Exploraties met GeoGebra

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Exploraties met GeoGebra"

Transcriptie

1 23 Strookpatronen 23.1 Inleiding Exploraties met GeoGebra Strookpatronen (friezen) zijn randversieringen met een herhaald motief, voortgebracht door een verschuiving (translatie) volgens een vaste richting en een samenstelling met verticale- en horizontale spiegelingen, rotaties over 180 en glijspiegelingen waarbij de as dezelfde richting (of loodrecht erop) als de translatie heeft. hop 11 hop op één been step 1g stap jump 1m sprong sidle m1 zijdelingse hop spinhop 12 draaiende hop op één been spinjump mm draaiend springen spinsidle mg zijdelings draaien Blijkbaar zijn er slechts 7 verschillende friezen mogelijk, waarvoor een aantal classificaties werden gemaakt waaronder de notatie van de International Union of Crystallography (-notation), de verkorte notatie met twee symbolen, de orbifold notatie en de notatie van de wiskundige John Conway. Deze onderzoeksopdracht bestaat volgende onderdelen: Illustratie van de basistransformaties; translatie, verticale- en horizontale spiegeling, rotatie over 180 en een schuifspiegeling met behulp van een afbeelding in GeoGebra. Onderzoek van de verschillende transformaties die gebruikt worden bij elk van de 7 friezen. Ontwerpen van de 7 verschillende friezen met GeoGebra, waarbij o.a. het commando rij[ ] wordt gebruikt. Volgende links zijn alvast interessante startpunten voor deze opdracht:

2 23.2 Basistransformaties met GeoGebra Translatie (verschuiving) Verticale spiegeling translatie.ggb Horizontale spiegeling verticale_spiegeling.ggb Schuifspiegeling horizontale_spiegeling.ggb schuifspiegeling.ggb Rotatie over 180 rotatie.ggb

3 23.3 notaties voor de transformaties Verkorte UIC notatie met 2 symbolen Eerste symbool (letter of cijfer) m = verticale spiegeling Tweede symbool (letter of cijfer) m = horizontale spiegeling 1 = geen g = schuifspiegeling 2 = rotatie over = geen Uitgebreide -notatie met 3 symbolen Eerste symbool Tweede symbool Derde symbool m=verticale spiegeling m=horiz. spiegeling 2=rotatie over 180 1= geen a=schuifspiegeling 1=geen 1=geen Vul nu de volgende tabel aan: John Conway benaming notatie verkort volledig Transformaties in het Nederlands hop 11 p111 enkel translaties hop op één been step translatie en stap jump translatie en sprong sidle translatie en zijdelingse hop spinhop translatie en draaiende hop op één been spinjump translatie en draaiend springen spinsidle translatie en zijdelings draaien

4 23.4 Ontwerpen van de 7 friezen met GeoGebra Neem de bestanden uit de tweede paragraaf als basis voor het maken van de 7 friespatronen, door herhaling van deze basispatronen met een aantal translaties. hop.ggb step.ggb jump.ggb sidle.ggb spinhop.ggb spinjump.ggb spinsidle.ggb

5 ANTWOORDTABEL John Conway benaming verkort volledig Transformaties in het Nederlands hop 11 p111 enkel translaties hop op één been step 1g p1a1 translatie schuifspiegeling jump 1m p1m1 translatie horizontale spiegeling sidle m1 pm11 translatie verticale spiegeling spinhop 12 p112 translatie rotatie over 180 spinjump mm pmm2 translatie hor. en vert. spiegeling rotatie over 180 spinsidle mg pma2 translatie schuifspiegeling rotatie over 180 stap sprong zijdelingse hop draaiende hop op één been draaiend springen zijdelings draaien Verklaring van de verkorte UIC notatie Hierbij wordt er gebruik gemaakt van een code met twee symbolen (cijfer of letter) Probeer de betekenis van deze code te ontrafelen. Eerste symbool (letter of cijfer) m = verticale spiegeling Tweede symbool (letter of cijfer) m = horizontale spiegeling 1 = geen g = schuifspiegeling 2 = rotatie over = geen Uitgebreide -notatie Eerste symbool Tweede symbool Derde symbool m=verticale spiegeling m=horiz. spiegeling 2=rotatie over 180 1= geen a=schuifspiegeling 1=geen 1=geen

6

Morenaments Ornamenten met symmetrie. Werkblad vooraf met begeleidende tekst en oplossingen

Morenaments Ornamenten met symmetrie. Werkblad vooraf met begeleidende tekst en oplossingen Morenaments Ornamenten met symmetrie Fien Aelter, Liesje Knaepen en Kristien Vanhuyse, studenten SLO wiskunde KU Leuven Werkblad vooraf met begeleidende tekst en oplossingen Dit werklad is een voorbereiding

Nadere informatie

Bruno Ernst Symposium

Bruno Ernst Symposium Bruno Ernst Symposium Betegelingen en behanggroepen symmetrie in wiskundige termen Jeanine Daems Universiteit Leiden Voorbeelden van symmetrische figuren: wat is symmetrie in de wiskunde? symmetrie

Nadere informatie

Symmetrie op de bol en in het vlak

Symmetrie op de bol en in het vlak Jan van de Craats Symmetrie op de bol en in het vlak NAW 5/2 nr. 4 december 20 24 Jan van de Craats Korteweg-De Vries Instituut voor Wiskunde Universiteit van Amsterdam Postbus 94248 090 GE Amsterdam J.vandeCraats@uva.nl

Nadere informatie

STEAM: WISKUNDE MET MACHIENTJES DE BOECK I.

