Sleutelzet: clubblad Leidsch Schaakgenootschap

Transcriptie

1 november 2012

2 Sleutelzet: clubblad Leidsch Schaakgenootschap redactie adres Sleutelzet: Eelco Kuipers Wim Zwinkels Ernst Gevers Coördinator Activiteiten: Sven Bakker Materiaal en Trainingen: Jerome de Wit Penningmeester: Arjen van Benthem, Secretaris: Marco de Mooij Voorzitter: Raoul van Ketel, Webmaster: Folkert Geertsma Wedstrijdleider intern: Albert van Os Wedstrijdleider extern: Eelco Kuipers, Website: Contributie: Senioren: 100,, Studenten en Dubbelleden: 60, Junioren: 50,, Donateurs: 20, Over te maken op: gironummer t.n.v. Penningmeester LSG te Leiden Speelzaal: Denksportcentrum Leiden, Robijnstraat 4,

3 Inhoudsopgave p Redactioneel 4 De redactie N Afscheidswoord 5 Rudy van Wessel R Van de voorzitter 6 Raoul van Ketel B PK LeiSB 2012 Deel 1 7 Robert Straver R Oei analyseert 9 Frank (Ik) Oei K PK LeiSB 2012 Deel 2 11 Michiel van Wissen Q Kampioen 14 Aart van de Peut R Noteboom Arthur Pijpers K Ik kan wel aardig spelen als ik mijn stelling heb! 27 Interview met Michiel van Wissen

4 p Redactioneel De redactie houden om het clubblad te continueren. Misschien speelt u wel een leuk partijtje in het nieuwe Zwitserse toernooi dat op onze club gespeeld wordt. Of weet u in de externe een spectaculaire partij af te leveren. De mailbox van de redactie staat wagenwijd open! Soms word je verrast. Bijvoorbeeld als er een inkomensafhankelijke zorgpremie betaald moet gaan worden. Of, verrassing, toch misschien weer niet. Dat Obama na vier jaar change! te roepen en nauwelijks iets te veranderen toch weer herkozen wordt. En achter het bord met de 64 velden worden velen van ons keer op keer verrast. Ook het verschijnen van een clubblad is voor ons als redactie telkens weer een verrassing. Na maandenlang vragen om kopij liggen er slechts enkele stukjes klaar, amper voldoende om 10 pagina s te vullen. Zal het clubblad toch een langzame dood gaan sterven?! Op de clubavond vraagt de redactie nog eens flink rond, er gaat een mailtje naar potentiële scribenten de deur uit. Daar wordt door sommigen op gereageerd, door sommigen niet. Die laatste groep wordt dan weer bij de bar op de dinsdagavond benaderd. Zo vroegen wij Arthur Pijpers nogmaals of het toch misschien niet leuk zou zijn een stukje over zijn (gedeelde) overwinning in het Noteboom-toernooi te schrijven. Misschien een partijtje of een partijfragmentje met wat tekst over hoe je het toernooi hebt beleefd? En met zijn kenmerkende monotone geluid antwoordde Arthur: "Nah, ik heb je mailtje gezien, ik kan wel wat schrijven ja...". Vervolgens verscheen er in de mailbox binnen enkele dagen een analyse van al zijn zes partijen uit het Notbeoomtoernooi. En niet zomaar een analyse! Wij raden u echt aan het bord erbij te pakken en ook de fraaie zijvarianten na te spelen. Zeer instructief! En daarmee had het clubblad ook in een klap 10 kwalitatief hoogwaardig gevulde pagina s erbij! Arthur, reuze veel dank voor al dit moois! Naast het Noteboom-toernooi is er in dit clubblad ook uitgebreid aandacht voor het afgelopen Persoonlijk Kampioenschap van de Leidse schaakbond. We blikken in een interview terug met Michiel van Wissen, de uiteindelijke winnaar. Michiel analyseert ook enkele van zijn partijen. We moesten van Michiel wel even melden dat hij zijn analyses niet gecheckt had met de computer. Alle kans dat uw siliconen monster dus nog ergens een verbetering vindt. Naast Michiel hebben ook twee andere clubgenoten de moeite genomen om hun verrichtingen op het PK aan een breder publiek te laten zien. Robert Straver laat in zijn onderhoudende schrijfstijl (zijn stuk kwam voor de verandering nu eens in een keer ongecensureerd door de redactie!) zijn partij tegen Arthur Pijpers zien. En Frank Oei toont zijn partij tegen Quirinius van Dorp. Daarnaast analyseert Frank zijn partij tegen Jan-Willem de Jong. In beide partijen verscheen er veel moois op het bord en hadden er nog mooiere dingen kunnen gebeuren, waardoor ook zeker het resultaat veel gunstiger voor Frank had kunnen uitpakken. Frank, bedankt, en je moet maar denken dat alleen de echte groten een verliespartij laten zien! Verrast was de redactie ook dat er op onze club een heuse Nederlands kampioen rondloopt. Aart van de Peut neemt ons mee naar zijn belevenissen tijdens het Nederlands kampioenschap voor Correspondentieschakers van 60 jaar en ouder dat hij glansrijk wist te winnen. Het stuk geeft ook een mooi inkijkje in de verschillen tussen de menselijke analyse en die van de machine. Binnen onze club is de voorzittershamer overgegaan van Rudy van Wessel naar Raoul van Ketel. Het nieuwe Van de voorzitter is dus van de hand van Raoul terwijl Rudy in een laatste stukje afscheid neemt als scheidend voorzitter. Een roemrucht ex-clublid zou zijn stukje Van de voorzatter betiteld hebben! Wij wensen onze lezers wederom veel leesplezier. En wij roepen u op om ons te blijven verrassen zodat we voldoende inhoud blijven 4

5 N Afscheidswoord Rudy van Wessel Beste schaakvrienden, Afgelopen 4 september j.l. kwam er een einde aan mijn voorzitterschap bij LSG. Door de recente ontwikkelingen in de prive-sfeer wil ik mijn aandacht volledig op het thuisfront kunnen richten. Een tweede reden is dat ik het vervelend vond om mezelf de felbegeerde schaal te geven op de ALV. Het is een slechte zaak als de voorzitter clubkampioen wordt, en al helemaal als dit 2x in 3 jaar gebeurt. Terugkijkend op de afgelopen 6 dienstjaren zijn er diverse hoogteen helaas ook dieptepunten te benoemen, teveel om hier allemaal te belichten. Het 70e Daniel Noteboom toernooi was zeer speciaal te noemen in dit verband. In een periode waarin veel LSG-ers zich van hun vruchtbaarste kant hebben laten zien (een LSG-kids-club behoort zo langzamerhand tot de mogelijkheden), staan we er als vereniging nog altijd goed voor. Maar we hebben terrein verloren ten opzichte van Een van de belangrijkste thema s van het in 2006 opgestelde beleidsplan, verjonging van de club, is niet of nauwelijks van de grond gekomen. Het is gebleken dat enkele initiatieven niet genoeg waren om de natuurlijke trend (het ouder worden) te doen keren. Ik hoop dat we in de toekomst meer succesvol zullen zijn in de pogingen die we gaan ondernemen. Ondanks het feit dat dit niet gelukt is, moet ik wel constateren dat we, ouder als we geworden zijn, nog steeds een hele gezellige vereniging zijn. Ook dat biedt hoop voor de toekomst! Ondanks het feit dat ik de rol van voorzitter niet langer zal vervullen, wil ik me graag voor de club blijven inzetten. Vanaf komend jaar zal ik als toernooidirecteur van het Daniel Noteboom toernooi actief zijn, en wekelijks als trainer van de zgn. Sattlergroep (iedereen die wat bij wil leren is welkom op dinsdagavonden vanaf ca. 19:05 uur). Ik wil hierbij alle huidige en oud-bestuursleden nogmaals danken voor hun inzet en prettige samenwerking. Met de aanstelling van de door alle bestuursleden gewenste opvolger, Raoul van Ketel, denk ik dat de club thans in zeer goede handen is terechtgekomen. Ik wens hem en de zittende bestuursleden dan ook alle succes, wijsheid en niet onbelangrijk veel plezier toe. 5

6 R Van de voorzitter Raoul van Ketel Het is een maand geleden dat ik de hamer van Rudy overnam. Hoog tijd dat ik mij ook via dit medium tot jullie richt. Na ruim een kwart eeuw lidmaatschap hoef ik mij, neem ik aan, niet meer voor te stellen. Mocht je toch de behoefte voelen, spreek mij aan. Ik wissel graag met jullie van gedachten over schaken, LSG en alles wat daarmee samenhangt. Ik wil beginnen met het uitspreken van mijn dank en waardering voor de inzet van Rudy. Hij heeft er na zes jaar een punt achter gezet. Vrijwel direct heeft hij echter een tweetal nieuwe taken op zich genomen: Rudy wordt directeur van het Noteboomtoernooi en hij heeft het initiatief van wijlen Ron Sattler nieuw leven ingeblazen, waarover later meer. Ook Sven heeft het bestuur verlaten. Na meer dan tien jaar bestuur, waaronder een groot deel als penningmeester, en eindverantwoordelijkheid voor het Noteboom, heeft Sven besloten dat het tijd is voor anderen. Sven, ook voor jou mijn dank en waardering. Aan mijn benoeming is geen lange verkiezingsstrijd vooraf gegaan; toch merk ik aan jullie reacties dat mijn hernieuwde voorzitterschap op prijs wordt gesteld. Hernieuwd? Jazeker, voor de ouderen onder jullie (ahum...) van 1992 tot 1999 zwaaide ik ook al met de hamer. De reacties geven mij veel energie en ik heb enorm veel plezier in mijn rol. Thermometer Hoe staan we er voor? Is LSG een oude dame geworden of zijn we nog springlevend? De waarheid ligt ergens in het midden. LSG is nog steeds een grote club met meer dan 100 leden. We organiseren jaarlijks het Noteboom, het Kampioenschap van de Leidse Schaakbond, het Kroeg&Loper en het Oliebollentoernooi. Individueel en in teamverband worden regelmatig aansprekende resultaten gehaald. Maar er zijn ook zorgen. LSG 1 is gedegradeerd; ook LSG 2 en 3 speelden niet zo lang geleden op een hoger plan. Het aantal leden is het laatste decennium afgenomen. Op de clubavond loopt de opkomst langzaam terug. Onlangs zagen we ons genoodzaakt de contributie te verhogen. Enquete Eind vorig seizoen is een enquete onder de leden gehouden; velen van jullie hebben hieraan meegedaan. Uit jullie respons bleek dat zij die weinig komen veelal verhinderd zijn door drukte op werk of privé. Sommigen van hen tonen interesse voor een vorm met een lagere frequentie of voor een alternatief op een andere avond. Het aanbod, veel langzame partijen in korte competities afgewisseld met vormen als snelschaak en rapid, sluit goed aan bij jullie wensen. Over de LSG-beker, Fischer random en het doorgeefschaak lopen de meningen uiteen. Ook blijkt er een opvallend brede behoefte te bestaan aan trainingen. Een uitgebreid verslag van de respons is gepubliceerd op de website. Het Zwitsers toernooi Een van de nieuwe initiatieven, voortgekomen uit de respons op de enquete, is het Zwitsers toernooi. Een toernooi, verdeeld in twee groepen naar speelsterkte, met één ronde per maand, te beginnen in september en lopend tot maart/april. Eind september was de eerste ronde en het verheugt me enorm dat meer dan 50 leden hieraan deelnemen. Schaken op vrijdagavond Een ander initiatief dat een antwoord probeert te geven op jullie wensen, is schaken op de vrijdagavond. Op moment van schrijven 6 moeten de ideeën nog worden uitgewerkt; als u dit leest is er vast al meer bekend. Het idee is om eenmaal per maand een activiteit op de vrijdag te organiseren; ook willen wij de leden van andere verenigingen die spelen in het Denksportcentrum, Philidor en Oegstgeest, uitnodigen. Training, Sattler De krachtsverhoudingen binnen LSG lopen sterk uiteen en als je voor een ieder iets wilt bieden, kun je niet met één training volstaan. Al direct na zijn aftreden kondigde Rudy aan dat hij een initiatief van Ron Sattler nieuw leven wil inblazen. Ron had jaren geleden de gewoonte om voorafgaand aan de clubavond partijen te bespreken. Dit is in eerste instantie bedoeld voor spelers tot ongeveer 1600, maar iedereen is welkom. Rudy is elke dinsdag vanaf uur aanwezig. Daarnaast is het de bedoeling om dit seizoen weer een serie trainingen op aparte avonden te organiseren. Voor de groepen tot 1700 en zullen we trainers binnen LSG benaderen. Meer informatie hierover krijgt u via mail en website. Oliebollen, LeiSB, HSB Op zaterdag 29 december zal LSG weer het Oliebollentoernooi organiseren. Traditioneel is dit het snelschaaktoernooi voor 4-tallen van de Leidse Schaakbond; dit seizoen zullen we ook de verenigingen uit de Haagse Schaakbond uitnodigen. Achterliggende gedachte is dat een mogelijke samenwerking tussen beide bonden wordt onderzocht op het gebied van de regionale onderbondcompetitie. Zo ver is het nog niet, maar voor het Oliebollentoernooi is het leuk: meer teams, andere tegenstanders en meer oliebollen. We mogen niet verslappen en ik roep jullie allen op om je steentje bij te dragen. De oude dame leeft, zoveel staat voor mij vast. Maar het zal nog wel even duren voor zij weer huppelt.

