White paper. De leider van morgen. Managementvaardigheden op strategisch niveau. Door Judy Chartrand, Ph.D., Chad Fife, MBA & Scott Flander

Transcriptie

1 White paper De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau Door Judy Chartrand, Ph.D., Chad Fife, MBA & Scott Flander

2 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau Door Judy Chartrand, Ph.D., Chad Fife, MBA & Scott Flander

3 In het hedendaagse bedrijfsleven zijn onduidelijkheid, complexiteit, extreme competitiegeest en snelle veranderingen allemaal onderdeel van de normale gang van zaken geworden. Binnen dit nieuwe Normaal is er echter nog een ontwikkeling gaande: de aankomende zakelijk leiders zijn er eenvoudigweg niet klaar voor. Uit uitgebreide onderzoeken blijkt dat de volgende generatie leiders weliswaar uitblinkt op het gebied van technologie, online marketing en andere hard skills, maar dat zij niet beschikken over de vaardigheden op strategisch niveau die bedrijven nu verschrikkelijk hard nodig hebben om te overleven en te slagen. Het onderzoek laat een verontrustend hiaat zien in de vaardigheden die in toenemende mate nodig zijn, maar tevens schaars zijn. Dit geldt met name voor: Critical Thinking (Analytisch redeneervermogen) Learning agility (flexibele leervaardigheden) Samenwerken Teambuilding Dit hiaat in vaardigheden is verre van hypothetisch de implicaties ervan zijn bijna dagelijks terug te vinden in het zakelijke katern van de kranten. De Blackberry van Research in Motion was ooit heerser over de Amerikaanse markt voor smartphones en bereikte in 2010 een overweldigend marktaandeel van bijna 43 procent. Maar begin 2013, slechts drie jaar later, is het marktaandeel van Blackberry gekelderd naar 5,4 procent en overtroffen door de Android van Google en de iphone van Apple. Hoe kon dit gebeuren? Óf de leiders van Research in Motion zagen de verandering die zich voor hun ogen voltrok niet, óf konden zich er niet aan aanpassen. Het meest zorgwekkende volgens het onderzoek is dat bedrijven in alle sectoren en van alle formaten hetzelfde catastrofale risico lopen. Aankomende leiders, waaronder de high potentials, moeten in toenemende mate strategisch kunnen denken en handelen; uit onderzoek blijkt echter dat het een groot percentage van hen aan de basisvaardigheden hiervoor ontbreekt. Tegelijkertijd zijn er in totaal eenvoudigweg minder jonge aankomende leiders, vanwege de kleinere populatie van generatie X. Hierdoor neemt de noodzaak tot het verder ontwikkelen van de veelbelovende werknemers alleen maar toe. Uit een onderzoek onder multinationals blijkt bijvoorbeeld dat critical thinking (analytisch redeneervermogen) de competentie is die het meest ontbreekt in de volgende generatie leiders. Andere ontbrekende vaardigheden hebben betrekking op het kunnen zien van het grote geheel en anderen betrekken bij een visie. Uit onderzoek in managementgelederen kwamen soortgelijke verontrustende resultaten naar voren; een indicatie dat het probleem in het gehele leiderschapsechelon voorkomt. Managers scoren laag of gemiddeld op vaardigheden als het samenstellen van effectieve teams, het motiveren van anderen en het nemen van goede beslissingen. Managers die mensen in dienst nemen zien dit ook. In de Job Preparedness survey van DeVry University, gaf 91% van de bedrijven aan dat zij waarschijnlijk geen kandidaat zouden aannemen die geen vaardigheden had op strategisch niveau. Wat dit en ander onderzoek aangeeft is dat bedrijven in de hele organisatie deze vaardigheden actief moeten stimuleren, zowel door het verder ontwikkelen van de vaardigheden van huidige high-potentials als door het selectief aannemen van werknemers die over deze vaardigheden beschikken. 1 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau

4 Op elk niveau hiaten in vaardigheden voor professionals op de werkvloer 1. Individuele medewerkers dienen te beschikken over: 2. Managers dienen te beschikken over: 3. Aankomende leiders dienen te beschikken over: Basisvaardigheden: Goed samenwerken met anderen Betrouwbaar zijn Analytisch kunnen redeneren (b.v. aannames herkennen) Tip: Onthoud de regel van uur! Het kost tijd om vaardigheden op strategisch niveau te ontwikkelen dus begin op dit niveau met het opbouwen van de basale vaardigheden People skills: Samenstellen van effectieve teams Conflicten hanteren en beheersen Anderen ontwikkelen Anderen motiveren Informatievaardigheden: Goede beslissingen nemen Ontwikkelen van visie en aansturen op doelen Tip: Op dit niveau moeten vaardigheden worden ontplooid en verfijnd. Dit is de plek voor doelbewust praktijkervaring opdoen en actiegericht leren (action learning). Gemengde people skills / informatievaardigheden: Creëren van een visie en anderen hierbij betrekken Meewerken en samenwerken in het hele bedrijf om de prestaties te optimaliseren Aansturen van verandering Begrijpen van het bedrijf als geheel en hoe de onderdelen samenwerken, om grip te krijgen op capaciteiten Tip: Op dit niveau moeten de vaardigheden samenkomen. Bied opdrachten en projecten aan waarin kennis gemaakt kan worden met alle kanten van het bedrijf. Bronnen: Trends in Executive Development (2011/12). Executive Development Associates and TalentLens. Setting the Stage for Success: Building the Leadership Skills that Matter (2009). Korn/Ferry International. 2 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau

5 Het is van essentieel belang dat de volgende generatie leiders over genoemde vaardigheden op strategisch niveau beschikt. Onderzoek maakt duidelijk dat bij high-performers een combinatie van cognitieve en persoonlijkheidselementen een rol speelt (Schmidt and Hunter, 1998). Om te begrijpen waarom dit noodzakelijk is bekijken we de uitdaging waar een leider voor komt te staan die de opdracht heeft een buitenlandse acquisitie te integreren met het moederbedrijf. Deze persoon zal analytisch moeten kunnen redeneren (critical thinking) en snel moeten kunnen leren (learning agility) om door nieuw en onbekend terrein te navigeren en de beste strategische aanpak te bepalen. Alleen is dat nog niet genoeg. Hij/ Zij heeft ook samenwerkings- en teambuildingvaardigheden nodig om snel en makkelijk betrokkenheid te creeëren bij werknemers van zowel de nieuwe als de moederorganisaties en deze samen te brengen tot een effectieve eenheid. Critical thinking en Learning agility weten wat er gedaan moet worden Critical thinking (analytisch redeneervermogen) is nu belangrijker dan ooit. Razendsnel veranderende trends en markten eisen dat leiders complexe problemen oplossen die zij nog niet eerder zijn tegengekomen, en waar mogelijk geen kant-en-klare oplossing voor is. Tegelijkertijd wordt van leiders gevraagd dat zij doorslaggevende beslissingen nemen gebaseerd op een ongekende stroom van informatie uit een veelheid aan bronnen. Dit soort uitdagingen verlangt van aankomende leiders dat zij bedreven zijn in analytisch redeneren; dat zij in wezen beschikken over het vermogen complexe informatie tot zich te nemen, te organiseren en te evalueren om vervolgens logische, gegronde conclusies te trekken die vrij zijn van invloeden of vooroordelen. Als leiders bijvoorbeeld in een onduidelijke situatie terecht komen, moeten zij deze snel kunnen inschatten, in de juiste context kunnen plaatsen en vervolgens gedegen beslissingen kunnen nemen. Ook helpt critical thinking leiders learning agility te ontwikkelen. Leiders met deze capaciteit beschikken over de vaardigheid en bereidheid te putten uit ervaringen uit het verleden en leren snel in nieuwe situaties, om er zo voor te zorgen dat hun organisaties de snel veranderende zakelijke realiteit voorblijven. Samenwerken en teambuilding weten hoe anderen ergens bij te betrekken Organisaties zijn heel anders dan slechts een paar jaar geleden en vereisen een extra set interpersoonlijke vaardigheden. Door de mondialisering van bedrijven wordt het personeelsbestand steeds diverser en virtueler. Al deze factoren maken samenwerking en teambuilding belangrijker, maar tegelijkertijd ook moeilijker. Voor het aanmoedigen van samenwerking en het vormen van teams moeten leiders een goed begrip hebben van de verschillende manieren waarop mensen informatie tot zich nemen en beslissingen nemen. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld de neiging naar het grotere geheel te kijken terwijl anderen meer gericht zijn op de details. Of mensen zijn, bijvoorbeeld bij bezuinigingen, gericht op de cijfers, terwijl anderen meer gericht zijn op de werknemers die hun baan kwijt raken. Als leiders hun eigen denk- en communicatiestijl én de stijl van de mensen waar zij mee samenwerken niet goed begrijpen, dan kunnen zij mensen niet effectief bij elkaar brengen om nieuwe ideeën te ontwikkelen en goed onderbouwde beslissingen te nemen. Er bestaat dan een kans op conflict en onenigheid in plaats van teamwork en harmonie. 3 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau

6 Succesvol samenwerken en teambuilden eist ook van leiders dat zij begrijpen welke rol persoonlijkheid en waarden spelen, met name bij het matchen van mensen met de cultuur van een organisatie. Culturele pasvorm is meer dan ooit van belang voor de snelheid en behendigheid van een organisatie. Een breed vermogen verschillende stijlen, persoonlijkheden en waarden te herkennen, vereist speciale vaardigheden, die op hun beurt vragen om zelfbewustzijn en emotionele intelligentie. Leiders moeten de wil en het vermogen hebben verder te kijken dan hun eigen wereldbeeld, zodat werkelijke samenwerking mogelijk wordt. De vier kanten van een evenwichtige bestuurder Analytisch denker Samenwerker Verzamelt informatie en evalueert bewijsmateriaal om gedegen beslissingen te kunnen nemen. Benodigd: Leiders de beste beslissingen nemen na het analyseren van de relevante informatie en de alternatieven. Werkt samen met anderen om gezamelijke doelen te bereiken. Benodigd: Leiders die communicatie en coöperatie in het team bevorderen en succesvol omgaan met conflicten. Snelle leerder & probleem oplosser Teamplayer/-builder Bestudeert situaties en problemen nauwkeurig om nieuwe verbanden te leggen. Benodigd: Leiders die het eerder geleerde succesvol kunnen toepassen in nieuwe situaties. Vormt samenhangende teams die effectief werken Benodigd: Leiders die mensen kunnen verenigen, team spirit kunnen ontwikkelen en de collectieve prestaties kunnen bevorderen. Beoordelen van vaardigheden op strategisch niveau Aankomende leiders worden vaak aangenomen en aangeprezen op kwaliteiten die makkelijk te observeren zijn, zoals het vermogen dingen gedaan te krijgen en eigenschappen zoals moraal, doorzettingsvermogen en zakelijk en technisch inzicht. Hoewel de observatiemethode geschikt is voor het evalueren van traditionele capaciteiten, is het waarnemen van iemands vermogen tot critical thinking en learning agility minder makkelijk. Zo zouden we 4 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau

7 bijvoorbeeld kunnen observeren dat een leider een goede samenwerker en teambuilder is met kleine groepen werknemers, maar het is moeilijk te voorspellen of deze vaardigheden sterk genoeg zijn om zich te laten vertalen naar grotere en ongelijksoortiger groepen. Daarom is een objectievere, wetenschappelijke benadering nodig. Organisaties gebruiken steeds vaker assessments om vaardigheden te meten. Zulke assessments, gebaseerd op zorgvuldige wetenschappelijke onderzoeken die een verband tussen hoge scores en goede prestaties op het werk aangeven, kunnen nauwkeuriger voorspellen of een leider de capaciteiten heeft om te slagen in een omgeving waar veel op het spel staat. Het is tegenwoordig veel belangrijker dan slechts een aantal jaar geleden om hiervan op de hoogte te zijn voordat een leider wordt aangenomen of een promotie krijgt. Hedendaagse organisaties moeten met beperktere middelen zorgen dat alles wat zij doen effect heeft. De Watson-Glaser II Critical Thinking Appraisal en Raven s Progressive Matrices zijn twee van de meest gebruikte assessments voor het rekenen van analytisch denkvermogen en mentale learning agility. De Personality for Professionals Inventory (PfPI) en de Golden Personality Type Profiler en SOSIE 2nd Generation zijn zeer gerespecteerde assessments die het vermogen mensen te laten samenwerken, teams te vormen en te zorgen voor culturele pasvorm, nauwkeurig meten. Bij het ontwikkelen van leiders is het beoordelen van de huidige geschiktheid een belangrijke eerste stap. elearning en klassikale training kunnen toegepast worden om concepten te versterken en nieuwe vaardigheden op te bouwen. Actiepunten Leiders moeten vandaag de dag strategischer te werk gaan dan ooit; we kunnen onze leiders echter niet vragen strategischer te denken en handelen als zij hier de vaardigheden niet voor hebben. De onderzoeken tonen aan dat deze vaardigheden zeer gewild zijn, maar ook zeer schaars zijn onder de volgende generatie leiders. Organisaties moeten nú stappen ondernemen om deze toekomstige leiders voor te bereiden vaardigheden op strategisch niveau leer je niet van de ene op de andere dag en leiders die deze vaardigheden niet hebben kunnen kostbare vergissingen begaan. Er zijn verschillende belangrijke stappen die organisaties kunnen ondernemen. Deze vaardigheden moeten de hoogste prioriteit krijgen bij aannemen en promoveren, op elk niveau. Ontwikkeling is even essentieel. Organisaties moeten vroeg in het leiderschapstraject beginnen door samenwerking- en teambuildingvaardigheden te ontwikkelen, vanaf het niveau van de individuele medewerker tot en met mid-level managers. Naarmate leiders hoger in de organisatie terechtkomen, moet meer specifiek de nadruk worden gelegd op het ontwikkelen van critical thinking en learning agility. Een belangrijke reden dat het met veel succesvolle managers minder goed gaat wanneer zij hogerop komen is dat hun vermogen beslissingen te nemen niet gelijk is opgegaan met hun sociale vaardigheden. 5 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau

8 Tips om vaardigheden nu te verbeteren Critical thinking Leer de tijd te nemen om na te denken: de situatie inschatten, reden en doel helder maken, urgentie vaststellen en identificeren wat u weet, wat u niet weet en hoe u een plan de campagne gaat opstellen. Meer is niet altijd beter; voorkom een overload aan informatie. Onderscheid relevante en nauwkeurige informatie van oppervlakkige informatie. Samenwerking Richt u op het neerzetten van heldere doelstellingen en uitkomsten voor alle betrokkenen en zorg dat idereen zich richt op het algemene doel. Bevorder respectvolle, gelijkwaardige relaties die betrokkenheid, communicatie en meewerken stimuleren. Learning agility Analyseer zowel uw successen als uw mislukkingen op patronen en aanwijzingen voor verbetering. Breng uzelf in nieuwe en onduidelijke situaties en observeer hoe u hierin reageert om bewustwording van uw gedragspatronen te vergroten. Teambuilding Teamleden actief betrokken houden door middel van diverse communicatiemethoden (persoonlijk, telefoon, skype, ). Leer wat de voorkeuren van uw team zijn, zodat u weet waar zij goed in zijn en wat zij leuk vinden. Motiveer hen door hun sterke punten en voorkeuren te bekrachtigen. 6 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau

9 Het hiaat in de strategische vaardigheden onder aankomende bestuurders is alarmerend, maar kan overwonnen worden als organisaties snel en ondernemend handelen. Ook organisaties moeten zich verder ontwikkelen, zodat nieuwe managers niet crashen na aankomst. In deze nieuwe normale gang van zaken zullen de organisaties die achterop raken bij de ontwikkeling van vaardigheden op strategisch niveau snel ontdekken dat zij niet beschikken over voldoende toevoer van talent met de capaciteit hun organisatie veilig de toekomst in te leiden. Referenties 1 Hagemann, B. and Chartrand, J.M. (2011). 2011/12 Trends in Executive Development: A Benchmark Report. Oklahoma City: Executive Development Associates and TalentLens. 2 Setting the Stage for Success: Building the Leadership Skills that Matter (2009). Korn/Ferry International. 3 Job Preparedness Indicator Survey (2011). Career Advisory Board presented by DeVry University. Over ons TalentLens, onderdeel van Pearson, is uitgever van wetenschappelijke assessments die wereldwijd gebruikt worden voor het aannemen en ontwikkelen van de arbeidskrachten van de 21e eeuw. Met onze instrumenten meet u analytisch denkvermogen, probleem oplossen en een verscheidenheid aan werkvaardigheden waarmee vervolgens op gegevens gebaseerde inzichten verschaft worden die helpen de beslissingen van een organisatie op het gebied van menselijk kapitaal te informeren en verhelderen. Voor meer informatie en het aanvragen van een proeflogin naar 7 De leider van morgen Managementvaardigheden op strategisch niveau

10 TalentLens Radarweg 60-A NT Amsterdam T: +31 (0) E: