Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten. Kamer van Koophandel Noord-Nederland

Transcriptie

1 Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten Editie 2010/2011 (tweede meting) Kamer van Koophandel Noord-Nederland Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 1

2 Colofon Benchmarkonderzoek toeristisch-recreatief beleid van gemeenten - Editie 2010 / 2011 is een uitgave van de Kamer van Koophandel Noord-Nederland Groningen, juli 2011 Contactpersoon: Jeanine Sterken, beleidsadviseur Regiostimulering De informatie uit dit onderzoek mag worden overgenomen, mits met correcte bronvermelding. Foto voorblad: Drents Museum in Assen Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 2

3 Inhoud Benchmark R&T, toelichting Noord-Nederland 4 Uitkomsten voor Noord-Nederland en Nederland totaal 6 Ranglijst gemeenten 17 Bijlagen Bijlage 1 Verantwoording uitvoering 2 e meting 18 Bijlage 2 Uitkomsten gemeenten Noord-Nederland 20 Bijlage 3 Verklaring definities en begrippen 23 Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 3

4 Benchmark R&T, toelichting Noord-Nederland Recreatie en toerisme (R&T) vormen een sector met groeipotentie. Als gevolg van demografische ontwikkelingen neemt het aantal mensen met relatief veel vrije tijd toe. Ook de toegenomen welvaart werkt in de hand dat mensen meer besteden aan kortere en langere vakanties en uitstapjes. De overheid moet met haar beleid inspelen op deze groeikansen. De benchmark Recreatie & Toerisme onderzoekt in hoeverre de gemeenten dat doen. De benchmark is in 2008 voor het eerst gehouden en is in 2010/2011 herhaald. Opdrachtgever waren de Kamers van Koophandel. Het onderzoek is uitgevoerd door het bureau Project NL in Delft.. Respons In de tabellen op de volgende pagina's staan de uitkomsten voor Noord-Nederland en die voor Nederland als geheel naast elkaar. Bovendien zijn de uitkomsten van de vorige peiling vermeld. Dit jaar hebben landelijk driehonderd gemeenten de vragenlijst beantwoord; 47 daarvan waren afkomstig uit Noord-Nederland, te weten elf uit Groningen, 25 uit Friesland en elf uit Drenthe. In procenten uitgedrukt ligt de deelname net boven de zeventig. In Noord-Nederland scoorde Drenthe aanmerkelijk beter dan dit gemiddelde, terwijl Groningen daar duidelijk bij achterbleef. Dat deze provincie minder toeristisch is, zal daar ongetwijfeld mee samenhangen. Aan het tweede onderzoek hebben voor een deel andere gemeenten meegedaan dan aan het eerste. De verschillen in uitkomsten tussen de twee peilingen zijn mede daardoor te verklaren. Uit de beantwoording blijkt dat er over het algemeen geen grote verschillen bestaan tussen het noordelijke en het landelijke beeld. Beleidsnota Ruim driekwart van de gemeenten in de noordelijke provincies zegt over een toeristische beleidsnota of - visie te beschikken. In verreweg de meeste gevallen gaat het om een zelfstandige nota. Waar zo'n nota ontbreekt, is vooral een gebrek aan capaciteit de oorzaak. De meeste nota's - zo'n zeventig procent - dateren van 2008 of later, en zijn dus hooguit drie jaar oud. Dat verklaart waarom de uitvoering van de beleidsmaatregelen in veel gemeenten nog niet is afgerond. Er is ook een grote groep gemeenten (44%) waar de komende twee jaar een nieuwe nota wordt opgesteld. Budget De budgetten die gemeenten beschikbaar hebben voor de uitvoering van hun R&T-beleidsnota zijn veelal beperkt. Slechts een op de drie deelnemende gemeenten in Noord-Nederland trekt er meer dan een ton voor uit. Overigens ligt dit percentage wel bijna twee keer zo hoog als in de vorige peiling. De totale post voor R&T komt in slechts drie deelnemende noordelijke gemeenten (6%) uit boven een half miljoen euro. In nog eens 31% ligt dit bedrag tussen de honderdduizend en vijfhonderdduizend euro. Deze bedragen zijn exclusief de kosten van de ambtelijke ondersteuning. Vrijwel alle gemeenten subsidiëren de VVV-organisatie. De bedragen lopen uiteen van enkele duizenden euro's tot meer dan honderdduizend. Iets meer dan de helft van de gemeenten verstrekt subsidies aan projecten/onderzoek ten behoeve van de R&T-sector. De bezuinigingen waar de gemeenten voor staan, zullen ook de R&T-budgetten niet onberoerd laten. Bijna de helft (46%) van de noordelijke deelnemers verwacht dat er dit jaar minder geld voor dit doel beschikbaar zal zijn. FTE's Positiever zijn de verwachtingen voor het aantal fte's dat beschikbaar is voor R&T. Meer dan negentig procent van de respondenten verwacht dat hierop niet bezuinigd zal worden. Het aantal uren dat beschikbaar is, blijft in de meeste noordelijke gemeenten overigens onder het niveau van 1 fte. Slechts tien procent geeft aan hiervoor meer menskracht in te zetten. Toeristenbelasting Ruim zeventig procent van de deelnemende noordelijke gemeenten heft toeristenbelasting. De opbrengst van deze belasting komt ten goede aan de algemene middelen. De rechtvaardiging hiervan is dat toeristen meeprofiteren van het voorzieningenniveau dat in een gemeente aanwezig is en dat van hen dus ook een Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 4

