Sector- en keteninitiatieven

Transcriptie

1 Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van Den Ouden Groep B.V. Auteur(s): Rob Aartssen, Coördinator Ruimtelijke Ordening & Milieu / CO 2-functionaris, Den Ouden Groep B.V. Jeroen van Lanen, Procesmanager, Den Ouden Groep B.V. Marcel de Lange, extern adviseur, Nedcon Organisatieadvies B.V. Doc.code: CP Versie: 2.0 Datum:

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Onderzoek naar sector- en keteninitiatieven Onderzoek naar bestaande initiatieven Initiatieven besproken in het management Keuze voor actieve deelname Toelichting op het initiatief GRAN Samenwerkingsverband GRAN Betreffende eisen Voortgang initiatieven Gerealiseerde doelstellingen Continuering initiatieven Voortgang van het initiatief... 9 Budgetoverzicht initiatieven Gerealiseerde doelstellingen Continuering initiatief Publiekelijk commitment aan een CO2-emissie reductieprogramma Actieve deelname en opzet / sectorbreed CO2-emissie reductieprogramma Keteninitiatieven Beton Keteninitiatieven inname groene reststromen...12 Sector- en keteninitiatieven pagina 2

3 1. Inleiding Het terugbrengen van CO 2-emissies gaat verder dan alleen onze eigen bedrijfsvoering. Samen met de sector en zelfs in onze keten kunnen verdere CO 2-reducerende maatregelen getroffen worden. Den Ouden Groep B.V. levert hieraan graag een actieve bijdrage door deel te nemen aan dergelijk sector- en keteninitiatieven. Den Ouden Groep B.V. investeert in samenwerking, het delen van eigen kennis en daar waar mogelijk maken wij gebruik van kennis die elders is ontwikkeld. Dit document beschrijft de lopende initiatieven waaraan wij deelnemen. Dat kan een door een ander bedrijf opgestart innovatieproject voor CO 2-reductie zijn, maar wij kunnen ook overwegen om een eigen initiatief te starten. Ook worden initiatieven ontplooid door brancheverenigingen of kennisinstituten. Wij hebben eerst een inventarisatie gemaakt van de mogelijke initiatieven die relevant kunnen zijn voor ons bedrijf. Deze initiatieven dienen in ieder geval in belangrijke mate verband te houden met onze projectenportefeuille. Vervolgens is een keuze gemaakt. Het gekozen initiatief, inclusief een korte omschrijving, de initiatiefnemers en de reductiedoelstellingen evenals de voortgang zijn in rapport beschreven. Binnen de keten van inname groenafval is ketensamenwerking mogelijk door samenwerking tussen groenafvalverwerkers en GFT verwerkers. De overheid zet de groene reststromen middels een bestek op de markt. Door gezamenlijke inschrijving kan positief worden gescoord op CO 2 reductie. De samenwerkingen zijn gebaseerd op een zo kort mogelijke transport- en verwerkingsafstand van groene reststromen. De GRAN is een project waarin Den Ouden Groep B.V. het groenafval van Arnhem en Nijmegen heeft verwerkt in samenwerking met andere verwerkers. Tijdens de aanbestedingen is de CO 2 uitstoot een belangrijk gunningscriteria. Sector- en keteninitiatieven pagina 3

