De gezondheidsvoordelen van rode wijn

Transcriptie

1 De gezondheidsvoordelen van rode wijn Auteurs: Tim Groot 6VA Joyce Bleeker 6VC Jos Schouwstra 6VC Vakken: Scheikunde Biologie Maatschappijwetenschappen Begeleider: Drs. F. Weijers P C C H e t L y c e u m, A l k m a a r

2 Inhoudsopgave Inleiding blz. 3 Sociale invloeden op wijnliefhebbers blz. 4 Betrouwbaarheid feiten van de massamedia blz. 6 Het bloedvat blz. 8 Positieve effecten van resveratrol blz. 9 Negatieve effecten van alcohol blz. 11 Resveratrol in wijn blz. 13 Proanthocyanidine blz.15 Resveratrol in pilvorm blz. 16 Conclusie blz. 17 Evaluaties blz. 18 Bronnen blz. 21 Logboeken blz. 23 Bijlage blz. 28 De gezondheidsvoordelen van rode wijn 2

3 Inleiding Wij zijn Tim, Joyce en Jos en naar aanleiding naar een aflevering van Pauw en Witteman zijn wij geïnteresseerd geraakt in wat de media zegt over de gezondheidsvoordelen van rode wijn en of dit correct is. In deze aflevering was Harold Hamersma te gast om te spreken over zijn nieuwe boek Wijnreis door mijn lichaam. Onder andere door dit boek zijn veel mensen meer rode wijn gaan drinken. In dit boek beschrijft hij alle gezondheidsvoordelen van rode wijn. Hij heeft alleen dat materiaal uit wetenschappelijk onderzoek gehaald wat zijn standpunt onderbouwd. De heer Hamersma heeft alleen gekeken naar de goede eigenschappen van rode wijn en vooral naar de goede eigenschappen van resveratrol. Vaak worden de negatieve effecten van drank niet genoemd. Wij willen weten of het boek van de heer Hamersma en de media een goed beeld geven van de werkelijkheid over de gezondheidsvoordelen van rode wijn, of dat het werkelijke beeld wordt verdraait. De probleemstelling is: In hoeverre is het door de media geschetste beeld over de gezondheidsvoordelen van rode wijn accuraat. Wij onderzoeken door een aantal deelvragen over de invloed van de media op mensen te stellen en te kijken of de media zelf kunnen verklaren waar ze de informatie vandaan hebben. Natuurlijk kijken we ook naar de wetenschappelijke kant, naar wat de wetenschap zegt over de gezondheidsvoordelen van rode wijn en of wat de media beweert correct is naar aanleiding van onderzoeken naar rode wijn. De deelvragen die wij hebben gesteld zijn: - In hoeverre laten wijnliefhebbers zich, wat betreft wijnconsumptie, beïnvloeden door de sociale media, vrienden en familieleden? - Zijn de oorzaken van de door de massamedia gestelde gezondheidsvoordelen van rode wijn te verklaren? - Is resveratrol de stof in wijn die zo goed is voor je gezondheid? - Welke stof in wijn kan wel zorgen voor de goede invloed op de gezondheid? - Wegen de positieve effecten van de resveratrol wel af tegen de negatieve effecten van alcohol in rode wijn? - Kan je resveratrol ook op een andere manier verkrijgen? We hebben dit onderzocht door onderzoeken te vinden op het internet en wetenschappelijke boeken te zoeken in de bibliotheek. We hebben een interview afgelegd om te kijken in hoeverre wijnliefhebbers worden beïnvloed door de media en hun omgeving. We gaan het eerst hebben over de kant van de media, zodat het duidelijk is op welke manier de media mensen beïnvloed. We kijken of de media de feiten waar zij mee komen op duidelijke bronnen gebaseerd hebben. Daarna gaan we het over de wetenschappelijke kant hebben. Naar wat de wetenschap zegt over positieve en negatieve effecten van rode wijn en of deze positieve effecten bereikt kunnen worden door middel van normale consumptie van rode wijn. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 3

