Al zijn ziel en zaligheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Al zijn ziel en zaligheid"

Transcriptie

1 weekblad van de Universiteit Twente nummer 12 donderdag 10 april 2008 UT Al zijn ziel en zaligheid N I E U W S Hevig transpirerend passeer je het poortje bij wisselpunt vijf van de HOE LOPEN DE DATASTROMEN IN DE BATAVIERENRACE? Bata. Gehaast en onhandig geef je het hesje over aan de volgende loper. Je hijgt even uit tegen een boom en dan hup het busje weer in. Nog voor je een handdoek door je gezicht hebt kunnen halen, licht je mobieltje op. Een sms: etappe 5, tijd 41:12, snelheid 14,8 km/h. De lopers leggen de Bata af van Nijmegen naar Enschede. Maar welke route legt het batadataverkeer eigenlijk af voordat je tijd bekend is? Van de chip in je hesje tot de uitslag op internet. 4B. WEDSTRIJDLEIDING CIABATA Ook de wedstrijdleiding betrekt de ruwe data uit de database. Niet om tijden 4A. WEDSTRIJD- te bewerken, maar als input voor het nieuwe programma Ciabata, dat SECRETARIAAT Van startschot tot sms 1. START Zodra om middernacht het startschot voor de eerste startgroepen valt, gaat de tijd lopen. In de chip in het hesje van de loper staat de starttijd geprogrammeerd. Als je in de groep van 00:20 start terwijl je volgens je chip om 00:40 zou moeten starten, kun je dus tijdwinst maken. Helaas voor die teams merkt het wedstrijdsecretariaat dat op en zal het de 1 2 tijd corrigeren. Start je in een latere groep dan zou moeten, dan heb je pech. Onderdeel van de race is dat je als team ervoor zorgt dat je in de juiste groep start en op tijd bij elk wisselpunt bent. 2 4B dit jaar voor het eerst gebruikt wordt. Met de informatie uit de database kan de wedstrijdleiding zien hoeveel teams wisselpunt dertien zijn gepasseerd en hoe de race dus vordert. Dit is ook belangrijk voor bijvoorbeeld de medewerkers van een wisselpunt. Als de ploeg van wisselpunt veertien nog niet gemeld heeft dat ze gereed is, maar de wedstrijdleiding ziet in Ciabata dat de eerste lopers wisselpunt dertien al gepasseerd hebben, zal de wedstrijdleiding medewerkersploeg veertien tot haast manen. Met behulp van GPS-zenders kan de wedstrijdleiding in Ciabata bovendien zien waar de artsen zich op het parcours bevinden. Als ergens een arts nodig is, kunnen ze degene die het dichtst bij is eropaf sturen. Van startschot tot sms 3 4A Het wedstrijdsecretariaat, dat tijdens de Bata huist in de Spiegel, betrekt deze ruwe data van de database en verwerkt die zo snel mogelijk tot een tijd. Het tijdstip 10/11 18 van het passeren van een poortje wordt gekoppeld aan de starttijd of de doorkomsttijd bij het vorige poortje. Zo berekent het wedstrijdsecretariaat de tijd van de loper over een bepaalde etappe. Ook kan het wedstrijdsecretariaat nog foutcodes en tijdstraffen toekennen, bijvoorbeeld wanneer medewerkers vanuit de race hebben doorgebeld dat de loper van team 132 een deel van etappe veertien fietsend heeft afgelegd. Als het wedstrijdsecretariaat de tijd heeft vastgesteld, wordt deze weer teruggezonden naar de centrale database. Vaste waarde tussen de palen ADVERTENTIE 2. E-BART Hoger onderwijs ruikt geld in Golf Bij elk wisselpunt staat een poortje. Het tijdstip waarop een hesje met chip het poortje bij een wisselpunt passeert wordt opgeslagen in een kastje naast het poortje. Dit heet het E-Bartsysteem (E-Bart staat voor Extended Batavierenrace Automatisch Registrerend Tijdwaarnemingssysteem). Wisselpuntmedewerkers kunnen met hun pda nog foutcodes toevoegen aan die data, bijvoorbeeld als ze zien dat een man heeft gelopen op een vrouwenafstand. Universiteiten en hogescholen gaan op avontuur in de Golfstaten. Want de olielanden zijn rijk en willen graag hoger onderwijs inkopen. Er moet dan wel water bij de Nederlandse wijn. In Saoedi-Arabië blijven mannen en vrouwen strikt van elkaar gescheiden. Als je daar niet aan mee wilt doen, heb je er niets te zoeken, waarschuwde Ronald Tuninga, dean van de Maastricht School of Management op het jaarcongres van internationaliseringsorganisatie Nuffic. Er zijn wel meer cultuurverschillen op te noemen. Het is er ook doodgewoon om over ieder puntje te onderhandelen. Als wij denken dat we klaar zijn, dan beginnen zij pas, zegt de ervaringsdeskundige Tuninga. Maar dat werkt twee kanten op. Je kunt zelfs over hun overheidseisen onderhandelen. Zijn instituut is al jaren actief in Saoedi-Arabië. Er zijn flinke verschillen tussen de Golfstaten, zegt hij. Dubai is bijvoorbeeld een stuk liberaler. GOLFSTATEN, vervolg op pagina 4. Op deze grote server staat alle informatie van alle teams. Van telefoonnummers van de ploegleiders tot het aantal dinerbonnen dat een team heeft gekregen. Ook bevat de database de gegevens gw-onderzoek onder alle van alle lagen medewerkers. Via een modem van zenden de E-Bartkastjes de constant bevolking nieuwe ruwe data door naar de centrale database. In deze fase is nog steeds niet bekend hoe snel iemand een etappe heeft afgelegd. In de database komt nu alleen het tijdstip binnen waarop bijvoorbeeld team 77 wisselpunt zes heeft gepasseerd, eventueel met daaraan Internet voor burger foutcodes gekoppeld voor overtredingen. 5B. SMS Eveneens binnen enkele minuten kunnen deelnemers een sms ontvangen met de gelopen tijd. Een sms voor één etappe kost veertig vaak 5A. INTERNETUITSLAGEN ingewikkeld cent, een abonnement met 25 sms-jes (voor Zodra in de centrale database de door het secretariaat een heel team elke etappe) kost 25 cent per bewerkte tijden staan, worden ze automatisch op de website van de Batavierenrace gepubliceerd. Tussen het pas- sms. seren van het poortje en het verschijnen van de tijd op internet zit hoogstens enkele minuten. Overigens zijn de tijden op de website nog wel officieus. Tot de woensdag Dat zijn de uitkomsten van een onderzoek van hoogleraar Jan van Dijk en promovendus Alexander van Deursen van de faculteit GW naar de internetvaardigheden van ruim honderd proefpersonen uit alle lagen van de bevolking. In een test moesten de proefpersonen negen uitgebreide opdrachten verrichten waarvan de overheid veronderstelt dat burgers ze succesvol kunnen vervullen. De opdrachten varieerden van operationele vaardigheden zoals het opslaan van een pdf-file 5A na de race is het mogelijk om protesten in te dienen en pas de vrijdag na de race publiceert de Internetcommissie de officiële uitslag op de website. Overheidswebsites zoals pagina s van gemeenten of de Belastingdienst zijn voor een groot deel van de burgers te ingewikkeld. Slecht 62 procent van de mensen lukt het te achterhalen of ze hun rijbewijs via internet kunnen verlengen en maar een kwart slaagt erin digitaal in beroep te gaan tegen een beslissing van de overheid. Opvallend is bovendien dat men informatie op internet klakkeloos voor waar aanneemt. op het bureaublad tot het opzoeken van informatie op overheidssites en het in beroep gaan tegen een overheidsbeschikking. Opvallend was dat veel mensen rechtstreeks naar Google grijpen voor het vinden van informatie en niet uit zichzelf naar overheidswebsites gaan. Van Dijk: Wat ons nog het meest verbijsterde is dat mensen kritiekloos met informatie omgaan. Ze beoordelen niet wie de bron is en wat de waarde van de informatie is. Sommige proefpersonen kwamen uit 3. CENTRAAL DATABASE SYSTEEM 5B op een spreekbeurtenwebsite van scholieren. De informatie die ze daar aantreffen, vinden ze net zo waardevol als de informatie op overheidssites. Vroeger dacht men dat als iets in de krant had gestaan dat het waar was. Nu lijkt het wel alsof iets waar is als het op internet staat. Als mensen via Google zoeken beschouwen ze de eerste hits als het antwoord, zonder te kijken naar de bron. Als burgers wel rechtstreeks naar een overheidswebsite worden gestuurd, blijkt nog slechts 62 procent de verlangde informatie te kunnen vinden. Volgens Van Dijk komt dat deels doordat de websites van overheden te uitgebreid zijn en onduidelijke menu s bevatten. Mensen zien door de bomen het bos niet meer. Het trieste is dat sommige overheidssites prijzen krijgen omdat ze zo mooi zijn vormgegeven, terwijl niet wordt nagegaan of de burger in staat is hem te gebruiken. Tekst: Paul de Kuyper. Infographic: Marc Titulaer, met behulp van Batavierenrace De onderzoekers benadrukken echter dat het niet alleen misgaat aan de aanbodkant. Het ligt ook aan het niveau van de internetvaardigheden van de gebruiker. Daar was het ons in eerste instantie om te doen en dat valt behoorlijk tegen. Zelfs bij hoogopgeleiden, al scoort deze groep wel beter dan laagopgeleiden. In tegenstelling tot wat werd aangenomen presteren jongeren uit de digitale generatie niet beter dan ouderen. Van Dijk: Bij ouderen blijkt vaak behoefte aan een internetcursus, maar wij bevelen ook aan dat scholen meer aandacht besteden aan internetvaardigheden. Jongeren zouden moeten leren hoe ze de juiste zoekwoorden gebruiken en hoe ze bronnen op waarde schatten. Bovendien bevelen de onderzoekers de overheid aan hun websites overzichtelijker te maken en beter in te richten naar het zoekgedrag van de gebruikers. ADVERTENTIE Uitkijken met oversteken... werk maken van kennis meer vrouwen aan de top Weinig animo voor goedgevulde pot KOELKAST. Afgelopen drie dagen was de vakgroep ontwerp, productie en management (faculteit CTW) gastheer van een internationale conferentie over ontwerpmethoden. In een van de workshops in het virtual reality lab werd afgelopen woensdag gebrainstormd over de koelkast van de toekomst. Door de weerstand van de virtuele koelkastdeur met een zogenaamde haptic master te variëren werden allerlei scenario s nagespeeld. Zo konden de deelnemers ervaren na hoeveel tijd de deur automatisch zou moeten sluiten en of een zware deur energiezuiniger is dan een lichtere deur. Tijdens een demonstratie speelt een dame in een speciaal pak met bewegingssensoren één zo n scenario na. Het is de bedoeling dat de virtuele koelkast in de toekomst gebruikt gaat worden bij opdrachten voor studenten. Foto: Gijs van Ouwerkerk. Voorzitter Suzanne Hulscher van het UTambassadeursnetwerk Meer vrouwen aan de top vindt dat er te weinig gebruik wordt gemaakt van het beschikbare geld uit het stimuleringsfonds dat speciaal bedoeld is om vrouwen op weg te helpen naar de top. Dit jaar zit er ruim tweehonderdduizend euro in deze UT-pot, weet Hulscher, die hoogleraar waterbeheer is bij de faculteit CTW. Die pot moet op. Het geld is er, dus ik raad al het vrouwelijk wetenschappelijk personeel binnen de UT aan om met ideeën te komen waardoor ze hun loopbaan een extra impuls kunnen geven. Richtlijnen waaraan een voorstel moet voldoen, zijn er niet. Alles kan en mag. Een onderzoekster kan bijvoorbeeld extra geld aanvragen om een tijdje naar het buitenland te gaan. Een docent kan geld aanvragen voor een extra onderwijskracht om zo meer tijd te besteden aan onderzoek. Maar denk ook aan het volgen van een cursus of training. Of het inschakelen van een wervingsbureau om een vrouwelijke topwetenschapper in huis te halen. GELDPOT, vervolg op pagina 3 English Edition Page 6

2 2 donderdag 10 april 2008 hylke banning, de stadsbeiaardier van oldenzaal Al zijn ziel en zaligheid utnieuws Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: exemplaren. Met ferme slagen bespeelt Hylke Banning (47) de beiaard in de klokkentoren van de Sint Plechelmusbasiliek in Oldenzaal. Zijn handen en voeten glijden soepel over het stokkenklavier, waarmee hij de klepels in beweging brengt. Het geluid van het carillon, dat Imagine van John Lennon speelt, is overweldigend. Het plezier straalt van het gezicht van de stadsbeiaardier af, hij neuriet zachtjes de tekst van het wereldberoemde liedje mee. De expressie die ik hierin kan leggen is heerlijk. maaike platvoet Het is een druilerige zaterdagmorgen als we de flinke klim naar de top van de Plechelmus maken. De imposante kruisbasiliek, gebouwd in de tweede helft van de twaalfde eeuw, wordt door bewoners in Oldenzaal ook wel liefkozend oonzen Oalen Griezen (onze Oude Grijze) genoemd. Banning raakt tijdens de tocht naar boven niet uitgepraat. Om de haverklap staat hij even stil, wijst bijzondere plekken aan ( hier zie je nog sporen van de brand in 1492 ) en rakelt de ene na de andere anekdote op over het bijzondere verleden van de Oldenzaalse klokkentoren. Je merkt het al, dit is echt een passie van me, zegt hij glimlachend. Die ziel en zaligheid heeft hij te danken aan zijn studie op de UT. In 1983 kwam Banning vanuit Friesland naar de campus om elektrotechniek te studeren. Nog voor het begin van zijn eerste Oud-UT-student Hylke Banning leerde het bespelen van de beiaard op de campus. Foto: Gijs van Ouwerkerk. college ontdekte de student de klokken van de campusbeiaard en werd hij lid van de Campus Beiaard Kring. Vanaf mijn zesde speel ik al orgel, vertelt Banning. Ik kreeg les van een beiaardier. Maar op de campus kwam ik in contact met Tjeerd Plomp, de toenmalige voorzitter van de Campus Beiaard Kring. Daar raakte ik echt gefascineerd door het klokkenspel. Zijn hele studietijd, van 1983 tot 1992, bespeelde Banning regelmatig de campusbeiaard. Dat slokte flink wat tijd op ja. Op een gegeven moment gaf ik allerlei concerten, in binnen- en buitenland. Kon ik mooi mijn studie mee bekostigen, toen het allemaal wat langer duurde dan gepland. Op de campus kreeg Banning les van Karel Borghuis, die toen beiaardier in Oldenzaal was. In 1992, toen ik afstudeerde, vroeg Borghuis mij als zijn beste leerling op dat moment - of ik hem wilde opvolgen in de Plechelmusbasiliek. Daar moest ik wel even over nadenken. Het is namelijk geen klusje wat je er leuk voor een paar jaar bij doet. Het is een eervolle baan tot aan je pensioen. Maar de jonge alumnus besloot er voor te gaan. Twee weken na de overdracht van leermeester op leerling overleed Karel Borghuis. Banning legt de werking van de speeltrommel, een soort enorme speeldoos, uit. De trommel is verbonden met hamers aan de buitenkant van de klokken. Tweemaal per jaar worden er vier nieuwe melodieën op gezet. Elk kwartier tussen 7 uur s ochtends en 11 uur s avonds klinkt dan een melodie. Banning s favoriete domein in de Plechelmusbasiliek is zonder meer de klokkenkamer, de ruimte waar het carillon zich bevindt. Sinds 1928 hangen hier 42 bronzen lokken, een geschenk van het koperen bruidspaar Gelderman-Bartelink aan de stad. Textielmagnaat Gelderman en Oldenzaal zijn sinds het begin van de vorige eeuw onverbrekelijk met elkaar verbonden. Het klokkenspel werd door de Engelse klokkengieters Gillett & Johnson gegoten. In 1949 en 1965 onderging het carillon een uitbreiding met nog eens vijf klokken. Ook werd toen de in 1493 gegoten Mariaklok aan de beiaard toegevoegd, vertelt Banning, terwijl hij deze imposante dame aanwijst. Die weegt dus zo n 2400 kilo. Al met al is deze klokkenkamer van de Plechelmus de grootste van Europa. De akoestiek is hier dan ook prachtig. Het bespelen van dit carillon is écht een cadeautje. Stadsbeiaardier is een erebaan, je kunt er niet van leven. Banning werkt daarom als consultant en projectcoördinator bij het ICT-bedrijf Antares. Elke vrijdagavond is hij in Oldenzaal en speelt dan van tot uur op de beiaard. Door de week zit ik in de ict en in de weekend in de muziek. En dat bevalt prima. Als stadsbeiaardier ontvang ik een vergoeding. Gelukkig heb ik een lease-auto, anders zouden die wekelijkse ritjes vanuit mijn woonplaats Amersfoort naar Oldenzaal niet te bekostigen zijn. De top van de toren biedt een magnifiek uitzicht over de stad. Op de achtergrond klinkt het geroezemoes van het winkelende publiek, ergens ver beneden ons. De wind giert alom. Soms denk ik wel eens, op een warme zomeravond moet je hier gewoon met een fles wijn gaan zitten. En genieten. Want wat is er nou mooier en rustgevender dan dit plekje? Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: ( ) 2029 zie verder onder redactie. Fax: ( ) redactie: info@utnws.utwente.nl. Internet: of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030) b.s.groenman@utwente.nl Paul de Kuyper (4084) p.m.dekuyper@utwente.nl Maaike Platvoet (3815) m.c.platvoet@utwente.nl Sandra Pool (tel. 2936) s.pool@utwente.nl Office-management: Brigitte Boogaard (2029) b.j.boogaard@utwente.nl Vaste medewerkers: Harold de Boer, Aryo Breton van Groll, Surpiyo Chatterjea, Hjalmar Haagsman, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Anindita Ganguly, Miriam de Graaff, Bianca Hagen, Egbert van Hattem, Peter Hildering, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Ashok Sridhar, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Joris van Balen Ivar Engel Foto s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel Site: www. bureauvanvliet.com. zandvoort@bureauvanvliet.com. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT-Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per info@utnws.utwente.nl. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT- Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per maandag voor uur in het bezit te zijn van de redactie UT Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 37 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Ivo Peters, tel info@utnws.utwente.nl Copyright UT Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema s foto s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze. Waar gaat dat heen...? Wie: Gillian Visschedijk (22) en Annemiek Osinga (21) Studie: educational design management & media Op weg naar: Unionshop Op hun gemak wandelen Annemiek en Gillian over de campusboulevard. De dames hebben geen haast, vertellen ze. Na maanden van hard werken aan een project kunnen ze nu eindelijk de boel laten uitdraaien bij de Unionshop. En dat betekent weer tien studiepunten erbij. We begonnen met z n drieën aan dit project, maar helaas werd ons studiegenootje ziek. En dus moesten wij met z n tweeën de boel afmaken. Een flinke klus, het ging om het ontwerpen van een onderwijsmodule, maar we hebben het met twee weken uitstel gered. Nu naar de Unionshop om alles netjes in te binden, dan inleveren en klaar! We hebben net besloten dat we ons daarna maar eens trakteren op een luxe lunch bij het Theatercafé. Iets van uitsmijters ofzo. Dat hebben we wel verdiend. Gelukkig zit er ook een leuk weekend aan te komen. We gaan namelijk met negen meiden van onze Taste-jaarclub Valkyrja naar de Ardennen. We bestaan drie jaar en dat moet natuurlijk gevierd worden. Wat we precies gaan doen is nog geheim. Een combinatie van sportieve activiteiten en ontspanning, zoiets. Er is een groot huis gehuurd mét sauna, dus dat komt wel goed. Onze jaarclub is heel hecht en gezellig. Eén iemand is nu afgehaakt, omdat ze aan het afstuderen is. Ja we worden al oud, realiseerden we ons pas nog. Foto: Arjan Reef.