7 B PK LeiSB 2012 Deel 1 Robert Straver Voorbereiden loont. Een goede voorbereiding is het halve werk. Even voor de vakantie de banden op spanning, de stukken lezen vóór het overleg, alvast glijmiddel op het nachtkastje klaarleggen, met een goede voorbereiding gaan de zaken doorgaans beter. Met dat in gedachte bereidde ik mij voor tegen Pijpers. Twee avonden maar liefst had ik ervoor uitgetrokken. Ook omdat het roer om moest. Ik had te weinig plezier in het schaken en misschien zou ik na 200 jaar 1. d4 spelen ook eens wat meer 1. e4 moeten spelen. Voorbereiden op Pijpers is eenvoudig. De database stroomt over van zijn partijen. Op 1. e4 doet hij regelmatig c5 en vaak kom je in een Siciliaanse Draak. Nu had ik alleen twee keer eerder in mijn leven 1. e4 gedaan, in ronde 1 tegen Zwinkels en ronde 3 tegen Kubbenga. Beide partijen had ik grandioos gewonnen na uit de opening slecht tot verloren te staan. De partij tegen Pijpers ging wonderbaarlijk volgens verwachting. Na 19 zetten (!) had ik exact mijn voorbereiding op het bord. Het ging zo: STRAVER,R (2091) PIJPERS,A (2366) PK LeiSB (05) 2012 Op Arthurs laatste zet had ik gerekend. Het is niet de beste zet voor zover ik daarover mag oordelen. Maar hij had er al een keer eerder mee gewonnen en mijn inschatting van zijn jonge psyche was dat hij daarop zou terugvallen. In de database staan 2 verliespartijen van Carlsen met a6. De beste score voor zwart (en meest gespeelde zet) heeft Pc4. Wits 13de zet is overigens een zijvariant. Vaker wordt er 13 Lg5 of Lh6 gespeeld. In de voorbereiding had ik Arthur s a6 als antwoord tegen Kb1 aangetroffen, hetgeen verklaart waarom ik voor de zijvariant koos. Ga er maar vanuit dat in de toekomst Arthur gewoon direct Pc4 speelt. De komende vier witte zetten zijn van Houdini, uitgevoerd door Straver: 14 Bh6 Nc4 Natuurlijk hoopte ik op Lxh6 omdat dat geforceerd wint voor wit in een zet of 5-6, na 15 Dxh6 en 16 g4! maar Arthur kan schaken. 15 BXc4 RXc4 16 BXg7 KXg7 17 Rhe1 Niet alleen Houdini komt met deze zetten, in de database zijn ook partijen van Anand hiermee te vinden, onder meer tegen Carlsen Qa5 1 e4 c5 2 Nf3 d6 3 d4 Nf6 4 Nc3 cxd4 5 NXd4 g6 De Draak had ik verwacht en voorbereid. Op elke andere zet (en er zijn er heel wat) was ik out of book geweest. Normaliter niet dramatisch, maar tegen Pijpers, die zeker zijn koningsdiploma heeft, kan dat moeilijkheden geven. 6 Be3 Bg7 7 f3 Nc6 8 Qd2 O-O 9 Bc4 Bd7 10 O-O-O Rc8 11 Bb3 Ne5 12 h4 h5 13 Kb1 a6 0Zrl0skZ ZpZbopa0 pz0o0mpz Z0Z0m0Zp 0Z0MPZ0O ZBM0APZ0 POPL0ZPZ ZKZRZ0ZR 7 0Z0Z0s0Z ZpZbopj0 pz0o0mpz l0z0z0zp 0ZrMPZ0O Z0M0ZPZ0 POPL0ZPZ ZKZRS0Z0 Thuis had ik diverse alternatieven op het bord gehad. Een paar geven wit groot voordeel. Arthurs zet is speelbaar, maar geeft wit zeker aanknopingspunten op voordeel. De zet is gespeeld in correspondentieschaak door twee (correspondentie)grootmeesters. Een correspondentiegrootmeester is overigens iemand die rijk genoeg is en tijd genoeg heeft om 4-5 soorten schaakprogramma s dag in dag uit te laten rekenen. Beter was voor zwart: Te8; 18. Pde2 Da5 (nu wel) 19. Pf4 Tec8 (Anand-Carlsen, 2007, remise in 31 zetten). Omdat ik niet gewend was aan voorbereiden, merkte ik tijdens de partij dat ik in mijn hoofd varianten door elkaar aan het halen was. Wat hielp was even rustig nadenken en bijna het computerscherm voor de geest halen van de avond ervoor. Al vrij snel kwam de zet die gespeeld moest worden naar boven. Mijn eerste nieuwtje aller tijden overigens (blunders in de opening niet meegerekend), want de correspondentiepartij ging verder met 18. Pb3 en remise na zet f4!

8 Het ligt niet gelijk voor de hand de controle over het veld g4 op te geven. Maar wit krijgt er veel ruimte in het centrum voor terug en ruikt aan zwarts koningsstelling Bg4 19 e5 Ne8 0Z0Zns0Z ZpZ0opj0 pz0o0zpz l0z0o0zp 0ZrM0ObO Z0M0Z0Z0 POPL0ZPZ ZKZRS0Z0 Missie geslaagd. Ik wist zeker dat deze zet voordeel gaf aan wit. Het probleem was echter dat Houdini zojuist uitgezet werd en Straver aangezet werd. Ik had thuis nog gekeken naar Pd7 of eerst dxe5 en de stand is maar minimaal beter voor wit. De gespeelde zet had ik als niet waarschijnlijk beoordeeld en niet verder bekeken behalve het gespeelde antwoord Pd5. Totale paniek natuurlijk. Je weet dat je goed staat, maar je hebt eigenlijk te weinig idee waarom. Het ging dan ook maar kort goed. 20 Nd5 Qd8?! beter is Dxd2; 21 Txd2 dxe5; 22 fxe5 Pc7 en wit heeft een mini-voordeel 21 Ne3 BXd1 22 NXc4 Bg4 23 f5! Qc7 0Z0Zns0Z Zpl0opj0 pz0o0zpz Z0Z0OPZp 0ZNM0ZbO Z0Z0Z0Z0 POPL0ZPZ ZKZ0S0Z0 Optisch fantastisch voor wit. Mentaal had ik het probleem nog niet opgelost dat ik op eigen kracht een goede stand aan het spelen was. Daar moeten toch pillen voor zijn. Hier is 24. b3 de beste voortzetting voor wit. Het houdt alle druk, dekt paard, gaatje voor koning. Een mogelijke voortzetting: 24 b3 b5; 25 exd6 Pxd6; 26 f6+! Kh7 (alle andere zetten verliezen); 27 fxe7 Te8 en wit staat beter. De partij ging echter als volgt verder: 26. Pd2 is sterker 24 Qf4 b5! 25 f6?! Kh7! 26 fxe7 QXe7 27 Nd2 dxe5 28 RXe5? 28. Dxe5 is een stuk sterker en geeft gelijk spel zwart staat beter QXh4 29 N2f3 Qf6 30 Ng5 Kg8 31 Qg3? Nd6 32 b3 Rc8 33 Rd5 Qf1? 34 Kb2 Nf5 35 Qe5! QXg2 0ZrZ0ZkZ Z0Z0ZpZ0 pz0z0zpz ZpZRLnMp 0Z0M0ZbZ ZPZ0Z0Z0 PJPZ0ZqZ Z0Z0Z0Z0 Door mijn voorbereiding had ik een stelling bereikt met een plus(je). Nu kan Arthur echt wel goed schaken dus in een zet of 10-11, in een complex middenspel, keert hij het beeld. Na wits 31ste zet staat zwart goed tot gewonnen. Pijpers 33ste zet is echter niet de beste en nu had ik op diverse manieren minimaal eeuwig schaak. De meest simpele is 36. Pe4, waarna gezien de dreiging Pf6+ zwart niet aan het eeuwig schaak kan ontsnappen. Ook 36 Tc5 geeft de computer aan als 0,0000 alleen daar zitten nog 20 varianten achter hoe het voor een van beide toch mis kan gaan. Door tijdnood en onkunde aan mijn kant, speel ik iets anders. Het ziet er allemaal best spannend uit, maar het slaat nergens op NXf7? NXd4! 37 Nh6+ Kh7 38 Qe7+ KXh6 39 Qg5+ Kh7 40 Qe7+ Kg8 En na nog wat schaakjes na 41 Rd8+ bleef ik een stuk achter, speelde iets te lang door en gaf op: 0 1 Conclusie over voorbereiden tegen Pijpers: altijd doen. Het verkleint de kans op een nederlaag met zeker 5%. En het vergroot het plezier in schaken met 95%, ook al staat er uiteindelijk een 0 achter je naam.

9 R Oei analyseert Frank (Ik) Oei Commentaar bij de partij Frank Oei-Quirinius van Dorp 22 e5 a5 23 h4 b5 24 h5 b4 25 Bc4 Be8 26 d6 Kh8 27 hxg6 fxg6 OEI,H I (2064) VAN DORP,Q (2084) PK LeiSB (05) d4 Nf6 2 c4 g6 3 f3 d5 4 cxd5 NXd5 5 e4 Nb6 6 Nc3 Bg7 7 Be3 O-O 8 Qd2 Nc6 9 O-O-O e5 10 d5 Nd4 11 f4 c5 12 fxe5 Bg4 13 Bg5 rz0l0skz opz0zpap 0m0Z0ZpZ Z0oPO0A0 0Z0mPZbZ Z0M0Z0Z0 PO0L0ZPO Z0JRZBMR Met de tussenzet 13.Lg5?? dacht ik slim te zijn. Maar ik kon mezelf wel een klap voor mijn kop verkopen toen ik in Q s tijd zag dat f6 14. ef6: Ld1: 15.fg7: Tf1:, zeer gunstig was voor zwart. Bijv. 16.Pd1: De8! (Q s suggestie tijdens de post-mortem) of 16.Ld8: Lg4+ 17.Pd1 Ld1: 18.Dd1: Td1:+ 19.Kd1 Td8:. In beide gevallen met winnend voordeel voor zwart. Maar Q deed Qe8? rz0zbl0j Z0Z0Z0Zp 0Z0O0ZpZ o0o0o0z0 0oBa0O0Z Z0Z0Z0Z0 PO0L0Z0Z Z0J0S0ZR Mijn oorspronkelijke plan dat begon met 27.hg6:, was het torenoffer 28. Th7: Kh7: 29.Th1+ Kg7 30.Dh2 met mat. Een schoonheidsprijsje speelde al door mijn gedachten, hoewel ik normaliter geen materialistisch mens ben. Maar nadat ik het spookschaakje Le3 zag, was ik bang dat men mij niet meer voor vol zou aanzien, indien ik als een dolleman een volle toren voor niets zou weggeven. Heet dit faalangst, indien je met zo n stellingsweelde bang bent om niet te winnen? Misschien had het Nederlandse voetbalteam met zo n overdaad aan talent (runner-up bij het laatste WK), daar ook last van in de wedstrijd tegen Duitsland. 28 Rh4 Bc6 29 Bd3 Be8 30 Qg2 Ra7 31 Kb1 Rg7 32 Reh1 Qg8 33 Qc2 Bf7 34 b3 a4 35 Bc4 axb3 36 axb3 BXc4 37 QXc4 Qa8 0-1 O.k., we mogen dus concluderen dat schaken een ijdele bezigheid is. Maar geldt dat in wezen niet voor alle bezigheden, aangezien alles leidt tot de dood? Leibniz s vraag: waarom bestaat alles i.p.v. niets, werd door de nazi Heidegger de meest fundamentele vraag van alle vragen genoemd. Sartre borduurde daarop voort door te beweren dat het hele bestaan fundamenteel absurd is. waarna ik winnend voordeel kreeg. Daarmee verdween zijn kandidatuur voor een schoonheidsprijsje. Het drama was echter nog niet afgelopen, wees gerust! Verder in de partij zag ik vervloekte spoken. 14 Re1 BXe5 15 h3 Bd7 16 Bh6 Qb8 17 Nf3 NXf3 18 gxf3 Na4 19 NXa4 BXa4 20 f4 Bd4 21 BXf8 QXf8 9

