Site List van de UNESCO staan. Hieronder vallen de oevers van de Donau, het Kasteel van Buda, het Helden Plein en de Millenium Ondergrondse (metro). In de culture tour zullen we een aantal van deze plaatsen bezoeken.

9 Ook is de stad beroemd om zijn geothermische bronnen, er zijn er in totaal 80 verspreid over de stad. Als gevolg hiervan heeft Boedapest schitterende badhuizen waar je er zeker een van moet bezoeken mocht je de tijd hebben. De stad bestaat dus uit twee delen aan beide kanten van de Donau, maar in de Donau liggen ook nog een aantal eilanden. Midden in de stad ligt Margit-sziget, op dit eiland is een groot park gevestigd met daarin een oud Sovjet zwembad. Het zwembad heeft een groot aantal verschillende baden; zoute baden, hete baden, koude baden; you name it, they ve got it! Ten noorden van Margit-sziget ligt Hajógyári-sziget. Op dit eiland wordt jaarlijks het bekende muziekfestival Sziget georganiseerd. Een aanrader maar helaas pas in augustus. What to do, where to go, which archeological sites to visit? Tip: ga naar de VVV en haal een kaartje, in dit boekje was simpelweg niet de ruimte voor een kaartje met voldoende detail. Daar vind je ongetwijfeld ook meer ideeën voor je vrije dag in Boedapest. Centrale Markthal: Hier kun je als toerist proeven van het leven dat een gemiddelde Hongaar in Boedapest leidt. In het drie verdiepingen tellende gebouw kun je alles vinden wat je hartje begeert; kleurrijke Kalosca stiksels, Hongaarse strudel of verse groenten. Széchenyi Badhuis Een van de mooiste en minst gecommercialiseerde badhuizen in hedendaags Boedapest. Ga zwemmen in een van de twee openlucht zwembaden, chill in de Zweedse en Turkse sauna, of geniet van de zon op het dakterras (let op, kleding verboden!). Parlement Dit schitterende gebouw gelegen aan de Pest van de stad is het grootste parlementsgebouw van het continent. Met 700 kamers, 29 trappen en 20 kilometer aan gangen is het zeker een bezoekje waard.

10 Margarit eiland Geniet van weer in dit grote park, of ga zwemmen in het zwembad. Of bezoek het oude Dominicaanse klooster, of de 13 de eeuwse Franciscaner kerk of de 12 e eeuwse kapel. Andrassy Ut Deze statige straat die van Deak Plein tot aan het Helden plein staat vol met rijk geornamenteerde gebouwen en beroemde monumenten. Ten noordoosten van de route vind je het Staats Opera Gebouw, deze kleinere versie van de Opera van Wenen is een architectonisch meesterstukje. Langs de route loopt de Foldalatti, deze 125 jaar oude ondergrondse is de oudste op het continent en erg mooi. De auteur van dit stukje kan dat beamen. Kastelen district Op de culturele tour zullen we hier ook al een stukje van mee pakken, maar er zal voldoende overblijven om op je vrije dag te bekijken. Het district spreidt zich uit over de Heuvels van Buda en er kan hier heerlijke gewandeld worden. Het Koninklijk Paleis is een must-see voor kunstliefhebbers want het bevat de Nationale Gallerie, het Museum voor de Hedendaagse Kunst en het Boedapest Geschiedenis Musuem. Ook kun je het labyrint van Kasteel Buda bekijken. Een ander mooi stukje van het kastelen district is het Vissers Bastion. Deze indrukwekkende structuur bestaat uit zeven torens die de zeven stammen waaruit de Hongaarse natie is ontstaan symboliseren. Vanaf de top heb je een mooi uitzicht op het Parlement.

