Het Format voor een opleidingskader

Transcriptie

1 Het Format voor een opleidingskader zie ook de handleiding voor het schrijven van een opleidingskader Colofon datum auteurs Annemieke Voets versie definitief

2 pagina 2 van 12 Het Opleidingskader van Academienaam Van Avans Hogeschool Locatie

3 pagina 3 van 12 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 4 2 Algemene informatie over de opleiding 5 3 De doelen van de opleiding Het landelijke opleidingsprofiel en de eigen profilering 6 4 De onderwijsleeromgeving De inrichtingsprincipes voor het curriculum De competenties Het onderwijsconcept Het curriculum Structuur en samenhang Fasedoelen (facultatief) Speciale onderwijsperioden: stage, minoren en afstuderen Faciliteiten en Leeromgeving (facultatief) Studieloopbaanbegeleiding 8 5 Toetsing Het systeem van toetsing 10 6 Realisering van de eindkwalificaties 11 7 Kwaliteitsborging en verbetering Aansluiten bij het kwaliteitssysteem van de opleiding Beschrijven van de eigen kwaliteitscyclus van de opleiding 12

4 pagina 4 van 12 1 Voorwoord Modeltekst voor het voorwoord: De opleiding XXX beschrijft in dit opleidingskader de uitgangspunten ten aanzien van het onderwijs, gerangschikt naar de standaarden van het accreditatiekader, (eventueel) aangevuld met de volgende profielpunten. Welke functie heeft het opleidingskader? (zie handleiding, pag. XX) Eventueel iets vertellen over hoe dit opleidingskader tot stand is gekomen en wie er bij betrokken is. Tot slot vermeldt de opleiding hoe het documentbeheer geregeld is: Documentbeheer. - Versienr. Is dit een concept of een definitieve versie? - Wie is documenteigenaar? - Met welke frequentie wordt het document herzien?

5 pagina 5 van 12 2 Algemene informatie over de opleiding Bronnen: Landelijk Opleidingsprofiel Specifieke wetten/ wettelijke regelingen Beginselverklaring van de opleiding Mogelijk eigen onderzoek naar ontwikkelingen in het beroep Iedere opleiding heeft te maken met belangrijke interne en externe factoren die de uitgangspunten bepalen: Het Avansbeleid en de doorvertaling van dat beleid in academiebeleid; Landelijk beleid en afspraken, die meestal zijn gemaakt in het kader van Landelijke Overleggen (bron: landelijk opleidingsprofiel); Bij sommige opleidingen geldt dat zij met extra wetgeving te maken hebben, bijvoorbeeld de wet BIG de wet WFT of andere landelijk vastgestelde extra eisen. Het is goed om deze factoren voor ogen te houden bij het maken van je opleidingskader en dit al te vermelden in de algemene informatie over de opleiding. Daarnaast beschrijft de opleiding in dit hoofdstuk de volgende onderwerpen: Aantal opleidingen in Nederland. Binnen welke kaders (bijv. landelijke afspraken) is de opleiding ingericht. Verwijs hierbij naar een eventueel Landelijk Overleg en eventuele extra wetgeving. Plaats in de organisatie van Avans 1 o vormt met welke opleidingen samen, welke academie? o vormt met welke andere opleidingen één opleiding (bron: Beginselverklaring). Waarin onderscheidt de opleiding zich t.a.v. andere vergelijkbare opleidingen? In enkele termen geef je je profilering weer (bron: Beginselverklaring). Inbedding in de regionale kennisinfrastructuur ( via academie en/of verbinding met lectoraat). Opsomming van de verschillende varianten binnen de opleiding (bijv. voltijd, deeltijd, duaal) en geef aan waar het opleidingskader zich voornamelijk op richt (bijvoorbeeld het voltijdscurriculum op één vestigingsplaats). 1 Het is niet nodig om de hele organisatie van Avans en van de academie te vermelden. Academies hebben vaak een notitie organisatie, waar e.e.a. in beschreven staat. Verwijs daarnaar en vermeld hier in het kort de hoofdpunten.

6 pagina 6 van 12 3 De doelen van de opleiding Bronnen: Landelijke opleidingsprofiel Beginselverklaring Specifieke wetten/wettelijke regelingen Verslagen werkveldadviesraad Eventueel eigen onderzoeken naar werkveld en beroepsontwikkeling Eventuele samenwerking met internationale partneropleidingen Eventueel HBO-monitor of eigen onderzoek onder alumni 3.1 Het landelijke opleidingsprofiel en de eigen profilering Korte inhoud landelijk vastgestelde competenties. Als er een indeling is in beroepscompetenties, domeincompetenties en Hbo-competenties, dan deze vermelden. Karakteristiek van de (beginnende) beroepsbeoefenaar zoals werkomgeving/voorbeelden van concrete functies. Bron: landelijk opleidingsprofiel, Hbo-monitor of eigen onderzoek onder alumni. De relatie tussen de competenties en de Dublin-descriptoren (in een bijlage). Periodieke herziening competenties: wat gebeurt er landelijk, welke cyclus kent de academie en welke cyclus kent de opleiding hierin? Hoe wordt het werkveld betrokken bij de keuzes? Significante ontwikkelingen in het werkveld en de beroepsuitoefening. Eigen profilering opleiding.