4 Sociale invloeden op wijnliefhebbers Wij willen weten welke invloed sociale media, vrienden en familie hebben op de wijnconsumptie van wijnliefhebbers. Wij hebben een interview afgelegd met enkele leden van het Nederlands Gilde van Sommeliers. Ook hebben wij dit interview afgelegd met sommeliers van restaurants. Het interview gaat erover tot hoeverre deze mensen zich laten beïnvloeden door sociale media, vrienden en familie. Om de manier waarop deze beïnvloeding plaatsvindt goed te kunnen toelichten onderscheiden wij 3 beïnvloedingstheorieën. Wij onderscheiden: 1. De framing theorie: door toedoen van externe factoren fabriceren mensen bepaalde kaders die zij benutten om de informatie die zij dagelijks binnen krijgen te interpreteren. Volgens deze theorie zouden mensen er van uitgaan dat rode wijn gezond is omdat de berichtgeving in bijvoorbeeld de massamedia een kader heeft geschetst van onderzoeken en uitspraken van deskundigen die beweren dat dit zo is. 2. De Injectienaald theorie: Deze theorie beweert dat de meningen van mensen direct worden geïnjecteerd door derden. Volgens deze theorie zouden mensen blindelings geloven dat wijn gezond is omdat een ander dit zegt zonder dat zij enige bevestiging nodig hebben via wetenschappelijke rapporten of deskundigen. 3. De uses and gratification theorie: Volgens deze theorie benutten mensen slechts die delen van informatie die zij binnen krijgen die nuttig voor hen zijn. Kenmerkend ten opzichten van de andere vernoemde theorieën is het feit dat bij de uses en gratification theorie de externe factoren massamedia & sociale media, vrienden en familie alleen invloed uitoefenen voor zover de ontvanger dit zelf toestaat. Het referentie kader van de ontvanger speelt een sterke rol. Volgens deze theorie zullen mensen berichten over de voordelige of nadelige gezondheidseffecten van rode wijn alleen gebruiken om de mening die zij al hadden over rode wijn te bevestigen en te ondersteunen. Als wij nu kijken naar de antwoorden op de interviewvragen die wij hebben gesteld aan de leden van het Nederlands Gilde van Sommeliers over de invloed die hun familie, vrienden en sociale netwerk contacten uitoefenen zien wij de volgende trends: Tot in hoeverre zou u bereid zijn een wijn te proberen die wordt aangeraden door een vriend? De overheersende mening was dat men naar aanleiding van een vriend, een door deze vriend aanbevolen wijn direct zou proberen. Echter een klein deel van de ondervraagden legden een verband tussen de deskundigheid van de desbetreffende vrienden en hun eigen bereidheid om een door deze vrienden aanbevolen wijn te proberen. Tot in hoeverre zou u bereid zijn een wijn te proberen die aangeraden wordt door een sociaalnetwerk contact? Interessant genoeg is de bereidheid om een aanbevolen wijn van een sociaalnetwerkcontact op te volgen groter dan verwacht. Alhoewel er bijna unaniem wordt gereageerd met soms wordt het feit dat de sociale media invloed uitoefent op een wijnkeuze bevestigd. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 4

5 Zou u zeggen dat het drinkgedrag van familieleden invloed op uw eigen drinkgedrag heeft? Bij de reacties op deze vraag treedt een splitsing op. Alhoewel er een aantal aangeven niet beïnvloed te worden door het drinkgedrag van familieleden is toch de meerderheid van de ondervraagden van mening dat dit wel zo is. Als belangrijkste reden van de beïnvloeding door het drinkgedrag van familieleden noemen deze ondervraagden dan ook de gezelligheidsfactor. Als wij kijken naar de reacties van de sommeliers van restaurants valt op: Tot in hoeverre zou u bereid zijn een wijn te proberen die wordt aangeraden door een persoonlijke vriend? Alle respondenten zouden ingaan op de aanbeveling van een vriend. Er zijn verscheidene redenen gegeven hiervoor, waaronder het feit dat vrienden vaak goed op de hoogte zijn van de smaak van de respondent. Ook noemen sommigen respondenten het feit dat hun vrienden over een hoge graad van wijn deskundigheid beschikken en dus betrouwbaar wijnadvies geven. Tot in hoeverre zou u bereid zijn een wijn te proberen die aangeraden wordt door een sociaal netwerk contact? Interessant genoeg zouden de meeste respondenten ingaan op het advies indien zij de betrouwbaarheid van de aanbeveling hebben bevestigd, dit geeft aan dat sociale netwerken wel degelijk invloed uitoefenen op het koopgedrag van restauranthouders. Zou u zeggen dat het drinkgedrag van familieleden invloed op uw eigen drinkgedrag heeft? Er is een zeer duidelijk