11 Metro Boedapest (interessant feitje: de metro van Boedapest (1896) is de op een na oudste van de wereld, na Londen (1863)) In Boedapest is er de mogelijkheid om te reizen met de metro. Er zijn 3 lijnen die je kunt gebruiken. De ticket verkopers spreken alleen Hongaars, dus je kunt het best opschrijven welk ticket je wilt hebben. De metro gaat om de 2-5 minuten in de spits, en om de 15 minuten buiten de spitsuren. Prijzen: Single ticket (geen overstap mogelijk) kost 320ft, een 10 single ticket booklet 2800ft, een one day travel pass 1550ft, een 3 day travel pass 3850ft en een one day group travel card (max 5 pers) kost 3100ft.

12 Nachtleven Boedapest Na een dagje in de natuur of in de universiteit is het s avonds tijd voor iets anders: feest! En dat kan in Boedapest heel goed. Deze stad staat bekend om zijn zogenaamde ruin bars (ofwel kerts in het Hongaars). Deze zijn gevestigd in voormalig leegstaande gebouwen: kelders, dakterrassen, oude fabriekshallen. Live muziek, een charmant retro decor, unieke sfeer en openingstijden tot vroeg in de ochtend maken deze plekjes perfect voor een goed feestje! Hieronder zijn een aantal leuke ruin bars of andere gezellige plekjes voor in de avonduren voor je op een rijtje gezet. Szimpla kert Grote gezellige binnenplaats in de ruïne van een oud burgerhuis. Binnenkomst via en piepklein kamertje met communistisch jaren 60 interieur. Meerdere zaaltjes en twee bars beneden en een groot buitenterras met een cinematuin en een klein bric-a-brac winkeltje. Boven vindt je nog twee kamers, een bar en een buffet met heerlijke champignonnentoast. Open van 12 's middags tot laat in de nacht. Kazinczky Utca 14. Pótkulcs Eén van de oudste tuincafés, vlakbij het Weststation. Ingang bij het tuinhek. Twee kleine kamers, een bar en een kleine tuin. Wat kleiner en huiselijker dan de andere kerts. Ook in de winter geopend, openingstijden van tot laat. Csengery Utca 65b. Corvin Tetö Op het dak van het Corvin Warenhuis vind je een groot terras met een prachtig uitzicht over de stad. Op de etage onder het dakterras is een kleine dancing, en een bar gevestigd. Deze zijn ook in de winter geopend. Je komt er door de trap te nemen of voorbij de shoarmatent de oude goederenlift. Bij de liftboy kan je al wat te drinken bestellen. Geopend van uur tot zeer laat. Blaha Lujza Tér 1.

13 A38 De beste concertzaal voor pop en jazz gevestigd op een omgebouwd schip. De boot is in 2003 getransformeerd van een industriële boot uit 1938 naar een hippe mobiele club op het water. A38 is te vinden op de Danube rivier en bestaat uit drie verdiepingen: het dakterras, het restaurant en de club/lounge. Alle ruimte om eens even lekker te genieten van de internationale live muziek die er ten gehore wordt gebracht. Zöld Pardon 's Zomers is het één groot feest bij de Petõfi-brug aan de Boedazijde. In het openluchtcafé Zöld Pardon worden dan dagelijks concerten en dj-sets gegeven. Het is er supergezellig, heel levensgenietend Boedapest is aanwezig. De toegang is gratis en voor de prijzen van eten en drinken hoef je het ook niet te laten. Fészek Het restaurant en de kelder in de grote binnentuin van oude kunstenaarsclub trekken schrijvers, kunstenaars en andere creatieve zielen. Het restaurant serveert heerlijke maaltijden. In de kelder komt vaak live muziek, van jazz tot blues tot hardrock, en is 24 uur per dag open. (loop langs de balie voorbij het trappenhuis) Kertész utca 36 Kuplung Net als veel andere bars, was ook Kuplung ooit een vervallen gebouw een autogarage (daar komt ook de naam Kuplung, oftewel koppeling ) vandaan. De muren zijn tegenwoordig met graffiti opgevrolijkt, en met een wat tafels, stoelen en een groot hangend papieren walvissenskelet is het helemaal af. Er is bijna dagelijks live muziek en is open tot 4.00 of 5.00 uur. Király Utca 46, de deur aan het einde van de steeg.