3 donderdag 10 april 2008 voor e-health moet je naar twente Nieuw onderzoekscentrum van start ADVERTENTIES Het onderzoeksinstituut Institute for Behavioral Research van de faculteit Gedragswetenschappen krijgt er vanaf 20 mei een onderzoekscentrum bij: het Center for e-health research, dat als doel heeft kennis te verzamelen over gezondheidszorg via technologie, e-health dus. De UT moet een sleutelrol spelen in e-health onderzoek en onderwijs, aldus universitair docent en initiatiefneemster Lisette van Gemert. sandra pool Het onderzoekscentrum hoort bij de leerstoel psychologie en communicatie van gezondheid en risico van hoogleraar Erwin Seydel. De UT wil deskundige worden op het gebied van e-health, betoogt Van Gemert. Met dit onderwerp willen we de regio op de kaart zetten. Iedereen moet weten: voor e-health ROADMAPS. De UT is toegetreden tot het World Class Maintenance Consortium, een initiatief van een aantal Nederlandse bedrijven om de kennisontwikkeling op het gebied van industrieel onderhoud (maintenance) te stimuleren. De vakgroep ontwerp, productie en management van hoogleraar Fred van Houten (CTW) gaat werken aan zogenaamde maintenance roadmaps. Deze moeten een relatie leggen tussen het aanbod van onderwijs en onderzoek op het gebied van industrieel onderhoud en de behoeften vanuit de industrie naar deze kennis. Nu sluiten opleidingen vaak niet aan bij de behoeften van de industrie, terwijl er in de maintenance miljarden euro s omgaan. ADVERTENTIE ga je naar Twente. Dat bereiken we natuurlijk niet alleen. Er is samenwerking met verschillende partners nodig zoals zorginstelling t Roessingh, Saxion Hogeschool en het midden- en kleinbedrijf. E-health betekent gezondheidszorg via technologie. Bijvoorbeeld een e-consult waarbij de huisarts via de spreekuur heeft. Handig voor mensen die niet naar de dokter durven. Maar ook een lifestylecoach die digitaal advies geeft valt onder de noemer. En denk aan een e-fitness sportprogramma waarbij een virtuele coach patiënten op een hometrainer aanmoedigt. E-health is ook disease management, hulpverleners kunnen dan allemaal in het dossiers van de patiënt. Informatieoverdracht vindt automatisch plaats zonder de privacy regels te schenden. Onze wetenschappers bekijken hoe menselijk gedrag te beïnvloeden is door e-health. Hoe verandert de verhouding tussen arts en patiënt? Is het mogelijk iemands levensstijl te veranderen door on-line coaching? We verzamelen deze kennis in ons onderzoekscentrum en delen dit met alle betrokken partijen. Een multidisciplinaire benadering staat hier voorop. Met de informatie leveren we een bijdrage aan de inrichting van zorgprocessen en aan de juiste afstemming van de bijbehorende technologie voor de gebruikers. Van Gemert begon in 2004 met e-health-onderzoek. Het is de bedoeling dat er steeds meer opdrachten binnenkomen. Geld voor onderzoek moeten we namelijk zelf genereren. Daarom moet de regio Twente en de UT hét e- health-onderzoekscentrum worden op zowel nationaal als internationaal gebied. De officiële start van het onderzoekscentrum is 20 mei. We hebben voor die datum gekozen bijv. = e.g. (exempli gratia /for example) d.w.z. = i.e. (id est/that is) Taalcoördinatiepunt English Tip omdat we dan samen met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu een symposium organiseren over dit onderwerp. De keynote speaker van die dag is Gunther Eysenbach, visiting professor aan de UT en verbonden aan het Centre for Global e-health Innovation van de University van Toronto. Hij is echt dé goeroe op dit gebied. Want more? See TELETOP. Voor het eerst in de geschiedenis heeft de UT vorige week haar aandelen verkocht van een onderneming die uit de universiteit zelf is ontstaan. De aandelen in de spin-off Teletop BV, een bedrijf gespecialiseerd in e-learning, werden verkocht aan de medeaandeelhouders. Sinds de oprichting in 2003 had de UT een minderheidsbelang in Teletop. In een overeenkomst tussen de aandeelhouders was al vastgelegd dat de UT dit jaar haar aandelen zou aanbieden aan de overige aandeelhouders. WERKSTUKKEN. Acht vwo-scholieren waren vorige week vrijdag op de UT te gast om hun profielwerkstuk te presenteren aan een jury, waarvan nanohoogleraar Dave Blank voorzitter was. De profielwerkstukkenwedstrijd werd voor het vijfde jaar georganiseerd door Twente Academy. De eerste prijs ging naar drie leerlingen van het Junior College in Utrecht. Zij deden onderzoek naar de bias in proprioceptieve positiewaarneming en wonnen daarmee een Nintendo Wii. Naast een tweede- en een publieksprijs was er ook nog de door Dave Blank ingestelde Mesa+ Spin Off award van 200 euro. Die werd gewonnen door Janne van Kollenbrug uit Best. Zij maakte zelf een adapter fix, een simpel maar doeltreffend plastic houdertje om snoertjes van adapters netjes op te kunnen bergen. Foto: Gijs van Ouwerkerk. Pieper blijft colleges geven Stimuleringsfonds (vervolg van voorpagina) Hoogleraar E-Commerce Roel Pieper blijft gewoon colleges geven aan de faculteit MB. Dat zegt hoogleraar Aard Groen, hoofd van het instituut Nikos, de vakgroep waar ook Pieper toe behoort. Vorige week bleek dat Pieper is geëmigreerd naar de Franse Rivièra omdat de man die in 2003 zijn vrouw ernstig verwondde, onverwacht op onbegeleid verlof mocht uit een tbs-kliniek. Pieper was daarvan niet op de hoogte gesteld. Toen was nog onduidelijk of hij zijn werkzaamheden aan de UT zou voortzetten. Pieper gaat dus gewoon door als UT-hoogleraar? Ik zie niet in waarom niet. Hij was altijd al een wereldbewoner. En of iemand nu in Noord-Holland woont of in Zuid-Frankrijk, dat maakt weinig verschil. Als hij nou fulltime werkte was het een ander verhaal geweest, maar we hebben wel meer deeltijddocenten die in het buitenland wonen. Wat voor aanstelling heeft hij eigenlijk? Hoeveel uur weet ik niet eens precies, maar het is een kleine aanstelling, het zal ongeveer een dag in de week zijn. Hij houdt zich met name bezig met business development en e-commerce, daarvoor is hij in 1999 ook aangesteld. Hij weet daar vanuit de praktijk natuurlijk heel veel van en hij voorziet ons daarin van advies. En hij geeft ook colleges? Ja. Hij organiseert zelf geen vakken, daar is zijn aanstelling te klein voor. Maar hij wordt wel ingezet in collegereeksen van collega s. Bovendien zit hij in leescommissies bij promoties en begeleidt hij studenten tijdens hun afstudeerproject. Hij heeft dus wel degelijk ook onderwijstaken. En dat kan ook vanuit Zuid- Frankrijk? Zoals ik al zei, ik zie niet in waarom zijn werkzaamheden zullen veranderen. Andere parttimers uit het buitenland komen eens in de zoveel tijd een week of een paar weken aan de UT werken. Misschien dat we met Roel Pieper ook een dergelijke constructie gaan maken, maar dat weet ik nog niet. Ik heb binnenkort een gesprek met hem. Paul de Kuyper Het gaat eigenlijk om alles wat vrouwen helpt om sneller stapjes naar de top te maken. Vorig jaar is een bedrag besteed aan de aanstelling van een vrouwelijke bijzonder hoogleraar. Hoe het komt dat er verder tot nu toe zo weinig gebruik is gemaakt van het fonds, blijft volgens Hulscher giswerk. Ik vermoed dat het wetenschappelijke personeel niet goed weet dat het geld er is. Dat vind ik ontzettend jammer, want straks draait het CvB de regeling terug, omdat er toch geen gebruik van gemaakt wordt. Om dat te voorkomen roept de hoogleraar vrouwelijke onderzoekers op om zo snel mogelijk voorstellen in te dienen bij de afdeling PA&O. De vrouwen moeten zelf met ideeën komen en dat samen met hun hoogleraar of de decaan indienen. Ik denk dat er een redelijke kans van slagen is als het initiatief eenmaal is ingediend. Een aanvraag voorzien van een brief van de decaan/hoogleraar, korte begroting, publicatielijst en cv kan ingediend worden bij Monique Duyvestijn van de afdeling PA&O (m.j.b.duyvestijn@utwente.nl).

4 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente donderdag 10 april 2008 ADVERTENTIE Foto: Arjan Reef. De Loper (5) GO Wie: Maartje van Reedt Dortland (28) NO GO Functie: junior onderzoeker bij waterbeheer, faculteit CTW Bent u druk bezig met de organisatie van een fantastisch evenement op de Campus en krijgt u het financiële plaatje (nog) niet helemaal rond? Doe dan een beroep op het Universiteitsfonds. Wij bieden financiële ondersteuning bij de organisatie van wetenschappelijke, culturele en sportieve evenementen. Batavierenrace 2008: Hopelijk komen we in de bovenste helft van de uitslag. Kijk op onze site voor meer informatie: Bata s op naam: Drie, in het universiteitsteam van Wageningen toen ik daar nog studeerde. Vorig jaar heb ik trouwens daarnaast ook voor CiT t er bijna op? gelopen. Kansen in Golf (vervolg van voorpagina) Maar de rijke olielanden hebben één ding gemeen: sinds de aanslagen van 11 september 2001 kunnen de rijke families hun onderwijs minder eenvoudig in de Verenigde Staten volgen. Dat schept kansen. De Christelijke Hogeschool Nederland verzorgt onderwijs in Qatar. De Universiteit Maastricht keert de zaken om en laat Saoedische studenten juist hierheen komen om in Nederland geneeskunde te studeren. Er zijn allerlei opties. Nuffic wil de activiteiten in kaart brengen en informatie verzamelen voor andere geïnteresseerden. Uit een steekproef onder vijfentwintig instellingen bleek al dat de interesse groot is, meldde Nuffic-beleidsmedewerker Nico Evers. Zo wierven zes instellingen studenten uit de Golfstaten, terwijl nog eens tien daar belangstelling voor hadden. Het ministerie van Economische Zaken wil graag helpen, want onderwijs is één van de zes kansrijke sectoren voor de export. Daar komt bij dat de overheid in de Golfstaten erg invloedrijk is, dus is de steun van de Nederlandse regering extra belangrijk, zegt EZ-ambtenaar Robert van der Hum, de regio-coördinator van de Golfstaten. In oktober vliegt minister Maria van der Hoeven naar Qatar en Saoedi-Arabië. In januari bezoekt staatssecretaris Frank Heemskerk de regio. Onderwijs komt dan zeker ter sprake. Team: CiT t er bijna op? (civiele techniek) Hoogste ranking team: 94e in 2003 Waarom: De sfeer is altijd goed en ik vind het bijzonder om in busjes door Twente en de Achterhoek te rijden. Bovendien is het leuk om de teamspirit te zien groeien, iedereen is fanatiek tijdens de Bata. Traint: Twee keer in de week bij een atletiekvereniging in Zwolle en nog een keer in de week zelf. Maar dat is niet speciaal voor de Bata, ik loop ook andere wedstrijden. Blessures: Nu gelukkig niet, maar helaas wel gehad. Ik heb eens een half jaar gezeten met een ontstoken knie. Ik was gaan wielrennen in een korte broek terwijl het eigenlijk te koud was, daarna kreeg ik met lopen last van mijn knie. Favoriete Bata-etappe: Ik heb verschillende etappes gedaan en elke etappe heeft wel wat aparts. Bijzonder vond ik de keer dat ik midden in de nacht liep. Ik vind lopen in het donker lekker, het lijkt wel alsof ik dan harder ga. Beste tijd: Vorig jaar, in de zevende etappe liep ik 24:52 over 6,1 kilometer. Mooie herinnering: Dat we gewonnen hadden natuurlijk, twee jaar geleden met het universiteitsteam van Wageningen. We wisten dat we kans maakten, maar het was heel spannend. Het geeft een heerlijk gevoel als je dan wint. Slot: Ik hoop dat we allemaal heel blijven en dat het een hele leuke dag wordt. HOP, Bas Belleman De netwerkbeheerders Roel Hoek (47) en Jeroen van Ingen (28) delen sinds twee jaar kamer 422 in de Spiegel. Roel: Vind je het hier druk? Dat is nog zacht uitgedrukt. De meeste mensen zeggen dat het hier een zooitje is! Ze vinden het net een magazijn! Jeroen: Dat is allemaal mijn schuld hoor. Het scheelt mij heel wat loopuren naar het echte magazijn. En er zijn wel belangrijker dingen te doen dan opruimen. Roel: Ik hou er wel van dat het netjes is, maar ik kan mijn draai wel vinden tussen de dozen en apparatuur. Mijn eigen bureau ruim ik wel altijd op. Dat wordt ook gespaard. Jeroen: Dat stapeltje op de hoek van jouw bureau is trouwens wel van mij. We zijn druk met een kabel- en adslproject. Roel: Voor het eind van dit jaar zit de klus erop en wordt de rommel opgeruimd. Jeroen: Jij bent wel heel optimistisch. Roel: Als ik me er écht aan had gestoord dan had ik daar wel wat van gezegd. Dat kan makkelijk, want we kunnen het goed met elkaar vinden. We houden rekening met elkaar. Ik denk dat Jeroen graag muziek luistert tijdens het werk. Ik niet. Daar houdt hij dan rekening mee. Jeroen: Ik heb wel een muziekje op hoor! Dat staat zo zacht dat jij er geen last van hebt. Roel: En we houden elkaar in de gaten. Als hij niet komt opdagen, vraag ik later wel wat er was. Jeroen: Ja, we hebben wel belangstelling voor elkaar. Ons privéleven nemen we ook door. Mijn blote voeten? Daar loop ik altijd op. Mijn wandelschoenen zijn zo zwaar aan. Roel: Ik kan er wel tegen, want ik loop meestal ook op sokken. Jeroen: Lekker comfortabel. Kamergenoten Ook in Kamergenoten? Bel of mail met de redactie! Foto: Arjan Reef.

5 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente donderdag 10 april 2008 De bladen Gewelddadige videogames zijn vooral schadelijk voor laagopgeleide jongens. Dat blijkt uit onderzoek van communicatiewetenschapper Elly Konijn van de VU. Laagopgeleide jongens, die zich in het echte leven net zo willen gedragen als hun gewelddadige gamehelden, worden aanzienlijk agressiever na het spelen van een videogame. Ook bij andere jongeren is er een verband tussen het spelen van agressieve videogames en agressief gedrag, maar bij laagopgeleide jongens was dit het sterkst. Konijn vindt overigens dat de discussie over videogames zich niet alleen moet toespitsen op de negatieve invloeden omdat het spelen van games ook positieve aspecten heeft. De TU/e, de Technische Universität München en de Danmarks Tekniske Universitet zijn een alliantie aangegaan die vooral gericht is op uitwisseling van studenten en promovendi. De voorzitters van de drie universiteiten tekenden vorige week in Eindhoven de overeenkomst. De universiteiten trekken er ieder een ton per jaar voor uit. Dat zal hoofdzakelijk besteed worden aan reis- en verblijfskosten van de studenten en promovendi. Daarnaast komen er extra middelen voor promovendi en postdocs. De TUM en de DTU hebben de TU/e gevraagd om toe te treden tot de alliantie. De goede citatiescores, de industriële omgeving van de TU/e en het hoogstaande onderzoek waren de redenen om de TU/e als derde partner te vragen. Cees van Vilsteren: Als Nederlandse en buitenlandse studenten hetzelfde onderwijs bij ons volgen, dan ben je internationaal bezig. Foto: Arjan Reef. directeur international education cees van vilsteren zwaait af Ik had de mooiste baan Bolivia, Ghana, Ethiopië. Cees van Vilsteren bezocht ze alle drie als directeur international education van de faculteit Gedragswetenschappen. Hij zette er in samenwerking met Nuffic en de Vrije Universiteit onderwijscentra op. Geen kinderachtige job in deze straatarme landen, waar het onderwijs zo anders is. Maar wel een mooie uitdaging tijdens zijn laatste jaren op de UT. Afgelopen vrijdag nam hij afscheid met een symposium dat ook in het teken stond van zijn werk in de onderontwikkelde landen. Ik had echt de mooiste baan op de UT. sandra pool Mijn vrouw en ik zijn net terug uit Nieuw-Zeeland, lacht Van Vilsteren (63) vrolijk. Wij zijn van mening dat we zo ver mogelijk op vakantie moeten gaan zolang we nog gezond zijn. Dus trok het stel er afgelopen oktober direct op uit toen Van Vilsteren na 25 jaar UT met vervroegd pensioen ging. Afgelopen vrijdag was zijn officiële afscheidsfeestje waarvoor hij drie sprekers uitnodigde. Om te discussiëren over de vraag of échte onderwijssamenwerking tussen ontwikkelde en onderontwikkelde landen wel mogelijk is. Een passend thema: immers, de pensionaris maakte deze samenwerking van dichtbij mee. Ik was nauw betrokken bij verschillende projecten van Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs. Zo bezocht hij het ZuidAmerikaanse Bolivia zeven keer om er een onderwijscentrum op te zetten voor meer scholing van docenten, ict-ontwikkelingen en voor het maken en verbeteren van onderwijs. Onderwijsvernieuwing dus. De UT deed dat samen met de Vrije Universiteit. Een goede formule. De VU was eindverantwoordelijke en zorgde voor de administratieve en financiële afhandeling. Wij als zeg maar. Van Vilsteren was betrokken bij een project in het Boliviaanse Cochabamba aan de Sam Simon universiteit, een grote instelling met zestigduizend studenten. Crista Weise, mijn eerste gastspreker op het afscheidssymposium, was directeur van het onderwijscentrum. In Ghana werkte Van Vilsteren samen met George Oduro, de tweede gastspreker afgelopen vrijdag. Daar hebben we voortgezet onderwijsscholen omgezet naar een hbo-systeem. Door middel van trainingen, een veranderingsagenda en beleidsplannen hebben we ook het vereiste management vormgegeven. Ook in Ethiopië zette Van Vilsteren een onderwijscentrum op. Maar het grootste probleem daar is het ontbreken Internationalisering liep als een rode draad door zijn loopbaan UT deden waar we goed in waren: het overbrengen van kennis en expertise op onderwijsgebied. Door aan drie projecten deel te nemen, levert de UT een bijdrage aan ontwikkelingssamenwerking, vertelt hij. En we doen internationale ervaring op. Ik ben natuurlijk niet de enige van de staf die naar het buitenland is geweest. Andersom werkte het ook: tien studenten uit Ghana en twintig studenten uit Ethiopië hebben op de UT een master programma gevolgd. En een aantal PhD s is naar Nederland gekomen. Internationalisering at home, van mankracht, er zijn niet genoeg docenten. Mike Cantrell, mijn derde spreker, was daar de verbindende persoon tussen de onderwijsinstellingen van Ethiopië en Nederland. Op de vraag of echte samenwerking mogelijk is, antwoordt Van Vilsteren ja. Wel moet je vanaf het begin erkennen dat je ongelijk bent. De cultuur, belangen en onderwijsopzet zijn heel anders. Het internationale onderwijs liep de laatste jaren als rode draad door zijn UT-loopbaan die in 1981 bij de toenmalige faculteit Toegepaste Onderwijskunde begon. Daarvoor werkte hij tien jaar aan de Universiteit van Utrecht waar hij de studie pedagogiek en psychologie had gestudeerd. Van Vilsteren was in Twente ook vier jaar voorzitter van de universiteitsraad. Promoveren deed hij in 1999 aan de UT. In dat jaar werd hij ook directeur international education bij GW. De faculteit heeft zich op het gebied van internationalisering sterk ontwikkeld, betoogt Van Vilsteren. We hadden een internationaal masterprogramma in huis waar in 1996 zestig studenten uit 23 verschillende landen aan meededen. Door deze ervaring werden we een voorbeeld voor andere faculteiten op het gebied van internationalisering. Buitenlandse studenten aannemen is namelijk niet zo maar iets. Weet goed waar je aan begint! De internationale student komt hier om te studeren. Verder hebben ze hier niets. Onze onderwijscultuur verschilt met hun eigen systeem en Nederland is een erg vrij land. Buitenlandse studenten moet je daarom opvangen! Dat gebeurde binnen de UT niet goed gezien de klachten twee jaar geleden. Bij onze faculteit is het door de jarenlange ervaring wel op orde. Twee vrouwelijke medewerkers buigen zich als een soort moeder over onze internationale studenten. Ze helpen waar ze maar kunnen. Of de UT een internationale universiteit is? Ik vind van wel, al bereik je dat met honderd buitenlandse studenten natuurlijk nog niet. Wanneer, zoals nu het geval is, internationale én nationale studenten samen hetzelfde onderwijs volgen, dan ben je als universiteit internationaal. Op YouTubu is een parodie verschenen op Wilders Fitna. De makers zijn lid van de Utrechtse studentenvereniging Veritas. De vorm waarin de Veritijnen hun filmpje Lidna gegoten hebben, mag dan vele overeenkomsten met Fitna vertonen, de inhoud verschilt. Er wordt namelijk niet voor islamisering gewaarschuwd, maar voor studentenverenigingen. Zo is te zien hoe een feut in een wit t-shirt tijdens een ontgroening op agressieve wijze een hoek wordt ingeschreeuwd. Lidna, the movie is inmiddels duizenden keren bekeken. Geweldig, reageert initiator Dimitri Muylaert, en dat terwijl ik dacht dat alleen mijn vrienden het te zien zouden krijgen. Het waterhoentje van het geïsoleerde eiland Tristan da Cunha is toch echt al meer dan honderd jaar uitgestorven. Dat dachten de inwoners al jaren, totdat in de jaren zeventig er ineens weer nieuwe hoentjes opdoken. De inwoners zaten ermee in hun maag: was het nou dezelfde? Nederlandse onderzoekers peuterden wat DNA uit opgezette exemplaren van het oude Tristan-waterhoen en vergeleken dat met de huidige vogels. Het zijn twee verschillende soorten, schreven ze vorige week in het vooraanstaande blad PloS ONE. De senaat van het Wageningse Ceres heeft op maandag 31 maart de eerste bloesem van de magnolia uit de voortuin van de studentenvereniging aangeboden aan rector Martin Kropff. Die reageerde verheugd, maar eigenlijk is de rector een surrogaat ontvanger, zegt Gerco Niezing, praeses van Ceres. De overhandiging van de bloem stamt uit de tijd dat vrouwelijke en mannelijke studenten nog gescheiden verenigingen hadden en dat de meisjes niet naar de jongens mochten kijken. Behalve in de lente. Dan gaf het louter mannelijke Wageningsch Studenten Corps een magnoliabloem aan de Wageningse Vrouwelijke Studenten Vereniging, het teken dat de vrouwen hun blik mochten verruimen. De fusie van de verenigingen maakte de traditie in 1970 overbodig.

6 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente Thursday 10 April 2008 INTERNET FOR APPOINTMENTS AND CONSULTATIONS Campus general practitioner goes digital Calling the campus physician to make an appointment or renew a prescription is still possible, but now there is also another option available. Recently, it is possible to order prescriptions or make an appointment with a physician online. If you have no desire to bike to the practice then you can also request an e-consult. We are the first physicians practice in Enschede where it is possible to arrange for an appointment or renew a prescription online, said Paul Drost, manager of the campus medical practice. It s very simple to do. When you enter your customer number and date of birth, you then gain access to the appointment agenda.you cannot see or adjust other appointments and only the available appointment times are indicated. Paul Drost calls these digital possibilities ideal for students. In the middle of night, they can creep behind the computer to make an appointment. And for students that is not an unorthodox thing to do. Drost believes there are many advantages as well for the general practitioner and assistants. There is less time spent on administrative tasks, and they have more time to complete practical work. Click on it! Currently there are twenty patients per day making use of digital options. According to Drost, this is really a high number considering that a normal physicians practice serves forty patients in one day. The system is a success because our practice serves for the most part a younger patient base. Older people find the whole digital affair rather frightening. And what about the personal contact between the physician and the patient? Is that still an issue? Drost: I think that it becomes more personal because you can decide how much care you need. Individual care needs are dependent on the person and that is our primary goal. Recently, for example, a student from India mailed us a letter. He wrote his list of symptoms and the physi- cian could react directly with advice. That is convenient. If you have back pain and you seek advice or need medication from the physician than that works well with an e-consult. It is still possible, if you prefer, to visit or to make an appointment by telephone. The physicians practice has been in service for two years on the campus, and in the meantime, there are 2,000 patients who are currently registered. The vast majority of the patients are students. Drost: In order to establish the practice, we initially focused on the UT. The next step is to gain interest in the campus practice from the community in the surrounding neighborhoods. Trans. Robbin Engels Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Ashok Sridhar, Supriyo Chatterjea and Anindita Ganguly For comments and suggestions, R.Engels@utnws.utwente.nl For previous editions, see: Upcoming Events Color your country party The theme of the next international Erasmus Student Network (ESN) party explains it all party-goers can share their own culture by wearing the colors of their home country. Let other people judge for themselves what country you represent, while relaxing in the atmosphere of the Old Market in Enschede. Friday 11 April, Asterion (White building behind church, Enschede), 10:30pm. Country presentation Learn and explore other cultures at the 2nd Country Presentation evening. Presentations will offer insights about two countries, Italy and Turkey. Tuesday,15 April,Vestingbar (Bastille film theater), 9:15pm (presentations begin), Bowling For people who always throw the ball in the gutter, or for the lucky few, who always throw a strike Dutch and international students are all welcome to join this bowling activity! Thursday, 17 April, Checkpoint Charlie, 8:30pm, Visit the ESN website: Notebook: lucrative arrangement Link of the week: This English-friendly website offers visitors pertinent information about the Intermediair PhD Orientation Guide and the Intermediair PhD Career Event on April 22 at the Passenger Terminal in Amsterdam. International and Dutch PhD students are encouraged to attend. The event aims to offer PhD students the opportunity to meet leading commercial and public organizations, take part in presentations and workshops, and network with other PhD students. Cultural beat JazzPodium Drienerlo: Atomic As part of their European tour, the Norwegian jazzquintet Atomic will dazzle Enschede with one of their extraordinary and sure-to-be hip contemporary concerts. The music almost explodes as a result of the wild energy, but there are moments of bone-chilling intimacy. Listen, for instance, to the album Boom Boom. You ll find a version of Radiohead s Pyramid Song that is so extremely charged with emotion it will make you gasp for air. Monday 14 April, 9:00pm, Vrijhof Amphitheater, 10,-/ 6,- (students/ UT personnel with Xtra-card), 4,- (students with Xtra-card). Spullenmen: The Tweak Show Take a journey through this interactive museum exhibition filled with objects that you are actually allowed to touch. The Spullenmen connects experimental science to art in the Tweak Show. Visitors plays god and while creating, they will learn about a few laws of nature. The Tweak Show is a labyrinth through creation, past the laws of physics that eventually leads its visitors to their own position in the world. The museum will be officially opened at the Broodje Cultuur on April 14. Monday 14 April through 20 April, 12:35 to 1:35pm (opening) big exhibition room,vrijhof, free admission Musica Silvestra Orchestra (MSO): Open Rehearsal The Musica Silvestra Orchestra (MSO) is still looking for enthusiastic musicians. If you play an instrument that fits in a symphonic orchestra (like oboe, English horn or the cello) than come and watch an open rehearsal.. You can sign up for the open rehearsal by orkestchef@mso.utwente.nl. For additional queries, visit the website, Monday 14 April, 8:00-10:30pm, Agora,Vrijhof Notebook Service Centre in the Hoogkamp building. Photo: Gijs Ouwerkerk. As a part of the UT-wide policy to increase the use of notebooks in education, students are provided with a lucrative arrangement to purchase their own laptops. The Notebook Project was first started in 2002 with only 60 students benefiting from it, and in the last 6 years the number of students making use of the arrangement has risen substantially. Currently more than 3,000 students have received their laptops through this unique project. By next year, the number is expected to shoot up to 5,000 students, says Mr.Bezemer,process coordinator of the Information and Communication Department (ICT). The project aims to provide students with the choice to purchase one out of two computer models offered at a competitive price. The higher-end model comes equipped with better specifications, whereas the lower-end model is more affordable. In addition, both models come with optional extras, which the student can choose to customize their laptop s configurations, according to their own personal needs. The laptops are offered with a three-year guarantee, and in the event of hardware or software problems, students can bring their laptop to the service desk of the Notebook Service Centre (Horst building,w130), and they are guaranteed to get the problem sorted in one hour, completely free of charge. If the problem cannot be rectified in one hour, the student is provided with a replacement notebook. Students are also provided with an interest-free loan to finance their laptop purchase. In 2007, more than 40% of the students took advantage of this interest-free loan system. The selection of the models offered to students is chosen after extensive discussions with study groups and various departments. Tests are conducted to ensure that the hardware is robust enough to be able to keep pace with the rigors of student life. The battery life and portability features are carefully selected so that the notebooks are suitable for a student who is constantly on the move. Yet care is taken to provide software that can support the various programs that are commonly used by students. In 2007, Dell Latitude and Dell Inspire notebooks were selected as the high-end and low-end models respectively. The Information and Communication Technology department (ICT), which runs this project, also provides infrastructural facilities to help students make optimum use of their laptops, informs Mr. Bezemer. Every student in the TNW and CTW faculty are provided with individual lockers to store their laptops and each locker has an electrical socket to enable students to charge their laptop while it is being stored. Currently, it is obligatory for all Bachelor s and Master s Students in the TNW and CTW faculty to have their own notebooks. The ICT is trying to persuade other faculties to also make it compulsory for their students to have personal laptops. All the programs, which are commonly used by students for their study purpose, can be downloaded free of charge using the wireless network of the university. In addition, there are a few points where the software can be downloaded even faster, using the highspeed wired networks. The ICT stresses the importance of preventing repetitive stress injury (RSI), which is quite common among those who extensively use laptops. Hence they provide special stands and keyboards, at no extra price, to the students who purchase laptops through the ICT. For the past 6 years, a letter was sent, in the beginning of July, to all prospective students, providing information about the Notebook Project. If interested in the arrangement, students could register themselves before the end of October, and the laptop would be delivered for free to their address within the Netherlands. However, sometimes students, especially international students, missed out on the opportunity when they joined the courses after October. To solve this issue, measures are now being taken to allow students to register for a new laptop anytime during the academic year. At the end of the year, a questionnaire will be sent out to all students to obtain feedback on the project. This will allow the ICT department to further improve the level of service provided to the student community. A student has a limited budget. Yet it is vital that they do not miss out on the technology currently available in the market to make learning an enjoyable experience. The ICT department at UT is committed to helping all University of Twente students, irrespective of their budget, to realize this very dream. For more information visit this website: (Dutch language). Anindita Ganguly

