PWG-excursie naar Huys ten Donck op 6 juli 2016 Op 6 juli trokken we 6 man sterk naar Huys ten Donck. Het plan was aanvankelijk de Sophiapolder te

Transcriptie

1 Koeien zoeken de schaduw Roodbloeiende framboos PWG-excursie naar Huys ten Donck op 6 juli 2016 Op 6 juli trokken we 6 man sterk naar Huys ten Donck. Het plan was aanvankelijk de Sophiapolder te bezoeken, maar aangezien de veerboot stuk was, ging dit niet door. Dit werd pas om 12 uur opgeplakt en ook pas in de loop van de morgen op de website gezet. De geschiedenis van het Huys staat te lezen in het boekje van Natuurvereniging Ridderkerk: Huys ten Donck, Over de bewoners, het huis en vooral het park van Huys ten Donck, samengesteld door A. van Dragt. Het park is aangelegd tussen 1765 en 1794 en het unieke ervan is, dat het sinds de aanleg nauwelijks is gewijzigd. In 1979 is het gebied aangewezen als natuurmonument. Na eerst de spreuk ter harte te hebben genomen, dat we vooral geen kwaad moeten spreken over anderen, krijgen we bij de Witte paardenkastanje een klein coliege van Frouke: ze wijst op de mineermotten in de bladeren, die mede de oorzaak zijn van de verzwakking van de boom. Daardoor is hij dan bevattelijker voor de bloederziekte. We slaan linksaf naar de tuin en zien eeuwenoude bomen zoals de enorme Zomereik. Op een ervan zitten fraaie Platte tonderzwammen, die roestbruin bestoven zijn. We kijken uit op een veld vol Moerasspirea. Het gras is gemaaid, maar de Madeliefjes en Gewone brunel bloeien alweer. Achter de Haag is links een flinke vaste plantenstrook. Er staan vrij forse planten in, meerdere soorten Pioenrozen en Kerstrozen, verschillende Leliesoorten, Rodgersiasoorten, Varens, Vrouwenmantel, Crocosmia, Tuinmonnikskap (helm hoger dan breed) en Venkel. Ik ga dan ook twijfelen aan mezelf als ik hier uitgerekend een piepklein plantje, de Stijve klaverzuring fotografeer. Altijd ben ik onder de indruk van de grote bemoste vaas, die tussen de

2 grote ronde bladeren van de Umbrella Plant staat. In het midden van de tuin staat het beeld van Hercules en Antaeus. De Oosterse plataan heeft een omvang van 4,70 m en een leeftijd van ruim 200 jaar. Ooit schuurden twee jonge takken tegen elkaar, waardoor ze samengroeiden. Daarna ging iedere tak weer zijn eigen weg. De Rode beuken in het parkbos zitten vol met napjes. Het schijnt een goed jaar te zijn voor de beukennootjes. Op de bodem groeit een kleine roze geranium, die we determineren. Het lijkt Bosgeranium te zijn, hoewel niet alle gegevens kloppen, maar Bosgeranium schijnt nogal variabel te zijn. De Schijnaardbeien hebben hier grote rode vruchten.we genieten van de vlinders, o.a. Klein koolwitje en Bont zandoogje en van de vele vogels, zoals Vink, Grote bonte specht, Zwartkop en Zanglijster. De bodem is tamelijk vochtig. Er groeit ook Penningkruid. Aan de Gingkgo en de Taxus zitten ook verhalen vast (boekje; als het niet meer te koop is, kan het bij mij geleend worden). Het gras met de bladen, die omklappen, heeft me de hele toer bezig gehouden. Ik hield het op Reuzenzwenkgras, maar werd daarbij tegengesproken: dat zou veel groter zijn. Aangezien ik dat direct geloofde, door de naam Reuzen, heb ik alsmaar lopen zoeken naar oortjes aan de bladscheden en dan ook nog gewimperd, zodat het dan Rietzwenkgras kon zijn. Maar thuis aan de keukentafel, daar gedij ik toch het beste (Küche, Kinder, Kirche) bleek het toch Reuzenzwenkgras te zijn: een beetje slordige pluim en lange bochtige naalden aan de lemma s. We slaan rechtsaf en komen de Zwarte walnoot tegen. Dan staan er veel struiken met rode bessen, Alpenbes geheten. Gelukkig hebben we een bomenexpert in ons midden. De trossen staan rechtop, de plant is 2-huizig. De Alpenbes wordt vaak in parkbossen aangeplant, waar ze als eerste heester in het voorjaar haar blad ontvouwt. Ze lijkt ingeburgerd (O.F.) Ik zie veel struiken staan, die ik voor Boerenjasmijn houd, maar ik heb ze nooit zien bloeien. Er staan twee soorten Kardinaalsmuts: de Gevleugelde en de Brede kardinaalsmuts. De Gevleugelde heeft groene takken met wel 3 mm brede bruine vleugels. Deze dienen als bescherming tegen vraat en tegen het weer. Er hangen ±12 mm grote vruchtjes in, onooglijk. Deze struik zou een schitterende rode herfstkleur hebben. De Brede kardinaalsmuts heeft vruchten, ongeveer als de Wilde kardinaalsmuts, maar dan breder gevleugeld (zie Dendrologie van de Lage Landen). Nu stuiten we op een struik met grote rose-rode bloemen van wel 7 cm doorsnede. De bloemstelen zijn bezet met grote rode klierharen en ook de twijgen zijn klierachtig behaard. Het is een tuinstruik uit Noord- America. We slaan weer rechts af, zodat we langs het beekje lopen. Rechts staat de struik Herfstpaardenkastanje. Deze is in 1786 ingevoerd in Engeland vanuit het zuidoosten van de V.S. Hier zien we ook de weide met in de verte koeien, die de schaduw zoeken van de immense