14 Instant De beste nieuwe ruin bar van Boedapest met meerdere bars en meer dan tien verschillende kamers op twee etages van een oud herenhuis en een club in de kelder. Het is een echt alternatief, underground plaatsje in een vervallen gebouw in het centrum van Pest. Het zit hier vol met jonge kunstenaars en studenten, en behalve goedkope drankjes kun je hier ook een hot-dogstand binnen vinden. Geopend van de vroege avond tot 's nachts laat. Nagymezo Utca 38.

15

16 Algemene Informatie Szeged Een beknopte geschiedenis: Szeged ligt in het zuiden van Hongarije en er wonen ongeveer mensen. Hiermee is het de op twee na grootste stad van Hongarije. Szeged wordt al sinds de Oudheid bewoond. Voor degene onder jullie die goed hebben opgelet bij geschiedenis van de Biologie; Ptolemy (die van Alexandrië) noemt Szeged al pakweg 100 jaar v.chr. Het is mogelijk dat Attila de Hun zijn zetel ergens in de buurt van Szeged had staan. Net als Budapest is Szeged ook vernietigd tijdens de Mongoolse invasie in de 13 de eeuw. In de 14 de eeuw, toen Louis de Grote Koning van Hongarije en Polen aan de macht was werd de stad de belangrijkste stad in het zuiden van Hongarije. Omdat de strategische waarde van de stad steeg toen de Turkse legers steeds dichterbij kwamen liet koning Sigismund van Luxemburg een muur om de stad bouwen. In 1498 kreeg de stad de status van vrije Koninklijke stad. Dit hield in dat de macht van de nobiliteit in de stad aan banden werd gelegd en de stad meer inspraak kreeg in het eigen bestuur. Hedendaags Szeged: Tegenwoordig is Szeged een universiteitsstad. De Universiteit is een van de beste van Hongarije. Een van de grootste attracties en evenementen in de stad zijn de Open Lucht Spelen die al sinds 1931 elke zomer in de stad worden gehouden. Szeged staat bekend als het thuis van de paprika. Ik hoef jullie verder niet te vertellen wat dit is en wat je er allemaal mee kunt doen. Paprika arriveerde in de 16 de eeuw in Hongarije als een ornamentele plant en werd later pas gegeten. In de buurt van Szeged werd en wordt deze plant veel verbouwd.

17 What to do, where to go, which archeological sites to visit?? Tip: ga naar de VVV en haal een kaartje, in dit boekje was simpelweg niet de ruimte voor een kaartje met voldoende detail. Daar vind je ongetwijfeld ook meer ideeën voor je vrije dag in Szeged. Salami musea Misschien een beetje onverwacht, maar Szeged heft een aantal salami musea. De Pick salami is een bekende salami ontwikkeld in Szeged. Vandaar dat de stad niet een, maar twee salami musea heeft. Het Get to know your salami en het Pick s salami museum. Paprika museum Zoals al verteld over Szeged worden er veel paprika s verbouwd, vandaar ook dat er een museum aan gewijd is. Het Pick s paprika museum. Kom achter de geheimen van paprika die je nog nooit vermoed had. Roek Paleis Dit gebouw uit 1907 door Ede Magyar is zeker een bezoekje waard. In de vorm van het gebouw zitten water lelies, golven en delen van de vorm een schip geïncorporeerd. Poort der Helden De Poort der Helden is in 1936 opgericht ter nagedachtenis aan de soldaten die hun leven gaven in de Eerste Wereld oorlog. De poort wordt gesierd door fresco s van Vilmos Aba-Novák. Tijdens de occupatie door de Sovjet Unie zijn de fresco s overgeschilderd, in 2000 zijn ze echter weer in hun originele glorie hersteld. Op de zijkant is een lijst van gesneuveld soldaten uit Szeged.

18 Nachtleven Szeged Szeged is een echte studentenstad van formaatje Nijmegen. Zoals je dan wel verwacht is er snachts behoorlijk wat te doen. Wellicht geen TKB en Bascafé, maar wel andere dingen. We hebben hieronder een aantal clubs en cafés die de Lonely Planet aanraadt op een rijtje gezet. SZOTE Klub Deze club staat bekend als uitermate studentikoos, hij is behoorlijk grungy (wat dat ook moge betekenen). Er draait een heel assortiment aan DJ s met verschillende stijlen. Dóm tér 13 JATE Klub Een van de hipste plaatsten om te zijn na zonsondergang. Het heeft een grote bar met alle drankjes die je maar kunt bedenken. Het heeft meerdere dansvloeren met verschillende muziekstijlen. Dugonics tér 13 Átrium Music Café Een levendig café met live muziek, denk aan jazz, funk en soul. Schijnbaar heeft het een spectaculaire ladies night. Kárász u. 9 Gin Tonic Een kelder club in de kelder van Tisza Hotel. Veel buitenlandse studenten brengen hier hun nachten door. Ideaal voor ons dus. Hier word de meest recente dance muziek gedraaid. Wesselényi u. 6

19

20 Zondag 29 april: Het Balatonmeer Na een vrije dag zullen we vandaag bijtijds opstaan om richting het Balatonmeer te vertrekken. Hier zullen we een tocht lopen door het prachtige Balaton Uplands National Park bij Tihanny. De gids zal ons de mooiste locaties laten zien en ons op de rijke plaatselijke fauna wijzen. s Middags is er ruimte om zelf op pad te gaan langs de kust van het meer. Het Balatonmeer is met zijn 592 km 2 het grootste meer van Midden-Europa en een bekende vakantiebestemming. De oostkust wordt dan ook gedomineerd door vakantiehuisjes en strandjes. Langs de west-kust ligt echter het Nemzeti Park Balaton-Felvidéki (hongaars voor Balaton nationaal park). Dit park is een samenvoeging van verschillende kleinere beschermde gebieden en bevat allerlei terreintypes van de hoge Keszthely bergen tot aan de moerassen in Kiss. Het gebied wat wij zullen bezoeken staat vooral bekend om zijn grote aantallen vogels en mooie bossen. Om onder andere te proberen de hier veel voorkomende oehoe te zien, zal de tour zich er vooral oprichten om vogels te zien.

21 Met een gids die alle hoeken en gaten van het gebied kent en een verzameling verrekijkers zullen we gedurende 3 uur ongeveer 2,5 km afleggen door de bossen van Tihany. Denk hierbij aan goede wandelschoenen! Na deze tocht krijgt iedereen tijd om te eten en even uit te rusten. Tijdens deze vrije middag zijn er verschillende mogelijkheden. Je kunt naast lekker aan het meer liggen, ook het centrum van Tihany in voor een portie cultuur en mooie panorama s. Wanneer je meer geïnteresseerd bent in de geschiedenis van de regio of meer van de ecologie wilt zien kun je naar het Lavender House Visitor Centre in Tihany; voor een kleine prijs van 700 HUF ( 2,38) krijg je hier alles te weten over de flora en fauna in de omgeving, de vulkanische activiteit in het gebied en de lavenderindustrie met een eeuwenoude geschiedenis in dit gebied.

22 Maandag 30 april: De culturele tour Na een dag in de prachtige natuur rond het Balatonmeer zullen we vandaag Boedapest verder gaan verkennen. Een gids van de reisorganisatie Cityrama zal ons rondleiden door de twee steden Boeda en Pest gesplitst door de Donau. Boedapest is niet alleen de hoofdstad van Hongarije, maar met zijn 1,7 miljoen inwoners meteen ook de grootste stad in dit land en het cultureel hart van Centraal-Europa. Deze cultuur komt terug in zijn oude gebouwen en rijke geschiedenis, die overal te zien is. De tour zal beginnen op heroes square, midden op dit plein staat het milleniummonument geflankeerd door 2 zuilengalerijen. Op deze zuilengalerijen is via standbeelden, de geschiedenis van Hongarije weergeven. Vervolgens zal de gids ons langs de hoogtepunten van Pest en de Kastelenbuurt leiden. Na deze tocht van ongeveer 3 uur zal iedereen de gelegenheid krijgen om op eigen initiatief de stad verder te verkennen of even bij te komen op de velen terrasjes.

