installatietechniek CSPE KB Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.

Transcriptie

1 Examen VMBO-KB 2016 gedurende 890 minuten installatietechniek CSPE KB Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden. Dit examen bestaat uit 13 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 112 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden. PK-0651-b-16-1-o

2 Inleiding Een aannemingsbedrijf bouwt standaard huizen, villa s en bungalows. De klant kan kiezen uit ongeveer 60 basisontwerpen, waarbij aanpassingen mogelijk zijn. Het aannemingsbedrijf bouwt een bungalow voor de heer en mevrouw Van den Bergh. De sanitaire installatie wordt uitgevoerd in PP. In de badkamer komt vloerverwarming met behulp van een RTL-ventiel (Retour TerugLoop-ventiel). Dit ventiel begrenst de temperatuur van het retourwater. Als leerling-monteur help je bij de aanleg van de technische installaties. Je maakt twee montageopdrachten: sanitaire installatie: een deel van de afvoerinstallatie in badkamer 1 en verwarmingsinstallatie: een deel van de installatie in badkamer 1. garage bijkeuken woonkamer keuken badkamer 2 werkkamer slaapkamer slaapkamer badkamer 1 plattegrond van de bungalow PK-0651-b-16-1-o 2 / 15 lees verder

3 Onderdeel A verwarming tijdsduur ongeveer 440 minuten 20p 1 Maak de minitoets bij opdracht 1. Een installateur gebruikt vaak een RTL-ventiel voor vloerverwarming bij kleinere vloeroppervlakken (tot ongeveer 15 m 2 ). Een RTL-ventiel begrenst de temperatuur van het retourwater vanaf de vloerverwarming. De installateur plaatst het RTL-ventiel dan ook altijd in de retourleiding aan het einde van de vloerverwarmingsleiding. Een RTL-ventiel meet de temperatuur van het water dat er doorheen stroomt. Het RTL-ventiel sluit de retour af als het water te warm wordt (bijvoorbeeld bij 50 C). Je gaat een verwarmingsinstallatie monteren waarin een RTL-ventiel zit cv verdeler RTL 1000 * * = aansluiting vloerverwarming 3000 badkamer 1 plattegrond van badkamer 1 met een deel van de verwarmingsinstallatie PK-0651-b-16-1-o 3 / 15 lees verder

4 Voor opdracht 2 heb je de tekeningen op pagina 3 en 5, uitwerkbijlage 1 en het bestand ocit16.xlsm nodig. In opdracht 2 ga je bij het bedrijf Ocit de materialen bestellen die nodig zijn voor een verwarmingsinstallatie. Je maakt eerst de turflijst op uitwerkbijlage 1. In deze lijst moet je zelf de materialen en aantallen invullen. 6p 2 Maak de bestellijst van de benodigde materialen voor de verwarmingsinstallatie op de volgende pagina. Maak eerst de turflijst af op uitwerkbijlage 1. De nummers in de tekening op de volgende pagina komen overeen met de stuknummers in de uitwerkbijlage. Een deel van de materialen is al ingevuld. Bereken de lengte van de vloerverwarmingsslang en zet die in de turflijst. Gebruik hierbij de plattegrond van badkamer 1 op de vorige pagina en onderstaande tabel. De slang ligt op een hart-op-hart afstand van 150 mm. hart-op-hart afstand leidinglengte per vierkante meter 100 mm 10 m/m mm 7 m/m mm 5,1 m/m mm 4,1 m/m mm 3,5 m/m 2 Voltooi de turflijst. Je moet alle genummerde onderdelen opschrijven van de installatie op de volgende pagina. De beugel- en bevestigingsmaterialen zet je niet op de turflijst. De materialen die al zijn ingevuld, moet je ook bestellen. Bestel alle materialen uit de turflijst met het programma ocit16.xlsm. Kies de paneelradiator van 1142 watt. Deze is zonder appendages. Kies de universele knelset. PK-0651-b-16-1-o 4 / 15 lees verder