verband tussen het drinkgedrag van familieleden en het eigen drinkgedrag van de respondenten. Wanneer een familielid minder drinkt geven respondenten aan dat zijzelf ook minder drinken en de wijnvoorkeur van familieleden is bij sommigen ook een belangrijke factor voor hun eigen wijnvoorkeur. Dit maakt de invloed van vrienden en familie op het drinkgedrag duidelijk. Er is overwegend sprake van de injectienaald theorie, men gaat zonder twijfel in op de aanbeveling van een vriend. Interessant genoeg is dat de sociale media ook een vergaande invloed uitoefent maar eerder in de context van de uses and gratification theorie. De overgrote meerderheid van respondenten gaf namelijk aan dat zij de betrouwbaarheid van het sociale netwerk contacten als centrale factor beschouwen in de keuze of zij wel of niet in gaan op het advies. Uiteindelijk kan gesteld worden dat als vrienden en familie via sociale media een advies zouden doen aan een van de respondenten van het onderzoek deze wordt opgevolgd. Als vrienden of familie een aanbeveling doen wordt dit zonder twijfel opgevolgd, injectienaald theorie. Als men via de sociale media een aanbeveling krijgt over wijn, wordt gekeken naar de betrouwbaarheid van degene die de aanbeveling doet. Ook gaan ze kijken tot hoeverre de aanbeveling relevant is voor zichzelf, uses en gratification theorie. Mensen laten zich in grote mate beïnvloeden door vrienden en familie en in mindere mate door sociale media. Op het moment dat de twee factoren gecombineerd worden, bijvoorbeeld een favoriete neef op facebook die een specifieke rode wijn aanraad, versterken deze elkaar. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 5

6 Betrouwbaarheid feiten van de massamedia Voor de beantwoording van deze deelvraag gebruiken wij een opsomming die vervolgens wordt toegelicht. Op deze manier krijgt men het beste zicht op de door ons gevonden resultaten. In de media berichten omtrent de gezondheidsvoordelen van rode wijn worden een aantal gezondheidsvoordelen het meest vermeld: 1. Goed voor hart en bloedvaten 2. Voorkomt long kanker 3. Voorkomt darmkanker 4. Voorkomt borstkanker 5. Verminderd kans op Alzheimer 6. Rode wijn bevat antioxidanten Er wordt veelal verwezen naar onderzoeken en deskundigen, echter is hier sprake van de drogreden beroep op autoriteit. De feiten zijn vaak niet traceerbaar,dus niet wetenschappelijk relevant, ondanks dat de artikelen vaak beweren gegrond te zijn in de wetenschap. Uit onderstaande extracten uit artikelen wordt duidelijk wat wij bedoelen (dit zijn citaten): Uit een publicatie in het wetenschappelijk tijdschrift Epidemiologie van maart 1993 blijkt dat de sterfte aan hart- en vaatziekte 35% lager is bij mannen met een consumptie van 2 tot 3 glazen alcohol per dag, en 25% lager bij mannen met een gebruik van 3 tot 5 glazen per dag. Interessant genoeg meent dit artikel dat er een gezondheidsvoordeel optreed bij alle alcohol terwijl bijvoorbeeld rum geen resveratrol of andere polyfenolen bevat Sterfte aan kanker is significant lager (20%) bij een matig gebruik van te weten 2 tot 3 glazen per dag. Boven deze hoeveelheid neemt de kans op sterfte door kanker toe. Interessant genoeg wordt in dit artikel verwezen naar alle soorten wijn terwijl slechts rode wijn in de massa media echt in verband word gebracht met restveratrol. Resveratrol veroorzaakt het afsterven van kanker cellen Wijn als medicijn tegen Altzheimer: aan twee verschillende Amerikaanse onderzoeksinstituten werden bewijzen gevonden dat de antioxidant resveratrol de ophoping van eiwitten in de hersenen tegen gaat en zo de kans op Alzheimer kan verminderen Uit onderzoek is gebleken dat het drinken van rode wijn de kans op longkanker bij rokers en ex-roker verkleint. Rokers die minstens een glas per dag drinken, hebben 60% minder kans op longkanker te krijgen dan mensen die nooit rode wijn drinken. Bij witte wijn is dit effect niet aanwezig. Wij hadden zelf verder gezocht of er wel artikelen waren die traceerbare feiten gebruikte of in