23 Dinsdag 1 mei: Natuurpark Aggtelek Baradla grot. Vandaag zullen we naar een enorm groot natuurpark van bijna hectare in het noordoosten van Hongarije gaan. Dit park staat sinds 1995 op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. In deze regio zijn meer dan 700 grotten te bezichtigen, waarvan een deel in Slowakije ligt en vormt hiermee het grootste grottenstelsel van Europa. De bekendste grot is de Aggtelek is al 230 miljoen jaar oud. Vroeger was het een zuurstofarme zee, totdat het land ging stijgen en in de loop van miljoenen jaren kalksteenerosie (karstvorming) plaats ging vinden. Hierdoor zijn de grotten ontstaan. In een van de grotten bevindt zich de grootste stalagmiet van Hongarije en deze is 19 meter hoog. Tijdens een van de twee tochten zullen we hier langs komen. Er komen meer dan 500 soorten dieren voor in dit natuurpark. Er leven ongeveer 70 dag- en nachtvlinders en er komen 21 soorten vleermuizen voor, van de 28 die in Europa leven. Twee soorten hiervan worden met uitsterven bedreigd. Een andere beschermde diersoort die hier voorkomt, is de vuursalamander (Salamandra salamandra).

24 Verder leven er in de Aggtelek regio wilde zwijnen, reeën, herten, wolven, lynxen en reptielen. Er komen ook grondeekhoorns voor die worden opgegeten door keizerarenden haviken.

25 Woensdagochtend 2 mei: Eötvös Loránd University De voorganger van de Eötvös Loránd University (ELTE) is gesticht in 1635 door Kardinaal Péter Pázmany en is later de Royal Hungarion University geworden. In 1950 heeft de universiteit pas zijn huidige naam gekregen, waarbij hij vernoemd is naar een van zijn wereldberoemde natuurkundigen, Loránd Eötvös. Momenteel heeft deze universiteit maar liefst 8 faculteiten, waaronder de Faculty of Science. Met zijn 44 afdelingen en 8 instituten is dit een van de grootste faculteiten van de universiteit. Deze faculteit is gelokaliseerd in twee grote gebouwen op de nieuwe campus aan de oever van de Danube. Het instituut voor biologie is een van de oudste van deze faculteit en doet internationaal erkend onderzoek in verschillende velden van fundamenteel en toegepaste biologie. Vandaag zullen we hier een aantal presentaties krijgen over verschillende onderzoeksvelden van dit instituut.

26 Woensdagmiddag 2 mei: Natural History Museum Boedapest Het Hongaarse Natural History Museum is al 209 jaar oud en met een oppervlakte van 5000 m 2 een van de grootste in de wereld. Het museum is gevestigd in een historisch gebouw van de oude Ludovika Militaire Academie. Het museum heeft een groot aantal vaste tentoonstellingen. Zo vertellen de verschillende rotsblokken nabij de ingang over de miljoenen jaren van geologische geschiedenis. De expositie the Variety of LIFE, toont een grote variëteit aan organismen de diversiteit van de Hongaarse natuur weergeeft. Er is een expositie over de rijke diversiteit van koraal riffen, het skelet van een vinvis, gevangen in 1896, is te bewonderen en nog veel meer...

27 Donderdag 3 mei: Biological Research Centre BRC staat voor Biological Research Centre. Het is een afdeling van Hongaarse Academie voor de Wetenschappen, de Hongaarse tegenhanger van het KNAW. Het instituut is in 1971 opgericht en bestaat uit vijf afdelingen; Biophysics, Biochemistry, Genetics, Plant Biology en Core Facilities. Er werken ongeveer 260 onderzoekers die voornamelijk werken aan wetenschappelijke publicaties en patenten. De reden voor het bestaan van de vijfde afdeling, Core Facilities, is te vinden in het gedachtengoed van de oprichter Brunó Straub F. ( ). Hij wilde een hoogstaand onderzoeksinstituut creëren waarin op verschillende gebieden onderzoek werd gedaan. Maar ook wilde hij ervoor zorgen dat uitwisseling van kennis en ideeën tussen verschillende onderzoeksgebieden makkelijker werd. Vandaar dat hij deze vijfde afdeling heeft opgericht. Het onderzoek varieert van het industrieel gebruik van bacteriën tot aan het verbeteren van gewassen, humane gezondheid en bescherming van het milieu. Zoals je ziet is er dus voor iedere bioloog van de BeeVee wat wils. In 2000 is het BRC bekroond met de titel Centre of Excellence of the European Union.