7 pagina 7 van 12 4 De onderwijsleeromgeving 4.1 De inrichtingsprincipes voor het curriculum Bronnen: Avans beleid: Ambitie Avans 2020 Beleidskader bachelor- en ad opleidingen 2012 Onderwijsvisie Toegepast Onderzoek Doorvertaling van dit beleid door de academie (zie ook Inleiding format). De blauwdrukken of handleidingen die ontwikkeld zijn bij de laatste onderwijsontwikkeling of- innovatie. Kader voor matching. Beleid t.a.v. Bindend Studieadvies. Beleid t.a.v. studenten met een functiebeperking. Binnenkort wellicht ook: Beleidskader SLB Academie: Eventueel notitie SLB Eventueel alumnibeleid De competenties o Op welke wijze hebben de competenties in de opleiding een plaats gekregen? o Van welke ordening is de opleiding uitgegaan? (bijvoorbeeld concentrisch leren; of ieder competentie één keer aan de orde, of toenemende complexiteit of een andere indeling) Een competentiematrix wordt in de bijlage toegevoegd Het onderwijsconcept Geef hier een korte beschrijving van de onderstaande punten en verantwoord de keuzes van de academie/opleiding (de waarom? vraag) o De visie van de opleiding op leren en onderwijzen o Mogelijke aansluiting bij een bestaand concept. o De visie van de opleiding op sturing van de student. o Welke werkvormen zijn gekozen. o Rollen van de docent in de diverse studiefasen o Rollen van de student: idem o De grondslagen voor de studieonderdelen o Toegepast onderzoek2 o Differentiatie 2 In het accreditatiekader wordt hier specifiek naar gevraagd.

8 pagina 8 van Het curriculum Structuur en samenhang o Structuur: P-fase en H-fase en eventuele onderverdeling binnen deze structuur. o Samenhang: met name daarbij vermelden hoe de samenhang wordt aangestuurd; de verticale samenhang (tussen de jaren) de horizontale samenhang (tussen de onderwijsperioden binnen een jaar) de samenhang tussen onderdelen binnen een periode, samenhang tussen bijvoorbeeld projecten en ondersteunende cursussen; plaats en motivering van autonome cursussen. o Indien je werkt met leerlijnen kan dat hierin ook een plaats krijgen. o Geef een kort overzicht van de opbouw van het curriculum, met vermelding van de thema s in een bijlage. o Ordeningsprincipe: uitgangspunten van de opbouw Fasedoelen (facultatief) Dit is alleen relevant wanneer de opleiding daadwerkelijk met fasedoelen werkt. o Welke fasedoelen zijn geformuleerd per onderscheiden studiefase, in aansluiting op de uitgangspunten c.q. ordeningsprincipes uit de voorgaande paragraaf Speciale onderwijsperioden: stage, minoren en afstuderen Vermeld kort wat de uitgangspunten zijn van het beleid t.a.v. stages, t.a.v. afstuderen en t.a.v. de minoren. Dit zijn namelijk ook onderwijsblokken maar van een specifieke aard. Verwijs daarbij naar onderliggende documenten (stagehandleiding, afstudeerhandleiding en eventuele minorenhandleiding) Faciliteiten en Leeromgeving (facultatief) Het beleid t.a.v. faciliteiten is Avansbeleid en de academie/opleiding sluit zich hierbij aan. Wel kan hier vermeld worden of en hoe de academiedirectie invloed uitoefent op dit beleid. Daarnaast kan vermeld worden als dat van toepassing is: o of de opleiding specifieke faciliteiten nodig heeft (te denken valt aan lokalen met een specifieke functie, zoals dramalokaal, laboratoria en werkplaatsen); o Of er een specifieke digitale leeromgeving of software nodig is (denk aan CAD voor bouwopleidingen, specifieke software voor Technische Informatica); o Hoe de opleiding zorgt dat ze beschikt over actuele literatuur/ databanken. Het LIC/ Xplora maakt op aanvraag collectieprofielen voor de opleiding Studieloopbaanbegeleiding Dit onderdeel kan de opleiding naar keuze beschrijven binnen het hoofdstuk Onderwijsleeromgeving of in een apart hoofdstuk. De ambitie Avans 2020 wijst op een