STEAM: WISKUNDE MET MACHIENTJES DE BOECK I. STEAM: WISKUNDE MET MACHIENTJES DE BOECK I. 1 VERLOOP Kennismakingsronde Verwachtingen? 2 VERLOOP Inleiding: pantograaf Andere transformatoren Verklaringen Transformatoren namaken in GeoGebra Mogelijke

Nadere informatie

Symmetrie op de bol en in het vlak

Symmetrie op de bol en in het vlak Symmetrie op de bol en in het vlak Jan van de Craats Samenvatting In dit artikel beschrijf ik de discrete symmetriegroepen van bolpatronen en patronen in het vlak. In mijn behandeling, die steunt op ideeën

Nadere informatie

Werkbladen: Op de versiertoer met symmetrie.

Werkbladen: Op de versiertoer met symmetrie. Werkbladen: Op de versiertoer met symmetrie. Opdracht 1: a. Welke isometrieën bewaren dit oneindig lange strookdiagram? Ja / Neen Verschuivingen Spiegelingen t.o.v. horizontale as Spiegelingen t.o.v. verticale

Nadere informatie

Discrete symmetriegroepen met Schönflies

Discrete symmetriegroepen met Schönflies faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen Discrete symmetriegroepen met Schönflies Bacheloronderzoek Wiskunde Juli 2010 Student: J. W. Bosman Begeleider:Prof. Dr. J. Top Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2 2.

Nadere informatie

Stelling 1.5 Geven isometrieën J 1 en J 2 hetzelfde beeld in drie punten die niet op één lijn liggen, dan zijn ze identiek. Bewijs. De isometrie J 1 2

Stelling 1.5 Geven isometrieën J 1 en J 2 hetzelfde beeld in drie punten die niet op één lijn liggen, dan zijn ze identiek. Bewijs. De isometrie J 1 2 Lesbrief 8 Isometrieën 1 Inleiding Een één-éénduidige afbeelding van het vlak op zichzelf heet een transformatie van het vlak. Als T 1 en T 2 transformaties zijn, wordt de transformatie T 1 gevolgd door

Nadere informatie

Symmetrie in islamitische ornamentale kunst

Symmetrie in islamitische ornamentale kunst Symmetrie in islamitische ornamentale kunst Jan van de Craats (UvA, OU) Wie in Andalusië de moorse paleizen en moskeeën, zoals het Alhambra in Granada, het Alcazar in Sevilla of de grote Mezquita-moskee

Nadere informatie

Symmetrische betegelingen op de bol en in het vlak

Symmetrische betegelingen op de bol en in het vlak Symmetrische betegelingen op de bol en in het vlak Jan van de Craats (UvA) NWD, 4 februari 2012 Symmetrie Symmetrie Inspiratiebron: John H. Conway, Heidi Burgiel, Chaim Goodman-Strauss, The Symmetries

Nadere informatie

Een passie voor SYMMETRIE

Een passie voor SYMMETRIE Een passie voor SYMMETRIE Jan van de Craats (UvA) NWD, 6 februari 2016 Soorten symmetrische patronen en voorwerpen Soorten symmetrische patronen en voorwerpen Rozetpatronen (2 soorten) Soorten symmetrische

Nadere informatie

OOG VOOR SYMMETRIE. Een wiskundige passie

OOG VOOR SYMMETRIE. Een wiskundige passie OOG VOOR SYMMETRIE Een wiskundige passie Jan van de Craats (UvA) Ars et Mathesis, 16 november 2013 Twee soorten rozetpatronen Twee soorten rozetpatronen Twee soorten rozetpatronen Alleen draaisymmetrie

Nadere informatie

Een wiskundige kijk op SYMMETRIE

Een wiskundige kijk op SYMMETRIE Een wiskundige kijk op SYMMETRIE Jan van de Craats (UvA) Koninklijk Genootschap Physica, Alkmaar, 5 maart 2018 Symmetrie op het boloppervlak Soorten symmetrische patronen en voorwerpen Soorten symmetrische

Nadere informatie

Groepen en behangpatronen

Groepen en behangpatronen Groepen en behangpatronen Inleiding Als je een keer s nachts niet kunt slapen en je tuurt naar het behang, bedenk je dan eens wat een variatie je hebt in behangpatronen. Je hebt bloemetjes (zie figuur

Nadere informatie

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag 19 x 13 x 19 x 1,5 mm 0,57 314,00 324,00 344,00 364,00 20 x 15 x 20 x 1,5 mm 0,61 314,00 324,00 344,00 364,00 25 x 15 x 25x 2 mm 0,96 227,00 237,00 257,00 277,00 10 x 20 x 10 x 2 mm 0,56 227,00 237,00

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 TRANSFORMATIES

HOOFDSTUK 2 TRANSFORMATIES HOOFDSTUK 2 TRANSFORMATIES Verschuiven, roteren, spiegelen, vergroten/verkleinen zijn manieren om bij een figuur een 'beeldfiguur' te bepalen. Deze manieren noem je 'transformaties'. 2.1 LIJNSPIEGELING

Nadere informatie

Paragraaf 5.1 : Wortelvormen en Breuken

Paragraaf 5.1 : Wortelvormen en Breuken Hoofdstuk 5 Machten en Eponenten (V Wis B) Pagina 1 van 11 Paragraaf 5.1 : Wortelvormen en Breuken Les 1 : Wortelformules, Domein en Bereik Definities Domein = { alle -en die je mag invullen in de formule

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Transformaties

Hoofdstuk 3 - Transformaties Hoofdstuk - Transformaties Voorkennis: Standaardfuncties bladzijde 70 V-a f () = g () = sin h () = k () = log m () = n () = p () = b D f = [0, en B f = [0, ; D g = en B g =[, ] ; D h = en B h = 0, ; D

Nadere informatie

Het mysterie der fixpunten Wiskundige Basistechniek

Het mysterie der fixpunten Wiskundige Basistechniek Het mysterie der fixpunten Wiskundige Basistechniek 1 (Speciaal-) Orthogonale Matrix 1.1 Orthogonale Matrix Een orthogonale matrix A is een reële, vierkante matrix waarvoor geldt: A.A T = A T.A = I (met

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a Hoofdstuk - Transformaties Voorkennis: Standaardfuncties bladzijde 70 f () = g () = sin h() = k () = log p () = m () = n () = b D f = [0, en B f = [0, ; D g = en B g =[, ] ; D h = en B h = 0, ; D k

Nadere informatie

ICT-LEERLIJN (met GeoGebra) Luc Gheysens WISKUNDIGE COMPETENTIES

ICT-LEERLIJN (met GeoGebra) Luc Gheysens  WISKUNDIGE COMPETENTIES ICT-LEERLIJN (met GeoGebra) Luc Gheysens www.gnomon.bloggen.be WISKUNDIGE COMPETENTIES 1 Wiskundig denken 2 Wiskundige problemen aanpakken en oplossen 3 Wiskundig modelleren 4 Wiskundig argumenteren 5

Nadere informatie

Transformaties van grafieken HAVO wiskunde B deel 1

Transformaties van grafieken HAVO wiskunde B deel 1 Transformaties van grafieken HAVO wiskunde B deel Willem van Ravenstein 500765005 Haags Montessori Lyceum (c) 06 Inleiding In de leerroute transformaties van grafieken gaat het om de karakteristieke eigenschappen

Nadere informatie

VIDEO 4 4. MODULUSVERGELIJKINGEN

VIDEO 4 4. MODULUSVERGELIJKINGEN VIDEO 1 VIDEO 2 VIDEO 3 VIDEO 4 4. MODULUSVERGELIJKINGEN De modulus (ook wel absolute waarde) is de afstand van een punt op de getallenlijn tot nul. De modulus van zowel -5 als 5 is dus 5, omdat -5 ook

Nadere informatie

Kraak de Eschercode met GeoGebra Chris Cambré

Kraak de Eschercode met GeoGebra Chris Cambré Kraak de Eschercode met GeoGebra Chris Cambré Het Alhambra als inspiratie Escher bezoekt twee maal het Alhambra. Wat inspireert hem? De schetsende toerist In 1922 rondt Maurits Escher zijn opleiding tot

Nadere informatie

Taalbeleid in wiskunde Transformaties van het vlak

Taalbeleid in wiskunde Transformaties van het vlak Taalbeleid in wiskunde Transformaties van het vlak Leerplan: Doelgroep: Beginsituatie: Wiskunde 1 ste graad A-stroom 2 de leerjaar A De leerlingen hebben alle transformaties van het vlak (spiegeling, puntspiegeling,

Nadere informatie

Symmetriegroepclassificatie met de orbifoldnotatie

Symmetriegroepclassificatie met de orbifoldnotatie Symmetriegroepclassificatie met de orbifoldnotatie Jos Klarenbeek Bachelorscriptie Begeleiding: prof.dr. Jan van de Craats en dr. Hessel Posthuma KdV Instituut voor wiskunde Faculteit der Natuurwetenschappen,

Nadere informatie

Lineaire afbeeldingen

Lineaire afbeeldingen Les 2 Lineaire afbeeldingen Als een robot bij de robocup (het voetbaltoernooi voor robots een doelpunt wil maken moet hij eerst in de goede positie komen, d.w.z. geschikt achter de bal staan. Hiervoor

Nadere informatie

Voortbouwen op IMAGINARY

Voortbouwen op IMAGINARY Voortbouwen op IMAGINARY Philippe Cara Vrije Universiteit Brussel pcara@vub.ac.be IMAGINARY Kick-off event KULeuven, 3 juni 2015 Philippe Cara (VUB) IMAGINARY in de klas 3 juni 2015 1 / 31 Componenten

Nadere informatie

Inhoud. 1 Ruimtefiguren 8. 4 Lijnen en hoeken 148. 2 Plaats bepalen 60. 5 Negatieve getallen 198. 3 Rekenen 100

Inhoud. 1 Ruimtefiguren 8. 4 Lijnen en hoeken 148. 2 Plaats bepalen 60. 5 Negatieve getallen 198. 3 Rekenen 100 1 BK deel 1 Voorkennis 1 Aan de slag met wiskunde 6 1 Ruimtefiguren 8 1.1 Wiskundige ruimte guren 10 1.2 Vlakken, ribben en hoekpunten 14 1.3 Kubus en vierkant 17 1.4 Balk en rechthoek 24 1.5 Cilinder

Nadere informatie

http://psdtuts.com/tutorials/tutorials-effects/how-to-simulate-fractals-in-photoshop/ Zelf fractals simuleren Ooit deze mooie fractal afbeeldingen gezien? Wij doen het echter met enkel Photoshop. Stap

Nadere informatie

Fracdes is een programma dat op een vrij eenvoudige manier toelaat figuren te construeren zoals de Kock-kromme en de Sierpinski-driehoek.

Fracdes is een programma dat op een vrij eenvoudige manier toelaat figuren te construeren zoals de Kock-kromme en de Sierpinski-driehoek. Appendix C: Fracdes Fracdes is een programma dat op een vrij eenvoudige manier toelaat figuren te construeren zoals de Kock-kromme en de Sierpinski-driehoek. Het programma omvat twee delen: de Familie

Nadere informatie

Exploraties met GeoGebra

Exploraties met GeoGebra 9 Fractalen Exploraties met GeoGebra Een fractaal is een meetkundige figuur waarin een zelfde motief zich steeds op kleinere schaal herhaalt. Men spreekt in dat verband over de bloemkoolstructuur of de

Nadere informatie

11 ) Oefeningen. a) y = 2x 1 f) y = x 2 + 3x 4. b) y = 1 3 x2 x + 1 8. g) y = 1 x 2. c) y = x 3 x 2 +1 h) y = 6. d) y = x 2 4 i) y = x 2 5.

