Co-teaching De leerling aan het woord

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Co-teaching De leerling aan het woord"

Transcriptie

1 Co-teaching De leerling aan het woord Margreet Verboom Margot Willemsen

2 Onderzoek co-teaching 2 jarig onderzoek Talent, Margot Willemsen de Skelp, Margreet Verboom Kentalis Academie, Daan Hermans Vervolg op klein onderzoek in het kader van Master SEN opleiding Onderzoeksvraag: Welke effecten heeft co-teaching op de leerkrachtvaardigheden bij het implementeren van de methodieken de Viertakt en de leerling aan het woord? Welke effecten heeft het toepassen van de leerling aan het woord op de gespreksvoering en taaluitingen van leerlingen? april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 2

3 Wat is co-teaching? (Wederzijdse) coaching op de werkvloer Co-teaching is een actieve en effectieve vorm van coaching-on-the-job. Het versterkt de handelingsvaardigheid van leraren. (Sandra Koot) of Meer handen in de klas Meerdere professionals werken als co-teachers op gestructureerde wijze samen in een groep en zijn daarbij in gelijke mate verantwoordelijk voor het onderwijs aan alle leerlingen. (Seminarium voor Orthopedagogiek)

4 Vormen van co-teaching (Wederzijdse) coaching on the job Een leerkracht onderwijst, een leerkracht observeert. Team teaching. Meer handen in de klas Een leerkracht geeft les, de ander loopt rond en begeleidt. Leerkrachten onderwijzen parallel. Meerdere instructieplaatsen of werklocaties. Aangepast onderwijzen. Simea, juli 2013

5 Co-teaching: Coaching on the job Van leerling: De leerling past de woorden uit het woordweb toe tijdens consolideerspelletjes. De leerling kan de woorden uit het woordweb uitleggen. De leerling kan het juiste plaatje aanwijzen bij de woorden uit het woordweb. Naar leerkracht: De leerkracht beeldt de woorden uit tijdens het semantiseren. De leerkracht gebruikt elk doelwoord drie keer tijdens het semantiseren. De leerkracht visualiseert de samenhang van woorden in een woordtrap, -kast, of paraplu. april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 5

6 Deelstudie 1: De Viertakt N-16 Een keer per 2 weken samen voorbereiden, les geven en evalueren One teach one observe model Rollen tijdens de les omwisselen Doelen in onderling overleg bepalen a.d.h.v. checklist Viertakt april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 6

7 Onderzoeksopzet deelstudie 1 Observeren leerkrachtvaardigheden voor, tijdens en na coteachingstraject (2 schooljaren) Woordenschatgroei leerlingen meten met omschrijftaak (passief) Beleving leerkrachten en logopedisten meten middels vragenlijsten. april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 7

8 Resultaten Viertakt Leerkrachtvaardigheden laten significante groei zien, op semantiseren, consolideren en controleren. Het grootste trainingseffect is halverwege het schooljaar bereikt. Er is geen significant verval van vaardigheden na de zomervakantie. Er is geen verschil in leerkracht groei tussen TOS leerkrachten en D/SH leerkrachten. Lessen met logopedist zijn niet significant beter dan die van de leerkracht alleen (aan het eind van jaar 1) Er wordt geen groei gemeten in de woordenschat van de leerlingen middels de afgenomen omschrijftaak. Leerkrachten en logopedisten zijn enthousiast over de samenwerking. Leerlingen zijn beter betrokken. Tijdsaspect zeker in beginfase een aandachtspunt. april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 8

9 Deelstudie 2: de leerling aan het woord Welke effecten heeft co-teaching op de leerkrachtvaardigheden bij het implementeren van de methodiek de leerling aan het woord? Welke effecten heeft het toepassen van de leerling aan het woord op de gespreksvoering en taaluitingen van leerlingen? april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 9

10 De leerling aan het woord Als leerlingen meer zelf verwoorden en op die manier oefenen met taal, wordt hun taalontwikkeling gestimuleerd. Leerlingen krijgen een rijkere taalaanbod. Leerlingen worden uitgedaagd tot langere zinnen en het verwoorden van verbanden. Leerkrachten hebben tijd voor een beter eigen aanbod: kwantitatief en kwalitatief. april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 10

11 Opdracht Hoe ga je het gesprek aan over deze praatplaat? Schrijf 3 uitingen op die je doet om met leerlingen in gesprek te gaan hierover. april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 11

12 april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 12

13 Kijkopdracht - Karst Wat vind je van het gesprekje? Waaruit bestaat het aandeel van het kind? Waaruit bestaat het aandeel van de volwassene? Zou je iets anders hebben gedaan? Zo ja, wat dan?

