Laatste inzichten over medicatie bij LUTS. Bijscholing Kinderurotherapie 16 maart 2016 Marleen van den Heijkant FEAPU Wenen, Oostenrijk
|
|
- Karel Bosmans
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Laatste inzichten over medicatie bij LUTS Bijscholing Kinderurotherapie 16 maart 2016 Marleen van den Heijkant FEAPU Wenen, Oostenrijk
2 Introductie ICCS Consensus document Daytime Urinary Incontinence (DUI) 2015 Anticholinergica Nieuwe medicamenteuze behandelmogelijkheden
3 ICCS Consensus Document DUI 2015 Standaard 1e lijnsbehandeling : urotherapie European Bladder Dysfunction Study: 40% DUI cred, alleen urotherapie Allen et al: timed voiding elke 2-3 uur: effectieve behandeling DUI bij 45% Watch/alarm beter dan standaard urotherapie *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
4 ICCS Consensus Document DUI 2015 Voornamelijk open, niet-gerandomiseerde studies voor verschillende vormen van DUI (daytime urinary incontinence) Urotherapie = package of care : patient-tailored in plaats van gestandaardiseerd one-fits-all model Méér modaliteiten in plaats van 1 (Hoebeke et al Eur Urol 2006) *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
5
6 Wanneer medicamenteuze therapie? *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
7 Anticholinergica Voor overactieve blaas (extreme urgency) en urine incontinentie, als standaard urotherapie (en eventueel neuromodulatie) niet werkt Urotherapie voortzetten tijdens medicamenteuze behandeling *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
8 Werkingsmechanisme anticholinergica
9 Oxybutynine Oxybutynine IR en oxybutynine ER enige anticholinergica die bij kinderen toegestaan zijn door de Food and Drug Administration Aanbevolen orale dosis 0,3-0,6 mg/kg/dag (maximaal 15 mg/dag) Oxybutynine: nieuwe toedieningsweg, minder bijwerkingen, opname in dikke darm, omzeilen metabolisme in lever (von Gontard TN. ) *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
10 Transdermale oxybutynine Voorkomen van van first-pass metabolisme in lever, minder bijwerkingen (Gleason JM et al, J Ped Urol 2014) Slechts paar case series zonder controle groep (Curran MJ J Urol 2000)
11 Intravesicale oxybutynine Effectief, maar moet met een transurethrale catheter ingebracht worden Ideaal bij kinderen met neurogeen blaaslijden of kinderen gewend aan CIC
12 Propiverine (Mictionetten ) In sommige landen (Duitsland) bij kinderen toegestaan, mg/kg 2dd Zou beter werken + minder bijwerkingen vs oxybutynine (Mc Keage et K al, Clin drug investig 2013) RCT: Propiverine vermindert frequency en incontinente episodes OAB bij kinderen (Marschall-Kehrel D et al, Eur Urol 2009) RCT: Trospium vermindert effectief incontinente episodes bij kinderen, met acceptable bijwerkingen (Lopez Pereira et al, J Urol 2003)
13 Tolterodine (Detrusitol ) en Solifenacine (Vesicare ): off-label bij kinderen Syst. Review: Tolterodine gelijke effectiviteit oxybutynine, mogelijk minder bijw (Medhi et al, Indian J Physiol Pharmacol 2013) Open niet gerandomiseerde studie Tolterodine 1 mg 2dd (Hjalmas K et al, BJU Int 2001) Veiligheid en werkzaamheid Solifenacine (Vesicare ) 5 mg 1dd in therapie resistente OAB bij kinderen (Hoebeke et al, J Urol 2009) Retrospective analyse 250 kinderen (Raes A. Eur Urol 2004) Langdurige + verlengde afgifte goed getolereerd (Nijman et al, Eur urol 2007)