11 ) Oefeningen. a) y = 2x 1 f) y = x 2 + 3x 4. b) y = 1 3 x2 x + 1 8. g) y = 1 x 2. c) y = x 3 x 2 +1 h) y = 6. d) y = x 2 4 i) y = x 2 5. 11 ) Oefeningen 1) Vergelijkingen van functies Welke vergelijkingen stellen een rechte voor? Welke vergelijkingen stellen een parabool voor? Welke vergelijkingen stellen noch een rechte noch een parabool

Nadere informatie

2IV10 Instructie 3: Transformaties en viewing

2IV10 Instructie 3: Transformaties en viewing 2IV0 Instructie 3: Transformaties en viewing. Gegeven een vierkant met ribbe, waarvan de linkeronderhoek in de oorsprong ligt. α s O C B A a. Geef een transformatiematrix waarmee dit vierkant wordt getransformeerd

Nadere informatie

Video STEP 5 [ Totale speelduur: 5 min. en 40 sec. ]

Video STEP 5 [ Totale speelduur: 5 min. en 40 sec. ] Video STEP 5 [ Totale speelduur: 5 min. en 40 sec. ] Stap 5a [ 0.30 1.15 ] Teken enkele verticale en enkele horizontale binnenwanden Open de plattegrond van de tweede verdieping: Klik in de Project navigator

Nadere informatie

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 8. Algemeen

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 8. Algemeen Uitdager van de maand Geheimschrift Rekenen Wiskunde, Groep 8 Algemeen Titel Geheimschrift Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Weten wat de caesar-code inhoudt (letter/letter vervanging

Nadere informatie

5.0 Voorkennis. Rekenen met machten: Let op het teken van de uitkomst; Zet de letters (indien nodig) op alfabetische volgorde.

5.0 Voorkennis. Rekenen met machten: Let op het teken van de uitkomst; Zet de letters (indien nodig) op alfabetische volgorde. 5.0 Voorkennis Rekenen met machten: Let op het teken van de uitkomst; Zet de letters (indien nodig) op alfabetische volgorde. Vermenigvuldigen is eponenten optellen: a 3 a 5 = a 8 Optellen alleen bij gelijknamige

Nadere informatie

Doorlopend patroon. Behang, gordijnen, bekledingsstoffen, verpakkingen. Dit dessin herhaalt zich en sluit naadloos op elkaar aan.

Doorlopend patroon. Behang, gordijnen, bekledingsstoffen, verpakkingen. Dit dessin herhaalt zich en sluit naadloos op elkaar aan. Doorlopend patroon Behang, gordijnen, bekledingsstoffen, verpakkingen zijn vaak voorzien van een opdruk, een dessin. Dit dessin herhaalt zich en sluit naadloos op elkaar aan. In b.v. 3D max worden ook

Nadere informatie

Hoofdstuk 6. Dihedrale groepen. 6.1 Definitie

Hoofdstuk 6. Dihedrale groepen. 6.1 Definitie Hoofdstuk 6 Dihedrale groepen 6.1 Definitie Definitie 6.1. De dihaeder groep is de symmetriegroep van een regelmatige n-hoek. Dit is de verzameling van alle transformaties in het vlak die de regelmatige

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Vlak en kegel bladzijde a Als P ( x,, ) de projectie van P op het Ox-vlak is, dan is driehoek OP P een gelijkbenige rechthoekige driehoek met OP P = Dan is OP = x + en is PP = z Met de stelling van Pthagoras

Nadere informatie

Inleiding tot groepentheorie

Inleiding tot groepentheorie Hoofdstuk Inleiding tot groepentheorie 1 Basisdefinities Een algebraïsche structuur bestaat meestal uit een verzameling waarop één of meerdere bewerkingen gedefinieerd zijn. Definitie Een inwendige bewerking

Nadere informatie

GEOGEBRA IN DE EERSTE GRAAD. Kan dit wel? R. Van Nieuwenhuyze. Docent wiskunde en statistiek aan Ehsal, Brussel. Auteur Van Basis tot Limiet.

GEOGEBRA IN DE EERSTE GRAAD. Kan dit wel? R. Van Nieuwenhuyze. Docent wiskunde en statistiek aan Ehsal, Brussel. Auteur Van Basis tot Limiet. GEOGEBRA Kan dit wel? IN DE EERSTE GRAAD R. Van Nieuwenhuyze Docent wiskunde en statistiek aan Ehsal, Brussel. Auteur Van Basis tot Limiet. roger.van.nieuwenhuyze@skynet.be Geogebra in de eerste graad

Nadere informatie

Practicum: De bolle lens

Practicum: De bolle lens Naam :.. Klas. nr : Datum: Vak: Wiskunde Leerkracht: Practicum: De bolle lens 1) Inleiding In dit practicum oefen je enkele reeds verworven vaardigheden met behulp van GeoGebra in. Omdat wiskunde en fysica

Nadere informatie

Symmetrie ONDER DE LOEP. 1. Inleiding. Inhoud. Symmetrie en groep

Symmetrie ONDER DE LOEP. 1. Inleiding. Inhoud. Symmetrie en groep ONDER DE LOEP Symmetrie Inhoud 1. Inleiding 2. Transformaties, isometrieën en symmetrische figuren a. Enkele vlakke transformaties b. Samenstellen c. Isometrieën d. Symmetrische figuren 3. Rozetpatronen

Nadere informatie

Een Stelling over Priemgetallen Bewezen op een Schaakbord Seminar Combinatorial Algorithms (voorjaar 2010)

Een Stelling over Priemgetallen Bewezen op een Schaakbord Seminar Combinatorial Algorithms (voorjaar 2010) Een Stelling over Priemgetallen Bewezen op een Schaakbord Seminar Combinatorial Algorithms (voorjaar 2010) Johan de Ruiter, johan.de.ruiter@gmail.com 27 april 2010 1 De stelling van Fermat over de som