7 donderdag 10 april 2008 nieuwe s&o-directeur susanne wichman Ik word blij van actieve studenten Susanne Wichman (44) is sinds 1 april de nieuwe directeur van het Student & Onderwijs Service Centrum. Met haar jarenlange onderwijservaring op zak en door haar laatste functie als hoofd van de afdeling informatie, studenten en onderwijsondersteuning aan Saxion Hogescholen ziet ze haar taak - de implementatie van het nieuwe S&O Service Centrum - met vertrouwen tegemoet. sandra pool De boekenkasten in Wichmans werkkamer op de eerste verdieping van de Vrijhof vertonen nog enkele lege plekken. Kunst hangt al wel aan de muur. Uitgezocht bij de kunstuitleen samen met office-manager Silvia Kampherbeek, die tegelijk met Wichman is begonnen. De komende dagen staan voor de nieuwe directeur vooral in het teken van kennis maken, handjes schudden en rondleidingen. Wat me nu al opvalt is het enthousiasme onder studenten en medewerkers, begint Wichman. Iedereen heeft plezier in z n werk of studie. Ze vinden het leuk om bij de UT te werken. Gastvrij zijn ze ook. Ja, ik voel me hier welkom. Een rondje campus zit er inmiddels op. Als je al die gebouwen en laboratoria ziet dan wil je écht wel even naar binnen glippen om er veel meer van te weten te komen. Maar ja, de tijd laat het nu nog niet toe. Op de UT is zó veel te doen. Tijdens het uitpluizen van de website kwam ik allerlei mooie dingen tegen zoals skills-certificates, kennisportals, een wetenschapswinkel. Wichman is ook onder de indruk van studenten die hun studie een jaar stop zetten om een bestuursfunctie te doen. Allemaal jonge mensen die iets willen. Ik heb daar zeker bewondering voor. Studentenactivisme staat ook hoog op de agenda bij S&O. Daar kunnen we nog veel meer uithalen. Academische vorming en competentiegericht onderwijs kunnen we meer expliciet koppelen aan studentactivisme en sport & cultuur, zodat studenten ook meer erkenning krijgen voor de competenties die ze behalen naast hun studie. Bestuurlijke ervaring is bijvoorbeeld goed te koppelen aan vakinhouden op het gebied van changemanagement. Van teamsport leer je hoe je een teamplayer wordt. Dramalessen bevorderen je presentatietechnieken. Studentassistenten zouden een gerichte bijdrage aan projecten moeten leveren, waarmee ze hun cv ook echt body kunnen geven. Een behoorlijk deel van de UT-studenten is erg actief, vindt de nieuwe directeur. Ik vind dat een enorme meerwaarde. Daar word ik blij van. Dat word ik ook van de ruimte die er is voor sport en cultuur. En tja, zo n onderzoeksomgeving werkt natuurlijk ook erg inspirerend! Als S&O-directeur wil Wichman de verschillende deskundigheden binnen de UT koppelen. Verbindingen leggen tussen de afdelingen en niet steeds weer het wiel opnieuw uitvinden. S&O moet op het gebied van dienstverlening een verlengstuk worden van de faculteiten. Daarnaast heeft S&O eigen verantwoordelijkheden. De klant, dat is de student. Wij zijn een servicecentrum en willen die studenten zo goed mogelijk bedienen. S&O gaat zorgen voor een goede, transparante informatiestroom. De faculteiten moeten daarvoor allemaal dezelfde taal gaan spreken qua roosters, modules, cijferlijsten en regelgeving. Hier valt nog een slag maken. Met het nieuwe studenten-informatiesysteem, dat we binnenkort gaan invoeren, kunnen we een heel eind komen. Wichman realiseert zich de Susanne Wichman (1963, gehuwd, twee kinderen) begon in 1982 met scheikunde in Nijmegen maar schakelde halverwege over op de studie Nederlands. In 1988 behaalde ze haar bul, gevolgd door een eerstegraadslesbevoegdheid. Ze stond ook nog korte tijd voor de klas. Wichman vervulde daarna tal van functies, met name bij Saxion. Ze was er stage- en scriptiecoördinator, docent management- en informatiesystemen, studentendecaan, leidde diverse projecten op het gebied van loopbaan, registratieen informatie. Haar laatste baan bij Saxion (vanaf 2004) was hoofd van de afdeling informatie, studenten en onderwijsondersteuning, een afdeling van 90 fte verspreid over de locaties Enschede, Deventer en Apeldoorn. Foto: Arjan Reef Loopbaan twijfel onder sommige medewerkers over de nieuwe koers. Vooral medewerkers van de oude BOZ s zitten soms in een spagaat. Ze willen én goede contacten onderhouden met de faculteiten én meewerken aan meer uniformering en transparantie. Dat is lastig, hier zullen we zorgvuldig mee omgaan. In elk geval staat de continuïteit van de dienstverlening voorop. De goede contacten met de faculteiten zijn daar heel hard bij nodig en moeten we hoe dan ook in stand houden. Feeling met studenten kreeg Wichman tijdens haar werk als stage- en scriptiecoördinator aan Saxion Hogescholen. Ik hielp studenten met het vinden van een stageplek en begeleidde ze met hun stage en afstuderen. Dan ben je getuige van een prachtig proces. De student ontwikkelt zich tot een echte medewerker van een bedrijf of instelling. Daar heb ik enorm van genoten. En dat doet ze nu nog steeds, genieten van studenten. Enthousiasme voor studenten is iets dat je in je hebt. En ik heb dat! Geen extra geld voor internationale faam Studeren in Nederland? De goede naam van universiteiten en hogescholen geeft voor buitenlandse studenten de doorslag. Het ministerie van OCW wil onderwijsinstellingen helpen hun reputatie te verbeteren, als het maar geen extra geld kost. Dat bleek tijdens een workshop op het jaarcongres van Nuffic, de internationaliseringsorganisatie van het hoger onderwijs. Twee ambtenaren van het ministerie wilden met de instellingen nadenken over minister Plasterks internationaliseringsagenda. Extra budget zit er echter voorlopig niet in. De aanwezige medewerkers van universiteiten en hogescholen hadden best een paar ideeën om hun reputatie te versterken. Buitenlandse studenten letten vaak op internationale rankings van bijvoorbeeld de Times Higher Education en de Shanghai Universiteit. Maar die gaan vooral over onderzoek. Misschien moet OCW lobbyen voor een Europese onderwijsranglijst, zodat de instellingen kunnen laten zien hoe waardevol hun opleidingen zijn. Ook kan het ministerie de instellingen beter wegwijs maken in de wirwar van subsidiepotjes. Want je reputatie groeit als je goed scoort in de subsidiemolens. Ook hogescholen kunnen gerust een gooi doen naar onderzoekssubsidies, maar hebben vaak een zetje in de rug nodig. OCW zou daarnaast beter met het ministerie van Buitenlandse Zaken moeten samenwerken. De ambassades kunnen best een grotere rol spelen in de werving van nieuwe studenten en het contact met alumni van Nederlandse instellingen. Bovendien de medewerkers raakten lekker op dreef zou OCW hun de vrijheid moeten geven hun Nederlandse studenten te selecteren. Stel dat je de beste buitenlanders hierheen haalt en ze komen tussen zesjesstudenten terecht dat doet de naam van de instelling geen goed. In de internationaliseringsagenda zal het ministerie de lijn uitzetten voor de komende jaren. Nu al is bekend dat internationalisering zwaarder gaat wegen bij de accreditatie van opleidingen. Hoeveel buitenlandse docenten geven er bijvoorbeeld les en hoeveel Nederlandse docenten hebben buitenlandervaring? Ook wil het ministerie zogeheten joint degrees mogelijk maken, waarmee Nederlandse en buitenlandse instellingen samen een diploma kunnen uitreiken. Maar het is complexe materie, zeggen de ambtenaren. De agenda zou vóór de zomervakantie verschijnen, maar hij loopt vertraging op en komt waarschijnlijk pas daarna. HOP, Bas Belleman MILJOENEN. Uit handen van de minister Maria van der Hoeven (rechts op de foto) ontving Miriam Luizink van Mesa+ vorige week een subsidie van 4,4 miljoen voor de High Tech Factory. De subsidie is afkomstig uit het programma Pieken in de Delta Oost-Nederland van de provincie Overijssel en het ministerie van Economische Zaken. De High Tech Factory wordt een productiefaciliteit in de bestaande cleanroom voor bedrijven die zich bezighouden met micro- en nanotechnologie. Links gedeputeerde Carry Abbenhues van de provincie Overijssel. Aanstaande vrijdag vindt de officiële kick-off van de Factory plaats, om uur in de Faculty Club. Vragen bij keuze voor nieuwe leeromgeving Open brief aan het college van bestuur, ter attentie van de heer Van Ast De studieverenigingen en het Studenten Net Twente hebben de afgelopen tijd de ontwikkelingen op het gebied van de keuze voor een nieuwe elektronische leeromgeving (ELO) op de voet gevolgd. Tijdens dit proces zijn er bij ons twijfel en vragen gerezen. Deze willen we in deze brief kenbaar maken. Om te beginnen de manier van verkenning. De twee tot dusver onderzochte producten, Sakai en Microsoft Sharepoint, zijn met verschillende methoden en op verschillende aspecten beoordeeld. Bij Sakai is gebruik gemaakt van een uitgebreide pilot, terwijl bij Microsoft Sharepoint gekozen is voor een quickscan, waarbij voornamelijk aandacht is besteed aan het gebruik van het product Microsoft Sharepoint binnen andere onderwijsinstellingen. Los van de vragen die bovenstaande onderzoeksmethoden bij ons oproepen, achten we het van belang dat het college van bestuur bij het gebruik van de onderzoeksrapporten ingezonden die de keuze voor een volgend ELO onderbouwen, de volgende punten nauwlettend in het oog houdt: -verkenning van een omgeving waarvan alle studenten op deze universiteit gebruik zullen gaan maken mag wat ons betreft g e b e u r e n op basis van gebruikerservaring van meer dan 0,1 procent van het totaalaantal studenten. -wordt er rekening gehouden met goede compatibiliteit met software op andere platformen? Recente bezoekersstatistieken van Teletop wijzen uit dat bijna 30 procent van de studenten Mozilla Firefox als webbrowser gebruikt. Hierbij valt op te merken dat de functionaliteiten van Microsoft Sharepoint enkel met Microsoft Internet Explorer volledig te benutten zijn. -komt de scope van het in het onderzoek aangehaalde draagvlak overeen met de schaal waarop de UT zich wenst te meten met andere universiteiten? -wordt er naast de wens om applicaties en toepassingen te delen met andere instellingen ook gekeken naar de haalbaarheid van gezamenlijke ontwikkeling bij de keuze voor de nieuwe ELO? -is er bij elke overwogen ELO nagedacht over de continuïteit in interface, gebruiksgemak en behoud van functionaliteiten, ook bij eventueel verplichte upgradetrajecten? -in hoeverre is de mening van het onderwijzend personeel meegenomen? Wij zien in de onderzoeken slechts een handvol docenten terugkomen. Wij zijn van mening dat de bovenstaande punten serieus meegenomen moeten worden in het keuzetraject en het daaropvolgende implementatietraject. Tevens achten wij het wenselijk dat beide trajecten transparant zijn voor alle gebruikers. Tot slot willen wij u vragen op welke wijze de uiteindelijke motivatie voor de gemaakte keuze kenbaar zal worden gemaakt. De onderwijscommissarissen van alle studieverenigingen Het bestuur van Student Net Twente

8 8 donderdag 10 april 2008 Schoner vliegen binnen Als het aan Europa ligt, wordt vliegen binnen zeven jaar schoner, veiliger en stiller. De EU steekt miljarden in nieuwe technologieën voor de luchtvaartindustrie. Vier consortia van Nederlandse bedrijven en onderzoeksinstellingen pikken een graantje mee. De Universiteit Twente neemt deel aan drie ervan. De uitdaging is om van technologisch principe te komen tot een prototype in het laboratorium. Bauke Vermaas Dit is valorisatie in de praktijk. We zullen in het onderzoek nog meer dan anders de toepassing in het oog moeten houden, en tegelijk als universiteit de wetenschappelijke kwaliteit moeten waarborgen, zegt Remko Akkerman. Samen met universitair docent Ton Bor heeft de hoogleraar productietechnologie zich de afgelopen twee jaar ingezet voor de Twentse bijdrage aan het Europese Clean Sky initiatief. Dat beoogt in zeven jaar de luchtvaart aanmerkelijk groener te maken, onder andere door de CO2 uitstoot en de geluidshinder terug te dringen. Clean Sky is een zogenaamd Joint Technology Initiative (JTI), een nieuwe Europese financieringsvorm voor vergevorderd onderzoek. Binnen de JTI Clean Sky gaan zes platforms ieder binnen zeven jaar een Integrated Technology Demonstrator (ITD) realiseren om nieuwe technologieën te kunnen toepassen in een vliegend demonstratiemodel. Gezamenlijk investeren de EU en de Europese luchtvaartindustrie 1,6 miljard euro. De ITD s worden geleid door grote Europese spelers als Airbus en Eurocopter. De platformleiders dienden een kwart van het hun toebedeelde budget toe te wijzen aan zogenaamde associate partners, onder de voorwaarde dat die vijf procent aan het budget zouden bijdragen via matching van de subsidie. Vanuit Nederland zijn vier consortia aangewezen als associate partner. De Universiteit Twente neemt binnen drie van die consortia deel aan de projecten Intelligente vleugel, Tiltrotorvliegtuigen (helicopters) en Ecodesign. Het vierde Nederlandse consortium participeert in het project Systemen. Dat Nederland met consortia meedoet aan Clean Sky is niet meer dan logisch, vindt Gerrit Bolding, deputy R&D director bij Stork Fokker. Sinds het failliet van Fokker is er in Nederland geen partij meer in de luchtvaartindustrie die alle fasen van onderzoek en ontwikkeling zelf kan doen. Clusters zijn dus noodzakelijk. Veel onderzoek dat wij belangrijk vinden, beleggen we bij de universiteiten en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR). Stork Fokker leidt twee van de vier Nederlandse Clean Sky consortia, te weten Intelligente vleugel en Eco-design. Volgens Bolding zijn de subsidies een unieke kans. De industrie heeft weinig subsidiemogelijkheden voor eigen onderzoek. Al het geld gaat naar onderzoeksinstellingen. Met Clean Sky krijgen we nu vijftig procent van het onderzoek gesubsidieerd. Het consortium dat zich richt op de Intelligente vleugel wil met allerlei slimmigheden de efficiency van een vliegtuigvleugel verbeteren. Denk aan ijsafzettingen op de vleugel tijdens de start en landing. Die leveren veel ongewenste weerstand en gewicht op, vertelt Akkerman. Binnen IMPACT ontwikkelen we verschillende methoden om iets aan die ijsafzettingen te doen. Actief, door een verwarmingselement in de vleugelhuid te integreren. En passief door de oppervlaktestructuur zo te veranderen dat water er niet op blijft liggen, en dus ook niet kan bevriezen. Ook doen de Twentse groepen onderzoek naar verschillende regelsystemen om de luchtstroom rond vliegtuigvleugels te beïnvloeden. Binnen het Eco-designconsortium gaat het om milieuvriendelijke productie en recycling van vliegtuigonderdelen. Samen met de andere consortiumdeelnemers ontwikkelt de UT methoden om delen van vliegtuigvleugels te produceren, die gemaakt zijn van lichte en sterke thermoplastische composieten. Ook vroegtijdig lokaliseren van schade aan materialen, door inbouwen van sensors en regelsystemen, is onderwerp van onderzoek (zie kader). Binnen Clean Sky past alleen onderzoek waarvan de toepassing veelbelovend is, vertellen Akkerman en Bor. Het is onze uitdaging om van een technologisch principe te komen tot een prototype in het laboratorium, aldus Bor. Vindingen die succesvol blijken, zullen in samenwerking met de consortiumpartners verder worden ontwikkeld tot ze geschikt zijn voor toepassing in een vliegend demonstratiemodel. Bolding: De inbreng van Stork zal pas over een paar jaar echt belangrijk worden, als Met Clean Sky zetten we het luchtvaartonderzoek van de UT echt op de wij gaan toepassen wat de universiteiten en het NLR ontwikkelen. Het derde consortium waar de Universiteit Twente een actieve rol in speelt, richt zich op tiltrotorvliegtuigen. Hierbij gaat het om geluidsarme aanvliegroutes en intelligente rotorbladen voor helikopters. Akkerman: Het zou mooi zijn als je naar wens de vorm van het rotorblad kunt veranderen, zodat de bladen bij opstijgen en landen langzamer en dus stiller kunnen draaien, zonder dat je de mogelijkheid verliest om eenmaal hoog in de lucht flink gang te maken. De Remko Akkerman voor een trekbank waarmee de sterkte van vezelversterkte kunststoffen kunnen worden gemeten. Foto Gijs van Ouwerkerk. trekker van dit consortium is Microflown Technologies, gevestigd in Arnhem maar van oorsprong een Twentse spin-off. Het bedrijf ontwikkelt en verkoopt wereldwijd als enige aanbieder akoestische sensoren die niet de geluidsdruk meten, maar de luchtdeeltjessnelheid. Onze voornaamste afzetmarkt is voertuiginterieurgeluid in de automobielindustrie, vertelt medeoprichter en directeur Alex Koers. Maar we richten ons nu ook op applicaties in de luchtvaartindustrie. Daar speelt het exterieur lawaai de belangrijkste rol. Wij denken dat onze sensoren een belangrijke rol kunnen spelen bij het bepalen van een milieu- en geluidsvriendelijk vliegtraject, dus wij wilden graag meedoen. Koers denkt dat MKBondernemingen als Microflown Technologies over het algemeen sneller in staat zijn technologie te ontwikkelen dan grote instellingen. Maar we konden niet zelf al het geld ophoesten dat je als associate partner voor Clean Sky moest meebrengen. Daarom zijn we samenwerking binnen Nederland gaan zoeken. De samenwerkingsverbanden pakten goed uit voor de subsidieaanvragers. Akkerman weet niet of het daar aan ligt, maar constateert dat tachtig procent van de Nederlandse aanvragen is gehonoreerd. Kennelijk vinden de platformleiders van Clean Sky het ook belangrijk dat universiteiten en bedrijven hun kennis bundelen. De UT kan straks acht promovendi aan het werk zetten, binnen vijf leerstoelen van onderzoeksinstituut IMPACT. Dat heeft ook intern heel wat overleg en afstemming gekost, maar dat was het wel waard. Akkerman: We doen breed mee met Clean Sky en kunnen het luchtvaartonderzoek op de UT echt op de kaart zetten. Ook Stork en Microflown zien in deelname een goede kans om zich in de kijker te spelen bij de grote jongens in de luchtvaartindustrie. Bolding: Door de Clean Sky subsidies kunnen we aan potentiële klanten laten zien dat Stork innovatief kan zijn. We kunnen laten zien waar we nu al goed in zijn, en dat ook nog verder verbeteren. Exposure is ook één van de doelen voor Microflown, erkent Koers: We willen het nut van onze applicatie bewijzen, maar verwachten door deelname in Clean Sky ook toegang te krijgen tot helikopterfabrikanten en andere mogelijke klanten in de luchtvaartindustrie. Daarnaast is het ook aardig eens een keer wat voor Twente terug te kunnen doen.