10 Commentaar bij de partij Frank Oei-Jan-Willem de Jong OEI,H I (2064) DE JONG,JW (2449) LSG Zwitsers (01) d4 Nf6 2 c4 g6 3 f3 Nc6 4 d5 Ne5 5 e4 d6 6 Be3 Bg7 7 Qd2 e6 8 Nc3 O-O 9 O-O-O a6 10 Bh6 b5 11 BXg7 KXg7 12 cxb5 axb5 13 BXb5 exd5 14 exd5 Ba6 15 BXa6 RXa6 16 f4 Ned7 17 Nf3 Nc5 18 Kb1 Qd7 19 Nd4 Na4 20 b3 NXc3+ 21 QXc3 Rfa8 22 Rd2 rz0z0z0z Z0oqZpjp rz0o0mpz Z0ZPZ0Z0 0Z0M0O0Z ZPL0Z0Z0 PZ0S0ZPO ZKZ0Z0ZR Deze partij stikt van de minder optimale zetten, met name die van mij. 22. a4 Kg8 23. Pb5 en wit staat iets beter Ra5 23 Qc6 Qc8 24 Rc1 NXd5 25 a4 Kg8 26 Nb5 Qf5+ 27 Qc2 RXb5 28 axb5 32 RcXc2 QXb5+ 33 Kc3 Kf8 34 Kb2 Qb6 35 g3 Ke7 36 Re2+ Kd7 37 Rc3 Qd4 38 Kc2 h5 39 Rce3 Qf6 40 b4 h4 41 Kb3 Kc8 42 Rc3 Qf5 43 Rec2 c5 0ZkZ0Z0Z Z0Z0ZpZ0 0Z0o0ZpZ Z0o0ZqZ0 0O0Z0O0o ZKS0Z0O0 0ZRZ0Z0O Z0Z0Z0Z0 44 bxc5? 44. Txc5 dxc5 45. Txc5 Dxc5 46. bxc5 is een gewonnen pionneneindspel! d5 45 Rd2 45. c6 met promotieplan was aangewezen Qb1+ 46 Ka4 Kc7 47 Rcd3 Qg1 48 Kb5 Qe1 49 Ka4 Kc6 50 RXd5 hxg3 51 hxg3 Na mijn laatst genoteerde zet 51. hxg3 is moeilijk te zien hoe wit de partij nog kan verliezen als hij T2d3 zet. Ik wist nog een manier te vinden door de pionnen g3 en f4 weg te geven Na 28. Dxf5 Txb3 29. Ka2 Tb4! 30. Dc2 Taxa4 31. Dxa4 Txa4 32. Kb3 Ta5 staat het ongeveer gelijk Nc3+ 29 Kb2 Ra2+ 30 KXc3 Qc5+ 31 Kd3 RXc2 10

11 K PK LeiSB 2012 Deel 2 Michiel van Wissen In het PK van de Leidsche Schaakbond begon ik met 3 uit 3 en daarna een remise met zwart tegen Raoul van Ketel. In de 5e ronde wachtte Ad van den Berg en dat werd een partij met wederzijdse missers. VAN WISSEN,M (2242) VAN DEN BERG,A (2206) PK LeiSB (05) 2012 Hier was 12.Pfxd4 duidelijk beter. De pointe is dat 12..Pxd4 13.Lxd7+ Kxd7 14.Le3 Pec6 14.Pxd4 Pxd4 15.Da4+ tot pionwinst voor wit leidt. Zwart kan natuurlijk wel 12..Pxe5 doen met ongeveer gelijke stelling leidt NXc6 13 NfXd4 NXe5? Hier had zwart zich gewoon in kunnen laten op 13..Pxd4 14.Pxd4 Lc5 15.b4. In de vooruitberekeningen had ik gedacht dat 15..Pxc2 niet kon: Lxc5 en Dxc2, maar helaas: 16.Lxc5 Dc7! 17.Dxc2 b6 en zwart staat een stuk voor... Wit zal 17.Ld6 Dc8 18.Tc1 La4 19.f4 moeten doen met als enige compensatie voor het stuk wat aanval op een zwarte koning die in het midden moet blijven. Objectief gezien staat zwart gewoon op winst. Overigens is 14..La4 niet zo goed: 15.b3 Lc5 16.Pxd4 Lxd4 17.bxa4 18.Tb1 met gelijke stelling. 1 e4 c5 2 Nf3 e6 3 c3 d5 4 e5 d4 5 Bd3 Dit is een variant die ik wel vaker gespeeld heb. Het stelt niet zoveel voor wit en zwart kiest een kritieke voortzetting 5... Nc6 6 O-O g5! 14 Be3 Qa6 15 f4 gxf4 16 BXf4 Bg7? En hier was gewoon 16..Pxd3 een stuk beter. Ik hou het er maar op dat zowel Ad als ik allebei onze avond niet hadden BXe5 BXe5 18 Qh5 BXd4+ 19 NXd4 O-O-O 20 Qe5 En ook dit had ik een keer eerder op het bord, maar tijdens de partij was ik natuurlijk weer vergeten wat de beste voortzetting was... Het beste is volgens mij 7.Le4 en dan g4 8.Lxc6+ bxc6 9.Pe1 met onduidelijke stelling. Met mijn zet wilde ik Pxe5 voorkomen, maar het nadeel is dat Le4 veel centraler staat en dat wit na 7.Le4 Ld7 8.d3 g4 9.Pg5 met dreigingen op de koningsvleugel. 7 Bb5 Bd7 8 d3 h6 Hier lijkt mij 8... g4 een veel betere zet. Het relatief beste voor wit is dan 9.Pg5 Pxe5 10.Lxd7+ Dxd7 11.Lf4 Lg7 12.Lxe5 Lxe5 13.Dxd4 maar zwart staat uitstekend in deze stelling. Alsnog 9... g4 is beter. 9 Na3 Nge7 10 cxd4 cxd4 11 Nc2 Qb6 12 BXc6? rz0zka0s opzbmpz0 0lBZpZ0o Z0Z0O0o0 0Z0o0Z0Z Z0ZPZNZ0 PONZ0OPO S0AQZRJ0 11 0Zks0Z0s opzbzpz0 qz0zpz0o Z0Z0L0Z0 0Z0M0Z0Z Z0ZPZ0Z0 PO0Z0ZPO S0Z0ZRJ0 En hier werd ietwat voorbarig opgegeven. 1-0 Zwart kon zeker nog 20..Db6 proberen. Wit komt zowel na 21.Txf7 Lc6 22.Kh1 als na 21.Kh1 Dc7 22.Tac1 Lxc6 23.Pxc6 bxc6 24.Dxc7+ Kxc7 25.Txf7 een pion voor, maar moet daarna nog wel enige techniek tonen. En of dat in die ronde aan mij toevertrouwd was... Zo had ik dus met enig geluk 4.5 uit 5 en in de 6e ronde moest ik met zwart tegen Pijpers die alleen een remise had afgestaan aan Edwin van Haastert. In ronde 5 had hij wel het geluk aan zijn zijde tegen Robert Straver, maar hij won wel.

12 PIJPERS,A (2366) VAN WISSEN,M (2242) PK LeiSB (06) e4 e5 2 Nf3 Nc6 3 Bb5 a6 4 Ba4 Nf6 5 O-O Be7 6 Re1 b5 7 Bb3 d6 8 c3 O-O 9 h3 Na5 10 Bc2 c5 11 d4 Nd7 12 Nbd2 exd4 13 cxd4 Nc6 14 d5 Nce5 15 NXe5 NXe5 16 f4 Ng6 17 Nf3 Bh4 18 Rf1 Bg3 19 f5 Ne5 20 a4 25 Nf1 Bf4 26 g3 BXg3 27 Qe3 Be1! 28 Kg2 b3 29 BXb3 Bb4 30 Ng3 f6 31 Rf1 c4 32 Bc2 Bc5 33 Qe2 g5 34 fxg6 hxg6 35 Rf4 Qh8 36 Bd2 Rae8? 0Z0ZrZkl ZbZ0s0Z0 pz0o0opz O0aPm0Z0 0ZpZPS0Z Z0Z0Z0MP 0OBAQZKZ S0Z0Z0Z0 In tijdnood mist zwart 36..Lc8! 37.Th1 Th7 38.h4 g5 met winst 37 Raf1 Bc8? rzbl0skz Z0Z0Zpop pz0o0z0z ZpoPmPZ0 PZ0ZPZ0Z Z0Z0ZNaP 0OBZ0ZPZ S0AQZRJ0 37..Th7! gxh5! 38 h4 Rh7 39 h5 f5? 40 exf5 g5 41 RXc4 Bb7 42 Qe4 Tot hier had ik het wel eens eerder gezien, maar ik wist tijdens de partij niet meer of 20..Tb8, 20..Ld7 of 20..Lb7 de beste was Bb7 21 Nh2?! Gelukkig speelt wit ook niet optimaal 42.Te4 Lxd5 43.b4 was het beste Kf8 43 f6? De kritieke voortzetting is hier 21.Pg5 Pd7 (minder goed is 21..h6 22.f6! g6 23. Pf3 Df6 24.Lh6 Tfc8 25. Pxe5 Dxe5 26.Dg4 Tc7 27.axb5 axb5 28.Txa8 Lxa8 29.Tf3 met groot voordeel voor wit) 22.e5 Lxe5 23.Pxh7 Pf6! 24.Pxf8 Dxf8 met compensatie voor de kwaliteit. In New in Chess Yearbook 100 wordt uitgebreid op de stelling na zet 20 ingegaan, helaas wordt bovenstaande variant niet genoemd Qh4 22 Qe2 Rfe8 23 Rd1 b4 24 a5 Re7? Hier of op zet 23 had..lf4 tot een compleet gelijke stelling geleid. De tekstzet laat Pf1 toe, maar gelukkig valt de schade mee Tc3! NXc4 44 QXh7 Ook verliezend is 44.Dxc4 Te5 45.Le4, maar dan had zwart nog het schitterende 45..Txh5 46.Pxh5 Dxh5 47.Lf3 Lxd5! 48.Dxd5 g4!! (dreigt met op h3!) moeten vinden, b.v. 49.Da8+ Te8 50.Dxe8+ Kxe8 51.Lc6+ Kf7 52.Th1 Df5 53.Kg3 d5 met winst. Na de tekstzet wint zwart een stuk en later de partij QXh7 45 BXh7 BXd5+ 46 Kh3 NXd2 47 Rd1 Be6+

13 48 Bf5 Ne4 49 Rf1 Nf2+ 50 Kg2 Bd5+ 51 Kh2 Rb8 52 Rb1 Rb4 53 Kg1 Rh4 54 Kf1 Rf4 55 Ke2 Bc4+ 56 Kd2 Rf3 57 b4 Bd4 58 Ne2 BXe2 59 KXe2 RXf5 60 Rc1 BXf6 61 Rc6 g4 62 RXa6 g3 63 Kf1 Ne4+ 64 Kg2 Rf2+ 65 Kh3 Rh2+ 66 Kg4 g2 67 Kf5 g1q 68 KXe4 Qd4+ 69 Kf5 Qe5+ 70 Kg6 Qg5+ 71 Kh7 RXh5 0Z0Z0j0Z Z0Z0Z0ZK RZ0o0a0Z O0Z0Z0lr 0O0Z0Z0Z Z0Z0Z0Z0 0Z0Z0Z0Z Z0Z0Z0Z0 0-1 Nu had ik 5.5 uit 6 en een half punt voorsprong op Ivo Wantola, die als enige 5 uit 6 had. In de laatste ronde speelden we tegen elkaar, maar Ivo stond na 13 zetten in een Draak duidelijk minder en bood remise aan. Ik zag weinig reden dit te weigeren en daarmee werd ik eerste! 13

14 Q Kampioen Aart van de Peut Ik ben Nederlands kampioen geworden. Nu heb je kampioenen in soorten en maten. Er zijn kampioenen waar het tv programma voor wordt aangepast, er zijn kampioenen waar de stad of het hele dorp voor uitloopt. Er zijn kampioenen die tevreden moeten zijn met één regel in het plaatselijke nieuwsblad. En dan zijn er ook nog de kampioenen waar je nooit wat van hoort, of ze moeten zelf komen vertellen dat ze kampioen zijn geworden. Tot die laatste categorie behoor ik dus. De Nederlandse Bond van Correspondentieschakers (NBC) organiseert een Nederlands kampioenschap voor 60+ers. En dat heb ik gewonnen. Ik speelde mee in de webserver variant van het kampioenschap. Om kampioen te worden moest ik eerste worden in een groep van 7 spelers. Van de 6 partijen won ik er 4 en speelde de overige 2 remise. En dat was voldoende voor de eerste plaats. Om enigszins succesvol te zijn in dit soort schaak, moet je tegenwoordig een schaakprogramma gebruiken. Doe je dat niet dan kom je er niet aan te pas. Zonder schaakprogramma ben je kansloos. Één tactische grap is genoeg om je te vloeren. Minimaal moet je je zetten door een schaakprogramma laten controleren op tactische finesses. Als je dat bij elke partij constant elke zet doet dan kost dat erg veel tijd. En daarom komt het er meestal niet van bij mij. Bij zo n toernooi kijk je eerst naar de deelnemerslijst. Wat is hun rating in het correspondentieschaak en in het bordschaak. Een correspondentierating die zo n 100 à 150 punten hoger ligt dan de bordrating is traditioneel vrij normaal. Dit zijn ijverige lieden die hun stellingen diep bestuderen. Schakers waarvan de correspondentierating 400 tot 800 punten hoger ligt dan hun bordrating steunen in de regel sterk tot zeer sterk op hun schaakprogramma. Mijn correspondentierating lag inmiddels ruim 150 punten onder mijn bordrating en daalde gestaag verder. Reden om toch eens wat meer van een schaakprogramma gebruik te gaan maken. Omdat mijn programma meer dan 6 jaar oud was, heb ik speciaal voor dit toernooi rybka aangeschaft. Maar dat heb je ook niet in korte tijd in je vingers. En inmiddels waren de partijen al begonnen. Ach, dacht ik, de opening speel ik wel uit een boekje, en rybka ga ik pas gebruiken als ik uit de opening ben. Dat dit toch niet de goede aanpak is zal ik hieronder laten zien. In feite haal je het schaakprogramma er dan pas bij, als het al (bijna) te laat is. Twee voorbeelden volgen hieronder. Tegen Henk Kuiphof, de uittredend kampioen, kwam er een franse partij op het bord, waar in ik verrast werd door een pionoffer op b4. VAN DE PEUT,A (1811) KUIPHOF,H (1562) NBC 60+ Kampioenschap rzbz0z0s opz0jpop 0Z0ZpZ0Z ZBa0Z0Z0 0O0Z0ZnZ Z0Z0ZNZ0 PZPZKOPO S0ARZ0Z0 Stelling na 14. b4 Het leek mij niet zo problematisch, want als ik de pion gewoon nam dan dacht ik ook nog een kwaliteit te winnen. In een soortgelijke stelling had ik hetzelfde pionoffer al eens eerder op het bord gekregen. Toen verloor ik achter elkaar. Dus besloot ik toch rybka maar eens aan te zetten. En inderdaad, aannemen van het pionoffer verliest vlot: 14.. Lxb4 15. Td4 Lc3 en dan 16. Txg4 Lxa1 dacht ik, maar er gebeurt natuurlijk 16 La3 Kf6 17 Tf4 Kg6 18 Td1 en wit wint. Wat nu? Na drie weken was ik er achter dat alleen 14.. a6 zonder al te veel risico uiteindelijk tot remise stellingen zou kunnen leiden. De alternatieven 14.. Lb6 of Ld6 bevielen mij niet erg. Dus a6 gespeeld. Na nog eens 15 zetten ploeteren stond de volgende stelling op het bord. 0Z0ZrZ0Z SpAkZ0op 0O0Z0o0m Z0Obo0Z0 0Z0Z0Z0Z Z0Z0ZPZ0 0Z0M0ZPO Z0Z0J0Z0 Stelling na de 29e zet van zwart Dit is een opmerkelijke stelling, als het witte paard op d6 of a5 kan komen, heeft wit zijn doel bereikt. En hoofdzakelijk de zwarte loper houdt het paard weg van die velden. De witte loper heeft nauwelijks velden, zolang de zwarte pion op e5 staat. Kuiphof speelde hier Ne4?

15 en na BXe4 31 fxe4 staat zwart prima! Dit is een voorbeeld van een stelling waarin toren + paard beter zijn dan toren + loper. De beperkte leefruimte van de zwarte loper is hier een belangrijke factor. De partij verliep hierna probleemloos voor zwart. De witte pionnen op de damevleugel gingen eraf, terwijl de zwarte b-pion op het bord bleef, wat tot de opgave van wit leidde. De tweede partij, waarvan ik iets meer wil laten zien is tegen Jaap Niewold (met zwart). VAN DE PEUT,A (1811) NIEWOLD,J (1141) NBC 60+ Kampioenschap rz0l0skz opo0zpop 0Z0o0m0Z Z0Z0obA0 0aPZPZ0Z Z0MQZNZ0 POPZ0ZPO S0Z0J0ZR En hier realiseerde ik mij dat er iets behoorlijk mis is gegaan. Zwart heeft een pion gewonnen, want 11.exf5 en daarna e4 en Te8 is geen optie voor wit. Na twee weken was ik van mening dat alleen in aanmerking kwam. En rybka kwam met dezelfde zet na enkele seconden. 11 O-O-O BXc3 Het stond na de zetten Hier was Le6 beter geweest voor zwart. als volgt: 1 e4 e5 2 Nc3 Nf6 3 Bc4 Bc5 4 d3 Nc6 5 f4 d6 6 Nf3 rzblkz0s opo0zpop 0Zno0m0Z Z0a0o0Z0 0ZBZPO0Z Z0MPZNZ0 POPZ0ZPO S0AQJ0ZR Deze stelling is bekend uit het geweigerd koningsgambiet. Er zijn analyses bekend uit de 19e eeuw van deze stelling. Niewold speelde hier 12 exf5 BXb2 13 KXb2 e4 14 Qd4 exf3 15 gxf3 Re8 16 Rhg1 De witte stelling is erg lelijk. Een pion achter en twee dubbelpionnen. Daar staan open lijnen en tactische mogelijkheden tegenover Kf8 17 Bh4 rz0lrj0z opo0zpop 0Z0o0m0Z Z0Z0ZPZ0 0ZPL0Z0A Z0Z0ZPZ0 PJPZ0Z0O Z0ZRZ0S O-O Volgens sommigen kan dit absoluut niet in deze stelling. Vooral zwartspelers denken hier nog weleens anders over. 7 f5 Na5 8 Bg5 NXc4 9 dxc4 Bb4 Nu speelt hij ook nog voor de tweede keer met zijn loper, ik dacht dat ik erg goed moest staan. Rybka heb ik voorlopig niet nodig, dacht ik Qd3 BXf5 15 Nodig is hier Te5, volgens rybka. Met als vervolg 18. Df4 c6 19. Txg7 Kxg7 20. Dg5 Kf8 21. Dh6+ Ke8 22. Lxf6 Db6 23. Ka1 en het staat gelijk volgens rybka. Het verschil met de partij voortzetting is klein, maar cruciaal (hier brengt Da5 24 Lxe5 Dxe5 al praktisch remise). Terug naar de partij, daar volgde: c5?! 18 Qd2 Re5 19 RXg7 KXg7 20 Qg5 Kf8 21 Qh6 Ke8 22 BXf6 Qb6 23 Ka1 Qa5 24 BXe5 dxe5

16 rz0zkz0z opz0zpzp 0Z0Z0Z0L l0o0opz0 0ZPZ0Z0Z Z0Z0ZPZ0 PZPZ0Z0O J0ZRZ0Z0 Zwart dreigt met Dc3 remise te maken. Wit heeft daarom geen tijd voor 25 Dxh7. 25 Qe3 f6 26 f4 Rd8 27 RXd8 QXd8 28 fxe5 fxe5 29 QXe5 Qe7 30 Qh8 Kd7 0Z0Z0Z0L opzkl0zp 0Z0Z0Z0Z Z0o0ZPZ0 0ZPZ0Z0Z Z0Z0Z0Z0 PZPZ0Z0O J0Z0Z0Z0 Inmiddels staat wit een pion voor in het dame eindspel. Zorgen dat er geen eeuwig schaak gegeven kan worden moet voldoende zijn voor de winst. Het gaat in de partij wel erg vlot. nodig was b6 31 Kb2 Qf7 32 Qb8 Kc6 33 Qc8 Kd6 34 Kb3 Qd7? 35 QXd7 KXd7 36 Ka4 0Z0Z0Z0Z opzkz0zp 0Z0Z0Z0Z Z0o0ZPZ0 KZPZ0Z0Z Z0Z0Z0Z0 PZPZ0Z0O Z0Z0Z0Z0 En zwart gaf op. De witte koning gaat pionnen veroveren op de damevleugel, dat kan zwart niet verhinderen

17 R Noteboom 2012 Arthur Pijpers De eerste ronde is het altijd even inkomen, en nu ook weer. Het gaat zeker niet altijd even makkelijk, en in deze partij bracht ik mezelf in te veel moeilijkheden nadat ik slecht reageerde op de rustige, maar praktisch best handige opzet van mijn tegenstander. Het inkomen gold echter ook voor hem, en nadat hij een simpele truc overzag was het direct afgelopen. DECEUNINCK,S (1936) PIJPERS,A (2330) Noteboom 2012 Groep A (1) BXc4 QXc4 16 Rad1 Qc7 17 Kh1 Nu is het goed te zien dat zwart niet veel kan uitvoeren. Wit staat heel solide, heeft controle over het centrum en kan rustig afwachten h6?! En al direct kom ik met een plan dat niet werkt. Het idee was om Tfd8 en e5 voor te bereiden, zonder dat wit Lg5 heeft. Dit is echter allemaal veel te langzaam. Beter was een neutrale zet als Da5, maar ook dan is het niet duidelijk of zwart echt voordeel heeft. 18 Nde2 Be6 19 b3 1 e4 c5 2 Nf3 d6 3 d4 Nf6 4 Nc3 cxd4 5 NXd4 g6 6 Be3 Bg7 7 Bc4 Nc6 8 f3 O-O 9 Qd2 Bd7 10 O-O Deze zet is natuurlijk ongevaarlijk, kritiek is gevolgd door een pionnenstorm op de koningsvleugel. Maar deze zet was praktisch gezien zeker geen slechte keuze van mijn tegenstander. Zijn idee is om een rustige stelling te spelen met niet meer dan een klein nadeeltje, in plaats van een veel scherpere stelling die daarnaast ook veel theoretischer is. Voor deze zet had ik idee dat ik wel eens snel zou kunnen winnen op theoretische kennis. Dat was nu natuurlijk niet meer het geval, al kan ik moeilijk echt klagen als ik na 10 zetten beter sta met zwart Rc8 11 Bb3 Na5 12 Qd3?! De dame staat hier wat vreemd. Iets beter lijkt Tad1, gevolgd door Df2 en Pde2. Wit houdt dan een hele compacte stelling over zonder echte zwaktes en het is voor zwart moeilijk om een plan te verzinnen a6 13 Rfd1 Qc7 14 Rd2 Nc4?! Dit is vrij onnauwkeurig. Het ziet er logisch uit om het loperpaar te winnen, maar in de resterende stelling staat wit nog steeds erg solide. Eén van mijn grootste problemen is dan dat ik bijna niets kan uitvoeren met mijn pionnen. Vooral de centrumpionnen kunnen, zoals gebruikelijk in deze opening, bijna niet bewegen. Gedwongen, maar ook goed. De witte pionnen op witte velden werken goed samen met zijn zwartveldige loper Qa5 20 Bd4 Rc6? Een bijkomend probleem wordt nu dat er steeds ruilacties in de stelling komen met Lxf6 en/of Pd Nd7 is geen zet die je graag doet, maar hier wel de enige om de stelling gelijk te houden. 21 Nf4 Rfc8 22 Ncd5?? Dit verliest heel simpel een pion. 22. Nce2 0ZrZ0ZkZ ZpZ0opa0 pzrobmpo l0znz0z0 0Z0APM0Z ZPZQZPZ0 PZPS0ZPO Z0ZRZ0ZK was natuurlijk de normale zet. Er volgt nu bijna geforceerd 22...Bd7 23. BXf6! BXf6 24. Nd5 Bg QXa2? 25. e5! 25. f4 Bh4 26. Nd4 26. g3? e6! Bg4 27. b4 Qd QXa2? 28. NXc6 bxc6 29. c4 Qa4 30. Nb6 Beter was b5, om meer opties open te houden, vooral voor mijn pionnen. Een voorbeeldvariant waar dit plan in actie komt is 28. Rf1! Rc4 29. f5! en wit heeft een gevaarlijke aanval. Ook 15. Rad1?! e5! 16. Nde2 b4 17. Nd5 NXd5 18. QXd5 Bb5 19. Nc1 staan de witte paarden ineens heel goed, en zijn de zwarte lopers Rfd8 een beetje verdwaald. 17