4 2. Onderzoek naar sector- en keteninitiatieven 2.1 Onderzoek naar bestaande initiatieven Om inzicht te krijgen in bestaande initiatieven hebben wij websites van de op niveau 4 en 5 gecertificeerde bedrijven bezocht, door naar hun CO 2-Prestatieladder pagina te gaan en daar voor een sectorinitiatief te kiezen. Ook op de website van SKAO staan veel initiatieven verzameld. Daarnaast hebben wij gekeken naar de branchevereniging om na te gaan wat er in onze branche gebeurt aan initiatieven, mogelijk in samenwerking met opdrachtgevers. Enkele relevante bestaande initiatieven zijn bekeken op: In dit hoofdstuk wordt aangetoond dat Den Ouden Groep B.V. op de hoogte is van sector en/of keteninitiatieven op het gebied van CO 2-reductie die in belangrijke mate verband houden met de projectenportefeuille. Enkele relevante bestaande initiatieven zijn: - Toepassen innoverende processen en producten Innovatieve werkmethoden die de belasting voor mens en milieu zo veel mogelijk beperken en een duidelijke bijdrage leveren aan milieudoelstellingen. - Het nieuwe rijden Het Nieuwe Rijden is een initiatief om het brandstofverbruik te reduceren en zodoende de CO 2-uitstoot. - Duurzaam inkopen overheid Dit initiatief zien wij ook terug bij grotere opdrachtgevers, zoals waterschappen e.d.. Deze stellen vaker eisen dat haar aannemers gecertificeerd zijn op het gebied van duurzaamheid zoals FSC hout of CO 2-prestatieladder. - Brandstofbesparing Reductie van het brandstofverbruik en daarmee ook de CO 2-productie door gebruik van speciale brandstof. Brandstofbesparing met ECO2FUEL diesel - Initiatief Duurzaam inkopen en gezamenlijk duurzamer opereren middels het gebruik van Eco2Fuel Diesel. - Sturen op CO 2 (Cumela Nederland) Cumela Nederland organiseert Sturen op CO 2 : twee bijeenkomsten per jaar waarbij de deelnemers uitgebreid informatie met elkaar uitwisselen, studiemateriaal inzake CO 2-reductie ontvangen en gratis toegang hebben tot een speciaal telefonisch spreekuur over het thema. Tevens worden de onderwerpen dusdanig gekozen dat ook de invalshoeken A, B en C van de norm aan bod komen. - Nederland CO 2-Neutraal Lidmaatschap kan worden afgetast en bezoek seminar hiermee kan worden voldaan aan de normeisen 3.D.1 en 5.C.1. - Duurzameleverancier.nl (toegespitst op de bouw). - Gran B.V. inzameling, verwerking en eindgebruik van biomassastromen. Sector- en keteninitiatieven pagina 4

5 2.2 Initiatieven besproken in het management Het onderzoek naar de verschillende initiatieven is binnen in het managementteam besproken. Tijdens dit overleg is de keuze gemaakt om actief deel te nemen aan het volgende initiatief: - Brandstofbesparing en/of Duurzaamheid aftasten met GRAN en/of Sturen op CO2 (Cumela Nederland) en/of Nederland CO2-Neutraal en/of Duurzameleverancier.nl Naast de bestaande aandachtspunten zal in ieder geval worden toegespitst op mogelijkheden van brandstofbesparing. Naast bovengenoemde websites is ook de CO 2-reductie initiatieven van onze brancheorganisatie bekeken via: ( sturen op CO 2 ) Zie 2.3 Keuze voor actieve deelname. Nederland CO 2-Neutraal Lidmaatschap aftasten en bezoek seminar hiermee kan in de toekomst worden voldaan aan de normeisen 3.D.1 en 5.C.1. Tevens: Duurzameleverancier.nl Voor de aantoonbaarheid om op de hoogte te blijven van mogelijke initiatieven volgens 1.D.1/1.D.2 wordt dit tevens besproken in MT en zullen vervolgacties worden gepland. 2.3 Keuze voor actieve deelname Er is voor het initiatief samenwerkingsverband GRAN gekozen omdat dit in belangrijke mate verband houdt met onze projectenportefeuille en meest materiële emissies. Vanaf het eerste kwartaal van 2016 zal het eindresultaat van het samenwerkingsverband GRAN kunnen worden geëvalueerd. Sector- en keteninitiatieven pagina 5

