Jaren 30 deurbeslag. Ton Model

Transcriptie

1 Hartelijk dank voor uw interesse in dit product van de firma Weijntjes. Hieronder vindt u informatie over de stijl, design, periode waaruit het stamt en/of de ontwerper van het product. Jaren 30 deurbeslag. Ton Model Het ton model dankt zijn naam aan het bolle uiterlijk (de vorm van een ton) van de zwarte greepdelen. Rond 1920 werd het ton model geïntroduceerd. Het herkenbare deur- raam- en meubelbeslag werd gebruikt bij de duurdere woningen in de jaren 30. Een mooi voorbeeld is de Linnaeushof in Amsterdam waar de huizen allemaal werden voorzien van tonmodel deurkrukken. Als materiaal Voor de ton werd toen been gebruikt, vervaardigt uit koehoorn. Dat kan tegenwoordig niet meer omdat de huidige koeien ander voedsel krijgen waardoor de hoorns veel zachter zijn. Sinds 15 jaar brengt Weijntjes replica s op de markt die standaard geleverd worden met eiken, zwart gelakte tonnetjes. Art Het is mogelijk de eiken tonnetjes te vervangen door ebbenhout. Zwart ebbenhout is een heel harde houtsoort dat niet werkt bij wisselende kamertemperatuur en dan los gaat zitten, eerste klas ebbenhout is door en door zwart. Deurkruk Tonmodel art. 161 Deurkruk Tonmodel art. 162

2 Frankfurter beslag Bij de grote uitbreidingen van de stad Frankfurt tussen 1925 en 1930 werden woningen in de sociale klasse gebouwd. In dit nieuwe Frankfurt werd de sociaaldemocratische stroming gekoppeld aan het Nieuwe Bouwen. Door de beperkte middelen in deze tijd was het noodzakelijk om alle bouwelementen zoveel mogelijk te standaardiseren. De architect Ferdinand Kramer ( ) van de stedelijke afdeling van Typisierung maakte een begin met het standaardiseren van de deur. Hiertoe hoorde ook het beslag. Een paar modellen deurkrukken, waarvan sommigen in Bauhaus-stijl waren het gevolg. Deze werden daarna in grotere series gefabriceerd. In Nederland is het Frankfurter model deurkruk vooral in de jaren 1930 tot 1950 populair geweest. Het model is nog steeds verkrijgbaar (Weijntjes art. no.472). Deurkruk Frankfurter model art. 472 Kropholler Deurkruk, artikel nummer 1 van Weijntjes, is een replica van een originele Kropholler deurkruk.alexander Jacobus Kropholler is een Amsterdamse architect uit de eerste helft van de 20 ste eeuw. In publicaties pleitte hij voor het vasthouden aan traditionele bouwwijzen in moderne architectuur, het traditionalisme. Hij is vooral bekend van de bouw van robuust bakstenen kerken zoals de Hofkerk op het Linnaeushof in Amsterdam en de woonhuizen in dezelfde stijl daar omheen, gebouwd in

3 Kropholler deurkruk in de Hofkerk Deurkruk Kropholler model art. 1 Amsterdamse School De Amsterdamse School is een expressionistische architectuurstijl die in de eerste decennia van de vorige eeuw vooral in Amsterdam en omgeving werd toegepast. De term werd in 1916 in het Bouwkundig Weekblad geïntroduceerd als benaming voor de groep architecten die zich afzetten tegen het rationele Berlagiaanse traditionalisme binnen de archtitectuur. De architecten van de Amsterdamse School waren gecentreerd rond de invloedrijke plaatselijke architectenvereniging Architectura et Amicitia. De bekendste leden waren Michel de Klerk, Piet Kramer en Johan van der Mey. Kenmerkend is de decoratieve versiering van de gevels en uitbundig metselwerk langs schoorstenen, daklijsten en kozijnen. Er worden vooral traditionele materialen als baksteen, dakpannen, riet en hout toegepast. Voor de constructie maakte men al gebruik van gewapend beton waardoor een brede horizontale belijning van de ramen mogelijk werd. Dit materiaal was echter niet zichtbaar. Er werden decoratieve elementen aangebracht zoals sculpturen in natuursteen en hout, siersmeedwerk en glas in lood, als overgang tussen interieur en exterieur, waarvan men vond dat het een harmonieus geheel moest vormen. Ook in het deurbeslag komt de decoratieve versiering tot leven door sterk gebogen vormen en toepassing van sculpturen en andere expressionistische elementen. Voorbeelden zijn deurkrukken 268, 269, 273, 361 en 366 van Weijntjes. Het Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade wordt beschouwd als het vroegste werk van de Amsterdams School met haar expressieve ex- en interieur. Andere hoogtepunten van de Amsterdamse School zijn de woongebouwen "Het Schip" en "De Dageraad" in Amsterdam. Michel de Klerk wordt als belangrijkste architect van de stroming beschouwd. Mede door zijn vroege overlijden duurde de bloeiperiode van de Amsterdamse School niet erg lang.