28 Taalhulp Handige woorden en zinnen in het Hongaars. In het Hongaars valt de klemtoon steeds op de eerste lettergreep. Hongaars Fonetische weergave (Nl) Vertaling kérem keerèm alstublieft köszönöm kussunnum Dank u wel igen iegèn ja nem nem nee autóbusz autooboes bus pályaudvar paajàoedwar treinstation utca oetsà straat út oe:t weg tér teer plein hid hie:d brug szálló saalloo hotel vendéglõ wendeegleu restaurant kávéház kaaweehaas koffiehuis, café templom templom kerk Tellen: 0 nulla 11 tizenegy 70 hetven 1 egy 12 tizenkettö 80 nyolcvan 2 kettö 13 tizenhárom 90 kilencven 3 három 20 húz 100 száz 4 négy 21 huszonegy 5 öt 22 huszonkettö 6 hat 30 harminc 7 hét 31 harmincegy 8 nyolc 40 negeven 9 kilenc 50 ötven 10 tíz 60 hatvan

29 Begroetingen: Jó reggelt Goede morgen Szervusz Hallo/tot ziens Jó napot Hallo Hogy vagy? Hoe gaat het? Jó estét Goeden avond Jól vagyok Het gaat goed Jó éjszakát Goede nacht Nem jó niet goed mi a neve? hoe heet je? Rossz slecht Vislát Tot ziens A nevem... Mijn naam is... Tijdgegevens: tegnap gisteren reggel ochtend ma vandaag délután middag holnap morgen éjfel middernacht hány óra van? hoe laat is het? perc minuut óra uur Winkelen: Mennyibe kerül? Lehet, hogy írja le az árat? Tudsz csomagolja? Lehet itt credit kártyával fizetni? nyitva zárva piac Wat kost het? Kunt u de prijs opschrijven? Kunt u het inpakken? Accepteert u hier creditcards? geopend gesloten markt Restaurant: enni jó étvágyat inni vacsora ebéd pincér étlap eten eet smakelijk drinken diner lunch ober menukaart

30 rendelni Szabad ez az asztal? vegetáriánus kérek szépen egy... Lehet megkapjuk a számlát? Egészségedre Vajon ez az étel tartalmaz húst? bestellen Is deze tafel vrij? vegetarisch Ik wil graag... Kunnen wij de rekening krijgen? Proost Bevat dit gerecht vlees? Handig: Nem beszelek magyarul Beszél angolul / németül? Az igazat mondom, birò ùr. Tényleg nem tudtam, hogy az nem w.c. De jò gulyàs szagod van! Szerintem te egy csipös kis jòszàg vagy! Gyorsan! Hol tudok venni egy morning after pil-t? Ik spreek geen Hongaars Spreekt U Engels / Duits? Eerlijk waar, edelachtbare. Ik wist niet dat dat geen toilet was Wat ruik je lekker naar goulash, volgens mij ben je een pittig ding! Snel, waar vind ik een morning after pil?"

31 De BOS woordenzoeker Hongarije editie hongarije goulash bier boedapest paprika wijn szeged salami puzzel bos onderbroek reisgids reis tandenborstel beevee bus oplader commissie universiteit toilettas forint natuurpark mobiel diner koffer aryan uitgaan rugzak rivier tof

32 De grote BOS-reis puzzel Hongarije editie

33 De Reizigers Denk er aan als je telefoneert of smst dat je 0031 voor het nummer moet zetten.

34 Met Bos naar Hongarije Notities

35

36