5 bijdrage mag worden gevraagd voor de instandhouding daarvan. Het toeristische bedrijfsleven zou liever zien dat de opbrengsten direct ten goede komen aan de sector. Nu hoeft het een het ander niet uit te sluiten. De helft van de gemeenten geeft aan dat de opbrengst geheel of gedeeltelijk terugvloeit naar de toeristische sector. In de andere helft gebeurt dit niet. Samenwerking Alle responderende gemeenten vinden dat zij een rol te vervullen hebben op het beleidsterrein R&T. Die rol zou dan vooral initiëren, voorwaardenscheppend en/of ondersteunend moeten zijn. Een trekkersrol zien minder gemeenten voor zich weggelegd (bijna 40%). De gemeenten voeren veelvuldig overleg en/of werken samen met andere partijen. Zo bestaat er in driekwart van de gemeenten een structureel overleg met het R&T-bedrijfsleven. De gemiddelde waardering voor dit overleg is een 7,1. Andere samenwerkingspartners zijn de provincie (63% vaak, 33% soms), gemeenten in de omgeving (85%), VVV's (63%) en de Kamer van Koophandel. Opvallend is dat de Kamer van Koophandel landelijk vaker wordt genoemd dan regionaal (54 versus 29%) en dat de waardering voor de samenwerking met de KvK lager ligt dan voor die met andere partijen. Ranglijst gemeenten Op grond van de beantwoording van de vragen zijn aan alle deelnemende gemeenten punten toegekend. In de bijlage is een tabel opgenomen met de scores van de noordelijke gemeenten. Daar wordt ook uitgelegd hoeveel punten er met een bepaalde vraag te verdienen waren. In het landelijke klassement is Valkenburg aan de Geul bovenaan geëindigd met 98 punten, voor Den Haag (92) en Venlo (89). Noord-Nederland doet het met drie gemeenten in de top-10 niet slecht. Hoogste noordelijke vertegenwoordigers zijn Emmen en Wymbritseradiel (met Utrecht op een gedeelde 4e plaats met 85 punten). Hierbij past de opmerking dat de enquête is gehouden in 2010 en dat de gemeente Wymbritseradiel per 1 januari 2011 is opgegaan in de nieuwe gemeente Súdwest-Fryslân. Derde noordelijke gemeente in de top van het klassement is Assen (9e plaats, 81 punten). In vergelijking met de benchmark van 2008 hebben Emmen en Wymbritseradiel hun positie vast weten te houden. Vlagtwedde is heeft zijn plaats in de noordelijke top-3 moeten afstaan aan Assen, dat in 2008 niet tot de deelnemers behoorde. In de noordelijke top-10 staan verder Ameland, Opsterland, Aa en Hunze, Oldambt, Dantumadiel, Borger- Odoorn en Coevorden. Slotopmerkingen Gemeente willen een actieve rol spelen in het stimuleren van de R&T-sector. Vooral in het landelijk gebied is dit een van de pijlers van de lokale economie. Samenwerking met andere partijen is onontbeerlijk, gelet op de beperkte middelen en menskracht die gemeenten kunnen inzetten en die door bezuinigingen de komende tijd onder druk zullen staan. De Kamer van Koophandel wil uit hoofde van haar functie als verbindende schakel tussen ondernemers, overheden en onderwijs deze samenwerking faciliteren. De wil om samen te werken is er, zo blijkt uit de benchmark. De waardering voor samenwerking is er ook. Het gaat er nu om om resultaten te boeken. Gemeenten kunnen deze benchmark gebruiken om zichzelf de spiegel voor te houden. Waar doen wij het goed, waar zijn verbeteringen mogelijk. De Kamer van Koophandel realiseert zich daarbij dat de mate van inspanning mede afhangt van de toeristische potentie die een gemeente heeft. Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 5