14 Karst 1

15 Nabespreking filmpje 1 Wat vind je van het gesprekje? Waaruit bestaat het aandeel van het kind? Waaruit bestaat het aandeel van de volwassene? Zou je iets anders hebben gedaan? Zo ja, wat dan? april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 15

16 Karst 2 april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 16

17 Nabespreking filmpjes Wat vind je van het gesprekje? Waaruit bestaat het aandeel van het kind? Waaruit bestaat het aandeel van de volwassene? Zou je iets anders hebben gedaan? Zo ja, wat dan? Beschrijf de verschillen tussen de gesprekjes Kun je oorzaken bedenken voor de verschillen?

18 Vergelijk de samples Karst Gem. aantal woorden per uiting Aantal woorden langste uiting. Aantal uitingen met persoonsvorm. Niveau leerlijnen Wel vragen % A Niet vragen % A/B

19 Het stellen van vragen Ten aanzien van de vorm ja / nee vragen invulvragen gedwongen keuze vragen kort antwoord vragen open vragen

20 Dus. Gesloten vragen Gesloten vragen leiden lang niet altijd tot een gesprekje omdat kinderen geneigd zijn heel kort te antwoorden Op veel gesloten vragen is het taaltechnisch heel normaal om met 1 woord te antwoorden.

21 Dus. Open vragen Open vragen lokken bij kinderen ook niet altijd een gesprekje uit, omdat : - ze te weinig taal hebben om daarop te kunnen antwoorden (TOS) - ze geen zin hebben in een lange uitleg - vragen sturend zijn en lang niet altijd aansluiten bij de belangstelling van het kind op dat moment - ze verlegen zijn

22 Wat dan wel? Geef het kind de tijd: om te begrijpen om te reageren om initiatief te nemen Vraag niet, maar vertel

23 Vraag niet, maar vertel Vertel wat je ziet Wat heb jij een mooie paddenstoel getekend Ik zag kinderen in jullie klas die experimenten deden. Daar zit een boomhut in de boom (filmpje Fatos). Vertel wat je zelf vindt Ik durf nooit van de hoge glijbaan in het zwembad Ik vond rekenen vroeger altijd heel lastig. Ik wil wel een cadeautje (filmpje Karst). Vertel wat je voelt Ik heb zo n zin in de vakantie! Ik ben bang voor onweer. Vooral voor de donder!

24 Vraag niet maar vertel Vertel wat er gebeurt Oh, dat stukje hoort bij de olifant. Dat is zijn staartje! Inderdaad, met een beitel kun je wel een stukje van die plank afhalen. Acht wormen, die kruipen allemaal in een rijtje (filmpje Fatos) Vertel wat je zelf doet Even in mijn koffie blazen hoor. Het is nog heel heet. Ik schrik me een hoedje!

25 Vraag niet, maar herhaal Vat samen wat het kind zegt Dus jij vond het heel leuk bij opa en oma. Dus jullie zijn twee keer naar de film geweest. Dat had mij ook wel leuk geleken. Herhaal de zin van het kind in de goede vorm. Karst : Die kan heel goed klimmen hè, uit e oppe dakken? Margreet: Jaha, zwarte pieten kunnen heel goed op de daken klimmen. (filmpje Karst).

26 Waarom is dit belangrijk? Gelijkwaardige communicatie. Meer veilige situatie voor het kind. Kinderen leren taal door te doen. Als je geen vragen stelt, heb je gelegenheid tot taalstimulerend taalaanbod. Kind leert initiatief nemen.

27 Onderzoeksopzet N= 11 -> N-9 Explorerende, eerste studie Beginmeting: sample van eerste 10 minuten kringgesprek 5x kringgesprek teamteaching Gesprek logopedist met Margreet 5x kringgesprek om en om (one teach, one observe) Leerkracht en logopedist geven elkaar feedback op de methodiek (minder vragen stellen, meer alternatieve technieken) Eindmeting: sample van eerste 10 minuten kringgesprek april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 27

28 Resultaten deelstudie 2 Leerkrachten Leerkrachten stellen significant minder vragen Leerkrachten gebruiken significant vaker de strategieën vertellen wat er gebeurt en vertellen wat je vindt. Het aantal zinnen van de leerkrachten daalt significant. Leerlingen Het aantal zinnen van de leerlingen stijgt significant. Het aantal ellipsen van de leerlingen daalt significant. Leerlingen nemen significant meer initiatieven. april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 28

29 Conclusie Co-teaching heeft een significant positief effect op de leerkrachtvaardigheden bij het implementeren van de Viertakt en de leerling aan het woord. Door inzet van de methodiek de leerling aan het woord leidt tot minder taal en vragen van de leerkracht en meer initiatieven en taal bij de leerlingen. Veelbelovende resultaten die nog denkwerk en verdere uitwerking/ onderzoek vragen. april 27, 2016 Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis 29

In gesprek met leerlingen met TOS

In gesprek met leerlingen met TOS In gesprek met leerlingen met TOS Margreet Verboom Margot Willemsen Voer een gesprek Fatos Uitgeschreven 4 5 Gesloten vragen Gesloten vragen Gesloten vragen leiden lang niet altijd tot een gesprekje omdat