Nadere informatie

Paragraaf 10.1 : Vectoren en lijnen

Paragraaf 10.1 : Vectoren en lijnen Hoofdstuk 10 Meetkunde met Vectoren (V5 Wis B) Pagina 1 van 13 Paragraaf 10.1 : Vectoren en lijnen Les 1 : Vectoren tekenen Definities Vector x = ( a ) wil zeggen a naar rechts en b omhoog. b Je kunt vectoren

Nadere informatie

Handleiding vierde middag Concrete Meetkunde 2009 Beweging en symmetrie

Handleiding vierde middag Concrete Meetkunde 2009 Beweging en symmetrie 1 Drie startproblemen Handleiding vierde middag Concrete Meetkunde 2009 Beweging en symmetrie opgave 1. Een klein puntspiegelwonder. Zet drie punten op papier, A, B en C. Kies een ander punt: X 1. Puntspiegel

Nadere informatie

Schoolagenda 5e jaar, 8 wekelijkse lestijden

Schoolagenda 5e jaar, 8 wekelijkse lestijden Leerkracht: Koen De Naeghel Schooljaar: 2012-2013 Klas: 5aLWi8, 5aWWi8 Aantal taken: 19 Aantal repetities: 14 Schoolagenda 5e jaar, 8 wekelijkse lestijden Taken Eerste trimester: 11 taken indienen op taak

Nadere informatie

UNIFORM EINDEXAMEN MULO 2011

UNIFORM EINDEXAMEN MULO 2011 MINISTERIE VN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING EXMENUREU VK : WISKUNDE - DTUM: VRIJDG 08 JULI 0 TIJD : 09.0.0 UUR DEZE TK ESTT UIT 5 ITEMS. UNIFORM EINDEXMEN MULO 0 INDIEN NIET NDERS VERMELD, IS ELKE VRIELE

Nadere informatie

Dag van de wiskunde 26/11/2005. R. Van Nieuwenhuyze. Docent wiskunde en statistiek aan Ehsal, Brussel. Auteur Van Basis tot Limiet.

Dag van de wiskunde 26/11/2005. R. Van Nieuwenhuyze. Docent wiskunde en statistiek aan Ehsal, Brussel. Auteur Van Basis tot Limiet. Dag van de wiskunde 26/11/2005 R. Van Nieuwenhuyze Docent wiskunde en statistiek aan Ehsal, Brussel. Auteur Van Basis tot Limiet. roger.van.nieuwenhuyze@skynet.be Dag van de Wiskunde 2005 Van Nieuwenhuyze

Nadere informatie

Nominaties voor de GeoGebra awards 2014

Nominaties voor de GeoGebra awards 2014 Nominaties voor de GeoGebra awards 2014 Categorie 1: leerlingen uit de 1 ste graad onder begeleiding van hun leerkracht. Willem Beeuwsaert: Sint-Rembert Middenschool Lichtervelde met GeoGebra Initiatie

Nadere informatie

Sudoku s. Annelies Veen Noud Aldenhoven

Sudoku s. Annelies Veen Noud Aldenhoven Sudoku s Annelies Veen Noud Aldenhoven Vierkant voor Wiskunde Zomerkamp A 2010 Voorwoord Het plaatje op de voorkant is een erg bijzondere puzzel, een soort sudoku. Sudoku s zijn puzzeltjes met hun eigen

Nadere informatie

Aan de slag met GeoGebra

Aan de slag met GeoGebra Aan de slag met GeoGebra De basis http://www.geogebra.org/ Wat je leert in deze powerpoint: Je kan GeoGebra opstarten Je kan de taal aanpassen Je kan je werk opslaan, fixeren en downloaden als afbeelding

Nadere informatie

Een vis trekken met de vrije hand. CorelDraw (5) door: D. van Schoonhoven

Een vis trekken met de vrije hand. CorelDraw (5) door: D. van Schoonhoven Een vis trekken met de vrije hand CorelDraw (5) door: D. van Schoonhoven Het is al weer enige tijd geleden dat ik wat schreef over CorelDraw. Zoals bekend, een programma met heel veel mogelijkheden. Soms

Nadere informatie

OVERBRENGINGEN II Hoofdstuk 4.5 t/m 4.10

OVERBRENGINGEN II Hoofdstuk 4.5 t/m 4.10 Schooljaar: 2015-2016 OVERBRENGINGEN II Hoofdstuk 4.5 t/m 4.10 KLAS 1A 1B 1C 1D 1E 1F Algemene Techniek H.H. Baromeo INHOUDSOPGAVE Inleiding 4.5. Van Rotatie naar Translatie 4.6. Van Translatie naar Rotatie

Nadere informatie

BOEKBESPREKING EEN PASSIE VOOR SYMMETRIE. Chris van der Heijden

BOEKBESPREKING EEN PASSIE VOOR SYMMETRIE. Chris van der Heijden BOEKBESPREKING EEN PASSIE VOOR SYMMETRIE Chris van der Heijden Auteur: Jan van de Craats Uitgever: Epsilon Uitgaven, Amsterdam (2014), deel 78 ISBN: 978-90-5041-143-1 (106 pagina s; paperback) Prijs: 20,00

Nadere informatie

Open het programma Geogebra. Het beginscherm verschijnt. Klik voordat je verder gaat met je muis ergens in het

Open het programma Geogebra. Het beginscherm verschijnt. Klik voordat je verder gaat met je muis ergens in het Practicum I Opgave 1 Tekenen van een driehoek In de opgave gaan we op twee verschillende manieren een driehoek tekenen. We doen dit door gebruik te maken van de werkbalk (macrovenster) en van het invoerveld.