9 pagina 9 van 12 geïntegreerd SLB in het onderwijs, maar een opleiding kan het zinvol vinden dit onderdeel toch apart te beschrijven. Doelen Welke doelen heeft de opleiding geformuleerd voor studieloopbaanbegeleiding? Zowel kwalitatieve doelen als kwantitatieve doelen (rendementen) kunnen hier genoemd worden. Hoe is binnen de opleiding SLB vorm gegeven om aan bovenstaande doelen te werken? Vaak vormt studieloopbaanbegeleiding een eigen leerlijn in de opleiding met verbindingen naar competenties. Dat kan hier uitgewerkt worden. Als er een SLB-notitie is, kan de opleiding dit hier kort vermelden en doorverwijzen naar de SLB-notitie. Instroom Het beleid t.a.v. de instroom Doorstroom Het beleid t.a.v. de doorstroom Uitstroom/alumnibeleid Het beleid t.a.v. het alumni

10 pagina 10 van 12 5 Toetsing Opmerking vooraf: Veel van het onderstaande lijkt een doublure van de OER. De bedoeling is echter dat in het opleidingskader de achterliggende keuzes en motieven verwoord worden die hebben geleid tot de regelingen zoals vastgelegd in de OER. Opleidingskader en OER zijn in die zin complementair. Het blijkt vaak wel lastig om het waarom van een bepaalde regeling boven tafel te krijgen! 5.1 Het systeem van toetsing Bronnen: Avans beleid: Binnenkort wellicht ook: Toetsbeleid Academie: Toetsbeleid van de academie en van de opleiding Iedere opleiding kent een examencommissie en een borgingscommissie of een borgingsfunctionaris. Geef in hoofdlijnen aan: o Visie / uitgangspunten van toetsbeleid (consistent met het beroeps- /opleidingsprofiel, de competenties, het onderwijsconcept, de opbouw van het curriculum). o Doelstellingen van toetsing o Hoe de opleiding de borging op de kwaliteit van toetsing heeft vormgegeven. o Wat is de rol van de eventuele toetscommissie? o Mogelijke compensatie- en vrijstellingsregelingen: vanuit welke achtergrond bestaan deze? Verwijs verder naar het toetsbeleid.

11 pagina 11 van 12 6 Realisering van de eindkwalificaties Bron: Avans beleid: Kaderregeling examencommissies In het kort beschrijft de opleiding hoe ze de eindkwalificaties toetst. Werkt de opleiding met deelkwalificaties die ze aftoetst? Welke rol spelen stage, afstuderen en de minor hierin? Als de opleiding bij het afstuderen een gedeelte van de eindkwalificaties toetst, geef dan ook aan waar de opleiding de andere kwalificaties toetst of getoetst heeft, bijvoorbeeld in de stage, of de minor. Geef aan hoe de opleiding borgt dat de studenten de competenties verwerven op het gewenste (hbo)-niveau. Men kan dit kort vermelden en voor de uitwerking verwijzen naar (stage- en) afstudeerhandleidingen.

12 pagina 12 van 12 7 Kwaliteitsborging en verbetering Van ieder onderdeel in dit opleidingskader geldt dat het onderhouden moet worden. Daarvoor is het kwaliteitssysteem van belang. Om dit te beschrijven kan de opleiding kiezen uit onderstaande twee opties. In beide gevallen is van belang om rekening te houden met de volgende elementen: In de wet op het hoger onderwijs (WHW) staan twee commissie voorgeschreven, de examencommissie en de opleidingscommissie. Avans Hogeschool heeft de kaders voor elk van deze commissies uitgeschreven, kaderregeling examencommissies 2012 en kaderregeling opleidingscommissies Deze kaders moeten nagevolgd worden. 3 Daarnaast kent iedere opleiding een onderwijscommissie en eventueel een toetscommissie. Sommige opleidingen kennen ook nog andere commissie zoals kwaliteitscommissie of SLBcommissie 7.1 Aansluiten bij het kwaliteitssysteem van de opleiding In het kwaliteitssysteem van de academie en m.n. in het kwaliteitshandboek staat beschreven op welke wijze de academie borgt dat de relevante verbetercycli doorlopen worden. De opleiding kan ervoor kiezen om te verwijzen naar het kwaliteitssysteem van de academie. Dan volstaat het om aan het einde van ieder hoofdstuk aan te geven waar in het kwaliteitshandboek de verbetercyclus vermeld staat. of 7.2 Beschrijven van de eigen kwaliteitscyclus van de opleiding De opleiding kan er ook voor kiezen om expliciet te beschrijven hoe de opleiding de verbetercyclus uitvoert. De opleiding kan dit doen in een apart hoofdstuk of aan het einde van ieder hoofdstuk aan te geven hoe dit onderdeel geborgd wordt. Indien de opleiding de eigen kwaliteitscyclus wil beschrijven is het in ieder geval goed om de verschillende commissies met hun rollen, taken en bevoegdheden (op hoofdpunten) t.a.v. de onderwerpen in het opleidingskader te beschrijven. Ook kan de opleiding hier beschrijven hoe de verschillende commissies overleggen en samenwerken. 3 Een maal per zes jaar wordt Avans Hogeschool in zijn geheel geaudit in de zgn. Instellingstoets Kwaliteitszorg. In deze instellingstoets komt het functioneren van de examencommissie en de opleidingscommissie expliciet aan de orde.