De bewakers van een vrij internet

Transcriptie

1 Bisgierig? geeft antwoord op pagina 3 12 Dinsdag Februari2008 Werkt bevrijdend. Peter Middendorp Perspectief Kuper op dinsdag Peter Middendorp werkt aan een boek over het leven op het Binnenhof. Zijn eerste maanden in Den Haag gingen niet over rozen. Over het boek beginnen dat ik wil schrijven was ook onverstandig. Daar zijn geen procedures voor. 13 Schrijver Kees van Beijnum vertelt over zijn nieuwe boek Paradiso en de trekjes die hij aan zijn hoofdpersoon overhield. Iedereen is op zoek naar geluk. Maar niemand kan eigenlijk omschrijven wat het is. Er is zo weinig waar we zeker van zijn. 20 Hij was een Franse spelbepaler die per ongeluk in Londen was geboren. Maar in eigen land werd Glenn Hoddle uitgekotst toen hij als bondscoach vreemde uitspraken deed. Nu is hij terug, met een eigen voetbalacademie. Kuper ontmoette hem in Ascot. Voor wie werk je? Geluk zoeken Hoddle is terug 26 Een groep met een gedeelde vijand en gemeenschappelijke idealen, met veel geheimzinnigheid omgeven. Het zouden de kenmerken van een terroristische cel kunnen zijn, maar ook van Anonymous, de beweging die plotseling haar gemaskerde gezicht laat zien. De bewakers van een vrij internet Remco Tomesen Annemieke van Dongen Dit weekend doken ze plotseling overal ter wereld op om te protesteren tegen de, in hun ogen, verwerpelijke praktijken van de Scientologykerk. In Amsterdam waren het zestig mannen en vrouwen met maskers, zonnebrillen en zakdoeken voor hun gezicht. In wereldsteden als Londen wel honderden. Wat is dit voor club? Wij zijn de leraren, de studenten, de rechters en de huisvrouwen. Wij zijn iedereen en niemand, verklaren ze zelf op het internet. Zijn de aanhangers van Anonymous, zoals de Amerikaanse televisiezender Fox suggereert, de terroristen van het internet? Nee, dat zijn ze niet. Al is de vergelijking die Amerikaanse media met terroristen trekken niet onbegrijpelijk, zegt Henk de Vries, een 24-jarige Anonymous-aanhanger die alleen onder deze schuilnaam in de krant wil. Net als terroristische organisaties bestaat de organisatie namelijk uit vele honderden splintergroepjes, met elk hun eigen chatkanalen, groepen en websites op internet. En net als terroristische organisaties hebben de Anonymous-aanhangers één doel voor ogen: totale vrijheid van informatie op het internet. Maar wij gebruiken géén geweld, benadrukt De Vries, onze oorlog is er een van idealen. Met krakers of hackers willen ze niet geassocieerd worden. Trek alsjeblieft nette kleren aan en gedraag je fatsoenlijk in het openbaar, werd de demonstranten zondag verzocht. De losse groepjes hebben zich sinds een paar weken verenigd tegen één gezamenlijk, min of meer toevallig, doelwit: de Scientologykerk, die een filmpje waarin Tom Cruise met een manische blik in zijn ogen de ideeën van zijn kerk verkondigde, van het web haalde. Die censuur is in strijd met het ideaal van het vrije, ongecensureerde, niet door grote organisaties gemanipuleerde internet. WARNER BROS Dat ze daarbij gebruik maken van een ouderwets chatkanaal (IRC) en allerlei sites in de krochten van het internet, past binnen dit plaatje. Websites als YouTube en MySpace zijn in handen van het grootkapitaal, en voor de echte Anonymous-aanhanger dus vies. Toch laten ze deze opvatting nu langzaam los. Om te winnen van Scientology moeten we samenwerken met de YouTube- en MySpace-generatie, schrijven aanhangers op een site. Zie hier de generatiekloof binnen de internetgeneratie. Anonymous heeft wereldwijd zo n twaalfduizend leden ; mensen jong en oud die zich als Anonymous be- schouwen en online op dezelfde plaatsen rondhangen. In Nederland zijn dat er ongeveer tweehonderd. De organisatie opereert in het geheim. Om de leden bij elkaar te krijgen, maakt Anonymous, net als terroristische organisaties, gebruik van stenografie en herkenningsplaatjes, die ze overal op internet plaatst. Alleen leden weten dat een bepaalde afbeelding bijvoorbeeld een Pokemonfiguur niet zomaar een plaatje is, maar dat er iets anders achter schuil gaat. Voor de demonstraties van zondag hadden we plaatjes geplaatst waarachter een bestandje met flyers voor de demonstratie zat, ver- telt De Vries. Ook over andere acties informeren leden elkaar via chatkanalen en geheime boodschappen. Hackers van Anonymous legden zo overal ter wereld websites van de Scientology plat en bestookten de organisatie met faxen en telefoontjes. Een andere overeenkomst met terroristen is de celstructuur, een platte organisatie zonder duidelijke leider. Bij Al-Qaida strijden losse groepjes terroristen, die voor een buitenstaander op onduidelijke manier met elkaar samenhangen, maar die toch met elkaar communiceren. Wie één groepje verslaat, is nog geen stap verder in de totale vernietiging van een terroristische organisatie, die zich steeds opnieuw formeert. Om die reden roept Anonymous haar leden op informatie te decentraliseren: plaats niet alle inhoud op één website, werk met hyperlinks. Toch wisten alle nationale groepen dat er zondag wereldwijd een demonstratie tegen de Scientologykerk was. Ook de wereldwijde media worden centraal aangestuurd. Dat gebeurt via een centraal perschatkanaal, zegt De Vries. In Nederland volgt één iemand deze cel en stuurt berichten vervolgens door naar de media. De internationale coördinator van de cel bevindt zich volgens hem in de Verenigde Staten. Naast de wijze van organisatie, doet ook de communicatie van Anonymous aan terroristische groeperingen denken. De gemaskerde mannen in YouTube-filmpjes uiten met vervormde stemmen dreigende taal richting Scientology. We zijn voorbereid op een lange, lange campagne, klinkt het niet geruststellend. Is de club wel zo onschuldig als ze lijkt? Of Nederlandse politie- en inlichtingendiensten de organisatie in het vizier houden, is niet bekend. Wij zeggen nooit naar welke organisaties we onderzoek doen, zegt een voorlichter van de AIVD, maar op het eerste gezicht lijkt Anonymous geen bedreiging voor de nationale veiligheid. De Vries: We hebben een serieus doel, namelijk het verdedigen van de vrijheid op internet. Maar we vinden het ook gewoon gezellig om elkaar te treffen. Nu is daar met de gemeenschappelijke vijand, de Scientologykerk, aanleiding voor. Vroeger troffen de leden van Anonymous elkaar alleen online, en was er geen reden elkaar ook in real life te ontmoeten. Nu gaan gesprekken op webpagina s en in chatruimten vooral over de gemeenschappelijke strijd en de volgende demonstratie, op 3 maart. Heeft de Anonymous-beweging al een volgende opponent in haar vizier? De Vries: Er zijn al genoeg protesten tegen armoede. Wij strijden vooral vóór het internet. Wie aan de pijlers van dit medium komt, kan de gemaskerde bewakers verwachten. Vo o r l o p i g i s Scientology in ieder geval nog niet van ze af, suggereren de filmpjes: We do not forgive. We do not forget. Expect us. 1

2 2 Dagblad De Pers Guantanamo Bay DOODSTRAF VOOR 9/11 Nieuws.. De Amerikaanse regering heeft gisteren zes vermoede terroristen in het detentiecentrum van Guantanamo Bay aangeklaagd in verband met de aanslagen van 11 september Tegen de zes is de doodstraf geëist. Brigadegeneraal Thomas Hartmann lichtte toe dat de doodstraf wordt geeist wegens moord en oorlogsmisdaden. Pentagon-woordvoerder Bryan Whitman verklaarde dat het Amerikaanse ministerie van Defensie de afgelopen jaren hard heeft gewerkt om de zaken voor te bereiden. In het detentiecentrum op de Amerikaanse marinebasis Guantanamo Bay wordt onder meer Khalid Sheik Mohammed vastgehouden, een van de beklaagden. De Pakistaan zou de spilfiguur achter de vliegtuigaanslagen in de VS zijn geweest, waarbij meer dan mensen omkwamen. Ook de andere vijf aangeklaagde mannen worden ervan verdacht topfuncties binnen Al-Qaida te hebben bekleed. Het proces zou over enkele maanden van start gaan voor een speciaal opgerichte rechtbank, de militaire commissie. Aangeklaagden hebben in deze processen minder rechten dan in normale rechtbanken, zo krijgen de verdachten geen advocaat, maar een militair adviseur. Ook zeggen mensenrechtorganisaties dat verklaringen van Khalid Sheik Mohammed verkregen zijn na waterboarding, volgens velen een vorm van marteling waarbij de gevangene denkt dat hij verdrinkt. 1.. Ambassadeur vermist De Pakistaanse ambassadeur in Afghanistan wordt vermist, heeft een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Islamabad gisteren tegen de Pakistaanse staatstelevisie gezegd. Ambassadeur Tariq Azizudin verdween nadat hij vanuit het district Khyber op weg was gegaan naar Kaboel. De autoriteiten vrezen dat hij in het tribale gebied, waar militante moslims actief zijn, is ontvoerd. Holleeder even ziek Willem Holleeder is vorige week dinsdag, nadat hij in zijn cel werd aangehouden voor betrokkenheid bij de moord op drugshandelaar Serge Miranovic in Montenegro in 2006, naar het penitentiair ziekenhuis in Scheveningen overgebracht. Dat had echter niets met zijn hart te maken, zei zijn advocaat Jan-Hein Kuijpers maandag. Het was iets heel onbenulligs wat iedereen kan hebben. Honderden rolstoelen repareert Gerard van Tiel per seizoen. Nederlander helpt pelgrims Ik ben al jaren een begrip in Lourdes Lourdes vierde gisteren zijn 150- jarig jubileum. Gerard van Tiel woont in het bedevaartsoord en zet zich al tien jaar in voor de Nederlandse pelgrims én hun rolstoelen. Maaike Boersma LOURDES Monsieur Rouge wordt hij ook wel genoemd, rolstoelmanager Gerard van Tiel (65). Omdat hij altijd in een rood T-shirt van de Nationale Bedevaarten loopt. Ik ben inmiddels een begrip in Lourdes, lacht hij. Tien jaar geleden ging Van Tiel met de vut. Hij kocht een caravan en samen met zijn vrouw Paula toog hij naar het zonnige zuiden. Onderweg naar Spanje maakten ze even een tussenstop in Lourdes, waar Van Tiel al een aantal jaren kwam als vrijwilliger. Ze gingen nooit meer weg. Ik hoorde van de Nederlandse pelgrims dat er zoveel rolstoelen kapot waren. Ik zei: Ach ik ben er toch drie weken, ik kijk er wel even naar. Uiteindelijk bleven ze het hele bedevaartseizoen, zeven maanden lang. Vanaf dat moment stonden ze elk jaar op een camping in de buurt, terwijl Gerard een goederendepot opzette. Daar staan nu 250 rolstoelen, 75 rollators, verschillende bedden, tilliften en ander materiaal opgeslagen van de drie verschillende Nederlandse bedevaartorganisaties. Het hele seizoen is Gerard van s morgens vroeg tot s avonds laat in de weer om de rolstoelen te repareren, ze naar de verschillende accueils (ziekenzalen) te brengen, ander materiaal rond te brengen en te zorgen dat alles op tijd op de juiste plek komt. Het geeft Gerard, die van huis uit metaalbewerker is, veel voldoening. Ik doe het om mensen te helpen, dat is mijn drijfveer. Als er een rolstoel kapot is en hij heeft de juiste materialen niet in huis, ligt hij de hele nacht wakker. Totdat hij midden in de nacht een ingeving krijgt, uit bed springt en na enig laswerk de oplossing gemaakt heeft. Het echtpaar heeft het in Lourdes zo naar de zin, dat het in december voorgoed naar Frankrijk is verhuisd. In het depot is een kleine woning gebouwd, bestaande uit een kantoor, keukentje, woon- en slaapkamer. Vanuit de geelgeverfde woonkamer kijken ze uit over de rivier en op de achtergrond de bergen. Als in oktober alle pelgrims weg zijn, is het hier net een spookstadje. Meestal zwaaien we de laatste trein uit, dat is altijd wel even brullen, ik voel me dan zo verlaten, bekent Paula. Maar dat verdrietige gevoel wordt diezelfde avond nog weggedreven met een gezellige borrel voor alle Franse chauffeurs die de zieken op en neer rijden. Daardoor heeft Gerard veel goodwill gekweekt onder de locals. Hopelijk kunnen we dit nog heel lang doen. Lees meer op pagina 6 Milieu Europa lijdt onder dieseldump VS Biobrandstof Biobrandstoffen zorgen niet voor minder maar voor meer CO 2 -uitstoot, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Ondertussen blijft Amerika zijn overtollige biodiesel dumpen op de Europese markt, funest voor de ontwikkeling van werkelijk groene brandstof. Gebruikt frituurvet is na bewerking pure biodiesel en werkelijk groen Jan Hein Strop KAMPEN Ontsnappen aan de lucht van frituurvet is hier niet mogelijk. Oorzaak is een vijver van ranzig, gebruikt vet uit de horeca, tot voor kort niets meer dan afval. Na verhitting komt het vet in de vijver in beweging en stroomt de fabriek in, richting grote liggende tanks waar een wonderlijke transformatie plaatsvindt. Even verderop draait Cees Bunschoten een kraantje open en een lichtbruine vloeistof vult de emmer. Pure biodiesel, zegt de ondernemer. Zo dun als water. Bunschoten is directeur van Biodiesel Kampen, de enige biodieselfabriek in Nederland die alleen gebruikt frituurvet verwerkt. Andere producenten zoals Sunoil in Emmen gebruiken voornamelijk koolzaadolie als basis voor diesel. Het mooie van zijn diesel, zegt Bunschoten, is dat het werkelijk groen is. De enige bestemming van gebruikt frituurvet was tot voor kort de verbrandingsoven, omdat het sinds de dioxinecrisis (1999) niet meer ingezet mag worden voor veevoeder. Bovendien, en dat is nog belangrijker, doet zijn product geen beroep op extra landbouwgrond. Afgelopen week kwam naar buiten dat biobrandstoffen op basis van plantaardige olie, waar enorme hoeveelheden landbouwgrond voor nodig zijn, een grote bedreiging voor het milieu vormen. Wanneer het gehele productieproces in de berekening wordt meegenomen, veroorzaken biobrandstoffen niet een afname, maar juist een flinke toename van CO 2 -uitstoot, de bron van het broeikaseffect. Deze verontrustende conclusie trekken twee Amerikaanse onderzoeken, die onlangs zijn gepubliceerd in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Science. Als het onderzoek steekhoudend is, dan betekent dat het failliet van het Europees milieubeleid, dat oliemaatschappijen verplicht aan ieder liter brandstof (benzine en diesel) dit jaar twee procent biobrandstof toe te voegen, oplopend tot 5,75 procent in Het is een van de maatregelen waarmee Europa hoopt in 2020 twintig procent minder CO 2 uit te stoten. Die doelstelling gaat Europa op deze manier niet halen, zeker niet als het afhankelijk blijft van de zogenoemde eerste generatie biobrandstoffen, gemaakt van koolzaad, maïs of sojabonen. Bepaalde soorten palmolie als grondstof zijn sinds kort al uit den boze, toen bekend werd dat de zwaar in prijs gestegen olie in Ma- Vandaag Vandaag de vijfde mooie lentedag op rij. Het is droog en zonnig. Zo helder als de afgelopen dagen wordt het niet overal. Vooral het oosten en het noorden van het land krijgen te maken met bewolking. De temperaturen liggen in de bewolkte gebieden ook wat lager. In Groningen wordt het 8 graden, in het zuiden wordt de 10 graden weer gehaald. Morgen Woensdag doet de temperatuur in heel het land een stapje terug. Het wordt gemiddeld 7 graden. De lucht is wat vochtiger, daardoor begint de dag grijs. Nevel en mist in de ochtend, die later overgaan in laaghangende bewolking. In de loop van de dag komt de zon er weer doorheen. Het zuiden heeft de meeste zon. De wind waait zwak tot hoogstens matig. Selectie werkzaamheden: Vught (bus) Rioleringswerkzaamheden Arriva-lijnen 68 en 69. Veolia-lijnen 139 en 140. Halten Bosscheweg en Taalstraat vervallen. Assen (bus) Wegwerkzaamheden Arriva-lijnen 50 en 51. Halten Thorbeckelaan/Oldenhofstraat, Thorbeckelaan/ De Timp, Groningerstraat/Smetanalaan, M.L. Kingweg vervallen. Rotterdam (bus) Wegwerkzaamheden RET-lijnen B7, B11, 64, 68 en 70. Halten Metrostation Slinge, Asterlo, Plein 1953 vervallen. Amsterdam (bus/tram) Spoorvervanging GVB-lijnen 7, 10, 351, 352, 353, 354, 356, 358 en diverse Connexxionlijnen. Halten Leidseplein, Elandsgracht en Raamplein vervallen. MEER OP: ONDERWEG? BEL ( 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