14 Nieuwe strategie: 2 soorten anticholinergica? Pediatrics: combining anticholinergics (Wyndaele et al. Nat Rev Urol 2010) Double anticholinergic therapy for refractory neurogenic and nonneurogenic detrusor overactivity in children: Long-term results of a prospective open-label study. (Bolduc et al, Can Urol Assoc Urol 2014) Oxybutynine + Tolterodine (Detrusitol ) of Solifenacine (Vesicare ) Acceptabele bijwerkingen 20/56 milde bijwerkingen, 8/56 wat meer bijwerkingen 23/56 werden droog, 18/56 sterke verbetering, 15/56 milde verbetering
15 *Bolduc et al, Can Urol Assoc Urol 2014
16 Mirabegron: selektieve β3-adrenoreceptor agonist Bijwerkingen urineweginfecties en hartkloppingen (volw) Geen significant verschil in bijwerkingen met tolterodine (volw) (Chapple CR et al, Eur Urol 2013) 1 Prospectieve pilot studie bij kinderen met OAB (Blais et al Eur Urol feb 2016)
17 Mirabegron Prospectieve studie 58 kinderen met idiopathische OAB, med leeftijd 10 jaar Follow up med 11.5 maanden Continentie verbeterd bij 90%, 22% volledig droog, med blaascapaciteit 150 naar 200 ml (p<0.001) 8/58= 14% milde bijwerkingen *Blais et al Eur Urol feb 2016
18 Alpha-blockers off-label bij kinderen Theorie: blaasontlediging verbeteren door blokkade α- adrenerge receptoren blaashals, met name bij obstructiegerelateerde detrusor overactiviteit *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
19 Alpha-blockers Veiligheid en werkzaamheid Tamsulosine + Terazosine nog niet bevestigd bij kinderen Bijwerkingen: hypotensie, vermoeidheid, spierzwakte, veranderingen in bloeddruk Doxazosine (0.5 mg/kg 1dd, max 4 mg/dag), Tamsulosine (0.2 mg/dag, max 0.8 mg/dag) bij kinderen met neurogeen en niet-neurogene plasproblemen en OAB (Austin et al J Urol 1999) Nog niet door ICCS aanbevolen *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
20 Botuline toxine Neurotoxine Verhindert vrijkomen acetylcholine in presynaptische motorische eindplaat detrusorspier + vermindert sensorische purinerge receptorwerking in de blaas off-label gebruik (INFORMED CONSENT!) bij kinderen met neurogene blaas + behandeling van therapie resistente nietneurogene blaas dysfunctie
21 Botuline toxine; dosis Dosis: 5-12 IU/kg lichaamsgewicht, max dosis IU Btx (HOGERE DOSIS vs volw) Cystoscopie onder narcose: injectieplaatsen Werkzaamheid gewaarborgd met herhaalde injecties (Hjalmas K et al, BJU Int 2001) Bijwerkingen: 5% Urine retentie, geen systemische bijwerkingen
22 Botuline toxine; wat is er bekend? Gereduceerde episodes van urine incontinentie Vergrote max cystometrische blaascapaciteit en lagere Pdet max, verbeterde compliance blaas (Δpdet/Δvol) REF Minder UWI en verdwijnen van VUR REF
23 Botuline toxine; evidence? Level of evidence = laag In het algemeen NIET geindiceerd bij kinderen met niet neurogene DUI Kan alleen overwogen worden bij kinderen met therapie resistente OAB met/zonder UI
24 Conclusie Anticholinergica voor OAB + DUI als urotherapie onvoldoende 2 belangrijkste medicamenten: Oxybutynine Propiverine, Trospium > 12 jr Tolterodine, Solifenacine, Botox bij falen bovenstaande medicamenten, off-label, en eventueel dubbelmedicatie Mirabegron veelbelovend; lange termijn?
25 Bedankt voor jullie aandacht! *Chang Shang-Jen et al, Neurourol Urodyn 2015: ICCS Consensus Document on daytime urinary incontinence
Blaasvolume trainen, hoe doe je dat?