4 Amsterdamse School deurkruk 1 Deurkruk Amsterdamse School art. 307 Bakeliet Bakeliet (fenolformaldehyde, pf) werd in 1904 ontwikkeld door de in 1889 naar de Verenigde Staten geëmigreerde en in Gent geboren Belg Leo Hendrik Arthur Baekeland ( ). Baekeland onderzocht de harsen die uit fenol en formaldehyde ontstaan waren. Hij ontdekte daarbij dat als hij de harsen onder druk zette en ze verhitte er een zachte stof ontstond die kneedbaar was. Men kon de hars ook verpoederen en onder druk zetten en verhitten. Na afkoeling kreeg de hars een harde vorm. Eén van de eigenschappen van deze stof was dat het geen elektrische stroom geleidde. Het bood ook weerstand tegen hitte en verwering. Als grondstof voor bakeliet werd in het algemeen fenol-kresol-formaldehyde perspoeder gebruikt met houtmeel als vulstof. Andere toegepaste vulstoffen waren later asbest, textielsnippers en mica. Bakeliet werd eerst tot zogenaamde tabletten gevormd. Daarna werden deze in persmatrijzen tot de gewenste vorm geperst. De tabletten konden ook in een zogenaamde spuitmatrijs tot voorwerpen worden gespoten. Het productieproces van bakeliet werd op 18 februari 1907 vastgelegd in het zogenaamde warmtedruk patent. Het werd snel een wereldproduct. Baekeland richtte in 1910 de General Bakelite Company op en bouwde een fabriek te Perth Amboy. In bijna alle landen werden filialen geopend. Baekeland heeft een hele reeks processen moeten voeren om zijn rechten te beschermen, die hij uiteindelijk allemaal heeft gewonnen. De Company groeide in 1922 uit tot de Bakelite Corporation. Tot 1939 was hij president van deze wereldwijde organisatie. In dat jaar werd het concern overgenomen door het in 1934 opgerichte Union Carbide. In 1944, het jaar dat Leo Baekeland overleed, bereikte de jaarlijkse productie van fenoplasten ongeveer ton. Op het hoogtepunt van de bakelietproductie werden meer dan verschillende onderdelen door de Bakelite Corporation aan 35 grote industrieën geleverd. Voorbeelden hiervan zijn behuizingen van stopcontacten en schakelmateriaal, stoelen en tafels, grammofoonplaten, foto- en filmapparatuur, huishoudelijke artikelen, bakeliet, vernissen om metaal te beschermen en vele andere toepassingen.

5 In Nederland begon Philips in 1923 met de fabricage van producten van bakeliet. De merknaam was Philite. In de crisisjaren was dit een overlevingsartikel voor deze fabriek. Ook de firma Gebroeders van Niftrik uit het Brabantse Putte begon in 1929 met het produceren van bakeliet. Toepassing in de bouw was onder andere het schakelmateriaal van elektrische installaties. Het verving de van porselein gemaakte schakelaars en wandcontactdozen. Ook deurkrukken en slotschilden werden van dit materiaal gemaakt, evenals telefoons, radiokasten enzovoort. De in 1929 opgerichte N.V. Nederlandsche Apparatenfabriek Nedap, aanvankelijk gevestigd in Amsterdam en vanaf 1947 te Groenlo, stimuleerde ook de verbreiding van bakeliet in Nederland. Vanaf de oprichting verwerkte het bedrijf dit materiaal. De kleur ervan was over het algemeen zwart tot donkerbruin, maar daarnaast werden ook wel andere kleuren zoals rood, groen en zelfs wit toegepast. Weijntjes heeft de originele Philite deurkrukken nog leverbaar (art. 9180) en opnieuw Bakelieten deurbeslag laten maken. Zie artikel nummers 8379 en Originele Bakelieten deurkruk Deurkruk Dudok Bakeliet art Wij wensen u veel gebruiksgemak met het door u gekochte product van de firma Weijntjes.