18 22... NXd5 23 NXd5 BXd5 24 BXg7 BXb3! Deze tussenzet wint simpel een pion, en daarna stort de witte stelling snel in. 25 axb3 KXg7 26 c4 De tweede ronde moest ik nog steeds tegen een duidelijk zwakkere tegenstander, maar het was al een lastigere opgave dan in de eerste ronde. In deze partij kon ik mijn tegenstander al snel verrassen met een variant die ik nog nooit eerder gespeeld had. Hij kende de variant niet goed, en daarna onstonden complicaties die uiteindelijk heel goed voor mij zijn. Er moest even goed gerekend worden, en dat lukte. PIJPERS,A (2330) VON MEIJENFELDT,B (2148) Dit versnelt het einde, maar de stelling lijkt toch al bijna niet meer te redden. Noteboom 2012 Groep A (2) b5 27 cxb5 axb5 28 f4 Qc3 0ZrZ0Z0Z Z0Z0opj0 0Zro0Zpo ZpZ0Z0Z0 0Z0ZPO0Z ZPlQZ0Z0 0Z0S0ZPO Z0ZRZ0ZK Gebaseerd op de truc Dxb5 Dxd2, nu kan ik dames ruilen en daarna Tc3 spelen. Het toreneindspel wint dan vrij simpel, al is dit misschien wat vroeg om op te geven e4 c5 2 Nf3 d6 3 d4 cxd4 4 NXd4 Nf6 5 Nc3 a6 6 Be3 Vlak voor het toernooi had ik deze zet aan mijn repertoire toegevoegd, naast Lg5. Dit leek me een mooi moment om het te testen e5 7 Nf3 Be7 8 Bc4 O-O 9 O-O Be6?! Dit ziet er logisch uit, maar het heeft tactische problemen. De hoofdvarianten zijn Pc6, of Dc7 met het idee om na Lb3 wel Le6 te doen. 10 BXe6! fxe6 11 Na4 Er dreigt nu Pb6, en Pbd7 faalt wegens Pg5. Zwart moet nu dus een concessie doen, het beste is misschien nog Pfd7, maar dat is natuurlijk erg passief. Wit vervolgt dan met c4 om het centrum te controleren Ng4 12 Qd3 Qe8!? Achter het bord ziet deze zet er best gevaarlijk uit, maar achteraf blijkt het niet te werken NXe3 is de enige zet, maar wit staat nog steeds beter: 13. QXe3 b5 14. Nb6 Ra7 15. Nd5 Rb7 16. Qd2 Nc6 17. Rad1 Rd7 18. Qc3 Nb8 19. NXe7+ QXe7 Door lichte stukken te ruilen is het voordeel van de betere structuur relatief belangrijker geworden. Wit staat iets beter, een mooie partij vanuit deze stelling is de volgende tussen Ivanchuk en Topalov, verder zonder commentaar: 20. Rd3 h6 21. Rfd1 Rfd8 22. h4 Kh7 23. R1d2 Qf8 24. Qb3 Qe8 25. a4 Qg6 26. axb5 axb5 27. Re3 Na6 28. QXb5 Nc5 29. Qc4 Ra7 30. Re1 Qe8 31. b4 Na4 32. Qb3 Nb6 33. Red1 Rad7 34. Qd3 Rc8 35. c3 Ra7 36. Qe3 Ra6 37. Qe2 Nc4 38. Ra2 Rac6 39. Ra7 R6c7 40. Rda1 Qf7 41. QXc4 1-0 Ivanchuk,V (2750)-Topalov,V (2783) Morelia Linares Qb3

19 Met een dubbele aanval op e6 en b7. Zwart besluit tot een wanhoopsaanval op de koningsvleugel, die achter het bord nog heel gevaarlijk kan zijn Qg6!? NXe3 14. fxe3 verliest simpelweg een pion. 14 QXb7 RXf3 15 QXe7! Het is altijd oppassen: 15. QXa8?? Qh5 16. h3 RXh3 17. QXb8+ Kf7 en wit gaat mat h6! Dit is de gevaarlijkste zet, Dg5 wordt uit de stelling gehaald zodat zwart daarna de aanval kan voortzetten Nc6 16. Qg5 Rf6 17. QXg6 RXg6f is simpelweg duidelijk beter voor wit. 16 QXd6! b) Ndf6!? 18. QXe6+ Kh7 19. Bg5! Re8 20. Qb6! (20. QXa6? RXf2 21. RXf2 NXf2 22. BXf6 Qg3! ) RXf2 21. RXf2 NXf2 22. BXf6 Nh Kh2 Nf4 24. Qf2 QXf6 en zwart heeft genoeg compensatie 18. Bg5! hxg5! 19. gxh3 gxh4 20. f3! (20. Kh1 Rf8 21. f3 Ne3 22. Rg1 Qh5 23. QXe6+ Kh8 24. Rg4!? RXf3 25. RXg7 KXg7 26. Rg1+ Rg3 27. QXd7+ Kf6 en wit moet eeuwig schaak geven.) Ne Kf2 NXf1 22. RXf1 Rc8 23. c3 Qg Ke2 Nf8 25. Nc5 Re8 26. Nd3 Ng6 27. QXa6 QXh3 28. Qa7 en de zwarte aanval lijkt afgeslagen. Dus uiteindelijk was het na Pd7 ook verloren, maar achter het bord had nog van alles kunnen gebeuren Qh5 17. h3 RXh3 18. QXe6+ Kh8 19. gxh3 QXh3 20. Qc8+ Kh7 21. Qf5+ Kg8 22. Rfe1 17 Nc5 Nu wint het een stuk gemakkelijker NXh2 18 QXe Nb6? ziet er aanlokkelijk uit, maar verliest zelfs: 16...Rh3! 17. Rfd1 (17. BXh6!? QXh6 (17... RXh6 18. f3 en wit leeft weer) 18. gxh3 Nc6! 19. hxg4! (19. QXd6 QXh3 20. QXe6+ Kh8 ) NXe7 20. NXa8 Ng6 en ook met gereduceerd materiaal heeft zwart een winnende aanval.) Nc6 18. QXd6 RXh2 19. Nd5!? (19. Bc5 Ne3! ) RXg2+! 20. KXg2 NXe Kf3 NXc2 22. QXc6 Rf Ke2 QXe Kd2 (24. Kf1 Ne NXe3 QXc6 ) exd5e Rh3? Zwart wil direct verder aanvallen, maar nu hadden de laatste stukken ontwikkeld moeten worden Nd7! is hier dus het beste. Er volgt 17. h4! dit is de beste zet om Lg5 in de stelling te brengen. a) 17. QXd7? werkt niet: 17...Qh5 18. h3 RXh3 19. QXe6+ Kh8 20. gxh3 QXh3 21. Rfd1 Rf8! en hier blijkt wit mat te gaan als hij geen Dxg4 speelt. b) 17. Nc3!? is een grappig idee, maar lijkt niet afdoende 17...Raf8! Rh3? 18. Nd5! Qh5 19. QXe6+ Kh8 20. Nf4! exf4 21. gxh3 QXh3 22. BXf4 18. h4! met een slechtere versie van de variant na 17 h Nd5? werkt nu niet, 18...Qh5 wint simpel Rh3 a) Raf8? 18. QXd7 kan nu wel en wint:18...kh7!? Rh3 19. Nc5 is gelijk klaar 19. Nc5 Qh5 20. Bg5! hxg R3f7 21. Qd6 hxg5 22. f3 21. NXe6c 19 rm0z0zkz Z0Z0Z0o0 pz0zqzqo Z0M0o0Z0 0Z0ZPZ0Z Z0Z0A0Zr POPZ0OPm S0Z0ZRJ0 18. Rfd1 was nog iets harder, maar ik had al een geforceerde winst gezien QXe6 19 NXe6 NXf1 20 RXf1 RXe3 21 fxe3 Nd7 22 Rd1 Nf6 23 Rd8+ RXd8 24 NXd8 Een paardeindspel met verre vrijpion wint bijna altijd, en zeker als het er twee zijn Ng4 25 b4 NXe3 26 c3 Nd1 27 c4 Nc3 28 Nc6 Kf7 29 Nb8 NXa2 30 NXa6 Nc3 31 b5 1-0

20 Nu had ik 2 uit 2, en kon het toernooi echt beginnen. Ik had een redelijk gunstige indeling, want er waren ook genoeg GMs met 2 uit 2. In deze partij wist ik mezelf vlak na de opening onnodig in de problemen te krijgen, maar direct daarna blunderde mijn tegenstander een pion, waarna ik de partij rustig uit kon spelen. HAAST,M (2326) PIJPERS,A (2330) Noteboom 2012 Groep A (3) c4 e5 2 g3 Dit verhindert varianten met Lb4 om het paard op c3 aan te vallen, maar laat wel het volgende toe, wat erg solide voor zwart is c6 3 d4 Bb4+ 4 Bd2 BXd2+ 5 QXd2 d6 Nadat de lopers geruild zijn kan zwart het zich veroorloven om wat passief te gaan staan. Het ruimtenadeel is niet echt meer merkbaar met een licht stuk afgeruild. 6 Bg2 Nf6 7 Nc3 O-O 8 Rd1!? Een interessante poging om de hoofdvariant te vermijden en meer spel in de stelling te houden. 8. e3 Be6 9. b3 exd4 10. QXd4 d5 11. cxd5 NXd5 12. NXd5 BXd5 13. BXd5 cxd5j is de hoofdvariant, en zwart blijkt hier geen problemen te hebben. Nu is er een interessante stelling ontstaan. Wit heeft alle zwarte velden weggegeven, maar heeft daarvoor wel veel ruimte en een slechte loper op h7 teruggekregen Nc5 17 Nf4 NfXe4? Ik was bang dat ik iets actiefs moest doen om anders niet helemaal weggedrukt te gaan worden. Dit was echter helemaal niet nodig, er was niet veel aan de hand als ik gewoon bleef staan. Na Rad8 18. Rfe1 Qe5 is het niet zo duidelijk hoe wit nou echt verder komt. Ook is de loper op g2 niet veel beter dan die op h7. 18 NXe4 NXe4 19 Rde1? 19. NXh5 wint een pion, en zwart kan in geen enkele variant genoeg compensatie krijgen Qg5 20. g4 d5!? 21. cxd5 c5 (ik heb ook een tijdje gekeken naar cxd5 22. QXd5 Rad8 23. QXa5 maar ook hier heeft zwart niks) 22. Qd3 Nd6 Zwart heeft hier wel wat compensatie, maar niet genoeg voor de pion. Ook blijft de loper op h7 erg slecht BXf5 rz0zrzkz ZpZ0lpo0 0Zpo0Z0Z o0z0zbzp 0ZPLnM0Z Z0Z0Z0OP PO0Z0ZBZ Z0Z0SRJ Qe7 9 e3 Bf5 10 Nge2 a e4!? was nu een interessante mogelijkheid. Dit verhindert alle acties door het centrum van wit, die dus op de damevleugel moet gaan spelen. Een voorbeeld van hoe het verder kan gaan: 11. h3 h6 12. O-O Nbd7 13. Nf4 a6 14. g4 Bh7 15. a4 a5 16. b3 Rfd8 met een gelijke stelling, die bovendien erg gesloten is geworden. 11 O-O Na6 12 h3 h5 13 e4 Wit besluit tot actie, mede omdat er verder ook niet veel meer te verbeteren is aan de stelling Bh7 14 f4 exd4 15 QXd4 Rfe8 16 f5 20 Dit werkt tactisch, en nu blijf ik altijd een pion voor. 20 NXh5 Qe5 21 QXe5 RXe5 22 g4 Bh7 23 BXe4 BXe4 24 Ng3 Bd3 25 RXe5 dxe5 Een pion meer en een loper tegen een paard, dit is vrij simpel gewonnen voor zwart. Het is ook instructief om te zien hoe dit wint, wit krijgt nergens meer een kans. 26 Rc1 Rd8 27 Kf2 c5 De witte pionnen moeten op wit worden vastgelegd, dan kunnen ze zwak worden.