6 Uitkomsten voor Noord-Nederland en Nederland totaal Algemene statistiek: Deelname gemeenten Noord-Nederland Landelijk Noord-Nederland Landelijk Totaal aantal gemeenten benaderd Totaal aantal afgeronde vragenlijsten Respons 76% 72% 71% 70% Beschikt uw gemeente over een toeristisch-recreatieve beleidsvisie (nota)? N=52 N=312 N=47 N=300 Ja 71% 71% 77% 76% Nee 29% 29% 23% 24% Wat is de belangrijkste reden waarom uw gemeente geen toeristisch-recreatieve visie/nota heeft? N=15 N=91 N=11 N=72 Geen toeristisch recreatief profiel gemeente 7% 5% 0% 10% Geen speerpunt college voor ontwikkelen visie/nota 0% 12% 0% 18% Geen budget voor ontwikkelen visie/nota 0% 2% 18% 7% Geen ambtelijke capaciteit voor ontwikkelen visie/nota 27% 24% 45% 18% Overige redenen 67% 56% 36% 47% Gaat het hierbij om een zelfstandige visie/nota of maakt deze visie/nota uit van een bredere beleidsnota? N=37 N=220 N=37 N=228 Zelfstandige visie/nota 89% 89% 92% 82% Onderdeel van een breder beleid 11% 11% 8% 18% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 6

7 In welk jaar is de toeristisch-recreatieve visie/nota van uw gemeente opgesteld of voor het laatst bijgewerkt? N=36 N=217 N=37 N= % 24% % 25% % 20% % 37% 8% 11% % 12% 8% 7% % 12% 0% 4% % 11% 5% 2% % 7% 3% 1% % 18% 5% 6% Voor % 2% 0% 0% Is de toeristisch-recreatieve visie/nota uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma of actieplan? N=37 N=220 N=37 N=228 Ja 65% 77% 81% 81% Nee 35% 23% 19% 19% In welke mate is het actieplan/uitvoeringsprogramma tot op heden uitgevoerd? N=24 N=168 N=30 N=185 Grotendeels 25% 24% 27% 31% Voor een deel 38% 42% 47% 42% Beperkt deel 29% 27% 27% 24% Niets 8% 7% 0% 2% Is uw gemeente voornemens de komende twee jaar (2008/2009) / (2011/2012) een nieuwe toeristisch-recreatieve visie/nota op te stellen? N=51 N=295 N=47 N=293 Ja 47% 42% 44% 36% Nee/niet bekend 53% 58% 56% 64% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 7

8 Welk budget is er voor het uitvoeringsprogramma/actieplan opgenomen in 2007/2010? (excl. FTE'S) N=23 N=160 N=30 N=185 géén 9% 9% 10% 8% tot euro 17% 13% 3% 8% tot euro 13% 16% 20% 23% tot euro 22% 23% 23% 20% tot euro 22% 19% 10% 17% Meer dan euro 17% 21% 33% 24% Hoe groot is het budget (exclusief FTE) in 2007/2010 voor: Totale post toerisme/recreatie (exclusief FTE, inclusief bijdrage recreatieschap) N=44 N=273 N=47 N=293 géén - - 6% 7% 0 tot euro 20% 15% 10% 11% tot euro 16% 13% 23% 14% tot euro 7% 12% 8% 15% tot euro 27% 24% 15% 17% tot euro 18% 22% 23% 24% tot euro 2% 5% 8% 6% meer dan euro 9% 8% 6% 6% Subsidie VVV/marketingorganisatie N=46 N=273 N=47 N=293 géén - - 8% 12% 0 tot euro 22% 21% 10% 17% tot euro 24% 20% 31% 18% tot euro 33% 23% 29% 21% tot euro 13% 21% 10% 14% tot euro 7% 10% 8% 12% tot euro 0% 4% 2% 4% meer dan euro 2% 3% 0% 2% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 8