9 donderdag 10 april 2008 zeven jaar Trillingsgedrag voorspelt schade Een sterretje in de autoruit vermindert je zicht niet, maar kan de ruit als geheel zo verzwakken, dat hij door het kleinste hobbeltje in de weg ineens kan barsten. In materialen uit de vliegtuigindustrie is zo n sterretje vaak onzichtbaarder, maar de gevolgen kunnen veel groter zijn. Niemand vliegt graag de oceaan over in een vliegtuig met verzwakte vleugels. Daarom zou het mooi zijn als je kleine schade in het vleugelmateriaal kunt detecteren voordat er grote gevolgen zijn, zegt Wouter Grouve, die in september vorig jaar de CTW-afstudeerprijs kreeg. Hij onderzocht voor zijn afstudeeronderzoek bij de vakgroep technische mechanica het trillingsgedrag in composietmaterialen met behulp van optische vezels. Grouve pakt een smal, zwart balkje waar aan beide kanten een glasvezel uitsteekt. In de vezel zitten markeringen op regelmatige afstanden. Die veroorzaken reflectie als je er licht doorheen stuurt. Het reflectiepatroon geeft informatie over vormveranderingen. Door continu te meten kunnen we vervolgens het trillingsgedrag bepalen. Grouve liet niet alleen zien dat het meten van trillingen op deze manier werkt. Hij ontwikkelde ook een model dat schade aan het materiaal kan lokaliseren door naar veranderingen in het trillingsgedrag te kijken. Met de subsidies uit het Clean Sky project kan Grouves onderzoek worden voortgezet. Het principe werkt, maar er zijn nog belangrijke vragen onbeantwoord, zegt hij. Enerzijds wil je de gevolgen van een kleine schade kunnen voorspellen. Met andere woorden: wanneer kan een kleine schade zich ontwikkelen tot een groot probleem? Daarnaast moeten we de kleinste schade bepalen die we nog kunnen meten. Aan de geometrie moet uiteraard ook nog wat gebeuren. Grouves balkje met één ingebedde optische vezel is nog geen vliegtuigvleugel of helikopterrotorblad. In zulke structuren zullen veel meer optische vezels ingebed moeten worden om betrouwbaar te kunnen meten. Het terugrekenen van trillingsgedrag naar schade vereist ook een ingewikkelder wiskundig model. Toch is het te doen, denkt Grouve. Het is mooi dat er door de Clean Sky subsidie straks een aio aan verder kan werken. Die aio zal hij zelf niet zijn. Hij werkt inmiddels aan een ander promotieonderzoek binnen Akkermans leerstoel productietechnologie. Flitspaal voor helikopters Metingen aan een Eurocopter helikopter in een weiland bij Oosterbeek. Even met de helikopter van Amsterdam naar Keulen voor een zakenlunch. Opstappen op het dak van het WTC en landen midden in Keulen bij de Dom. Geen denkbeeldig scenario, denkt Alex Koers van UT-spin-off Microflown Technologies. Maar denk je eens in wat een extra geluidshinder het in de steden geeft als de helikopter voor korte, zakelijke vluchten gemeengoed wordt. Stillere rotorbladen zouden die hinder sterk moeten verminderen, iets waar verschillende projecten van Clean Sky oplossingen voor ontwikkelen. Maar ook door het kiezen van de optimale aanvliegroute bij bepaalde weersomstandigheden, kan de geluidshinder op de grond sterk afnemen. Microflown Technologies ontwikkelde voor haar unieke luchtdeeltjessnelheidsensor in eerste instantie toepassingen voor de automobielindustrie. Sinds enige tijd richt het bedrijf zich ook op applicaties voor de luchtvaartindustrie. Onze Ultimate Sound Probe meet de 3D geluidsvector en kan bronnen detecteren binnen een straal van één kilometer, vertelt Koers. Breng je zo n probe aan op de landingsplaats, dan werkt hij als een akoestische flitspaal. Daarmee kun je tegelijkertijd de geometrische positie van een helikopter volgen en het geproduceerde lawaai meten. En dus vaststellen of de piloot geen bochten afsnijdt of te hard vliegt. Volgens Koers is de probe daardoor handig voor de toezichthoudende en handhavende overheid. De vliegindustrie erkent de potentie van de Microflown sensoren om in vliegtuigmotoren zelf te meten. Het bedrijf neemt deel aan diverse grote Europese R&D- projecten met partijen als Airbus en de motorenfabrikanten Rolls- Royce en SNECMA. In en vlakbij vliegtuigmotoren heersen hoge temperaturen en geluidsniveaus, en bovendien waait het er nog al. De Microflown sensor wordt voor deze extreme omstandigheden verder ontwikkeld in de cleanroom van MESA+ in Enschede. De leden van Team Enschede. Taste en Audentis rivalen in de Rees Maandag begint de twintigste editie van de Race of the Classics, een studentenzeilrace met klassieke zeilschepen van Rotterdam via Oostende, Engeland en IJmuiden naar Amsterdam. Voor het eerst doen er twee teams uit Enschede mee, één van Taste en één van Audentis. Beide studentenverenigingen zijn uiteraard vastbesloten de ander achter zich te laten. In eerdere edities van de Race of the Classics, ook wel de Rees genoemd, deden Taste en Audentis afwisselend mee. Omdat er dit jaar relatief weinig aanmeldingen zijn uit de andere studentensteden, konden beide verenigingen een team afvaardigen. Taste onder de naam Team Universiteit Twente en Audentis onder de naam Team Enschede. Het bijzondere van de Rees is volgens captain Jarich Spliethoff van Team Universiteit Twente, dat er wordt gezeild op klassieke vrachtschepen uit het begin van de vorige eeuw. Je krijgt zo n schip toegewezen inclusief een paar man bemanning. Iedereen van ons heeft wel eens met een Valkje gezeild, maar dit is heel anders. Toch heb je niet veel zeilervaring nodig. Als je gewoon de orders van de kapitein uitvoert, leer je al een heleboel tijdens de race zelf. De schepen zijn heel groot en log en reageren dus veel trager dan moderne zeilboten. Je moet echt wel een hele grote misser maken, wil het echt fout gaan, vult Eef-Jan den Hartog, de teamcaptain van Team Enschede, aan. Het doel van de race Minister Plasterk wil niet zeggen hoe hij hoge salarissen van bestuurders in het hoger onderwijs precies gaat aanpakken. Hij wacht op een definitief kabinetsstandpunt over topsalarissen in de semi-publieke sector. De SP had Plasterk om opheldering gevraagd over beloningen in het hbo. Kamerlid Jasper van Dijk verlangt actie tegen onder meer de Hogeschool Utrecht, omdat de beloning van de top kan oplopen tot bijna 190 duizend euro, wat meer is dan het salaris van de minister-president. In zijn antwoord zegt de bewindsman dat het salarismaximum nog nader moet worden uitgewerkt door het kabinet. Tot die tijd wil hij bij excessieve beloningen in overleg treden met de raad van toezicht van een instelling. Veel andere mogelijkheden heeft hij momenteel niet. Het salarisplafond voor de semi-publieke sector is sinds het vorige kabinet een is uiteraard om als snelste van Rotterdam via Oostende en Engeland naar Amsterdam te varen. Maar je krijgt ook punten voor de hele organisatie van jouw team, vertelt Den Hartog. Hoe goed je de sponsoring voor elkaar hebt en hoe je met veiligheid aan boord omgaat, dat telt allemaal mee bij het bepalen wie de winnaar is. Over de winkansen zijn beide teams terughoudend, allebei hebben ze wel een bezwaar. Spliethoff: Wij hebben veel deelnemers met zeilervaring, maar we hebben wel het grootste en logste schip toegewezen gekregen. Wat dat betreft zit het dus een beetje tegen. Ook Den Hartog heeft zo zijn twijfels: Als enige team hebben wij een dwarsgetuigd schip. Dat betekent dat we heel erg van de wind afhankelijk zijn. We kunnen alleen met halve wind of voor de wind varen, terwijl andere teams ook met tegenwind kunnen zeilen. Maar Taste gaan we natuurlijk sowieso achter ons laten, vervolgt Den Hartog. Ik heb geen idee of we aan elkaar gewaagd zijn, maar als ze maar enigszins bij ons in de buurt liggen, zullen we alles op alles zetten om voor ze te eindigen. Maar Taste geeft zich niet zomaar gewonnen. Spliethoff: Uiteraard finishen wij voor Team Enschede. Of we het klassement winnen weet ik niet, maar Audentis willen we sowieso verslaan. Er is veel concurrentie tussen ons, maar alleen gezonde concurrentie hoor. In de havens en op het feest na afloop zullen we heus wel samen een biertje drinken. Topsalarissen Paul de Kuyper heet hangijzer, en het is de vraag of er voor de zomer een besluit valt. Sinds 2006 zijn instellingen al wel verplicht openbaar te maken of er salarissen uitstijgen boven het belastbare jaarinkomen van een minister (169 duizend euro in 2007). Ze noemen daarbij geen namen van veelverdieners, maar wel hun functies. Naast opheldering over de salarisstructuur binnen de Hogeschool Utrecht wilde de SP ook van minister Plasterk weten of hij bonussen van duizenden euro s voor bestuurders aanvaardbaar vindt. Maar ook op dat punt is de bewindsman afhoudend: het is aan de raden van toezicht om te bepalen of een bonus gerechtvaardigd is. Wel kan hij zich voorstellen dat er spanning en wrevel ontstaat op de werkvloer bij discrepanties tussen het beloningsbeleid van bestuurders en van het personeel van instellingen. HOP, Thijs den Otter

10 utnieuws weekb 10/11 donderdag 10 apr HOE LOPEN DE DATASTROMEN IN DE BATAVIERENRAC Van startschot tot 1. START 4B 4B. WEDSTRIJDLEID Zodra om middernacht het startschot voor de eerste startgroepen valt, gaat de tijd lopen. In de chip in het hesje van de loper staat de starttijd geprogrammeerd. Als je in de groep van 00:20 start terwijl je volgens je chip om 00:40 zou moeten starten, kun je dus tijdwinst maken. Helaas voor die teams merkt het wedstrijdsecretariaat dat op en zal het de tijd corrigeren. Start je in een latere groep dan zou moeten, dan heb je pech. Onderdeel van de race is dat je als team ervoor zorgt dat je in de juiste groep start en op tijd bij elk wisselpunt bent. Ook de wedstrijdleiding betrekt de ruw den te bewerken, maar als input voor h dit jaar voor het eerst gebruikt wordt. kan de wedstrijdleiding zien hoeveel te seerd en hoe de race dus vordert. Dit is de medewerkers van een wisselpunt. Al nog niet gemeld heeft dat ze gereed is Ciabata dat de eerste lopers wisselpunt d wedstrijdleiding medewerkersploeg vee van GPS-zenders kan de wedstrijdleidin de artsen zich op het parcours bevinden nen ze degene die het dichtst bij is erop A 2. E-BART Bij elk wisselpunt staat een poortje. Het tijdstip waarop een hesje met chip het poortje bij een wisselpunt passeert wordt opgeslagen in een kastje naast het poortje. Dit heet het E-Bartsysteem (E-Bart staat voor Extended Batavierenrace Automatisch Registrerend Tijdwaarnemingssysteem). Wisselpuntmedewerkers kunnen met hun pda nog foutcodes toevoegen aan die data, bijvoorbeeld als ze zien dat een man heeft gelopen op een vrouwenafstand. 5A. INT Zodra in de ce bewerkte tijden site van de Bat seren van het p internet zit hoo tijden op de we na de race is he pas de vrijdag n de officiële uits

11 lad van de Universiteit Twente il 2008 E? sms ING CIABATA Hevig transpirerend passeer je het poortje bij wisselpunt vijf van de Bata. Gehaast en onhandig geef je het hesje over aan de volgende loper. Je hijgt even uit tegen een boom en dan hup het busje weer in. Nog voor je een handdoek door je gezicht hebt kunnen halen, licht je mobieltje op. Een sms: etappe 5, tijd 41:12, snelheid 14,8 km/h. De lopers leggen de Bata af van Nijmegen naar Enschede. Maar welke route legt het batadataverkeer eigenlijk af voordat je tijd bekend is? Van de chip in je hesje tot de uitslag op internet. e data uit de database. Niet om tijet nieuwe programma Ciabata, dat Met de informatie uit de database ams wisselpunt dertien zijn gepasook belangrijk voor bijvoorbeeld s de ploeg van wisselpunt veertien, maar de wedstrijdleiding ziet in ertien al gepasseerd hebben, zal de rtien tot haast manen. Met behulp g in Ciabata bovendien zien waar. Als ergens een arts nodig is, kunaf sturen. 4A 4A. WEDSTRIJD- SECRETARIAAT Het wedstrijdsecretariaat, dat tijdens de Bata huist in de Spiegel, betrekt deze ruwe data van de database en verwerkt die zo snel mogelijk tot een tijd. Het tijdstip van het passeren van een poortje wordt gekoppeld aan de starttijd of de doorkomsttijd bij het vorige poortje. Zo berekent het wedstrijdsecretariaat de tijd van de loper over een bepaalde etappe. Ook kan het wedstrijdsecretariaat nog foutcodes en tijdstraffen toekennen, bijvoorbeeld wanneer medewerkers vanuit de race hebben doorgebeld dat de loper van team 132 een deel van etappe veertien fietsend heeft afgelegd. Als het wedstrijdsecretariaat de tijd heeft vastgesteld, wordt deze weer teruggezonden naar de centrale database. 3. CENTRAAL DATABASE SYSTEEM Op deze grote server staat alle informatie van alle teams. Van telefoonnummers van de ploegleiders tot het aantal dinerbonnen dat een team heeft gekregen. Ook bevat de database de gegevens van alle medewerkers. Via een modem zenden de E-Bartkastjes constant nieuwe ruwe data door naar de centrale database. In deze fase is nog steeds niet bekend hoe snel iemand een etappe heeft afgelegd. In de database komt nu alleen het tijdstip binnen waarop bijvoorbeeld team 77 wisselpunt zes heeft gepasseerd, eventueel met daaraan foutcodes gekoppeld voor overtredingen. 5B ERNETUITSLAGEN ntrale database de door het secretariaat staan, worden ze automatisch op de webavierenrace gepubliceerd. Tussen het pasoortje en het verschijnen van de tijd op gstens enkele minuten. Overigens zijn de bsite nog wel officieus. Tot de woensdag t mogelijk om protesten in te dienen en a de race publiceert de Internetcommissie lag op de website. 5B. SMS Eveneens binnen enkele minuten kunnen deelnemers een sms ontvangen met de gelopen tijd. Een sms voor één etappe kost veertig cent, een abonnement met 25 sms-jes (voor een heel team elke etappe) kost 25 cent per sms. Tekst: Paul de Kuyper. Infographic: Marc Titulaer, met behulp van Batavierenrace 2008.

12 12 donderdag 10 april 2008 Onderzoek naar stages buitenland Het ministerie van OCW wil op korte termijn onderzoek doen naar internationale stages en de rol van de onderwijsinstellingen daarbij. S t a a t s s e c re t a r i s Va n Bijsterveldt schrijft dit in antwoord op kamervragen van GroenLinks-kamerlid Dibi. Maar over de begeleiding van stagiairs in het hoger onderwijs maakt ze zich geen grote zorgen. Onderwijskeurmeester NVAO waakt immers over de kwaliteit. Toch kunnen hogescholen en universiteiten binnenkort een brief verwachten waarin ze worden gewezen op hun verantwoordelijkheid voor goede begeleiding, in het bijzonder bij stages in het buitenland. Ze wil bovendien op korte termijn onderzoek doen naar internationale stages. Een directe aanleiding noemt ze niet. De afdeling Loon starters steeds beter Starters op de arbeidsmarkt zijn een stuk meer gaan verdienen. Hun aanvangssalaris steeg de afgelopen twee jaar met tien procent. Dit meldt adviesbureau Hay Group op grond van een onderzoek onder 126 bedrijven en instellingen. In januari werd gepeild hoe zij hun nieuwe werknemers beloonden. Hbo-afgestudeerden en academici krijgen een jaarsalaris van gemiddeld euro als ze ergens in dienst treden. Wie al twee jaar in dienst is, heeft een vast inkomen van euro. De krapte op de arbeidsmarkt drijft de prijs op, concludeert het adviesbureau. Vrouwen, ouderen en allochtonen zouden enige verlichting kunnen brengen, want hun potentieel wordt onderbenut. Oordeel studenten werkt niet door Studentoordelen hebben weinig effect op de groei en krimp van universitaire opleidingen, blijkt uit een analyse van Elsevier-oordelen. De verschillen tussen de universiteiten zijn daarvoor niet groot genoeg. Pas als een nabije concurrent beduidend hoger scoort, houden studiekiezers rekening met de kwaliteitsverschillen, schrijven drie onderzoekers in het blad Economisch Statistische Berichten. Maar meestal kiezen de scholieren voor de dichtstbijzijnde universiteit. De onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en de Erasmus Universiteit Rotterdam hebben de studentenoordelen in het weekblad Elsevier van de afgelopen zes jaar bekeken. Die vergeleken ze met de jaarlijkse instroom van studenten. Voor de meeste universiteiten viel er geen verband tussen die twee gegevens aan te wijzen. De onderzoekers speculeren dat variatie in collegegeld hierin verandering zou kunnen brengen. Alleen Delft, Eindhoven en Utrecht leken enigszins te profiteren van een stijging in de waardering. Maar voor de Vrije Universiteit en de Universiteit Maastricht pakten de gestegen rapportcijfers juist negatief uit. Hoe dat komt, weten de onderzoekers niet. Het hbo is buiten beschouwing gelaten. Daar werkt het waarschijnlijk anders, zegt professor Peter Verhoef van de RUG. Die studies kun je vaak binnen een stad aan verschillende instellingen volgen, of anders wel in een nabijgelegen stad. De instroom van de Hogeschool Inholland neemt al enkele jaren fors af en dat zal ook iets met de studentoordelen te maken hebben. HOP, Bas Belleman voorlichting van OCW zegt desgevraagd geen signalen te kennen dat de kwaliteit van buitenlandse stages achteruitholt. In reactie op een kritisch onderzoek uit 2006 van studentenorganisatie ISO bracht het ministerie samen met de studentenbonden en de onderwijsinstellingen een stagefolder uit ( Regel het goed! ) met aanwijzingen voor studenten en docenten. Maar daarmee werden niet alle problemen opgelost, zegt ISO-voorzitter Bastiaan Verweij. Hij kondigt een nieuw onderzoeksrapport aan. Daaruit blijkt onder meer dat de universitaire stages slecht in het onderwijs zijn geïntegreerd. We hopen dat minister Plasterk daar wat mee doet in zijn internationaliseringsagenda. HOP, Bas Belleman Financieel en boekhoudkundig personeel is het meest gewild: 46 procent van de ondernemingen meldt daarin tekorten. Ook ict ers en ingenieurs zijn veel gevraagd. Onder de deelnemende bedrijven bevinden zich reuzen van meer dan tweeduizend werknemers en kleintjes met minder dan tweehonderd personeelsleden. Bijna de helft zit daar tussenin. Het beeld is misschien gekleurd, zegt manager Bart Godthelp, doordat we onze klanten voor dit onderzoek eenvoudiger konden bereiken. Het is dus geen geheel willekeurige steekproef. Maar er doen ook bedrijven mee die geen klant zijn. HOP, Bas Belleman De Siriuskamer. Vorige week bleek echter dat de eerdere berichtgeving op zijn zachtst gezegd onvolledig was. Waar men er eerst nog van uitging dat S&O samen met Stress en Sirius de begane grond zou delen, blijkt nu dat de studieverenigingen voor S&O zullen moeten wijken! Dit besluit bleek tot mijn stomme verbazing zonder enig overleg met de betrokken studieverenigingen te zijn genomen door de heren van het CvB. Sterker nog: de beide verenigingsbesturen zijn bij tijde van dit schrijven nog niet eens officieel geïnformeerd over het feit dat zij binnen drie maanden moeten verkassen. Naast het feit dat deze gang van zaken te belachelijk voor woorden is, stoor ik mij als oud- Siriusbestuurder nog het meest aan het feit dat het CvB hiermee totaal voorbij gaat aan het belang van de studieverenigingen. Studenten met klachten, vragen of problemen kloppen zeker net zo vaak bij de studieverenigingen aan als bij S&O. De verenigingen bewijzen daarmee wat mij betreft dat zij evenzeer Sirius en Stress uit gebouw de Spiegel? In het UT-nieuws van 7 februari las ik het bericht dat S&O per 1 september een centrale balie krijgt in de Spiegel. Op het eerste gezicht een goed idee leek mij, vooral gezien de quote van S&O directeur Rob Frederix De begane grond (van de Spiegel) moet smoel krijgen met een open en frisse uitstraling gericht op studenten. Iedere MB-student weet immers dat de smoel die S&O zoekt reeds aanwezig is door het feit dat de twee MB- studieverenigingen Stress en Sirius in het gebouw resideren, S&O past er in dat opzicht dus prima tussen. thuishoren in de Spiegel waar nota bene de meerderheid van de MB-studenten college volgt. Beide verenigingen verplaatsen zou in dat opzicht ongeveer gelijkstaan aan een verhuizing van Feyenoord naar Amsterdam. De zichtbaarheid en laagdrempeligheid van de verenigingen zullen zwaar te lijden krijgen onder een gedwongen verhuizing. Dit kan met zwaar aankomen bij Sirius waar men hard werkt aan de integratie van European Studies als nieuwe Engelstalige bachelor binnen de vereniging. Net nu deze grote groep internationale studenten zich thuis begint te voelen bij Sirius worden onze vorderingen grotendeels tenietgedaan. Daarnaast is het zeer aannemelijk dat de kwaliteit van de dienstverlening en het activisme zal verslechteren indien de verenigingen verder van hun leden af komen te staan; waar wil je in vredesnaam zowel alle commissies van Sirius als van Stress de gelegenheid geven om te vergaderen? En waar wil je de lange rijen voor ADVERTENTIES de boekenverkoop bergen? Hier komt nog eens bij dat dit voor Sirius de zesde(!) verhuizing in zes jaar tijd zou betekenen. Na de grote brand van 2002 is Sirius door de faculteit en het CvB van bezemkast naar bezemkast gestuurd totdat wij begin 2007 eindelijk weer een plek in de Spiegel konden bemachtigen. Omdat deze laatste verhuizing tijdens mijn bestuursjaar plaatsvond, weet ik dat ons destijds is beloofd dat wij in de Spiegel konden blijven totdat het nieuwe MB-gebouw klaar zou zijn in Nu moet Sirius ineens weer met onbekende bestemming vertrekken. Tja, kennelijk heeft het CvB het idee dat een vaste locatie voor een studievereniging ongeveer even belangrijk is als voor een zigeunerkamp. Het moge duidelijk zijn dat dit besluit van het CvB buitengewoon onverstandig is. Het voordeel van een centrale S&O-balie voor de student wordt tenietgedaan door het vertrek van de twee studieverenigingen uit het gebouw van de grootste UT-faculteit. Maar laten we optimistisch blijven; misschien is er in die mooie bestuursvleugel naast de Spiegel nog wel een plaatsje voor Sirius en Stress ingezonden Jos Boerties, commissaris externe betrekkingen Sirius 2006/2007