21 28 Rc3 b6 29 a3 Rd4 30 Ne2 Rd6 31 Ng3 Kf8 32 Ke3 Bg6 33 Ke2 Ke7 34 Nf1 Ke6 35 Re3 e4 36 Nd2 Ke5 37 Nf3+ Kf4 38 Nh4 Bh7 39 Ng2+ Ke5 40 Ne1 f6 41 a4 g6 42 h4 Bg8 43 b3 Be6 44 g5 Bg4+ 45 Kf2 f5 0-1 Nu had ik dus 3 uit 3, en normaal gesproken zou ik één van de topspelers verwachten. Nu had ik veel geluk, want de enige andere speler met 3 uit 3 was Raoul, die de vorige ronde had gewonnen van GM Guliyev. Ook de andere GMs hadden al punten verloren, en dus had ik een relatief makkelijke indeling. Nog steeds verliep de partij moeizaam, nadat ik in de opening (die we al eerder tegen elkaar gehad hadden) al snel een grote fout maakte. Raoul wist niet optimaal te profiteren, en er ontstond een hele scherpe stelling waar hij uiteindelijk de laatste fout maakte. Een boeiende partij met veel fouten van beide kanten, maar het belangrijkste was dat ik hierna nog een stap dichterbij een echt hoge plaats kwam. 0ZrZ0skZ opzbzpop 0ZnZpZ0Z l0mpo0z0 0Z0Z0O0O Z0M0ZNZR POPL0ZPZ Z0JRZBZ0 Dit is de nieuwste zet van zwart, waarvan ik nog niet op de hoogte was b5 had ik al twee keer eerder tegen Raoul gehad. 14. f5! (14. BXb5 Nb4 15. BXd7 NXa NXa2 QXa2 17. Qb4 NXd7 18. Nd4 Rfb8 19. Qa3 QXa3 20. RXa3 is bijna gelijk) exf5 (de eerste keer, in een vluggertje kwam b4?? en na 15. f6 stond zwart in een paar zetten mat) 15. BXb5 Rab8 16. BXc6 BXc6 17. Nd4 Bd7 18. Rg3 Qb4 19. b3 Rb6! 20. Nde2 Deze stelling kregen we een tijdje later in de interne competitie, en hadden we allebei voorbereid. Ik had gerekend op Dxh4 maar Raoul had gekeken naar het verrassende 20...Bc8!? de partij ging verder met 21. Nf4 (beter lijkt echter 21. Kb2 Ne4 (21... Ra6 22. Kb1 doet niet zoveel) 22. NXe4 dxe4 23. QXb4 RXb4 24. Rc3! Het is cruciaal om de toren eerst actief neer te zetten. Merk ook op dat het paard op e2 heel goed staat en de zwarte pionnen tegenhoudt Rb5 25. Rc7 a6 26. c4 RXe5 27. b4 Nu gaan de witte pionnen lopen, en volgens mijn analyses wint deze stelling voor wit.) Ne4 22. NXe4 dxe4 23. c3?! Qa3+ en zwart stond prima en won later. 14 Kb1? PIJPERS,A (2330) VAN KETEL,R (2254) Dit is de scherpe variant. Noteboom 2012 Groep A (4) e4 e6 2 d4 d5 3 Nc3 Nf6 4 e5 Nfd7 5 f4 c5 6 Nf3 Nc6 7 Be3 Be7 8 Qd2 O-O 9 dxc5 9. Be2 gevolgd door 0-0 is de rustige variant, maar het is niet duidelijk of wit ook voordeel krijgt BXc5 10 O-O-O Qa5 11 BXc5 NXc5 12 h4 Bd7 13 Rh3 Rac8!? Ik wist dus niet wat ik moest doen, en besloot tot deze zet, met de gedachte om mijn koning alvast veiliger neer te zetten. De koning moet echter op c1 blijven, om de toren op d1 te dekken, aangezien de andere toren al van de eerste rij af is. Onlangs kreeg ik deze stelling nog een keer tegen Raoul, en nu speelde ik het sterkere 14. a3 Rfd8 Deze zet lijkt gewoon te langzaam, nu krijgt wit de tijd om rustig de stelling te controleren en daarna pas op de koningsvleugel toe te slaan. (14... f5!? is hier kritiek: 15. exf6 RXf6 16. h5!? b5!? a) 16...Qc7 is de meest solide zet, en waarschijnlijk de beste als b5 niet werkt. Hier is simpelweg g3 goed voor een klein voordeeltje, en de computer geeft het alternatief 17. b4!? Na6 18. h6! g6 (18...Nab8 19. Ne2 a5 20. b5 Ne7 21. Nfd4 RXh6 22. RXh6 gxh6 23. Kb2 ziet er niet duidelijk uit, maar misschien is het wel beter voor wit zoals de computer zegt.) 19. Kb2 nu is c3 gedekt en dreigt b RXf4 20. b5 Nc5 21. bxc6 bxc6 22. Qe3 Qb Ka2 Na4 24. QXb6 NXc Kb3 axb6 26. KXc3 e5 27. Rg3 Re8 met compensatie voor zwart b) Na4 17. NXa4 QXa4 18. Rh4 Ne7 19. Bd3 en wit heeft alles onder controle 17. BXb5 (17. NXb5 QXd NXd2 RXf4 is minimaal gelijk voor zwart) d4! 18. NXd4 (18. Ne4!? NXe4 (18... QXb5? 19. NXf6+ gxf6 20. NXd4 NXd4 21. Rg3+ Kh8 22. QXd4 e5 23. Qd5! gevolgd door Tc3 is heel goed voor wit) 21

22 19. QXa5 NXa5 20. BXd7 Rc7 21. Ng5! RXd7 22. NXe4 RXf4 23. Ng5 Er lijkt hier niet veel aan de hand, maar de zwarte pionnen worden direct onder druk gezet. Het lijkt er op dat wit altijd beter blijft staan, bijvoorbeeld: 23...e5 (23... Rd5 24. Rf3 ) 24. Rf3 RXf3 25. NXf3 Nc4 26. Re1 Rd5 27. Re4 Rc5 28. a4 Ne3 29. NXe5 NXc2 30. Kb1 ) NXd4 19. QXd4 BXb5 20. NXb5! QXb5 21. Rc3 zwart kan nu eigenlijk geen van zijn stukken bewegen. De toren op f6 moet blijven staan om h6 te verhinderen. De beste verdediging is nog 21...Rf5 22. h6 Qb7 23. b4 Rd5 24. QXg7+ QXg7 25. hxg7 RXd KXd1 Rd Ke2 Ne4 28. Rc7 a6 29. c4 met een interessant eindspel) 15. Qe3 Ne7 16. Nd4 a6 17. Kb1 Qc7 Tot zover gaat het allemaal prima voor wit, maar hier speelde ik iets te gehaast 18. h5?! (na 18. Rd2! heeft zwart helemaal geen tegenspel meer en kan wit daarna rustig een koningsaanval gaan opzetten.) Ne4!? 19. NXe4 Nf5 20. NXf5 QXc Ka2 exf5 met (te veel) complicaties. Wellicht is Pf2 nog steeds goed voor wit, maar het had al nooit zo ver mogen komen. In de partij speelde ik Pf6 waarna het gelijk staat, maar uiteindelijk won ik nog wel. 14. Rg3 kan sterk worden beantwoord met 14...f5! 15. exf6 RXf6 en nu is wit net iets te laat om alles goed te dekken en daarna op de betere structuur te spelen, bijvoorbeeld 16. Nd4 Rcf8 17. Rf3 Be8 18. Be2 Bh5 19. Rff1 BXe2 20. QXe2 Qb6 21. Qd2 Ne5! Rfd8 Nu had ik door wat er ging gebeuren: zwart doet op de volgende zetten Le8 en Pe4, wat bijna niet te verhinderen is. 15 f5? Ik besloot dat dit de enige oplossing was, maar ik had bij het berekenen van deze zet het nodige gemist. In de partij Kurnosov-Vitiugov maakte zwart soepel remise na 15. h5 h6 16. g4 Be8 17. Nd4 NXd4 18. QXd4 Ne4 19. Be2 NXc RXc3 RXc3 21. QXc3 QXc3 22. bxc exf5? 17 Qh6 Ne6 18 Bc4 NXe5! Ik had gerekend op f4 en nu wint wit met 19. RXg7+! NXg7 20. BXf7+ KXf7 21. Ng5+ Kf8 22. NXh7+ Kg8 23. Nd5! QXd5 verplicht anders gaat zwart mat 24. Nf6+ Kf7 25. NXd5 Bf5 In de analyse vonden we het niet duidelijk hoe dit stond, maar de computer vindt hier 26. e6+! BXe6 27. NXf4 Rd6 (27... Bf5 28. g4 Be4 29. Rf1 Kg8 30. Nh5 NXh5 31. gxh5 ) 28. b3 en zwart kan zich niet meer verdedigen, het beste is nog 28...Rcd8 29. Qg6+ Kf8 30. h5 d3 31. RXd3 Bf5 32. QXd6+ RXd6 33. RXd6 met groot voordeel voor wit 19 BXe6 Ng4 20 BXf7+? Deze zet speelde ik vrijwel a tempo, een pion met schaak slaan en daarmee de loper redden, dat kan toch niet slecht zijn? 20. Qg5 was hier nodig 20...h6 (20... BXe6 21. RXg4 ) 21. QXf5 Dit is waarom de loper op e6 moest blijven 21...QXf5 22. BXf5 BXf5 23. NXd4j Kh8 0Zrs0Z0j opzbzbop 0Z0Z0Z0L l0z0zpz0 0Z0o0ZnO Z0M0ZNS0 POPZ0ZPZ ZKZRZ0Z0 En hier realiseerde ik me dat ik ondanks het tijdelijke extra stuk grote problemen had. 21 Qg Ne4! hadden we allebei gemist, en wint heel simpel een pion 16. NXe4 dxe4 17. QXa5 NXa5 18. Nd4 exf5 16 Rg3 Nu krijgt wit een gevaarlijke aanval, en is alles weer mogelijk d4? Dit was ook de zet die ik verwacht had, maar niet de beste Nb4! was hier sterk, om zelf de tegenaanval op te zoeken: 17. Bd3 a) 17. a3 NXc2! b) 17. Qh6 Ne6 18. a3 (18. RXg7+ NXg7 19. Ng5 RXc3 ) NXc2 19. NXd5 Bc6! 21. Qh5 faalt op 21...dXc3 22. RXg4 Be6! NbXd3 18. cxd3 Ne6 en zwart heeft de stelling onder controle 26. NXg6+ Kh7 27. Nf Qc7?? h6 is de meest logische zet, en ook de beste. Als de dame weggaat kan zwart op c3 slaan met een hele goede stelling. De computer vindt echter nog een geniale poging voor wit: 22. Rh1!! (22. Qe7 dxc3 23. Bb3 Bc6 24. RXd8+ RXd8 25. a3 Re8 26. Qd6 cxb2g is de normale gang van zaken) hxg5 23. hxg5+ Nh6 24. gxh6 g6! (24... g5 25. RXg5 er dreigt nu h7 en Tg Rf8 26. Bb3 Rce8 27. Nd5 met compensatie) 25. Nh4! en nu heeft zwart maar één zet die wint 25...RXc3! (25... dxc3? 26. NXg6+ Kh7 27. Ne7 Qe5 28. Rg7+ QXg7 29. hxg7+ KXg7 30. NXc8 en wit staat (bijna) gelijk)