9 (vervolg) Hoe groot is het budget (exclusief FTE) in 2007/2010 voor: Eenmalige projectsubsidies/onderzoek N=37 N=273 N=47 N=293 géén % 34% 0 tot euro 43% 42% 13% 23% tot euro 24% 20% 19% 18% tot euro 16% 17% 8% 11% tot euro 0% 8% 6% 8% tot euro 3% 6% 2% 4% tot euro 0% 2% 4% 1% meer dan euro 14% 5% 4% 1% Totaal 56% 100% 100% 100% Bijdrage recreatieschap N=35 N=273 N=47 N=293 géén % 57% 0 tot euro 37% 47% 4% 9% tot euro 17% 12% 15% 6% tot euro 23% 13% 10% 6% tot euro 20% 17% 23% 13% tot euro 3% 7% 4% 7% tot euro 0% 2% 0% 1% meer dan euro 0% 1% 0% 0% In welke mate verwacht u dat er op budget voor recreatie en toerisme (R&T) voor 2011 bezuinigd gaat worden? * 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N=293 Geen bezuiniging, maar juist meer budget 6% 6% Ongeveer gelijk budget 42% 44% Kleine bezuiniging (tot 10%) 25% 21% Matige bezuiniging (10-25%) 19% 14% Substantiële bezuiniging (25-50%) 2% 4% Forse bezuiniging (>50%) 0% 3% Weet niet/onbekend 6% 9% Totaal 100% 100% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 9

10 Hoeveel FTE (ambtelijk) is er specifiek beschikbaar voor R&T? (Peildatum 1 januari 2007 / 1 januari 2010) N=51 N=291 N=47 N=293 geen 6% 5% 2% 3% tot 1/4 FTE (1 8 uur per week) 27% 29% 23% 21% 1/4 tot 1/2 FTE (9 17 uur per week) 14% 21% 17% 24% 1/2 tot 1 FTE (18 35 uur per week) 37% 26% 48% 32% 1 tot 2 FTE (36 71 uur per week) 14% 15% 8% 16% 2 FTE en meer (72 uur en meer per week) 2% 3% 2% 4% Hoeveel FTE's verwacht u dat er beschikbaar zijn in 2011 voor R&T t.o.v. 2010? * 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N=293 Minder 2% 6% Meer 6% 3% Gelijk 88% 87% Onbekend 4% 4% Totaal 100% 100% Heft uw gemeente toeristenbelasting? 2008 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N=273 Ja 64% 75% Nee 36% 25% Totaal 100% 100% Heft uw gemeente toeristenbelasting? ** 2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N=293 Zowel in 2009 als in % 74% Niet in 2009 en niet in % 23% Wel in 2009, niet meer in % 0% In 2010 gestart 0% 2% Totaal 100% 100% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 10

11 Hoeveel inkomsten heeft uw gemeente in euro's in 2006/2009 ontvangen via de toeristenbelasting? N=29 N=175 N=34 N=219 0 tot euro 7% 6% 6% 6% tot euro 10% 4% 0% 1% tot euro 10% 6% 3% 7% tot euro 10% 13% 12% 11% tot euro 17% 18% 18% 21% tot euro 28% 33% 29% 28% tot euro 0% 9% 9% 11% meer dan euro 17% 13% 24% 15% In hoeverre komt de toeristenbelasting direct ten goede aan de toeristische sector (doelbelasting)? N=30 N=200 N=34 N=225 Geheel 27% 23% 15% 18% Deels 43% 47% 35% 38% Niet 30% 31% 50% 44% In hoeverre ziet u voor uw gemeente een rol op het gebied van R&T? (meerdere antwoorden mogelijk) N=48 N=274 N=47 N=293 Geen rol 0% 0% 0% 1% Initiërend 65% 61% 79% 65% Voorwaardenscheppend 88% 79% 85% 73% Ondersteunend/meewerkend in uitvoering 71% 66% 71% 69% Trekkersrol 40% 39% 38% 37% Is er binnen uw gemeente/regio sprake van een structureel overleg met het toeristische bedrijfsleven? (periodiek of regelmatig overleg met horeca, campings, musea e.d.) N=48 N=276 N=47 N=293 Ja 67% 67% 77% 72% Nee 33% 33% 23% 28% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 11