13 13 donderdag 10 april 2008 Foto's: Frans van der Veeken. oude vier van euros - te laat van start - mist de finale Kille Varsity zonder blik Met een kille wind en een waterig zonnetje zou de zomerse sfeer van vorig jaar niet worden geëvenaard. Bij het eerste startschot, voor de Dames Overnaadse Vier, was het dan ook nog erg rustig aan de oevers van het Amsterdam- Rijnkanaal in Houten, waar zondag de 125 e Varsity plaatsvond. Reportage: Frans van der Veeken en Bas Klaver In de loop van de dag druppelde het terrein toch nog helemaal vol, en draaide de biertap zoals gebruikelijk overuren. Praeses Sjoerd Tomas van de Eurosroeiers zag afgelopen zondag samen met zijn bestuursgenoten (waaronder Nick Bakker, die vorig jaar zelf naast de prijzen greep in de Oude Vier), alleen Jeldrik Bakker op de twee kilometer skif als winnaar over de streep komen. Alle andere Twentse deelnemers grepen naast het traditionele blik. Kluiten gooien, vlaggen brassen en jasje trekken. Het is niet alleen maar roeien waar het om gaat op de jaarlijkse Varsity. Tijdens het studentikoze evenement staan Heeren en Daemesch in rode jasjes en gele hesjes zij aan zij te wachten tot hun roeiers voorbijkomen, om ze vervolgens zo hard mogelijk aan te moedigen. Helden van voor het fameuze jaar 1968 strijden nog één keer voor hun vereniging op de 500 meter Oude Oude Vier, Roeiers in kippenpakken vechten met gecamoufleerde militairen om de meeste lachsalvo s. Maar het winnen van blik, daar draait het uiteindelijk bij de Varsity toch om. Blik, de trofee voor de snelste roeiers. Het is gebruikelijk in de roeisport om alleen de eerste plaats te belonen. En dat wordt gedaan met een medaille zonder lint, vandaar het blik, licht Sjoerd Tomas toe. Jaarlijks komen uit alle studentensteden roeiers en bestuurders naar het Amsterdam-Rijnkanaal om daar de riemen te kruisen op het Houtense water. De zware acht, de beginnelingen vier, de Knor Overnaadse twee: aan wedstrijdnummers geen gebrek. Voorrondes bepalen wie s middags in de finale mogen starten. Bij het koningsnummer, de Oude Vier, eindigde Euros in de kwalificatie s morgens als vierde, en daarmee hadden de Twentenaren geen recht op een finaleplaats. Tomas: We wisten dat het zwaar ging worden. Simon Glazenborg, roeier in de Holland Acht, mocht niet meedoen vanwege de voorbereiding op de Olympische Spelen. Skadi uit Rotterdam mocht haar bondsroeiers daarentegen wel inzetten van de bondscoach omdat ze de Varsity waarschijnlijk toch wel gingen winnen. Alsof dat een goed argument was. Maar er waren meer problemen voor de Twentse roeiers: Bij de start van de voorronde waren we nog met het uitlijnen van de boot bezig. Eén van onze roeiers had zijn riem niet eens vast toen we van start moesten. Die lengte achterstand hebben we niet meer in kunnen halen. De Dames Overnaadse Vier en Zware Acht kwamen de voorrondes wel door, maar lieten het in de finale helaas liggen. Jeldrik Bakker was de enige die een blik mee naar huis nam, met een ruime overwinning tegen Aegir uit Groningen en Thêta uit Eindhoven. Bij de grote finale is de laatste 300 meter afgeladen met toeschouwers, de zon in de nek. Skadi en Nereus (UvA) liggen nek-aan-nek in de laatste kilometer. Het lijkt alsof Skadi het rustig aan doet vandaag, klinkt door de luidsprekers. Met lange halen komt de eindstreep dichterbij, en wordt de voorsprong voor de Rotterdammers groter. Skadi sleept het derde jaar op rij de Varsity binnen, maar de reactie op de kant is mak: Ach, de Rotterdammers hebben alweer gewonnen. Vanwege het koude water maakt maar een klein clubje Skaditoeschouwers de traditionele naakte met stropdas duik in het water, om vervolgens weer snel hun heil in warme badhanddoeken te zoeken. Na de laatste finish loopt het modderige, met bierglazen bezaaide terrein, snel leeg en gaat de massa richting Rotterdam. Daar vindt de kroegjool plaats: een groot feest met gratis bier dat door de winnende club wordt georganiseerd.

14 14 donderdag Dimensie viert eerste lustrum Dimensie bestaat vijf jaar en dat moet worden gevierd. De leden van de jonge vereniging van de opleidingen psychologie, educational design, management and media, en van educational science and technology doen in de week van dinsdag 13 tot en met woensdag 21 mei elke dag wel iets om hun lustrum te vieren. Met sommige activiteiten steunen ze het goede doel, de Clini- Clowns. Studenten kunnen op woensdag 14 mei hun fiets achterlaten bij verschillende standjes op de campus. Geoefende pimpers toveren het saaie ijzerwerk om tot vrolijk gekleurde tweewielers. We vragen hiervoor een kleine vergoeding die in de pot gaat voor de CliniClowns, zegt Jasper Smit, bestuurslid van de lustrumcommissie en tweedejaars student psychologie. Zo heb je én een stoere bike en lever je een leuke bijdrage. De lege flesseninzamelactie de dag ervoor op dinsdag 13 mei moet ook de nodige centen in het laatje brengen. Die dag beginnen we met een gratis openingslunch voor alle leden, studenten en medewerkers van de drie opleidingen. Daarna gaan we de hele dag op pad om flessen in te zamelen. Voor de alumni is er vrijdagavond 16 mei een etentje in gebouw Cubicus. Psychologie is weliswaar een jonge opleiding, maar toegepaste onderwijskunde heeft al heel wat oud-ut-ers voortgebracht, dus uit die hoek verwachten we vooral een hoge opkomst. De avond ervoor, donderdag 15 mei, organiseert de commissie een mannenavond. Met bierproeven en een frikadelleneetwedstrijd. Maandagavond 19 mei is het de beurt aan de vrouwen tijdens de Ladiesnight. Ik hoorde dat er veel chocola aanwezig is! De lustrumweek wordt woensdagavond 21 mei afgesloten met een eindfeest in het café Central Park in de binnenstad. Voor meer informatie: Zo loopt de Bata. Vandaag is de tweede aflevering van de film Zo loopt de Bata online te bekijken op de website van UT-Nieuws. Deze keer de ochtendetappe in beeld. Brand in Delfts studentenhuis De Delftse brandweer heeft vannacht ternauwernood vier studenten uit een brandend studentenhuis kunnen redden. Negen bewoners moesten met ademhalingsmoeilijkheden naar het ziekenhuis. De brand ontstond op de begane grond in de keuken. Drie bewoners op de eerste en tweede verdieping konden door de zware rookontwikkeling niet op eigen kracht naar buiten. Ze zijn door de brandweer met behulp van vluchtmaskers naar buiten geleid. De vierde bewoner werd met een steekladder uit de dakgoot gehaald. Volgens een woordvoerder van de brandweer was het een dubbeltje op zijn kant. We waren snel ter plaatse en zijn meteen naar binnen gegaan. We hadden niet veel later moeten komen. Volgens hem hingen er geen rookmelders in het pand. Ik heb in elk geval niets gehoord. De brandweer ontdekte een tweede brand in een berging in de achtertuin Die kon eveneens snel worden geblust. De politie stelt een onderzoek in naar de oorzaak van beide branden. Het pand aan de Oude Delft is voorlopig onbewoonbaar door zware rookschade. De twaalf bewoners worden elders ondergebracht. HOP, Hein Cuppen ADVERTENTIE De eindpresentatie van Schiphol in Zee. Foto: Gijs van Ouwerkerk. Sinds begin vorig jaar is het promotie-experiment voor studenten civiele techniek in ontwikkeling. Samen met twee studentassistenten heeft Saskia Hommes, promovenda bij de vakgroep waterbeheer, er alles aan gedaan een complex, aansprekend en integraal project te kiezen om haar Voor hoogopgeleide vrouwen en hoogopgeleid multicultureel talent. dertig bachelorstudenten ingezet bij promotie-onderzoek waterbeheer Complex project: zelf doen of samenwerken? Het was een ambitieus project: het betrekken van ruim dertig bachelorstudenten en zeven externe partijen bij een onderzoek op het snijvlak van waterbeheer en ruimtelijke ordening. Afgelopen vrijdag vonden de eindpresentaties van dit derdejaars civieltechnische promotieexperiment plaats in de Horst, waar onder andere de Provincie Noord-Holland en Boskalis aanwezig waren. Saskia Hommes, promovenda bij de vakgroep waterbeheer, is ingenomen met het project Schiphol in Zee. Een echte uitdaging, met leuke resultaten. bas klaver eerder uitgevoerde onderzoek te kunnen ondersteunen met praktijkresultaten. Schiphol in zee werd het vraagstuk waar een dertigtal studenten tien weken lang mee aan de slag gingen. Ik wilde in de praktijk onderzoeken hoe de benaderingswijze van een project invloed heeft op de resultaten van besluitvorming, licht Hommes haar onderzoek toe. Voor mijn promotieonderzoek heb ik twee casestudies gedaan naar menselijke ingrepen in grote watersystemen, zoals de zee en de Nederlandse delta. De vraag die ik hierbij gesteld heb, gaat over de uitkomst van de besluitvorming als er in meer of mindere mate rekening gehouden wordt met de diverse actoren en hun kennis en percepties. Klinkt ingewikkeld, wat betekent dat concreet? Hommes: Er heerst momenteel een trend bij grote projecten om zoveel mogelijk partijen te betrekken bij de besluitvorming. Op deze manier zouden zulke grote ingrepen beter verlopen dan op de traditionele manier, waar vooral vanuit de techniek wordt gedacht. Een voorbeeld is de Tweede Maasvlakte, waar bezwaar van de landelijke vissersbond gezorgd heeft voor twee jaar vertraging, alleen omdat er niet echt naar ze geluisterd werd en het bezwaar technisch benaderd werd. Een relevant onderzoek dus, zeker met de ontwikkelingen van Schiphol in Zee en de ideeën om tulpeilanden voor de kust aan te leggen. Inderdaad, vandaar dat Schiphol in Zee ook zo n interessante casestudie was om door studenten uit te laten voeren. Dit laatste onderdeel van mijn onderzoek wordt eigenlijk een soort controle van de resultaten uit mijn onderzoek. In hoeverre en hoe wordt besluitvorming nou werkelijk beïnvloed door het betrekken van diverse actoren? En dit dan in een soort geconditioneerd experiment. Om die vraag te kunnen beantwoorden heeft Hommes verschillende partijen weten te betrekken bij het project, waaronder de provincie Noord-Holland, de Schiphol Group, Boskalis, Stichting de Noordzee en Rijkswaterstaat. Zo konden de studenten aan den lijve meemaken wat de wensen van zulke grote spelers zijn. Studenten die meer contact hadden gehad met deze actoren bleken veel meer open te staan voor samenwerking, terwijl de technisch-georiënteerde groepen de Provincie Noord- Holland juist adviseerden het project zelfstandig op te lossen. Ook blijken de groepen die niet geremd ADVERTENTIE worden door actorenvisies creatiever te zijn in hun oplossingen. De resultaten van het experiment zullen nog verwerkt worden in een kwalitatieve analyse. Ik ga de verschillende ontwerpen van de studenten vergelijken op basis van technische haalbaarheid en draagvlak, ook weer door die externe partijen ernaar te vragen. Dan moet eigenlijk blijken uit welke benadering de beste resultaten komen. Hommes zal waarschijnlijk december van dit jaar haar proefschrift verdedigen tegenover haar promotoren Suzanne Hulscher (CTW), Hans Bressers (MB) en Henriëtte Otter (Deltares). De externe partijen waren gematigd enthousiast over de resultaten. Marco Tanis, Hoofd Bedrijfsbureau van de Nederlandse tak van Boskalis, was wel onder de indruk van de originaliteit: Vooral een Schipholeiland op palen maakt me erg nieuwsgierig. Hoe denken ze dat voor elkaar te krijgen? Maar de ideeën zijn allemaal erg duur. Kjell Kloosterziel, werkzaam bij vliegveld-adviesbureau NACO, moest toegeven dat het wel veel gevraagd was: Dit is heel complexe materie en er is al zoveel onderzoek naar geweest. De groepen hebben in ieder geval allemaal belangrijke aspecten van de problematiek eruit weten te halen.

15 6266UT pers.adv :20 Pagina 1 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente 6266UT 15 donderdag pers.adv 10 april :20 Pagina 1 I n fo De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, (info@utnws. utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag uur. Afscheid prof.dr. Jan Bilderbeek Op donderdag 24 april a.s. neemt prof.dr. Jan Bilderbeek afscheid van de Universiteit Twente waar hij in 1978 werd benoemd tot hoogleraar financieel management en bedrijfseconomie aan de toenmalige faculteit der Bedrijfskunde. Zijn afscheidsrede heeft als titel Grensvervaging in bedrijfskundig perspectief. Het afscheidssymposium is in de Agora van het gebouw De Vrijhof, aanvang uur. Aansluitend, om uur, vindt de receptie plaats in de Audiozaal van de Vrijhof. Publiekstrekker voor UT? - Wetenschapswinkel De verbouwing van Langezijds vordert gestaag. Beleidsmakers van de UT willen op zoek op zoek op zoek 6266UT pers.adv :20 Pagina 1 naar een andere baan? naar een andere baan? Vacatures interne werving naar een andere baan? Vacatures Skillslabmedewerker interne werving Technische Natuurwetenschappen (TNW) Skillslabmedewerker Technische medewerker (38 uur per week) Assistant Vacatures Technische Professor Natuurwetenschappen Financial Engineering interne werving (TNW) Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Hoogleraar Skillslabmedewerker Technische Publiekrecht medewerker (Public Governance (38 uur per Law) week) Management Technische Construerende UDen Human Bestuur Natuurwetenschappen Technische Resource Wetenschappen Management (TNW) (CTW) Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) UHD Technische Financial Engineering UD Human medewerker Resource Management (38 uur per week) Management Construerende en Bestuur Bedrijf, Bestuur Technische en Technologie Wetenschappen (BBT) (CTW) UD Health Services & Technology Management UD Human Resource Management Meer informatie en Bestuur en vacatures: Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Promovendus Legal certainty in multi-level regulation related to 6266UT pers.adv Meer medical informatie products en 11:20 vacatures: Pagina 1 Management en Bestuur AALGEMEEN lgemeen Meer 1e medewerker informatie en m/v vacatures: Service Desk (minimaal 32 uur per week) Concerndirectie Personeel, Arbeid & Organisatie PhD Logistic op optimization zoek for service contracts Management and Governance PhD transport phenomena in concrete and immobilisates Construction Management and Engineering naar een andere baan? Deeltijd Hoogleraar Neurofysiologie Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Two PhD of Applied Mathematics Vacatures interne werving Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Skillslabmedewerker PostDoc position Integrated Perimeter Security Electrical Technische Engineering, Natuurwetenschappen Mathematics and Computer Science (TNW) Contractmanager Elektrische installaties (1,0 fte) Facilitair Technische Bedrijf medewerker (38 uur per week) Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Junior Financieel Medewerker (38 uur per week) Technische Natuurwetenschappen UD Human Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Meer informatie en vacatures: mededelingenrubriek graag dat in deze toekomstige etalage van de ondernemende universiteit een aansprekende publiekstrekker wordt opgesteld. Naar ondernemers in de regio maar ook naar aankomende studenten, bezoekers en beleidsmakers, moet deze publiekstrekker een functie kunnen vervullen. Wij zoeken een studentonderzoeker die met deze vraagstelling aan de slag wil gaan. In een uitgebreide interviewronde zullen ideeën omtrent de publiekstrekker in kaart worden gebracht. Behalve intern, is ook de mening van enkele partijen buiten de UT van belang. Hierna volgt een tweede rondgang. Daarin volgt van enkele ideeën een nadere uitwerking betreffende de praktische haalbaarheid. Met de conclusies en de aanbevelingen moet het CvB de planvorming nader kunnen onderbouwen. Er is een vergoeding beschikbaar. Informatie: Ir. Egbert van Hattem, Bastille 214, tel e.vanhattem@utwente.nl. Interne en externe communicatie Fysiotherapie Enschede - Wetenschapswinkel Fysiotherapie Enschede bestaat uit vier locaties in Enschede, waaronder op de campus van de Universiteit Twente. Doordat er meerdere locaties zijn, ontstaan er vaak misverstanden bij zowel verwijzers, collega s en patiënten. Wat kan er gedaan worden, bijvoorbeeld door de website aan te passen of via andere communicatiemiddelen, om deze communicatie te verbeteren? Ben jij derdeof vierdejaars TCW-student en lijkt het jou leuk om in het kader van je studie de interne en externe communicatie van deze praktijk te onderzoeken? Voor deze opdracht zoeken we een student Toegepaste Communicatiewe tenschappen. Er is een stageplek beschikbaar en daarnaast is een vergoeding bespreekbaar. Informatie: Lieke Asma, Bastille 214, tel wewialgemeen@disc.utwente.nl. Minorvoorlichtingsmarkt Minorkiezers opgelet! Voor iedereen die volgend jaar een minor gaat volgen is er op donderdag 17 april in de Vrijhof een minorvoorlichtingsmarkt. Van 10:30-15:30 uur vind je daar stands van alle minors met veel informatie en minstens één deskundige contactpersoon van iedere minor. Om 11:00 uur, om 12:45 uur en om 14:00 uur is er in de Agora een algemene uitleg over minors. Het programma voor die drie informatie-bijeenkomsten is identiek, één keer gaan is voldoende (maar wél gaan!). Tip 1: tijdens de twee algemene informatiesessies die je niet bezoekt, is het lekker rustig op de markt! Tip 2: bereid je alvast voor door eens rond te kijken op de Major-minorwebsite: Workshop Interculturele communicatie in het onderwijs (Intercultural communication in educational settings) Als een student iets niet snapt tijdens een college vraagt hij het wel; een student moet wel uitzonderlijk goed presteren om een 10 te krijgen voor een verslag; als ik een student goed ken, wil dat niet zeggen dat ik automatisch een hoger cijfer geef. Iedereen heeft wel zaken die zo vanzelfsprekend zijn, dat we wel eens vergeten dat dat niet voor iedereen geldt. In deze cursus bespreken we in hoeverre verschillen tussen mensen te maken kunnen hebben met cultuurverschillen en proberen we handvatten te vinden om met mogelijke verschillen om te gaan. Doelgroep: medewerkers van de UT die (gaan) werken met internationale studenten of collega s. Doel: Het bewust worden van de eigen culturele achtergrond en van het effect van cultureel bepaalde waarden en normen op de communicatie. Cursusdagen: 13 mei (middag) 2008, 20 mei (middag) 2008, 27 mei (middag) Studielast: Ca. 20 uur: 3 dagdelen (3 x 4 uur) werken in groepen; 8 uur zelfstudie. Organisatie en uitvoering: S&O. Informatie: mw. Katja Haijkens, tel. 053-(489)2867. Aanmelden: Via bij g.w.m.oldeengberink@utwente.nl tot uiterlijk 8 mei Afzettingen Batavierenrace Op zaterdag 26 april vindt de 36e Batavierenrace plaats. Vanwege veiligheidsredenen voor de lopers zal de Campus op vele plaatsen zijn afgesloten voor alle verkeer. Tussen en uur zullen de volgende wegen en kruisingen zijn afgesloten: De ingang van de UT bij Charlie, de Drienerbeeklaan, zowel bij De Spiegel als aan de Bosweg en op de Calslaan aan de kruising met de Campuslaan. Door de afzettingen zullen er vanaf uur geen bussen meer op de campus rijden. Het openbaar vervoer zal zondag pas weer rijden op de campus. Batavierenrace Dinerafgifte Om de uitgifte van het deelnemersdiner zo soepel mogelijk te laten verlopen is het dit jaar mogelijk om de maaltijden van je hele ploeg in één keer op te halen bij de groepsuitgifte. Het afhalen van de maaltijden bij de groepsuitgifte is mogelijk bij 25 (of meer) bestelde maaltijden. Hiervoor is het wel noodzakelijk een reservering te maken door een mail te sturen naar Dhr. Koopman van UT-Catering (j.a.m.koopman@utwente.nl). Hierin dient vermeld te worden: De naam van je ploeg, een te bereiken telefoonnummer tijdens de race, en het aantal maaltijden, incl. het aantal vegetarische maaltijden. ORATIE prof.dr. J.C. van de Pol, benoemd tot hoogleraar Formal Methods and Tools aan de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica over Multi-core computing meets formal methods, donderdag 10 april 2008, 16:00 uur, Amphitheater, De Vrijhof. SPE O raties S pe In april start er een gespreksgroep rond rouwverwerking. Wil je hier aan deelnemen, neem dan contact op met j.w.bekhof@ utwente.nl. Di. 15 april Zenmeditatie uur Vrijhof Stiltecentrum 233. Do. 17 april Diamantwegmeditatie uur Vrijhof Stiltecentrum 233. Vieringen: Zo. 13 april Ochtendgebed uur Vrijhof Audiozaal. Uitgebreidere informatie en een overzicht van alle SPe activiteiten zijn te vinden op Alle activiteiten zijn vrijblijvend en kosteloos te bezoeken tenzij anders vermeld. Studentenpastor en secretaresse zijn aanwezig op di-wo-do middag in de Vrijhof 245/243, of 2369 of mail spe@disc.utwente.nl. Loop vrijblijvend binnen voor een persoonlijk gesprek. SPe Studentenplein, BIBLIOTHEEK New: Trial with CSA Illumina databases The CSA Illumina databases are a combined multidisciplinairy system of databases, disclosing world literature on a broad range of topics, for instance: Biotechnology and Bioengineering Abstracts, Aerospace & High Technology Database, Mechanical & Transportation Engineering Abstracts, Polymer Library (formerly Rapra Abstracts), Applied Social Sciences Index and Abstracts, Design and Applied Arts Index and many more. The databases are linked into Scopus, thus enhancing Scopus with a vast amount of literature in the social sciences. The trial will run through may 31th. The trial can be accessed from the Library's website. For further information contact Hanneke Becht, information specialist of the Library: tel VESTINGBAR Every tuesday, Pub Quiz night! Bring your mates and test your wit in a few rounds of trivia questions. Prizes include glory, honour and a free round of booze for the winning team. Doors open at 21:00, first question at 21:30, admission is free! - Elke dinsdag, na de pubquiz: ESN dansavond met live DJ! - Elke woensdag: 20 cent korting op ons speciaalbier! - Elke woensdag: Filmavond i.s.m. de Belletrie. Deuren open 20:30, film begint om 21:00. Programma: 16-4: Ex Drummer, 23-4: Reign Over Me - Elke donderdag: Pullenavond! Pul Grolsch 2,00, Korenwolf 2,50! - Don 17-4: Flower Power feest! Peace, Flowers, Cocktails & Live DJ! - Vrij 25-4: Pre-Bata! Zat 26-4: Vatenbieren feest! - De Vestingbar is op zoek naar diskjockeys, tappers en portiers! Interesse? Kom eens langs of stuur een naar bestuur@vestingbar.nl! - Openingstijden Vestingbar: zo-di: 21:00, wo: 20:30, do-za: 22:00. MEDISCH CENTRUM Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. tel # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma-do van uur, tel Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma-vrij van uur, tel of Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping, info@renepolman.nl, A ALLE FACULTEITEN lle faculteiten Promoties B ibliotheek V estingbar Medisch centrum C.D. Nguyen (EWI/IMPACT) over Advanced controllers for electromechanical motion systems, 10 april 2008, 13:15 uur, SP2. K. Babic (TNW) over Extractant impregnated resins for the recovery of aldehydes and chiral resolution, 10 april 2008, 15:00 uur, SP2. Ir. J.J. Broekmaat (TNW/MESA+) over Insitu growth monitoring with scanning force microscopy during pulsed laser deposition, 10 april 2008, 16:45 uur, SP2. Mw.ir. I.W. Velthoen (TNW/BMTI) over Thermo-responsive hydrogels based on branched block copolymers, 11 april 2008, 13:15 uur, SP2. M. Maksimovic (EWI/MESA+) over Optical resonances in multilayer structures, 11 april 2008, 16:45 uur, SP2. Ir. W. Siemons (TNW/MESA+) over Nanoscale properties of complex oxide films, 17 april 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. K.A.J. Dijkhuis (CTW) over Recycling of vulcanized EPDM-rubber. Mechanistic studies into the development of a continuous process using amines as devulcanization aids, 17 april 2008, 15:00 uur, SP2. Ir. R.A. Lingbeek (CTW) over Virtual tool reworking, 18 april 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. J. de Jong (TNW) over Application of membrane technology in microfluidic devices, 18 april 2008, 15:00 uur, SP2. Drs. J. Cornips (MB) over Invloed in interactie een onderzoek naar de relatie tussen instituties en invloed in lokale interactieve beleidsprocessen, 18 april 2008, 16:45 uur, SP2. Ir. H.S. Cronie (EWI) over Coding and modulation for power and bandwidth efficient communication, 24 april 2008, 13:15 uur, SP2.