3 Dagblad De Pers 3 is niet altijd groen Nieuws Australië Opluchting bij de Stolen Generation Excuses voor een ongelukkige jeugd leisië en Indonesië zorgt voor ontbossing op een schaal die milieubewuste Europarlementariërs niet met goed fatsoen meer kunnen stimuleren. Maar wat is er dan mis met biobrandstof van bijvoorbeeld maïs, die gewoon in het westen verbouwd wordt? Verrassend is dat het onderzoek leert dat zowel de kap van regenwoud als de omzetting van grote hoeveelheden land in landbouwgrond elders op de wereld, een ernstige toename van broeikasgassen veroorzaakt. Probleem is dat landbouwgrond veel minder CO 2 opneemt dan zelfs onaangeroerde grond bedekt met gras. Door de toename van landbouwgrond wordt het ecosysteem als het ware ontdaan van zijn CO 2 - spons. Ranzig, gebruikt frituurvet uit de horeca wordt pure biodiesel. RUBEN SCHIPPER Dat Europa slechte palmolie blokkeert helpt in dit opzicht niets, want de sterk gestegen prijzen voor plantaardige olie als gevolg van onze vraag zijn voor boeren in ontwikkelingslanden een sterke prikkel Onderzoek betekent failliet van Europees milieubeleid landbouwgrond aan te wenden voor westerse biobrandstof. Vanzelfsprekend gevolg is dat er weer nieuwe grond voor gewassen bijkomt, die nodig is om de eigen bevolking mee te voeden. Ook de grootschalige verbouwing van maïs op Amerikaanse bodem heeft datzelfde effect, omdat de Amerikanen voor hun sojabonen afhankelijk zijn van import maïs heeft soja mede dankzij de flinke Amerikaanse subsidie op biobrandstof grotendeels verstoten uit de landbouw. Moet Europa onmiddellijk stoppen met alle biobrandstof of is er een alternatief voor de eerste generatie: een werkelijk groene brandstof? Het Amerikaanse onderzoek eindigt met de suggestie dat overheden er goed aan zouden doen om naar biobrandstoffen te kijken die geen extra landbouwgrond vereisen, zoals die uit afvalstromen. Zulke tweede generatie -brandstof bestaat wel, maar mondjesmaat. 1 Lees meer op pagina 11 Debra Hocking zit op de voorste rij als premier Kevin Rudd namens de Australische regering vannacht officieel sorry zegt voor het stelen van tienduizenden Aboriginalkinderen. Deze excuses zijn zo belangrijk. Ik voel me opgelucht. Tim Dekkers CANBERRA De 49-jarige Hocking was in 1959 anderhalf jaar oud toen ze op het Australische eiland Tasmanië bij haar moeder werd weggehaald. De sociale dienst vond dat haar moeder zich te veel bezighield met Aboriginal-gewoontes. Ze stookte vuurtjes in de tuin. Ze zou haar kinderen verwaarlozen. Zo ging dat van 1910 tot 1970, toen de sociale dienst in opdracht van de regering ongeveer honderdduizend Aboriginal-kinderen bij hun ouders weghaalde. Deze kinderen moesten in christelijke kindertehuizen en blanke pleeggezinnen een betere kans op een toekomst krijgen. In het begin zwierf Hocking van pleeggezin naar pleeggezin: als huilkind was ze niet geliefd. Op haar derde kwam ze in een traditioneel, blank gezin terecht: vader, moeder, vier kinderen. Het gezin was gerespecteerd, zat elke zondag vooraan in de kerk. Maar vanaf mijn vijfde ben ik door mijn pleegvader en twee pleegbroers tien jaar lang seksueel misbruikt. Nee, ik heb helaas geen fijne en gelukkige jeugd gehad. Toen ze als twintigjarige eindelijk het pleeggezin had verlaten en alleen op een flatje woonde, besloot ze op zoek te gaan naar haar moeder. Medewerking van de autoriteiten kreeg ze niet, maar ze zette halsstarrig door. Ik ging elke dag naar het kantoor van de sociale dienst en ging daar in de gang zitten. De mensen werden er een beetje zenuwachtig van. Op een dag kwam een man op me af en wenkte me dat ik hem moest volgen. Ik ging zijn kantoortje binnen en Er zijn nog slechts enkele plaatsen beschikbaar! LEERKRING MANAGEMENT & LEIDERSCHAP Inschrijven? Neem contact op met Kirsten van Daatselaar, tel of info@roi-opl.nl ROI Opleiding, coaching & advies kreeg een dikke dossiermap met mijn naam erop in de handen gedrukt. Hier is pen en papier, je hebt een half uur, zei de man. Hij bleek de directeur te zijn. Als iemand wist wat hij deed, was hij onmiddellijk ontslagen. Ik heb toen in het dossier mijn leven voorbij zien komen. Ik noteerde als een gek de namen van mijn ouders en broers en zussen. Na twee jaar zoeken vond ze haar moeder. Toen ze de deur opendeed, herkende ze me meteen. De ontmoeting was een beetje onwennig, ik voelde me haast een indringer. We spraken over koetjes en kalfjes, de onnozelste dingen. Maar dat gaf niet: dit was mijn moeder. Ze heeft altijd met de schande moeten leven dat haar kinderen waren weggenomen. Ze heeft zich altijd schuldig gevoeld. Toen haar moeder kort na deze eerste ontmoeting overleed, werd Hocking voor het eerst echt boos. Het was zo onrechtvaardig, maar niemand die verantwoordelijkheid wilde nemen. Ze werd voorzitter van de Stolen Generation Alliance en zette zich in voor lotgenoten. Bijna twaalf jaar lang stoorde ze zich aan de regering van toenmalig premier John Howard, die hardnekkig weigerde sorry te zeggen. De nieuwe Labor-premier Rudd wil deze kras op de ziel van de natie helen. Maar geld voor de slachtoffers van de Stolen Generation komt er vooralsnog niet. Hocking: Voor veel slachtoffers zal dit sorry het begin van hun verwerking zijn. Ook voor mij. Ik weet dat de regering geen schadefonds wil oprichten. Maar ik denk dat er compensatie moet komen. We betalen in dit land compensatie voor mindere dingen, bijvoorbeeld voor het sluiten van een autofabriek. Iedereen vindt dat normaal. Maar zodra het gaat om een generatie die met geweld bij de ouders is weggehaald en voor wie het leven vaak een trauma is, zou de overheid geen geld hoeven te betalen? Dat begrijp ik niet. 1. Argus Politie zoekt dieven na kunstroof in Zürich. Van Dale geeft antwoord Bisgierig In de Dikke Van Dale staat het nog niet, maar op internet is het inmiddels een gewoon woord: bisgierig. Het betekent nieuwsgierig naar biseksuele ervaringen en wordt gewoonlijk van hetero s gezegd. Onlangs berichtte de krant dat bisgierigheid een trend onder heterovrouwen is, die benieuwd zijn naar seksuele ervaringen met andere vrouwen. Bisgierig is een merkwaardig woord. Het lijkt te zijn gevormd als samentrekking van het eerste deel van biseksueel en het tweede deel van nieuwsgierig. Maar wat doet die s dan in het woord? Weliswaar zijn er nogal wat mensen die nieuwsgierig uitspreken als nieuw-sgierig, maar in feite moet dat woord ontleed worden als nieuws-gierig (begerig naar nieuws). En biseksueel wordt gewoonlijk niet verkort tot bis, maar tot bi. Uit oogpunt van woordvorming ligt bigierig daarom meer voor de hand. Die spelling komt dan ook regelmatig voor. Zo schrijft iemand op een internetforum: Je zegt wel dat er steeds meer vrouwen bigierig zijn, maar het is wel heel vreemd. In mijn (directe) omgeving hoor ik er niemand over. Naast bisgierig wordt ongeveer net zo vaak bischierig aangetroffen. Moet die schrijfwijze worden verklaard Jaarboek taal 2008 vanuit de voorkomende foutspelling nieuwschierig? Hoe dan ook: vaststaat dat het bedoelde fenomeen courant is. Maar hoe de naam ervan gespeld moet worden, daar is nog niet iedereen uit. Vooralsnog is het raadzaam die spelling te gebruiken die niet alleen normaal is, maar die ook uit de samenstellende delen verklaarbaar is. Bisgierig dus.

4 4 Dagblad de Pers De Vier DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE DE GENOMINEERDEN Grammy-genomineerden krijgen een minimumloon voor hun optreden. Een zak cadeautjes ter waarde van 0 dollar biedt troost. Ik was er een voor Oprah vergeten Voor een zaal zonder publiek bevoelt Alicia Keys, de haardos getemd door een hoofddoek, de toetsen van haar favoriete piano die zojuist het podium van het Staples Center in Los Angeles is opgehesen; de plek waar zondag Amerika s meest prestigieuze muzikale onderscheidingen werden uitgereikt. De overige sterren die daags voor de Grammyregen valt hun op te voeren liedje moeten oefenen geloven Alicia s geriedel wel en zijn allang afgetaaid naar een plek waar het beter toeven is: de Talent Lounge. Ik wil die wel, en die en die. Amy Lee, zangeres van Evanessence wijst haar gevolg op achtereenvolgens een Croton horloge, een Ipod hoes van solide goud ingelegd met diamanten en een Gibson elektrische gitaar. Vervolgens werpt ze een wantrouwige blik op de halfvolle plunjezak in de handen van haar assistent. Is dat alles wat ik tot nu toe heb?! De assistent aait haar over de rug. Rustig maar, de rest hebben we al naar de auto gebracht. Amy knikt tevreden. Even verderop is Chinees HET PROGRAMMA Muziekmagnaat Dan Beck Hoe zeg je nee tegen deze mensen? Oh man, zo komt Alicia Keys en heb ik geen dopjes meer Ongegeneerd graaien bij Grammy s Het publiek van Alicia Keys taaide al snel af naar de Talent Lounge. REUTERS pianowonder Lang Lang spijkerbroeken aan het inladen met zijn moeder, bevoelt de halfblinde operazanger Andrea Bocelli een diamanten armband die hij zojuist krijgt toegestopt en kiest countryzanger Brad Paisley een vakantie uit. Muziekmagnaat Dan Beck, die Michael Jackson de naam voor zijn album History leverde, staat sinds een paar jaar in lounges als deze met zijn peperdure muziekoordopjes die op de oorschelp worden afgemeten. Dit soort giftlounges heb je bij de Emmy s, de Oscar, het filmfestival in Cannes, enz. De Grammy awards heeft de allerbeste ter wereld. Grammy-artiesten krijgen maar een minimumloon voor hun optreden. Dit kun je zien als een soort compensatie. Een compensatie ter waarde van 0 dollar, als alle cadeautjes waaronder een vijfdaagse vakantie naar een zessterrenresort op een plek in de Cariben naar keuze en de Xbox 360 waarop men virtueel in een Rock De seksverslaafde Delftse corpstudent die sinds kort is opgenomen in een afkickkliniek was er misschien minder ernstig aan toe als hij professionele hulp had gekregen van de programmamakers van 40 dagen zonder seks. Peter Leusink, vice-voorzitter van de Nederlandse Vereniging Voor Seksuologie (NVVS), vindt dat de Evangelische Omroep, die het programma uitzendt, een opgeleide deskundige had moeten inhuren en geen psychologe die zich in het programma laat uitgeven voor seksuologe. Het is onzorgvuldig van 40 dagen zonder seks om Blanca van den Brand aan te merken als seksuologe. Dat is ze namelijk niet. Ik denk dat je goed moet uitkijken dat je mensen niet zomaar op televisie confronteert met hun verslavingen. Blanca heeft eerlijk tegen ons gezegd dat ze geen afgestudeerde seksuologe is, maar dáár had de EO geen boodschap aan. Inderdaad, de christelijke omroep zet haar in de voice-over van de uitzending gewoon neer als seksuologe. Woordvoerder Job Douma van de EO geeft toe dat Van den Brand geen gekwalificeerde seksdeskundige is, maar vindt dat geen halszaak. Blanca is een klinisch psychologe en een klinisch seksuologe. Om het simpel te houden hebben we dat in de voiceover afgekort tot seksuologe. Daar zit geen opzet achter. Leusink sist door de telefoon: Een klinisch seksuologe? Man, dat bestáát niet eens. Dit lijkt me een staaltje opzichtig gedraai. 1 Band kan spelen ingeladen worden. Een hoop artiesten zeggen alleen al daarom: book me on the Grammy s. De merken op hun beurt leveren een gevecht voor een plek in de lounge. Als enige Europese merk is dit jaar het Nederlandse Rituals vertegenwoordigd. Darrell Redleaf, visagist van Cameron Diaz is groot fan. Het is zo zuiver en dat is handig als je werkt met moeilijke huidjes zoals die van Cameron. De visagist van Oprah Winfrey zwaait voor de tweede maal voorbij om een Ritualsdoos ter waarde van euro in te laden. Ik was er een voor Oprah vergeten Volgens Beck vindt er een hoop onrechtmatig gegraai plaats. Hij knikt naar CBS vice-president Jack Sussman die nog een extra Xbox voor zijn zoontje eist. Ook acteur Blair Underwood, bekend van zijn bijrol in de serie Sex and the City, is toch geen muziekster? Ehm, mijn zus werkt voor de Grammy s. Ik dacht: laat ik nou eindelijk eens gaan kijken wat ze precies doet. Hij laadt nog een setje oordopjes in en Beck kijkt nerveus naar zijn krimpende stapel. Hoe zeg je nee tegen deze mensen? Oh man, zo komt Alicia Keys en heb ik geen dopjes meer. What a bummer that would be. 1 EO geeft onzorgvuldige seksadviezen Het lijkt me een staaltje opzichtig gedraai Presentator Arie Boomsma Q&A XXX Literair tijdschrift over crime NOVA-onderzoeksjournalist Siem Eikelenboom werkt samen met Uitgeverij Nieuw Amsterdam aan een literair magazine over criminaliteit. Wat horen we nu? U gaat bij Nieuw Amsterdam een Hard Gras over criminaliteit uitbrengen? Nou, hahaha. Ja, wacht even. Ja, mag ik je terugbellen Wie doen er allemaal mee? We zijn bezig met een lijst met imposante auteurs. Over een paar dagen willen we die bekendmaken. Zou je daar nog even mee kunnen wachten? We zijn nog met twee belangrijke schrijvers aan het praten. Doet Peter R. de Vries mee? Ja, haha. Kijk, nu begin ik toch weer te lullen he. John van den Heuvel? Kun je echt niet even wachten? Wie mag het Holleeder-verhaal schrijven? Goed idee, zo n blad. Nou, we hebben al wel wat verhalen uitstaan. Onderwerpen genoeg. Het eerste nummer zal ergens in het najaar uitkomen. Dus, we spreken af, dat jij de primeur krijgt en dat je nog twee dagen wacht met dit bericht? Euh, u zou het zelf natuurlijk niet onthullen? Ja, ja. Ik geef je mijn mobiele nummer nog even. 1. HANS WIEGEL B en W Barack en Wouter hebben wat met elkaar. Althans, Wouter Bos heeft iets met Barack Obama. De Nederlandse viceminister-president heeft meegedeeld dat hij hoopt dat senator Obama de volgende president van de Verenigde Staten van Amerika wordt. In Washington is dat ingeslagen als een bom. Het hoofdkwartier van Obama staat op tilt. Na Oprah en Ted Kennedy, nu ook Wouter Bos. Amerika-watchers voorspellen dat Obama de overwinning niet meer kan ontgaan.. De Beatle en het eenbenige model (1) Sir Paul McCartney en zijn ex-vrouw Heather Mills stonden gisteren voor de rechter om achter gesloten deuren tot een overeenkomst te komen over de voorwaarden van hun scheiding. Wat vervelend nu dat onze ministerpresident zijn vicepremier op de mat geroepen heeft. Balkenende heeft zich eraan gestoord dat Bos in z n eigen televisiepraatje zijn voorkeur voor Obama heeft uitgesproken. De premier zegt dat een minister zich van dergelijke uitspraken moet onthouden. Wat moeten we daar nu mee? 1. In de eerste plaats, denk ik, dat wij vinden dat onze ministers hier in eigen land hun werk moeten doen. Schoenmaker, hou je bij je leest, heet dat. 2. Ook is het zo dat, wat onze ministers De Beatle en het model (2) Omdat de 65-jarige ex-beatle zo n 1,1 miljard euro bezit, zou het kunnen uitlopen op de duurste schikking in de Britse geschiedenis. vinden van de geschiktheid van kandidaten voor het Amerikaanse presidentschap, van nul en gener betekenis is. In het omgekeerde geval ligt dat anders. De Amerikanen vonden onze toenmalige premier Lubbers ongeschikt om secretaris-generaal van de NAVO te worden. Lubbers werd dat dus niet. 3. Als straks een Republikein en de kansen van John McCain zouden door de strijd tussen Clinton en Obama wel eens aanzienlijk kunnen zijn de verkiezingen wint, hoe oordeelt die dan over onze Wouter? 4. En wat zouden wij ervan vinden als de Amerikaanse vicepresident zich publiekelijk zou mengen in de verkiezingscampagne in ons land? Cheney, of zijn opvolger, die verklaart dat deze of gene lijsttrekker de volgende minister-president van Nederland moet worden? De rapen zouden gaar zijn. Inmenging in onze binnenlandse aangelegenheden! Het zal niet gebeuren, want in Washington zou men eerst op de kaart moeten nakijken waar Nederland precies ligt, maar toch. Kortom, elke Nederlander mag vinden en zeggen wie hij het liefst in het Witte Huis ziet, maar Nederlandse ministers moeten daarover in het openbaar hun mond houden. 1. Johansson in bruidsjurk Actrice Scarlett Johansson is gespot in een bruidsboetiek. Dit wakkert geruchten aan dat ze zich heeft verloofd met acteur Ryan Reynolds.