ieder geval feiten die goed onderbouwt waren. Deze artikelen waren wel goed te vinden, maar dat brengt ons ook bij het hele probleem ervan. Wij zochten op eigen initiatief naar deze wetenschappelijk accurate artikelen en de gemiddelde consument die, in overeenstemming met de uses and gratification theorie, slechts bevestiging wil van zijn al bestaande opvattingen over rode wijn. Het referentiekader bepaalt trouwens ook in zeer hoge mate welke feiten er worden gevonden bij het zoeken hiernaar. Oftewel als jij voor of tegen het standpunt bent dat rode wijn goed is voor de gezondheid zal jij de neiging hebben om meer te zoeken naar feiten die overeenkomen met jouw referentiekader, dan die feiten die jouw mening tegen spreken. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 6

7 We concluderen dat de gezondheidsvoordelen van rode wijn die worden verkondigd in de media wel te verklaren zijn. Echter hangt het zeer af van het referentiekader van het individu hoe deze persoon het interpreteert. Verder zijn de vermeende gezondheidsvoordelen van rode wijn alleen wetenschappelijk te beoordelen. Je zult dan op eigen initiatief zelf moeten onderzoeken dat daar waar een artikel naar verwijst deze voordelen wel bestaan en/of relevant zijn. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 7

8 Het bloedvat Om er achter te komen hoe wijn helpt bij het gezond houden van het lichaam moeten we eerst begrijpen hoe het lichaam in elkaar zit. Rode wijn schijnt vooral goed te zijn voor het gezond houden van de bloedvaten in je lichaam. Een bloedvat bestaat uit, van binnen naar buiten, een laag epitheelcellen (genaamd endotheel), een laag glad spierweefsel en een laag bindweefsel. Aan de buitenkant van het gladde spierweefsel zitten zenuwen. Deze regelen wanneer het bloedvat zich vernauwd, dus wanneer spier zich samentrekt, dit heet vasoconstrictie. Ze regelen ook wanneer de spier zich ontspant en het bloedvat dus wijder wordt, dit heet vasodilatatie. Een voorbeeld: Als je stress hebt kan je een hoge bloeddruk krijgen, dit kan komen door de vasoconstrictie van het bloedvat wat veroorzaakt wordt door de zenuwen aan de buitenkant van het gladde spierweefsel. Het bindweefsel speelt ook een rol bij gezonde bloedvaten. De tussenstof van bindweefsel bestaat, globaal gezien, uit collageen en elastine. Collageen zorgt voor stevigheid, waar elastine zorgt voor elasticiteit. Een overmaat aan collageen kan dus zorgen voor te stugge bloedvaten, een overmaat aan elastine zorgt voor te slappe bloedvaten. Het is erg belangrijk dat de verhouding tussen deze twee stoffen goed in balans is. Als er een goede balans is zorgt dit voor een vermindering op de kans op hart- en vaatziekten, want dan zijn de bloedvaten beter bestand tegen wisselingen van de bloeddruk. Als je ouder wordt zit er meer collageen in het bindweefsel, hierdoor wordt het bloedvat stug en kan het zich minder goed aanpassen aan bloeddrukverschillen. Het endotheel is een laag die de binnenkant van de bloedvaten bekleed. Het endotheel regelt de spanning van het bloedvat. Dit doen ze doormiddel van kleine hoeveelheden stikstofmonoxide af te geven richting de gladde spiercellen, hierdoor ontspannen deze. Dit zorgt voor vasodilatatie en zo kan het bloed beter stromen. Het stikstofmonoxide is opgelost in de tussenvloeistof van het gladde spierweefsel. De afgifte van stikstofmonoxide wordt beschouwd als een van de belangrijkste bijdragen aan het gezond houden van je bloedvaten. Ook geeft het endotheel endotheline-1 af. Dit is een hormoon die zorgt voor vasoconstrictie van de bloedvatwand. Als er een overmaat van endotheline-1 wordt afgegeven door het endotheel, dan zorgt dit voor extreme vasoconstrictie. Hierdoor kan er te weinig bloed naar het betreffende bloedvat stromen en krijgt het gebied rondom dat bloedvat een tekort aan verschillende voedingstoffen, waaronder zuurstof. Een tekort aan zuurstof voor een bepaald orgaan heet ischemie en kan leiden tot orgaan falen. Iets anders wat het endotheel afgeeft is