Artroscopie van de knie

Transcriptie

1 Artroscopie van de knie

2 Uw orthopedisch chirurg heeft u geadviseerd om een artroscopie van de knie te laten verrichten. In deze folder leest u meer over de mogelijkheden van een artroscopie, de voorbereiding op de operatie, de operatie zelf en de nabehandeling. De knie De knie bestaat uit drie botdelen: het bovenbeen, het onderbeen en de knieschijf. Om de knie ligt een gewrichtskapsel. Buiten dit gewrichtskapsel heeft de knie twee banden, die voor zijdelingse stabiliteit van de knie zorgen. Midden in de knie liggen de voorste en de achterste kruisband. Zij voorkomen dat het onderbeen naar voren of naar achteren verschuift. Daarnaast voorkomen de kruisbanden bepaalde draaibewegingen tussen boven- en onderbeen. In de knie bevinden zich tussen het boven- en onderbeen twee maanvormige schijfjes van zacht kraakbeen (de meniscus). Deze vangen schokken van de knie op en zorgen dat boven en onderbeen in iedere stand goed op elkaar passen. Elk botdeel is bekleed met een laag kraakbeen. Wat is artroscopie? Artroscopie betekent letterlijk in het gewricht kijken. De bedoeling van een artroscopie is om de diagnose beter te kunnen stellen en zo mogelijk direct te behandelen. Verschillende aandoeningen in de knie (zoals meniscusscheuren, losse stukjes bot of kraakbeen, kruisbandscheuren, kraakbeenbeschadiging en slijmvliesontsteking) kunnen direct gezien worden zonder de knie helemaal open te snijden. Een meniscusscheur leent zich bij uitstek voor een artroscopische behandeling. Alleen het gescheurde deel wordt verwijderd en het deel dat intact is, blijft op zijn plaats. Dit is beter voor het gewricht omdat verwijdering van de gehele meniscus op lange termijn tot slijtage (artrose) kan leiden. Soms kan een meniscusscheur gehecht worden. 2

3 Losse stukjes kraakbeen en bot kunnen ook tijdens een artroscopie worden verwijderd. Een kruisbandscheur geneest nooit spontaan en als deze eenmaal gescheurd is, dan blijft dit zo. In vele gevallen kan de ontstane instabiliteit van de knie met intensieve oefentherapie worden behandeld. Soms is echter een aparte operatie nodig. Beschadigd kraakbeen kan meestal niet worden hersteld. Enig (spontaan) herstel is mogelijk, maar gaat zeer langzaam. Bij sommige afwijkingen kan na het stellen van de diagnose tijdens dezelfde operatie meteen de behandeling volgen. Een groot voordeel van artroscopische operaties is dat het herstel over het algemeen heel vlot verloopt en dat vrijwel altijd direct na de ingreep de knie weer volledig belast mag worden. Welke verdoving? Een goede verdoving bij een operatie is belangrijk. Een artroscopie wordt meestal met plaatselijke verdoving door middel van een ruggenprik uitgevoerd. Een heel enkele keer wordt, indien nodig, gekozen voor algehele narcose. Plaatselijke verdoving kan worden gecombineerd met een slaapmiddel, waardoor u weinig of niets van de operatie merkt. Over de wijze van verdoving kunt u meer lezen in de folder Anesthesiologie van het Maasziekenhuis Pantein. Tijdens het preoperatief spreekuur ter voorbereiding op de operatie kunt u uw keuze met de anesthesioloog bespreken. Opname en verblijf in het ziekenhuis Voorbereiding De anesthesioloog vertelt u vanaf welk tijdstip vóór de operatie u nuchter moet blijven. Wij raden u ook aan gedurende 24 uur vóór uw opname geen alcohol te gebruiken en niet te roken, ook niet gedurende de dag van de operatie. Voor de operatie moet uw huid schoon zijn. Wij verzoeken u voor u naar het ziekenhuis komt te douchen of te baden, eventuele nagellak te verwijderen en geen crème of make-up te gebruiken. Tijdens de ingreep 3