5 Baarmoederhalskanker Petitie voor vaccin massaal ondertekend dankzij Hyves Meer dan mensen tekenden de petitie: Stop Baarmoederhalskanker. Twee weken geleden stond de teller nog op Waar Hyves al niet goed voor is. Lindy Janssen Ik had nooit verwacht dat het zo snel zou gaan, aldus Sandra van Nuland. Zij startte begin vorig jaar met de petitie. Een vriendin van mij kreeg baarmoederhalskanker. Zij vroeg mij te helpen met deze actie omdat ik eerder succesvol actie voerde voor een beter kinkhoestvaccin voor kinderen, legt van Nuland uit. Twee weken geleden stuurde ze via Hyves een bericht over de petitie rond. En met succes. Sindsdien is het aantal bezoekers van de website fors gestegen. Zij wil dat er meer aandacht aan baarmoederhalskanker wordt besteed, een ziekte die jaarlijks 700 vrouwen treft. Zo weten vrouwen Redactie binnenland De Nederlandse Moslim Omroep is het spuugzat dat het actualiteitenprogramma NOVA de indruk wekt dat een conservatieve wind zou waaien over de redactie van de NMO. Dit vaak niet dat er een vaccin tegen baarmoederhalskanker op de markt is. Helaas hebben ook niet alle vrouwen toegang tot deze vaccinatie. Het complete vaccinatieprogramma tegen baarmoederhalskanker kost namelijk 389 euro. Ziektekostenverzekeraars vergoeden dit niet en de vaccinatie is niet opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Daarom werken artsen vaak niet mee en houdt het op, aldus van Nuland. In België, Duitsland, Zweden en zelfs Marokko wordt de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker vergoed. Zoals altijd loopt Nederland weer achter op het gebied van vaccinatie. Kijk bijvoorbeeld naar de vaccinatie van kinderen tegen hepatitis B. Dat gebeurt in alle omringende landen, maar hier niet. Van Nuland wil verder dat er eerder wordt begonnen met het maken van uitstrijkjes en dat dit vaker wordt herhaald. 1 stopbaarmoederhalskanker.nl NOVA-lastercampagne Geen conservatieve wind bij de NMO laat de omroep weten in een furieus persbericht. In de uitzending van NOVA op 8 februari werd beweerd dat er geen ruimte meer is voor een afwijkend geluid bij de NMO. We kunnen slechts tot de vraag komen of NOVA bezig is met een lastercampagne, aldus de moslimomroep. 1 Binnenland Gerechtshof Oorlogsmisdaden in Liberia Hoge straf geëist voor mr Gus Guus Kouwenhoven en Charles Taylor, twee handen op één buik. REUTERS Novum De Nederlandse zakenman Guus Kouwenhoven (55) hoorde gistermiddag opnieuw twintig jaar onvoorwaardelijke celstraf tegen zich eisen voor het gerechtshof in Den Haag. Het Openbaar Ministerie hoopt dat hij wordt veroordeeld voor het medeplegen van oorlogsmisdrijven in Liberia en Guinee rond de eeuwwisseling en eiste de hoogst mogelijke straf. De officieren van justitie schetsten gisteren het beeld van een man die over lijken ging om zijn inkomsten in Liberia veilig te stellen. Met miljoenen dollars en door nauw samen te werken met oud-president Charles Taylor zou Kouwenhoven een crimineel regime in stand hebben gehouden waardoor hij zichzelf wilde verrijken. Ook heeft het OM hem illegale wapenhandel- en smokkel in Liberia van 1999 tot en met 2003 ten laste gelegd. Voor dat laatste werd hij in juni 2006 tot acht jaar cel veroordeeld. De rechtbank achtte oorlogsmisdrijven destijds niet bewezen. Justitie en Kouwenhoven gingen beiden in beroep tegen het vonnis: Kouwenhoven tegen de acht jaar cel voor wapenhandel, het OM tegen de vrijspraak voor het medeplegen van oorlogsmisdaden. De zakenman ontkent niet alleen iedere betrokkenheid, hij heeft verklaard nooit van de gruweldaden van het regime-taylor op de hoogte te zijn geweest. Kouwenhoven, die in Liberia bekendstond als mister Gus, zou het regime van Taylor van wapens, munitie en miljoenen dollars hebben voorzien. Het motief zou zijn geweest dat de kapgebieden moesten worden beschermd tegen de rebellen, om zo zijn houtkapbedrijven draaiende te houden. Volgens Kouwenhoven betrof het geld vooruitbetaalde belasting. Aan de hand van diverse getuigenverklaringen probeerde het OM gisteren aan te tonen dat Kouwenhoven en Taylor twee handen op één buik waren. Van directeur van houtkapbedrijven zou hij zijn uitgegroeid tot militair bevelhebber. Kouwenhoven was betrokken bij alle besluitvorming omtrent het leveren van wapens en daarom verantwoordelijk, zo redeneerden de officieren van justitie. Met door Kouwenhovens bedrijven geleverde wapens zouden duizenden mensen zijn doodgeschoten. Baby s werden met schedels tegen de muur geslagen, zo lichtte het OM tot afschuw van Kouwenhovens advocaat Inez Weski toe. Charles Taylor staat momenteel terecht voor het Speciale Hof voor Sierra Leone, ook in Den Haag, voor het begaan van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. 1 Dagblad De Pers 5 Lekker weg met Pasen? 04 3-daags 4-daags p.p. p.p daags 4-daags p.p. p.p daags 189 p.p. 4-daags 169 p.p daags 4-daags p.p. p.p. 3-daags 4-daags p.p. p.p daags 4-daags p.p. p.p. 3-daags 4-daags p.p. p.p. Kijk voor een overzicht op Boek nu dit Paasarrangement in één van de 28 Fletcher Hotels, gelegen op de mooiste locaties van Nederland. De 3- en 4-sterren hotels liggen in de duinen, aan het strand, in de bossen en op de Waddeneilanden. 02 RESERVEREN? Bel en toets het hotelnummer in

6 6 Binnenland Bedevaartsoord Lourdes viert 150-jarig bestaan Ria Schaerlaeckens en schoondochter Margo van Oosterwijck. D aar waar de ondiepe, traagstromende rivier de Gave in een flauwe bocht afbuigt richting de heiligdommen staat het bolwerk van de Nederlandse pelgrims in Lourdes: café Jeanne d Arc. Hier komen de Nederlandse bedevaartgangers bijeen om onder het genot van een glas wijn of een biertje bij te komen van het drukke programma. Zo ook vanavond. Aan een lange smalle tafel zitten ze met een man of tien, de twee Nederlandse priesters, te herkennen aan hun witte boord, zijn ook van de partij. Eerder die zaterdag is de groep van zeventig man met het vliegtuig naar Lourdes afgereisd voor een mini-bedevaart van vier dagen om de eerste verschijning van Maria 150 jaar geleden te herdenken. Nog een biertje?, vraagt een van hen AP Simply Closer Nokia N73 Black. 0,- Van Voor Miljoenen wachten op Allemaal zijn ze hier met een eigen reden, maar er is één ding dat hen bindt: geloof aan de priester. Nee, ik moet nu echt gaan, antwoordt hij en staat op. Morgen is het weer vroeg dag. Het Franse bedevaartsoord Lourdes vierde gisteren met pelgrims zijn 150-jarig jubileum. Je voelt zoveel liefde hier, dat raakt me. Maandagmorgen 9:00. Op de plek waar precies 150 jaar geleden Maria voor het eerst aan het meisje Bernadette verscheen, in een kleine grot, niet veel meer dan een inkeping in de rots, staan vandaag honderden mensen in de rij. Allemaal willen ze naar die grot, hun blik naar boven gericht, daar waar het Mariabeeld staat. De meesten zijn de dag ervoor gekomen. Busladingen vol. Ze lopen kriskras door elkaar, elk in hun eigen richting. Oude mannen, leunend op hun stok, wiebelende vrouwtjes in bontjassen, hippe Italiaanse vrouwen met dure zonnebrillen in het haar gestoken. Ook de jonge nonnen zijn modegevoelig en dragen witte Adidasjes of pumps. Een enkeling heeft roze lippenstift op. Groepen parochianen met vaandels lopen over het plein, een dikke kaars van meer dan twee meter met zich meetorsend. Allemaal zijn ze hier met een eigen reden, maar er is één ding dat hen bindt: geloof. De verschillende ziekenzalen zijn nog niet geopend en onder het publiek zijn, in tegenstelling tot anders, weinig rolstoelen en ziekenbedden. In de nauwe straatjes van het kleine stadje is het desondanks dringen geblazen. Meer dan 130 van de 220 hotels zijn speciaal voor deze bijzondere dag geopend en ze zitten allemaal mudjevol. In de wijde omtrek is geen kamer meer te krijgen. Het normale bedevaartseizoen loopt van april tot oktober, maar speciaal voor dit jubileum heeft het grootste katholieke bedevaartsoord ter wereld zijn poorten geopend voor de toegestroomde pelgrims van over de hele wereld. In totaal zijn dat er jaarlijks zo n zes miljoen, maar in dit jubeljaar verwacht men er zeker tien miljoen. Margo van Oosterwijck (43) en schoonmoeder Ria Schaerlaeckens (71) staan op het punt naar de Nederlandse openingsviering te gaan. Ze zijn zojuist bij de kraantjes met heilig water geweest. Daar hebben we ons gezicht en onze handen met het water gewassen, vertelt Schaerlaeckens. Misschien is dit wel de laatste keer en lig ik volgend jaar onder de zoden Samen zijn ze naar Lourdes gekomen omdat het daar tijd voor was. Mijn zoon, haar man, is veertien jaar geleden overleden, vertelt Schaerlaeckens. Toen hij nog ziek was zei hij: als ik beter word, gaan we samen naar Lourdes. Beter werd hij niet, maar zijn moeder heeft altijd de wens gehad nog eens naar het Franse bedevaartsoord te gaan. Hoewel ze al eerder wilden gaan is het er nooit van gekomen. Nu kregen we te horen dat ook mijn zus niet lang meer te leven heeft, vertelt Van Oosterwijck. We besloten samen te gaan en boekten deze reis. Pas vorige week hoorde ik Relax Sim Only. Van Voor Inclusief 4 GB micro-sdgeheugenkaart Nokia 6500 Slide. 39,95 Van Voor van het jubileum, zo bijzonder, dat heeft gewoon zo moeten zijn. Ze zitten helemaal vooraan in het kleine kerkje, vlak voor de priester. De openingsviering voor de Nederlandse pelgrims wordt gehouden in Crypte, de middelste van drie kerken die tegen een berg aan boven elkaar gebouwd zijn. Onderaan de berg is de rots waar het allemaal begon en waar nu de lange kaarsen worden gebrand door de vele bezoekers. Boven in de kerk staan de Nederlandse pelgrims achter in het kerkje te wachten tot de Indiase mis voorbij is en zij aan de beurt zijn. Dan schuiven ze een voor een de harde houten bankjes in. Terwijl de Nederlandse mis aan de gang is en het eerste kyrie gezongen wordt, stommelen tientallen andere pelgrims binnen, maken een knieval, schuiven in de achterste bank, slaan een kruis en gaan weer. Hoewel ze het niet verstaan, herkent iedereen het Lourdeslied dat aan het einde van de mis wordt gezongen. Het Ave Mariarefrein zingen ze uit volle borst mee. Een monnik in een bruine pij en een touw om zijn middel zit geknield achter de laatste houten bank, een voor een gaan zijn ruwe vingers de houten kralen van de rozenkrans af. Links van hem komt een andere man binnen. Hij trekt zijn donkerblauwe Lonsdaletrui uit, vouwt die zorgvuldig op en legt het op de koude stenen vloer. Dan knielt hij op zijn trui, vouwt zijn handen. Zijn lippen prevelen een gebed. Voor moeder en schoondochter is het een bijzondere dienst. Beiden zijn tijdens de viering in gedachte bij zoon, man en zus. Toen ik de gang van de Crypte inliep voelde ik gewoon de energie, hogere trillingen. Je voelt hier zoveel liefde, dat raakt me, dat is mijn trigger. Hier mag ik huilen, hier krijgt mijn verdriet respect, zegt Van Oosterwijck. Geholpen door anderen rijdt ze de rolstoel van haar schoonmoeder naar beneden. Tijd voor een bakje koffie. Iets verderop adverteert een van de talrijke horecagelegenheden met echte Hollandse cappuccino, dat hier geserveerd wordt met een enorme toef slagroom. Dit is mijn.. Internet PEDOFIEL KRIJGT 4 JAAR Een 44-jarige man uit Rhenen is gisteren veroordeeld tot vier jaar cel voor het meermaals verkrachten van een meisje uit Lekkerkerk, ontucht met haar jongere zusje en een derde minderjarig meisje. Het Openbaar Ministerie in Den Haag had deze straf ook geëist. De veroordeelde zocht in 2003 via internet contact met het toen 14-jarige meisje uit Lekkerkerk en enige tijd later ook met haar jongere zusje... Tips? Heeft u een spannende tip? Mail naar binnenland@depers.nl.

7 Binnenland 7 Commercie en devotie gaan in Lourdes hand in hand Maaike Boersma dat ene wonder stamkroeg, ik kom hier al jaren, verklaart een kwieke oude man van 91. Hoe vaak ik al in Lourdes ben geweest, ik ben de tel kwijt. Misschien is dit wel de laatste keer en lig ik volgend jaar onder de zoden, grapt hij en neemt een flinke slok van zijn cappuccino. Maar dan ga ik omhoog naar de hemel, nog harder dan een vliegtuig, zegt hij met een twinkeling in zijn ogen. Maar eerst moet ik nog over die gloeiende plaat, dat doe ik met reuzensprongen, daar ben ik zo.. WFA Aan het einde van de mis klinkt het universele Ave Mariarefrein. REUTERS overheen. De rest giert het uit. Voor u is vast een heel mooie plek bewaard, zegt een ander. Lourdes is de plaats waar wonderen gebeuren, kleine en grote. Zevenenzestig genezingen zijn er door de jaren heen door de kerk erkend, aanvragen zijn er ingediend. Maar men komt er niet alleen voor genezing, ook voor kracht en hoop. De ontmoeting met duizenden andere gelovigen, de ontmoeting met Maria, dat is waar men het voor doet. Ik voel me nu al helemaal opgelift, zegt Van Oosterwijck aan het einde van de eerste dag. Dat belooft nog wat. Ook de mensen die eerder in Lourdes zijn geweest hebben allemaal wel een groot of klein wonder meegemaakt. Elly van Wijk was zes jaar geleden ook al in Lourdes. Toen was ik hier omdat mijn broer ziek was. Volgens de artsen had hij niet lang meer te leven. Nadat Van Wijk in Lourdes was Tweeënhalf miljoen FORS MEER BOETES DOOR TRAJECTCONTOLES OP DE WEG De negentien trajectcontroles in Nederland hebben vorig jaar voor ruim tweeënhalf miljoen boetes gezorgd. Dat zijn er zo n meer dan in Opgeteld gaat het om een kleine 76 miljoen euro aan boetes. Dat liet het Bureau Verkeershandhaving van het Openbaar Ministerie gisteren weten. Een procent van de passanten op de trajecten rijdt te hard, terwijl dat bij andere wegen volgens het bureau vijftien tot twintig procent is. Automobilisten weten dat de pakkans honderd procent is, licht een woordvoerder toe. Het bureau is enthousiast. Gemiddeld is de boete 29 euro per overtreding, dus het gaat niet om grove overtredingen. Bij een trajectcontrole wordt de gemiddelde snelheid over een grotere afstand gemeten. Hierdoor is er minder kans op een boete als een automobilist eventjes te hard rijdt. Sommige Lourdesgangers huilen echt als ze weer weg moeten geweest, genas haar broer. Er gaan in Jeanne d Arc meer wonderen over tafel. Over een vader en zoon die elkaar niet uit konden staan maar toch samen naar Lourdes kwamen en hier naar elkaar zijn toegegroeid. Een van de voormalig verplegenden vertelt over een vrouw die door haar ziekte helemaal verkrampt was. Na een dag zag je haar gezicht openbreken en begon ze te glimlachen, ook dat is een wonder. De oprechte aandacht en liefde die de mensen hier ervaren is soms hun enige lichtpuntje in het hele jaar. Sommigen huilen echt als ze weer weg moeten, ze zien zo op tegen hun thuissituatie. Elk jaar gaan er zo n zesduizend Nederlanders mee met de Nationale Bedevaart Vereniging. Onder hen zijn ook heel veel vrijwilligers en niet alleen ouderen. Ook jongeren gaan graag mee om een helpende hand te bieden. Hoewel de vrijwilligers gewoon voor hun reis moeten betalen is het toch een gewild baantje. Zo erg dat er zelfs wachtlijsten voor bestaan. Al is het niet waar de bedevaartgangers voor komen, een groot gedeelte van Lourdes bestaat uit handel. Commercie en devotie gaan in Lourdes hand in hand. Als tijdens de lichtprocessie s avonds duizenden devote kaarsjes branden, flikkeren een paar meter verderop de neonlichten van de honderden cafés, bars en restaurants. Waar de bedevaartgangers hun geloof verrijken met geestelijke ervaringen, verrijkt de lokale economie zich door het geestelijke tastbaar te maken en ter verkoop aan te bieden. Klein Mariabeeldjes, die vlakbij in een fabriek in groten getale van de band rollen en karig worden opgeverfd, kosten negen euro. Ze gaan bij honderden de toonbank over. Religieuze beelden van hout, glas, steen of kristal staan in de felle tl-lichten te stralen. En even zoveel soorten kruizen, rozenkransen, wijwaterbakjes Liever sámen op vakantie? Op zoek naar een dreamdate? en iconen. Mateloos populair zijn de plastic Mariaflesjes, waarvan het blauwe kroontje eraf gedraaid kan worden. Bij de kraantjes nabij de grot vloeit het Lourdeswater rijkelijk en worden de lege Maria s tot het kroontje toe gevuld met heilig water. Voor wie dat niet genoeg is zijn er jerrycans, van een, twee of vijf liter. De enige plaats waar men bevrijd is van de commercie is het door hekken omsloten heiligdom, de Esplanada. Hier, op het grote terrein waar de verschillende kerken, de grot, de baden en de beelden staan, mogen geen handelaren komen en kunnen de pelgrims zich richten op waar ze echt voor zijn gekomen. Het enige wat er gekocht kan worden is een kaars om te branden bij de grot. Moet je zien hoeveel mensen, en allemaal zingen ze hetzelfde, zegt Lidy Vos. Al die duizenden menden die hier allemaal zo in rust zijn, zonder herrie te schoppen of ruzie te maken, allemaal met een doel, zo bijzonder vind ik dat. Ze is de enige die hier niet op bedevaart is. Ik ben een toerist, ik ben niet zo heilig. Ze zijn hier allemaal zo van de wees gegroetjes enzo. Nou, ik heb m n Nintendo bij me. Een keer eerder is ze geweest, met haar dochter. En nu is ze met haar man John, die het ook wel eens wilde zien. Maar uit mezelf zou ik hier nooit naar toe gaan. Zo diepgelovig als iedereen hier is, daar ben ik wel jaloers op, dat zou ik ook wel willen. Duizenden mensen stromen voor de lichtprocessie in het donker naar de Esplanada, elk met een kaars in de hand. De stoet loopt stapvoets langs de rivier, over de brug, langs de grot en weer naar de Esplanada. Een eindeloze stroom lichtjes die sprookjesachtig aandoet tegen de bergen en het eeuwenoude kasteel op de achtergrond. Het Lourdeslied klinkt, het Ave Mariarefrein is universeel. Daarna het Onze Vader. De oude Italiaanse mannen brullen mee. Wij Nederlanders schromen daar toch voor, niemand van ons zingt mee, zegt Vos. Wel dragen de voorsten twee enorme vlaggen, gevolgd door de rolstoelen en daarachter het voetvolk. Een zee van kaarsjes die bij elk Ave Maria hoog de lucht in worden gestoken. Vos kijkt verrukt om zich heen. Dit raakt me wel. 1 Lymic.nl heeft duizenden singles die open staan voor bijvoorbeeld een romantische vakantie. Schrijf je nu gratis in bij de enige datingsite waar je online kunt speeddaten.. Domme dieven Twee Haagse mannen hebben zondagnacht geprobeerd een televisie die eerder op de avond was gestolen aan de eigenaar te verkopen. De mannen van 21 en 44 jaar zijn aangehouden voor diefstal en heling. Gefeliciteerd Ad Melkert is vandaag jarig. De politicus wordt 52 jaar oud. Online speeddating & events, for singles & friends