6 3. Toelichting op het initiatief GRAN Dit hoofdstuk beschrijft de actieve deelname aan het aftasten van de initiatieven Duurzaam inkopen en gezamenlijk opereren middels het optimaliseren van de logistiek en verwerking van groene afvalstromen. Deze actieve deelname is conform eisen van het handboek / de norm van de CO 2-Prestatieladder Samenwerkingsverband GRAN Achtergrond van het initiatief Duurzaamheid krijgt steeds meer aandacht in onze maatschappij. Dit zien wij ook terug bij onze opdrachtgevers. Steeds vaker zal er gevraagd worden naar de CO 2- uitstoot van onze organisatie. Dit wordt gedaan doormiddel van de CO 2- prestatieladder. Met deze CO 2-prestatieladder worden bedrijven uitgedaagd en gestimuleerd om de eigen CO 2-uitstoot te kennen en te verminderen. Zodoende wil Den Ouden Groep B.V. zich certificeren op Niveau-5 van de CO 2-prestatieladder. Deze reductie is gerealiseerd over de gehele keten van inzameling tot en met het eindgebruik van de biomassa binnen het bestek op basis van handreiking duurzaam aanbesteden (5D): Duurzame verwerking groenafval regio Arnhem Nijmegen. De gerealiseerde hoeveelheid CO 2-reductie is gebaseerd op de CO 2-tool rekenmethode zoals ontwikkeld door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), met als referentie de Europese parameters voor elektriciteit- en warmte opwekking met fossiele brandstoffen. GRAN is initiatief dat concreet inzichtelijk maakt wat de CO 2- reductie is door het beperken van transportkilometers door samenwerking met meerdere locaties en als gevolg van het beter scheiden van afvalstromen voor hoogwaardiger hergebruik. Er worden per gemeente CO 2-reductie certificaten uitgegeven en de voortgang wordt jaarlijks geëvalueerd. De invulling van de mogelijkheden ligt nu nog bij de individuele gemeenten. Het streven is om dit bij aanbestedingen dwingend op te nemen. Zie hiervoor ook de initiatieven waar wij aan deelnemen bij de BVOR (handreiking duurzaam aanbesteden van groenafval ) Een schatting van het de verwachtte reductie binnen ons eigen bedrijf (op basis van de reken methoden van het ministerie (NTA8080): 1. Een reductie van 1 km in de aanvoer van groenafval levert een besparing op van 0,1 kg CO 2/ton groenafval 2. Het vergroten van een betere scheiding bij de bron levert voor elke ton die extra hoogwaardig kan worden toegepast ten opzichte van het composteren een beparing van 633 kg CO 2/ton op. Sector- en keteninitiatieven pagina 6

7 Als wij dit doorreken op onze totale inname van ton groenaval per jaar is dit in potentie een reductie van: 1. Reductie van 1 km per ton op ton per jaar = 35 ton CO 2 per jaar 2. 1% extra hoogwaardige toepassingen (3500 ton) = 2215 ton CO 2. Een sectorbrede reductie kan oplopen tot honderduizenden tonnen CO 2 per jaar. In de sector wordt nl. jaarlijks 2,6 miljoen ton groenafval verwerkt (Bron BVOR). In de loop van het project zal dit sectorbreed via de BVOR uitgerond worden Doel van het initiatief De hoofddoelstelling is om de eigen CO 2-uitstoot te kennen en te reduceren Reden/aanleiding van actieve deelname De voornaamste reden/aanleiding tot actieve deelname aan dit initiatief dat Den Ouden Groep B.V. niet in de toekomst uitgesloten wilt worden bij aanbestedingen. Tevens leidt deelname aan dit initiatief er toe dat wij onze eigen CO 2-uitstoot kennen en dit willen reduceren. Dit met als resultaat een duurzamere organisatie (GRAN) Rol van Den Ouden Groep B.V. De rol van Den Ouden Groep B.V. hierin is dat wij ons willen certificeren op Niveau-5 van de CO 2-prestatieladder en hiermee aantonen duurzaam te ondernemen en te reduceren Activiteiten die bij deze rol horen De eisen die behoren bij het certificatieproces van Niveau-5 op de CO 2-prestatieladder met goed gevolg doorlopen. Sector- en keteninitiatieven pagina 7

8 3.1.6 Wat heeft Den Ouden Groep B.V. aan deelname? Met deelname aan dit initiatief kan Den Ouden Groep B.V. in de toekomst zijn voordeel behalen op het gebied van EMVI scores bij aanbestedingen. Daarnaast heeft dit initiatief als gevolg dat wij onze CO 2-uitstoot kennen en deze willen reduceren om vervolgens een duurzamere onderneming te worden Budget Voorlopig is een budget bepaald op 5.000,= voor de geplande activiteiten. Gedurende de voortgang van het initiatief kan dit worden bijgesteld. 3.2 Betreffende eisen De invalshoek D Deelname aan initiatieven dient te voldoen aan de eisen conform Niveau- 5 op de CO 2-prestatieladder 3.0. Een eis die hierbij behoort betreft eis 3.D.1 Actieve deelname aan minimaal één sector of keten initiatief op het gebied van CO 2-reductie. Om dit aan te tonen dient er een actieve deelname te zijn door middel van aantoonbare deelname in werkgroepen, het publieke uitdragen van het initiatief en/of het aanleveren van informatie aan het initiatief. 3.3 Voortgang initiatieven Het samenwerkingsverband met GRAN is nog maar kort gevolgd. De resultaten zullen wij rond medio en eind 2016 verdergaand kunnen presenteren. 3.5 Gerealiseerde doelstellingen De gerealiseerde doelstellingen zijn op dit moment nog niet geheel beschikbaar. Den Ouden Groep B.V. verwacht deze verdergaand te kunnen melden na medio Continuering initiatieven Den Ouden Groep B.V. zal medio en eind 2016 verdere reductiemogelijkheden onderzoeken en in een review van de initiatieven (tijdens de nieuwe Directiebeoordeling) besluiten of men doorgaat met huidige initiatieven en/of deelneemt aan andere initiatieven. Sector- en keteninitiatieven pagina 8