4 mag u geen lenzen, piercings of sieraden dragen. U kunt wel een bril meenemen, die u tijdens de operatie kunt dragen. Heeft u de dag voor de ingreep griep of koorts? Neemt u dan contact op met uw behandelend arts via de poli Orthopedie. Deze bekijkt of het nodig is om een nieuwe afspraak te maken. Volgt u verder de instructies en voorbereidingen op, zoals afgesproken met uw behandelend arts en de anesthesioloog (zie ook de folder Anesthesiologie ). In de folder Wegwijzer bij dagopname kunt u meer lezen over de opname en de voorbereiding hierop. Medicatie De anesthesioloog vertelt u tijdens het pre-operatief spreekuur welke medicijnen u mag doorgebruiken en met welke u tijdelijk dient te stoppen. Bloedverdunners zoals clopidogrel (Plavix ), dipyridamol (Persantin ), acenocoumarol (Sintrommitis ) of fenprocoumon (Marcoumar ) moeten enkele dagen voor de operatie worden gestopt. Acetylsalicylzuur (Ascal, Acetosal ) mag u gewoon blijven gebruiken. Vervoer Na de ingreep kunt u niet zelf aan het verkeer deelnemen. Het vervoer van en naar het ziekenhuis kunt u het beste regelen met een familielid of kennis. Mocht het u niet lukken om in uw directe omgeving iemand te vinden die u wegbrengt en ophaalt, dan kunt u de dag voor de operatie een afspraak maken met een taxi. De dag van opname In het ziekenhuis meldt u zich op het afgesproken tijdstip bij de balie van de verpleegafdeling. Een verpleegkundige wijst u uw kamer en bed. Zij stelt u een aantal vragen en beantwoordt mogelijke vragen van u. Tussen de aankomst op de afdeling en de operatie moet u enige tijd wachten. Wij proberen deze tijd zo kort mogelijk te houden. U zou wat kunnen lezen of televisie kijken. Wij vragen u om de afdeling niet meer te verlaten. 4

5 De operatie De verpleegkundige komt vlak voordat de ingreep plaatsvindt bij u met een operatiejasje. Voordat u zich omkleedt, raden wij u aan nog even naar het toilet te gaan. Als u het operatiejasje aantrekt, kleedt u zich eerst helemaal uit. U mag uw onderbroek aanhouden. U trekt het jasje aan en neemt plaats in bed. Als u nog sieraden of contactlenzen draagt, doet u die nu uit. De verpleegkundige brengt u in bed naar de voorbereidingsruimte van de operatiekamer. Hier krijgt u een muts op om uw haren te bedekken. Van hieruit gaat u naar de operatiekamer waar u vanaf uw bed plaats neemt op een operatiebed. U krijgt een molton deken over u heen gelegd. Tijdens de operatie brengt de orthopeed een dun kijkertje (artroscoop) via een klein (1 cm) sneetje aan de voorkant van de knie in. Via een camera, die op de artroscoop is aangesloten, kan op een monitor de knie bekeken worden. De kijker is ook aangesloten op een licht-kabel, waardoor de binnenkant van het gewricht goed verlicht wordt. Via een aparte aan- en afvoeropening wordt het gewricht voortdurend gespoeld met een zoutwateroplossing. De arts kan een tangetje of schaartje in het gewricht brengen om de ingreep uit te voeren. De operatiesneetjes worden gehecht en afgedekt met gaas en verband. De hechtingen worden verwijderd bij de eerste controle op de poli. De ingreep duurt ongeveer een half uur. Soms is het medisch noodzakelijk om direct een grotere snee in de knie te maken omdat de gevonden aandoening niet met een artroscopie te behandelen is. De nabehandeling is dan vaak anders en langduriger. Na de operatie Via de uitslaapkamer (verkoeverkamer) gaat u weer terug naar de verpleegafdeling. Een verpleegkundige voert de wondcontrole uit en u krijgt wat te eten en te drinken. Bij pijn kunt u gerust om een pijnstillend middel vragen. Na een eenvoudige artroscopische ingreep kan ontslag naar huis dezelfde dag plaatsvinden. Adviezen voor thuis Pijnstillers zijn soms nodig. Een eenvoudige pijnstiller als paracetamol is vaak voldoende. 5