3 eik, een echt Paulus Potter landschap. Links is de beek en vooral op een zomerse dag is daar veel te beleven. Er vliegen vlinders rond en libellen scheren over het water. In het water Gele plomp en aan de kant Grote egelskop. Op de kant Gewone agrimonie, Harige wilgenroosje, Viltig kruiskruid, Eikvaren, Lidrus en Kraailook. Hier staat ook een mooi groepje abrikooskleurige paddenstoelen. We moeten plat op de grond om de plaatjes en de grote afhangende ring te kunnen zien. Dan zit er ook nog een wegslak aan te knabbelen. Het blijkt de Parelamaniet te zijn, waarvan de vlokken afgeregend zijn (met dank aan Grieta). Op een stronk groeit de Witte bultzwam en het kleine paddenstoeltje op een takje is waarschijnlijk een Wieltje. We slaan weer rechts af, het pad richting uitgang. Het zuidelijk gedeelte laten we maar, gezien de tijd en ook is het er soms moeilijk doorkomen. We zien nog een Moseik. Het vogelgeluid blijkt van staartmezen te zijn (als we Willy toch niet hadden). Ik probeer het te leren: hoog ijl, monotoon sieie sieie sieie; kort en abrupt laag trrp of zerrp. Dit kan dus nog jaren duren. Rechts een grote Kaukasische vleugelnoot, met meters wortelopslag. Ook een flink aantal aalbessen. Dan neem ik blindelings een pad, wat ik eigenlijk nooit loop en raak in de ban van de zonnewijzer. Ik bega dus per ongeluk een overtreding. Hier mag je niet lopen en zeker ook niet op het gras. Mijn toegangskaart is nog geldig t/m eind Dat is niet gelogen, als ik aangehouden word. Ik had hem wel niet bij me, want we gingen oorspronkelijk naar de Sophiapolder. Ik moet wel goed in de gaten houden, dat ik de kaart op tijd verleng, want het is goed toeven op Huys ten Donck. Deelnemers: Willy, Gert, Frouke, Geertje, Gerda, Priscelline Plantenlijst Huys ten Donck 6 juli 2016 Bloedzuring Bosooievaarsbek Rumex sanguineus Geranium sylvaticum Aalbes Ribes rubrum Brede kardinaalsmuts Euonymus latifolius Akkerdistel Cirsium arvensis Crocosmia (tuin) Akkerkool Lapsana communis Dagkoekoeksbloem Silene dioica Akkermelkdistel Sonchus arvensis Dauwbraam Rubus caesius Alpenbes Ribes alpinum Echte valeriaan Valeriana officinalis Aucuba Aucuba japonica Egelantier Rosa rubiginosa Bijvoet Artemisia vulgaris Eikvaren Polypodium spec.