16 Ir. W.J.C. v an de Ven (TNW/Impact) over Optimal saving in membrane operation process inspector, 24 april 2008, 15:00 uur, SP2. Ir. I.M. Vellekoop (TNW/MESA+) over Controlling the propagation of light in disordered scattering media, 24 april 2008, 16:45 uur, SP2. Chao Lin (TNW) over Bioreducible polycamido aminets for non-viral gene delivery, 25 april 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. W. Dijkhuizen (TNW) over Deriving closures for bubbly flows using direct numerical simulations, 25 april 2008, 15:00 uur, SP2. Geesteswetenschappen en techniek (Munnik, ) Keuzevak bestemd voor alle studenten, 3,6 EC, kwartiel 4, zaal LA A107, donderdags 3e en 4e uur, eerste college Dit vak heeft tot doel om de studenten kennis te laten maken met de eigen aard van de geesteswetenschappen en met diverse opvattingen over de methode, het object en het doel ervan. Vervolgens wordt de geesteswetenschappelijke benadering toegepast op de techniek. Dat betekent dat technische ontwerpen niet beschouwd worden naar hun functionaliteit, maar dat wordt onderzocht welke betekenissen uitgedrukt worden in het ontwerp van bv. een auto, een computer, of in de ontwikkeling van de mathematische natuurwetenschap. Daarin blijkt dat dergelijke ontwerpen mede gemotiveerd worden door onuitgesproken en vaak onbewuste morele, esthetische en levensbeschouwelijke betekenissen. Het gaat dan niet om het technische van de techniek, maar om haar geest. In die zin is een geesteswetenschappelijke benadering van techniek en wetenschap van groot belang voor de zelfkennis van de moderne mens en voor het inzicht in de wetenschappelijk-technische cultuur waarin hij leeft. B: Tentamen of schriftelijke opdracht. S: Reader met relevante grondteksten van m.n. Heidegger, Haraway en Coolen. Tips and tricks for PhD students A successful phd-study within four years? Based on literature about success and failure in phd-studies, we developed a course Tips and tricks for phd-students'. Are you a doctoral candidate and looking for tips about how to organize and structure your phdstudy, how to deal with your supervisor or are you looking for more information on e.g., peer networks, writing your thesis, then come and join your peers in this course. (English spoken). When: 15 May 2008 ( hrs.) Information: Cornelise Vreman-de Olde tel. 5669, g.c.vreman-deolde@utwente.nl. Subscribe (before 8 May 2008): Irena Niekrake (tel / g.w.m.oldeengberink@utwente.nl). CTW Course on Gastechnology (114143) For CTW, TNW en MB. This course will start on April 15, 2008 ( ) in CU B 101. This year the focus will be on the transition to a sustainable energy society starting from a natural gas based energy supply. This means that attention will be given to the transformation of the present natural gas infrastructure into a sustainable gas supply system for biogas, green gas, hydrogen, etc. A number of guest speakers from practice will be invited to explain certain issues, like new gas applications ( gas heat pumps, micro-cogeneration), production of hydrogen and use of natural gas/hydrogen in automotive applications. A visit to an underground gas storage probably will be part of the course as well. It is expected that the participants will actively participate in the course. By a short report and presentation on a relevant subject by each of the participants this course will end. More information is available on Teletop, where it is also possible to register for this course, e- mail: m.wolters@utwente.nl. Afstudeercolloquium OPM M. van der Tuin over Design and implementation of a prototype information management system using conceptual graph storage, 17 april 2008, uur, CTW - OH 115. EWI utnieuws weekblad van de Universiteit Twente 16 donderdag 10 april 2008 C TW E WI Digital Electronic Circuit Design for Systems-on-Chip (121133) Bovenstaand college voor 4e en 5e jaars studenten in de Elektrotechniek en Informatica vangt aan op dinsdag 15 April De hoorcolleges vinden plaats in zaal 3152 (vloer 3, Hogekamp) en beginnen om 10:40. Het vak valt binnen de majors Embedded Systemen en Micro-elektronica en Microsystemen van INF en EL. Overige informatie kan verkregen worden via Teletop of de docent Hans Kerkhoff (tel. 2646). C TW Afstudeercolloquium HMI F. Meijerink over Synthetic Partner The Design of a Relational Affective Diary, 14 april 2008, uur, HO B1216. Werkcolleges/practica Basismodellen (211180) Voor INF/TEL B1-studenten. In week 21 t/m 24 zijn de practica en werkcolleges op donderdagmiddag enigszins gewijzigd. Alle genoemde weken is er werkcollege het 5e en 6e uur in zalen LA 2773A, LA 2773B en LA 2734A (m.u.v. week 23, dan heeft de 3e groep werkcollege in LA 3520). In week 22 en week 23 is er op donderdag het 7e/8e uur een practicum verroosterd in Zilverling, zaal West 1-4. Uitdagende INF of BIT stage bij Topicus Voor EWI en MB. Topicus is een innovatieve ICT dienstverlener met circa 60 medewerkers gevestigd in hartje Deventer. Zij zijn gespecialiseerd in ketenintegratie, het realiseren van ASP (Application Service Provider) applicaties en procesmanagement in de sectoren Finance, Zorg en Onderwijs. Binnen deze sectoren ontwikkelt Topicus nieuwe dienstverleningsconcepten waarbij de mogelijkheden van moderne technologie optimaal benut worden. Topicus wil graag haar FORCE Framework doorontwikkelen en kwalitatief naar het volgende niveau brengen. Om dit te bereiken dient elk van de componenten binnen het FORCE Framework geëvalueerd te worden op basis van een aantal kwaliteitscriteria. Topicus is op zoek naar een afstudeerder E WI voor het opstellen van het hierboven beschreven innovatieplan. Meer informatie op zoek naar opdracht 3990 of mail naar twente@integrand.nl. Zaalwijzigingen Artificial intelligence in kwartiel 4 Voor INF B2-studenten. Het hoorcollege op maandag het 5e en 6e uur wordt verplaatst van HO B1220 naar HO T4. Het college op dinsdag het 1e en 2e uur wordt verplaatst van LA A118 naar SP 5. Zaalwijziging Functioneel programmeren in kwartiel 4 Voor INF B3-studenten. Het hoorcollege Functioneel programmeren op dinsdag het 5e en 6e uur wordt verplaatst van LA A219 naar HO 3136 in week 16 en 17 en in de overige weken naar HO B1224). CAD Tools for VLSI (121097), EE / CS As opposed to the information in the original schedules, the course CAD Tools for VLSI will be taught in room LA A129. The first lecture will be on Monday, April 14, 2008 at 10:40. GW Colloquium PSY S. Wessels (bachelor) over Positieve overdrijving binnen de reclamewereld. De effecten van verschillende wijzen van formuleren op de attitude ten aanzien van gezonde gedragingen. (Thema: Veiligheid & Gezondheid), vrijdag 11 april 2008, uur, CU B200a. Colloquia TCW J. Scheerens over Emotie is een keuze?! In dit onderzoek is bekeken of er een verschil bestaat in cultuur tussen autochtonen en Surinamers/Antillianen in Amsterdam Zuidoost, 16 april 2008, uur, CU B103. B. Koopman over Seniorenmarketing. Zo oud als je je voelt. Onderzoek naar succesfactoren binnen de marketingcommunicatie gericht op de oudere consument, 18 april 2008, uur, CU C238. Geslaagde D-examen WWTS d.d. 27 maart 2008 G.M. Haan, Nieuwleusen. MB Colloquium BA G W MB A.A.P. Hagemeijer (master) over Things are talking, an estimation of innovative change for RFID based services, 16 april 2008, uur, SP7. Colloquium PA P. Stapersma (master) over The EU ETS in the Post-Kyoto Years ( ): Perspectives for DELTA Energy, vrijdag 18 april 2008, uur, SP7. Colloquium BSK P. Ars (bachelor) over Lokaal protestgedrag verkenning van protestgedrag in drie Nederlandse gemeenten, 24 april 2008, uur, SP7. Colloquium TBK G W F. van Zaane (bachelor) over Digitale pathologie onder de loep: studie naar implemen- tatiemogelijkheden van Computer Aided Diagnosis, 14 april 2008, uur, CA C108A. Colloquium IE&M F.W. Troost (master) over Electricity Trading & Demand Response assessing opportunities and risks for large industrial users, 18 april 2008, uur, SP6. Tentamenkansen Management, Accounting en Control (411004) Voor bachelor BK, TBK, GZW, BSK studenten. Op 25 juni en 20 augustus staan tentamens voor dit vak verroosterd. Studenten die in de laatste fase van hun studie zitten en het vak nog niet hebben afgerond wordt dringend geadviseerd om van die kansen gebruik te maken. Een eventueel postief besluit van de examencommissie voor een extra kans wordt om organisatorische redenen op één moment gehonoreerd en wel in de tentamenperiode van blok 2 (Januari 2009). Houd hier rekening mee tijdens uw studieplanning. Course on Gastechnology (114143) For CTW, TNW en MB. For more information, see CTW. Project organisatie- en omgevingsbeschrijving (411505) Voor BK B1. Studenten die willen deelnemen aan het project organisatie- en omgevingsbeschrijving dienen uiterlijk voor woensdag 16 april om uur zich te hebben ingeschreven voor het vak via Teletop. Wil jij als afstudeeropdracht een biertje in de markt zetten? Een heerlijk biertje, welke student loopt er niet warm voor? Topicus te Deventer vond dat de biermarkt wel een opkikker kon gebruiken en heeft daarom zelf een bier ontwikkeld: de Gifkikker. Op dit moment wordt het gebruikt als relatiegeschenk en heeft een kroeg in het centrum van Deventer het op de tap. De ambitie ligt echter hoger, zij willen hun bier op grotere schaal marketen. Aan de basis daarvan staat een solide businessplan, een marketingplan, maar bovenal een enthousiaste TBK of BK student die van aanpakken weet. Voor meer informatie kijk op opdracht 3993 of mail naar twente@ integrand.nl. Starting the Service Management Track in quartile 4? Bestemd voor master/premasterstudenten BA. Only those prospective Service-Management track MSc Business Administration (BA) students who have nominally and positively finished their first three mandatory BA master courses as well as their Bachelors and Premasters, could best sign up in K4 for the following course , Information Systems Research Methods. The track chair will help you further in dealing with this course and the other 2 track courses. MSO will start at K1 and before that course you could sign up with the track chair for the course PSP. For information: prof.dr. C.P.M. Wilderom. Track meeting INN&ENT Voor MSc Business Administration. Monday 14th of April the second trackmeeting of the BA-mastertrack Innovation and Entrepreneurship (INN&ENT) will take place. This meeting is organized for INN&ENT track students that started in February with the MSc BA program, and also for INN&ENT students that did not yet attend the trackmeetings in the first semester, or will start with their master graduation assignment in or shortly after September. You are welcome from h in the Langezijds, room LA 217B (a.j.j.pullen@utwente.nl). Uitdagende INF of BIT stage bij Topicus Voor EWI en MB. Zie mededeling EWI. TNW T NW Colloquia TN-APH T. Beumer (master) over Behaviour of a Second Harmonic Vecsel Laser, 18 april 2008, uur, HO T4. R.G.R. El-Dardiry (master) over Spatial Structure of Random Laser Modes, 18 april 2008, uur, HO T4. Colloquia BME S.A.W. Fokkenrood over Adaptation techniques used by uni-lateral above-knee amputees during walking while wearing a computer controlled or mechanically damped knee, 15 april 2008, uur, ZH T286. NW S.J. Braak over The influence of different endgroups on drug release from photo-crosslinked poly(ester urethane) based microspheres, 16 april 2008, uur, ZH 286. S. Coenders over Influance of reaching velocity on visuomotor learning, 18 april 2008, uur, ZH286. Course on Gastechnology (114143) For CTW, TNW en MB. For more information: see CTW. STUDENT UNION Bestuur Student Union Op woensdag 21 mei zal in het kader van de ondernemersweek op de UT de StudentOndernemersdag plaatsvinden. Er worden dan onder andere workshops en lezingen georganiseerd rondom het thema studentondernemen. Voor meer informatie en inschrijving kijk op StudentOndernemersdag. n l# Lekker relaxen? De plaza in de Bastille is vernieuwd, compleet met spellen, je hoeft je dus nooit te vervelen! # Wat is er te doen op de UT? # in de Bastille zijn nog 2 ruimtes voor ondernemers ter beschikking. Telefoonnummer # UnionShop: het blanco papier is deze hele maand nog in de aanbieding # UnionBar: deze maand een heerlijk bagel met kalkoen en roomkaas voor EUR 2,50. STUDIEVERENIGINGEN S.V.A.T. Astatine Astatine wenst iedereen succes met hun tentamens # Do 10 april om Startrix eindpresentaties in Horst C101 # Ma 14 april boekenverkoop in de pauze, betaling alleen via pin. # Di 15 april paintballen vanaf half 7 # Wo 16 april colloquim Accenture, met lunch in de pauze in HT900 # Do 17 april minormarkt in de Vrijhof # Wo 23 april colloquium Leon Abelmann in de pauze in HT500B # Wo 23 april TNW-feest # Schrijf 3 juni alvast in je agenda voor het symposium Artificial Evolution # Inschrijven en meer informatie op S.G. Daedalus Op donderdag 10 april zullen een paar nieuwsgierige aagjes een kijkje kunnen nemen in de (zelfontworpen) woning van Arthur Eger. # Voor de deelnemers aan de Milaanreis zijn de laatste inpakdagen ingegaan, want zondag zullen zij naar het Zuiden vertrekken. Kom dus 13 april om uur naar station Drienerlo om ze uit te zwaaien! # En voor de deelnemers van de Studiereis zijn de laatste dagen met Knackebrod ingegaan, want vrijdag 11 april zullen zij weer voet zetten op Hollandse bodem. # Voor de mensen die nog niet in het bezit zijn van een kaartje voor het Gemaskerde Gala; koop er nog snel een bij een van de commissieleden of in de pauze van 14 t/m 16 april. E.T.S.V. Scintilla Komende dinsdag op 15 april is de wissel- ALV vanaf uur in Hogekamp B1224. # De daarop volgende woensdag is de constitutieborrel van het 78ste bestuur der E.T.S.V. Scintilla in `t Gind. Hiervoor zijn alle leden van harte uitgenodigd! # Meer informatie en een actuele agenda: Isaac Newton S tudieverenigingen In samenwerking met Kivi Niria organiseert Isaac Newton 14 april de lezing Een luchtbus voor iedereen over de toegankelijkheid van luchtbussen. Lijkt het je interessant schrijf je dan in. # De eerstejaarsaxi organiseert woensdag 16 april speciaal voor eerstejaars

17 17 donderdag 10 april 2008 een middag paintball voor slechts EUR 12,50. Er is plaats voor 30 man, dus schrijf je zo snel mogelijk in bij de Newtonbalie. # Lijkt het je mooi om het volgende symposium te organiseren, kom dan 16 april naar de Symposium Interesselunch. Schrijf je vooraf wel even in, in verband met de lunch. # Benieuwd wie de onderwijsprijs heeft gewonnen? Kom dan 17 april naar de Onderwijsprijsborrel, waar ook de jaknikker wordt onthuld. Inter-Actief Op 15 april zal de halfjaarlijkse algemene ledenvergadering plaatsvinden vanaf uur # Met alweer een half bestuursjaar gehad en het laatste kwartiel voor de deur is Inter- Actief op zoek naar een nieuw bestuur. Op 17 april zal er een bestuursinteresseavond zijn # Kijk voor de volledige agenda op S.V. Paradoks Het is weer lekker lang licht en je verlaat de Horst altijd als de vogeltjes nog fluiten; het is weer lente. Wat heerlijk toch mensen. Paradoks is er in ieder geval klaar voor! # 10 April: De honderdeerste dag borrel # 16 April: Excursie naar het BMTi # 18 April: The Battle met Protagoras # 30 April: Vertrek van de ParaTrip naar Dublin # 22 Mei: Paradoks Symposium Nanomedice # Voor meer info: CULTUUR SHOT Studenten Harmonie Orkest Twente (SHOT) is druk bezig met het voorbereiden van het concours waar in juni aan deel wordt genomen. Voor de voorbereidingen worden er groepsrepetities gehouden, waarbij het hout en koper apart gaan repeteren. Om ook de lichamelijke conditie op peil te houden, is de volgende activiteit van SHOT zwemmen! Ook zijn SHOT ers hard aan het trainen voor de BATA. Tijdens de BATA zal ook het nieuwe ensemble van SHOT zich presenteren. SHOT repeteert elke donderdagavond om 20:00 uur in de Audiozaal van de Vrijhof. Speel je een instrument en wil je graag bij een orkest? Kom gezellig een avondje vrijblijvend meespelen bij SHOT! Voor meer informatie: Theatersport Wil jij graag een romantische scene zien? Of misschien een vete over een erfenis? Kom donderdag 17 april om naar het Amphitheater en bepaal wat er gespeeld gaat worden die avond! In deze theatersportwedstrijd zal Pro Deo het opnemen tegen Dogma uit Utrecht. Entre is 3 euro voor Xtra card houders en 5 voor overig. PAKKERIJ AEGEE-Enschede AEGEE-Enschede is 22! Dat wordt komende week uitbundig gevierd met veel Allure # Donderdag 10 april is het openingsfeest van de diesweek # Dinsdag 15 april is AEGEE s Lekkerste en beloofd een mooie show te worden # Donderdag 17 april is een groot open feest om de week te sluiten # Sociëteit Asterion is iedere dinsdag- en donderdagavond geopend vanaf 21:30u # Wil je meer informatie of lid worden? Bel , naar board@ aegee-enschede.nl of kijk op C.S.V. Alpha Do. 10 april is er een zalavond met aansluitend een sociëteitsavond. # Vr. 11 april organiseert de bata-commissie een ShuttleRun-test in het Volkspark. # Ma. 14 & Do. 17 april organiseert ons dispuut M.I.S.C. danslessen voor het gala. # Di. 15 & Wo. 16 april zullen er kringen zijn. # Do. 17 april zijn de voorrondes van onze jaarlijkse eloquentia tijdens onze buitengewone sociëteitsavond. # C.S.V. Alpha, diversiteit naast universiteit! Interesse? Kom eens op donderdagavond langs in onze sociëteit Flux (Pakkerij), check of mail naar senaat@ csvalpha.nl. A.S.V. Taste C ultuur P akkerij Aankomende dinsdag zal de tentamenlunch worden gehouden om uur voor de Vrijhof en kan worden genoten van een heerlijk broodje. # Donderdag 10 april wordt de 16e dies natalis van Bastet en de 18e dies natalis van Thoridor samen groots gevierd met het thema Blond lomp en famous. # Vanaf volgende week zal een groep van 32 leden op the Race of the Classics gaan, wij willen hun een goede en vooral gezellig reis toewensen. # Voor vragen of informatie over A.S.V. Taste, bel of mail het bestuur: of bestuur@asvtaste.nl of kijk op onze website INTERNATIONAAL AEGEE-Enschede AEGEE-Enschede had its 22nd anniversary. It will be celebrated upcoming week. # Thursday the 10th of April is the openingsparty # Tuesday the 15th of April is AEGEE s Bests which will be a good show # Thursday the 17th of April is a big open party which marks the end of the anniversary week # Our pub Asterion is opened every Tuesday and Thursday night from 21:30 hrs. # More info about AEGEE? You can call us on , us at board@ aegee-enschede.nl or take a look at our website, DIVERSEN KIVI NIRIA Op dinsdag 15 april a.s. wordt tijdens het congres TValley08 de KIVI NIRIA/UT prijs uitgereikt. De genomineerden Martijn Kranen (IO), Jochem Nijs (IO), Michel Jansen (INF) en Dennis de Vlieger (CT) mogen hun werk toelichten voor de jury én publiek. Vanaf uur is er ontvangst met koffie in de Horst, de presentaties vinden plaats in N109 en de prijswinnaar wordt om uur bekend gemaakt in C101. Na afloop is er een borrel en buffet in de Faculty Club, belangstellenden zijn van harte welkom. Informatie over het congres is te vinden op CD-Uitleen CD-Uitleen.nl. Nieuwe aankopen, voor iedereen te leen. Pop: 1. Elbow - The Seldom Seen Kid (progressieve pop) 2. Hercules & Love Affair - idem (disco, met Antony) 3. Raconteurs - Remember My Song (met Jack White) 4. Moby - Last Night (loungehouse) 5. Motorpsycho - Little Lucid Moments (alt.rock) 6. Supergrass - Diamond Hoo Ha (britpop) 7. MGMT - Oracular Spectacular (punkfunk) 8. Era - Reborn (new age) 9. Bryan Adams - 11 (rock) 10. Diversen - More Dirty Laundry countrysoul); Blues: The Soul Of John Black - Good Girl Blues (soulblues); Jazz: Atomic - Boom Boom (14 april bij JPD in Vrijhof!); Klassiek: Debussy - Images, door Simon Trpceski (piano); Wereld: Bardic Divas: Women's Voices Of Central Asia; DVD: Janacek - Uit Een Dodenhuis (Boulez/Chereau-productie van HF 2007). Deze en nog zo'n andere CD's, DVD's, SACD's en LP's, op de 1ste etage van de Openbare Bibliotheek, hartje Enschede. Koop en reserveer on-line! Zie: Tel.: SPORT Euros Zeilen Het weekend van 19 en 20 april is de voorjaarsintro van Euros Zeilen. Heb je zin om een gezellig weekendje geheel vrijblijvend mee te gaan zeilen? Schrijf je dan nu in op www. euros.nl! De kosten voor dit weekend bedragen 35 euro inclusief eten, exclusief drank. Voor meer informatie: zie of mail naar prco@euros.nl. ESBV Buitenwesten Iedere maand houdt de Enschedese Studenten Boks Vereniging een borrel in de Boemel. Aankomende donderdag 17 april is het weer zover vanaf u. Ook niet boksers kunnen gerust langskomen om eens kennis te maken! Als je eens wil komen trainen, dan kan dit op maandag en donderdag van :30 u in het Atrium (Bastille). Ook dames zijn hartelijk welkom! B.S.V de Stoottroepen Lijkt het je leuk om op de campus een balletje pool, biljart of snooker te spelen? Loop dan eens binnen op onze open avond. Iedere dinsdag, m.u.v. de tentamenweken, tussen en kun je geheel vrijblijvend kennismaken en de sfeer proeven in onze mooie ruimte in de Bastille. Uiteraard kan er ook gespeeld worden. Twee biljarttafels, twee snookertafels en een pooltafel staan voor je klaar! Kom dus naar zaal 201 in de Bastille (ingang Boulevardzijde, trap op naar eerste verdieping, dan naar links). Kijk voor meer informatie over onze vereniging op Vakgericht I nternationaal D iversen Sport Heb je altijd al een keer willen korfballen? Of zou je weer willen beginnen? Wat houdt je tegen? Kom ook een keer gezellig meetrainen tijdens de trainingen van Vakgericht: dinsdag van tot en op donderdag om tot op het kunstgrasveld bij het sportcentrum. De studentenkorfbalvereniging Vakgericht heeft een selectieteam die in de weekenden wedstrijden speelt, maar het biedt ook de mogelijkheid om met het midweekteam wedstrijden te spelen tegen verenigingen in de buurt. Naast de trainingen zijn er regelmatig leuke activiteiten en borrels! Kijk voor meer informatie op of mail naar info@vakgericht.nl. Drienerlose Zweefvlieg Club Vleugellam Aankomende activiteiten: weekend van 12 april Achmer(D), weekend van 19 april Melle(D), week van 26 april Voorjaarskamp 2# Wil jij ook piloot worden? Wil jij alles weten over aerodynamica, constructie, meteorologie, navigatie? Kom dan gezellig bij ons vliegen. Kijk op onze website: of mail: bestuur@vleugellam.nl. Ludica Het eerste competitieweekend is achter de rug. Naast onverwachte overwinningen zijn er helaas ook meerdere potten verloren. De teams gaan vol enthousiasme verder in het komende weekend. # Vanaf donderdag gaat een deel van de Ludicanen naar Macedonië. Hier speelt het Nederlands team de uitwedstrijden voor de Davis Cup. Naast de overwinning voor ons land hopen de Ludicanen op goed weer en mooie feestjes in Skopje. # Dit jaar organiseert TeniSTA uit A dam het Nederlands Studenten Kampioenschap en wel van 22 t/m 25 april. Lijkt dit je ook wel wat? Geef je op voor 11 april! # Voor meer informatie kun je mailen naar info@ludica.nl of kijk op Aloha! De BataCursus is al begonnen, maar mee lopen kan nog steeds. Wil je dit keer, tijdens de BATA harder lopen dan vorig jaar? Kijk dan op hoe je dit bereikt! Elke dinsdag hebben we beginnerstraining. Leren fietsen? Dan is dit je kans! # Zwemmen, fietsen & lopen, probeer ze allemaal uit voor een gegarandeerde topconditie & top verenigingsleven. # Geïnteresseerd in triathlon of gevarieerd duursporten? Kom een keertje langs bij onze trainingen. Ma :30 zwemmen (binnenbad); Wo. 20:30-22:00 lopen (sportcentrum/sintelbaan); Vr. 21:00-22:30 zwemmen (binnenbad). Meer info? Ga naar of mail naar info@alohatriathlon. nl. D.R.V. Euros Op de 125e Varsity heeft Jeldrik Bakker blik getrokken in het Lichte Beginnelingen Skiffveld! # Dit weekend roeien de competitieen clubroeiers op de Bosbaan: hier vindt de Skoll Cup plaats. Komt allen naar deze mooie wedstrijd in Amsterdam! # Dinsdag 15 april is er weer een Quicolunch, schrijf je in via de site voor deze lekkere lunch. # Voor meer informatie kunt u mailen naar bestuur@drveuros.nl of bellen naar D.B.V. De Stretchers Diversiteit, Gezelligheid en Sportiviteit, bij de Stretchers. De enige vereniging die roulerend alle gangbare sporten beoefend, en nog meer! # De sporten voor de komende vier trainingen zijn Do. 10 april Handbal en Quadrunihockey Ma.14 april Basketbal en Volleybal Do. 17 april Slagbal en Knotsbal Ma. 21 april Stuitbal en Voetbal # Lijkt breedtesport jou ook te gek, of wil je er iets meer over te weten komen? Kom dan een keer langs bij een training, je bent altijd welkom! We zijn op ma. van u en op do. van u in sporthal 2. Info: info@stretchers.nl. Euros Kano Wil je kennis maken met Euros Kano, dan kun je nog de laatste keer mee doen met onze gratis eskimoteercursus op 14 april in het binnenbad. We sluiten de cursus af met een geweldige kano video-avond. Kom ook eens langs bij onze trainingen op het Watersportcomplex bij het Twentekanaal op maandag of woensdag (normaal kanoën & kanopolo). Eet maandag na een training gezellig mee in de Sevende Camer en maak kennis met onze enthousiaste leden. Euros Kano: een actieve en gezellige verenigingwww.euroskano.nl. Info bij Onno: bestuur@ euroskano.nl. Afzettingen Batavierenrace en Batavierenrace Dinerafgifte Zie inforubriek Algemeen. UT-Catering Postbus 217, 7500 AE Enschede Studentenrestaurant Maandag 14 april Speklapje, Rundersausijsje of Vegetarische worst Jus of Pepersaus Stamppot zuurkool, Gekookte aardappelen of Pommes parts Gepofte appel, Rode kool of Sperziebonen Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Dinsdag 15 april Gehaktbal, Gepocheerde pangafilet of Gevulde tomaat Jachtsaus of Bearnaisesaus Gebakken aardappelen of Aardappelpuree Mexicomix of Gesuikerde waspeen Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Woensdag 16 april Lasagne Schnitzel of Vegetarische schnitzel Tomatensaus, Zigeunersaus of Champignonsaus Roerbakgroente of Doperwten Geraspte kaas Friet of Pommes noisettes Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Donderdag 17 april Gyrossteak, Kipfilet of Hamburgertaartje Knoflooksaus of Kerriesaus Pommes croquettes of Witte rijst Gesmoorde witte kool of Groente macedoine Rauwkostsalade - Dessert naar keuze Vrijdag 18 april Blinde vink, Spare-ribs of Javaanse schijf Jus of Hotsaus Gekookte aardappelen of Franse frietjes Andijvie à la crème of Snijboontjes Rauwkostsalade - Dessert naar keuze 'De Stek' Maandag 14 april t/m vrijdag 18 april Hap aan de Tap Rollade met satésaus en komkommer en kroepoek Frites met rauwkost Superhap Tagliatelle met gepocheerde zalm Tomatensalade For the English menu: studentenrestaurant Openingstijden Studentenrestaurant: Ma. t/m vrij. 11:30-19:00 uur. Warme maaltijden zijn verkrijgbaar tussen 12:00-13:30 uur en 17:00-19:00 uur. Openingstijden De Stek: Ma. t/m vrij. 17:00-19:30 uur Voor meer informatie: UT-Catering: Reserveringen Faculty Club en De Stek online via

18 18 donderdag 10 april 2008 Naam: Leeftijd: Studie: Sport: Club: Rol: Mariska Winter 18 jaar Civiele techniek, eerste jaar Handbal Cabezota Keepster Je bent de vaste handbalkeepster van Cabezota en binnen de club lopen ze met je weg. Waarom? Ik weet niet of ze met me weg lopen, maar volgens mij zijn ze wel tevreden over mijn spel. Dat komt ook omdat de ploeg vorig seizoen niet over een vaste keeper kon beschikken. De speelsters stonden om beurten in het doel en dat was niet ideaal. De ploeg was simpelweg toe aan een vaste keeper. Jullie werden afgelopen weekend kampioen. Hoe groot was het aandeel van Mariska Winter in dat succes? We waren als team gewoon veel sterker dan onze concurrenten. Na een paar wedstrijden zagen we al titelkansen. De meeste wedstrijden wonnen we met meer dan tien doelpunten verschil. Met Olympia uit Hengelo hadden we maar één concurrent voor de titel. Dat was ook een echte wedstrijd die we met 9-9 gelijk speelden. Toen kon ik mijn ploeggenoten voor het eerst goed laten zien wat ik waard was. ADVERTENTIE Pas in de wedstrijd tegen Olympia kon ik mijn ploeggenoten laten zien wat ik waard was. Foto Arjan Reef. Een vaste waarde tussen de palen Omdat Hengelo ook steeds won, bleef het tot de laatste competitiedag spannend. Een remise volstond voor ons en we wonnen met dubbele cijfers. We promoveren nu naar de tweede klasse en ik verwacht daar betere tegenstanders. Ik ben daar eerlijk gezegd ook wel aan toe. Is het seizoen je tegengevallen? Nee, maar we waren bijna in alle duels stukken beter dan onze tegenstander. Als keeper verveel je je dan wel eens. Alleen tegen Hengelo kon ik een punt pakken voor het team. Ik hoop komend seizoen op meer tegenstanders zoals Hengelo. Je bent een hoger niveau gewend? Voordat ik naar de UT kwam, speelde ik in de eerste klasse. Dat was in de buurt van Amsterdam. Het verschil met de derde klasse is behoorlijk groot. Aanvankelijk wilde ik op de UT een andere sport beoefenen, maar omdat een huisgenootje van me ook handbalde, heb ik me laten meeslepen. Geen spijt van die keuze? Nee hoor, Cabezota is een gezellige vereniging. Bovendien kwam het damesteam twee jaar geleden, voor mijn tijd, nog uit in de recreantencompetitie. Daarna stoomde de ploeg op van de vierde klasse naar de derde klasse en dus nu naar de tweede klasse. Best knap hoor, maar het was beter geweest wanneer we meteen in de tweede klasse waren begonnen, want dan hadden we meer tegenstand ondervonden. Ik denk dat we daar ook gewoon thuishoren. Jullie mochten van de bond niet meteen in de tweede klasse beginnen? Nee, als je vanuit de recreantencompetitie mee wilt doen in een reguliere competitie begin je gewoon onder aan de ladder. Dat is nu eenmaal zo. Nooit overwogen naar een burgervereniging in Twente te verkassen, die meer aansluit bij je niveau? Daarvoor heb ik het hier te goed naar mijn zin. Bovendien beschikken we op de campus over prima faciliteiten. We kunnen twee keer in de week trainen in de zaal. Bij mijn oude vereniging in het westen moesten we voor een training wel eens uitwijken naar een oud gymzaaltje. Verre van ideaal. Daar staat tegenover dat ik toen kon werken met een keeperstrainer en die ontbreekt bij Cabezota. Sterker, we mogen al blij zijn dat we een trainer hebben. De competitie begint in september en eindigt in maart. Dat is een betrekkelijk korte competitie. Wat doen jullie in de tussentijd? In april spelen we voor de beker en in de zomer gaan we beachhandballen. Daar heb ik veel zin in. Dat was voor mij ook een reden hier op de UT niet voor een andere sport te kiezen. Hoe goed ben je? Met mijn reactiesnelheid is weinig mis. Ik ben vrij rap laag bij de grond en ik ben in staat een penalty te stoppen. Alleen nu ik dat zeg besef ik in onze laatste competitiewedstrijd drie penalty s om de oren te hebben gekregen. Maar omdat we zelf zoveel scoorden bleef de schade gelukkig beperkt. Stukken minder presteer ik bij schoten uit de hoek. Ik ben geneigd te snel op te springen, terwijl het bij handbal juist beter is iets langer te blijven staan. Volgend seizoen gaan jullie weer voor de titel? Nee, het heeft weinig zin dat nu al te roepen. We leven gewoon van duel tot duel. Zo hebben we dat afgelopen seizoen ook gedaan en dat is ons uitstekend bevallen. Na een paar wedstrijden wisten we al dat we mee zouden doen voor het kampioenschap. Hopelijk gaat het straks in de tweede klasse net zo. Promotie in vizier De zaalvoetballers van vv Drienerlo zijn nog één zege verwijderd van de play offs die kans bieden op promotie naar de eredivisie. De ploeg rekende afgelopen week af met naaste concurrent Walk Inn Boys uit Nijkerk dat met 3-1 werd verslagen. Drienerlo kwam in deze wedstrijd al snel op een 2-0 voorsprong en daarmee legde de ploeg de basis voor de overwinning. Nijkerk was lange tijd beter, maar vergat te scoren. Pas aan het eind van de wedstrijd werd de bevrijdende 3-1 binnen geschoten. Bram Maatman maakte twee van de drie treffers. Bakker redt eer Euros op Varsity Waar De Oude Vier van Euros verstoken bleef van eremetaal op de Varsity, redde skiffroeier Jeldrik Bakker alsnog de eer van zijn roeivereniging. Bakker won in de skiff zijn eerste twee kilometer wedstrijd in zijn loopbaan. Na een snelle start nam de UT-student brutaal de leiding en stond deze niet meer af. Tot grote vreugde van zijn coaches Guus van Dalum en Anita Harteveld. NSK golf in Nijmegen Op de Nijmeegse golfbaan Rijk van Nijmegen wordt op 31 mei de derde aflevering van het NSK golf gehouden. Het toernooi is bedoeld voor alle belangstellende studenten. Meedoen kan in de topklasse, teamklasse en recreantenklasse. In de topklasse komen de spelers uit met een maximale handicap van vijf. Voor de niet golfers wordt er op deze dag een clinic gehouden. Na afloop is er een feest in het centrum van Nijmegen. Voor meer info: Via deze website kunnen belangstellenden zich inschrijven. De Domper Er was gehoopt op een finaleplaats en stiekem op meer, maar De Oude Vier van Euros haalde de finale van prestigieuze Varsity, gewonnen door Rotterdam, niet. Mis ging het al bij de start in de voorronde. Een moment van onoplettendheid bij de scheidsrechter deden Edzo Klawer, Aat van den Bos, Tom Muilwijk en Bram Bicknese van Euros de das om. De scheidsrechter gaf de wedstrijd al vrij nog voordat de boot uit Enschede klaar lag. Vanaf dat moment roeide de ploeg achter de feiten aan met als gevolg een energieverslindende inhaalrace. Bovendien kwam de Enschedese roeitrots uit in één van de drie voorrondes met louter favorieten in het veld voor de eindzege. Zou Euros in één van de twee andere voorrondes uit zijn gekomen dan was het een ander verhaal geworden. Maar zou telt nu eenmaal niet in de sport. De 23-jarige student biomedische technologie Edzo Klawer is de klap nog niet helemaal te boven, maar hij ziet ook mogelijkheden voor deze boot. We hadden gewoon domme pech bij de start. De scheidsrechter had even moeten kijken of alle deelnemers klaar lagen, maar dat deed hij niet en liet daarmee het veld te vroeg vertrekken. We waren nog niet klaar en de wedstrijd was al begonnen. Natuurlijk baalden we daar van. Toch roeiden we niet slecht, alleen voor de finale kwamen we te kort. Dat we het in de voorronde al direct moesten opnemen tegen de favorieten voor de eindzege was voor ons jammer. Als we in één van de andere voorrondes hadden gezeten dan was het voor ons vermoedelijk een andere dag geworden. Helaas. Toch zijn we niet ontevreden. Nu weten we immers precies waar we Edzo Klawer. ten opzichte van onze concurrenten staan en dat is niet slecht. Onze prestatie in Houten biedt volop perspectief en hoop voor de rest van het seizoen. We gaan nog wel iets laten zien. Het publiek is nog niet van ons af.

19 19 donderdag 10 april 2008 Tropenjaren In 1986 debuteerde auteur Adriaan van Dis als toneelschrijver met het stuk Tropenjaren dat gaat over verstoorde familierelaties. In Tropenjaren stelt Van Dis thema s aan de kaak die voor veel mensen tot de taboesfeer behoren zoals homoseksualiteit en buitenechtelijke kinderen. Theatergroep ZET, een Zutphens amateurgezelschap, brengt op bijzondere wijze een bewerking van Tropenjaren. Hoofdpersonen zijn broer Paul en zus Victoria die elkaar ontmoeten tijdens een familiereünie. Ondanks het feit dat ze elkaar heel lang niet hebben gezien ondervinden ze weer veel wrijvingen en confrontaties. Zaterdag 12 april 2008, Vestzaktheater Enschede, uur, EUR Can she excuse? Sinds maart 1995 is de Grote Kerk het derde muziekpodium van Podium Twente. Jaarlijks klinkt in de sfeervolle ambiance van de kerk kamer-, barok/oude, koor-, wereld- en orgelmuziek. Aanstaande dinsdag komt het Weense ensemble Mikado met een uitvoering van Engelse consortliederen van Dowland, Wilbye, Morley en andere Engelse Renaissance-componisten. Deze zal ook allesbehalve standaard worden. Naast oude instrumenten gebruikt Mikado ook elektronica. Zij wonnen met hun onconventionele aanpak in 2004 de International Young Artists Presentation Early Music. Dinsdag 15 april 2008, Grote Kerk Enschede, uur, EUR 17/14,50/10. Archi-idol Twentse leerlingen hebben meegedaan aan het unieke educatieve project Archi-idols. Twintig finalisten hebben aan een fictief ontwerp gewerkt: het ontwerpen van een woonhuis dat moest worden voldoen aan een lange lijst van wooneisen. Wie uiteindelijk zich de Archi-idol 2007/2008 mag noemen wordt op 10 april bekend gemaakt tijdens een feestelijke eindmanifestatie met livemuziek. Het publiek mag tijdens dit evenement ook een stem uitbrengen op hun favoriet. Tot en met donderdag 17 april (expositie), gemeentehuis Hengelo, open ma. t/m vr., uur. Eindmanifestatie 10 april, uur, Burgerzaal gemeente Hengelo, toegang gratis. Info: Rinus Roelofs met zijn uit nylon gemaakte verweven vlakken. Foto: Arjan Reef Computer als 3D-schetsboek Het werk dat beeldend kunstenaar Rinus Roelofs (53) momenteel exposeert in de Faculty Club, heeft wel wat weg van Escher. Met de computer ontwerpt Roelofs allerlei wiskundige structuren. Ik vind het een compliment dat ik vaak met Escher vergeleken word, maar wat ik maak is niet zijn werk in 3D. Het is echt mijn eigen werk. paul de kuyper Een beeldhouwer heeft eigenlijk altijd behoefte aan een 3Dschetsboek, legt Roelofs uit. Het papier waarop je tekent, kun je wel omdraaien, maar dan zie je niet hoe de achterkant van het ontwerp eruit ziet. Daarom werk ik met het computerprogramma Rhinoceros, al vanaf dat het op de markt kwam. Er zijn weinig kunstenaars in Nederland die dit programma van ontwerp tot eindproduct kunnen gebruiken, vertelt Roelofs. Door mijn technische achtergrond aan de UT is het voor mij geen enkel probleem. De kunstenaar uit Hengelo studeerde van 1971 tot 1975 toegepaste wiskunde in Twente, maar stapte tijdens die opleiding over naar de AKI. Je begint op de computer net als met pen en papier. Verschil is alleen dat je de 3D-schetsen kunt draaien en keren. Als het ontwerp klaar is, geef ik aan welk materiaal en welke kleur gebruikt moeten worden en dan laat ik het printen door een 3D-printer. Dit werk bijvoorbeeld is van nylon gemaakt en komt uit zo n digitale 3D-printer, laat Roelofs één van zijn werken zien. Op de computer kun je veel meer je gedachten de vrije loop laten. Het is veel makkelijker om te beoordelen wat een idee waard is. Vroeger ging je een model maken, maar dan had je eerst heel veel prutsmodellen voordat je iets echt kon uitvoeren. Met de computer verspil je veel minder materiaal. Het nylon kunstwerk dat Roelofs laat zien, lijkt op het eerste gezicht te bestaan uit twee lagen die met elkaar verweven zijn. Maar als je beter kijkt, blijkt het slechts één laag te zijn. Het is niet dat ik mensen voor de gek wil houden, vertelt de beeldend kunstenaar. Ik wil eerder verrassen of verwonderen, iets laten zien wat je nog nooit eerder gezien hebt. De vergelijking tussen zijn werk en dat van Escher wordt vaak gemaakt. Roelofs: Dat vind ik natuurlijk een groot compliment. Escher is voor mij een grote inspiratiebron, maar ik maak niet zijn werk in 3D, het is echt mijn eigen werk. Het helpt me ook wel dat mijn kunstwerken wat weg hebben van Escher. Niet om aan exposities te komen, maar wel als ik aan onbekenden moet uitleggen wat voor kunst ik maak. Als je kunt zeggen dat het iets met Escher te maken heeft, maakt dat de uitleg net iets makkelijker. Volgens Roelofs is er veel belangstelling voor zijn werk. En niet alleen vanuit de kunst, ook vanuit de wetenschap. Ik zit in een tussengebied tussen kunst en wiskunde. Voor wiskundigen is mijn werk interessant vanwege de structuren die ik gebruik. Daarom word ik ook vaak uitgenodigd om op wiskundige congressen over mijn werk te vertellen. De expositie Verweven vlakken van Rinus Roelofs is nog tot 15 mei te zien in het restaurant van de Faculty Club. Atomic Het is het Enschedese JazzPodium Drienerlo (JPD) gelukt om de Noorse jazzgroep Atomic naar de Vrijhof te halen. Dit optreden is onderdeel van de European Tour die het kwintet langs diverse plaatsen in Europa zal brengen. Al eerder heeft de groep in Amerika getourd. De band experimenteert volop met ritmes en klankkleuren en opereert in alle composities duidelijk als een groep. Niet voor niets verdienen Ljungkvist, Broo, Wiik, Håker Flaten en Nilssen-Love hun sporen in de jazz. De ervaren muzikanten maken eigengereide en verfrissende muziek dat ook te horen is op hun cd s Feet Music, Boom Boom, The Bikini Tapes en Happy New Ears. Maandag 14 april 2008, Amphitheater Vrijhof, uur, EUR 10/6/4. Nootuitgang Ranko Toljaga, geboren in Sarajevo, schrijft als muzikant zijn eigen teksten en speelt deze op de elektrische gitaar. In 2007 vertegenwoordigde hij Enschede in de landelijke finale van Nootuitgang student/songwriter contest met zijn liedje City of Caravans. Tijdens deze wedstrijd kunnen studenten uit heel Nederland hun zang- en schrijftalent aan een groot publiek tonen. Ter inspiratie voor de Enschedese voorronde van Nootuitgang die dezelfde avond zal plaatsvinden, treedt Toljaga op met zijn zelfgeschreven en nostalgische nummers over het toenmalige Joegoslavië. Maandag 21 april 2008, finalist: Amphitheater Vrijhof, uur, EUR 5/3/1; Enschedese voorronde: uur, toegang gratis. Stubiba Utmost Bigband en het Far East Jazz Orchestra zijn onderdeel van de bigbandvereniging Stubiba van de Universiteit Twente. Ze geven regelmatig jazzconcerten op de UT en elders in Nederland, maar ook in het buitenland. Zo is Utmost Bigband, dat bestaat uit studenten, onlangs nog in Bologna (Italië) geweest. Het concert van 23 april zal worden ingeluid door de studentenband Utmost Big Band met een latin en funk repertoire. Voor de tweede helft heeft Far East Jazz Orchestra speciaal voor deze gelegenheid een programma samengesteld. Woensdag 23 april 2008, Agora Vrijhof, uur, EUR 4/2. Donderdag 10 april Rabotheater, Hengelo: Samba Schutte- Hakili Jambar. Cabaret. Winnaar Leids Cabaret Festival uur. EUR 14. Vrijdag 11 april Grote Kerk, Enschede: Qntal (staconcert). Middeleeuwse muziek in combinatie met elektronica uur. EUR 14/16.50/19. Zaterdag 12 april Concordia: Tante Pieks visite. Improtheater. Aanvang: uur. EUR 9. Vestzaktheater: Tropenjaren van Adriaan van Dis. Door amateurtheatergroep ZET. Tragedie uur. EUR Zie deze pagina. Zaterdag 12 april, vrijdag 16 mei, zaterdag 17 mei, zaterdag 24 mei Rabotheater Hengelo: Voorrondes/finale Open Podium. Voorrondes: 12 april en 16/17 mei. Finale: 24 mei. Bepaal als publiek mee wie het nieuwe theatertalent wordt van Info: / Dinsdag 15 april Grote Kerk Enschede: Ensemble Mikado, can she excuse..?. Barok/oude muziek uur. EUR 17/14.50/10. Zie deze pagina. Woensdag 16 april Metropool, Hengelo: Comedy Explosion. Stand-Up theater show. Open: uur uur. EUR Donderdag 17 april Atak: Basic grooves met Darko Esser. Techno/house avond uur. EUR Tot en met donderdag 17 april Gemeentehuis Hengelo: Tentoonstelling Archi-idols. Open: ma. t/m vr., uur. Eindmanifestatie 10 april: uur, Burgerzaal. Toegang gratis. Zie: Zie deze pagina. Zondag 20 april s t a d Muziekcentrum: Russisch Nationaal Symfonie Orkest & Alexei Bruni. Met o.a. Sibelius vioolconcert & Beethoven symfonie nr uur. EUR 31/38.50/41. Donderdag 24 april t/m zaterdag 26 april Rabotheater Hengelo: Nu even niet/ Nu even wel. Maria Goos over een speciale mannenvriendschap. Toneel/literair uur. EUR Vrijdag 25 april De Roef (Pastoor Geertmanstraat, Enschede): Folkclub Twente presenteert Hans Theessink (zanger/gitarist: blues/ American roots-muziek. Reserveren via org of tel en (na uur) uur. EUR 14/11. Zaterdag 26 april Expocenter Hengelo: De 5e Nasi Party tijdens de Pasar Malam uur. Toegang: gratis met PM entreebewijs. Reserveren: info@nasi-idjo.nl of tel Info: en Tot en met 27 april Balengebouw Roombeek, Schurinkweg 97: Expositie Twentse Mythen en Sagen. Open: do. t/m zo.: uur. April t/m juni Koetshuis Hof Espelo, Weerseloseweg 259: Natuurinformatiecentrum landgoed. Achtergronden, exposities en excursies voor wandelaars. Open: wo. t/m zo., uur. Info: gttp:// nl/informatiecentra/hof_espelo.htm. Donderdag 1 mei t/m zondag 4 mei Concordia: Twents gitaarfestival. 2 concerten per dag en uur. EUR Info: Tot en met medio mei 2008 Dit jaar vindt het 22 ste Groninger Studenten Cabaret Festival 2008 plaats. Studenten die mee willen doen aan de selecties op 17, 18 en 31 mei en 1 juni kunnen zich hiervoor inschrijven via website Donderdag 10 april Amphitheater Vrijhof: Studium Generale; debat (in Engels) over een schone wereld. Discussie over het 7e millenniumdoel. Een leefbare omgeving voor iedereen in M.m.v. Kamal Rijal (United Nations), Margareth Skutsch (UT), Henk Zijm (UT) uur. Toegang gratis. Tot en met zondag 13 april Kleine expositieruimte Vrijhof: nieuwe aanwinsten kunst UT. Selectie uit ronde 3, eigentijds werk van kunstenaars uit Oost-Nederland. Open: uur, za./zo uur. Toegang gratis. Maandag 14 april Audiozaal Vrijhof: Open repetitie Musica Silvestra Orkest (MSO) uur. Aanmelden via orkestchef@mso.utwente.nl ( ). Amphitheater Vrijhof: JPD: Noorse jazzgroep Atomic uur. EUR 10/6/4. Zie deze pagina. Maandag 14 april t/m zondag 20 april Expositieruimte Vrijhof: De tentoonstelling Het Knopjesmuseum van de Spullenmannen laat hun liefde voor oude spullen zien. De bezoeker is getuige van een medium om dingen te zien, te horen en te voelen. Opening: ma. 14 april, uur. Open: uur, za./zo uur. Toegang gratis. Dinsdag 15 en 22 april Vrijhof/Amphitheater: Studium Generale; lezingen over gehechtheid : Gehechtheid tussen ouders en kinderen : Meer dan een; polyamorie (ik hou van twee mannen) uur. Toegang gratis. Woensdag 16 april Amphitheater Vrijhof: Studium Generale; lezing over Google. Kijkje achter de schermen van s werelds grootste zoekmachine uur. Toegang gratis. Donderdag 17 april Amphitheater Vrijhof: Pro Deo vs. Dogma. c a m p u s Theatersportwedstrijd. De gasten bepalen wat er gespeeld gaat worden uur. EUR 5/3. Maandag 21 april Amphitheater Vrijhof: Ranko Toljaga, City of Caravans & other songs. Finalist Nootuitgang - Student Singer/Songwriter Contest uur. EUR 5/3/1. Zie deze pagina. Amphitheater Vrijhof: Voorronde Nootuitgang - Student Singer/ Songwriter Contest uur. Aanmelden tot 11 april Woensdag 23 april Agora, Vrijhof: Stubiba: Utmost Big Band & Far East Orchestra uur. EUR 2/4. Zie deze pagina. Donderdag 24 april t/m 18 mei Expositieruimte Vrijhof: Stylized acts, work of Katharina D. Martin. Opening: do. 24 april, uur. Open: uur, za./zo uur. Toegang gratis. Zaterdag 26 april Diverse locaties op de UT: Batavierenfeest. Met o.a. Beat Classics, Lijn 7, Capoeira, en Johnny Teardrop en the Tissues. Vanaf uur. Toegang gratis. Tot en met donderdag 15 mei Faculty Club (restaurant): tentoonstelling Gekoppelde Gaten van Rinus Roelofs. Open ma. t/m vr uur. Zie deze pagina. Tot en met vrijdag 15 augustus Universiteitsbibliotheek Vrijhof: Expositie optische instrumenten Bram Oostra. Tekeningen met Chinese inkt van oude microscopen, lenzen, telescopen, andere instrumenten. Ma. t/m vr uur. Za.: uur. Toegang gratis. Kunstuitleen Bestemd voor UT-medewerkers en studenten. Open: elke di. en do. van uur en op afspraak. Vrijhof kamer 136, 1e verdieping. Informatie: Tessa Lieffering, tst. 5746, t.lieffering@utwente.nl.