prostacycline. Dit zorgt ervoor dat de bloedplaatjes minder kleverig worden, zodat ze niet aan elkaar of de bloedvatwand gaan plakken en zo een bloedklont, trombus, laten ontstaan. Bloedplaatjes zitten in het bloedvat om te voorkomen dat je dood bloed. Als er een wond is plakken de bloedplaatjes de wond dicht zodat het bloeden stopt. Maar als de bloedplaatjes te kleverig worden kunnen ze met het endotheel gaan binden. Dit kan leiden tot een trombus. Dit kan leiden tot bloedvatvernauwing, dus een hoge bloeddruk. Daarnaast kan het propje ook nog losschieten, dit is een embolie. Dit kan in een ander deel van het vatenstelsel vast lopen en zo de bloedtoevoer van een orgaan compleet blokkeren, met bijvoorbeeld ischemie als gevolg. Het is duidelijk dat het endotheel een sleutelrol speelt in het gezond houden van de bloedvaten. Goed bloedtransport is essentieel. Het bloed transporteert namelijk alles daarheen waar het nodig is. Het brengt zuurstof naar de organen, het zorgt ervoor dat de koolstofdioxide naar je longen gaat zodat je het kan afgeven aan de buitenlucht. Het zorgt ervoor dat de voedingsstoffen uit je eten naar alle lichaamscellen worden vervoerd en de afvalstoffen van die lichaamscellen naar het uitscheidingsstelsel van het lichaam worden gebracht. Als dit allemaal niet meer goed zou werken, dan kan het lichaam niet meer goed functioneren. Het is dus belangrijk dat de bloedvaten gezond blijven. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 8

9 Positieve effecten van resveratrol Rode wijn bevat resveratrol. Uit onderzoek is gebleken dat resveratrol een aantal positieve effecten heeft. Resveratrol vermindert de kans op hart- en vaatziekten. Dit komt doordat het niveau van HDL-cholesterol ( high-density-lipoprotein ) verhoogd wordt en het niveau van de LDLcholesterol (low-density-lipoprotein) verlaagd wordt. HDL-cholesterol is de goede cholesterol en LDL-cholesterol is de slechte cholesterol. HDL-cholesterol en LDL-cholesterol zijn allebei lipoproteïnen. Lipoproteïnen dragen eiwitten en cholesterol. Toch is de één slecht en de ander goed. Dit komt omdat er verschil is in grootte, dichtheid en samenstelling. HDL- cholesterol bevat 20% cholesterol tegenover de 45% cholesterol die LDL- cholesterol bezit. HDLcholesterol bevat 50% eiwit en LDL-cholesterol daarentegen maar 25%. Een hoge concentratie HDL-cholesterol leidt tot een verminderde kans op hart- en vaatziekten terwijl een te lage concentratie HDL-cholesterol zorgt juist voor meer kans op hart-en vaatziekten. Een lage concentratie LDL-cholesterol leidt tot een verminderde kans op hart- en vaatziekten terwijl een te hoge concentratie LDL-cholesterol zorgt juist voor meer kans op hart-en vaatziekten. HDL-cholesterol wordt gemaakt in de lever. LDL-cholesterol zit grotendeels in de lever maar de overmaat wordt opgenomen in het bloed en gaat de cellen in. Deze cellen kunnen zich nestelen in de vaatwand waardoor vervetting van de vaatwand ontstaat. Door de lever wordt dan HDL-cholesterol afgegeven. HDL-cholesterol haalt het overtollige vet terug naar de lever. De concentratie HDL-cholesterol en LDL-cholesterol zijn dus van invloed op elkaar. Je lichaam heeft cholesterol nodig maar het moet wel goed in evenwicht zijn. Resveratrol kan ook helpen tegen kanker. Uit onderzoek naar kankercellen is gebleken dat kankercellen het CYP1B1- eiwit bevat. Gezond weefsel bevat geen CYP1B1-eiwit. Resveratrol en het CYP1B1-eiwit zijn op zichzelf niet gevaarlijk maar als deze twee bij elkaar komen dan vormen ze een giftige substantie. Dit zorgt voor een apoptose van de kankercel. Een apoptose is een geprogrammeerde celdood. Het substraat voor het CYP1B1-eiwit is dus resveratrol. Het CYP1B1-eiwit is aangetoond in verschillende kankercellen en verschillende lichaamsdelen. Uit onderzoek met muizen is gebleken dat resveratrol ervoor zorgt dat de gevoeligheid voor insuline toenam, de glucoseniveaus verminderden en het weefsel van het hart en de lever er gezonder uitzagen. Door dit onderzoek is er misschien een doorbraak voor de preventie en behandeling van diabetes-type 2. Er is onderzoek gedaan met twee groepen muizen. De De gezondheidsvoordelen van rode wijn 9