Blaasvolume trainen, hoe doe je dat? Luitzen-Albert GROEN, kinderuroloog UZ Gent 2008 Universitair Ziekenhuis Gent 1 Wat is een normale blaascapaciteit Roberto Martınez-GarcıaNeurourology and Urodynamics
Nadere informatieMichel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019
Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 OPSLAG EVACUATIE *Embryologie *Anatomie *Innervatie *Fysiologie Laterza R., et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2011 MainLineHealth.org
Nadere informatieUrge-incontinentie Marina Hovius, uroloog
Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Anatomie Terminologie Prevalentie Onderzoek Co-morbiditeit Conservatieve maatregelen Medicamenteuze therapie Operatieve therapie Anatomie Terminologie: richtlijn
Nadere informatieRadicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie
Incontinentie na een Radicale Prostatectomie Dr. Jochen Darras Dienst Urologie AZ Damiaan Oostende Prostaatkanker Frequentst ontdekte kanker bij de man Tweede doodsoorzaak door kanker (na longkanker) Breed
Nadere informatieOAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam
OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden De blaas de baas Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam Iets over mijzelf Uroloog in het MCH sinds 2011, hiervoor 8 jaar in RdGG
Nadere informatieMultiple Sclerose en urologie
Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Urologie. Datum 2 mei 2016 Betreft Beoordeling oxybutynine blaasvloeistof. Geachte heer/mevrouw,
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Nederlandse Vereniging voor Urologie Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl info@zinl.nl
Nadere informatieOveractieve blaas en bekkenbodem bij MS
Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Frank Van der Aa, MD, PhD Functionele en Reconstructieve Urologie Neurourologie Departement Urologie, UZ Leuven Nationaal MS centrum Melsbroek hersenen blaas T10-L2
Nadere informatiemw. dr. Willemijn Windt
+ Farmacologische beïnvloeding van mictie Gewild of ongewild mw. dr. Willemijn Windt Uroloog io 24 september 2012 + Casus 82 jarige man COPD exacerbatie Al langere tijd gaat plassen moeilijker 1e dag na
Nadere informatieBBD: Bowel Bladder Dysfunction
BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014 Blaasdysfunctie: moeilijkheden
Nadere informatieDr. A-S. Goessaert SACRALE NEUROMODULATIE, RESULTATEN BIJ URINAIRE INCONTINENTIE
Dr. A-S. Goessaert SACRALE NEUROMODULATIE, RESULTATEN BIJ URINAIRE INCONTINENTIE SNM In 1979 ontdekt In 1997 goedgekeurd door FDA voor urgeincontinentie Sindsdien steeds meer indicaties: Dysfunctionele
Nadere informatieGevoel in de lagere urinewegen
Gevoel in de lagere urinewegen Van Meel Tom David MPhty PhD Najaarscongres Pelvired 1 december 2012 Parnasse-Deux Alice Gevoelssensatie in de lagere urinewegen Sensatie van Blaasvulling Sensatie van niet
Nadere informatieSacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi
Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie
Nadere informatieBlaas disfunctie en behandeling botuline toxine in MS patienten. Dr Bertil Blok, uroloog
Blaas disfunctie en behandeling botuline toxine in MS patienten Dr Bertil Blok, uroloog Disclosures Geen Leerdoelen Basiskennis van reden van blaasdisfunctie bij MS Inzicht in behandeling overactieve blaas
Nadere informatieInhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus
Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? Bertil Blok, uroloog Inhoud 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus 1. Definitie blaasproblemen bij ernstige MS De ernstige MS patient
Nadere informatieIncontinentie Praktische aanpak
Incontinentie Praktische aanpak Vragen Vooraf? JJ Wyndaele 1 2 Incontinentie is de toestand waarbij ongewild urineverlies optreedt Normale toestand = geen urineverlies 3 4 Continentie: anatomofysiologisch
Nadere informatieWorkshop/QUIZ richtlijnen
Workshop/QUIZ richtlijnen Saskia Bruijn urotherapeut AMC/EKZ Lottie Peerdeman urotherapeut WKZ Keetje de Mooij kinderuroloog WKZ Edith Dekker urotherapeut WKZ Vraag 1 Welke terminologie wordt gebruikt
Nadere informatieUrine incontinentie bij vrouwen
Urine incontinentie bij vrouwen Ellen van der Linden, uroloog Mesos Annemiek ter Horst, bekkenfysiotherapeut stelling Uitgaand van een standaardpraktijk van 2350 patiënten, verwacht je ongeveer 30 vrouwen
Nadere informatieZindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen
Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten
Nadere informatieParkinson Blaas en Darm problemen
Parkinson Blaas en Darm problemen 7 november 2015 JP Kerklaan, Neuroloog Stellingen 1. Obstipatie komt weinig voor bij ziekte van parkinson 2. Vaak s nachts plassen past niet bij parkinson 3. Problemen
Nadere informatieIncontinentie bij kinderen
Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar
Nadere informatieEnuresis update Is Tens zinvol? Ann Raes Kindernefrologie, UZ Gent
Enuresis update Is Tens zinvol? Ann Raes Kindernefrologie, UZ Gent Prevalentie NE Prevalentie (%) 25 20 15 10 5 Man (n=7455) Vrouw (n=9057) Allen (n=16512) 0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Leeftijd
Nadere informatieEffect van anticholinergica op de seksualiteit van patiënten met overactieve blaas: Een systematische review
FACULTEIT GENEESKUNDE EN FARMACIE Effect van anticholinergica op de seksualiteit van patiënten met overactieve blaas: Een systematische review Thesis neergelegd voor het behalen van de graad van Master
Nadere informatieOxybutynine G04BD04, mei 2019
Oxybutynine G04BD04, mei 2019 Indicatie Oxybutynine tabletten: urine-incontinentie, drang en frequentie bij instabiele blaascondities, hetzij als gevolg van idiopathische detrusorinstabiliteit of neurogene
Nadere informatieOnabotulinetoxine A 100 U bij idiopathishe overactieve blaas
Onderwerp: Onabotulinetoxine A 100 U bij idiopathishe overactieve blaas Standpunt Zorgvorm: medisch specialistische zorg Datum: 15 september 2015 Samenvatting: Dit standpunt beschrijft de stand van de
Nadere informatieErvaring: Silodosine is in RCTs bij een onbekend aantal ouderen bestudeerd. De resultaten zijn niet apart beschreven.