12 Hoe beoordeelt u het overleg tussen u en het toeristische bedrijfsleven? (rapportcijfer van 1-10, waarbij 1 staat voor zeer slecht en 10 voor zeer goed) N=32 N=184 N=37 N= % 0% 0% 0% 2 0% 0% 0% 0% 3 0% 1% 0% 0% 4 3% 3% 0% 0% 5 6% 8% 3% 8% 6 13% 19% 19% 22% 7 50% 43% 51% 43% 8 22% 23% 19% 25% 9 0% 2% 8% 1% 10 6% 2% 0% 0% Gemiddelde Rapporcijfer 7,1 6,9 7,1 6,9 Neemt uw gemeente deel aan toeristische regionale samenwerkingsverbanden met andere gemeenten? N=47 N=274 N=47 N=293 Ja 88% 91% 85% 92% Nee 13% 9% 15% 8% Werkt uw gemeente samen met een VVV? N=47 N=273 N=47 N=293 Ja 81% 85% 63% 80% Nee 19% 15% 38% 20% Welke taken voert de VVV uit binnen uw gemeente? (meerdere antwoorden mogelijk) * 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=30 N=235 Lokale/regionale promotie 90% 94% Landelijke/internationale promotie 27% 38% Informatievoorziening 100% 90% Advisering van gemeente 20% 38% Organisatie evenementen 20% 23% Productontwikkeling 67% 61% Totaal n.v.t n.v.t Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 12

13 Werkt u met prestatie-afspraken voor de VVV? N=39 N=231 N=30 N=235 Ja 33% 51% 50% 55% Nee 67% 49% 50% 45% Hoe beoordeelt u de samenwerking met de VVV? (rapportcijfer van 1-10, waarbij 1 staat voor zeer slecht en 10 voor zeer goed) N=39 N=230 N=30 N= % 0% 0% 0% 2 0% 0% 0% 1% 3 8% 2% 0% 0% 4 8% 3% 0% 0% 5 5% 9% 3% 3% 6 23% 17% 13% 25% 7 38% 38% 40% 35% 8 8% 21% 30% 26% 9 3% 7% 10% 8% 10 5% 2% 3% 1% Gemiddelde rapportcijfer 6,3 6,8 7,4 7,1 In hoeverre heeft u de afgelopen 2 jaar voor toeristisch-recreatieve projecten samengewerkt met de provincie? (Het gaat hierbij om financiele bijdragen, randvoorwaarden, middelen, ambtelijke c.q. bestuurlijke inzet van de provincie) N=47 N=272 N=47 N=293 Intensief/vaak 44% 29% 63% 33% Soms/zelden 52% 61% 33% 56% Nooit 4% 10% 4% 11% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 13

14 Hoe beoordeelt u de samenwerking met de provincie op toeristisch - recretief gebied? (rapportcijfer van 1-10, waarbij 1 staat voor zeer slecht en 10 voor zeer goed) N=46 N=244 N=46 N= % 1% 0% 0% 2 0% 1% 0% 1% 3 0% 2% 0% 1% 4 4% 6% 4% 3% 5 4% 11% 2% 10% 6 20% 27% 13% 27% 7 50% 40% 48% 44% 8 15% 10% 30% 14% 9 7% 2% 2% 0% 10 0% 0% 0% 0% Gemiddelde rapportcijfer 6,9 6,3 7,0 6,5 In hoeverre heeft u de afgelopen 2 jaar voor toeristisch-recreatieve projecten samengewerkt met de Kamer van Koophandel? (Het gaat hierbij om financiele bijdragen en ambtelijke inzet van de KvK) N=47 N=272 N=47 N=293 Intensief/vaak 0% 8% 0% 5% Soms/zelden 25% 46% 29% 49% Nooit 75% 46% 71% 46% Hoe beoordeelt u de samenwerking met de Kamer van Koophandel op toeristisch - recretief gebied? (rapportcijfer van 1-10, waarbij 1 staat voor zeer slecht en 10 voor zeer goed) N=31 N=196 N=14 N= % 4% 0% 0% 2 0% 2% 0% 1% 3 6% 1% 0% 1% 4 3% 3% 0% 2% 5 23% 12% 21% 6% 6 42% 27% 14% 27% 7 13% 33% 50% 41% 8 10% 16% 14% 22% 9 0% 2% 0% 1% 10 0% 1% 0% 0% Gemiddelde rapportcijfer 5,7 6,3 6,6 6,7 Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 14