Nadere informatie

Co-teaching 1 en 1 = 3? Margot Willemsen M.Willemsen@kentalis.nl

Co-teaching 1 en 1 = 3? Margot Willemsen M.Willemsen@kentalis.nl Co-teaching 1 en 1 = 3? Margot Willemsen M.Willemsen@kentalis.nl Co-teaching Definities (Gedurende een langere periode) zijn twee professionals Gezamenlijk verantwoordelijk voor het lesgeven aan alle leerlingen

Nadere informatie

Get the Picture. Co-teaching. Margot Willemsen & Dian Fluijt 6 april 2017

Get the Picture. Co-teaching. Margot Willemsen & Dian Fluijt 6 april 2017 Get the Picture Co-teaching Margot Willemsen & Dian Fluijt 6 april 2017 Doelen Get the Picture U heeft een beeld gekregen van de opbrengsten uit co-teaching onderzoek U heeft meerdere perspectieven op

Nadere informatie

Leerkracht en logopedist: gebundelde kracht Van samen werken naar samenwerken: Een samenwerkingsmodel voor leerkracht en logopedist

Leerkracht en logopedist: gebundelde kracht Van samen werken naar samenwerken: Een samenwerkingsmodel voor leerkracht en logopedist Leerkracht en logopedist: gebundelde kracht Van samen werken naar samenwerken: Een samenwerkingsmodel voor leerkracht en logopedist Margot Willemsen, m.willemsen@kentalis.nl logopedist ~ We komen misschien

Nadere informatie

Uitgeschreven sample van een willekeurig gesprekje op Youtube. De namen uit dit voorbeeld zijn gewijzigd.

Uitgeschreven sample van een willekeurig gesprekje op Youtube. De namen uit dit voorbeeld zijn gewijzigd. Praten met kinderen: Alledaags, maar niet zo gemakkelijk! Het kind aan het woord Verboom, M.C. & Hermans, D., Willemsen, M. Inleiding Het voeren van een gesprek met kinderen lijkt een eenvoudige opdracht,

Nadere informatie

Co-teaching leerkracht en logopedist

Co-teaching leerkracht en logopedist Co-teaching leerkracht en logopedist Co-teaching leerkracht en logopedist Auteurs: Margot Willemsen, Margreet Verboom & Daan Hermans Margot Willemsen Auteurs: Margreet Verboom Auteurs: Daan Hermans, Ger

Nadere informatie

Co-teaching en beeldcoachen. 15 april 2015 Lianne Geijselaers-Schouteren SBO de Driemaster Bergen op Zoom

Co-teaching en beeldcoachen. 15 april 2015 Lianne Geijselaers-Schouteren SBO de Driemaster Bergen op Zoom Co-teaching en beeldcoachen 15 april 2015 Lianne Geijselaers-Schouteren SBO de Driemaster Bergen op Zoom lian.schouteren@lpsnet.nl Even voorstellen Lianne Schouteren Groepsleerkracht de Driemaster Ambulant

Nadere informatie

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis

Nadere informatie

Luisteren en samenvatten

Luisteren en samenvatten Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister

Nadere informatie

Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St.

Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St. Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St. DKJL Met de deur in huis.. Schrijf zoveel mogelijk thema s op die jij geschikt

Nadere informatie

Leerlingen met een auditieve beperking of taalontwikkelingsstoornis in het reguliere onderwijs

Leerlingen met een auditieve beperking of taalontwikkelingsstoornis in het reguliere onderwijs Leerlingen met een auditieve beperking of taalontwikkelingsstoornis in het reguliere onderwijs Dr. Anke de Boer Rijksuniversiteit Groningen, afdeling Orthopedagogiek Presentatie symposium Verschillend

Nadere informatie

Vaardighedenlijst Taal stimuleren

Vaardighedenlijst Taal stimuleren Vaardighedenlijst Taal stimuleren Naam: Ingevuld door: Datum (eerste meting): Datum (tweede meting): Kwaliteitsverbetering doe je zelf Vier stappen In beeld brengen van een kwaliteitsaspect Vul de lijst

Nadere informatie

Taalleermechanisme het kind praat uitgebreid en op eigen initiatief: hij gebruikt zo creatief en actief mogelijk zijn kennis van de taal

Taalleermechanisme het kind praat uitgebreid en op eigen initiatief: hij gebruikt zo creatief en actief mogelijk zijn kennis van de taal Gesprekken Wat is gespreksvaardigheid? Het subdomein gesprekken heeft betrekking op alle mondelinge taalactiviteit waarbij sprake is van interactie (van informele gesprekjes en kringgesprekken tot overleg,

Nadere informatie

Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1)

Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1) Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1) Vorige week ontving ik de beschrijfbare dobbelsteen van Credu.nl: een webwinkel vol met prachtige educatieve materialen, maar ook voor

Nadere informatie

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Wat voor tekst ga je schrijven en waarom? Op 31 oktober is het Halloween en op 11 november is het Sint-Maarten. Veel mensen weten niet zo goed wat voor feesten

Nadere informatie

Prettige en niet prettige aanrakingen

Prettige en niet prettige aanrakingen Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,

Nadere informatie

Teamteaching Sem II - 2 BaLO

Teamteaching Sem II - 2 BaLO Teamteaching Sem II - 2 BaLO Semester II Teamteaching Semester II Teamteaching 1. Waarom? 2. Definitie 3. Voordelen 4. Verschillende mogelijkheden binnen teamteaching 5. Organisatie door de opleiding 1.