23 (27. bxc3 is objectief nog het beste 27...Qb Bb3 Rg8 29. Nf8+ RXf8 30. Rg7+ Kh8 31. RXd7 dxc3 en zwart moet nog even werken voor het punt) RXf8 28. Rg7+ Kh8 29. Bg6 Qe5! 30. bxc3 Ba4 31. Rh7+ Kg8 32. Rg7+ QXg7 33. hxg7 KXg7 34. Bh5 Rh8! 35. Rh3 dxc3 36. g4 f4! 37. RXc3 Bc6 22 RXg4 fxg4 23 NXd4 De sterke tegenstanders kunnen niet altijd uitblijven, en nu moest ik als ongedeeld koploper met zwart tegen Erik vd Doel. Ik wist hem in de opening met verrassen met een slimme zetvolgorde, en makkelijk gelijkspel te behalen. Daarna ging het echter mis, en in het middenspel en eindspel miste ik toch net wat handigheid. Ik verloor uiteindelijk de partij en de koppositie, maar ik had zeker kansen op meer. VAN DEN DOEL,E (GM, 2569) PIJPERS,A (2330) Nu zijn de rollen ineens totaal omgedraaid: wit heeft meer materiaal en van de zwarte aanval is niets meer over. De rest is niet moeilijk meer. Noteboom 2012 Groep A (5) h6 24 Qg6 Qg3 25 Bd5 Be8 26 QXg7+ KXg7 27 Nf5+ Kh8 28 NXg3 b5 29 a3 a5 30 Be6 RXd1+ 31 NXd1 Rc7 32 BXg4 Bc6 33 Ne3 Kg7 34 Ngf5+ Kg6 35 g3 b4 36 axb4 axb4 37 b3 Be4 38 Nd6 Rc3 39 NXe4 RXe3 40 h e4 c5 2 Nf3 g6! In de voorbereiding had ik opgemerkt dat Erik verschillende anti- Sicilianen speelt na 2... d6. Met deze volgorde kon ik die er allemaal uit halen. 3 d4 Het nadeel van 2... g6 is dat wit voor een Maroczy opstelling kan kiezen met 3. c4 maar ook dit was ik nu bereid om te spelen, zeker gezien de toernooisituatie cxd4 4 NXd4 Nf6 5 Nc3 d6 En nu zitten we weer in een gewone draak. Het was al snel duidelijk dat mijn zetvolgorde effectief was, Erik dacht nu bijna 20 minuten na. 6 Be2 Bg7 7 O-O Nc6 8 Nb3 O-O 9 Re1 Dit is de beste variant met Le2. Zwart kan de witte stelling niet direct aanpakken en er ontstaat een rustige speelstelling. 9. Bg5 a6 10. f4 b5 11. Bf3 b4 en 9. Be3 Be6 10. f4 Qc8 11. h3 Rd8 12. Bf3 Bc4 13. Rf2 e5 14. Rd2 Bh6 zijn minder goed voor wit 9... b6 Hier waren ook verschillende alternatieven, die allemaal leiden tot een gelijke stelling met kansen voor allebei. 10 Nd5 Bb7 11 Bf1 Rc8 12 c3 e6 Een andere mogelijkheid is Pd7, maar ik vond het zeker niet erg om wat stukken te ruilen NXf6+ BXf6 14 Bh6 Bg7

24 14... Re8 is misschien iets handiger, om de sterke loper te behouden. Ik was een beetje bang voor 15. a4 maar hier heb ik altijd a6 om a5 met b5 te kunnen beantwoorden. Ik kan verder gaan met Pe5-c4 of Dc7-Td8. 15 BXg7 KXg7 16 Qd2 Qe7 17 Rad1 Rfd8 18 a4 Qf6 19 Qe3 e5!? Dit was het idee achter Lg7. Nu de lopers geruild zijn is dit niet zo erg, en kan ik uiteindelijk d5 voorbereiden. De stelling lijkt nu meer op een Najdorf. 20 Nd2 Met afwachten bereikt wit ook niet veel, en deze zet bevat wat tactische ideeën d5 21 exd5 RXd5 22 Ne4 Qd8 23 Qf3 0Zrl0Z0Z obz0zpjp 0onZ0ZpZ Z0Zro0Z0 PZ0ZNZ0Z Z0O0ZQZ0 0O0Z0OPO Z0ZRSBJ0 De meest gevaarlijke zet, zwart moet nu even goed rekenen Na5? RXd1 was de enige zet, er volgt nu 24. RXd1 Qe7 25. Nd6 Rd8 26. NXb7 QXb7 en de extra centrumpion compenseert voor het nadeel paard tegen loper. De stelling is ongeveer gelijk, wel kunnen beide spelers nog goed op winst spelen. 24 RXd5 BXd5 25 Rd1 Rc7 26 Qg3! Rd7 Ik had hier van te voren f6 gepland, maar dan komt 27. NXf6! 27 Bb5 27. QXe5+!? gaat in op een lange geforceerde variant: 27...f6 28. NXf6 QXf6 29. RXd5 QXe5 30. RXe5 Rd1 31. f3 Nc4 32. Re7+ Kf8 33. RXa7 Nd2 34. Kf2 NXf1 35. RXh7 en ook hier staat wit goed Nc6 28 BXc6 BXc6 29 QXe5+ Kh6 30 RXd7 QXd7 31 Nd6 BXa4 32 h4 Qe6 33 QXe6 Het alternatief was 33. Qf4+ Kg7 34. NXf7 QXf7 35. QXa4 met een heel goed dame-eindspel. Wit heeft een pion meer en een veel veiligere koning, dat moet genoeg zijn voor de winst. Dit lijkt me een stuk veiliger dan de partijvoortzetting fxe6 34 Nc8 Bd7?? Een grote blunder, maar de vraag is of de stelling nog te redden was De goede volgorde is g5 35. NXa7 (35. hxg5+ KXg5 36. NXa7 Bd7 is de stelling die ik in de partij voor ogen had (met zetverwisseling). Het is moeilijk na te gaan hoe dit staat, maar zwart heeft zeker remisekansen door zijn actieve koning.) gxh4 36. Nc8 b5 37. Nd6 Kg5 38. Kh2 Kg4 39. b4 Kf4 40. c4 bxc4 41. NXc4 en alweer is het niet duidelijk, al ziet dit er wel erg goed uit voor wit met de vrije b-pion. 35 NXa7 g5 36 c4! 0Z0Z0Z0Z M0ZbZ0Zp 0o0ZpZ0j Z0Z0Z0o0 0ZPZ0Z0O Z0Z0Z0Z0 0O0Z0OPZ Z0Z0Z0J0 Wit hoeft natuurlijk niet te slaan. Nu is de c-pion niet meer tegen te houden gxh4 37 b4 Kg5 38 c5 bxc5 39 bxc5 e5 40 c6 Be6 41 c7 h3 42 g3 Kg4 43 c8q BXc8 44 NXc8 Kf3 45 Nd6 e4 46 Kh

25 Nu had ik dus 4 uit 5, met een halfje achterstand op de drie koplopers, vd Doel, de Jong en Wantola. Wat er op de topborden gebeurde kon mij eigenlijk niet veel schelen, de enige taak voor mij was om mijn eigen partij te winnen. Ik had alweer geluk met de indeling, ik mocht tegen de zwakste speler met 4 uit 5, en ook nog met wit. Vol ervoor gaan dus, en hier de partij: Deze zet is moeilijk te begrijpen. De enige veilige plek voor de zwarte koning was b8, en nu wordt ook de damevleugel open gemaakt. Daarnaast krijgt zwart ook nooit aanval op de damevleugel Qc5 was de normale zet, maar na 15. Qd3 (of 15. Ne2 Rc8 16. Qd3 Qe5 17. Nd4 ) Qe5 16. Na4 houdt wit het initiatief PIJPERS,A (2330) VAN DER AUWERAERT,E (2056) Noteboom 2012 Groep A (6) e4 c5 2 Nf3 d6 3 d4 cxd4 4 NXd4 Nf6 5 Nc3 a6 6 Bg5 e6 7 f4 Qc7 8 BXf6 gxf6 9 f5 Deze variant vind ik objectief niet erg goed, maar ik win er wel veel mee omdat zwartspelers al snel de fout in gaan Nc6 10 fxe6 fxe6 11 Bc4 NXd4 12 QXd4 Be7?! Deze zet is te passief. Zwart heeft een hele slechte structuur, en moet direct actief worden om dit te compenseren. De beste (en meest gespeelde) zet is Rg8 13. O-O-O Qc5 de meest solide zet, die direct gelijk maakt. (na RXg2 heeft wit het interessante offer 14. QXf6!? Bd7 houdt het meeste spel in de stelling, bekijk bijvoorbeeld de partij 14. Bb3 O-O-O 15. g3 Be7 16. Na4 Rg5 17. Rd3 Re5 18. Rc3 Bc6 19. Qa7 Kd7 20. Bd5 exd5 21. Nb6+ Ke8 22. exd5 RXd5 23. NXd5 Qa5 24. NXe7 BXh1 25. Qf2 KXe7 26. Qe1+ Kf8 27. QXh1 QXa2 28. QXb7 Qa Kd2 Re8 30. Re3 RXe3 31. KXe3 Qg Kd3 QXh2 33. Qc8+ Ke7 34. Qc7+ Ke6 35. Qc8+ Ke7 36. Qc7+ Ke6 37. Qc8+ Ke7 38. Qc7+ 1/2-1/2 Radjabov,T (2744)-Grischuk,A (2728)/Sochi RUS) 14. QXc5 dxc5 15. Na4 Rb8 16. Nb6 RXg2 en wit kan verschillende eindspelen bereiken, maar geen voordeel 13 O-O-O Bd7 14 Bb3 b5? 15 Qd3 Qc5 16 e5?! Dit wikkelt af naar een beter eindspel, maar ik had mijn kansen daar iets overschat. Daarnaast heeft wit al groot voordeel en is het helemaal niet nodig om af te wikkelen. Zeker gezien de toernooisituatie, waar ik moest winnen, was het beter om een goed middenspel te spelen dan een eindspel voor twee resultaten. Na 16. Ne2! Qe5 17. Nd4f heeft zwart veel grotere problemen dan in de partij fxe5 17 Ne4 Qb6 18 NXd6+ BXd6 19 QXd6 QXd6 20 RXd6 Ke7 21 Rhd1 Rhd8?? Na deze zet moet zwart voor altijd passief blijven en kan wit simpel winnen Ra7 was de enige zet. Wit staat dan nog steeds duidelijk beter, maar zwart heeft best redelijke remisekansen. Het grote verschil is nu dat de h8-toren actief kan gaan worden. 22 a3 a5 23 g4! rz0s0z0z Z0Zbj0Zp 0Z0SpZ0Z opz0o0z0 0Z0Z0ZPZ OBZ0Z0Z0 0OPZ0Z0O Z0JRZ0Z0 Een diepe zet, om het laatste tegenspel van zwart eruit te halen. Nu is zwart helemaal machteloos. rz0zkz0s Z0lba0Zp pz0opo0z ZpZ0Z0Z0 0Z0LPZ0Z ZBM0Z0Z0 POPZ0ZPO Z0JRZ0ZR a4?! Dit is wel hele slechte techniek, maar de stelling was toch al verloren. Het idee achter g4 was b4 24. axb4 axb4 25. Kb1 Ra7 26. BXe6 Rda8 27. RXd7+ KXe6 28. R1d6m en veld f5 staat nu gedekt. Hierdoor kan zwart ook geen b4 meer doen, en moet hij de hele partij passief blijven afwachten. Dit gebeurde niet, en toen was het snel afgelopen.