15 Hoeveel inwoners telt uw gemeente? N=52 N=296 N=47 N=300 tot % 9% 13% 9% tot % 42% 44% 41% tot % 34% 35% 35% tot % 9% 6% 9% meer dan % 6% 2% 7% De Winkeltijdenwet geeft de mogelijkheid een toeristisch gebied te benoemen waar winkels iedere zondag open mogen. Maakt uw gemeente gebruik van deze toerismevrijstelling? * 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N=300 Nee 75% 70% Ja, voor de gehele gemeente 6% 10% Ja, maar voor een deel van de gemeente (binnenstad) 8% 14% Onbekend 10% 5% Totaal 100% 100% Hoeveel campings (vanaf 50 plaatsen) telt uw gemeente? ** 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N= % 23% 1 10% 19% 2 19% 15% % 23% % 13% Meer dan 20 13% 6% Weet niet 2% 2% Totaal 100% 100% Hoeveel hotels (met 1 of meer sterren) telt uw gemeente? ** 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N= % 15% 1 13% 22% 2 13% 11% % 30% % 16% Meer dan 20 2% 4% Weet niet 4% 3% Totaal 100% 100% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 15

16 Hoeveel bungalowparken telt uw gemeente? ** 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N= % 46% 1 23% 24% 2 19% 8% % 12% % 6% Meer dan 20 0% 2% Weet niet 0% 1% Totaal 100% 100% Beschikt uw gemeente over recente gegevens over het aantal overnachtingen? N=48 N=273 N=47 N=300 Ja 54% 53% 67% 57% Nee 46% 47% 33% 43% Hoeveel musea en toeristische attracties telt uw gemeente? ** 2010/2011 Antwoordmogelijkheid Noord-Nederland Landelijk N=47 N= % 5% 1 0% 6% 2 2% 7% % 34% % 39% Meer dan 20 4% 6% Weet niet 4% 3% Totaal 100% 100% * nieuwe vraag ** aangepaste vraag Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 16

17 Ranglijst gemeenten Om de gemeentelijke inzet op het gebied van R&T onderling met elkaar te kunnen vergelijken is er voor elke gemeente een gewogen rapportcijfer berekend. Dit rapportcijfer wordt bepaald door een beperkt aantal vragen uit de enquête. Elke vraag heeft een wegingsfactor meegekregen en binnen elke vraag zijn punten toegekend voor antwoorden. Hieronder is de top 10 uit zowel de landelijke ranking als de regionale ranking afgebeeld. Zowel grote als kleine gemeenten zien we terug in de top-10. Verder blijkt dat om dit jaar in de de top-10 te eindigen, de score flink hoger moet liggen dan in Landelijke en Noordelijke top-10 Klassering Gemeente Inwoners (x 1000) Provincie Totaal score 2008 Totaal score 2010/ Valkenburg aan de Geul Limburg 's-gravenhage > 100 Zuid-Holland Venlo > 100 Limburg = Nrd 1 Emmen > 100 Drenthe Utrecht > 100 Utrecht = Nrd 2 Wymbritseradiel * Friesland Montferland Gelderland Oude IJsselstreek Gelderland = Nrd 3 Assen Drenthe Steenbergen Noord-Brabant = Nrd 4 Ameland < 10 Friesland = Nrd 5 Opsterland Friesland = Nrd 6 Aa en Hunze Drenthe = Nrd 7 Oldambt Groningen = Nrd 8 Dantumadeel Friesland = Nrd 9 Borger-Odoorn Drenthe = Nrd 10 Coevorden Drenthe = geen deelname aan eerste meting * Gemeente Wymbritseradiel is per 1 januari 2011 opgegaan in Súdwest-Fryslân. Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 17