Nadere informatie

Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2)

Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2) Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2) Onderdelen Een verslag van een experiment bestaat uit vier onderdelen: - inleiding: De inleiding is het administratieve deel van je verslag. De onderzoeksvraag

Nadere informatie

Wiskunde D vwo Lineaire algebra. Presentatie Noordhoff wiskunde Tweede Fase congres 19 november 2015 Harm Houwing en John Romkes

Wiskunde D vwo Lineaire algebra. Presentatie Noordhoff wiskunde Tweede Fase congres 19 november 2015 Harm Houwing en John Romkes Wiskunde D vwo Lineaire algebra Presentatie Noordhoff wiskunde Tweede Fase congres 9 november 205 Harm Houwing en John Romkes Vwo D Lineaire algebra Harm Houwing John Romkes Hoofdstuk 4 Onderwerpen Rekenen

Nadere informatie

TRAININGSPLAN PLYOMETRIE

TRAININGSPLAN PLYOMETRIE TRAININGSPLAN PLYOMETRIE Inleiding Plyometrischetraining word enerzijds geprezen vanwege haar effectiviteit om explosieve kracht te ontwikkelen. Tegelijkertijd is het nog steeds een relatief onbekende

Nadere informatie

Zelf een spel maken met GameMaker Les 5: een platformspel

Zelf een spel maken met GameMaker Les 5: een platformspel Zelf een spel maken met GameMaker Les 5: een platformspel In de eerste drie lessen hebben we een spel gemaakt waarbij de speler alle kanten op kon bewegen. Als je de pijltjestoetsen niet indrukte bleef

Nadere informatie

Appendix Inversie bekeken vanuit een complex standpunt

Appendix Inversie bekeken vanuit een complex standpunt Bijlage bij Inversie Appendix Inversie bekeken vanuit een complex standpunt In dee paragraaf gaan we op een andere manier kijken naar inversie. We doen dat met behulp van de complexe getallen. We veronderstellen

Nadere informatie

1. Bestand-> open nieuw transparant 650 pixels breed en 450 breed 2. Materiaal, kleuren, voorgrond kleur #e3dcf7 en de achtergrondkleur #c5b7ef

1. Bestand-> open nieuw transparant 650 pixels breed en 450 breed 2. Materiaal, kleuren, voorgrond kleur #e3dcf7 en de achtergrondkleur #c5b7ef Les 38 Window Wat hebben we nodig: Plaatjes: lucht - lucht 2.pspimage meisje - 2724-luzcristina.pspimage vlinder1 - Butterfly_Vector_32.pspimage vlinder2 - Butterfly_Vector_31.pspimage venster - Window-01-KK's-DeZines.psp

Nadere informatie

Paragraaf 5.1 : Machten en wortels

Paragraaf 5.1 : Machten en wortels Hoofdstuk 5 Machten, exponenten en logaritmen (H Wis B) Pagina 1 van 1 Paragraaf 5.1 : Machten en wortels Machtsregels SPECIAAL GEVAL MACHTREGEL 1 : MACHTREGEL 2 : MACHTREGEL : a p a q = a p+q a p aq =

Nadere informatie

Combinatoriek en rekenregels

Combinatoriek en rekenregels Combinatoriek en rekenregels Les 2: Roosters en ongeordende grepen (deze les sluit aan bij de paragrafen 3 en 4 van Hoofdstuk 1 Combinatoriek en Rekenregels van de Wageningse Methode, http://www.wageningsemethode.nl/methode/het-lesmateriaal/?s=y456v-d)

Nadere informatie

Rudi Penne. Karel de Grote-Hogeschool, Antwerp

Rudi Penne. Karel de Grote-Hogeschool, Antwerp Nationale Wiskundedagen 7: Projectieve Meetkunde en Mechanica Rudi Penne Rudi.Penne@kdg.be Karel de Grote-Hogeschool, Antwerp p.1/34 Het projectief vlak = euclidisch vlak vanuit perspectief waarnemer :

Nadere informatie

Werkblad Cabri Jr. Translaties

Werkblad Cabri Jr. Translaties Werkblad Cabri Jr. Translaties Doel Kennismaken met het begrip vector en het begrip translatie (verschuiving) en de eigenschappen van een figuur en het beeld daarvan bij een translatie. De vragen vooraf

Nadere informatie

Schoolagenda klas 4d W

Schoolagenda klas 4d W Schoolagenda klas 4d W Koen De Naeghel Onze-Lieve-Vrouwecollege Assebroek schooljaar 2016-2017 Eerste trimester Toetsen wiskunde (80% TTE) 5 repetities en eventueel enkele kleine, aangekondigde testen

Nadere informatie

Samenvatting L A TEX-cursus

Samenvatting L A TEX-cursus Samenvatting L A TEX-cursus Sjoerd Timmer TEXniCie 10 maart 2009 Inhoud 1 Week 1 2 Week 2 3 Week 3 4 Vragen? 5 Toets Waarom L A TEX Voordelen professionele layout handig voor wiskundige formules je kunt

Nadere informatie

UNIFORM EINDEXAMEN MULO 2014

UNIFORM EINDEXAMEN MULO 2014 MINISTERIE VN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING EXMENUREU UNIFORM EINDEXMEN MULO 007 VK : WISKUNDE- DTUM: MNDG 09 JULI 007 TIJD : 09.0.0 UUR ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

MUZIEK EN WISKUNDE: samen klinkt het goed! INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF

MUZIEK EN WISKUNDE: samen klinkt het goed! INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF LES 1 INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF Basis notenleer We hebben 7 notennamen: do re mi fa- sol la si (-do) Deze notennamen kunnen we ook wel in letters weergeven: C D E F G A B (-C) Als we dan terug bij do

Nadere informatie

Wisnet-HBO. update maart. 2010

Wisnet-HBO. update maart. 2010 Wat is Differentiëren? 1 Wat is differentiëren? Wisnet-HBO update maart. 2010 Differentiëren is eigenlijk het differentiaalquotient bepalen. Je begint met het delen van uiterst kleine verschillen op elkaar.