Silodosine G04CA04, maart 2018 Indicatie Benigne prostaathyperplasie (BPH). Standpunt Ephor Silodosine wordt door Ephor geadviseerd voor de behandeling van symptomen van benigne prostaathyperplasie (BPH)
Nadere informatieIndicatie Behandeling van de tekenen en symptomen van benigne prostaathyperplasie bij volwassen mannen.(1,2)
Silodosine G04CA04, februari 2019 Indicatie Behandeling van de tekenen en symptomen van benigne prostaathyperplasie bij volwassen mannen.(1,2) Standpunt Ephor en samenvatting Silodosine wordt door Ephor
Nadere informatie15-3-2010. LUTS en incontinentie. Praktische aanpak. Voorwaarden Continentie
LUTS en incontinentie Praktische aanpak Prof Dr K. Everaert Functionele urologie Continentiekliniek Dienst Urologie Universitair Ziekenhuis Gent Gent, Belgium http://www.kareleveraert.be/ 1 Voorwaarden
Nadere informatieUROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
1 april 2003 herzien maart 2004 UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Casusschets 1 Zie Werkafspraak Pijnloze Hematurie onder Microscopische hematurie Antwoord:
Nadere informatieUROLOGIE achtergronden casusschetsen
UROLOGIE achtergronden casusschetsen 1 Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. 1 april 2003 herzien maart 2004 Casusschets 1 UROLOGIE ACHTERGRONDEN
Nadere informatieBekkenbodemproblematiek CASUSSCHETSEN
INTERLINE Bekkenbodemproblematiek Concept dd 27 maart 2007 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Mw Adams, 46 jaar, komt op het spreekuur voor een uitstrijkje. Voor het inbrengen van het speculum vraagt u haar wat
Nadere informatieIs er meerwaarde van urodynamica? (U d )
Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Workshop bijscholingsdag urotherapie 23 maart 2018 Aart Klijn, kinderuroloog Voor wie zou U d meerwaarde hebben? Kinderen die bij een urotherapeut komen: Kinderen
Nadere informatieIndicatie Urgency, verhoogde mictiefrequentie en/of urgency-incontinentie.
Mirabegron G04BD12, december 2017 Indicatie Urgency, verhoogde mictiefrequentie en/of urgency-incontinentie. Standpunt Ephor Mirabegron wordt door Ephor als middel geadviseerd voor de behandeling van urgency
Nadere informatieBenigne prostaathyperplasie (BPH) LFA Wymenga, uroloog 24-09-2012
Benigne prostaathyperplasie (BPH) LFA Wymenga, uroloog 24-09-2012 Meest voorkomende ziektebeelden bij mannen > 50jr Prostaatcarcinoom Slijmbeursontsteking Zuurbranden Staar Ritmestoornissen 7,8 8,0 8,4
Nadere informatieUrineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek
Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Wanneer urine incontinentie? Als de druk in de blaas hoger is dan de druk in de urethra!
Nadere informatieErvaring: oxybutynine is bij een zeer klein aantal ouderen in RCTs bestudeerd.
Oxybutynine G04BD04, november 2017 Indicatie Oxybutynine tabletten: urine-incontinentie, drang en frequentie. Oxybutynine pleisters: urgency incontinentie en veelvuldige aandrang tot plassen.. Standpunt
Nadere informatieEvidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.
Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede
Nadere informatieBotulinetoxine bij neuropathische pijn. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 06 mei 2019
Botulinetoxine bij neuropathische pijn Sander Wout AIOS Anesthesiologie 06 mei 2019 Botulinetoxine (BTX of BoNT) Botuline(neuro)toxine kent zeven serotypes: BoNT [A-G] Botox = BoNT type A Inhibitie acetylcholine
Nadere informatieDr. E. Verlinden Marjan Claes
Dr. E. Verlinden Marjan Claes Urineverlies gedurende de dag bij een kind oud genoeg om blaascontrole te hebben Primair : blijvende natte broeken na potjestraining (3-4 jaar) Secundair : herval van natte
Nadere informatieBedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels
Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen 6 mythes 1. Bedplassen is een gedragsprobleem 2. Bedplassen is iemands schuld (ouders, kind, leerkrachten,
Nadere informatieZindelijkheidstraining
Zindelijkheidstraining Wanneer starten met het zindelijkheidsproces? Nore Kaerts Wanneer is het het juiste moment om te starten met het zindelijkheidsproces bij jonge, gezonde kinderen? Wanneer is het
Nadere informatieIndicatie Urgency-incontinentie en/of verhoogde mictiefrequentie.
