Keuzeopdracht Cyanotypie

Transcriptie

1 klas 2 havo/atheneum , periodeboek: Breng kleur in je leven! Keuzeopdracht Cyanotypie Ontwerp en maak een R&D-kunstwerk gebruikmakende van cyanotypie en presenteer je product aan de groep *** Ontwerpopdracht LIFESTYLE & DESIGN locatie Mariënburg, Leeuwarden

2 Inleiding Je hebt gekozen voor de ontwerpopdracht cyanotypie, dat betekent dat je een een R&Dkunstwerk gaat ontwerpen gebruikmakende van de techniek cyanotypie. Cyanotypie is een vorm van fotograferen zonder camera (fotogram). Bij deze techniek wordt gebruik gemaakt van blauwkleuring door licht. Gedurende bijna een eeuw was cyanotypie de enige simpele en goedkope manier om tekeningen in meervoud te maken. De techniek werd dan ook meteen gebruikt in de industrie. Dit gebruik van cyanotypie staat bekend als blauwdruk. Met deze opdracht kom je iets meer te weten over de techniek cyanotypie. Bovendien kan je in deze opdracht je je eigen creativiteit kwijt als het gaat om het ontwerpen van cyanotypiekunststuk. Cyanotypie is dus het thema, maar waar het natuurlijk ook over gaat is het ontwerpen, het beoefenen van vaardigheden én het ontwikkelen van een onderzoekende houding. Veel plezier! Oriëntatieopdracht 1 Cyanotypie werd o.a. gebruikt voor het afdrukken van bouwplannen. Je spreekt dan van een blauwdruk. Onderzoek een aantal aspecten uit over blauwdruk: - Wanneer en door wie is het ontdekt? - Wat is precies een blauwdruk? - Waarvoor werd het gebruikt? Geef een aantal voorbeelden. Aandachtspunten: - Maak een taakverdeling: wie doet wat? - Wissel in je groepje onderling websites uit die bruikbaar zijn. - Zorg voor een goede bronvermelding! Aan hebben we niet zoveel, evenals Knip de volledige website uit de browserbalk en plak deze in je lijst van bronvermeldingen. - Maak gebruik van verschillende websites. Trek conclusies als je diverse keren dezelfde informatie krijgt, maar geef ook aan waar de websites verschillen in hun uitleg. - Wees kritisch in je informatieverwerving! Blijf niet hangen bij één website waarvan je denkt dat die betrouwbaar is. Of betreft de website een werkstuk van een kind van 8? Kijk dan ook vooral even verder - Ook nu weer geldt dat ieder groepslid alle informatie moet hebben, het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Opdracht blauwdruk maken 2 Jij gaat nu zelf een blauwdruk maken. In dit boekje vind je het voorschrift (voorschrift blauwdruk maken) om dat te doen.

3 Het proces gebruikt twee chemicaliën: - kaliumijzer(iii)oxalaattrihydraat en - kaliumijzer(iii)hexacyanide Het resultaat is dat als een mengsel van deze twee stoffen wordt blootgesteld aan sterk licht, het verandert in Pruisisch blauw. Wanneer de chemische middelen zijn weggespoeld met water blijft er een stabiele en kenmerkende blauwe kleur achter, waarbij de niet belichte delen wit blijven, en dus de afbeelding in witte lijnen is weergegeven. Neem voordat je begint nog eens zorgvuldig de veiligheidsregels door. En vergeet niet je logboek bij te houden. Oriëntatieopdracht 3 Cyanotypie is op vele manieren te verwerken in een kunstwerk. Zoek op internet voorbeelden van de toepassing van cyanotypie in de kunstwereld. Maak hiervan een collage. Ontwerpopdracht 4 Bij het ontwerpen is het verstandig als je eerst nadenkt over wat voor kunststuk je wilt maken, hoe je de cyanotypie-techniek wilt gebruiken en welke patronen of mooi vindt. Bij een ontwerpopdracht maak je gebruik van de ontwerpcyclus. De ontwerpcyclus bestaat uit verschillende stappen:

4 In deze opdracht ga je: - Je programma van eisen opstellen: aan welke voorwaarden moet jouw ontwerp voldoen? - Deeluitwerkingen bedenken - Een ontwerpvoorstel formuleren Opdracht cyanotypieontwerp maken 5 Je gaat nu je eigen cyanotypieontwerp maken Je kan hiervoor hetzelfde voorschrift gebruiken. Er zijn misschien wat aanpassingen nodig, overleg dit met de docent of de TOA. Opdracht presentatie maken 6 Maak een presentatie voor de groep.

5 Voorschrift blauwdruk maken

6 nodig: - spuitfles gedemineralisseerd water - 0,4 g kaliumijzer(iii)oxalaattrihydraat (K 3 Fe(C 2 O 4 ) 3 3H 2 O) - zonlicht of UV-lamp - 0,1 M kaliumijzer(iii)hexacyanide-oplossing (K 3 Fe(CN) 6 -oplossing) - glazen roerstaaf ml bekerglas - pasteurpipetje - 25 ml maatcilinder - spatel - 2 petrischaaltjes - pincet - (platte) voorwerpen met contour - föhn - filtreerpapiertjes (passend in de petrischaaltjes) voorschrift blauwdruk maken - maak je eigen foto s voor verslaglegging - Doe 0,4 g kaliumijzer(iii)oxalaattrihydraat in een 100 ml bekerglas - Schenk in het bekerglas 25 ml gedemineraliseerd water, zwenk of roer tot alle vaste stof is opgelost - Schenk 10 ml van deze oplossing in een petrischaaltje - Voeg 2 ml toe van de kaliumijzer(iii)hexacyanide-oplossing, roer met de roerstaaf even door - Hanteer en bewaar deze oplossing alleen nog in gedempt licht!!! - Leg een filtreerpapiertje in het petrischaaltje met de oplossing - Haal het er met de pincet weer uit zodra het volledig doordrenkt is en leg het in een droog petrischaaltje - Droog het doordrenkte filtreerpapiertje met een föhn - Leg een voorwerp met contour (of een sheet met een tekening of stukje tekst) op je droge papiertje en plaats het geheel gedurende 10 minuten in het zonlicht of onder een UV-lamp - Spoel (in gedempt licht) het papiertje uit onder de kraan en droog het met de föhn