8 8 Dagblad De Pers Buitenland Zambia Schrijnend vrouwentekort op personeelsfeestje Chinese sigaretten en Zambiaans bier Verslaggevers gaan op zoek naar de zon- en schaduwkanten van de globalisering, met de Chinese expansie als rode draad. Looking for Mr Li, in samenwerking met de VPRO en de Wereldomroep. Jacqueline Maris CHAMBISHI Het lijkt wel oorlog in het suffige mijnstadje Chambishi in de Zambiaanse Copperbelt aan de grens met de Democratische Republiek Congo. Felle knallen en een lichtspektakel dat scherp tegen de nachtelijke regenwolken afsteekt. De Chinezen in hun Chinatown vieren hun Nieuwjaar: het jaar van de rat is begonnen. Gewoonlijk slaapt Chambishi rond zeven uur in. Op de club na, waar een goed christen, en dat zijn ze bijna allemaal in Chambishi, zich niet waagt. In de keet met harde muziek wordt alleen maar gedronken. Niet alleen bier, maar ook het plaatselijk gebrouwen Kachasu. De drank moet zoveel alcohol hebben dat een stukje vlees erin verschrompelt, zeggen de Zambianen. De vrouwen die er rondhangen zijn slechte vrouwen. Maar ook de club is om een uur of tien al gesloten. Als je via de asfaltweg Chambishi binnenrijdt, ligt er een ommuurde Chinezenwijk met wapperende vlaggen en rode lampionnen. Niemand weet hoeveel Chinezen er wonen. Heel af en toe zie je er eentje door het stadje dwalen. Het stadscentrum is een rommeltje van rode zandstraten met diepe plassen en veel winkeltjes waar je Lay-By kunt kopen: telkens als er een beetje geld over is, wordt dat bij de winkelier in bewaring gegeven tot genoeg opzij is gezet voor de felbegeerde pan of schoenen. Father Felix is door zijn missionarissenorde naar Chambisi gezonden om veldwerk te verrichten. Vanavond gaat de vrolijke dikke priester met de buitenlandse verslaggever op avontuur. Op naar de Chinezen. Keiharde Congolese muziek waait over de straten. Het deurtje in de massief ijzeren poort van de Chinezenwijk staat op een kier. Een Zambiaanse jongen danst vlak achter de poort zwoel met een bierfles. Als een vriend tegen hem aan begint te rijen, belanden ze in de struiken. De chagrijnige bewaker die on duty maar één biertje mocht drinken, gaat een Chinees halen. Mister Wang verschijnt, een vriendelijke jonge tolk Engels voor het bedrijf dat de mijn beheert. In 1998 kocht NFC-A voor twintig miljoen dollar de Chambishimijn die toen al een decennium lang gesloten was. Vijf jaar later werden de mijn en twee nieuwe fabrieken feestelijk geopend. Er was weer werk voor de mensen in Chambishi. Mister Wang moet het onverwachte bezoek eerst met zijn baas bespreken. Dat de buitenlandse verslaggever een vrouw is, geeft de doorslag. Er is een schrijnend vrouwentekort op het personeelsfeestje. Dus dansen mannen met mannen en zelfs Chinezen met bierflessen in de hand schudden stijfjes met de heupen. Chinese sigaretten en Zambiaans bier, de ultieme integratie. Van achter een gordijn klinken zoete Chinese klanken. Voor de Chinezen die voor het Afrikaanse tumult, weglopen, zijn er films over het Nieuwjaarsfeest in China en over de begrafenis van prinses Diana. Mister Wangs meerdere blijkt een hoge mijningenieur die telkens een paar maanden in Zambia verblijft. Hij spreekt gebrekkig Engels en is zó dronken dat hij zijn toch al gesloten Chinese ogen nog maar af en toe laat zien. Zijn laatste energie gebruikt hij voor een lesje Chinees: Wo xiang zhao Lee xian sheng. Looking for mister Li. It is me!, voegt hij er triomfantelijk aan toe voor hij definitief instort. Mister Li is gevonden.1 Voor meer Mister Li: of Seoul Koreanen rouwen om poort Koreanen verzamelen zich rond de restanten van de Namdaemun-poort in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul. De toeristische trekpleister is in de nacht van zondag op maandag door brand verwoest. De eeuwenoude houten constructie boven de stenen poort ging verloren. 1 FOTO: AP Taliban Chef militaire operaties opgepakt Redactie buitenland Bij vuurgevechten in zuid-west Pakistan is een talibanleider gewond geraakt en opgepakt. Zeker drie andere top talibanstrijders zijn gearresteerd. Volgens sommige berichten is Shah Mansoor Dadullah bij de gevechten in Balochistan, vlak bij de grens met Afghanistan, overleden. Dadullah was hoofd militaire operaties in de zuidelijke Afghaanse provincies Kandahar en Helmand. Hij volgde vorig jaar mei zijn oudere broer Mullah Dadullah op in deze functie, toen die door gezamenlijke Afghaanse en NAVO-troepen werd gedood. Shah Mansoor Dadullah, net als zijn broer berucht om zijn wreedheid, hebzucht en goede banden met 111 Gates: Amerikaanse troepen langer in Irak De geplande terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Irak deze zomer wordt mogelijk onderbroken om het effect van de troepenafname op de veiligheidssituatie te evalueren. Dit zei de Amerikaanse minister van Defensie Robert Gates gisteren tijdens 54% zal vooral online een nieuwe auto kopen als er korting wordt gegeven. Bron: directauto.nl, oktober 2007 Mansoor Dadullah. drugsbendes, was sinds vorig jaar omstreden binnen de taliban. Op internet circuleerden berichten dat de hoogste talibanleider, Mullah Omar, Dadullah uit zijn functie had gezet, omdat hij in het geheim contact had gehad met Britse diplomaten. 1 een bezoek aan Irak. Volgens Gates is een korte periode van stabilisatie en evaluatie waarschijnlijk geen slecht idee. De hoogste Amerikaanse commandant in Irak, generaal David Petraeus, heeft eerder al voorgesteld na juli voorlopig niet meer militairen naar huis te laten terugkeren, maar tot gisteren was niet duidelijk hoe Gates daar tegenover stond. Verkiezingen VS Ook tegen McCain zou Hillary het zwaar krijgen Barack Obama is op dreef. De Democratische presidentskandidaat won zondag de voorverkiezingen in de staat Maine met 59 procent van de stemmen. Redactie buitenland Obama s tegenstrever Hillary Clinton moest genoegen nemen met 40 procent van de stemmen. Na de ruime winst van Obama besloot Hillary het roer radicaal om te gooien. Ze ontsloeg haar campagneleidster en hoopt met haar vervangster het tij te keren. Het onslag is een signaal aan haar geldschieters dat de campagne 111 Rusland scheldt Iraakse schuld goeddeels kwijt Rusland scheldt het grootste deel van de schuld vrij die Irak heeft openstaan in Moskou. Irak is Rusland naar schatting 8,8 miljard euro schuldig, maar daarvan wordt nu 93 procent kwijtgescholden. De restschuld lost Irak de komende zeventien jaar af. accepteert dat er fouten zijn gemaakt en zichzelf probeert te vernieuwen. De druk op de nieuwe campagneleidster van Hillary is groot. Vandaag zijn de voorverkiezingen in de staten Virginia, Maryland en District of Columbia (waar de Amerikaanse hoofdstad Washington zetelt). Een winst voor Hillary lijkt allerminst zeker. Wat de resultaten van vandaag ook zullen zijn, de strijd in het Democratische kamp blijft nog lange tijd onbeslist. Politieke commentatoren richten zich daarom steeds meer op de vraag wie van de Democraten het beste de strijd met de Republikein John McCain kan aangaan. Wie lokt de onbestemde kiezers weg bij Mc Spanje arresteert dertien partijleden Batasuna De Spaanse politie heeft gisteren dertien leden van de verboden Baskische partij Batasuna gearresteerd. Spanje is al geruime tijd bezig om aan de Baskische afscheidingsbeweging ETA gelieerde organisaties aan te pakken. Cain en zorgt ervoor dat het Witte Huis weer een Democratische president ziet? Een poll van het gerenommeerde Amerikaanse opinietijdschrift TIME, laat zien dat het merendeel van de kiezers Obama meer kans geeft in de uiteindelijke strijd om het presidentschap, dan Hillary. Ongeveer 48 procent van de ondervraagden zou voor Obama stemmen, tegen 41 procent voor McCain. Als Hillary de tegenstrever zou zijn van McCain, zouden ze beiden ongeveer 46 procent van de stemmen krijgen. Het is natuurlijk een puur theoretische poll. Maar de resultaten zijn wel opvallend. De relatief onervaren Obama heeft volgens de kiezer meer kans om te winnen van de ervaren McCain dan Hillary Clinton. Vooral de zwevende kiezers, van wie een groot deel jonger dan dertig, hebben een grote voorkeur voor de energieke Obama. 1.. Pakistan KANDIDAAT GEDOOD Een onafhankelijke kandidaat voor de Pakistaanse parlementsverkiezingen is gisteren bij een zelfmoordaanslag in het noordwesten van het land gedood. Zeven aanhangers van Nisar Ali Khan kwamen eveneens om het leven. Khan was op campagne in de regio Eidak, 25 kilometer ten oosten van Miran Shah in het stamgebied Noord-Waziristan. De Pakistaanse parlementsverkiezingen worden volgende week gehouden... Het weer Lusaka: 27 C / 15 C, zonnig Tunis: 14 C / 5 C, bewolkt Kabul: -7 C / -15 C, zonnig

9 Buitenland 9 Oost-Timor Motieven nog onduidelijk Op de grens van oproer De straten van Dili zijn uitgestorven. De Oost-Timorese premier Xanana Gusmäo heeft na de mislukte staatsgreep van gisteren de noodtoestand afgekondigd. Arjan van Westen Het uitgaansverbod in de Oost-Timorese hoofdstad Dili is ingesteld na de aanslagen op premier Gusmäo en president José Ramos Horta. Horta raakte ernstig gewond maar is niet in levensgevaar. Rebellenleider Alfredo Reinado kwam bij zijn couppoging om het leven. Ramos Horta is sinds mei vorig jaar president van het één miljoen inwoners tellende Oost-Timor. Hij won in 1996 de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn vreedzame verzet tegen de Indonesische annexatie van 29e verjaardag Iran viert de islamitische revolutie Iraniërs lieten gisteren duidelijk merken wat ze vinden van de Amerikanen en de Israëliërs. Tijdens de viering van de 29e verjaardag van de islamitische revolutie in Iran wordt een op Hitler gelijkende beeltenis van de Amerikaanse president George W. Bush door de straten van Teheran gedragen. In 1979 gingen miljoenen Iraniërs de straat op om de thuiskomst van Ayatollah Khomeini te vieren. Zijn terugkeer zette een revolutie in gang die uiteindelijk het regime van de pro-amerikaanse sjah Mohammed Reza Pahlavi de kop kostte. 1 AP Oost-Timor in Het land werd in 2002 zelfstandig. Sinds 2006 wordt Oost-Timor opgeschrikt door geweld binnen het leger. Het was dan ook een groep ontslagen militairen die de aanslagen van gisteren uitvoerde. Oost-Timorezen en waarnemers gissen waarom Horta neergeschoten is. De exacte motieven van deze opstandelingen zijn vooralsnog onduidelijk, aldus Endie van Binsbergen van de stichting Vrij Oost Timor. Reinado meende dat soldaten uit het westen van Oost-Timor zouden worden achtergesteld bij de militairen uit het oosten van het land. Volgens Van Binsbergen komt de onvrede vooral voort uit armoede en onwetendheid. Het lastige aan de groep van Reinado is dat er geen duidelijke ideologie achter zit. Reinado werd in 2006 opgepakt vanwege meerdere dodelijke schietpartijen eerder dat jaar. Reinado wist op spectaculaire wijze uit de gevangenis te ontsnappen en trok zich met zijn aanhangers terug in de bergen. De vraag is nu hoe groot zijn aanhang is. Renaido heeft in de tijd dat hij in de bergen zat veel support opgebouwd, aldus Geert Klaassen, op dit moment een van de weinige Nederlanders in Oost-Timor. Klaassen is uitgezonden namens Kerk in Actie. Na de aanslag op Horta schreef hij op zijn weblog. De heli s zijn terug in de lucht en de tanks in de straat. De mensen vragen zich af of de ellende van 2006 zich gaat herhalen. Duidelijk is dat de overgrote meerderheid van het jongste land van Azië niet op de staatsgreep zat te wachten. Van Binsbergen: Horta had net krediet opgebouwd bij zijn volk. De mensen hadden hun hoop op zijn regering gevestigd. 1 Jean Sarkozy Zoonlief timmert aan de weg Goudlokje heeft zijn vaders talent Hij is tweeëntwintig jaar, heeft halflang blond haar, heet Jean Sarkozy en mogelijk wordt hij de nieuwe burgemeester van de Parijse voorstad Neuilly. Mark Heijster PARIJS Goudlokje of het nieuwe prinsesje van de Republiek wordt hij al genoemd, doelend op zijn weelderige haardos. Jean Sarkozy speelt sinds afgelopen weekend een hoofdrol in de UMP-crisis tijdens de verkiezingscampagne voor de nieuwe gemeenteraad van de rijke Parijse voorstad Neuilly-sur-Seine. Het is de plek waar zijn vader negen jaar lang het hoogste ambt bekleedde. Zijn partij, de UMP, is er altijd sterk geweest. En niets wees erop dat daarin verandering zou komen. De lijstaanvoerder van de plaatselijke UMP-afdeling, David Martinon, tevens woordvoerder van president Sarkozy, deed het goed in de peilingen. Maar afgelopen zaterdag gooide de Franse krant Le Figaro roet in het eten. Uit een geheime peiling zou blijken dat Martinon nog maar op 40 procent van de stemmen kon rekenen. Een dag later kondigde Jean Sarkozy aan samen met twee andere UMP-kandidaten met een eigen lijst te komen wegens onenigheid met Martinon. Gisterochtend bood hij zijn ontslag aan als woordvoerder, na het verraad van zijn partijgenoten, maar dat werd hem door de president geweigerd. Le Monde suggereert dat David Martinon opzij is geschoven omdat de populariteit van Nicolas Sarkozy nog steeds sterk daalt. Een verlies van zijn partij in de stad waar hij zelf jaren aan het roer stond zou van te grote symbolische betekenis zijn. Hoewel de geur van nepotisme sterk is, ontkent het UMP dat president Sarkozy een rol heeft gespeeld in het naar voren schuiven van zijn zoon. En zijn leeftijd? Volgens de partij barst de jongen van het talent, zonder enige twijfel geërfd van zijn vader. 1 Jean Sarkozy. REUTERS Midden-Oosten Google spil in conflict Novum/AP Kiryat Yam, een Israëlische stad met veertigduizend inwoners aan de Middellandse Zee, heeft internetgigant Google voor de rechter gedaagd wegens smaad. Het programma Google Earth zegt dat Kiryat Yam is gebouwd op de plek waar ooit het Palestijnse dorp Ghawarina lag, wat volgens het stadsbestuur onzin is. De kwestie rakelt oud zeer op. Het stadsbestuur verzet zich tegen iedere beschuldiging dat Palestijnen zijn verdreven om plaats te maken voor de joodse kolonisten van Kiryat Yam. Bestuurder Naty Keyzilberman stelt dat Kiryat Yam dateert uit 1945, ruim voor de oorlog van , waarin honderdduizenden Palestijnen uit hun dorpen en steden werden verdreven. Google zegt niets van doen te hebben met de informatie. De gegevens zijn toegevoegd door een Palestijnse arts wiens moeder naar eigen zeggen gevlucht is uit een dorp nabij Kiryat Yam. 1 Onderhandelingen duren voort OEKRAÏENSE GASKRAAN BLIJFT IETS LANGER OPEN Het Russische staatsbedrijf Gazprom heeft gisteren in een concessie aan de Oekraïense regering de voor vanochtend aangekondigde afsluiting van de aardgaskraan verschoven naar vanavond uur plaatselijke tijd (16.00 uur Nederlandse tijd). De onderhandelingen over het geschil tussen Gazprom en het Oekraïense gasbedrijf Naftogaz worden vandaag hervat. De landen van de Europese Unie volgen de ontwikkelingen in het conflict op de voet, bezorgd als ze zijn voor een herhaling van januari 2006, toen Rusland daadwerkelijk de kraan voor Oekraïne dicht draaide en ook Europese landen enige tijd zonder aardgas kwamen te zitten. De pijpleidingen naar West-Europa lopen deels over Oekraïens grondgebied. Oekraïne kan de afsluiting voorkomen door een schuld van bijna een miljard euro aan het Russische Gazprom af te lossen.. Aforisme Ik begin altijd vroeg rond de middag te drinken, voor het geval het vroeg donker zou worden. Breen Richard Loopplankongeluk BOETE VOOR BEDRIJVEN Twee constructiebedrijven zijn door een Franse rechtbank beboet vanwege een dodelijk ongeval op wat destijds s werelds grootste cruiseschip was, de Queen Mary 2. In november 2003 stortte tijdens een kijkdag de loopplank in van het schip. Daarbij kwamen zestien mensen om en raakten er 28 gewond. De scheepsbouwer en de loopplankfabrikant zijn nu ieder veroordeeld tot het betalen van een boete van euro. Ook op deze dag Wordt in 1554, een jaar nadat ze de troon van Engeland voor negen dagen opeiste, Lady Jane Grey onthoofd wegens verraad. De enige datingsite waar je online kunt speeddaten zoekt per direct een Marketing / Event manager Je functie bestaat uit het sluiten van barterdeals, het zelfstandig bedenken en uitvoeren van ledenwervingsacties, het inzetten en monitoren van affiliates programs, het organiseren van evenementen en speeddates op locatie, het verzorgen van nieuwsbrieven, diverse pr- en andere ondersteunende werkzaamheden. Lymic.nl biedt jou een uitdagende werkomgeving waarin je de kans krijgt interessante contacten te leggen en jezelf volledig te ontplooien op het gebied van (event)marketing en pr. Lymic.nl is een jonge organisatie waar veel ruimte is voor eigen inbreng. Je hebt minimaal HBO-nivo met enige jaren werkervaring. Je bent creatief, representatief en in staat om zeer zelfstandig te functioneren. Je beschikt over een commerciële instelling en goede communicatieve vaardigheden. Uitgebreide kennis met betrekking tot internet en nieuwe media is een pre. Uren en salaris in overleg. Help jij Lymic.nl verder te groeien? Stuur je CV voorzien van je motivatie naar onderstaand adres t.a.v. Marjolein van Appeldorn of per mail naar marjolein@lymic.nl. Lymic b.v. Tobias Asserlaan KC Den Haag