Nadere informatie

Leerkracht en logopedist: in het taalonderwijs

Leerkracht en logopedist: in het taalonderwijs Artikelen Leerkracht en logopedist: samenwerking in het taalonderwijs Margot Willemsen Binnen het cluster 2 onderwijs zijn zowel logopedisten als leerkrachten aan het werk. Beiden werken in dezelfde school,

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke

Nadere informatie

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een

Nadere informatie

Van Goed naar Beter naar Best Excellentie en roldifferentiatie

Van Goed naar Beter naar Best Excellentie en roldifferentiatie Van Goed naar Beter naar Best Excellentie en roldifferentiatie Theo Lansu / BMC Wim van Slijpe / De Albatros Tom Snelting / Edustaf 1 Opzet workshop 1. Achtergrond excellentie 2. De Praktijk: basisschool

Nadere informatie

PEUTERS MET TOS. Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht. Marthe Wijs - van Lonkhuijzen

PEUTERS MET TOS. Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht. Marthe Wijs - van Lonkhuijzen PEUTERS MET TOS Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht Marthe Wijs - van Lonkhuijzen 1 KENNISMAKEN 2 INTRODUCTIE - TEKENING Pen en papier, teken wat ik beschrijf Wat ervaart de tekenaar? Hoe probeerde de spreker

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat

Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat In deze les ga je een verhaal verzinnen. Je bent zelf de held van het verhaal. In het verhaal ga je als held

Nadere informatie

Workshops en lezingen

Workshops en lezingen Workshops en lezingen Donderdag 16 maart 2017 van 19:00 tot 21:45 uur Workshop Inhoud Doelgroep Voor Voor wie? 1. Ervaringscircuit Een interactieve workshop waarin je beleeft hoe het is om een te hebben.

Nadere informatie

Uitdagen zorgt voor leren! Hoe je interactie voor taal- en denkontwikkeling kunt realiseren in alle vakken

Uitdagen zorgt voor leren! Hoe je interactie voor taal- en denkontwikkeling kunt realiseren in alle vakken Ronde 8 Anne-Christien Tammes & Sjouke Sytema Marnix Academie, Utrecht Contact: a.tammes@hsmarnix.nl s.sytema@hsmarnix.nl Uitdagen zorgt voor leren! Hoe je interactie voor taal- en denkontwikkeling kunt

Nadere informatie

De Viertakt van Verhallen

De Viertakt van Verhallen De Viertakt van Verhallen Waarom werken met de Viertakt van Verhallen? Vooral in groep 3 leren de kinderen veel nieuwe woorden. Niet alleen tijdens het lezen, maar ook gewoon tijdens de lessen. Het is

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken. Wat voor tekst schrijf je en aan wie?

Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken. Wat voor tekst schrijf je en aan wie? Les 1: Je eigen reclameposter maken Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje op www.nieuwsbegrip.nl. Let vooral op de leerlingen van Het Geuzencollege

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

COTEACHEN EN NIEUWSBEGRIP

COTEACHEN EN NIEUWSBEGRIP COTEACHEN EN NIEUWSBEGRIP STEUNPUNT ONDERWIJS. 2012-2013 Ad Kappen Wat is coteaching? Samen op basis van evenwaardigheid / gelijkwaardigheid een les opstellen, geven, analyseren. Coteachen is geen collegiale

Nadere informatie

Onderwijskundige Verantwoording Woordenschat

Onderwijskundige Verantwoording Woordenschat Onderwijskundige Verantwoording Woordenschat www.gynzy.com Versie: 30-07-2018 Inhoud Inleiding...2 Introductie 2 Structuur...3 Woorden leren leren 3 Woorden leren 3 Opbouw...5 Viertaktmodel 5 Moeilijke

Nadere informatie

Ondersteuning aan cluster 1 en 2 leerlingen in het reguliere onderwijs

Ondersteuning aan cluster 1 en 2 leerlingen in het reguliere onderwijs 1 Ondersteuning aan cluster 1 en 2 leerlingen in het reguliere onderwijs Ervaringen van ouders en leerlingen Dr. Anke de Boer Rijksuniversiteit Groningen Contact: anke.de.boer@rug.nl Dr. Ed Smeets KBA

Nadere informatie

Kennismaking. Introducties mentoren/ studenten duale trajecten

Kennismaking. Introducties mentoren/ studenten duale trajecten Kennismaking Introducties mentoren/ studenten duale trajecten Speeddate Vorm duo s of trio s. Jullie krijgen 5 minuten de tijd om met elkaar in gesprek te gaan rond opgegeven vragen. Veel plezier. Speeddate

Nadere informatie

Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?

Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens

Nadere informatie

Les 1. 1 En jij? O 2 keer per jaar O 3 keer per jaar O 4 keer per jaar. Wat is een rapport? 1. Krijgt jouw kind een rapport?

Les 1. 1 En jij? O 2 keer per jaar O 3 keer per jaar O 4 keer per jaar. Wat is een rapport? 1. Krijgt jouw kind een rapport? Les 1 Wat is een rapport? 1 En jij? 1. Krijgt jouw kind een rapport? O ja O nee 2. Krijgen kleuters ook een rapport? O ja O nee 3. Kreeg jij vroeger in de school ook een rapport? O ja O nee Wanneer? Wat

Nadere informatie

Lesbeschrijving Nederlands

Lesbeschrijving Nederlands Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt

Nadere informatie

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Antoniusschool Groep 5/6 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding: 1. Je kiest

Nadere informatie

Bedenken: een tekening maken van de held

Bedenken: een tekening maken van de held Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven? In deze les ga je een verhaal schrijven. Je bent zelf de held van het verhaal. De held van je verhaal gaat een uitdaging aan. Iets wat spannend of moeilijk is om

Nadere informatie

Basisinstructie Werkvormen. Kringgesprek. Basisgroep. Wat. Hoe

Basisinstructie Werkvormen. Kringgesprek. Basisgroep. Wat. Hoe Kringgesprek is een kringgesprek? Voor welke opdrachten of welke momenten is een kringgesprek bij jouw vak in het VO geschikt? Bedenk hoe je een kringgesprek kunt gebruiken bij een relevant thema, zoals

Nadere informatie

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie.

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Titel Vruchtentaart Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Leerkracht:

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke

Nadere informatie

FEEDBACKRIJKE SCHOOL. Wat is dat. Hoe bereik je dat. Ria van der Sar,

FEEDBACKRIJKE SCHOOL. Wat is dat. Hoe bereik je dat. Ria van der Sar, FEEDBACKRIJKE SCHOOL Wat is dat Hoe bereik je dat Ria van der Sar, r.vandersar@cedgroep.nl Inspectie Goede feedback blijkt forse opgave Een van de belangrijkste aanknopingspunten om de kwaliteit van het

Nadere informatie

Workshop Kindgesprekken ONderWIJZEnde Woensdag

Workshop Kindgesprekken ONderWIJZEnde Woensdag Workshop Kindgesprekken ONderWIJZEnde Woensdag Najaarsconferentie SPPOH 09-11-2016 Ellen Aanen-Zilvold Doelen Aan het eind van deze workshop hebben jullie basale kennis en gespreksvaardigheden om kindgesprekken

Nadere informatie

TAALLEREN IN INTERACTIE

TAALLEREN IN INTERACTIE TAALLEREN IN INTERACTIE alleen voor cluster 2? Ciska Heertjes-Groen Logopediste Taalbrug SO Begeleidster TII SBO INHOUD Video opname TOS klas op de Taalbrug SO Wat zie je? Wat is taalleren in interactie?

Nadere informatie

WHY? co-teaching. Directiecongres Oostende. Waarom zou je voor co-teachen kiezen? beleidsmatige-organisatorische redenen

WHY? co-teaching. Directiecongres Oostende. Waarom zou je voor co-teachen kiezen? beleidsmatige-organisatorische redenen Met co-teaching twee vliegen in één klap slaan! WHY? Waarom zou je voor co-teachen kiezen? BELEID VISIE WIN WIN WHY? beleidsmatige-organisatorische redenen vanuit een bepaalde visie op onderwijs omdat

Nadere informatie

Denken om te leren Een praktische aanpak voor leraren om evalueren om te leren te integreren in het dagelijkse onderwijs.

Denken om te leren Een praktische aanpak voor leraren om evalueren om te leren te integreren in het dagelijkse onderwijs. Denken om te leren Een praktische aanpak voor leraren om evalueren om te leren te integreren in het dagelijkse onderwijs. boekjenro.indd 1 19-10-16 09:44 Wat is evalueren om te leren? Evalueren om te leren

Nadere informatie

Professionele Lerende Gemeenschap

Professionele Lerende Gemeenschap Daadkrachtig leiding geven aan een professionele leergemeenschap Succescriteria Professionele Lerende Gemeenschap Data & Actie onderzoek Collectieve Reflectieve praktijk Collectieve focus op het leren