Tolterodine G04BD07, januari 2018 Indicatie Urgency-incontinentie en/of verhoogde mictiefrequentie. Standpunt Ephor In het rapport over de muscarine-antagonisten van november 2016 wordt tolterodine door
Nadere informatieEen α-adrenerge receptorantagonist als behandeling van blaasontledigingsklachten bij vrouwen: Feit of fictie?
Tijdschr Urol (2018) 8 8:36 42 https://doi.org/10.1007/s13629-017-0195-y ARTIKEL Een α-adrenerge receptorantagonist als behandeling van blaasontledigingsklachten bij vrouwen: Feit of fictie? Marlous L.
Nadere informatiePresentatie. ICCS 2006 Classificatie Urine-incontinentie bij kinderen. Kind is geen kleine volwassene. OAB Multifactorieel 22-4-2012
Presentatie Overactieve Blaas op Kinderleeftijd Is er plaats voor Fysiotherapie? Overactieve blaas op kinderleeftijd Twee casussen Hoofdpuntendiagnostiek OABof OABb? Therapeutischeopties Fysiotherapie:
Nadere informatieBehandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie. K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015
Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015 Incontinentie = ongewenst urineverlies Soorten incontinentie Stressincontinentie (SUI) Urineverlies
Nadere informatieAdditional pelvic floor rehabilitation in children with functional LUTD does it improve outcome?
Additional pelvic floor rehabilitation in children with functional LUTD does it improve outcome? Frank-Jan van Geen ANIOS verzekeringsgeneeskunde, UWV Den Haag Bijscholingsdag urotherapie 22 maart 2019
Nadere informatieInhoudstafel- Abstract-...-3 Inleiding-...-5 Methodologie-...-6 3.1. Screeningsfase-...-6 3.2. Adaptatiefase-...-10 3.3.
Aanbevelingenrondde behandelingvanurine incontinentiebijvrouwen Dr.MathiasMichiels,KatholiekeUniversiteitLeuven Promotor:Prof.Dr.LievePeremans,UniversiteitAntwerpen MasterofFamilyMedicine MasterproefHuisartsgeneeskunde
Nadere informatieIndicatie Urgency-incontinentie en/of verhoogde mictiefrequentie.
Solifenacine G04BD08, december 2017 Indicatie Urgency-incontinentie en/of verhoogde mictiefrequentie. Standpunt Ephor In het rapport over de muscarine-antagonisten van november 2016 wordt solifenacine
Nadere informatieBOTULINETOXINE IN DE BEHANDELING VAN NIET-NEUROGENE BLAASFUNCTIESTOORNISSEN BIJ VOLWASSENEN. Een literatuurstudie.
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2009-2010 BOTULINETOXINE IN DE BEHANDELING VAN NIET-NEUROGENE BLAASFUNCTIESTOORNISSEN BIJ VOLWASSENEN. Een literatuurstudie. Anneleen NEUTS
Nadere informatieUrineverlies. Incontinentie. Poli Gynaecologie
00 Urineverlies Incontinentie Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is mede samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Uw gynaecoloog zal samen
Nadere informatieBijscholingsdag urotherapie Aart Klijn Edith Dekker
Bijscholingsdag urotherapie 2015 Aart Klijn Edith Dekker Workshop casuïstiek Doel: van elkaar leren Opzet: casus, diagnose, discussie, verloop, urologische beeld, valkuilen. Casus 1: Maud Leeftijd: 12
Nadere informatie38 HET URINE-INCONTINENTIE FORMULARIUM
Referenties Abrams P, Cardozo L et al. The standardization of terminology of lower urinary tract function. Neurourol Urodyn 2002;21: 167-78. Bekkers RLM, Dukel L. Leidraad gynaecologie. Houten: Bohn Stafleu
Nadere informatieOVERACTIEVE BLAAS O.A.B. 14 april 2010. Dr. A. Breugelmans Diensthoofd Urologie RZ Heilig Hart Leuven
OVERACTIEVE BLAAS O.A.B. 14 april 2010 Dr. A. Breugelmans Diensthoofd Urologie RZ Heilig Hart Leuven Urineverlies Talrijke mythes MYTH: INDWELLING CATHETERS ARE THE BEST INTERVENTION FOR INTRACTABLE URINARY
Nadere informatieBehandeling met botuline-toxine A bij overactieve blaas
Behandeling met botuline-toxine A bij overactieve blaas Uw behandelend arts heeft bij u de diagnose overactieve blaas gesteld. Dit betekent dat u vaak moet plassen en dat het plassen meestal vooraf gegaan
Nadere informatieDosis: geen dosisaanpassing nodig op grond van leeftijd. Dosis 1 daags 4 mg, indien nodig verhogen tot maximaal 1 daags 8 mg.