10 10 Economie Claimemissie Société Génerale wil geld ophalen door de uitgifte van aandelen Redactie economie Société Génerale wil maar liefst 5,5 miljard euro ophalen door nieuwe aandelen uit te geven tegen een lagere koers. Dit heeft de Franse bank gisteren bekendgemaakt. De uitgiftekoers van deze zogeheten claimemissie bedraagt 47,50 euro, ofwel een korting van bijna 39 procent ten opzichte van de slotkoers van 77,72 euro afgelopen vrijdag. Bestaande aandeelhouders krijgen voorrang. Voor elke vier aandelen die ze al hebben, kunnen ze een nieuw aandeel kopen. De Franse bank kwam enkele weken geleden in de problemen vanwege grote handelsverliezen veroorzaakt door handelaar Jérôme Kerviel. Door zijn illegale handelspraktijken verloor de bank 4,9 miljard euro. De 31-jarige handelaar werd afgelopen weekend opnieuw opgepakt en wordt Beurs Daniel Bouton. REUTERS onder meer aangeklaagd voor misbruik van vertrouwen, waar in Frankrijk een gevangenisstraf op staat van zeven jaar en een geldboete van euro. Volgens Kerviel was het doen van ongeautoriseerde transacties wijdverspreid binnen de bank. Ondertussen staat de positie van bestuursvoorzitter Daniel Bouton onder steeds grotere druk. Bouton heeft al aangegeven dat zijn aanbod om ontslag te nemen nog altijd op tafel ligt. Of er koppen gaan rollen of niet, inmiddels is wel bekend dat Société Génerale een overnamekandidaat is geworden. BNP Paribas, Frankrijks grootste bank, heeft al laten weten dat het momenteel een bod bestudeert. Datzelfde geldt ook voor Credit Agricole. De bank heeft een aantal adviseurs benoemd die de haalbaarheid van een bod in kaart brengen. De regering-sarkozy heeft al aangegeven dat Société Génerale Frans moet blijven, maar het heeft geen middelen om een eventuele overname te blokkeren. 1 Beurs vandaag Kredietcrisis laat fondsen niet onberoerd Heibel onder hedgers Overname 31 dollar per aandeel te laag Yahoo! wijst vijandig bod van Microsoft af Redactie economie Tien dagen had Yahoo! ervoor nodig, maar gisteren was de kogel eindelijk door de kerk. Yahoo! heeft het vijandige overnamebod van Microsoft naar de prullenbak gewezen. Het bod van 44,6 miljard dollar, ofwel 31 dollar per aandeel, onderwaardeert de onderneming aanzienlijk en doet volgens Yahoo! afbruik aan diens wereldwijde merknaam, zijn grote aantal gebruikers, zijn recente investeringen in advertentieplatforms en zijn toekomstige groeiperspectieven. Microsofts bod van 31 dollar per aandeel vertegenwoordigde een premie van 61,6 procent op de slotkoers van Yahoo! van 31 januari. Microsoft stelde voor de overname voor de helft in contanten te voldoen en voor de andere helft in aandelen. REUTERS Volgens ingewijdenen zal Microsoft zich gaan beraden op vervolgstappen. Dit kan een verhoging van het bod betekenen, al wordt ook niet uitgevlakt dat Microsoft er werk van maakt om de huidige Yahoo-directeuren eruit te krijgen. The Times meldde gisteren dat Yahoo! fusiegesprekken voert met AOL om het vijandige overnamebod van Microsoft te dwarsbomen. Samenwerkingen met Google of Disney worden ook niet uitgesloten. 1 Hedgefunds zijn opgericht om in elke markt rendement te maken. Maar de kredietcrisis laat ook deze hefboomfondsen niet onberoerd. De rendementen zijn matig en her en der worden deuren gesloten. Beheerders van hedgefunds geven graag af op normale beleggingsfondsen. Een geliefde uitspraak onder de hedgers is het deze fondsen bussen zonder remmen te noemen. Zolang de aandelenbeurzen stijgen, gaat alles prima. Maar bij dalende aandelenbeurzen kennen de beleggingsfondsen nog steeds maar dat ene trucje: vol gas blijven rijden. De beheerders van hedgefunds kunnen dan ook rendement maken door middel van shortposities, waarbij rendement gemaakt wordt bij dalende koersen. De praktijk blijkt zoals zo vaak weerbarstiger. In januari sloten twee Nederlandse hedgefunds de deuren voor in- en uittreders. Zowel Spirit Aim als Faxtor Credit Value Fund trapten op die manier op de noodrem. Tegenvallers De maatregel die moet voorkomen dat door uittredende beleggers posities gedwongen moeten worden afgebouwd en zittende beleggers nog meer pijn lijden. Maar ook andere Nederlandse hedgefunds maken zware tijden door. GO Capital veruit het best presterende hedgefund van de afgelopen jaren verloor in januari ruim 9 %. De aandelenindex MSCI Europe verloor in dezelfde maand 11,6 % aan waarde. Door de slechte start van 2008 heeft GO Capital de laatste anderhalf jaar per saldo niets verdiend voor haar participanten. Insinger de Beaufort Alchemy verloor sinds de zomer van 2007 ook ruim 20% in waarde. En het noodlijdende Spirit Aim daalde zelfs ruim 40%. GO Capital en Insinger de Beaufort Alchemy daalden redelijk in lijn met de aandelenmarkt. Dat wijst er op dat ze veel meer longposities dan shortposities in portefeuille hadden en daarmee wel heel erg leken op die bussen zonder rem waar ze normaliter op neer kijken. Spirit Aim daalde nog harder. De longposities daalden maar een aantal van de shortposities die de dalingen hadden moet opvangen, stegen juist door fusie en overnamegeweld. Ook een andere categorie binnen de grote hedgefund-familie is niet ongeschonden uit de strijd gekomen. Veel hedgefunds handelen in futures, vaak gebouwd op vernuftige rekenmodellen. De diverse Quadriga Superfonds verloren sinds 1 januari 5% tot 10% in waarde. Het ABN Amro Internationaal Derivaten Fonds spant echter de kroon met - 29%. Dat is ongeveer 1% verlies per beursdag. Daarmee is maar weer eens duidelijk dat deze rekenmodellen ook niet bestand zijn tegen de huidige nerveuze beurs. Omdat de kille rekenaars ook al niet over Vingerspitzengefühl beschikken lijkt het einde van de misère voor deze hedgefunds in elk geval nog niet in zicht. Rendement in elke markt blijkt in hun geval niet meer dan een holle reclamefrase Cruciaal Crucell 111 Al precies een jaar bevindt het Leidse biotechnologiebedrijf Crucell zich in een adembenemende glijvlucht. Vandaag presenteert het bedrijf de jaarcijfers. Begin januari werd de omzetverwachting al neerwaarts bijgesteld. Kunnen de definitieve cijfers voor een ommekeer zorgen of wordt het een knock out? 1 Het Panel STELLING: LAATSTE VEILIGE HAVEN? 111 Landbouwproducten als soja, maïs en suiker. Het klinkt niet als een serieuze belegging, maar steeds meer beleggers zien het als de laatste veilige haven in zware beurstijden. Verstandig? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Boer zoekt hedge? CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY S )) 111 Commodities als totaalzijn van tijd tot tijd goed om in portefeuille te hebben. Maar ook in deze beleggingscategorie komen bubbels voor en dus moet je goed nadenken over de waardering van bepaalde producten. En als je er geen verstand van hebt, moet je jezelf afvragen hoe safe is dit echt? 1 Weg van de beurs PETER VAN KLEEF (SENIOR EDITOR IEX) 111 Het voordeel van trackers of turbo s op bijvoorbeeld maïs en soja is dat je wat afstand houdt tot de grillen van de aandelenmarkt. Agrarische producten zijn de afgelopen maanden hard omhoog gegaan. Maar de stijgingen hebben ook speculatieve beleggers gelokt. Dan wordt het gevaarlijk. 1.. Brood in tarwe MARCEL TAK (FINANCIEEL ADVISEUR) 111 Dat beleggers brood in tarwe zien, is begrijpelijk gezien de toegenomen vraag. Maar er zijn risico s nu Europese boeren meer graan willen verbouwen. Beleggen via garantienotes, waarvan er inmiddels velen zijn, is de meest vruchtbare weg. 1

11 Brandstof Amerikaanse subsidie verpest Europese markt Nederlandse biodiesel gedwarsboomd door VS Economie Internetsparen Extra 4,0% Rentetarieven d.d. 24 januari Vraag naar de voorwaarden (lokaal tarief) Bekijk ook onze scherpe TIP! hypotheektarieven Dagblad De Pers 11 LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,25 4,65 4,7 5,1 ING Bank Hypotheek met Renteopties 4,4 4,8 4,8 5,2 ABN AMRO Budget hypotheek 4,55 5,05 4,75 5,25 Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hypo. 4,85 5,35 4,85 5,35 Postbank VoordeelPlus Hypotheek 4,1 nvt 4,6 nvt Rabobank VoordeelHypotheek 4,4 nvt nvt nvt De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel 4,1 4,5 4,6 5 DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt 4,55 nvt 4,75 De Hypotheekshop FLEXXTRA 2 4,3 4,7 4,6 5 MoneYou Compleet+ hypotheek 4,3 4,7 4,6 5 Van Kampen Groep Aflossingsvrije Top Hypotheek 4,4 4,7 4,75 5,05 Postbank Voordeel Hypotheek 4,3 4,7 4,8 5,2 De Hypotheekshop FLEXXTRA 4 4,4 4,8 4,7 5,1 Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek 4,5 4,8 4,8 5,1 MoneYou Compleethypotheek 4,4 4,8 4,7 5,1 Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%. Cees Bunschoten is geen vrolijke ondernemer, hoe mooi het tweede leven van frituurvet ook is. RUBEN SCHIPPER Vervolg van pagina 2 In Nederland is er, zoals gezegd, maar één biodieselproducent, die een product maakt dat aan de milieubezwaren tegemoet komt. Maar hoe mooi dat tweede leven van frituurvet ook is, Bunschoten is geen vrolijke ondernemer. En dat heeft volgens hem alles te maken met de Amerikaanse subsidie op biobrandstof, die de markt voor hem verpest. Omdat de Amerikaanse overheid heeft besloten dat het om milieu- en geopolitieke redenen minder afhankelijk wil zijn van olie, geeft Washington zo n twintig cent per liter steun aan de productie van biobrandstof. Gevolg was het ontstaan van fabrieken die draaien op plantaardige olie met een enorme productiecapaciteit, die al die miljoenen liters in eigen land niet kwijtraken. In de haven van Rotterdam monsteren met regelmaat grote olietankers aan met Amerikaanse biodiesel (B99 in jargon), vorig jaar goed voor de import van zo n miljoen ton, schat de brancheorganisatie European Biodiesel Board in Brussel. De goedkope, gesubsidieerde én vervuilende brandstof verlamt de Europese industrie als die niet kan concurreren met de Amerikaanse dumpprijs. Veel landen, waaronder Nederland, geven geen subsidie voor de productie van biodiesel en heffen de gewone accijns, waarmee een liter biodiesel zelfs duurder is dan fossiele diesel. De Amerikanen bepalen de prijs, roept Bunschoten verontwaardigd. Ik heb de installatie al vaak moeten uitzetten. Ik lever nu rond kostprijs, om rust te krijgen in mijn bedrijf. John van den Broek van Argos Oil, bezig met het bouwen van een biodieselfabriek in Rotterdam, herkent het probleem. Ook dit jaar gaat de import van B99 weer door en dat bepaalt de prijs. Het is een vervelende fase voor producenten. Vorig jaar april stuurde Bunschoten in samenwerking met Sunoil een brandbrief naar milieuminister Jacqueline Cramer (VROM) om te wijzen op de Amerikaanse export van B99. Reactie daarop heeft hij nooit gekregen. Waar Bunschoten op moet hopen is actie uit Brussel, waar de problemen door de European Biodiesel Board (EBB) zijn aangekaart bij de verantwoordelijke eurocommissaris van Handel Peter Mandelson. Deze maand dient de EBB een formele klacht in bij Mandelson, zo laat een woordvoerder weten. De commissaris kan eventueel besluiten tot antidumping maatregelen, een proces waar maanden overheen gaan. Maar gezien de vrijhandelsverdragen afgesloten binnen WTO-verband, liggen importheffingen politiek gevoelig. Europa en de VS zijn elkaar op dit gebied al eerder in de haren gevlogen denk aan de ruzie over subsidie op vliegtuigbouwer Boeing. Volgens Bunschoten zijn er nog meer afvalvetten die een werkelijk groen alternatief bieden. Zo vormen de onbruikbare vetten die overblijven in slachthuizen een prima grondstof voor biodiesel. Ik heb net de goedkeuring van de Voedsel en Waren Autoriteit binnen om ook die vetten te gebruiken, maar voorlopig wacht ik af met uitbreiding, zegt hij teleurgesteld. Kampen blijft voorlopig het eenzame centrum van frituurvetverwerking. Als Bunschoten langs de grote opslagtanks loopt, wijst hij op een vulpistool aangesloten op een van de tanks. Zijn vrachtwagens rijden uiteraard allemaal op zijn biodiesel en kunnen hier gewoon tanken. Dat is toch het mooiste wat er is? 1 DOORLOPEND KREDIET PERSOONLIJKE LENING Aanbieder < < < Aanbieder < < < Delta Lloyd nvt 6,5 6,5 Kruidvat 5,9 5,9 5,9 Frisia Financ. ** 10,6 6,6 6,4 Becam ** 10,6 6,6 6,4 De Hypotheker nvt 6,9 6,9 KredietDirect.nl** 6,7 6,7 7,3 Directa 7,9 6,9 6,9 Directa 7,9 6,9 6,5 DSB Bank nvt 6,9 6,9 DSB Bank nvt 6,9 6,9 Ohra 7,05 7,05 6,75 OHRA 7,6 7,6 7,2 Freo nvt 7,2 7,2 Eurofintus ** nvt 8,7 8,7 FBTO 7,3 7,3 7,3 DEFAM nvt 8,8 8,8 KredietDirect.nl** 8,3 7,7 7,3 Crediam 10 8,9 8,5 The RB of Scot. 8,7 7,9 7,5 DHB bank 8,9 8,9 8,9 ABN Amro** 8,6 8,6 8,1 Fortis Bank 10,2 9,4 8,8 Fortis Bank 10,3 9,5 8,7 De IJssel ** nvt 9,4 9,4 SNS Bank ,1 SNS Bank 9,7 9,7 9 Rabobank 10,8 10,5 9,6 Postbank 11,2 10,5 9,6 Postbank 12,2 10,9 9,9 Rabobank 11 10,7 9,8 Getoond worden de 15 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven. DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank Rekening The Economy Bank N.V. TEB Ster Spaarrekening 4,6 Akbank AK Internet Spaarrekening 4,55 Akbank AK Spaarrekening 4,5 Amsterdam Trade Bank ATB Internet Spaarrekening 4,5 Credit Europe Bank Credit Europe Top-Interest rekening 4,5 SNS Bank Jaarsparen 4,5 Yapi Kredi Bank YKB Euro-Plus Spaarrekening 4,5 DHB Bank DHB S@veOnline 4,25 Garantibank International Gouden Internet Rekening 4,1 DHB Bank DHB VoorSpoedrekening 4 Rabobank Rabo Telesparen 2,8 ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,6 Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5 Postbank Internetspaarrekening 2,5 ING Bank Internet Sparen 2,4 Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. Peildatum: Bron: MoneyView Research. Kritiek op Wouter Bos BANENGROEI RICHTING NUL Wanneer de economische groei door de kredietcrisis blijft steken op 1,5 procent, komt de banengroei in het midden- en kleinbedrijf volledig tot stilstand. Dat zei voorzitter Loek Hermans van MKB-Nederland gisteren. Hij heeft zich gestoord aan de uitlatingen van minister Wouter Bos die zei dat de economie wel een stootje kan hebben. Volgens Hermans moet het kabinet nu maatregelen nemen om de economie te stimuleren.. Rusland aan de knoppen Rusland en Oekraïne hebben mot over gas. Oekraïne loopt achter met betalen en Rusland dreigt de gaskraan daarom dicht te draaien... Dubieuze vastgoedbeleggingen OSCAR HAMMERSTEIN STOPT ALS ADVOCAAT PALMINVEST Oscar Hammerstein treedt niet meer op als advocaat van vastgoedfonds Palm Invest. Hammerstein gaf geen redenen voor het verbreken van de relatie met zijn omstreden klant. Justitie deed een paar weken terug een inval bij het vastgoedfonds dat investeert in luxe villa s op de opgespoten eilanden voor de kust van Dubai. De vraag is hoeveel van het ingelegde geld daar werkelijk terecht is gekomen. WFA mensen moeten vertrekken bij Ford Ford, de op twee na grootste autofabrikant ter wereld, wil nog eens mensen ontslaan, aldus persbureau Bloomberg. De afgelopen twee jaar verdwenen er al banen bij het geplaagde autobedrijf.. Internationaal sms en te duur EUROPESE COMMISSIE EIST VERLAGING SMS-TARIEVEN De Europese Commissie eist dat telecombedrijven voor 1 juli aanstaande hun tarieven voor internationaal sms en en mobiel internetten fors verlagen. Als ze dat niet doen, stelt Brussel zelf lagere tarieven vast. Viviane Reding, Europees commissaris voor internet en media, noemde de huidige prijzen gisteren onaanvaardbaar. Een sms je versturen of downloaden van het ene naar een ander EU-land is drie tot 25 keer duurder dan binnen de landsgrenzen. Voor het downloaden van een sms je op een mobiele telefoon is het vier tot zes keer duurder. Reding vindt dat de EU dit niet meer mag accepteren. Ze eist ook dat ze de tarieven verduidelijken. Zelfs experts hebben moeite om consumententarieven te ontdekken op websites van de meeste gsm-aanbeiders, zegt Reding. Ze moeten hun klanten waarschuwen, zodat die geen facturen van duizenden euro s krijgen.. Lost Boys zijn het spoor bijster Lost Boys ziet projecten mislukken en personeel weglopen. Hierdoor vielen de resultaten van het Britse moederbedrijf LBI zwaar tegen.