26 24 Ba2 Rac8 25 c3 Rc5 26 BXe6 BXe6 27 RXd8 BXg4 28 R8d5 De meest precieze zet, nu kan zwart gelijk opgeven. Hierna was het tijd om even goed te kijken hoe alles er voor stond. De stelling bij de Jong - vd Doel was ongeveer gelijk, maar kon nog alle kanten uit. Wantola had met zwart een remisevariant in de opening ontweken tegen Guliyev, en leek ook beter te staan. Uiteindelijk vielen alle uitslagen perfect voor mij: het werd remise bij de Jong - vd Doel, Guliyev wist alsnog te winnen en zelfs de partij Smeets - van Oosterom (allebei 4 punten) werd remise. Gedeeld 1-4 dus, de gunstigste eindstand voor mij. Ik heb het toernooi best redelijk gespeeld, maar ook niet heel bijzonder goed. Zo zie je maar weer dat je met een beetje geluk in een 6-rondig toernooi heel ver kan komen

27 K Ik kan wel aardig spelen als ik mijn stelling heb! Interview met Michiel van Wissen Nogmaals van harte gefeliciteerd met je overwinning in het Leids Kampioenschap! Wat waren je verwachtingen voor het toernooi? Ik was vijfde op rating dus dan verwacht je ook een beetje rond die plaats te eindigen. Vorig jaar was ik natuurlijk ook gedeeld eerste met vier anderen, even denken, met Wantola, Heemskerk, Van Haastert en Van Briemen. Voorafgaand aan dit toernooi was Edwin van Haastert voor mij de absolute topfavoriet. Maar die bleek toch aan het einde van het toernooi niet in zijn beste vorm te steken en eindigde met twee nederlagen. Het scheelde ook dat ik bij aanvang van het toernooi heel even werkloos was... Maakt dat zo n verschil? Jazeker! Ik kon wat meer tijd stoppen in de voorbereiding. Die kreeg ik gelukkig ook een paar keer op het bord. En je begint als je niet gewerkt hebt toch veel uitgeruster aan de partij. In de laatste ronden was ik weer aan het werk en merkte ik meteen dat het allemaal toch wat stroever liep, haha! Loop je partijen eens langs... Ik begon met wit tegen Michael Kubbenga, een Spaanse partij. Op een gegeven moment had ik een aardige combinatie. Dat was een beter begin dan het jaar ervoor want toen begon ik met twee remises tegen wat mindere goden. De tweede ronde had ik zwart tegen Frans Erwich. Vanuit het Italiaans kwamen we in het Spaans terecht. Frans offerde op een gegeven moment een pion voor actief spel. Die heb ik gepakt en daarna liet Frans een kans op gelijk spel liggen. Marcel de Jeu was mijn tegenstander in de derde ronde. Dat werd een Pirc die ik wel aardig speelde. Ik had dit ook voorbereid via een partij van Karjakin. Hij probeerde zich te bevrijden met een kwaloffer, dat op zich nog wel kon, maar kort daarop combineerde hij verkeerd en dat kostte nog een stuk. Tegen Raoul kreeg ik ook mijn voorbereiding van het Slavisch op het bord. We kwamen in een gelijke stelling maar ik speelde dat niet echt slim. In tijdnood gaf ik een pion weg. Daarna deed Raoul het niet optimaal en toen stond het gelijk. Maar het was wel geluk dat Raoul daar niet meer uit haalde. Daarna had ik wit tegen Ad van den Berg. Dat was echt een comedy of errors, maar wel een leuke partij. Ad speelt heel veel dus voorbereiden heeft niet zo heel veel zin. Ik probeerde in een voor mij bekend stellingstype te komen maar hij pakte het goed aan. Daarna,...afijn dat kunnen de lezers in mijn analyse wel volgen. Hij gaf trouwens wel wat snel op. Ik had een prettig eindspel met een pion meer. Maar inmiddels had ik ook weer een baan en vertrouwde ik met de vermoeidheid van het werk in mijn lijf mijn techniek ook weer niet helemaal voor de volle honderd procent, haha! Daarna zwart tegen Arthur Pijpers. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dacht dat dat een zware dobber zou worden. In de competitie had ik Frans tegen hem gespeeld en verloor ik, hoewel dat ook weer niet op die manier had gehoeven. En Arthur is heel goed met wit. In de KNSB schopte hij vorig jaar toch ook wat spelers als Twan Burg tamelijk hard van het bord en scoorde hij ook een norm. Ik had met name het Italiaans goed voorbereid maar om een of andere reden koos Arthur voor het Spaans, wat hij ook wel speelt maar minder vaak. Ik kreeg een variant op het bord die ik vroeger wel eens goed bekeken heb. Ook deze partij heb ik geanalyseerd, al is het niet met de computer, die zal er wel weer gehakt van maken! Ik kwam goed te staan. Maar in tijdnood had het ook weer kunnen kantelen en liet Arthur weer de beste zetten na. Daarna stond ík weer beter. Maar je moet toch altijd op blijven letten, haha! 27 Ha, mooie titel voor het interview! De laatste ronde tegen Ivo stond je een halfje voor op hem... Ja en de rest stond daar achter dus was inmiddels uitgeschakeld. Remise was dus voldoende en de druk lag daarom bij Ivo. Ook in die partij had ik profijt van de voorbereiding. Ivo speelt Draak en toevallig was die dag ervoor het blad New in Chess in de bus gevallen met een artikel daarover! Ivo week wel af, maar stond al snel minder. Daarom bood hij na dertien zetjes remise aan en was ik kampioen! Mooie reeks! Verbaasde het dat Ivo remise aanbood? Nou, hij stond wel duidelijk slechter. Ik hoefde niet lang na te denken. Alhoewel ik een goede stelling had met een gratis aanval op komst. Maar remise was genoeg voor de titel. Tja, waarom Ivo het aanbood...ik denk omdat hij niet het risico van een nederlaag wilde lopen en de tweede plaats veilig wilde stellen, hoewel dat wel gedeeld was. Er hangt toch een geldprijsje aan, en ik kan me voorstellen dat Ivo niet helemaal ongevoelig daarvoor was, haha! Of misschien speelde ook de rating een rol. Bij verlies van een lager gerate speler ben je toch wat meer kwijt dan bij een remise. En als hij het te laat aanbiedt kan ik misschien gewoon weigeren en risicoloos op winst spelen. Had je een bepaalde strategie in dit toernooi? Ik richt me wel specifiek op de tegenstander. En verder kon ik me dus goed voorbereiden. Maar je probeert ook in stellingstypen te komen die je liggen. Verder heb ik de neiging nog wel eens lang na te denken en dan kan het in tijdnood weer alle kanten op. Dus dat probeerde ik ook te vermijden. En verder speelt de wedstrijdstand ook wel een rol en of je wit of zwart hebt. Met wit ben ik toch wel iets sterker. In de partij tegen Arthur hadden we allebei 4,5 uit 5 dus remise zou ook acceptabel geweest zijn, hoewel dan ook weer mensen uit het achterveld terug konden komen. Tegen Ivo was remise dus voldoende. Maar om nu met wit bewust op remise te spelen dat leek mij niet helemaal in mijn speelstijl passen. Ik koos dus die variant in de Draak waarbij je een beetje gecontroleerd aanvalt. Oh, shit...we zitten wel lekker te praten hier maar ik moet mij even aanmelden voor de interne, het is al bijna tien voor acht! Zo, zijn we weer... dus kampioen! Mooie prestatie, vroeger mocht je dan naar de voorrondes van het Nederlands Kampioenschap... Ja, het leuke is dat ik dat ook een keer daaraan mocht meedoen. Dat was toen deze voorrondes in Enschede waren en ze ook wat lokale helden mee wilden laten spelen. Ik ben daarnaast ergens in de jaren 90 ooit kampioen geweest van de Overijsselse schaakbond, gedeeld met Ton Ellenbroek. Ik was toen een jaar of 18 en we moesten toen een beslissingsmatch spelen en die verloor ik. Nu dus de Leidse schaakbond. Je woont in Schiedam. Hoe ben je eigenlijk bij LSG terecht gekomen? Ik ging een jaar of zeven geleden werken in Leiden. En hoewel ik in Schiedam woonde, leek het mij praktisch om op dinsdag direct uit het werk door naar het schaken te gaan. In het begin speelde ik niet zoveel in de interne competitie, nu wat meer. Ik had in het begin ook nog geen rijbewijs en ging op de fiets vanuit het werk en dan weer met de fiets terug naar het station. Ik moest toen wel de laatste trein in de gaten houden, die ging geloof ik rond kwart over twaalf. Nu met de auto is het allemaal een stuk makkelijker en kan ik af en toe ook wat langer blijven. En toen mijn werk verhuisde ben ik eigenlijk een beetje blijven hangen hier. Weliswaar heb je in Schiedam of Rotterdam ook clubs. Maar qua bereikbaarheid scheelt Leiden niet heel veel met bijvoorbeeld de binnenstad in Rotterdam, als ik bijvoorbeeld bij RSR Ivoren Toren of Charlois Europoort zou spelen. Dan kan ik wel weer met

28 het openbaar vervoer maar dan moet ik ook weer goed die laatst mogelijke verbinding in de gaten houden. Het bevalt dus goed hier? Ja, ik vind het altijd wel gezellig op de club. En het is natuurlijk ook wel leuk dat de interne hier redelijk sterk bezet is. Eigenlijk voor iedereen zijn er wel genoeg tegenstanders rond het eigen niveau of net daarboven. Dus iedereen heeft de mogelijkheid om zich verder te ontwikkelen. Schiedam stelt bijvoorbeeld niet zoveel voor qua niveau en tegenstand die je intern krijgt. En extern speel je voor het eerst dit seizoen in het eerste. Ja, ik denk dat dat indirect wel een gevolg is van het kampioenschap. Niet alleen door de titel maar ook omdat mijn rating door die prestatie weer lekker gestegen is. Ik zit daarmee net boven Raoul van Ketel en Wim Heemskerk. Maar volgend jaar kan het weer anders zijn en kunnen zij weer boven mij staan. Hoezo, ga je niet gewoon lekker door?! Haha, ja dat wil ik natuurlijk wel! Maar ik ben de laatste tijd een beetje uit vorm. Extern heb ik verloren en in de competitie laatst tegen Leendert Pols. Waardoor wordt die vorm beïnvloed? Dan kom ik toch weer terug op dat beetje rust voor de partij zodat je je ook goed kunt voorbereiden. Dat scheelt altijd wel een slok op een borrel. En ik heb ook tijdens de partij wel rust nodig voor mijn concentratie. Laatst speelden we extern tegen Sas van Gent, de speelzaal was een café en toen we binnenkwamen waren ze aan het biljarten daar met veel lawaai. Wij zaten dan wel in een achteraf zaaltje maar elke keer als die deur open ging kwam het rumoer je tegemoet. Nu zal de tegenstander daar ook last van hebben maar die weten wel ongeveer welke omstandigheden ze kunnen verwachten dus die kunnen zich daar beter op instellen. Wat zijn je verdere verwachtingen over je eigen ontwikkeling en je ambities? Ik ben Fide-meester. Dus ik wil eigenlijk weer naar die Ik heb nu Op zich kan ik wel aardig spelen als ik mijn stelling heb. Mijn sterke punt is vooral tactisch. Ongelijksoortig materiaal, activiteit, dat is wel mijn kracht. Ik ben niet zo n positiespeler en ook verdedigen is niet mijn sterkste kant. Ik heb ook liever wit. Met zwart valt er nog wel het nodige werk te doen, ook aan mijn openingen. Maar dat geldt voor het eindspel ook. Ik zat gisteren in Nunn s Chess Endings te werken en dan zie je toch ook weer een hoop leerzame dingen. Ik ben dat aan het bekijken voor de komende training die ik aan LSG-ers ga geven. Het is leuk om training te geven zeker als ik daar ook zelf nog wat van ga leren! Maar ik zie nu dat het acht uur is dus we gaan lekker een potje spelen! 28

29