5 verwarmingsinstallatie in badkamer PK-0651-b-16-1-o 5 / 15 lees verder

6 Voordat je met bestellen begint De examinator vertelt je waar je het bestand ocit16.xlsm kunt vinden. Open het bestand ocit16.xlsm. Dit is een bestand dat de internetsite van Ocit laat zien. Ocit levert materialen voor de installatietechniek. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: ocit16 [jouw naam].xlsm op een plaats die de examinator je vertelt. Uitvoering van de bestelopdracht Op de homepage van Ocit zie je productgroepen, die ook als tabbladen onder aan de pagina staan. Lees eerst de tekst onder de knop Help. Kies alle materialen voor de verwarmingsinstallatie en voer de aantallen in zoals ze in de turflijst staan. Ga volgens de volgende bestelprocedure te werk: Kies een productgroep. Kies een materiaal en voer het aantal in, in de witte kolom. Als je alle materialen van die productgroep hebt ingevuld, klik je op de knop Bestelling boven aan de pagina. Je ziet dan de bestellijst. Vul je naam en kandidaatnummer in en sla het bestand op. Herhaal deze bestelprocedure per productgroep, totdat je alle materialen voor de verwarmingsinstallatie hebt ingevoerd. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk van de bestellijst van de verwarmingsinstallatie met de knop Print / Verstuur. Lever uitwerkbijlage 1 en de afdruk in bij de examinator. Sluit het bestand af. PK-0651-b-16-1-o 6 / 15 lees verder

7 Voor opdracht 3 en 4 heb je bijlage 1 nodig. Werktempo Bij opdracht 3 kun je punten verdienen voor je werktempo. De examinator noteert hiervoor je begin- en eindtijd. De waardering is als volgt: uitvoering van de opdracht punten binnen 30 minuten 3 tussen 30 en 40 minuten 2 tussen 40 en 50 minuten 1 in meer dan 50 minuten 0 De opdracht is goed te doen in 30 minuten. Ga je niet haasten, werk gewoon goed door en laat je niet afleiden. Alleen als dit gedeelte goed is gemonteerd, kom je in aanmerking voor punten voor het werktempo. 7p 3 Monteer de radiator en de verdeler van de verwarmingsinstallatie op het montagebord volgens de werktekening in bijlage 1. Gebruik hierbij de materialen uit onderstaande materiaallijst werktempo-opdracht. Controleer eerst of alle materialen en gereedschappen die je nodig hebt, aanwezig zijn. Meld tekortkomingen en/of beschadigingen aan de examinator. Als alles goed is, vraag je aan de examinator of je mag beginnen. Begin pas als de examinator je hiervoor toestemming heeft gegeven. Houd je aan de maatvoering (nauwkeurigheid +/- 3 mm). Als je klaar bent met de opdracht, geef je dit meteen door aan de examinator. Materiaallijst werktempo-opdracht aantal stuks omschrijving 1 verdeler (krijg je compleet van de examinator) 1 radiator inclusief bevestigingsmiddelen 1 radiatorafsluiter haaks ½ʺ 1 haakse voetafsluiter ½ʺ 1 radiatoraftapper ½ʺ 1 ontluchtingsstop ½ʺ PK-0651-b-16-1-o 7 / 15 lees verder

8 Voor opdracht 4 heb je bijlage 1 en 2 nodig. 16p 4 Monteer de rest van de verwarmingsinstallatie op het montagebord volgens de werktekening op bijlage 1. Gebruik hierbij de materialen uit de materiaallijst uit bijlage 2. Controleer eerst de materialen die je hebt ontvangen, aan de hand van de materiaallijst en meld beschadigingen aan de examinator. Plaats de beugels voor de installatie volgens tekening en in overeenstemming met de voorschriften. Tijdens en na de montageopdracht beoordeelt de examinator je op de volgende punten: maatvoering (nauwkeurigheid +/- 3 mm); volgens de voorschriften en regels werken; veilig en milieubewust werken; vakmanschap; werkvolgorde en omgang met materiaal en gereedschap. 3p 5 Vul de verwarmingsinstallatie en controleer de dichtheid onder toezicht van de examinator. Controleer de dichtheid van de hele installatie. Bij lekkage mag je één keer de fout herstellen. Controleer de dichtheid van de verwarmingsinstallatie daarna opnieuw onder toezicht van de examinator. Als de installatie dan wel dicht is, krijg je een deel van de punten voor deze opdracht. PK-0651-b-16-1-o 8 / 15 lees verder