6 Op de afdeling krijgt u kort enkele fysiotherapeutisch instructies voor u met ontslag gaat. Soms is thuis fysiotherapie nodig, maar vaak is zelf oefenen voldoende. Hiermee kunt u snel na de ingreep starten. Zo kunt u bijvoorbeeld vijf maal per dag het bovenbeen in zittende houding (op tafelrand of rechte stoel) tien tot vijftien maal, vijf seconden lang stevig aanspannen. Dit kunt u tijdens de eerste week volhouden. Het buigen en strekken gaat op een tafelrand vaak gemakkelijker. Buigen van de knie mag, maar met mate. Meestal is het niet aan te raden de knie meer dan negentig graden (haaks) te buigen. Lopen mag u met mate, dus echte wandelingen kunt u de eerste twee tot drie dagen beter vermijden. Krukken zijn soms nodig tijdens de eerste dagen, maar zijn niet verplicht. Via de Thuiszorgwinkel kunt u krukken lenen. Douchen mag zodra het drukverband er af is, meestal na 2 dagen. Het moment waarop u weer kunt werken, is afhankelijk van de aard van de ingreep en het soort werk dat u doet. Over het algemeen kunt u na enkele dagen, of zodra u dat zelf verantwoord acht, uw werkzaamheden hervatten. Sporthervatting varieert ook met het type sport. Het is niet verstandig contactsporten binnen een maand te hervatten. Zwelling als reactie op activiteit is een signaal dat u het wat rustiger aan moet doen. Heeft u een dikke knie, ga dan rusten met het been omhoog, gebruik eventueel ijspakkingen. Doe rustig aan, loop op geleide van uw klachten. Pleisters mag u eventueel vervangen. Oefeningen Oefening 1 Oefening 2 De knieholte in het bed drukken door het aanspannen van de bovenbeenspieren. Het been geheel gestrekt houden ongeveer 10 cm van het bed optillen en enkele seconden vasthouden. 6

7 Oefening 3 Met de hak over het laken de voet zo ver mogelijk naar de bil toe bewegen in een rechte lijn. Complicaties Bij elke operatie kunnen complicaties optreden. Bij een artroscopie komt dit gelukkig zelden voor. Complicaties kunnen zijn: langdurige en forse zwelling, bloeding in de knie en heel zelden gewrichtsontsteking. Heel soms ontstaat een trombosebeen. Er is dan een bloedstolsel gevormd dat een ader in het been verstopt. Na genezing zijn de huidwondjes vaak nog dik. Dit komt doordat het onderliggende kapsel ook geopend is en wat langere tijd nodig heeft om te genezen. Dit duurt drie tot vier weken. Wanneer neemt u contact op met het ziekenhuis? In de volgende gevallen dient u met de behandelend arts contact op te nemen: Als de hele knie dik of rood wordt of meer pijn gaat doen, zeker als dit gepaard gaat met koorts (teken van infectie). Als u niet meer op het been kunt staan, terwijl dit tevoren goed mogelijk was. Als de kuit of voet gezwollen en pijnlijk is (teken van trombose). Wanneer zich thuis bovenstaande problemen voordoen, neem dan contact op met de poli Orthopedie, via (0485) Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met Spoedeisende Hulp op telefoonnummer (0485) Poliklinische controle De poliklinische controle vindt plaats één tot twee weken na de ingreep, op advies van uw arts. Soms is er een tweede controle nodig, als de genezing nog niet optimaal is. Relevante websites 7

8 Meer informatie of vragen Colofon Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, stelt u deze dan aan uw behandelend arts of neemt u contact op met de poli Orthopedie op telefoonnummer (0485) Uitgave van de afdeling Communicatie, i.s.m. Orthopedie. November 2015 Bestelcode Bezoekadres Dokter Kopstraat 1, 5835 DV Beugen Postadres Postbus 55, 5830 AB Boxmeer Telefoon (0485) Telefax (0485) Internet