12

13 Dagblad De Pers Extra 13 Een ongezond cordon Peter Middendorp werkt aan een boek over het Binnenhof. Maar iemand die elke dag komt kijken, daar schrikken ze van. In de gebouwen van de Tweede Kamer zijn overal beveiligde deuren. Mensen die dagelijks op het Binnenhof werken, krijgen een pas, een permanente accreditatie. Als je die voor een mechaniekje aan een paal of muur houdt, gaan de deuren voor je open en kun je je vrij door de gebouwen bewegen. Mij wilden ze niet zo n pasje geven. De baas van de Unit Voorlichting van de Tweede Kamer, meneer Franssen, is een ronde man die zijn werkdagen doorbrengt in een kamer met kantoorbenodigdheden. Bij hem ben ik de eerste maanden van mijn verblijf op het Binnenhof regelmatig op bezoek geweest om te zeggen dat ik ook zo n permanente accreditatie nodig had. Hij schudde dan zijn hoofd. Er waren al te veel mensen met zo n pas, zei hij. Het werd onoverzichtelijk. De pasjes waren op. Ik kon toch af en toe een dagpas komen halen? Nee, zei ik. Dat is rotwerk. Je komt de hele tijd bewakers, ambtenaren en voorlichters tegen die je lastigvallen, tegenhouden, stomme vragen stellen, je pas vertragen; het lijkt wel of ze me willen ontmoedigen. Och, zei hij, dat valt toch wel een beetje mee? Nee, zei ik. Het valt helemaal niet mee. Laten we dan nu samen afspreken, zei hij, dat als na verloop van tijd blijkt dat je echt zo n permanente pas nodig hebt en we kunnen in onze computers precies nagaan hoe vaak jij hier bent dat we het er dan nog eens over hebben. Er is kennelijk weinig aan te doen, zei ik, maar blij ben ik hier helemaal niet mee. Ach, zei hij, wat is blij? En daar zat op zich ook wel weer wat in. Iedere vergaderdag stak ik op tijd de

14 14 Dagblad De Pers Extra Ik heb er weer een. Een meneer. Wittendorf Ik word steeds van de tribune gehaald Lange Poten over. Voor de ingang van de Tweede Kamer stond altijd een lange rij bezoekers te wachten. Groepen Zeeuwse huisvrouwen met haast vierkante knotten in het haar. Klassen onwillige schooljeugd, veelal allochtoon. Een enkel bejaard echtpaar met belangstelling. Die vreemde man die je hier elke dag kon tegenkomen. Hij stond altijd naar je te lachen, maar reageerde ontregeld als je iets tegen hem zei. M De bewaker verschoof wat op zijn bureaustoel en ging aan het werk ensen met een permanente pas liepen met een handig boogje om de wachtenden heen, namen hun eigen toegangsdeur naar binnen en gingen aan het werk. Wij moesten onze jassen uit. Tassen afgeven. Spullen uit de zakken halen. Riemen af. Alles op een grijs plastic bakje op een lopende band leggen, die zich door een ijzeren bak bewoog, zodat alles met röntgenstralen op ongeregeldheden kon worden gecontroleerd. Zelf moest je door een detectiepoort, waarachter een bewaker met een fouilleerstok op je stond te wachten. Achter deze poort was een donkere, vierkante hal. Aan de linkerzijde stond een wand met kluisjes en een garderobe achter een toonbank met souvenirs: kandelaars, pennenhouders, sierborden, alles met het embleem van de Tweede Kamer. De linkerdeur in de achterwand was voor de permanente kaarthouders, de rechter werd bediend door twee of drie vermoeide bewakers achter een zwarte balie. Daar moest ik me melden, elke dag. Ik legde de noodzakelijke bescheiden op de balie, een geldig paspoort en een perskaart van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, die je werd meegegeven als je persoonlijk ruim tweehonderd euro naar Amsterdam kwam brengen en een formulier waarop drie hoofdredacteuren voor je hadden gelogen dat je tachtig procent van je werktijd aan journalistiek besteedde. De bewakers hadden meestal een boel te bespreken. Over boven bijvoorbeeld. Boven namen ze nooit eens de telefoon op, boven hadden ze geen idee wat zich op de werkvloer afspeelde. Ze raakten in discussie over wie na wie met theepauze mocht. Of kregen belangstelling voor de schermen achter de balie, waarop beelden verschenen die camera s in en rond de Tweede Kamer produceerden. Toch kwam iedere keer het moment dat een van de bewakers de papieren van de balie pakte en deze intensief op onvolkomenheden begon te bestuderen. Belangrijk werk misschien, al moest je je afvragen of deze mannen er geschikt voor waren. Zelfs met een paspoort en een perskaart voor de ogen slaagden ze er niet één keer in mijn achternaam goed uit te spreken. Mittendorf, Wittendorf vooral de Duitse varianten waren populair. Oogcontact deden ze ook niet aan. Zonder me aan te kijken, kwam het na een tijdje: Wat kom je doen? Dat weet ik nog niet, zei ik. Beetje rondkijken, beetje oriënteren. Misschien alvast een vergadering volgen. Met wie heb je afgesproken? Met niemand. Ik heb geen afspraak. Voor wie werk je dan? Als ik hierop antwoordde: ik ben freelancer, ik werk voor allerlei verschillende kranten en tijdschriften, raakte de bewaker in de war. Over het boek beginnen dat ik over het Binnenhof wil schrijven, was ook onverstandig. Daar zijn geen procedures voor. Het beste, zou Volkskrant-redacteur Philippe Remarque me uitleggen toen het eigenlijk al niet meer nodig was, is het feit dat je voor de Volkskrant hebt geschreven, rücksichtslos uitventen. De Volkskrant kennen ze. De Volkskrant is begrijpelijk. Voor mezelf, zei ik meestal. Voor wie? Mezelf. Langzaam pakte de bewaker een telefoon op, toetste een nummer in en zei, toen boven eindelijk werd opgenomen: Ik heb er weer een. Een meneer. Ja, dat weet ik ook niet. Wittendorf. Wíttendorf. Ik ook nog nooit. Voor zichzelf, zegt hij. Zichzelf. Dat zei ik ook al, ja. Hmm. Oké. De bewaker verschoof wat op zijn bureaustoel en ging weer aan het werk. Er stonden nieuwe mensen aan de balie, bezoekers meestal, bij wie in het paspoort gekeken moest worden, aan wie lichtblauwe stickers met de tekst Bezoeker meegegeven moesten worden, voor wie deuren geopend moesten worden. Misschien, heb ik deze maanden wel gedacht, heeft de angst voor terroristische aanslagen de verkeerde mensen extra macht gegeven. De beveiliger. De bewaker. Mannen met de mobiele telefoon in een houder aan Vanaf de gang is een klein stukje vergaderzaal te zien. EVERT-JAN DANIELS de broekriem, half onder het colbertjasje verborgen, zodat het lijkt alsof ze bewapend zijn. De angst was misschien wat weggezakt, de macht hadden ze niet teruggegeven. Ze zaten erop. Het zat lekker. Uiteindelijk schoof de bewaker de papieren met een vaartje over de balie en zei, nog steeds zonder oogcontact te maken: Deur door, hal door, roltrappen op, tweede verdieping linksaf tot de ingang van de Unit Voorlichting, en daar maar even wachten. Er bestaan twee soorten beveiligde deuren in de gebouwen van de Tweede Kamer. Soms bevinden ze zich naast elkaar, soms ook is er maar één en heb je niets te kiezen. De mensen gebruiken bij voorkeur de normale deur, een eenvoudige, snelle draaideur. Nadat je je pas bij een mechaniekje hebt gehouden, hoor je een piep en stap je in. Twee seconden later sta je aan de ander kant. Er zijn ook vervelende deuren, die nog het meest lijken op een glazen cocon. De Unit Voorlichting van de Tweede Kamer heeft zo n rare toegangsdeur. N a de piep gaat de voorste helft voor je open. Je stapt in. De deur sluit zich. Even sta je opgesloten in de cocon, op een ronde vloer van rubber, die geen contact maakt met de plavuizen rondom. Er zit een weegschaal onder, die ervoor zorgt dat je niet met zijn tweeën op één pas door de deur kunt, en dat voor zware Kamerleden speciale passen moeten worden bijgemaakt. Na een minuut opent de andere helft zich en stap je iedere keer weer opgelucht naar buiten. Geen afspraak? Maar wat komt u dan doen vandaag? Een voorlichter van de Unit doet er gemiddeld vijftien minuten over om de twintig meter van zijn bureaustoel naar de glazen toegangsdeur af te leggen. Het heeft geen zin in de tussentijd te kloppen, tikken of rammen, de deuren zijn geïsoleerd. Misschien is het vervelend elke dag mensen te moeten faciliteren van wie je moet vermoeden dat ze een beter leven hebben dan jij, met beter werk, meer geld en beweging, veel verstand had ik er niet van, op de Unit hing een sfeer van rancuneuze landerigheid. L inks zat een jonge vrouw achter een bureau, die veel en graag profiteerde van de verschillende soorten eettentjes op de Lange Poten; falafel, hamburgers, shoarma. Tegenover haar zat een iets oudere vrouw, Samira geheten, eveneens van allochtone komaf, die veel zuchtte en steunde, en een bijzondere band onderhield met de woorden nee en niet. Bij binnenkomst stuitte je op een houten balie met kranten, weekbladen en een computer. Daarachter trof ik meestal het lachende gezicht van Léon van Schie, de derde voorlichter van het team. Er sprak altijd iets onbenulligs uit zijn blik, al wist ik niet wie die onbenulligheid gold. Een van ons twee was het, ik wist alleen nooit zeker wie. Ook Léon wilde iedere dag opnieuw mijn papieren bestuderen, ook hij stelde elke dag dezelfde vragen. Mijnheer Middelkoop zei hij. Middendórp. Oh, zei hij, gespeeld geschrokken. Sorry hoor. Even keek hij over zijn schouder naar zijn collega s. Ze hadden weer een egootje binnen. Zou je me een dagpas kunnen geven? Hebt u een afspraak? Nee, Léon. Geen afspraak. Alweer niet. Geen afspraak? Oh, maar wat komt u dan doen vandaag? Dat heb ik je gisteren ook al verteld. Ik kijk rond, voor een boek. Een boek?, zei hij, wat leuk. Nogmaals keek hij over zijn schouders naar zijn collega s. Zij vonden het ook leuk, een boek. Waar gaat uw boek over? Ik haalde adem. Er was een tijd, nog