10 eerste groep kreeg vet voedsel zonder resveratrol en de tweede groep kreeg vet voedsel met resveratrol. De tweede groep leefde gemiddeld langer dan de eerste groep. De muizen uit de eerste groep zijn voornamelijk gestorven aan diabetestype 2. Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar de invloed van resveratrol bij dementie en alzheimer. Landen waarin het alzheimerpercentage laag is, is de inname van wijn groter, dan in landen waar het alzheimerpercentage hoger is. Of dit werkelijk een verband heeft en hoe de resveratrol dan daar invloed op heeft, wordt momenteel uitgebreid onderzocht. Resveratrol heeft een ontstekingsremmende werking. Het helpt tegen tijdelijke en chronische ontstekingen. Resveratrol kan bepalend zijn voor obesitas. Er wordt nog meer onderzoek gedaan naar de invloed van resveratrol op andere ziektes zoals onder andere ALS,MS en Parkinson. Resveratrol kan dus helpen tegen hart- en vaatziekten,kanker, diabetes, alzheimer, obestitas, ALS, MS en Parkinson. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 10

11 Negatieve effecten van wijn Wijn bevat alcohol en de alcohol zorgt voor de meeste problemen. Verschillende wijnen hebben een verschillend promillage alcohol. De hoeveelheid die je moet drinken voordat er negatieve effecten optreden zijn daarom verschillend. Stofwisseling van alcohol Zodra alcohol in het spijsverteringskanaal komt dan begint de stofwisseling van alcohol. Alcohol wordt in het lichaam afgebroken door het enzym ADH ( alcohol-deshydrogenase) en zijn co-enzym NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide).de afbraak van alcohol is een redoxreactie. Een redoxreactie is een reactie tussen moleculen en/of ionen waarbij elektronen worden uitgewisseld. Het enzym ADH bevindt zich in de lever en de maag. Alcohol wordt met ADH omgezet in acetaldehyde. Acetaldehyde is nog giftiger en gevaarlijker dan alcohol. Acetaldehyde wordt dan omgezet in azijnzuur. Het azijnzuur wordt afgebroken tot water en koolstofdioxide. In de maag wordt 20% van de alcohol opgenomen in het bloed. Bij een volle maag duurt de alcoholopname langer dan bij een lege maag. Binnen tien minuten zit de alcohol dan in je gehele lichaam, dit is bij een lege maag. De overgebleven 80% gaat naar de dunne darm. Via de darmwand gaat de alcohol het bloed in. Dit bloed gaat direct door naar de lever waar de alcohol wordt afgebroken. De lever doet over één glas alcohol één tot anderhalf uur. Dit verschilt natuurlijk per drank en alcoholpromillage. Bij meerdere glazen doet de lever er langer over om de alcohol af te breken. Het acetaldehyde blijft dus ook langer in je lichaam wat zeer gevaarlijk is. CH3CH2OH + NAD+ CH3CHO + NADH + H+ Gevolgen per lichaamsdeel Alcohol heeft een groot effect op de hersenen. Bij een kleine hoeveelheid alcohol wordt een deel van de hersenen uitgeschakeld waardoor je een plezierig gevoel krijgt maar je kan ook juist agressief worden. Je hebt minder controle. Bij teveel alcoholgebruik heeft de alcohol invloed op je geheugen. Dit is blijvende schade. Een overmatig gebruik kan er zelfs voor zorgen dat de hersenen krimpen. Door het overmatig alcoholgebruik en een tekort aan vitamine B1 heeft dat Korsakov tot gevolg. Iemand die lijdt aan het Korsakov-syndroom heeft onder andere geheugenverlies, depressies, stemmingswisselingen, paniekaanvallen enzovoort. De smaakpupillen en slijmvliezen kunnen beschadigingen oplopen bij overmatig alcoholgebruik in combinatie met een slecht eetpatroon. In de slokdarm zitten slijmvliezen, deze kunnen ontstoken raken. Alcohol lijkt de pijn van de ontsteking te verzachten maar maakt het probleem juist erger. Door de alcohol ontstaan in de slokdarm spataderen. Wanneer deze spataderen de druk niet meer aan kunnen en knappen. De alcohol tast ook het zenuwstelsel aan. Dit kan bij overmatig alcoholgebruik zichtbaar worden. Het