20 20 donderdag 10 april 2008 Harold de Boer Fakkel 3 Uit Het Lood Zondag was de olympische vlam in Londen. Maandag in Parijs. Dat is een bijzondere prestatie. Circa 360 km in 24 uur. Dan hebben die estafettelopers gemiddeld 15 km per uur gelopen. Met een brandende fakkel in de hand. Inclusief vertragingen als gevolg van ceremoniële overdrachten. Voorwaar, een topprestatie. Zulke lopers winnen de Batavierenrace. Het is een mooie traditie. Sinds 1936 wordt het olympisch vuur ontstoken in Olympia, waarna lopers het in estafette naar de organiserende stad brengen. Waar het niet anders kan wordt de boot genomen. Elke etappe wordt gelopen door een lokale held. Aldus symboliseert het vuur dat alle volken door het olympisch ideaal met elkaar verbonden zijn. De eerste etappes worden dus altijd gelopen door mannen uit Olympia. Tot De organisatoren van de Spelen in Los Angeles eisten dat elke loper 3000 dollar per kilometer betaalde. Het begin van de commercialisering. De trotse Olympiërs weigerden dat. Ik weet niet of de Chinezen zich ook per kilometer laten betalen, maar het heeft er alle schijn van. Londen en Parijs liggen niet op de kortste weg van Olympia naar Beijing. Vanaf Parijs gaat het zelfs naar San Francisco, Buenos Aires en Dar es Salaam. In totaal wordt er km afgelegd. Maar het is geen lopend vuurtje meer. De fakkel is grotendeels vervangen door een kerosine verbrandende Boeing. En van Londen naar Parijs ging het per Eurostar. Want het olympisch vuur brandt niet meer buiten de grote stad. Rurale gebieden zijn commercieel, sorry olympisch, niet meer interessant. De kortste weg van Olympia naar Beijing is 7600 km en voert door Turkije, Iran, Turkmenistan, Afghanistan en Tadzjikistan. Landen waar nog veel olympische winst valt te halen. Het ware fantastisch indien lopers uit deze landen gebroederlijk het olympisch vuur naar Beijing brachten. Maar deze volken worden tijdens de fakkeltocht, afgezien van een tussenlanding in Istanboel, volledig genegeerd. Commercieel niet interessant. Of politiek niet interessant? Dat is vandaag de dag hetzelfde. De olympische fakkel is verworden tot een kapstok voor politieke actie. Zowel gebruikt door de organisatoren van de Spelen, als door hen die ertegen demonstreren. Actievoeren is gemakkelijk. Een keer over de politieke geschillen heen stappen, dat vereist pas heldhaftigheid. Wie daarover niet beschikt, blust het olympisch vuur. hoog Tentamenlunch Studentenleven Studentenvereniging Taste moedigt haar leden niet enkel aan tot feesten en zuipen, zo bleek afgelopen dinsdag. Toen organiseerde de Pakkerijclub op het kunstwerk voor de Vrijhof namelijk een tentamenlunch, waar de Tasters tussen het leren door konden genieten van lekkere broodjes en een glaasje melk. Met deze activiteit worden de leden gestimuleerd in de universiteitsbibliotheek hard te studeren voor hun tentamens. Speciale powerdrankjes of hersenstimulerende poeders werden niet uitgereikt, maar in vergelijking met de vorige keer was het assortiment wel iets gezonder: de knakworsten en hamburgers hadden plaats gemaakt voor broodjes gezond. De fotosoap 3hoog volgt drie bewoners van een studentenhuis: Olivier, een verwaand balletje, Karlijn, een berekenende vamp en Pien, een sociaal bewuste feministe. Zoals iedereen die samenwoont worstelen zij met alledaagse problemen over de afwas en de afstandsbediening, maar ook met grotere vragen over seks, cultuur, politiek en religie. Olivier Pien Karlijn Door Ype Driessen Moe? Over en... Wat is dat toch met ons UT ers? Gaan we met z n allen gebukt onder een forse aanval van voorjaarsmoeheid? Bij de ene activiteit na de ander laten we verstek gaan. Zo stond vorige week een sportief half uurtje op het programma, in het kader van Nederland komt in beweging. De oproep was om met zoveel mogelijk mensen op het Ganzeveld te aerobiccen. Maar op het afgesproken tijdstip was er geen UT er te zien. Zelfs de doorgaans luidruchtige ganzen hielden zich eng stil. En neem de kandidaatstelling voor de verkiezingen van de universiteitsraad. Daarmee was het zelfs zó treurig gesteld, dat bij het Centraal Stembureau uitstel werd aangevraagd voor het inleveren van de kandidatenlijst. Officiële reden: te weinig serieuze kandidaten. Maar toppunt is toch wel de schrijnende oproep van professor Suzanne Hulscher, deze week in UT-Nieuws. Hulscher loopt al een tijd met twee ton op zak. Beschikbaar voor iedere UT-vrouw met een tikje ambitie. Maar Hulscher komt er niet van af. Die pot moet op, roept ze wanhopig. Alles kan en mag!, luidt haar noodkreet. Binnen de redactie hebben we heel wat zitten filosoferen over die slappe UT-instelling. Zou het verstandig zijn om arbeidspsychologen in te schakelen? We kwamen er niet uit. Totdat we onze anonieme bronnen raadpleegden. Die reageerden heel verbaasd. Gebrek aan ambitie? Welnee! Het ging gewoon om een jaarlijks fenomeen, vaak vanaf begin maart tot het laatste weekend van april. In die periode moet je UT ers niet lastigvallen met zaken als kandidatenlijsten of subsidies want dan heerst en nu komt het - de Batavierenkoorts. Dan trainen UT ers, bepalen ze strategieën, draaien hun motoren warm en gaan ze op zoek naar een geschikt busje. Foto: Frans van der Veeken Nog even geduld, mevrouw Hulscher, over dik twee weken is de Bata voorbij. Rivièra Trrring trrring. Roel: Met Pieper. Aard: Dag Roel, Aard hier. Alles goed daar aan de Franse zuidkust? Roel: Prima, heb je één momentje? De strandballen vliegen me hier om de oren, ik ga even een rustig stukje zand zoeken om te bellen. Roel: Ja, ben ik weer. Zeg het eens. Aard: Wat ongelooflijk naar voor je dat je in je eigen land niet eens meer veilig bent. Roel: Ach ja, voordeel is wel dat dit een flinke duit belasting scheelt. Aard: Maar Roel, ik neem aan dat je wel het boegbeeld van ons instituut wilt blijven? Roel: Natuurlijk! De reiskosten zijn toch geen probleem voor jullie? Aard: Nou, daar wilde ik het net over hebben. Roel: Misschien moeten we mijn contacturen wat omlaag brengen. Dat ik niet meer eens in de twee weken, maar eens in de drie maanden kom. Ik wil trouwens ook van die afstudeerders af, dat wordt nu wat lastig. Het leeswerk voor de promoties krijg ik wel via de mail. Dat kan ik mooi in mijn strandstoel doorwerken. Aard: Ik begrijp het. Maarruh, hoe zit dat dan met je aanstelling? Je moet wel uren maken. Roel: Nou, dan verzorg ik toch twee keer per jaar een groot college? De studenten vinden dat geweldig. En jullie hebben een mooi boegbeeld toch? Aard: Eh...ja, ja. Laten we dat maar doen. Zeg Roel, wat ik nog eh, wilde vragen Roel: Ja kom op, zeg het maar. Aard: Ons volgende vakgroepuitje hè. Kunnen we niet bij jou in de tuin barbecueën ofzo?...sluiten

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact.

This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact. This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact. Subject: 1010 De houdernaam voor #domeinnaam# is veranderd / Registrant of #domeinnaam# has been changed

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur Security Les 1 Leerling: Klas: Docent: Marno Brink 41B Meneer Vagevuur Voorwoord: In dit document gaan we beginnen met de eerste security les we moeten via http://www.politiebronnen.nl moeten we de IP

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Aim of this presentation Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Energieleveranciers.nl (Energysuppliers.nl) Founded in 2004

Nadere informatie

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version

Nadere informatie

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Consultant Education Sick Pupils Educational Service Centre University Medical Centre The Netherlands

Nadere informatie

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet. Expert at a distance Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.nl Working together for education

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

Welkom op de Bolognalaan 101

Welkom op de Bolognalaan 101 Welkom op de Bolognalaan 0 Docenten en studenten van de faculteiten Bètawetenschappen, Geowetenschappen en Sociale Wetenschappen: welkom op de nieuwe onderwijslocatie van de Universiteit Utrecht (UU).

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit I would like to enroll at a university. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. I want to apply for course. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Informatiefolder. Kinderopvang 2Samen

Informatiefolder. Kinderopvang 2Samen Informatiefolder Kinderopvang 2Samen Ruim 70 jaar thuis in kinderopvang 2Samen verzorgt al meer dan 70 jaar professionele kinderopvang. Naast het bieden van opvang die veilig en verantwoord is, streven

Nadere informatie

MyDHL+ Tarief berekenen

MyDHL+ Tarief berekenen MyDHL+ Tarief berekenen Bereken tarief in MyDHL+ In MyDHL+ kunt u met Bereken tarief heel eenvoudig en snel opvragen welke producten er mogelijk zijn voor een bestemming. Ook ziet u hierbij het geschatte

Nadere informatie

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland 1. Londen In Londen kunnen gebruikers van een scootmobiel contact opnemen met een dienst

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

MyDHL+ ProView activeren in MyDHL+

MyDHL+ ProView activeren in MyDHL+ MyDHL+ ProView activeren in MyDHL+ ProView activeren in MyDHL+ In MyDHL+ is het mogelijk om van uw zendingen, die op uw accountnummer zijn aangemaakt, de status te zien. Daarnaast is het ook mogelijk om

Nadere informatie

Speakers Corners : book history-science-talents

Speakers Corners : book history-science-talents Speakers Corners : book history-science-talents type of feedback - pupil/pupil - pupil /teacher - teacher /pupil - class/pupil X X X X TASK level PROCESS level Self regulation Self level introduction-

Nadere informatie

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 QUICK GUIDE C Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 Version 0.9 (June 2014) Per May 2014 OB10 has changed its name to Tungsten Network

Nadere informatie

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden.

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden. one English is everywhere Test Luister naar wat Daniel vertelt. Welke Engelse woorden hoor je? Kruis ze aan. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game Lees de tekst. Omcirkel de

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet 1 Free time! read a Stel je hebt een dag vrij van school. Schrijf op wat je dan gaat doen. b Lees de tekst en schrijf op welke dingen Brian en Brenda voorstellen om te doen op een vrije dag. Free time

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven America First! Wat is het potentiële banenverlies voor België en Europa? VIVES discussion paper

Nadere informatie

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Profile visitors NRC Q

Profile visitors NRC Q NRC Media presents About NRC Q A unique concept Business news platform for ambitious people on the go Short, sharp articles with professional infographics Daily newsletter at 5.30am News updates via WhatsApp

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

Meet your mentor and coach

Meet your mentor and coach Young Professional Program The importance of having a mentor in business Meet your mentor and coach What do Larry Page, and Steve Jobs have in common? They ve all received guidance from mentors. Yes even

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

/ /

/   / Cookie statement / www.temagroningen.nl / board@temagroningen.nl / www.temagroningen.nl / board@temagroningen.nl Dutch hospitality is a cookie with your coffee or tea. Digital hospitality is a cookie for

Nadere informatie

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition)

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid

Nadere informatie

WEGWIJZER VOOR METHODEN BIJ PROJECTMANAGEMENT (PROJECT MANAGEMENT) (DUTCH EDITION) BY EDWIN BAARDMAN, GERARD BAKKER, JAN VAN BEIJNHEM, FR

WEGWIJZER VOOR METHODEN BIJ PROJECTMANAGEMENT (PROJECT MANAGEMENT) (DUTCH EDITION) BY EDWIN BAARDMAN, GERARD BAKKER, JAN VAN BEIJNHEM, FR Read Online and Download Ebook WEGWIJZER VOOR METHODEN BIJ PROJECTMANAGEMENT (PROJECT MANAGEMENT) (DUTCH EDITION) BY EDWIN BAARDMAN, GERARD BAKKER, JAN VAN BEIJNHEM, FR DOWNLOAD EBOOK : WEGWIJZER VOOR

Nadere informatie

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum Ontpopping Veel deelnemende bezoekers zijn dit jaar nog maar één keer in het Van Abbemuseum geweest. De vragenlijst van deze mensen hangt Orgacom in een honingraatpatroon. Bezoekers die vaker komen worden

Nadere informatie

Maillijsten voor medewerkers van de Universiteit van Amsterdam

Maillijsten voor medewerkers van de Universiteit van Amsterdam See page 11 for Instruction in English Maillijsten voor medewerkers van de Universiteit van Amsterdam Iedereen met een UvAnetID kan maillijsten aanmaken bij list.uva.nl. Het gebruik van de lijsten van

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

WWW.EMINENT-ONLINE.COM

WWW.EMINENT-ONLINE.COM WWW.EMINENT-OINE.COM HNDLEIDING USERS MNUL EM1016 HNDLEIDING EM1016 USB NR SERIEEL CONVERTER INHOUDSOPGVE: PGIN 1.0 Introductie.... 2 1.1 Functies en kenmerken.... 2 1.2 Inhoud van de verpakking.... 2

Nadere informatie

Handleiding beheer lijst.hva.nl. See page 11 for Instruction in English

Handleiding beheer lijst.hva.nl. See page 11 for Instruction in English Handleiding beheer lijst.hva.nl See page 11 for Instruction in English Maillijsten voor medewerkers van de Hogeschool van Amsterdam Iedereen met een HvA-ID kan maillijsten aanmaken bij lijst.hva.nl. Het

Nadere informatie

Business Architectuur vanuit de Business

Business Architectuur vanuit de Business Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Leeftijdcheck (NL) Age Check (EN)

Leeftijdcheck (NL) Age Check (EN) Leeftijdcheck (NL) Age Check (EN) [Type text] NL: Verkoopt u producten die niet aan jonge bezoekers verkocht mogen worden of heeft uw webwinkel andere (wettige) toelatingscriteria? De Webshophelpers.nl

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain

Nadere informatie

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model)

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model) WHAT IS LITTLE GEM? Quick scan method to evaluate your applied (educational) game (light validation) 1. Standardized questionnaires Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation

Nadere informatie

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC (www.nioc.nl) stelt zich conform zijn statuten tot doel: het realiseren van congressen over informatica onderwijs en voorts al hetgeen

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course.

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course. - University I would like to enroll at a university. Stating that you want to enroll I want to apply for course. Stating that you want to apply for a course an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Yes/No (if not you pay an additional EUR 75 fee to be a member in 2020

Yes/No (if not you pay an additional EUR 75 fee to be a member in 2020 Meedoen aan dit evenement? Meld je eenvoudig aan Ben je lid? Ja/Nee Do you want to participate? Please apply Are you a LRCH member? Yes/No (if not you pay an additional EUR 75 fee to be a member in 2020

Nadere informatie

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans

Nadere informatie

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal INFORMATION FOR STUDENTS WITH AN international PRE- UNIVERSITY EDUCATION FOUNDATION YEAR FOR international STUDENTS VU UNIVERSITY () Dutch as a second Language () INFORMATIE VOOR STUDENTEN MET EEN BUITENLANDSE

Nadere informatie

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond. Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende

Nadere informatie

MyDHL+ Uw accountnummer(s) delen

MyDHL+ Uw accountnummer(s) delen MyDHL+ Uw accountnummer(s) delen met anderen Uw accountnummer(s) delen met anderen in MyDHL+ In MyDHL+ is het mogelijk om uw accountnummer(s) te delen met anderen om op uw accountnummer een zending te

Nadere informatie

Quick start guide. Powerbank MI Mah. Follow Fast All rights reserved. Page 1

Quick start guide. Powerbank MI Mah. Follow Fast All rights reserved. Page 1 Quick start guide Powerbank MI 16.000 Mah Follow Fast 2016 - All rights reserved. Page 1 ENGLISH The Mi 16000 Power Bank is a very good backup option for those on the move. It can keep you going for days

Nadere informatie

BISL EEN FRAMEWORK VOOR BUSINESS INFORMATIEMANAGEMENT (DUTCH LANGUAGE) (GERMAN EDITION) (DUTCH EDITION) BY REMKO VAN DER POLS, RALPH DONA

BISL EEN FRAMEWORK VOOR BUSINESS INFORMATIEMANAGEMENT (DUTCH LANGUAGE) (GERMAN EDITION) (DUTCH EDITION) BY REMKO VAN DER POLS, RALPH DONA Read Online and Download Ebook BISL EEN FRAMEWORK VOOR BUSINESS INFORMATIEMANAGEMENT (DUTCH LANGUAGE) (GERMAN EDITION) (DUTCH EDITION) BY REMKO VAN DER POLS, RALPH DONA DOWNLOAD EBOOK : BISL EEN FRAMEWORK

Nadere informatie

PRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE

PRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE For the privacy statement in English, please scroll down to page 4. PRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE Verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens van klanten, leveranciers en andere

Nadere informatie