Doxazosine C02CA04, februari 2019 Indicatie Symptomatische behandeling van goedaardige prostaatvergroting (BPH). Doxazosine is ook geregistreerd voor essentiële hypertensie.(1,2) Deze indicatie wordt hier
Nadere informatieErvaring: doxazosine is in RCTs bij een onbekend aantal ouderen bestudeerd. Farmacokinetiek: geen verschil tussen ouderen en jongeren.
Doxazosine C02CA04, maart 2018 Indicatie Benigne prostaathyperplasie (BPH). Standpunt Ephor Doxazosine wordt door Ephor geadviseerd voor de behandeling van symptomen van benigne prostaathyperplasie (BPH)
Nadere informatieUrine incontinentie bij de hond. Urine incontinentie bij de hond
Urine incontinentie bij de hond Marjanne D. Zaal Specialist Chirurgie VSC De Wagenrenk Urine incontinentie bij de hond Presentatie van patiënt Sfinctermechanisme incompetentie (SMI( SMI) Castratie gerelateerde
Nadere informatieOmgaan met blaasproblemen
Deze brochure kwam tot stand met medewerking van Leven met Multipele Sclerose uitgave 6 mevrouw Farida van Rey. Zij was werkzaam als artsonderzoeker in het Universitair Medisch Centrum St. Radboud en heeft
Nadere informatieE-trainingstools. Trainings-App & Bladder Monitor. Jorien de Jonge Lottie Peerdeman
E-trainingstools Trainings-App & Bladder Monitor Jorien de Jonge Lottie Peerdeman E-Health Het toepassen van informatie- en communicatietechnologie ten dienste van de gezondheidszorg Voorbeelden: Elektronisch
Nadere informatieDeze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van urine-incontinentie, gevolgd door de Transparantiefiche van augustus 2011.
Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van urine-incontinentie, gevolgd door de Transparantiefiche van augustus 2011. Urine-incontinentie Publicatiedatum tot 1 september 2014
Nadere informatie27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert
Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine Revalidatie Ronny Pieters Voorzitter vzw Urobel 1. Urine wordt aangemaakt in de nieren 2. Urine wordt opgeslagen in de blaas 3. De sfincter
Nadere informatieBlaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen
Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen Dr. An Bael Kindernefrologie Plascentrum ZNA PAOLA Kinderziekenhuis Antwerpen Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen klinische problemen: Incontinentie
Nadere informatieEen overzicht van de parameters voor TENS bij kinderen met een OAB
Interuniversitaire cursus Bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en de perinatale kinesitherapie Opleidingsjaar 2016-2017 Een overzicht van de parameters voor TENS bij kinderen met een OAB Eindwerk
Nadere informatieBehandeling van overactieve blaas met botox
Behandeling van overactieve blaas met botox Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. Ook heeft hij de mogelijkheden
Nadere informatieCurves en cijfers in de diagnose van incontinentie. Frank Van der Aa Functionele en Reconstructieve Urologie Neuro-urologie
Curves en cijfers in de diagnose van incontinentie Frank Van der Aa Functionele en Reconstructieve Urologie Neuro-urologie Fysiologie en bezenuwing normale mictie - incontinentie ACHTERGROND Normale mictie
Nadere informatieWat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud
Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts Inhoud Multipele sclerose Overzicht behandelmogelijkheden Multidisciplinair revalidatieplan Casus Conclusie 1 Wat is MS? Typen MS Relapsing-Remitting
Nadere informatieAcute aanpak en diagnostiek van urine retentie. Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie
Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie Anamnese Symptomen van blaasledigingstoornis? Recidiverende UTI? Incontinentie? Urgency?