kan ervoor zorgen dat iemand niet meer recht loopt of dat iemand zijn/haar handen hevig trillen. Het zenuwstelsel kan zelfs zo erg aangetast worden dat het een evenwichtsstoornis als gevolg heeft. Alcohol heeft ook invloed op hart- en bloedvaten. Alcohol kan leiden tot verschillende harten vaatziekten; verhoogde bloeddruk, hartritmestoornissen en hersenbloedingen. De lever zorgt voor de afbraak van alcohol. In de lever bevindt zich de meeste alcohol en dus het grootste deel giftige stoffen. Wanneer er meer alcohol binnen komt moet de lever harder werken waardoor de lever uitzet. Dit voelt de persoon als druk. In de levercellen wordt dan vet opgeslagen. Dit wordt leververvetting genoemd. Het vet blijft in de lever totdat er geen alcohol meer binnenkomt en de lever de tijd heeft om het vet af te voeren. Als de lever voor een te lange tijd te hard moet werken, gaan er op een gegeven moment levercellen kapot, waarna de lever helemaal verschrompelt. Leververvetting kan tegen worden gegaan door een aantal dagen geen alcohol te drinken na overmatig alcoholverbruik. Alcoholische De gezondheidsvoordelen van rode wijn 11

12 levercirrose kan het gevolg zijn van jaren en jaren teveel drinken. De lever is dan langdurig overbelast en ontstoken. Levercellen sterven af en de overgebleven cellen moeten daardoor harder werken. De lever kan op een gegeven moment de giftige stoffen niet meer goed omzetten en afvoeren waardoor grote hoeveelheden giftige stoffen zich verspreiden door het hele lichaam. Dit kan dodelijk zijn. De lever kan ook helemaal verschrompelen. Overmatig alcoholgebruik lijdt tot een geïrriteerde en overbelaste maag. De alcohol tast het slijmvlies aan, wat de maagwand beschermt tegen het maagzuur. Als het slijmvlies is aangetast door alcohol dan kan het maagzuur bij de maagwand komen waardoor de maagwand wordt aangetast. Overmatig alcoholgebruik lijdt dan tot een maagzweer of maagslijmvliesontsteking. De alvleesklier kan ontsteken bij overmatig alcoholgebruik. De slijmvliezen van de dunne darm kunnen ontsteken. Dit veroorzaakt onder andere diarree, buikpijn en andere darmklachten. Je nieren zorgen er normaal gesproken voor een goede vochtbalans en dat afvalstoffen worden uitgescheiden. Je scheidt net zoveel vocht uit als dat je binnen krijgt. Alcohol verstoort dit. De alcohol zorgt er voor dat je meer vocht uitscheidt dan je binnen krijgt. Hierdoor kan je uitdrogen. Je zou denken dat een drankje met alcohol dorstlessend is omdat je vocht binnenkrijgt maar het tegengestelde is waar. Je krijgt alleen nog maar meer dorst. En meestal is het zo dat je dan nog een drankje neemt met alcohol wat het proces dus alleen maar verergert. Alcohol heeft een positief effect op de seksuele beleving maar heeft een negatief effect op de geslachtsorganen. De hormoonhuishouding wordt verstoord door overmatig alcoholgebruik. Dit heeft bij mannen impotentie tot gevolg en bij vrouwen stopt het de menstruatie. Beide kan weer herstelt worden door het alcoholgebruik te stoppen. Alcohol tijdens de zwangerschap heeft ook negatieve gevolgen. Alcohol vergroot de kans op een miskraam en zorgt er ook voor dat je minder snel zwanger raakt. Kleine hoeveelheden alcohol kunnen al schadelijk zijn. De baby s hersenen ontwikkelen zich minder goed en de baby groeit minder snel. Alcohol heeft ook invloed op de borstvoeding. De baby krijgt via de borstvoeding dan ook alcohol binnen wat slecht is voor de ontwikkeling, groei en slaap van de baby. Ook maakt de moeder door de alcohol minder melk aan. Wat overmatig gebruik is, is verschillend per persoon. Verschillende factoren die hier invloed op hebben zijn: sekse, leeftijd, gewicht, alcoholpromillage en hoeveelheden. Over het algemeen wordt gezegd dat mannen maximaal twee tot drie glazen per dag wijn mogen drinken en vrouwen maximaal één tot twee glazen wijn per dag. Er wordt vanuit gegaan dat één glas 125mL bevat. Een man mag dus maximaal 375 ml per dag drinken en een vrouw 250 ml. Eén voorwaarde is wel dat je twee dagen per week niet drinkt. De conclusie hieruit is dat alcohol vele gevolgen heeft en zelfs dodelijk kan zijn. De bovengenoemde gevolgen zijn maar een deel van de gevolgen die alcohol heeft. De gezondheidsvoordelen van rode wijn 12