9 4. Voortgang van het initiatief Budgetoverzicht initiatieven Voor de hiervoor genoemde initiatieven heeft Den Ouden Groep B.V. een budget vrijgemaakt. Voor de initiatieven is een budget vrijgemaakt van 5.000,00. Er zal voornamelijk kosten worden gemaakt op plaatsen van informatie op de website en interne communicatie (manuren). 4.1 Gerealiseerde doelstellingen Zie eerder. 4.2 Continuering initiatief Zie eerder. 4.3 Publiekelijk commitment aan een CO2-emissie reductieprogramma Als ingeschaald groot bedrijf onderhoudt de organisatie dialoog met partijen binnen overheid en NGO s over zijn CO₂-reductiedoel-stelling en strategie en committeert het zich publiekelijk aan een CO₂-emissie reductieprogramma van overheid of NGO. 4.C.1. Het bedrijf kan aantonen dat het een reguliere (tenminste 2 x per jaar) dialoog onderhoudt met belanghebbenden binnen overheid en NGO s (minimaal 2) over zijn CO₂reductiedoelstelling en strategie voor het bedrijf en de projecten. Doelstelling: Het bedrijf gaat een verplichting aan met een contractueel karakter tot het realiseren van specifieke energie of CO₂-reductiedoelstellingen, communiceert over dit commitment én maakt deze waar. Doelstellingen die onder dit commitment vallen zijn tenminste in lijn met nationale en/of sectorale reductiedoestellingen en gaan duidelijk verder dan wettelijke verplichtingen. Het bedrijf communiceert over zijn doelstellingen én resultaten met betrekking tot energie- en CO₂-reductie in de keten. Door transparantie stimuleert een bedrijf de creatieve betrokkenheid van zijn medewerkers, weten bedrijven van elkaars inzet, en kan een bedrijf door anderen worden aangesproken op de ambities en vorderingen. Het bedrijf realiseert continue verbetering in de diepgang en verspreiding van de communicatie en in het verwerken van inbreng van de interne en externe belanghebbenden. Sector- en keteninitiatieven pagina 9

10 5.C.1. Het bedrijf kan aantonen dat het zich publiekelijk heeft gecommitteerd aan een CO₂emissie reductieprogramma van overheid en of NGO voor zowel het bedrijf als de projecten. Een niet-gouvernementele organisatie (of NGO, ook wel non-gouvernementele organisatie) is een organisatie die onafhankelijk is van de overheid en die zich op een of andere manier richt op een verondersteld maatschappelijk belang. Over het algemeen gaat het om organisaties die werken aan het bevorderen van milieubescherming, gezondheid, ontwikkelingswerk of het bevorderen van de mensenrechten. (zie ook het Communicatieplan) 4.4 Actieve deelname en opzet / sectorbreed CO2-emissie reductieprogramma Het bedrijf neemt initiatief tot ontwikkelings-projecten die de sector faciliteren in CO₂reductie. Doelstelling: Het bedrijf neemt een leidende rol in de ontwikkeling en bij het bekend maken van nieuwe maatregelen voor verdergaande energie of CO₂-emissie reductie in de sector. 4.D.1. Het bedrijf kan aantonen dat het initiatiefnemer is van ontwikkelingsprojecten die de sector bij de uitvoering van projecten faciliteren in CO₂-reductie door het verbinden van de bedrijfsnaam aan het initiatief, door publicaties, door bevestiging van mede-initiatiefnemers. Het bedrijf neemt actief deel in het opzetten van een sectorbreed CO₂-emissie reductieprogramma in samenwerking met overheid en of NGO. Doelstelling: Het bedrijf slaagt erin, of heeft zich gedurende een bepaalde termijn en op verschillende manieren ingespannen om de andere bedrijven in de sector/branche aan te zetten tot implementatie van kansrijke energie of CO2-reductiemaatregelen. Sector- en keteninitiatieven pagina 10