15 Dagblad De Pers Extra 15 Peter Middendorp niet eens zo lang geleden, dat voorlichters nog wel eens werden uitgelachen. Die tijd is voorbij. Voorlichter is een beroep geworden als alle andere, en hoewel niet helemaal duidelijk is waar het precies is gebeurd, ergens in het emancipatieproces is uit zicht geraakt waar voorlichters ook alweer voor dienden. Maanden later, tijdens een werkbezoek van Kamerleden aan enkele nieuwbouwprojecten in Winschoten omdat ik een uurtje bij de Kamerleden in de bus kwam zitten, wilde Léon per se zijn vrije vrijdag opgeven om er ook bij aanwezig te zijn; ik zei nog: Blijf toch weg, ik ben er maar even en ik ga jou toch niets vragen, maar daarvan wilde hij niet weten, hij zat om negen uur in de trein en was pas om negen uur s avonds weer thuis, zonder een woord of gebaar aan het hele werkbezoek te hebben kunnen toevoegen heb ik hem bij de afsluitende borrel in een koetshuis gevraagd waarom hij het mij in die eerste maanden zo lastig had gemaakt. We begrepen het niet, zei hij. We kenden je niet. We vonden het vreemd, iemand die een boek kwam schrijven. We wisten niet wat je kwam doen. Het gaat jou toch niets aan waar een ander over schrijft? zei ik. Alle respect, maar jij moet toch gewoon vriendelijk kijken en dagpassen uitdelen? We vonden het vreemd, zei hij. Eng. Iemand die niet voor een redactie werkte en toch elke dag de Kamer in wilde. Er waren geen procedures voor. In de Unit zei ik: Het boek gaat over het Binnenhof, Léon. Als het af is, stuur ik je wel eentje toe. Maar mag ik nu mijn dagpas? Het wordt een heel klein beetje vervelend zo. Natuurlijk, zei hij. En hij overhandigde mij een plastic kaart in een plastic omhulsel, die je met een skipas-constructie aan je broek moest hangen, duidelijk zichtbaar voor alle bodes, agenten en bewakers die op de verdiepingen rondscharrelden. Als ik verder nog iets voor u kan doen? D e allerinsiderigste insiders noemen de insiders op het Binnenhof graag Binnenhofbewoners. Er bestaan talrijke maten van ingevoerdheid, en uit de mate waarin mensen termen hanteren die op ingevoerdheid duiden, kun je opmaken hoe lang hun weg naar de top van ingevoerdheid nog is echte ingevoerden hebben weer geen termen nodig. Met een dagpas ben je een tweederangs Binnenhofbewoner; je mag er bijna niets mee. Ze lezen en ze kletsen en ze sturen elkaar grappig bedoelde briefjes As je een Kamerlid wilt spreken, klop je gewoonlijk even op zijn deur. Met een dagpas moet je vooraf telefonisch een afspraak maken. Een half uur van tevoren dien je je bij Samira te melden, die eerst heel ingewikkeld gaat doen, voordat ze het Kamerlid telefonisch op de hoogte wil brengen van het feit dat je kunt worden opgehaald. Het lid, dat zich misschien wel ergens diep in het oude ministerie van Koloniën bevindt, moet dan eerst het hele eind naar de Unit lopen, daarna samen met jou het hele eind terug, en als je dan eindelijk op zijn kamer bent aangekomen, heeft hij al twintig minuten van zijn kostbare tijd in jou gestoken en natuurlijk geen zin meer om daar nog twee of drie aan toe te voegen. Met een dagpas heb je ook geen toegang tot Nieuwspoort, de besloten sociëteit voor journalisten, politici, lobbyisten en voorlichters, de schimmigste der achterkamers, waar alles wordt bekokstoofd, ingestoken, ingefluisterd en onderhands geregeld. De leden spreken af dat ze niets naar buiten brengen van wat ze binnen zien en horen. Dit heet de Nieuwspoortcode. Als je lid wilt worden, moet je drie leden zien te vinden die je zodanig met die code vertrouwen dat ze bereid zijn hun handtekening op je inschrijfformulier te zetten. Dagpassers worden ook geweerd van de wekelijkse persconferenties van de premier. Vroeger werden die conferenties gehouden in een van de drie openbare zaaltjes van Nieuwspoort. Sinds Balkenende en zijn spindoctor Jack de Vries inmiddels staatssecretaris er de kromme scepters zwaaiden, zijn ze verplaatst naar een kleine zaal in het gebouw van de Rijksvoorlichtingsdienst. De premier staat daar mooier uitgelicht dan in Nieuwspoort achter een witte katheder, voor een optimistisch blauw scherm, naast zuilen met foto s van lachende Nederlanders en tweemaal de tekst Samen werken, samen leven. Om binnengelaten te worden, moet je over een speciale RVD-pas beschikken. Wel mag je met een dagpas naar het persbuffet op de tweede verdieping, een ruimte met tafels, stoelen, en een stalen buffet met gekookte eieren, dagsoep en voorverpakte broodjes. Dit wordt bestierd door Bert, een zestiger met een platte zijscheiding. Vermoedelijk om zich openlijk met de gewone man te identificeren, roepen Haagse journalisten overdreven hard Hee Bertje!! als ze het persbuffet binnenkomen. Tenzij je het aardig vindt om Ferry Mingelen in champignonsoep te zien lepelen, is in het persbuffet niet veel te beleven. Je hebt ook toegang tot de tribune van de vergaderzaal, een paar lange rijen aan elkaar geschroefde stoelen met groene bekleding, met uitzicht op de vergaderzaal beneden. Achter beide ingangen zit een agent op een bureaustoel. Ook is altijd een Kamerbode aanwezig. Samen houden zij de boel hier nauwlettend in de gaten; zorgen ze dat de mensen geen spullen naar beneden gooien. Van deze tribune ben ik in mijn eerste maanden regelmatig afgehaald. Ik droeg bijvoorbeeld een jas. Jassen horen niet op de tribune van de Tweede Kamer. Aanvankelijk lukte het me nog wel om me hierover niet al te zeer op te winden. Onder begeleiding van een Kamerbode hing ik de jas die volgens mij overigens geen jas was, maar een vest; een jasachtig vest misschien, maar toch aan een kapstok op de tweede verdieping, bij de vijfde of zesde keer verloor ik mijn geduld. I k las toen in een krant. Dit werd opgemerkt door een bode op de begane grond, die per walkietalkie contact opnam met een collega op de tribune, die daarop onmiddellijk tot actie overging en mij van de tribune haalde. Op de gang zei ik: Is dit nu niet een heel klein beetje overdreven? Lezen is geen respect voor het parlement, zei hij. En, met een gebaar dat tegelijk weids en verontwaardigd was: Stel dat iedereen hier kranten ging zitten lezen. Er is geen iedereen, zei ik. Ik was de enige op de tribune. Wacht hier maar even, zei hij, en hij verliet de verdieping om even later met zijn baas terug te komen, de Kamerbewaarder, een magere man in een zwart colbert met lange panden en een oranje sjerp met een goudkleurige medaille. Met de armen op de rug zei die: En? Wat is hier het probleem? Ik word steeds van de tribune gehaald, zei ik. Je mag daar ook niet lezen, zei hij. Man, zei ik, ze lezen zelf ook. Ze lezen en ze kletsen en ze sms en en sturen elkaar ook de hele tijd grappig bedoelde briefjes die jij de hele tijd moet rondbrengen. Ik heb de regels niet bedacht, zei hij. De regels maken het je lastig om je werk te doen. Ik liet mijn dagpas zien. Als je alleen al eens wist hoeveel tijd het me kost om iedere dag zo n dagpas te halen Met een dagpas ben je een tweederangs Binnenhofbewoner; je mag er bijna niets mee. EVERT-JAN DANIELS

16 16 Dagblad De Pers Extra Werk. Dat begrepen ze Twee maanden verbleef ik nu op het Binnenhof. Ik had nog weinig anders kunnen doen dan aankloppen, bellen, mailen, zeuren. EVERT-JAN DANIELS Die kun je ook weer kwijtraken, zei hij. Omdat ik een krant lees? Je wist het niet, zei hij. De volgende keer is er een andere situatie. Vooraf leek lid worden van Nieuwspoort het moeilijkste onderdeel van het hele proces van binnenkomen op het Binnenhof. Het magische Nieuwspoort, waar iedereen altijd naartoe ging en waarover nooit eens iemand iets wilde vertellen. En als ze het toch eens deden, bijvoorbeeld nadat je had aangedrongen, namen ze er een luchthartige houding bij aan, haalden de schouders op en zeiden: Ach, Nieuwspoort. Nieuwspoort is Nieuwspoort. Het bleek mee te vallen. Ik vroeg Philippe Remarque een handtekening, Yvonne Wiggers, een oud-klasgenoot die bij de Haagse redactie van het Algemeen Dagblad bleek te werken, en eentje aan Michiel Kruijt, de vriendelijke verslaggever van de Volkskrant, die me tijdens een stage, nu alweer zo n tien jaar geleden, wel eens had geholpen en geadviseerd. Het inschrijfformulier ging naar de receptie aan de Lange Poten en een paar weken later al mocht ik de eerste bedragen betalen. Ik was lid. Eindelijk zou ik langs de deur durven waarop de altijd wat onheilspellende tekst geschreven stond: Hierachter geldt de Nieuwspoortcode. Veel lastiger bleek het een pas te bemachtigen die je toegang verschafte tot de gebouwen van de Rijksvoorlichtingsdienst en daarmee tot de wekelijkse persconferenties van de premier. Ik stuurde een mail met de vraag of ze mij ook zo n pasje wilden geven. Ik belde er twee weken later achteraan. Stuurde een nieuwe mail, met nieuwe gegevens, belde daar weer achteraan en kreeg een enigszins opgewonden dame aan de lijn die zei dat ze niet begreep dat ik nog geen lid was van de Parlementaire Persvereniging; zonder ging het natuurlijk niet. Bij Samira haalde ik een inschrijfformulier voor de persvereniging, vulde dat in en stuurde opnieuw een naar de RVD. Twee weken later ging ik terug naar Samira met de vraag of ze ook iets anders met het inschrijfformulier wilde doen dan het op een stapel in de archiefkast te laten liggen. Ik wachtte, stuurde een nieuwe mail, belde ook daar weer een paar keer tevergeefs achteraan. Op een mooie vrijdagochtend besloot ik er even naartoe te lopen. Mijn gezicht te laten zien. Misschien hielp dat. Het gebouw van de Rijksvoorlichtingsdienst bevindt zich naast het Neger. Neger op de stoep. Daar wil ik wel een mooi filmpje van ministerie van Algemene Zaken op het Binnenhof, het toeristische gedeelte zeg maar, met de steentjes, geveltjes, de gouden fontein en de Ridderzaal. Je hoorde wel eens dat in Amsterdam alle geschiedenis van de gevels was geboend, op het Binnenhof konden ze er ook wat van. Er stond een neger op de stoep. Een beetje een verfomfaaide. Tegen de bewaker voor de ingang, die een beetje rusteloos om zich heen keek, alsof de verfomfaaide neger hem van zijn cool beroofde, vertelde de neger dat hij de koningin een dankbrief wilde schrijven, maar dat hij haar adres niet had. Wacht hier, zei de bewaker, en liep naar binnen, de hal in, een kleine ruimte met een receptie en dikke beveiligde deuren van glas, met een grotere hal daarachter, met witte zuilen, witte muren, vloerbedekking. Toen ik de receptioniste vertelde wat ik kwam doen, reageerde men ook hier weer met het gebruikelijke mengsel van onwil en procedurele verwarring. In een microfoontje aan de binnenzijde van zijn colbert sprak de bewaker, alsof het een alarmbericht betrof: Neger. Neger op de stoep. Daar wil ik wel een mooi filmpje van. Hierna schreef hij een nepadres op een papiertje en ging dat naar de man buiten brengen. Ik moest een halfuur wachten tot iemand naar beneden wilde komen, maar toen kwam ook iemand naar beneden. Mevrouw B. was een kalme, voorzichtige schoonheid in een nauwsluitend, huidkleurig shirt, waardoorheen twee kouwelijke tepeltjes prikten. Ze straalde helemaal niet uit dat ze zin had om mij aan een RVD-pas te helpen, maar dat maakte haar niet minder aantrekkelijk. Wie was ik? Voor wie werkte ik? Had ik niet gewoon even kunnen bellen of mailen? I k maakte me bekend, legde uit wat ik kwam doen, waarom het voor mij handig was als ik ook over een RVD-pas beschikte. Ik sluit niet uit dat ik hierbij hinderlijk naar de tepeltjes gekeken heb; misschien stond boven de airconditioning te hoog afgesteld. Ze deed een paar stappen naar achteren. Intussen hebben we achter in de kranten kunnen lezen dat het allemaal erg meevalt met de breezerseks, maar toen was iedereen nog verontwaardigd over de seksualisering van de maatschappij. Wat ging ik dan doen op de persconferenties van de premier? Dat weet ik nog niet, zei ik. Ik ben daar nog nooit geweest. Hoe kan ik dan weten wat ik er ga doen? Dit gaat zomaar niet, zei ze. Je kunt hier niet zomaar komen. Ik Ze hield haar pas bij het mechaniekje aan de deur. Zonder nog iets te zeggen, verdween mevrouw B. voor altijd achter de dikbeveiligde glazen toegangsdeuren van de RVD. Elke paar weken moest ik nieuwe pasfoto s laten maken Twee maanden verbleef ik nu op het Binnenhof. Ik had nog weinig anders kunnen doen dan aankloppen, aanbellen, mailen, zeuren, formulieren invullen, kopieën maken. Een terrorist berooft me van mijn dagpas, klimt net als de cameraploeg van RTL vorig jaar op het dak van Binnenhof 1a, voor anderen is een ongezond cordon rond het Binnenhof gelegd. Elke paar weken moest ik nieuwe pasfoto s laten maken. Als je die in chronologische volgorde naast elkaar legt, kun je zien wat het proces van me heeft gevergd. Toen kreeg ik werk. Geregeld werk. Bij deze krant. Dat begrepen ze. Werk. Redactie. Krant. Daar waren procedures voor. Ik kreeg een RVD-pas, de Kamerbodes lieten me voortaan met rust in mijn jasachtige vest, en ook mocht ik eindelijk het verlossende bericht van Samira ontvangen: er lag een permanente accreditatie voor me klaar. Voor de eerste keer stond ik zonder filmpje vochtige irritatie op rug en scheenbenen aan de balie van de Unit Voorlichting, voor het eerst ook gaf ik geduldig mijn papieren af. Het paspoort kreeg ik meteen terug. Prima paspoort, niets mee aan de hand. Over de perskaart zei Samira: Deze is verlopen. Ik griste de kaart uit haar handen. Ja, zei ik. Precies vandaag ja. Hij is nog niet eens met één dag verlopen. Verlopen is verlopen, zei ze. Dan zet je de datum van gisteren op die pas, zei ik. Daar zal niemand last van hebben. Ik moet mijn dossiers op orde houden, zei ze. Ik hoop dat je dat begrijpt. En nu, zei ik, riep ik, en nu kan ik er niet meer tegen. Ga je baas maar halen, want dit trek ik niet meer. T wee minuten later kwam Franssen de Unit binnengewandeld. Hij was onderweg naar huis en had zijn jas al aan. Om beurten moesten Samira en ik hem uitleggen wat volgens ons de afgelopen maanden zoal was voorgevallen. Franssen zei: Geef hem nu maar alvast zijn vaste pas, dan komt hij later nog wel een keer een nieuwe perskaart laten zien. Achteraf heb ik gedacht: misschien had ik de baas er niet bij moeten halen; het was gedrag dat om een antwoord vroeg. Maar toen was ik vooral opgelucht. Er viel een last van me af. Eindelijk kon ik aan het werk. Ik keek Franssen na, die met een vrolijke groet in de cocondeur verdween. Daarna draaide ik me om. Samira legde haar armen stevig over elkaar en bleef mij een tijdlang aankijken met ogen die voor de eerste keer lieten zien dat ze toch tevredenheid kende in haar leven. 1

17 Dagblad De Pers 17 Architectuur Piranesi ( ), fantasievolle ideeënman Nabouwen heeft geen zin De Italiaanse architect Piranesi was een vrijdenker ten tijde van strikte bouweisen. Zijn beste werk is zo vrij dat het niet gebouwd kan worden. Arjan Terpstra HAARLEM Is er een gebouw met binnenkant maar geen buitenkant? Quinten Quist, hoofdpersoon uit Harry Mulisch De ontdekking van de hemel, blijft die vraag het hele boek door stellen. Zijn zoektocht naar Mozes stenen tafelen gaat gepaard met visioenen van ruime, donkere interieurs, vol trappen die kriskras door de ruimte schieten. Waar vind je zo n claustrofobisch gebouw, zonder buitenkant? Antwoord: in het Teylers Museum in Haarlem, waar een tentoonstelling te zien is met het werk van architect, designer en tekenaar Giovanni Battista Piranesi ( ). Het museum toont de moeder van alle claustrofobische gebouwen: Piranesi s schets De ophaalbrug, een van zijn carceri d invenzione, te vertalen met verzonnen gevangenissen maar ook gevangenissen van de verbeelding. Het zijn eigenlijk niet meer dan studieschetsen naar ruimtegebruik, maar sinds de Romantiek won de tweede vertaling het van de eerste. Het gesloten karakter werd door kunstenaars geassocieerd met nachtmerries en hallucinaties, associaties die tot op vandaag populair zijn. De decorbouwers van de Harry Potter-films maakten bijvoorbeeld Piranesi-tekeningen digitaal na, en Jeroen Krabbé liet in zijn verfilming van De ontdekking van de hemel de engelen acteren in een nagebouwde versie van Piranesi s ophaalbrug. Waar anders dan in een gebouw zonder buitenkant houden gevallen engelen zich schuil? Toch ligt de grootste waarde van Piranesi s werk niet in de carceri. Die is vooral in zijn gedachten over architectuur te vinden, waarbij hij een voor die tijd opvallende vrijheid aan de dag legde. Hoewel hij als jong architect enthousiast van Venetië naar Rome verhuisde, kwam in Rome juist een eind aan een hausse in de architectuur. Wat was er nog aan de Eeuwige Stad te verspijkeren nu de All The Lost Souls nu overal verkrijgbaar. Piranesi inspireerde veel architecten, zoals Peter Eisenman bij zijn stadion van de Cardinals in Arizona. Spaanse Trappen klaar waren en de opdracht voor de Trevifontein was vergeven? Noodgedwongen wendde Piranesi de steven richting de toeristenmarkt. De grand tour (een rijkeluisreisje in het kader van cultuureducatie) was op een hoogtepunt en de aristocratenkinderen namen als het even kon een aandenken mee naar huis. Voor deze markt maakte Piranesi reproduceerbare tekeningen met antiek Rome als onderwerp. Of beter gezegd: tekeningen met het antieke Rome van de verbeelding. Soms doopte hij een prent eerlijk architectonische fantasie, maar vaker nam hij een bestaande Romeinse ruïne waarbij hij de vergane glorie aanzette met decoratieve plantengroei en andere tekenen van verval. De prenten verkochten als warme broodjes. De vrijheid die hij als architect vond in de prentkunst niets hoefde immers nagebouwd te worden leidde tot een status als fantasievolle Luister en win tickets voor James Blunt LIVE in Parijs! De Ophaalbrug van Piranesi. ideeënman. Al tekenend gaf hij een frivole draai aan de strenge neo-classicistische architectuur van die tijd, of combineerde hij antieke elementen met modes van toen tot een eigenzinnig eclectisch geheel. Ervaring in de archeologie gaf hem een voorsprong ten opzichte van zijn tijdgenoten: wie wist beter dan Piranesi wat de Romeinen hadden gedaan en nagelaten? Deze kennisvoorsprong werd slim Alle beetjes helpen SPONSORING SCORSESE Regisseur Martin Scorcese heeft euro ontvangen van het Nederlandse bedrijf Fortissimo Film Sales. Het geld is bedoeld voor Scorseses World Cinema Foundation, dat zich inzet voor restauratie en behoud van cinematografisch erfgoed. Naast Scorsese zetten ook Wim Wenders en Wong Kar Wai zich voor de Foundation in. De cheque werd zondag aan de regisseur overhandigd op de Berlinale in Berlijn.. REM komt REM speelt op 2 juli in het Amsterdamse Westerpark, een dag na Radiohead. uitgebuit bij de lucratieve verkoop van opgegraven Romeinse voorwerpen: als nut of uiterlijk door de eeuwen verduisterd waren, was er altijd een Piranesi-schets voorhanden om licht op de zaak te werpen. Uiteindelijk ontwikkelde Piranesi een droombeeld van architectuur dat niet meer strookte met de wetten van de bouw. Maar de combinatie van massieve bouwvolumes van de Romeinse architectuur, theatrale gevelvlakverdelingen en opzettelijke ruimtelijke vertekeningen maakten Piranesi s werk tot een voorbeeld voor velen, vooral sinds de twintigste eeuw. Bauhaus en Le Corbusier lenen van hem, en in de vroege cinema Fritz Lang, die in Metropolis (1927) zijn onderwereld de sfeer van de carceri meegaf. Ruimtes die zo fantasievol zijn dat nabouwen geen zin heeft. Toen Jeroen Krabbé de ophaalbrug op de filmset van De ontdekking van de hemel in elkaar liet timmeren, bleek geen enkele trap beloopbaar en kon de klapbrug met geen mogelijkheid dicht. 1 Teylers Museum Haarlem, De droom van Piranesi. Eeuwig modern design, tot en met 18 mei Cultuur Gezocht: Testkijkers Digitenne. Digitaal tv kijken voor maar 6,95 per maand Dit is jouw moment om Digitenne van KPN GRATIS te testen! Digitenne van KPN is het goedkope alternatief voor kabeltelevisie. Wat is Digitenne? Overal draadloos TV kijken 23 meest populaire TV zenders en 19 radiozenders Gratis erotiekzender Digitale kwaliteit Eenvoudig aan te sluiten Optie: Live Tele2 Eredivisievoetbal Vaste lage prijs: 6,95 per maand Kunst Kunstdieven stelen voor 70 miljoen Redactie cultuur Kunstdieven hebben zondag uit het museum van de E.G. Bührstichting in Zürich voor zeventig miljoen euro aan schilderijen gestolen. Dat heeft de Zwitserse politie gisteren bekend gemaakt. Kort voor uur drongen drie gemaskerde mannen het museum binnen. Het personeel werd met een pistool bedreigd en gedwongen op de grond te gaan liggen, terwijl de andere twee overvallers vier schilderijen stalen. De gestolen werken zijn De knaap met het rode vest van Cézanne, Papaverveld bij Vetheuil van Monet, Bloeiende kastanjetakken van Vincent van Gogh en Ludovic Lepic en zijn dochters van Degas. Vorige week zijn in de buurt van Zürich ook al twee Picasso s gestolen De politie heeft een beloning van Zwitserse frank ( euro) uitgeloofd voor een gouden tip over de dieven. Vorige week werden uit een expositieruimte in de buurt van Zürich al twee schilderijen van Picasso - Tête de cheval en Verre et pichet - gestolen. De doeken waren in bruikleen afgestaan door het Sprengel Museum in Hannover. De collectie van de E.G. Bührstichting behoort tot de belangrijkste twintigste-eeuwse privéverzamelingen van Europese kunst. 1 Het werk van Cézanne. REUTERS Actie Ook testkijker worden? bel (tijdens kantooruren) Maak gratis kans op een LCD TV Meld je nu aan als gratis testkijker voor Digitenne, en maak kans op een fantastische LCD TV van Samsung. Meld je aan! Ga naar TestDigitenne.nl of SMS gratis TEST naar Telefonisch bestellen kan ook tijdens kantooruren:

18 18 Dagblad De Pers Puzzel ZWEEDS RAADSEL: soort aap kattig meisje loofboom woonschip vlaktemaat wijnmaat vogel 6 vaste regel Spaanse ridder deel van een fuik 1 racebandje knaagdier 3 7 danspartij Arabisch leider tussenzetsel bloedvat smeermiddel vaartuig Europeaan 4 nobel Engels bier kassajuffrouw hoofddeksel voormaag 5 2 moment deel van een pet CRYPTOGRAM HORIZONTAAL: 1. Zo te horen is het een schoon vaartuig (8); 4. Draait voor de pret (8); 6. Venijnig geschenk (4); 8. Gecomponeerd liefdesavontuur (7); 9. Breng een zekering tot stilstand! (4); 10. Als een dijk zo suf (8); 11. In de marge stelt het weinig voor (8). VERTICAAL: 1. Drietonig verhaal (6); 2. Bijtend wordt er mee geschoten (6); 3. Bepaald geen trekvogel (7); 5. Hij houdt er gemeen en misselijk van (7); 6. Alleen de smid weet ervan (6); 7. Deze lat heeft een geschikte lengte (6). OPLOSSINGEN VAN GISTEREN Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Hitwezen; 4. schelvis; 6. snik; 8. garnaal; 9. erna; 10. nazeggen; 11. uitkijken. VERTICAAL: 1. Hostie; 2. weerga; 3. zeveren; 5. slagzet; 6. slagzij; 7. kranen. Zweeds -k-a-k-tblufferig -air-auto patio-nuk -g-tod-lals-radar -ion-mare federatie -dal-rasp FLEURIG Optische illusie Als je naar de eend kijkt, wordt de kleurbalans van de foto hersteld. De eend wordt wit, en de achtergrond lijkt geheel grijs BRAINSNACK SUMBRERO Kakuro & Sumbrero Kakuro van gisteren Welke bloem (1-4) komt logischerwijs op de plaats van het vraagteken? Bij onderstaande kakuro vormen de getallen in de zwarte driehoekjes de som van cijfers van 1 tot en met 9, die horizontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden ingevuld. De Sumbrero links is een drieweg-kakuro waarbij de getallen in de driehoekjes de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes moeten worden ingevuld. De 0 doet helemaal niet mee. Per som mag elk cijfer maar één keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of Sumbrero van gisteren SUDOKU SUDOKU SUDOKU KAKURO LETTERMATCH - 7 **. LEZERS COLUMN Beurs Annerieke van den Broek Op het station zie ik een poster voor de Echtscheidingsbeurs. Wow. Hoe besluit je als uitgeblust stel daar naartoe te gaan? Stuurt zij stiekem twee toegangskaarten naar hem, terwijl hij denkt dat ze nog in een perfect huwelijk leven? Hoe ga je als bijna-ex-koppel naar zo n beurs? Hij pisnijdig omdat zij weer eens geen fatsoenlijke schoenen kon vinden waardoor ze een half uur te laat vertrekken, zij witheet omdat ze verdwalen en hij het uiteraard niet nodig vindt om de weg te vragen. De sfeer zit er al goed in voordat je nog maar binnen bent. Op de Echtscheidingsbeurs. Met stands. Wat kun je daarvan verwachten? Advocaten? mijncolumn@depers.nl Kun je weer ruzie maken over wie welke advocaat neemt. Staan er reisbureaus die singlereizen aanbieden? Is Marktplaats.nl er, dat voor een gezellig prijsje jullie inboedel overneemt, en die je kunt inruilen voor twee éénpersoonsbedden en twee eetkamersets? Staan er makelaars, om je zuurverdiende 2-onder-1 kap in te ruilen voor twee treurige appartementjes, zover mogelijk bij elkaar vandaan? Is er een singlesbar (wel minstens twee), waar je een gezellige rebound kunt scoren? Wordt er via het ventilatiekanaal een rustgevende lavendelgeur verspreid? Of is dat niet goed voor de handel? Neem je je kinderen mee naar zoiets, en kun je die dan lozen in de ballenbak van het Kiddiesland? Kan zij dan weer gaan vloeken, omdat hij wéér met een kinderjuf staat te flirten? Is er misschien een metamorfoseteam aanwezig om te bezien of daarmee de wederzijdse aantrekkelijkheid weer wordt aangewakkerd? Krijgt iedereen het boek Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus mee? Wie draagt de plastic tasjes bomvol met brochures die dag? Is er expres géén meetingpoint ingesteld, voor als je elkaar kwijtraakt? Is er een asiel, vol afgedankte honden en katten, die een jaar terug als laatste redmiddel waren ingezet? Is er voor het nog meest twijfelende stel een romantisch weekend Parijs te winnen? Wordt er een loterij gehouden en krijgt de winnaar een flitsscheiding aangeboden? Op de poster staat een foto van een ongelukkig kijkende vrouw, die een man omhelst. Ze heeft een wit shirt aan, wit, de kleur waarin ze hem haar eeuwige liefde heeft verklaard. Maar dat was toen. En nu, nú op naar de Echtscheidingsbeurs. 1

19 Perspectief Dagblad De Pers 19 VANDAAG: BOEKEN Wát voor verhaal? TIN JUSTIN De vraag van Hegel Monster als weblog Geef drieëntwintig mensen de De wetenschappelijke ontwikkeling in West-Europa is veel dy- heeft al flink wat drama s meege- De Britse Catherine Sanderson opdracht verzin een mens en je krijgt er achttien verhalen, twee namischer dan die in andere delen van de wereld. Waarom is dat Ze werd ontslagen, gedumpt maakt in haar carrière als blogger. graphic novels en drie hybride avonturen voor terug. Zadie zo, vroeg Hegel zich af - en op die door haar vriend en werd verliefd Smith s Het boek van andere mensen is een fascinerend allegaartje, gend antwoord gevonden. Floris glaise, zoals haar blognaam luidt, vraag is nog steeds geen bevredi- op een lezer. Maar de Petite An- met postmoderne gedachten Cohen doet een nieuwe poging in is nu gelukkig. Het heeft me een over verhaalkunst. De herschepping van de wereld. nieuwe carrière opgeleverd JEROEN VAN LOON Kees van Beijnum: Geluk is niet zo maakbaar De snelle stadsjongen uit De Oesters van Nam Kee is vervangen door een rustige landschapsliefhebber up20

20 20 Perspectief Literatuur Kees van Beijnum klaar met lummelen Geluk is niet NEENEE JORDAN NIET DOODMAKEN ZWARTE MIEREN ZIJN GOED VOOR DE BLOEMEN. JE MAG ZE GEEN KWAAD DOEN EN MISSCHIEN IS HET WEL EEN MAMAMIER EN HOE MOET HET DAN MET HAAR KINDEREN? Zadie Smith Het boek van andere mensen 23 schrijvers doen waar ze zin in hebben Arjan Terpstra Het werkt bevrijdend om iets te schrijven dat niet is toegesneden op de voorkeuren van mensen die je huur betalen, schrijft Zadie Smith in haar inleiding van Het boek van andere mensen. In deze bundel korte verhalen kregen drieëntwintig schrijvers de vrijheid om te doen waar ze zin in hadden, zolang hun verhaal maar voldeed aan de opdracht: verzin iemand. Dat kwam de drieëntwintig natuurlijk goed uit: het verzinnen van mensen is juist waar schrijvers goed in zijn. Dat het bekende (Jonathan Safran Foer, Dave Eggers) en minder bekende mensen (Aleksander Hemon, Adam Thirlwell) is gelukt, is dus geen verdienste. Interessanter is te zien in hoeverre de schrijvers de vrijheid pakten die hen werd geboden. Als door de beperking de meester wordt gekend, wat levert geen beperking dan op? Tussen de hardkartonnen kaften valt direct één ding op: niet alle verhalen zijn geschreven. Opvallend zijn de twee getekende verhalen, van Daniel KNIP 23 mei 1963, uit Jordan Wllington Lint, tot zijn dertiende van Chris Ware. Clowes en Chris Ware. Clowes verzon en tekende een krachtig, bondig portret van filmrecensent Justin M. Damiano, Ware schiep in Jordan Wellington Lint, tot zijn dertiende een briljant grafisch universum waarin de belangrijkste karaktervormende momenten van de protagonist voorbij komen. Alleen al om dit verhaal is Het boek van andere mensen de moeite waard. De emancipatie van het getekende beeldverhaal is al ver, als zonder omhaal in een boek vol woorden mensen als Clowes en Ware aan de bak komen. De overige auteurs doen wat ze normaal ook doen: mooie verhalen schrijven. Lélé van Edwige Danticat is een van de betere korte verhalen van de afgelopen tijd. En ook de bijdragen van Zadie Smith, A.L. Kennedy en ZZ Packer mogen er zijn. Toch zijn het de andersoortige verhalen die het boek bijzonder maken. Schrijver Nick Hornby en illustrator Posy Simmonds verzonnen samen bijvoorbeeld J. Johnson, die in een vijf pagina s tellend werkje absurdistisch uiteenvalt in twee Jamies Johnson, twee Jim Johnsons en een James, Jim en J. Tomas Johnson. Allemaal schrijvers die met een biografietje worden verblijd, plus een getekend portret. Wie is J. Johnson eigenlijk, is hier de vraag, en wat onderscheidt de ene Johnson nou van de andere? Het zijn leuke experimenten, al zal niet iedereen ervan uit zijn Chesterfield vallen. Zeker niet de lezers die vertrouwd zijn met de experimenten van de club rond Dave Eggers en zijn uitgeverij McSweeney s. Die maakte in zijn eigen boeken en in tijdschriften als McSweeney s en The Believer al duidelijk dat een nieuw soort schrijver is opgestaan: de postmoderne verteller die aandacht heeft voor de groeiende beeldcultuur, die in design niet enkel verpakking ziet en die als schrijver soms een pen en soms een potlood nodig heeft. Het boek van Zadie Smith is minder heftig dan wat er van Eggers' productielijn afkomt, maar is er zeker mee verwant: de zes getekende portretten op de omslag zijn onmiskenbaar van Charles Burns afkomstig, McSweeney s huistekenaar. 1 Zadie Smith, Het boek van andere mensen, De Bezige Bij, 24,90 Snelle jongens in hartje Amsterdam hebben plaatsgemaakt voor een twijfelende echtbreker met een zwak voor het Hollandse landschap. Kees van Beijnum vertelt over zijn boek Paradiso, de rust die hij ervoor moest nemen en de trekjes die hij aan zijn hoofdpersoon overhield. Judith Hornman HAARLEM Ik heb nog nooit iemand mijn boek zien lezen in de trein, zegt Kees van Beijnum. Toch kun je als treinreiziger maar moeilijk om zijn nieuwe roman Paradiso heen. Op elk station hangt wel een grote poster van de omslag met de zwarte zwanenkop. Dat is echter niet de reden dat de auteur graag in de restauratie van station Toen ik mezelf groen licht gaf, was ik net een roofdier uit z n kooi Haarlem wil afspreken, zoals hij wel vaker doet. Het is hier rustig. En maar tien minuten fietsen van huis. De woorden rustig en Haarlem zullen voor Van Beijnum-fans misschien wat vreemd klinken. Door eerder werk als Dichter op de Zeedijk en De oesters van Nam Kee kreeg de schrijver al snel een Amsterdams stadsstempel opgeplakt. Van Beijnum bracht als kind ook veel tijd door in het café van zijn moeder, gelegen in de buurt van de Zeedijk, hartje Amsterdam. Maar de snelle, gevatte verhalen met kleurrijke karakters hebben plaatsgemaakt voor wuivend riet, een doorgebroken dijk en een introspectieve zoektocht naar geluk. Van Beijnum komt zelf eerder over als een ontspannen maar wat afwachtend type dan als snelle stadsjongen die midden in het leven staat. Dat kan ook niet, stelt hij. Om te schrijven moet je observeren. Vroeger was ik ook niet zo n verhalenverteller, ik keek gewoon goed om me heen. Sinds het begin van zijn in 1991 begonnen literaire carrière stoomde Van Beijnum non-stop door. Tot zijn voorlaatste boek, Het verboden pad. Bij eerdere boeken was het zo dat ik op de helft van het schrijven een nieuw idee kreeg. Dan dacht ik: dat wordt mijn volgende boek. Het gebeurde ook toen ik bezig was met Het verboden pad. Maar ik wilde rust, ik was erg vermoeid. Van dat nieuwe idee maakte ik aantekeningen en stopte ze in een map. Met de belofte dat ik een jaar niet zou schrijven. Tijdens die fase, waarin Van Beijnum naar eigen zeggen een beetje gelummeld heeft, overviel hem het verhaal dat later Paradiso zou worden. Ik was aan het fietsen, of aan het wandelen en ik dacht opeens: een man wil van zijn vrouw af, maar hij kan haar niet vinden. Dat idee bleek sterker, urgenter dan wat ik in die map had liggen. Daarna ging ik me afvragen wat voor man dat was, waarom zijn vrouw onvindbaar was. Daar ga je mee aan de slag. Maar ik heb me wel aan mijn belofte gehouden. Op het moment dat ik mezelf groen licht gaf, was ik net een roofdier dat uit z n kooi werd gelaten. De man die van zijn vrouw af wil heet Mart Hitz. Als geluksdeskundige laat hij zich leiden door cijfers en onderzoeksresultaten. Op het moment dat hij besluit zijn vrouw te verlaten voor zijn minnares, verdwijnt zijn vrouw plotseling, naar het lijkt door een evacuatie vanwege een dijkdoorbraak vlakbij hun huis. De zoektocht die volgt, verschuift alles. Mart ziet langzaam in dat geluk niet zo maakbaar is als hij graag wil geloven. Als u direct weet welke nieuwe auto u wilt, krijgt u ook direct de scherpste prijs. directkorting.