9 Onderdeel B sanitair tijdsduur ongeveer 220 minuten 20p 6 Maak de minitoets bij opdracht 6. Bij nieuwbouw gebruikt het aannemingsbedrijf vaak prefab sanitaire installaties. Hierbij wordt een gedeelte van de sanitaire installatie van te voren gemaakt en daarna ter plaatse in beton gestort. Je gaat zo n prefab sanitaire installatie maken volgens een isometrische projectie. In de montageopdracht zijn de lengtes en de diameters van de buizen kleiner dan in werkelijkheid. badkamer 1 plattegrond van badkamer 1 met een deel van de afvoerinstallatie 16p 7 Monteer de sanitaire installatie op een werktafel volgens de isometrische projectie op de volgende pagina. Gebruik hierbij de materialen uit de materiaallijst op pagina 11. Controleer eerst of alle materialen en gereedschappen die je nodig hebt, aanwezig zijn. Meld tekortkomingen en/of beschadigingen aan de examinator. Monteer de onderdelen van de sanitaire installatie. Houd je aan de maatvoering (nauwkeurigheid +/- 3 mm). Beide verticale buizen eindigen op dezelfde hoogte. Niet gegeven maten bepaal je zelf. Gebruik je vakmanschap. Werk volgens regels en voorschriften en denk aan veiligheid en milieu. PK-0651-b-16-1-o 9 / 15 lees verder

10 300 PP 75 mm PP 50 mm PP 50 mm 372 PP 50 mm 360 PP 75 mm PP 75 mm 500 PP 50 mm 1060 isometrische projectie van een deel van de sanitaire installatie van badkamer 1 PK-0651-b-16-1-o 10 / 15 lees verder

11 Materiaallijst sanitaire installatie aantal stuks of omschrijving aantal meter 1,1 PP-buis 75 mm 1,5 PP-buis 50 mm 1 PP-T-stuk 75mm x mof 1 excentrisch verloop 75 x 50 mm 1 PP-bocht 75 mm x x mof 1 PP-bocht 75 mm x 45 0 mof x spie 1 PP-T-stuk 50 mm x mof 2 PP-bocht 50 mm x 45 0 mof x spie 1 PP-bocht 50 mm x x mof 2 speciedeksel 75 mm 2 speciedeksel 50 mm Tijdens de montageopdracht beoordeelt de examinator je op de volgende punten: maatvoering (nauwkeurigheid +/- 3 mm); volgens de voorschriften en regels werken; veilig en milieubewust werken; vakmanschap; werkvolgorde en omgang met materiaal en gereedschap. De afmetingen van het werkstuk worden getest in een mal. Het werkstuk moet precies in de mal passen. PK-0651-b-16-1-o 11 / 15 lees verder

12 Onderdeel C CAD en automatisering tijdsduur ongeveer 200 minuten Voor opdracht 8 heb je bijlage 3 en het CAD-bestand it16kb_cad.dwg (of.dxf) nodig. In een plat dak van de woning zit een lichtkoepel. De lichtkoepel heeft een pneumatische besturing. lichtkoepel lichtkoepel lichtkoepel gesloten dubbelwerkende cilinder (LK) lichtkoepel geopend dubbelwerkende cilinder (LK) Materiaallijst pneumatische componenten aantal omschrijving 2 mono-stabiel 3/2-ventiel handbediend 1 bi-stabiel 5/2-ventiel luchtbediend 2 snelheidsregelventiel 1 dubbelwerkende cilinder Werking De lichtkoepel openen Als V1 wordt bediend, schuift de dubbelwerkende cilinder (LK) uit en gaat de lichtkoepel open. De snelheid van het opengaan wordt ingesteld met het snelheidsregelventiel V5. Als de dubbelwerkende cilinder helemaal uitgeschoven is, stopt de beweging en is de lichtkoepel open. De lichtkoepel sluiten Als V2 wordt bediend, schuift de dubbelwerkende cilinder (LK) in en gaat de lichtkoepel dicht. De snelheid van het dichtgaan wordt ingesteld met het snelheidsregelventiel V4. Als de dubbelwerkende cilinder helemaal ingeschoven is, stopt de beweging en is de lichtkoepel dicht. PK-0651-b-16-1-o 12 / 15 lees verder