11 5. Keteninitiatieven Beton Binnen onze scope 3 emissie hebben beton en bermgras een groot aandeel. Deze zijn uitgewerkt in de ketenanalyses. Binnen de beton toepassing is naast transport de productie van beton een grote bron van emissie. Er zijn alternatieven zoals Duurzaam Beton in plaats van het conventionele mengsel. Echter is het belangrijk de keten te betrekken bij de toepassing. De (potentiële) opdrachtgevers hebben uiteindelijk de beslissingsbevoegdheid voor de toepassing van een duurzamere betonvariant als gevolg van gunning of het opnemen in de bestekken. Om de bewustwording te vergroten worden een aantal initiatieven uitgewerkt: Organiseren van open dagen in 2015 en 2016; Deelname aan het platform ketensamenwerking Zuid; Deelname aan de beton dag Deelname aan diverse beurzen. In 2015 heeft een open dag plaatsgevonden op de groenlocatie Maasland in Rosmalen. De locatie is uitgebreid en er is duurzaam beton toegepast. Tijdens het realiseren van de uitbreiding is een open dag georganiseerd om overheden, partners en (potentiële) opdrachtgevers de voordelen van beton in de praktijk te laten ervaren. Onlangs heeft in juni 2016 een open dag plaatsgevonden op de groenlocatie Kreekrak in Rilland waarbij beton ook was vertegenwoordigd. Beton wordt ook vaak toegepast als kavel pad of erfverharding. Door middel van de open dag is de bewustwording van duurzame betontoepassingen in de praktijk weergegeven. Tevens wordt deelgenomen aan de beton dag ketensamenwerking Zuid waarbij aannemingsbedrijven, brancheverenigingen en overheden zijn vertegenwoordigd. Binnen dit initiatief wordt bekeken om de verduurzaming in de bouwsector versneld in te zetten als gevolg van beleidsvernieuwing of vernieuwingen in bestekken. Figuur 1 Duurzame betonverharding (VOBN) ing. Joris van de Vleuten Indien type CEM (III) cement wordt voorgeschreven in plaats van het meest gangbare CEM (II) binnen de keten wordt de CO 2 uitstoot met 50% gereduceerd ten opzichte van type CEM(II) cement. Toepassingen van type CEM (III) betonmengsels resulteert in een CO 2 emissie van 107,4 kg/m 3 beton in plaats van 219,8 kg/m 3 voor CEM (II) Mengsels (Hoed, 2015). Het doel is om in meer dan 30% van de gegunde opdrachten duurzaam beton te verwerken. Deze doelstelling kan alleen worden gerealiseerd door bewustwording, initiatief en samenwerking in de keten. Om actief deel te nemen binnen de keten wordt aangesloten bij de ketensamenwerking Zuid. Sector- en keteninitiatieven pagina 11

12 6. Keteninitiatieven inname groene reststromen Een samenwerking zoals de GRAN is een goed initiatief om transportafstanden en dus CO 2 emissie te reduceren. Op deze manier worden er meerdere samenwerkingen aangegaan: Van Berkel en Den Ouden Groenrecycling B.V. : Bestek gemeente s- Hertogenbosch Gezamenlijke inschrijving en definitieve gunning voor inname en verwerking groene reststromen van de gemeente s-hertogenbosch. De reststromen worden op afgevoerd en verwerkt op dichtstbijzijnde locatie van samenwerkende partijen. Op deze manier worden de transportafstanden beperkt. Den Ouden Groenrecycling B.V. (SITA) SUEZ Environment : Bestek gemeente Rijnmond Door de samenwerking worden transportafstanden gereduceerd tot onder de 40 km enkele reis. Den Ouden Groenrecycling heeft voor de komende jaren het aanbestedingsproject verwerking groen- en snoeiafval in de regio Rijnmond aangenomen. Het project betreft de duurzame verwerking van het groen-, en snoeiafval van huishoudens en/of eigen diensten en plantsoenen van elf gemeenten in de regio Rijnmond ( ton). Een ander initiatief is het uitbreiden van het aantal groenlocaties of innamepunten om de transportafstand te verminderen naar minder dan 50 km enkele reis. Twee uitbreidingen hebben het afgelopen jaar plaatsgevonden: Locatie Kreekrak te Rilland, Westelijk Scheldenrijnweg Dit om de transportafstand van het bermgras afkomstig uit provincie Zeeland te reduceren. Locatie De Kempen Dit om de transportafstanden in het zuiden van Brabant te reduceren. Uiteindelijk is het doel om het aantal lege km ten allen tijde onder de 40% van de totale km te realiseren. Hieronder is het overzicht van 2015 weergeven op basis van onze eigen KPI s (administratie). Sector- en keteninitiatieven pagina 12