Nadere informatie

COACHINGSVAARDIGHEDEN. Maarten Van de Broek

COACHINGSVAARDIGHEDEN. Maarten Van de Broek COACHINGSVAARDIGHEDEN Maarten Van de Broek Effect op gecoachte bevestiging groei Ondersteuning status quo Effect bedreiging uitdaging Ondersteuning door actief luisteren Met je lichaam Open houding, oogcontact,

Nadere informatie

Inkijkexemplaar KIJK! mijn leven. Leerjaar 3. VOEDING SEKSUALITEIT OP JEZELF Leskatern. Ontwikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader

Inkijkexemplaar KIJK! mijn leven. Leerjaar 3. VOEDING SEKSUALITEIT OP JEZELF Leskatern. Ontwikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader Leerjaar 3 KIJK! mijn leven VOEDING SEKSUALITEIT OP JEZELF Leskatern Ontwikkeld voor praktijkonderwijs Basis - Kader INLEIDING lespakket leerjaar 3 Dit is het derde leerjaar Kijk! Mijn leven. De thema

Nadere informatie

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren?

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Bewijs leveren Succescriteria Professionele Lerende Gemeenschap Data & Actie onderzoek Collectieve Reflectieve praktijk Collectieve focus op het leren

Nadere informatie

(potentiële) belangenverstrengeling

(potentiële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Naverwerking van een bezoek aan

Naverwerking van een bezoek aan Naverwerking van een bezoek aan -Voor leerkrachten secundair onderwijs- Duur: 50 minuten Activiteit Tijd Inhoud Doel: de leerlingen VOET 10 5. Klasgesprek 6. Mijn talentenkaart 5 Nabespreking bezoek Eigen

Nadere informatie

De effectiviteit van het Viertaktmodel voor de passieve woordenschatuitbreiding van kinderen in groep 7 en 8 in het cluster 2 onderwijs

De effectiviteit van het Viertaktmodel voor de passieve woordenschatuitbreiding van kinderen in groep 7 en 8 in het cluster 2 onderwijs De effectiviteit van het Viertaktmodel voor de passieve woordenschatuitbreiding van kinderen in groep 7 en 8 in het cluster 2 onderwijs NVLF congres 2013 L I E K E K U I P E R S, M S C G E R D A B R U

Nadere informatie

Taal in de rekenles. Netwerk rekencoördinatoren Sarkon

Taal in de rekenles. Netwerk rekencoördinatoren Sarkon Taal in de rekenles Netwerk rekencoördinatoren Sarkon Taal in de rekenles - Voorstellen - Programma van de middag Wandel-wissel-uit Waar denk je aan bij taal in de rekenles? Besteed je bewust aandacht

Nadere informatie

De spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8.

De spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8. De spreekbeurt mei 2011. Wat is een spreekbeurt? Onder een spreekbeurt verstaan we een vertelbeurt voor de klas. De leerling leert in het openbaar voor een groep te durven spreken over een bepaald onderwerp.

Nadere informatie

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen. Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport

Nadere informatie

Gemaakt door: Tessa Vos Marije van Weenen Lenneke Flikweert Melanie de Lange 3j5

Gemaakt door: Tessa Vos Marije van Weenen Lenneke Flikweert Melanie de Lange 3j5 Gemaakt door: Tessa Vos Marije van Weenen Lenneke Flikweert Melanie de Lange 3j5 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Onderzoeksvraag... 2 Hoe pas je woordenschatdidactiek toe in de praktijk?... 2 Beantwoording

Nadere informatie

------TAALREDACTIE MOET NOG Twee lessen voorafgaande aan een workshop Foto-film verzorgd door Roombeek Cultuurpark Educatiecluster (RCE)

------TAALREDACTIE MOET NOG Twee lessen voorafgaande aan een workshop Foto-film verzorgd door Roombeek Cultuurpark Educatiecluster (RCE) ------TAALREDACTIE MOET NOG------ LEERLIJN Titel Periode Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn. ALGEMEEN Titel activiteit

Nadere informatie

In je kracht. Werkboek voor deelnemers

In je kracht. Werkboek voor deelnemers In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers

Nadere informatie

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in groepjes aan de slag om uit te rekenen hoeveel een schoolreisje kost. Ze gebruiken hierbij een computer om prijzen op te kunnen zoeken

Nadere informatie

PLG Rekenverbeterteam De volharding en de verdieping

PLG Rekenverbeterteam De volharding en de verdieping PLG Rekenverbeterteam De volharding en de verdieping 31 augustus en 7 september PLG rekenverbeterteams De AGENDA 1. Opening 2. Terug van vakantie 3. Eerste School PLG 4. Bouwen aan de leercultuur Rol van

Nadere informatie

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.

Nadere informatie

Lesdoelen De kinderen kunnen aanhalingstekens gebruiken.

Lesdoelen De kinderen kunnen aanhalingstekens gebruiken. groep 8 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen kunnen aanhalingstekens gebruiken. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal Verlengde instructie: Per kind een blad met

Nadere informatie

FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Van visievorming tot invoering. Rekenmethode kiezen en implementeren

FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Van visievorming tot invoering. Rekenmethode kiezen en implementeren FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN Van visievorming tot invoering Rekenmethode kiezen en implementeren 6 SPECIAL REKENEN Wist je dat het moment waarop je het eerste boek pakt uit een zichtzending van een nieuwe

Nadere informatie

Lessenserie De hellingbaan

Lessenserie De hellingbaan - Bovenbouw - Lessenserie De hellingbaan Een lessenserie over het experimenteren met de hellingbaan en de strategie controleren van variabelen. Met dank aan leerkrachten en leerlingen van basisschool De

Nadere informatie

Groep 1/2 Groep 1/2 heeft afgelopen periode gewerkt aan het thema dieren. Welke dieren leven in de dierentuin en welke op de kinderboerderij?

Groep 1/2 Groep 1/2 heeft afgelopen periode gewerkt aan het thema dieren. Welke dieren leven in de dierentuin en welke op de kinderboerderij? Het schooljaar is weer begonnen. Dit jaar zijn we gestart met groep 1 tot en met 5. Het was eerst voor iedereen even wennen, maar het gaat nu heel erg goed! Groep 1/2 Groep 1/2 heeft afgelopen periode

Nadere informatie

KEC Onderwijs. Groepsdynamiek

KEC Onderwijs. Groepsdynamiek KEC Onderwijs Groepsdynamiek 1 De eerste weken van het schooljaar zijn belangrijk voor de groepsvorming. Ze bepalen de groepsdynamiek in de rest van het jaar. Groepsvorming gaat via een aantal fasen. Als

Nadere informatie

TAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren

TAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren TAAL IS LEUK Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren 1 Inhoudsopgave Pagina Besteed extra aandacht aan de taal van uw kind 4 Adviezen die u kunt toepassen tijdens een gesprekje met uw kind 5 Maak

Nadere informatie

woord voor woord Een digitale woordenschattoets: waarom, hoe werkt het en wat kun je ermee?

woord voor woord Een digitale woordenschattoets: waarom, hoe werkt het en wat kun je ermee? woord voor woord Een digitale woordenschattoets: waarom, hoe werkt het en wat kun je ermee? Karien Coppens K.Coppens@pwo.ru.nl Agnes Tellings A.Tellings@pwo.ru.nl 2 Inhoud Project Leeswoordenschat Woord

Nadere informatie

Mijn computer is leuk

Mijn computer is leuk Handleiding Mijn computer is leuk Ouders praten samen over computers, kinderen en opvoeding Pharos, 2014 Marjolijn van Leeuwen INHOUDSOPGAVE Inleiding blz. 3 De themabijeenkomst blz. 5 Thema 1, oefeningen

Nadere informatie

Cosis Begeleid Leren

Cosis Begeleid Leren Vaardigheidslessen: Hulp op school Om met succes je opleiding te kunnen volgen kan het voor jongeren met een psychische beperking belangrijk zijn om over een aantal specifieke vaardigheden te beschikken.

Nadere informatie

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven

Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Wat voor tekst ga je schrijven en waarom? Op 31 oktober is het Halloween en op 11 november is het Sint-Maarten. Veel mensen weten niet zo goed wat voor feesten

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen

Nadere informatie

Les 1.3 Lichamelijke beperking

Les 1.3 Lichamelijke beperking Les 1.3 Lichamelijke beperking Prentenboek Duur - 35 minuten Kringgesprek Coöperatieve werkvorm Lesdoelen - De leerlingen leren wat een lichamelijke beperking is. - De leerlingen werken samen aan een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Red met jouw klas de wereld! Handleiding van het digitale educatiepakket bij de voorstelling: Wij redden de wereld

Red met jouw klas de wereld! Handleiding van het digitale educatiepakket bij de voorstelling: Wij redden de wereld Red met jouw klas de wereld! Handleiding van het digitale educatiepakket bij de voorstelling: Wij redden de wereld Kom op, trek je jas aan. 't Is tijd dat er een stap wordt gezet. In regen en zonnestralen.

Nadere informatie

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Brief LES. tegelijk GR EN. Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8

Brief LES. tegelijk GR EN. Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8 Brief LES Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8 ALLE FIETSERS TEGELIJK GROEN INLEIDING/AANLEIDING Vanuit de basisscholen kwam het signaal dat leerlingen verwarring ervaren op alle fietsers groen

Nadere informatie

Pedagogie van het jonge kind

Pedagogie van het jonge kind Pedagogie van het jonge kind Dietlinde Willockx Siska Van Daele Ine Hostyn Ann Steverlynck Allemaal Taal PWO onderzoek: In dialoog over taal o In dialoog met kindbegeleiders een werkbegeleiding over taalstimulering

Nadere informatie

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Module 1 De Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn VVE Hoe ontwikkelen kinderen zich. ontwikkelingsgebieden. kerndoelen, tussendoelen, leerlijnen.