13 Resveratrol in wijn In wijn zitten ontzettend veel polyfenolen. Een polyfenol is een organische stof, die voor komt in planten. Het is een chemische binding tussen verschillende fenolen. Een fenol bestaat uit een benzeenring met een hydroxidegroep. In een polyfenol zitten dus vaak meerdere benzeenringen en meerdere hydroxidegroepen. Er zijn twee subgroepen te onderscheiden binnen de polyfenolen-familie. Er zijn de flavonoïden en de non-flavonoïden (zie bijlage 1,2 ). Polyfenolen zijn onstabiele moleculen. Als een wijn bijvoorbeeld te lang staat te gisten zullen de polyfenolen met elkaar binden en zo ontstaan er nieuwe grotere polyfenolen. Een bekende daarvan is tannine, deze zorgt voor een wrange smaak van de wijn, waardoor veel mensen de wijn niet lekker vinden smaken. In de media wordt veel gesproken over de polyfenol resveratrol, een non-flavonoïde. Dit is een polyfenol die goed zou zijn tegen kanker, ontstekingen en het zou de functies van het endotheel verbeteren. Het zit in iedere wijn, dus ook in witte wijn, alleen de hoeveelheid in witte wijn is minder dan in rode wijn. Resveratrol is net zoals de meeste polyfenolen een fytoalexine, dat wil zeggen dat de druif dit maakt als een soort verdedigingsmechanisme. Dit is vaak gericht tegen bacteriën en schimmels. De hoeveelheid resveratrol in een druif ligt aan hoe stressvol de omgeving voor hem was. Vaak is de schil van een druif die in een stressvolle omgeving is gegroeid ook dikker dan een schil van een druif die in een minder stressvolle omgeving is gegroeid. Bijvoorbeeld wanneer hij aan veel Uv-straling heeft blootgestaan zal er meer resveratrol in de druif zitten. Daarom zit er meer resveratrol in druiven die in warme gebieden zijn gegroeid. Ook als de druif groeit in een vochtig milieu, waar schimmel sneller groeit, zal er meer resveratrol in de druif zitten. Hierdoor bezitten verschillende wijnen een verschillend percentage aan polyfenolen. In verschillende gebieden zijn ook verschillende milieuomstandigheden, daarom dat wijnen uit verschillende gebieden ook een verschillend percentage aan resveratrol bezitten. Sommige polyfenolen functioneren als antioxidanten, resveratrol is daar een van. Een antioxidant gaat een binding aan met zuurstofradicalen, deze zuurstofradicalen zijn zeer schadelijk voor het lichaam. Er werd in onderzoeken gezegd dat antioxidanten een belangrijkere rol speelden in het gezond houden van het lichaam, maar de feiten die dit onderbouwen werden niet gemeld. Een goed voorbeeld waar de antioxidanten je lichaam helpen, is het remmen van de oxidatie van LDL-cholesterol. LDL-cholesterol is beter bekent als slecht cholesterol. Als dit LDLcholesterol wordt geoxideerd gaat het, in de bloedvatwand, makkelijk tussen de gladde spier en het endotheel zitten. Dit is de doorslaggevende oorzaak voor atheromatose, wat in de volksmond aderverkalking wordt genoemd. Atheromatose kan ook zorgen voor hart problemen. Geoxideerd LDL-cholesterol is niet zo makkelijk weg te krijgen, als het er eenmaal zit dan stimuleert het ontstekingen, waardoor de atheromatose verergert. Roger Corder heeft onderzoek gedaan naar polyfenolen in wijn. En uit zijn onderzoek blijkt dat de resveratrol in rode wijn niet kan dienen als de werkzame stof waar het lichaam zo veel profijt van heeft. In één liter wijn zit namelijk 2 mg resveratrol, daardoor is dit de polyfenol die ongeveer het minste in wijn voorkomt. Je hebt 10 à 20 mg resveratrol per liter in je bloed nodig om ervoor te zorgen dat het een positief effect heeft op je lichaam. Daarnaast heeft het ook nog een zeer lage biologische beschikbaarheid. Dit wil zeggen dat van alle resveratrol die je opdrinkt maar een klein deel door je lichaam wordt opgenomen. Je moet dus wel heel veel rode wijn De gezondheidsvoordelen van rode wijn 13