Nadere informatie

VERZAMELINGEN EN AFBEELDINGEN

VERZAMELINGEN EN AFBEELDINGEN I VERZAMELINGEN EN AFBEELDINGEN Het begrip verzameling kennen we uit het dagelijks leven: een bibliotheek bevat een verzameling van boeken, een museum een verzameling van kunstvoorwerpen. We kennen verzamelingen

Nadere informatie

Platonische transformatiegroepen

Platonische transformatiegroepen Platonische transformatiegroepen Luc Van den Broeck 8 augustus 2015 Samenvatting In dit document worden de transformatiegroepen van de platonische lichamen bestudeerd. Zonder te vervallen in algebraïsche

Nadere informatie

2008 1 e ronde Klas 3 4

2008 1 e ronde Klas 3 4 2008 1 e ronde Klas 3 4 Html Vraag Scoretype A Ondeugende bevers Beverpaden Beverpod Drie werkers Letters wisselen Auto's Kortste pad Hoeveel studenten A A A A B B B B Tafel dekken B Stapels kaarten splitsen

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 5 bladzijde 9 ab f g h i j functie nr 5 Domein [ 0, 0, Bereik [ 0, [ 0, 0, c D k B k, 0 0, d Spiegelen in de -as geeft het tegengestelde bereik, dus, 0]. e u ( ) en yu ( ) u f D q, 0 0, ; B q 0, a [, b

Nadere informatie

Tips & Trucs ArchiCAD : Instellingen Kozijnstaat wijzigen (NL+)

Tips & Trucs ArchiCAD : Instellingen Kozijnstaat wijzigen (NL+) Tips & Trucs ArchiCAD 13 044: Instellingen Kozijnstaat wijzigen (NL+) Met ArchiCAD kunt u een volledig geautomatiseerde kozijnstaat maken, die naar eigen wens aanpasbaar is. Vanuit het model worden alle

Nadere informatie

December 03, hfst4v2.notebook. Programma. opening paragraaf 1, 2 en 3 van hfst 4 vragen over hfst 3. pw hfst 3: 12 november 5e uur

December 03, hfst4v2.notebook. Programma. opening paragraaf 1, 2 en 3 van hfst 4 vragen over hfst 3. pw hfst 3: 12 november 5e uur paragraaf 1, 2 en 3 van hfst 4 vragen over hfst 3 pw hfst 3: 12 november 5e uur 1 Stelling van Pythagoras bewijs paragraaf 1, 2 en 3 van hfst 4 vragen over hfst 3 pw hfst 3: 12 november 5e uur c a b b

Nadere informatie

Antwoorden Wiskunde Kwadraten en wortels

Antwoorden Wiskunde Kwadraten en wortels Antwoorden Wiskunde Kwadraten en wortels Antwoorden door een scholier 1076 woorden 16 maart 2016 4,9 19 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde Getal en Ruimte 1. Bij x = 3 hoort y = 15 Bij x = 0 hoort y

Nadere informatie

Introductie Lineaire Algebra Voor Computer Graphics

Introductie Lineaire Algebra Voor Computer Graphics Introductie Lineaire Algebra Voor Computer Graphics John Val th October Inleiding In deze cursus staat tekenen op het computerscherm en animaties van die tekeningen centraal. We willen bereiken dat je

Nadere informatie

- M35 Top Reverso maakt de opening in de tegenovergestelde richting van de deuren mogelijk

- M35 Top Reverso maakt de opening in de tegenovergestelde richting van de deuren mogelijk Slider M35 Top is een systeem voor schuifdeuren in één vlak voor middelgrote meubels, met een deurbreedte tot 1500 mm en een max deurgewicht van 35kg. Wat het zo uniek maakt, is dat het systeem GEEN onderrail

Nadere informatie

Combinatoriek en rekenregels

Combinatoriek en rekenregels Combinatoriek en rekenregels Les 2: Roosters en ongeordende grepen (deze les sluit aan bij de paragrafen 3 en 4 van Hoofdstuk 1 Combinatoriek en Rekenregels van de Wageningse Methode, http://www.wageningsemethode.nl/methode/het-lesmateriaal/?s=y456v-d)

Nadere informatie

Hoorcollege I: PGA en de talen PGLA en PGLB Alban Ponse

Hoorcollege I: PGA en de talen PGLA en PGLB Alban Ponse Hoorcollege I: PGA en de talen PGLA en PGLB Alban Ponse CSP Faculteit NWI Instituut voor Informatica Universiteit van Amsterdam http://www.science.uva.nl/~alban/ 26 september 2003, 1 Wie zijn wij? Inge

Nadere informatie

0. voorkennis. Periodieke verbanden. Bijzonder rechthoekige driehoeken en goniometrische verhoudingen

0. voorkennis. Periodieke verbanden. Bijzonder rechthoekige driehoeken en goniometrische verhoudingen 0. voorkennis Periodieke verbanden Bijzonder rechthoekige driehoeken en goniometrische verhoudingen Er zijn twee verschillende tekendriehoeken: de 45-45 -90 driehoek en de 30-0 -90 -driehoek. Kenmerken

Nadere informatie

Guimpe: Hoodie. Materiaal. Maat 38/40. De rechte banen van het guimpewerk lenen zich uitstekend voor een kort vestje met capuchon.

Guimpe: Hoodie. Materiaal. Maat 38/40. De rechte banen van het guimpewerk lenen zich uitstekend voor een kort vestje met capuchon. Guimpe: Hoodie Maat 38/40 De rechte banen van het guimpewerk lenen zich uitstekend voor een kort vestje met capuchon. Het vasthaken van de lussen wordt net even iets anders gedaan dan normaal bij het guimpen.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Spiegelen in lijn en in cirkel. Eigenschappen.