13 7p 8 In het CAD-bestand it16kb_cad.dwg (of.dxf) staat een klein gedeelte van het schema van de pneumatiekbesturing. Maak het schema af, zodat het gelijk is aan het schema op bijlage 3. De benodigde onderdelen staan rechts in de tekening. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand kunt vinden. Open het bestand it16kb_cad.dwg (of.dxf). Vul je naam, kandidaatnummer en de datum in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: it16kb_cad [jouw naam].dwg (of.dxf). Uitvoering van de opdracht Voltooi het schema van de pneumatiekbesturing. Teken in de laag Symbolen en leidingen. Plaats de juiste symbolen op de juiste plaats. Sluit elk symbool op de juiste wijze aan. Plaats de coderingen V1, V2, V3, V4, V5 en LK in de buurt van het symbool. Plaats bij de ventielen V1 en V2 de teksten lichtkoepel dicht en lichtkoepel open. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk van it16kb_cad [jouw naam].dwg (of.dxf). Lever de afdruk in bij de examinator. Sluit het CAD-bestand af. Opdracht 9 en 10 voer je uit op het schakeltechnisch practicum. Voor opdracht 9, 10 en 11 heb je bijlage 3 nodig. 3p 9 Bouw de pneumatische schakeling op het practicum. Gebruik het pneumatisch schema in bijlage 3 en de materiaallijst op pagina 12. Als je de schakeling hebt opgebouwd, vraag je aan de examinator of hij de schakeling wil controleren en de perslucht in wil schakelen. Als de schakeling niet helemaal juist is, krijg je één kans om de schakeling te verbeteren. Je krijgt dan een deel van de punten voor dit deel van de opdracht. Als de schakeling daarna nog niet goed is, zal de examinator de schakeling verbeteren en de perslucht inschakelen. Je krijgt nu voor dit deel van de opdracht geen punten. PK-0651-b-16-1-o 13 / 15 lees verder

14 3p 10 Demonstreer de werking van de pneumatische installatie. Stel de snelheidsventielen zo in, dat de cilinder rustig beweegt. De snelheid van de ingaande slag moet ongeveer de helft zijn van de snelheid van de uitgaande slag. 3p 11 Beantwoord de vragen die de examinator je stelt. Verwijder na de demonstratie alle slangen en onderdelen van het practicum. PK-0651-b-16-1-o 14 / 15 lees verder

15 Onderdeel D terugkijken en opleveringsgesprek tijdsduur ongeveer 30 minuten Voor opdracht 12 heb je uitwerkbijlage 2 nodig. 4p 12 Kijk terug op de montage-opdrachten van dit examen. Beantwoord de vragen op uitwerkbijlage 2. Lever uitwerkbijlage 2 in bij de examinator. Voor opdracht 13 heb je bijlage 1 en 3 nodig. Je gaat met de heer Van den Bergh een opleveringsgesprek van tien minuten voeren. In dit gesprek: leg je uit wat het RTL-ventiel doet en hoe het ongeveer werkt; leg je uit waar en waarom de verwarmingsinstallatie ontlucht moet worden; leg je uit waarom speciedeksels zijn geplaatst op de uiteinden van de buizen; leg je uit hoe de lichtkoepel wordt geopend en gesloten; vertel je wat de functie is van de verschillende pneumatische onderdelen. Zorg ervoor dat je werkplek opgeruimd en schoongemaakt is. Je krijgt tien minuten de tijd om je voor te bereiden op het gesprek. Bij de voorbereiding mag je gebruikmaken van de informatie in dit opgavenboekje en van bijlage 1 en 3. Tijdens het gesprek mag je alleen bijlage 1 en 3 gebruiken. 4p 13 Ga naar de heer Van den Bergh, vertel waarvoor je komt en voer het opleveringsgesprek. einde PK-0651-b-16-1-o 15 / 15 lees verder