18 Bijlage 1 Verantwoording uitvoering 2 de meting Werkwijze De Benchmark toeristisch beleid gemeenten wordt in opdracht van de Kamers van Koophandel in Nederland uitgevoerd door bureau ProjectNL uit Delft. Voor de uitvoering wordt gebruik gemaakt van een online vragenlijst. Namens de deelnemende Kamers van Koophandel zijn de beleidsambtenaren R&T van gemeenten per benaderd met het verzoek om aan de online enquête mee te werken. Na twee weken is een reminder per verstuurd naar de gemeenten. Tot slot hebben de kamers de gemeenten die nog niet hadden gereageerd, nagebeld. Het veldwerk vond plaats in de periode november 2010 tot april Voorafgaand aan het veldwerk zijn een beperkt aantal vragen toegevoegd en is een enkele vraag aangepast. Met het oog op de vergelijkbaarheid met de 1 e meting is hier wel terughoudend mee omgegaan. De online enquête van de 2 e meting bestaat in totaal uit 47 vragen. Echter een gemeente heeft nooit meer dan 35 vragen hoeven te beantwoorden. In veel gevallen afhankelijk van de beantwoording van eerdere vragen was het effectieve aantal vragen lager. Op 1 vraag na waren alle vragen gesloten. Een gesloten vraag mits de antwoordcategorieën goed zijn gekozen - is eenvoudiger en sneller te beantwoorden. Ook is de verwerking eenvoudiger en is de keuze voor gesloten vragen logisch in het licht van een benchmark waarin vergelijkbaarheid en eenduidigheid belangrijke aspecten zijn. De gemiddelde tijd die een beleidsambtenaar nodig had om de volledige vragenlijst te beantwoorden, bedroeg bijna 20 minuten; 5 minuten langer dan bij de 1 e meting in Dit kwam door toevoeging van extra vragen. Een aantal extra vragen hadden betrekking op de (toekomstige) situatie in De achterliggende reden was de verwachting dat de economische crisis mogelijk al een grote impact zou hebben op de inzet van gemeenten op recreatie en toerisme in Respons Bij de tweede meting in 2010/2011 hebben alle 12 Kamers van Koophandel als opdrachtgever deelgenomen aan het onderzoek. Het totaal aantal gemeenten bij start veldwerk (per 01/11/2010) bedroeg 427 gemeenten. Hiervan hebben 300 oftewel 70% de vragenlijst volledig ingevuld. Dit is de basis voor de verdere verwerking van gegevens. Bij de eerste meting in 2007/2008 was de respons 72%. Het totaal aantal gemeenten was bij de eerste meting lager omdat toen 10 van de 12 kamers meededen. Uit analyse van de bevindingen uit de tweede meting blijkt dat de scores van de twee nieuwe deelnemende kamers (Amsterdam en Noordwest Holland) niet significant verschillen van de overige kamers. Respons Totaal aantal gemeenten benaderd Totaal aantal begonnen Totaal aantal afgerond Respons 72% 70% Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 18

19 Respons 2011 per KvK Totaal Enquête % KvK benaderd afgerond Centraal Gelderland % Limburg % Den Haag % Brabant % Gooi- Eem- en Flevoland % Amsterdam % Noord-Nederland % Oost-Nederland % Noordwest Holland % Midden-Nederland % Zuidwest-Nederland % Rotterdam % Op niveau van kamergebied zijn er bij de tweede meting grote verschillen in de respons te zien: van 90% voor Centraal Gelderland tot 49% voor Rotterdam. Dit heeft uiteraard consequenties voor de significantie van geconstateerde verschillen in de dataverzameling. Op landelijk niveau met een respons van 70% op een totale onderzoekspopluatie van 427 gemeenten kunnen met een betrouwbaarheid van 90% uitspraken worden gedaan met een foutenmarge van maximaal 3%. Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 19

20 Bijlage 2: uitkomsten gemeenten Noord-Nederland, meting 2010/2011 Gemeente Inwoners (x 1000) Hotels Attracties/Musea Beschikt uw gemeente over een R&T-nota? ja=8; nee=0 Is dat een zelfstandige nota? ja=4; nee=0 In welke mate is de nota uitgevoerd? Zie puntentabel A Is de nota uitgewerkt in een actieplan? ja=4; nee=0 Hoe groot is het budget voor R&T in 2010? Zie puntentabel B Hoeveel FTE is er ambtelijk beschikbaar voor toerisme? Zie puntentabel C Welke rol ziet u voor de gemeente ogv toerisme? Zie puntentabel D Is er structureel overleg met het toeristische bedrijfsleven? ja=8; nee=0 samen-werkingsverbanden ogv toerisme ja=4; nee=0 Komt toeristenbelasting geheel ten goede aan R&T-sector? geheel=0; deels=-5; niet=-10 Beschikt uw gemeente over recente data over overnachtingen/bezoek? ja=4; nee=0 Totaal score 2008 Totaal score 2011 Kolomnr Prov. Groningen (respons ontvangen van 11 van de 23 gemeenten) Bellingwedde tot tot Delfzijl tot 5 3 tot 5 0 / / / Haren tot Hoogezand-Spm Weet niet 3 tot ** Leek tot / Loppersum tot 20 0 / / / Marum Weet niet / Oldambt tot 5 6 tot Stadskanaal tot 5 6 tot ** Vlagtwedde tot Zuidhorn tot / Prov. Fryslân (respons ontvangen van 25 van de 31 gemeenten) Achtkarspelen tot / 4-52 Ameland 10-6 tot Boarnsterhim tot 20 6 tot Bolsward*** 10-3 tot 5 3 tot / Dantumadiel tot / Dongeradeel tot 20 6 tot Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 20