Hoofdstuk 1 Spiegelen in lijn en in cirkel. Eigenschappen. Hoofdstuk 1 Spiegelen in lijn en in cirkel. Eigenschappen. Jakob Steiner (Utzenstorf (kanton Bern), 18 maart 1796 - Bern, 1 april 1863) was een Zwitsers wiskundige. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste

Nadere informatie

16 Toevoegen en bewerken van afbeeldingen en illustraties.

16 Toevoegen en bewerken van afbeeldingen en illustraties. 16 Toevoegen en bewerken van afbeeldingen en illustraties. Je kunt twee soorten afbeeldingen in je presentatie zetten. Illustraties: dit zijn plaatjes die bij PowerPoint horen en die je mag gebruiken.

Nadere informatie

Basiskennistoets wiskunde

Basiskennistoets wiskunde Lkr.: R. De Wever Geen rekendoos toegelaten Basiskennistoets wiskunde Klas: 6 WEWI 1 september 015 0 Vraag 1: Een lokaal extremum (minimum of maximum) wordt bereikt door een functie wanneer de eerste afgeleide

Nadere informatie

16.3 Opgaven hoofdstuk 4: 2-d partities

16.3 Opgaven hoofdstuk 4: 2-d partities Opgave 4.1 b Voor het getal drie geldt dat het op drie manieren opgedeeld kan worden in gehele getallen volgens definitie 4.1. Het kan opgedeeld worden in één keer 3 of in één keer 2 en één keer 1 of in

Nadere informatie

Beste deelnemer, Wanneer we vanmiddag op het kampterrein aankomen, zullen we beginnen met een verkenningsrondje over het terrein. Dat is op zichzelf

Beste deelnemer, Wanneer we vanmiddag op het kampterrein aankomen, zullen we beginnen met een verkenningsrondje over het terrein. Dat is op zichzelf Beste deelnemer, Wanneer we vanmiddag op het kampterrein aankomen, zullen we beginnen met een verkenningsrondje over het terrein. Dat is op zichzelf al best leuk, maar het wordt nog veel leuker als we

Nadere informatie

Logo. De schildpad. Hoofdstuk 8 Grafische afbeeldingen met een schildpad

Logo. De schildpad. Hoofdstuk 8 Grafische afbeeldingen met een schildpad Hoofdstuk 8 Grafische afbeeldingen met een schildpad Logo In de jaren 70 was er een eenvoudige, maar krachtige programmeertaal met de naam Logo die werd gebruikt door een klein aantal onderzoekers. Totdat

Nadere informatie

wiskunde B pilot vwo 2017-I

wiskunde B pilot vwo 2017-I wiskunde B pilot vwo 07-I Rakende grafieken? maimumscore Er moet gelden f( ) g ( ) en f' ( ) g' ( ) f' ( ) en g' ( ) e Uit f' ( ) g' ( ) volgt e ( e voldoet niet) f ( e ) en ( e ) ( f ( e) g( e) en f '

Nadere informatie

Een checklist invoegen in je pagina

Een checklist invoegen in je pagina Een checklist invoegen in je pagina Een checklist bestaat uit 2 onderdelen, een tabel en een checkbox. Als eerste moet er een tabel gemaakt worden zodat de checkbox in de tabel kan worden ingevoegd. Ook

Nadere informatie

2. Antwoorden meetkunde

2. Antwoorden meetkunde 2. Antwoorden meetkunde In dit hoofdstuk zijn de antwoorden op de opgaven over Meetkunde opgenomen. Ze zijn kort en bondig per paragraaf gerangschikt. Dat betekent dat de antwoorden geen uitgebreide uitleg

Nadere informatie

19 De stelling van Pick

19 De stelling van Pick 19 De stelling van Pick 19.1 Historiek De Oostenrijkse wiskundige Georg Alexander Pick werd in 1859 geboren in Wenen en werd in 1942, omwille van zijn Joodse afkomst, gedeporteerd naar het concentratiekamp

Nadere informatie

Schoolagenda klas 4d LWi

Schoolagenda klas 4d LWi Schoolagenda klas 4d LWi Koen De Naeghel Onze-Lieve-Vrouwecollege Assebroek schooljaar 2017-2018 Eerste trimester Toetsen wiskunde (80% TTE) 5 repetities en eventueel enkele kleine, aangekondigde testen

Nadere informatie

Paragraaf 6.1 : Kwadratische formules

Paragraaf 6.1 : Kwadratische formules Hoofdstuk 6 Machtsverbanden (V Wis A) Pagina 1 van 10 Paragraaf 6.1 : Kwadratische formules Gegeven is de formule W(x) = x 2 + 8x met W de winst in euro s per uur en x het aantal producten dat per uur

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...1. Benodigde gereedschappen Mechanische onderdelen Plastic onderdelen... 3

Inhoud. Inleiding...1. Benodigde gereedschappen Mechanische onderdelen Plastic onderdelen... 3 Montagehandleiding Inhoud Inleiding...1 Benodigde gereedschappen... 1 Mechanische onderdelen... 2 Plastic onderdelen... 3 Montage Montage grijper... 6 Montage voet & besturingseenheid... 7 Montage hoofdeenheid...

Nadere informatie

Algemene informatie. Inhoudelijke informatie

Algemene informatie. Inhoudelijke informatie Informatie over Colloquium doctum Wiskunde niveau 2 voor Bedrijfskunde, Economie, Fiscale Economie en Mr.-Drs. Programma Economie en Recht ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM Algemene informatie Tijdsduur:

Nadere informatie

Procare 11: 1. Rotory torso staand mobiliserend

Procare 11: 1. Rotory torso staand mobiliserend Procare 11: 1. Rotory torso staand mobiliserend Zet je voeten op heup breedte uit elkaar en strek de armen horizontal. Draai met de romp zo ver mogelijk naar links en vervolgens naar rechts. Met je hoofd

Nadere informatie