4 Es Fraxinus excelsior Kleine klaver Trifolium dubium Fluitenkruid Anthriscus sylvestris Kleine lisdodde Typha angustifolia Fuchsia (tuin) Kraailook Allium vineale Geel nagelkruid Geum urbanum Kropaar Dactylus glomerata Gelderse roos Viburnum opulus Kruipende boterbloem Ranunculus repens Gele plomp Nuphar lutea Lidrus Equisetum palustre Goudenregen Laburnum anagyroides Roze ooievaarsbek? Geranium endressii Liesgras Lieve vrouwe bedstro Glyceria maxima Asperula odorata Gevleugelde kardinaalsmuts Euonymus Look-zonder- look Alliaria petiolata alatus Madeliefje Bellis perennis Gewone agrimonie Agrimonia eupatoria Mannetjesvaren Dryopteris filix-mas Gewone brunel Prunella vulgaris Moerasspirea Filipendula ulmaria Gewone esdoorn Acer pseudoplatanus Moseik Quercus cerris Gewone smeerwortel Symphytum officinalis Nordmannspar Abies nordmanniana Gewone vlier Sambucus nigra Oosterse plataan Platanus orientalis Gewoon biggenkruid Hypochaeris radicata Penningkruid Lysimachia nummularia Gingkgo Gingkgo biloba Perzikkruid Polygonum persicaria Glanshaver Arrhenatherum elatior Reuzenzwenkgras Festuca gigantea Groot heksenkruid Circaea lutetiana Robertskruid Geranium robertianum Haagwinde Convolvulus sepium Rode klaver Trifolium pratense Harig wilgenroosje Epilobium hirsutum Roodbloeiende framboos Rubus odoratus Herfstpaardenkastanje Aesculus parviflora Scherpe boterbloem Ranunculus acris Hopklaver Medicago lupulina Schout bij nacht?(tuin) Rodgersia pinnata Hulst Ilex aquifolium Schijnaardbei Potentilla indica Iep Ulmus spec Sering Syringa vulgaris IJle zegge Carex remota Smalle weegbree Plantago lanceolata Italiaanse aronskelk Arum italicum Sneeuwbes Symphoricarpos albus Jakobskruiskruid Jacobaea vulgaris Speerdistel Cirsium vulgaris subsp. vulgaris Stijve klaverzuring Oxalis stricta Kamgras Cynosurus cristatus Taxus Taxus baccata Klein streepzaad Crepis capillaris Tuinmonnikskap Aconitum x stoerkianum

5 Umbrella plant? Peltatum peltiphyllum Welriekende jasmijn Philadelphus Veldlathyrus Lathyrus pratensis Coronarius Venkel Foeniculum vulgare Wilde lijsterbes Sorbus aucuparia Venushaar (tuin) Witte klaver Trifolium repens Vijfvingerkruid Potentilla reptans Witte waterlelie Nymphaea alba Viltig kruiskruid Jacobaea erucifolia Wolfspoot Lycopus europaeus Vogelwikke Vicia cracca Zomereik Quercus robur Vrouwenmantel Alchemilla spec Zwarte walnoot Juglans nigra Vogels: Blauwe reiger Knobbelzwaan Tjif-tjaf Zwartkop Paddenstoelen: Buizerd Koolmees Vink Parelamaniet Ekster Fazant Groene specht Grote bonte specht Meerkoet Nijlgans Rietgors Roodborst Staartmees Visdiefje Wilde eend Winterkoning Zanglijster Zwarte kraai Amphibie: Pad Vlinders: Atalanta Bont zandoogje Klein koolwitje Platte tonderzwam Wieltje Witte bultzwam (dank aan Grieta)

6 Parelamaniet en wegslak Brede kardinaalsmuts Alpenbes Bosgeranium Platte tonderzwam