21 Kolomnr Franekeradeel Weet niet 6 tot 20 0 / / / Gaasterlân-Sleat tot Heerenveen tot 5 3 tot 5 0 / / / het Bildt tot / Kollumerland c.a tot ** / Lemsterland tot 5 Weet niet Littenseradiel tot 20 0 / / / / Menameradiel tot ** / Nijefurd*** tot 20 6 tot Opsterland tot / Skarsterlân tot 5 6 tot ** Smallingerland tot 5 0 / / / / Sneek*** Terschelling tot ** Tytsjerksteradiel tot 5 3 tot Vlieland 10-6 tot 20 3 tot 5 0 / / / Weststellingwerf tot 5 3 tot ** / 0-31 Wûnseradiel*** tot 20 3 tot 5 0 / / / Wymbritseradiel*** tot 20 3 tot Prov. Drenthe (respons ontvangen van 11 van de 12 gemeenten) Aa en Hunze tot 20 6 tot Assen tot 5 6 tot Borger-Odoorn tot 20 6 tot Coevorden tot 5 6 tot De Wolden tot 5 6 tot Emmen tot Hoogeveen tot 5 6 tot Midden-Drenthe tot 20 6 tot Noordenveld tot 20 6 tot 20 0 / / / Tynaarlo tot 5 6 tot 20 0 / / / Westerveld tot 5 6 tot 20 0 / / / Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 21

22 Verklaring voetnoten van de tabel op pagina 20 en 21 / = vraag niet beantwoord vanwege sprong in vragenlijst - = geen deelname 1e meting ** = vraag 19 niet beantwoord vanwege sprong in vragenlijst *** = Bolsward, Nijefurd, Sneek, Wûnseradiel en Wymbritseradiel zijn op 1 januari 2011 gefuseerd. Puntentabel A Jaar verschijnen Grotendeels Puntentabel B In welke mate is de nota nu uitgevoerd? Voor een deel Beperkt deel Niets Niet ingevuld Voor Hoe groot is het budget in 2007 voor toerisme? Geen duizend euro duizend euro duizend euro duizend euro duizend euro duizend euro 16 Meer dan 500 duizend euro 20 Puntentabel C Hoeveel FTE beschikbaar voor toerisme? Geen 0 Tot ¼ fte (tot 28 uur pw) 2 ¼ tot ½ fte (9-18 uur pw) 6 ½ tot 1 fte (18-36 uur pw) 10 1 tot 2 fte (36-72 uur pw) 14 2 fte en meer ( 72 uur pw) 20 Puntentabel D Welke rol ziet u voor de gemeente op het gebied van toerisme? Geen rol 0 Initiërend 2 Voorwaardenscheppend (specifiek voor R&T) 3 Ondersteunend (meewerkend in uitvoering) 4 Trekkersrol 14 Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 22

23 Bijlage 3 Verklaring definities en begrippen Rollen van de gemeenten Initiërend: een actieve rol bij het opstarten van projecten (uit het eigen beleid) om partijen te motiveren hieraan (ook) mee gaan werken. De gemeente investeert hier vooral tijd in. Het kan zijn dat na een (goede) start de gemeente niet meer actief opereert in de projectgroep of zich terughoudend opstelt. Voorwaardenscheppend: een rol om de uitvoering van projecten mogelijk te maken door procedures te versoepelen (bijv. m.b.t. verkrijgen vergunningen), en/of door beschikbaar stellen van subsidies. De gemeente is niet inhoudelijk betrokken. Ondersteunend / meewerkend in de uitvoering: een rol waarbij de gemeente in persoon deelneemt aan projecten (ureninzet), maar niet de projectleider is. Trekkersrol: een actieve rol om gedurende de gehele looptijd van het project partijen te motiveren een bijdrage te leveren. De gemeente is in persoon zichtbaar aanwezig tijdens de gehele looptijd; veelal als projectleider. Rapportage Benchmark toeristisch-recreatief beleid van gemeenten, editie 2010/2011, KvK Noord 23