Nadere informatie

AMBITIEKAART PASSEND ONDERWIJS

AMBITIEKAART PASSEND ONDERWIJS AMBITIEKAART PASSEND ONDERWIJS Domein Passend onderwijs Onderwijs Opbrengst gericht passend onderwijs Achtergrond De inzichten die wij hebben op leren en van waaruit wij handelen zijn wetenschappelijk

Nadere informatie

Lessenserie bedrijfsbezoek PO. voorjaar 2016

Lessenserie bedrijfsbezoek PO. voorjaar 2016 Lessenserie bedrijfsbezoek PO voorjaar 2016 De voorbereidende les Inleiding Doel: - Voorkennis activeren - Beginniveau meten Materiaal: - Woordweb - Digibord Tijd: 5 min. Om kinderen te enthousiasmeren

Nadere informatie

(Eerlijk) verdelen, breuken (taal), meetkunde, meten

(Eerlijk) verdelen, breuken (taal), meetkunde, meten Titel Belgische voet Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten (Eerlijk) verdelen, breuken (taal), meetkunde, meten Benodigdheden Stroken; A3 in de lengte in vieren (smalle strook), bij voorkeur in verschillende

Nadere informatie

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Deze bijeenkomst 14:00-15:15

Nadere informatie

Leerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde

Leerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde Titel Eerlijk verdelen 1: plakjes koek Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden

Nadere informatie

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 bas Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie

Nadere informatie

Train de trainer Gesprekstechniek. De Rooi Pannen

Train de trainer Gesprekstechniek. De Rooi Pannen Train de trainer Gesprekstechniek De Rooi Pannen Gebruik NIVEA Niet Invullen Voor Een Ander Gebruik LSD 86% Luisteren 35% Samenvatten 56% Doorvragen Communicatie proces Loopbaancompetenties Wie ben ik,

Nadere informatie

lesmateriaal Taalkrant

lesmateriaal Taalkrant lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De

Nadere informatie

Internetvrienden. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Boeken. online mogelijkheden, social media, internet, mediawijs, online risico s

Internetvrienden. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Boeken. online mogelijkheden, social media, internet, mediawijs, online risico s Kriebels in je buik Internetvrienden 1 Internetvrienden Groep 7 120 min Begrippen online mogelijkheden, social media, internet, mediawijs, online risico s Benodigheden Digibord Werkblad Tips en Tricks

Nadere informatie

Ik ben BANG. oefenboekje om te leren omgaan met angst. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson

Ik ben BANG. oefenboekje om te leren omgaan met angst. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson Ik ben BANG oefenboekje om te leren omgaan met angst Steef Oskarsson Bang Bang is een emotie. Net als blij, bedroefd en boos. Iedereen is wel eens bang. Sommige mensen zijn vaak bang, sommigen niet. Iedereen

Nadere informatie

IK WIJZER. Ik wil graag weten wie ik ben

IK WIJZER. Ik wil graag weten wie ik ben IK WIJZER Ik wil graag weten wie ik ben Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Copyright DilemmaManager B.V. Pagina 2 van 8 1 Inleiding Hallo Ruben, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer.

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april 2012 Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS l.vandeelen@cps.nl M:06-55898565 Inhoud van deze bijeenkomst Bewust en Belang: Theoretische achtergrond

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Respecteer de stille periode van kinderen. Geef kinderen die het nodig hebben, meer tijd om een luisteropdracht

Nadere informatie

Hoe een natuur & techniek les een wetenschap & technologie les werd door het stellen van goede vragen.

Hoe een natuur & techniek les een wetenschap & technologie les werd door het stellen van goede vragen. Hoe een natuur & techniek les een wetenschap & technologie les werd door het stellen van goede vragen. Onderzoekend en ontwerpend leren op basisschool de Kingbeek! Hij drijft! Jongens, er dreef! Kump schnel

Nadere informatie

Handleiding Strategieles Sleutelschema niveau A

Handleiding Strategieles Sleutelschema niveau A Handleiding Strategieles Sleutelschema niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip XL zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen te introduceren

Nadere informatie

") Ljt-3^ f)c% Voorbeeldles SO/Midden/Bovenbouw/Blok 1 We horen bij elkaar Les 2 a+b: Opstekers!

) Ljt-3^ f)c% Voorbeeldles SO/Midden/Bovenbouw/Blok 1 We horen bij elkaar Les 2 a+b: Opstekers! MIDDEN / BOVENBOUW / BLOK 1 WE HOREN BIJ ELKAAR LES 2A ") Ljt-3^ f)c% Voorbeeldles SO/Midden/Bovenbouw/Blok 1 We horen bij elkaar Les 2 a+b: Opstekers! Opstekers! Doel blok 1: Leskern: Woordenschat: Materiaal:

Nadere informatie