Nadere informatiePolyfarmacie bij ouderen
Polyfarmacie bij ouderen J O R I S S C H A K E L I N T E R N I S T- K L I N I S C H G E R I AT E R S T. E L I S A B E T H H O S P I TA A L 2 6 F E B R U A R I 2 0 1 2 Inhoud presentatie Deel 1: Achtergrondinformatie
Nadere informatieBOTOXINJECTIES IN DE BLAASWAND
PATIËNTENINFORMATIE SPIJKENISSE Medisch Centrum BOTOXINJECTIES IN DE BLAASWAND In deze folder geeft het SPIJKENISSE Medisch Centrum u algemene informatie over botoxinjecties in de blaaswand. Wij adviseren
Nadere informatieGebruiksgemak: eenmaal daagse dosering. Tabletten mogen worden fijngemalen.
Solifenacine G04BD08, december 2017 Indicatie Symptomatische behandeling van urge-incontinentie en/of verhoogde mictiefrequentie en aandrang zoals kan voorkomen bij patiënten met het overactieve blaassyndroom.(1,2)
Nadere informatieWorkshop Bekkenfysiotherapie & biofeedback
Workshop Bekkenfysiotherapie & biofeedback Hanna van Asma Bekkenfysiotherapeut, gespecialiseerd in kinderen met zindelijkheidsproblemen Bekken&Bodem Bekkenfysiotherapie Zwolle Marja Schoenmakers Kinderfysiotherapeut,
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 5 februari 2008 Farmatec/FZ april 2008
Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Uw brief van Uw kenmerk Datum 5 februari 2008 Farmatec/FZ-2830229 7 april 2008 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieNieuwe Nederlandse richtlijn urine-incontinentie (2014) Samenvatting voor patiënten
Nieuwe Nederlandse richtlijn urine-incontinentie (2014) Samenvatting voor patiënten In deze folder staat informatie over onderzoeken en behandelingen bij mensen met urine-incontinentie (urineverlies).
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieBehandeling overactieve blaas
UROLOGIE Behandeling overactieve blaas Behandeling met Botuline-toxine A Uw behandelend arts heeft bij u de diagnose overactieve blaas gesteld. Dit betekent dat u vaak moet plassen en dat het plassen meestal
Nadere informatieIncontinentie bij mannen
Incontinentie bij mannen INLEIDING Urineverlies (incontinentie) veroorzaakt door een prostaataandoening en/of als gevolg van behandeling en/of verwijdering van de prostaat is voor veel mannen een schrikbeeld.
Nadere informatieUrodynamicadag Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving. Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle
Urodynamicadag 2016 Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle st art stop First sensation Pves k urge Full bladder Pv es Normal filling Pabd = Pa
Nadere informatieGEÏNFORMEERDE TOESTEMMING botox -inspuiting in de blaas
1/5 GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING botox -inspuiting in de blaas Geachte patiënt, Deze informatiebrochure werd geschreven door de Belgische Associatie van Urologie (BAU) en dankzij het Verbond der Belgische
Nadere informatiePost ICS 2014 Stress incontinentie. Jetske van Breda 28-11-2014
Post ICS 2014 Stress incontinentie Jetske van Breda 28-11-2014 Disclosure-slide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten (potentiële) Belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieUrine-incontinentie. Definitie en epidemiologie. Medicamenteuze behandeling
Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van urine-incontinentie, gevolgd door de Transparantiefiche van augustus 2011. Urine-incontinentie Zoekdatum tot 15 september 2015 Definitie
Nadere informatieSuccessen & failures in de urotherapie. E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut
Successen & failures in de urotherapie E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut - Casus 1 - Discussie second opinion - Casus 2 - Discussie management van verwachtingen casus 1-2016:
Nadere informatieChapter 8. (in Dutch) neurogene blaas. Multidisciplinaire richtlijnen. neurogene blaas (in Dutch) Elaine Utomo (projectbegeleiding werkgroep)
Richtlijnen neurogene blaas Chapter 8 http://hdl.handle.net/1765/103217 Multidisciplinaire richtlijnen Multidisciplinaire richtlijnen neurogene blaas (in Dutch) neurogene blaas (in Dutch) Elaine Utomo
Nadere informatieOngewild plassen. Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum
Ongewild plassen Erik Van Laecke Kinderuroloog UZ Gent Dr. Erik Van Laecke Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum Kinderurologen - kindernefrologen Kinderbekkenbodemkinesisten Kinderpsychologen Pediatrische
Nadere informatieFarmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier
Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier Alcohol: Epidemiologische gegevens WHO: Europa, regio hoogste
Nadere informatiePowerPoint presentatie
PowerPoint presentatie Urine-incontinentie bij ouderen Doreth Teunissen huisarts/onderzoeker 2 december 2010, RAI Amsterdam Opzet - (patho)fysiologie continentie - prevalentie - wie zoekt hulp - behandelingsmogelijkheden
Nadere informatieOseltamivir. Herjan Bavelaar AIOS MMB
Oseltamivir Herjan Bavelaar AIOS MMB Inhoudsopgave à Introduc5e à Globaal overzicht evidence algemene popula5e à IC- specifieke literatuur à Conclusie/ discussie Introduc5e Influenza Familie: Orthomyxoviridae
Nadere informatieUrologie. Richard van der Linden Thijn de Vocht
Urologie Richard van der Linden Thijn de Vocht Qais Niemer Laurens Donkers Richard van der Linden Thijn de Vocht 2 John Verhulst Urologie? Urologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met ziekten in de
Nadere informatieLipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan?
Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan? Dr. Mike Peters Internist VU medisch centrum Amsterdam mjl.peters@vumc.nl Ouderen passen niet in een richtlijn 1. Dhr S, 89 jaar,
Nadere informatienical improvements in SNM and the long-term results in our clinic. We concluded that SNM provides lasting benefit in patients with refractory
SUMMARY Sacral Neuromodulation (SNM) is an established treatment for patients with refractory lower urinary tract dysfunction. Since the FDA approval in 1997 there have been many advancements in technical
Nadere informatieANONIEM BINDEND ADVIES
ANONIEM BINDEND ADVIES Partijen : A te B, tegen Avéro Achmea Zorgverzekeringen N.V. te Utrecht en Achmea Zorgverzekeringen N.V. te Zeist Zaak : Farmaceutische zorg, instillatie met Gepan -blaasspoeling,
Nadere informatieHet piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts
Het piepende kind Nascholing huisartsen 20 mei 2014 Annejet Plaisier kinderarts Incidentie van wheezing bij kinderen 18 16 Kinderen in % 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 MAS-90 Leeftijd
Nadere informatieUrine incontinentie bij kinderen
Definitieve versie 060709 Richtlijn Urine incontinentie bij kinderen 1 2 Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde Vereniging van Nederlandse Incontinentie Verpleegkundigen Versie september 08 Geaccordderd
Nadere informatieNieuwe Nederlandse richtlijn urine-incontinentie (2013) Samenvatting voor patiënten
Nieuwe Nederlandse richtlijn urine-incontinentie (2013) Samenvatting voor patiënten In deze folder staat informatie over onderzoeken en behandelingen bij mensen met urine-incontinentie (urineverlies).
Nadere informatieANNEX III WIJZIGINGEN IN DE SAMENVATTINGEN VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN DE BIJSLUITER
ANNEX III WIJZIGINGEN IN DE SAMENVATTINGEN VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN DE BIJSLUITER Deze aanpassingen aan de SPC en bijsluiter zijn valide op het moment van de beschikking van de commissie. Na de beschikking
Nadere informatieDe doeltreffendheid van niet-implanteerbare elektrotherapie als behandeling voor functionele blaasoveractiviteit bij kinderen
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2011-2012 De doeltreffendheid van niet-implanteerbare elektrotherapie als behandeling voor functionele blaasoveractiviteit bij kinderen Zoë
Nadere informatieVergelijking van botuline-a-toxine-preparaten voor off-label-indicaties
Vergelijking van botuline-a-toxine-preparaten voor off-label-indicaties 260 B.D. van Groen a en K.B. Gombert-Handoko b * a Student farmacie, Universiteit Utrecht. Thans projectapotheker, Onze Lieve Vrouwe
Nadere informatie1 Lower urinary tract symptoms/ benigne prostaathyperplasie (LUTS/BPH)
UROLOGIE FORMULARIUM-BSL_105 x 170 2-2 10-10-11 13:17 Pagina 13 1 Lower urinary tract symptoms/ benigne prostaathyperplasie (LUTS/BPH) J.P.M. Kil 1.1 Inleiding Mictieklachten bij oudere mannen komen frequent
Nadere informatiePijn na tonsillectomie
Pijn na tonsillectomie Retrospectieve studie Dr. An Teunkens Katrien Cootjans Overzicht 1. Tonsillectomie 2. Tramadol 3. Opzet studie 4. Resultaten Tonsillectomie met/zonder adenotomie Dagziekenhuis Zeer
Nadere informatie3 e Post EAUN Meeting BPS/IC. Anneke Meerkerk, M ANP Beatrixziekenhuis, Gorinchem
3 e Post EAUN Meeting BPS/IC Anneke Meerkerk, M ANP Beatrixziekenhuis, Gorinchem Boventitel wit arial Deze dia kopiëren en plakken dan heb je de goede kleur en logo er altijd in staan. Very difficult
Nadere informatie