Hierbij doen wij u het ontwerpjaarverslag en -jaarrekening over het jaar 2011 toekomen.

Transcriptie

1 Aan Burgemeester en Wethouders van de gemeente Waterland Postbus 1000 BaanStede Postbus AK Purmerend T (0299) F (0299) E lnfo@baanstede.nl I Gemeente Waterland 2 5 APR BA MONNICKENDAM GESCAND Afdeling: Bestuurssecretariaat Datum: 19 april 2012 Bezoekadres: Einsteinstraat 103, 1446 VE Purmerend Onze referentie: Jaarstukken 2011 Onderwerp: Ontwerpjaarverslag en -jaarrekening Geacht college, Hierbij doen wij u het ontwerpjaarverslag en -jaarrekening over het jaar 2011 toekomen. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 41, lid 2 van de Gemeenschappelijke Regeling inzake het Werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland kan de Raad van uw gemeente binnen zes weken na dagtekening van deze kennisgeving ons bestuur van zijn commentaar met betrekking tot dit ontwerp doen blijken. Namens het dagelijks bestuur van het Werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland Bijlage: - Samenvatting jaarstukken BTW-nummer: NL B01 KvK-nummer: Amsterdam

2 BaanStede Samenvatting Jaarstukken 2011 Met de bedoeling zo transparant mogelijk te rapporteren, zijn de jaarstukken van Baanstede over 2011 wel uitvoerig geworden. Om de belangrijkste thema's snel te kunnen vinden, is deze samenvatting gemaakt: In het hoofdstuk 'Algemeen' staat veel over de Wet Werken Naar Vermogen (WWNV), de bezuinigingen op het WSW-budget en de gevolgen daarvan. Het gaat dan om de formatiereductie van het ambtelijk personeel, en de reorganisaties in de bedrijfsvoering (pagina's 3 en 4 en pagina 16). Op de programmarekening en de toelichting daar op staan de financiële effecten ervan, pagina's 48, 50 en 51. Het gaat hier om frictiekosten die als herstructureringskosten aangemerkt kunnen worden. Alsdan volgt in de toekomst dekking vanuit het herstructureringsfonds; Als voorbode op de invoering van de WWNV heeft het bestuur het besluit genomen geen WSW-dienstverbanden voor onbepaalde tijd meer aan te gaan. Het gevolg was wel een minder goed sluitende realisatie op de taakstelling, d.w.z. een minder optimale benutting van het budget voor 2011 (pagina 8 en 15); In 2011 is er een grote WSW-instroom vanaf de wachtlijst gerealiseerd. De WSWtaakstelling (plaatsingsruimte) t.o.v was nl. fors hoger. Op de pagina's 10 en 11 staat meer informatie; Een belangrijke oorzaak in de tegenvallende omzet van 2011 lag in de sterke terugval in re-integratietrajecten voor andere doelgroepen (t.o.v. begroot), zie pagina 9. Op pagina 23 staat een nadere toelichting op de activiteiten van het betreffende bedrijfsonderdeel (de 'Regie-unit'). Op de programmarekening en de toelichting daarop staan de financiële effecten ervan, pagina's 45 en 46. In 2011 nam het bestuur het besluit om het eigen vermogen van Baanstede af te bouwen en te benutten ter matiging van de gemeentelijke bijdragen over 2011 en Als gevolg daarvan moesten ter vervanging van het afnemende eigen vermogen voor de financiering van de bedrijfsactiviteiten een 2-tal nieuwe leningen bij de BNG worden aangetrokken; De bedrijfsonderdelen 'Assemblage&Verpakken' (Beschut werken) en 'Druk, copy en post' hebben in 2011 een goede omzet (beter dan begroot) gerealiseerd ; Baanstede kampt met een groot negatief subsidieresultaat; dat is het verschil tussen het ontvangen WSW-subsidie en de WSW-loonkosten. Door de bezuinigingen op het subsidie (voor 2011 bijna 5%) in combinatie met loonstijgingen, wordt het tekort steeds groter (pagina 46, 47 en 48); Het resultaat vóór bestemming over 2011 is iets slechter dan begroot, pagina 34. De enorme tegenvaller in de omzet is gecompenseerd door voordelen op de ambtelijke salariskosten, de overige personeelskosten en de externe dienstverlening, zie pagina 44 voor een specificatie. Het tekort wordt voor 50% gedragen door het eigen vermogen van Baanstede, voor de rest wordt een aanvullende bijdrage bij de gemeenten gedeclareerd; De bijlage bevat een overzicht van omzetten van de deelnemende gemeenten. Het is belangrijk dat gemeenten naar rato van het aantal WSW-geplaatsten ook passend werk gunnen.

3 Jaarstukken 2011 periode 1 januari 2011 t/m 31 december 2011 Werkvoorzieningschap Zaanstreek-Waterland BaanStede Denkt mee. Werkt mee.

4 Inhoud Jaarverslag 2011 Programmaverantwoording: Algemeen 1 Sociaal 10 Bedrijfsvoering 22 Paragrafen 26 Jaarrekening 2011 Balans per 31 december Programmarekening Kasstroomoverzicht Waarderingsgrondslagen 36 Toelichting balans 38 Toelichting programmarekening 44 Gemeentelijke bijdragen SiSa-bijlage, verantwoordingsinformatie WSW 55 Controleverklaring Bijlage, Omzetten deelnemende gemeenten

5 Algemee Jaarverslag 2011 Algemeen Bestuur De uitvoering van de WSW is in het werkgebied van Baanstede georganiseerd via de Gemeenschappelijk Regeling Zaanstreek-Waterland, opgericht per 1 januari De Gemeenschappelijke Regeling wordt gevormd door 9 gemeenten. Elke gemeente levert één lid voor het Algemeen Bestuur (AB). De 5 grootste deelnemers (in aantal geplaatste WSW-FTE's) leveren de leden van het Dagelijks Bestuur (DB). Bestuurlijk stonden dit jaar vanzelfsprekend de overheidsingrepen op de WSW volop in de aandacht. Het betrof dan niet alleen de forse budgettaire bezuinigingen, maar ook de verwachtingen rond de aangekondigde wet 'Werken naar Vermogen' (WNV). Het DB heeft dit jaar vergaderd op respectievelijk op 2 februari, 9 maart, 12 april (ingelast), 7 september en 26 oktober. Het AB heeft vergaderd op 20 april, 6 juli, 28 september en 14 december. In de vergadering van 6 juli zijn de jaarstukken over 2010 vastgesteld, alsmede de begroting Daarnaast werden discussies gevoerd over het weerstandsvermogen van Baanstede en enkele theoretische notities. De voorstellen in deze notities moeten vooral in het licht van de financiële problematiek gezien worden. Vanzelfsprekend worden de genomen besluiten verder toegelicht in de relevante paragrafen, dan wel de begroting voor Voorbereidingen Wet Werken Naar Vermogen De wet Werken naar Vermogen heeft niet alleen betrekking op de uitvoering van de WSW, maar raakt een bredere doelgroep die in het zorgkader van de gemeenten vallen of zullen komen. Om die reden is ook de voorbereiding breder opgepakt. In het najaar van 2011 is daartoe een projectgroep opgericht; de projectgroep heeft in samenwerking met Ernst&Young een rapport uitgebracht met een aantal mogelijke toekomstscenario's. De groep bestond uit beleidsambtenaren van de deelnemende gemeenten en Baanstede. De externe ondersteuning werd tot 1 januari 2012 verzorgd door Ernst&Young, daarna door een ingehuurde projectleider. Op 30 november 2011 is een conferentie gehouden met als deelnemers de wethouders van de 9 gemeenten ondersteund door hun beleidsambtenaren en enkele ambtenaren van Baanstede. In deze conferentie is het rapport van Ernst&Young de leidraad geweest en werden de vijf denkrichtingen besproken, incl. een globaal financieel perspectief. Bij het schrijven van deze tekst was er nog geen definitieve keuze gemaakt. pagina 1

6 Algemeen Het bestuur bestond in 2011 uit: Gemeente DB/AB Beemster dhr. J.R.P.L. Dings AB Edam-Volendam dhr. T.G.C. Luyckx DB+AB Landsmeer dhr. MJ. Prins AB Oostzaan dhr. E.J. Taams AB Purmerend dhr. B. Daan (voorzitter) DB+AB Waterland dhr. B.G. Schalkwijk DB+AB Wormerland mevr. 3.M.E. de Groot DB+AB Zaanstad mevr. B. Visser (vicevoorzitter) DB+AB Zeevang mevr. E.M. de Koekkoek (tot 6 juli) AB Zeevang dhr. M.W.F. Habold (vanaf 6 juli) AB Baanstede organisatie Algemeen Het jaar 2011 werd voor Baanstede vooral gekenmerkt uitwerkingen van de overheidsbezuinigingen. De voor 2010 niet-geïndexeerde en voor 2011 zelfs verlaagde WSW-subsidie in combinatie met stijgende loonkosten, trekt een zware wissel op de financiële huishouding van Baanstede. In het najaar van 2010 was dit al bekend en ook dat dit niet zonder consequenties kon blijven. Later werden daar verwachtingen over de wet 'Werken naar vermogen' aan toegevoegd. Hierop vooruitlopend waren daarom al scenario's in het bestuur behandeld. Vooralsnog was gekozen voor een 'tussenscenario' waarin 2 andere uitersten ('sterfhuis' en 'volle kracht vooruit') op de wat langere termijn toch optioneel bleven. Recentere ontwikkelingen maken het noodzakelijk deze scenario's te herijken en daarna verder uit te werken. Het is ook duidelijk dat de scenario's een volledig commitment van de 9 gemeenten vereisen, hetzij in de vorm van het dragen van exploitatietekorten, dan wel in de vorm van het gunnen van zoveel mogelijk werk, zowel traditioneel als in de vorm van n iet-s W-trajecten. De groei in de jaren 2009 en 2010, waarmee enkele gemeenten Baanstede betrokken in hun arbeidsmarktbeleid voor participatie, activering, socialisering en arbeidsmarktreintegratie van andere doelgroepen, is volledig omgeslagen. Het aantal personen uit niet- SW-doelgroepen is in 2011 fors gedaald. Vanzelfsprekend bleef ook de hieraan gekoppelde omzet sterk achter. De begrote omzet uit diensten en leveringen kwam eveneens onder druk te staan omdat ook het aantal intern geplaatste niet-sw-cliënten daalde. Daarnaast speelde in 2011 de ontwikkeling rond de gewenste eenduidige regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt, de wet Werken naar Vermogen (WWNV). In 2011 verscheen o.m. de Hoofdlijnennotitie, met daarin de eerste indicaties over de kansen en bedreigingen voor gemeenten. De verwachte ingangsdatum is 1 januari In 2011 is een proces gestart waarin de gemeenten een studie hebben gemaakt van de consequenties en de mogelijkheden van deze wetgeving, waarover elders meer. pagina 2

7 Algemeen Naast bovenstaande aandachtspunten kenmerkt 2011 zich nog door: De terugtreding wegens vroegpensioen van dhr. H. Bokhorst als Algemeen directeur en de aanstelling van diens opvolger, dhr. F. Verheul; De opdracht aan de nieuwe directeur met als kernpunten de begroting te realiseren en het gekozen scenario uit te voeren, voorbereidingen te treffen voor de invoering van de WWNV en voorstellen te doen om de tekorten terug te dringen; Het vertrek van de manager van de Regie-unit en de aanstelling van haar interim vervangster; De gereedkoming van de verbouwing van de voormalige drukkerij tot kantoor- en instructieruimten en de eraan gekoppelde terugverhuizing van medewerkers van directie en stafdiensten van de Voltastraat naar de Einsteinstraat; De realisatie van een ambtelijke formatiereductie van 11,5 FTE (ca. 13% van de totale ambtelijke formatie) per 1 januari 2012; Diverse activiteiten gericht op externe communicatie, zoals de aanpassing van huisstijl en het logo, en de voorbereidingen op de grote Baanstede-netwerkdag in 2012; Omvorming 'Startbaan' in 'DnA' ('Direct Naar Arbeid') en de opening van de DnA-afdeling in Wormerveer; De opening van het 'fietsenpakhuis' in Zaandam; De herhuisvesting van Groen Purmerend en de schildersgroep. Baanstede gaat er vanuit dat deze jaarstukken, naast de begroting en andere rapportages, bijdraagt aan de transparantie van de activiteiten en resultaten van het werkvoorzieningsschap. Bezuinigingen en de effecten ervan op de organisatie De overheid heeft over de belangrijkste aspecten van de WWNV gecommuniceerd via een zgn. 'Hoofdlijnennotitie'. Een belangrijk onderwerp hierin is de bescherming van bestaande (CAO-)rechten van personen die op 15 mei 2011 een SW-dienstverband of indicatie hadden. Bij de invoering van de WWNV per 2013 zal dit een grote invloed op de bedrijfsvoering hebben. De loonkosten zullen immers doorstijgen bij sterk verlaagde subsidies. Om het aantal WSW-dienstverbanden voor onbepaalde tijd te beperken, is in september door het bestuur besloten personen met een tijdelijk SW-dienstverband na een maximale duur terug te plaatsen op de WSW-wachtlijst. Naast de volumebeperking is ook de verlaging van het WSW-subsidiebedrag per SE een bron van grote financiële zorgen. Er zijn helaas slechts maatregelen denkbaar die hiervoor tot beperkte hoogte compensatie kunnen bieden. De belangrijkste hier relevante component was de reductie van de ambtelijke formatie met 11,5 FTE, welke in de loop van 2011 gerealiseerd is. Volgens de begroting zouden een aantal personen eerder gebruik maken van de regeling voor vervroegd uittreden (FPU), tijdelijke dienstverbanden met personen beëindigd worden en boventalligen ontslagen. De in 2011 bereikte resultaten vertonen een afwijkend beeld. Aan 4 personen werd een 'FPU-regeling' aangeboden; er is helaas door niemand gebruik van gemaakt. Om de geplande reductie toch te realiseren, zijn andere formatieplaatsen vervallen. Het gaat hier m.n. om opheffing van de Facilitaire Dienst en enkele individuele plaatsen op andere stafafdelingen. Dit heeft een anders dan gewenste resterende bezetting tot gevolg gehad alsmede hogere frictiekosten. pagina 3

8 Algemeen De daarvoor in aanmerking komende tijdelijke ambtelijke dienstverbanden zijn in 2011 beëindigd. Iets meer en sneller dan verwacht vonden de betrokkenen een andere werkgever, waardoor het risico op een WW-claim van het UWV geringer werd. Mede door de ongunstige berichtgevingen heeft een enkele andere ambtenaar het besluit genomen Baanstede te verlaten. Om maximale flexibiliteit in de ambtelijke bezetting te behouden, worden vacatures hoofdzakelijk via externe dienstverlening vervuld. Op korte termijn is dit door de hogere tarieven financieel minder aantrekkelijk, maar voor de langere termijn onder de huidige omstandigheden toch de betere oplossing. Er bestaat dan immers geen risico op een WWclaim van het UWV. In het najaar werd voor de boventalligen een Sociaal plan opgesteld, afgeleid van dat van de gemeente Zaanstad. Na raadpleging van de OR en de vakbonden is dit plan in werking getreden. Bij het schrijven van deze tekst zijn de boventalligen op non-actief gesteld. Voor één persoon is alsnog een regeling getroffen, voor de anderen wordt via outplacement naar een oplossing gezocht. Het gevolg van deze ontwikkelingen was dat per ultimo 2011 kwantitatief wel de gewenste reductie is bereikt. Het moge duidelijk zijn dat de samenstelling van de resterende ambtelijke bezetting kwalitatief niet aansluit op de planning en de behoefte. Financiering en verantwoording Baanstede beheert het WSW-budget en taakstelling van de 9 deelnemende gemeenten: zij dragen de subsidie volledig over aan Baanstede en Baanstede draagt een relevant deel over aan SW-bedrijven die WSW-dienstverbanden realiseerden voor inwoners van die gemeenten. Baanstede legt echter geen verantwoording af voor WSW-dienstverbanden die door andere SW-bedrijven worden gerealiseerd. De WSW-afrekeningen over 2010 en de subsidiestromen (via bevoorschotting vanuit de gemeenten) zijn tijdig en correct verlopen. Door centraal beheer van taakstellingen kan er beter invulling gegeven worden aan de sociale doelstelling en wordt de vereiste kennis gecentraliseerd. Dit is gewenst omdat de bewaking van de taakstelling per gemeente gecompliceerd is: zo is bijv. de overdracht meestal met een vertraging van max. 2 jaar gebonden aan de oorspronkelijke woongemeente van de geplaatste SW-geïndiceerden. Verzoeken tot subsidieoverdracht moeten dus aan de (voormalige) woongemeenten gericht worden; voor Baanstede zijn dat inmiddels meer dan 10 'buitengemeenten'. Vooral verhuizingen van SW-geïndiceerden van andere gemeenten leiden soms tot discussie. Iets dergelijks geldt ook voor mutaties in SW-dienstverbanden bij andere SW-bedrijven. Ook ontstaan er interpretatieverschillen over de begrippen 'warme overdracht', 'woongemeente' en 'subsidiegemeente' in combinatie met mutaties daarin op de peildatum. Steeds meer SW-bedrijven nemen in deze harde standpunten in. In 2011 werd voor het eerst door 'Openbare lichamen', rechtspersonen die zijn ingesteld op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (zoals Baanstede), de uitvoering van de WSW via SiSa rechtstreeks verantwoord. Voor de indicatoren hoefde de gemeente dus zelf niets te rapporteren. Na het afronden van de dossiercontroles en het opstellen van de WSWverantwoordingsinformatie over 2011, is het overzicht met de prestatie-indicatoren opgesteld. Deze is als bijlage bij de jaarrekening opgenomen. pagina 4

9 Algemeen Het programma Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dienen verantwoordingsstukken inzicht te geven in de kosten en opbrengsten per programma. In de stukken geeft men daartoe aan wat de organisatie heeft bereikt, welke activiteiten daarvoor nodig zijn geweest en welke financiële stromen dit opleverde. Baanstede voert activiteiten t.b.v. doelgroepen met een afstand tot de arbeidsmarkt uit. Het gaat in hoofdlijnen om: De uitvoering van de WSW via het Werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland ('Baanstede'), een openbaar lichaam o.b.v. een Gemeenschappelijke Regeling); Arbeidsparticipatie en re-integratie van niet-sw doelgroepen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het eventuele werkgeverschap van deze groepen is belegd bij de stichting 'Regiobaan'. Deze jaarstukken omvatten o.m. de 'programmarekening' van de activiteiten die uitgevoerd worden door Baanstede. De activiteiten van de stichting Regiobaan worden wel in samenhang met en onder regie van Baanstede geoptimaliseerd, maar er worden separaat jaarstukken voor opgesteld. Consolidatie is niet toegestaan. De Sociale Werkvoorziening via de Gemeenschappelijke Regeling De uitvoering van de SW behelst aangepaste werkgelegenheid te scheppen voor mensen die, hoewel zij tot werken in staat zijn, als gevolg van lichamelijke, psychische of verstandelijke beperkingen, er niet in slagen werk te vinden op de reguliere arbeidsmarkt. De wet bepaalt tevens dat de aangepaste werkgelegenheid gericht dient te zijn op het behouden dan wel het bevorderen van de arbeidsbekwaamheid van de werknemer mede met het oog op het kunnen gaan verrichten van arbeid onder normale omstandigheden. Personen die hiervoor in aanmerking willen komen, moeten woonachtig zijn in Nederland, jonger zijn dan 65 jaar en als werkzoekende ingeschreven staan. Betrokkene moet in staat zijn een minimumprestatie te leveren van 15% van een normale arbeidsprestatie, minimaal één uur aaneengesloten kunnen werken en de begeleidingstijd moet gelimiteerd zijn tot ca. 15% van de te werken arbeidstijd. pagina 5

10 Algemeen Typering Baanstede Jaarlijks laat Cedris, de brancheorganisatie, een bedrijfsvergelijkend onderzoek onder haar leden uitvoeren. De resultaten van het onderzoek over 2010 kwamen in 2011 beschikbaar. Een analyse hiervan leverde de volgende aandachtspunten op: Omgeving Onze regio kent 3,0 WSW-gesubsidieerden per 1000 inwoners (2009: 3,2). Landelijk is dat 4,5 per 1000 inwoners (2009: 5). Het aantal WSW-gesubsidieerden per 1000 inwoners is in onze regio dus laag en de oorzaak van een relatief laag aandeel in de landelijke WSW-taakstelling; Medewerkers Van de SW-medewerkers bij Baanstede behoort nog een hoog percentage tot.de 'oude doelgroep' (geïndiceerd vóór 1998), hoger dan het landelijke beeld. De WSW-medewerkers bij Baanstede zijn ook gemiddeld iets ouder dan landelijk. Baanstede heeft dus meer SW-ers met oude rechten die niet geherindiceerd worden, niet tot de categorie 'Ernstig' kunnen behoren (hetgeen tot relatief minder subsidie leidt), maar vaker wel een sleutelfunctie bezetten en dus een hoger loon hebben. Baanstede heeft weinig professionals (ambtelijk personeel): dat werd in 2010 nog steeds met veel SW-sleutelmedewerkers gecompenseerd. De professionals zijn daardoor echter weer wel relatief'duur': de SW-sleutelmedewerkers bezetten vooral de sleutelfuncties in de lagere loonschalen. De ongesubsidieerde professionals komen daardoor hoofdzakelijk in de hogere loonschalen voor; Werkladder Werk en gemeenten Loonkosten De verdeling op de WSW-werkladder geeft voor Baanstede een gunstig beeld: het percentage extern geplaatsten is hoog; Baanstede krijgt relatief veel traditioneel werk van de gemeenten, maar er wordt weinig of geen Deta/BW bij diezelfde gemeenten gerealiseerd; De gemiddelde WSW-loonkosten zijn bij Baanstede hoog. Over de hele groep met een intern WSW-dienstverband betekent dit momenteel jaarlijks een groot financieel nadeel in de vorm van een negatief subsidieresultaat. Matrix targets In 2011 is via het ambtelijk vooroverleg gesproken over de matrix van targets in het kader van de gemeentelijke regievoering op de WSW. De eerder gebruikte matrix omvatte o.m. doelstellingen omtrent de realisatie van de WSW-taakstelling, het ziekteverzuim, en de aantallen te realiseren leer/werkplekdagen voor personen uit niet- SW doelgroepen. Er werd per kwartaal separaat op gerapporteerd. Het bestuur heeft besloten om een enigszins gewijzigde set van kengetallen op te nemen in de standaardrapportages van Baanstede. Dat is gerealiseerd. pagina 6

11 Algemeen WSW-taakstelling De uitvoering van de WSW wordt grotendeels aangestuurd door het ministerie van SZW via de 'taakstelling'. Het ministerie stelt jaarlijks budget beschikbaar ter financiering van de uitvoering van de WSW. Dit budget wordt per gemeente uitgedrukt in een aantal SE's (Standaard Eenheden) en met een bedrag per SE vertaald in een maximum jaarsubsidie. In veel gevallen is de uitvoering van de WSW door gemeenten via een samenwerkingsverband overgedragen aan een andere rechtspersoon, zo ook aan Baanstede. Baanstede realiseert ook SW-werkplekken voor inwoners van andere, niet deelnemende gemeenten Op dezelfde manier realiseren andere SW-bedrijven ook SWwerkplekken voor inwoners van de 9 gemeenten die deelnemen in Baanstede. Het gemiddeld aantal te realiseren SE's voor 2011 is eind 2010 bekendgemaakt. Het gaat voor de deelnemende gemeenten om deze aantallen: Taakstelling oorspronkelijk na uitruil Beemster 16,22 18,22 Edam-Volendam 92,23 90,23 Landsmeer 8,75 8,75 Oostzaan 15,31 12,81 Purmerend 313,32 311,32 Waterland 23,33 26,83 Wormerland 26,25 21,75 Zaanstad 470,98 474,98 Zeevang 10,39 11,89 Totaal 976,78 976,78 Hierop moet het aantal te realiseren plaatsingen van inwoners uit de deelnemende gemeenten door andere SW-bedrijven (destijds begroot op 75,00 SE, werkelijk 63,35 SE) en de plaatsingen bij Baanstede van inwoners van andere gemeenten (begroot op 20,00 SE, werkelijk 15,41 SE) gecorrigeerd worden. De per saldo te realiseren bezetting bij Baanstede is nacalculatorisch te berekenen op 928,84 SE. Hiervan was subsidiabel 925,98 SE. Dit was begroot op 921,78 SE, een onbegroot voordelig subsidieverschil van 4,20 SE (een bedrag van ). Vanzelfsprekend staan hier ook extra loonkosten tegenover. De aantallen SW-werkplekken die andere SW-bedrijven voor inwoners van 'onze' deelnemende gemeenten realiseren, zijn een bron van onzekerheid, alsmede de tijdigheid van de informatievoorziening. Dit verstoort daarmee de mogelijkheid om nauwkeurig op de taakstelling te sturen, terwijl realisatie op taakstelling per gemeente juist een belangrijke doelstelling is. In augustus heeft Baanstede o.b.v. de realisaties van het eerste halfjaar en prognoses van de bezetting per gemeente, via intergemeentelijke overdracht van taakstelling, aangestuurd op optimale invulling van de taakstelling van de deelnemende gemeenten. De gemeenten hebben Baanstede gemachtigd dit zelfstandig uit te voeren. De taakstelling voor 2011 was fors hoger dan die over De eindstand van 2010 was dan ook ver onder het voor 2011 te realiseren niveau. In de eerste 9 maanden van dit jaar zijn daarom maandelijks enkele tientallen nieuwe SW-dienstverbanden gerealiseerd, met als doel op het gewenste niveau als jaargemiddelde te komen. pagina 7

12 Sociaal In deze tabel zijn verwerkt de dienstverbanden in het kader van Begeleid Werken, de dienstverbanden die andere SW-bedrijven realiseren voor inwoners van deelnemende gemeenten en de dienstverbanden die Baanstede realiseert voor niet-deelnemende gemeenten. In genoemde realisatie zijn niet opgenomen de personen die niet subsidiabel zijn, i.v.m. formele vereisten, zoals bijv. detentie of een ongeldige indicatie. Het natuurlijk verloop was dit jaar hoger dan geprognosticeerd. Dit had tot gevolg dat er gedurende meer maanden een hoge instroom nodig was. Medio 2011 was het de verwachting over 2011 uit te komen op een kleine overreaiisatie op de collectieve taakstelling met evenwel per gemeente afwijkingen naar zowel onder- als overreaiisatie. Om toch tot een nauwkeuriger realisatie per gemeente te komen, is dit onderling gecompenseerd door intergemeentelijke uitruil van taakstelling. Hierdoor dragen gemeenten die anders zouden onderrealiseren taakstelling over aan gemeenten in een situatie van overreaiisatie. Dit is een projectie voor 2011: Verloop WSW 2011 Realisatie per maand Financieringsruimte 955 -H A/oortschriidend gemiddelde 945 i i 915 as 905 r i ft OS 5^ De stand van zaken m.b.t. de prognose op de realisatie van de WSW-taakstelling luidde destijds: Gemeente verwachting vóór uitruil SE SE uitruil na uitruil Beemster overreaiisatie 1,41-1,00 0,41- Edam-Volendam onderrealisatie 1,04 1,50-0,46- Landsmeer overreaiisatie 0,28-0,28- Oostzaan onderrealisatie 2,33 2,50-0,17- Purmerend onderrealisatie 1,58 2,00-0,42- Waterland overreaiisatie 3,68-3,50 0,18- Wormerland onderrealisatie 5,50 6,00-0,50- Zaanstad overreaiisatie 6,21-6,00 0,21- Zeevang overreaiisatie 1,64-1,50 0,14- Per saldo 2, ,76- Door de uitruil zouden alle gemeenten in een situatie van een beperkte overreaiisatie komen. Terugbetalen (bij onderrealisatie) is voor de individuele gemeente weliswaar budgetneutraal maar sociaal ongewenst. Binnen optimale solidariteit in het Openbaar Lichaam levert uitruil indirect en/of op termijn voor die gemeenten ook financieel voordeel op omdat de totale subsidiederving geringer zal zijn. Bij overreaiisatie moet immers een andere vorm van financiering gevonden worden. pagina 14

13 Sociaal O.b.v. de toen bekende gegevens en prognoses is de uitruil uitgevoerd. Een negatief getal is taakstelling afstaan, een positief getal is taakstelling ontvangen. Uitruil leidt ook tot een verlegging van de geldstromen. In september nam het bestuur het besluit geen SW-dienstverbanden voor onbepaalde tijd meer te laten ontstaan. Een aantal SW-geïndiceerden met een intern en tijdelijk dienstverband moesten derhalve op de wachtlijst teruggeplaatst worden. De WSWrealisatie onderging hierdoor onvoorziene en niet meer corrigeerbare effecten. Als gevolg hiervan ontstonden bij enkele gemeenten toch onderrealisaties. De uiteindelijke gerealiseerde standen per gemeente zijn: Gemeente SE Beemster 0,38 overrealisatie Edam-Volendam 0,51 overrealisatie Landsmeer 0,58 overrealisatie Oostzaan 0,22 overrealisatie Purmerend 0,86- onderrealisatie Waterland 0,61 overrealisatie Wormerland 0,15- onderrealisatie Zaanstad 1,85- onderrealisatie Zeevang 0,01- onderrealisatie 0,57- Uitstroom In de WSW-verantwoordingsinfo over 2011 staat onder indicator B de uitstroom opgenomen. Onder uitstroom wordt verstaan het einde van het WSW-dienstverband bij Baanstede. Mutaties van en naar Begeleid Werken zitten hier dus niet in, want beide vormen dienstverbanden vallen onder de WSW. De meestvoorkomende oorzaken van uitstroom zijn (vroeg)pensioen en 2 jaar ziekte, intrekking van de indicatie of ondergrens. Dit jaar stroomden er veel personen direct vanaf de wachtlijst de SW in, dus zonder 'filterwerking' van de pré-sw-regeling. In veel gevallen blijkt dan dat het dienstverband toch te hoog gegrepen is. In 2011 stroomden er dus ook relatief veel personen uit, tijdens de proeftijd, bij einde contract of 'op eigen verzoek'. Verslag van de Gemeenschappelijke Ondernemingsraad (GeOR) Het jaar 2011 werd voor de GeOR een druk jaar; met de wet Werken naar Vermogen in het vizier en de wisseling in de directiekamer stond er veel te gebeuren. De wijzigingen waren samengepakt in één plan: het 'Revitaliseringsplan'. Met een speciaal daartoe in het leven geroepen commissie Revitalisering werd het plan aan de onderhandelingstafel met de bestuurder doorgespit. Nog vóór de zomer liet de GeOR zijn nieuwe bestuurder weten zich in grote lijnen in zijn plan te kunnen vinden. De verschillende onderdelen dienden wel van advies dan wel instemmingsaanvragen te worden voorzien. Dit verliep niet altijd zonder intensieve discussies in de GeOR, hetgeen indirect leidde tot belangrijke aderlatingen uit de GeOR-gelederen. Zo werd de basis waarop de raad zijn werk moest doen te smal. Besloten werd daarom in het najaar tussentijdse verkiezingen uit te schrijven. Bij het maken van dit verslag heeft deze actie nog niet tot het gewenste resultaat geleid en zullen andere maatregelen moeten worden overwogen om het overleg met de directie gaande te houden. pagina 15

14 Sociaal De ondernemingsraad werd in 2011 vijf keer om instemming gevraagd en elf keer om advies waaronder een adviesaanvraag voor een Sociaal plan voor het ongesubsidieerd personeel, hetgeen nog niet eerder in de geschiedenis van Baanstede is voorgekomen. In het najaar van 2011, m.b.t. het bestuursbesluit over de SW-contracten voor bepaalde tijd, ontstonden moeizame en soms pijnlijke discussies in de GeOR. Ongesubsidieerde medewerkers Ambtelijke formatiereductie In 2011 is het oorspronkelijke plan voor de reductie in de ambtelijke formatie uitgevoerd met als doel een reductie per 1 januari 2012 van 11,5 FTE (ca. 13% van de totale ambtelijke formatie). Het deel betreffende het beëindigen van tijdelijke dienstverbanden werd sneller dan gepland gerealiseerd. Ook namen een aantal ambtenaren op eigen initiatief ontslag. De realisatie hiervan heeft geleid tot ca aan externe frictiekosten die in 2011 in de diverse kostensoorten zijn opgenomen. Het betreft gemaakte kosten voor juridisch advies, outplacement, eenmalige uitkeringen en toevoegingen aan de voorziening voor personeelskosten, m.n. ter dekking van de WW-claim van het UWV. De plannen om ambtenaren te laten uistromen die nog gebruik konden maken van de FPUregeling, zijn helaas niet gerealiseerd. Het betrof 4 FTE. Om toch op de gewenste reductie uit te komen, werden nieuwe plannen ontwikkeld. Deze omhelsde o.m. de opheffing van de Facilitaire Dienst en het bedrijfsmaatschappelijk werk. De betrokken medewerkers hebben echter ambtelijke aanstellingen voor onbepaalde tijd. Er moest derhalve eerst een sociaal plan komen. Dit heeft helaas wel toekomstige hogere frictiekosten tot gevolg. De medewerkers zijn inmiddels boventallig verklaard. In die periode konden er geen aanstellingen op ambtelijke vacatures plaatsvinden. Dit veroorzaakte een niet optimale mix van de ambtelijke bezetting, hetgeen ten dele werd gecompenseerd door inhuur van externe krachten. In 2011 traden 2 niet-gesubsidieerde medewerkers in dienst (2 FTE). In dezelfde periode eindigde het dienstverband van 17 ambtenaren (15 FTE). Uit de nieuwe SW-instroom ontstaan echter helaas geen nieuwe sleutelmedewerkers meer. Naarmate bestaande SW-sleutelmedewerkers door pensionering zullen uitstromen, moeten zij eigenlijk juist vervangen door ongesubsidieerd personeel. Wijzigingen in de omvang van het dienstverband leverde per saldo een afname op van 0,1 FTE. Per 31 december 2010 was het aantal niet-gesubsidieerde FTE's bij Baanstede in totaal 82,06. Per 31 december 2011 was dit 68,95 FTE's. Er was een jaargemiddelde begroot van 89 FTE, gerealiseerd is 75,8 FTE. pagina 16

15 Sociaal Samenstelling dienstverbanden per 31 december 2011 Soort dienstverband personen in FTE Ambtelijk 75 68,95 Begeleid Werken 86 74,23 Regiobaan 20 17,72 WSW , ,58 Daarnaast zijn er nog een beperkt aantal personen zonder dienstverband als cliënt bij Baanstede in traject. De samenstelling (naar primaire afdeling) van de medewerkers met een SW of BWdienstverband per ultimo 2011 luidt in FTE als volgt: Bedrijfsonderdeel Assembl. Druk& & Copy en Detach. Gemeente Verpakk. Post en BW Groen Overig Totaal Beemster 3,22 1,00 6,00 8,61 0,89 19,72 Edam-Volendam 27,83 7,33 13,80 30,23 7,39 86,58 Landsmeer 3,50 2,39 2,00 1,30 9,19 Oostzaan 3,47 3,00 2,80 9,27 Purmerend 102,64 23,89 62,31 67,83 28,30 284,97 Waterland 8,58 6,22 11,33 1,89 28,02 Wormerland 1,83 1,83 8,44 7,67 1,89 21,66 Zaanstad 128,73 28,36 91,65 145,99 32,98 427,71 Zeevang 3,89 2,39 4,80 1,00 12,08 Niet-deeln. gem. 1,67 1,00 7,19 3,00 2,86 15,72 Totaal 285,36 63,41 203,39 284,26 78,50 914,92 Medewerkers die 'vanuit de lijn' werken op locatie (groepsgewijs gedetacheerd met eigen leiding) of zijn gedetacheerd (meestal tijdelijk of op orderbasis), staan hier t.b.v. de volledigheid opgenomen onder het bedrijfsonderdeel van oorsprong. Ditzelfde geldt voor de groep SW-sleutelmedewerkers. De kolom 'Detach, en BW' betreft personen die structureel en individueel elders werkzaam zijn. Handicapcategorie Dienstbetrekkingen Wachtlijst FTE % personen % Ernstig 70,02 7,7% 34 24,5% Licht/matig 361,58 39,5% ,5% Oude doelgroep (matig) 483,32 52,8% 0,0% Totaal 914,92 100,0% ,0% Uit deze gegevens blijkt dat ruim 52% van de actieve dienstverbanden een oorspronkelijke indicatiedatum heeft uit 1997 of eerder. Dit betekent dat deze medewerkers tot de zgn. 'oude doelgroep' behoren. Deze groep kent de handicapcategorie 'Ernstig' niet en behoeft niet te worden geherindiceerd. Het salaris is relatief hoog. Het percentage is gedaald omdat er in 2011 veel nieuwe instroom was. pagina 17

16 Sociaal Uit de UWV kwartaalrapportages blijkt dat de mate waarin het UWV in onze regio personen indiceert in de categorie 'Ernstig' lager is dan het landelijk gemiddelde. Omdat deze groep voor de berekening van de realisatie op de WSW-taakstelling meetelt met de factor 1,25 moet Baanstede meer WSW-dienstbetrekkeningen aangaan (en dus meer loonkosten maken) om de taakstelling optimaal te benutten. De gemiddelde leeftijd op 31 december 2011 is 46 jaar (nagenoeg gelijk aan 2010). Naarmate de leeftijd oploopt, neemt de productiviteit af en vanaf de leeftijd van 58 jaar ontstaan additionele verlofrechten conform de WSW-CAO. De gemiddelde duur van het dienstverband op 31 december 2011 is 14 jaar. Dit kengetal is t.o.v gedaald door de grote instroom. Re-integratieladder Baanstede streeft ernaar zoveel mogelijk SW-medewerkers gesubsidieerd te plaatsen bij reguliere werkgevers. Daar dit voor vele van de meeste SW-medewerkers niet of nog niet mogelijk is, zijn de werkplannen erop gericht de werknemersvaardigheden en zelfredzaamheid zodanig te ontwikkelen dat voor zoveel mogelijk SW-medewerkers externe plaatsing haalbaar wordt. Uiteraard vraagt dit medewerking en inzet van reguliere werkgevers. De stand van zaken op 31 december 2011 naar plaats op de werkladder voor de groep WSW-medewerkers is: 3x Vs trede omschrijving FTE Extern individueel 1 Ongesubsidieerd 32,3% 2 Begeleid Werken 74,23 3a Individueel gedetacheerd (extern) 129,15 3b Individueel gedetacheerd (intern) 92,49 Extern in groep 4 Groepsdetacheringen 137,01 37,3% 5 Werken op locatie 204,27 Beschut intern 6 Beschut intern 277,77 30,4% 7 Test&training 914,92 Werkladder Begeleid Werken Blndividueel gedetacheerd (extern) 10,1% Individueel gedetacheerd (intern) Groepsdetacheringen Werken op locatie Beschut intern pagina 18

17 Sociaal Loonkosten SW-medewerkers De loonkosten per WSW-FTE liggen bij Baanstede ruim boven het landelijke gemiddelde. De SW-loonkosten vormen een groot deel van de lasten op de programmarekening maar zijn op korte termijn en intern slechts moeizaam te beïnvloeden. Baanstede kent een relatief groot aantal SW-sleutelmedewerkers. Enerzijds hebben die een tamelijk hoog salaris, anderzijds vervangen zij ongesubsidieerd personeel. De WSW-CAO laat het toe het minimumloon gedurende maximaal 5 jaar aan te houden, zolang men nog in het instroomtraject zit. Daarna wordt dit op functieloonniveau gebracht. In 2010 werd het WSW-subsidiebedrag per SE al niet meer geïndexeerd voor de ontwikkeling van de loonkosten, voor 2011 is het bedrag met bijna 5% verlaagd. Het verschil tussen de SW-loonkosten en het ertegenover staand subsidie ( = het subsidieresultaat) is daardoor in 2011 sterk verslechterd. Rekening houdend met de CAOafspraken zijn ook de vooruitzichten vanzelfsprekend financieel zeer ongunstig. De WSWloonkosten zullen immers stijgen, met deze belangrijke oorzaken: Afspraken voor generieke loonsverhogingen (WSW-CAO); Verhogingen van het Wettelijk MinimumLoon (WML); Plaatsing van personen op WML-niveau naar functieloonschalen omdat die personen die niet meer in ontwikkeltraject zijn (en na max. 5 jaar); Salarisgroei van personen door promotie naar hogere schalen of tredes binnen de WSW-loonschalen. Daarnaast wijzigen de loonkosten door ontwikkeling in de sociale lasten of maatregelen in de sfeer van afdrachtverminderingen. De WSW-CAO eindigde op 1 februari De onderhandelingen over een nieuwe CAO verlopen moeizaam en hebben nog niet tot resultaat geleid. Verdeling WSW-medewerkers over loonschalen 25% 20% 15% Baanstede Landelijk 10% 5% 0% In het huidige loongebouw van Baanstede zijn de schalen 0 t/m Dl bedoeld voor functieionen van WSW-personeel. Bijna 78% van al het WSW-personeel (dus incl. sleutelmedewerkers) is ingedeeld in de schalen 0 t/m Dl, landelijk is dat ruim 84%. Baanstede streeft naar een loongebouw waarin cliënten ten hoogste volgens schaal B2 beloond kunnen worden. Hogere schalen zijn dan alleen bedoeld voor SWsleutelmedewerkers. Momenteel is bijna 40% ingedeeld in de schalen 0 t/m B2, landelijk is dat 44%. pagina 19

18 Sociaal Ziekteverlof De Arbodienstverlening wordt geleverd door 'Minks Arbo&Zorg'. Het ziekteverlof over 2011 vertoonde het volgende beeld: 15% 14% 13,9% Verzuimpercentages SW 2011 per maand gemiddeld 13% 12,8% 12% 11% 10,7% 11,1% _1,.6% li;.4% 10% 10,1% 12 maands gemiddelde vanaf januari 2010 In 2011 is verder gewerkt aan de implementatie van het verzuimprotocol van Baanstede. Het verzuimprotocol is uitgereikt aan alle leidinggevenden binnen Baanstede. Zij hebben in hun werkoverleggen de medewerkers hierover ingelicht. Tegelijkertijd is gestart met de ontwikkeling van een ziekteverlofkaartje: een kaartje op creditcard formaat met de belangrijkste punten uit het verzuimprotocol: rechten, maar ook de plichten van een medewerker met ziekteverlof. Voor (nieuwe) medewerkers komt een brief waarin de belangrijkste punten uit het verzuimprotocol genoemd worden. Met de brief krijgen nieuwe medewerkers het ziekteverlofkaartje uitgereikt. Hiermee wil Baanstede bij medewerkers het besef laten groeien dat bij een ziekteverlofaanvraag van hen een actieve rol wordt verwacht om het ziekteverlof zo kort mogelijk te laten duren. Dit jaar is aan de coördinator Poortwachter een administratieve kracht toegevoegd. Zij onder andere de controle op de uitvoering van de Wet verbetering Poortwachter (WvP) door leidinggevenden, trajectmanagers en HRM-adviseurs verbeterd. Hierbij wordt gekeken of de stappen die voorgeschreven zijn in de WvP goed worden uitgevoerd. Baanstede verkeert momenteel in onrustig vaarwater. Deze onrust is in alle geledingen van het bedrijf merkbaar: de medewerkers lezen de berichten in de krant over (de gevolgen van) de bezuinigingen bij Baanstede en horen op het nieuws de mogelijke veranderingen in de relevante wetgeving. Voor hen is de drempel daardoor lager om ziekteverlof op te nemen. Andere aandachtspunten zijn het verder implementeren van het gezondheidsbeleid, waarbij o.a. een gezonde leefstijl en voeding, schuldproblematiek, alcoholbeleid en verzuimbeheersing belangrijke speerpunten zijn. pagina 20

19 Sociaal De SW-Adviesraad Zaanstreek-Waterland Op grond van de verordening 'Cliëntenparticipatie', die door alle aan de GR deelnemende gemeenten is vastgesteld, is er één gezamenlijke SW-raad voor de hele regio. De SWraad bestaat uit 8 leden; voornamelijk SW-geïndiceerden, die werkzaam zijn bij Baanstede of bij een ander SW-bedrijf, begeleid werken, of op de wachtlijst staan. Re-integratieladder Baanstede streeft ernaar zoveel mogelijk SW-medewerkers gesubsidieerd te plaatsen bij reguliere werkgevers. Daar dit voor vele van de meeste SW-medewerkers niet of nog niet mogelijk is, zijn de plannen erop gericht de werknemersvaardigheden én zelfredzaamheid zodanig te ontwikkelen dat voor zoveel mogelijk SW-medewerkers externe plaatsing haalbaar wordt. Uiteraard vraagt dit medewerking en inzet van reguliere werkgevers. Gezien de huidige economische omstandigheden zijn vele werkgevers terughoudend bij het in dienst nemen van SW-medewerkers. In een aantal gevallen worden (individuele) detacheringen of plaatsingen in BW juist beëindigd. Per ultimo 2011 luidde de stand van zaken m.b.t. externe plaatsingen als volgt: in % van het werk- nemers- FTE bestand Begeleid Werken 74,23 8,1% Individueel gedetacheerd 129,15 14,1% Intern gedetacheerd (SW-sleutelmedewerkers) 92,49 10,1% Groepsgedetacheerd/Werken op locatie 341,28 37,3% 637,15 69,6% Trajecten niet-sw In de afgelopen periode zijn, in overleg met de opdrachtgevers, een aantal contractvormen gehanteerd rond trajecten voor niet-sw doelgroepen. Hieronder een samenvatting van de aantallen. Sommige trajecten starten en eindigen binnen het jaar, sommige personen doorlopen meer trajecten. Traject Totaal stand per Waterlandbaan Waterlandtalentbaan 38 Pré-SW 2 Wormerland wil-wel/werkt 5 Direct werk/pré-sw stage 17 8 Voortraject 5 2 KoM traject 33 BBL/inburgeraars 14 1 KoW-traject Loondispensatie 13 7 KWW/DLW Zaanstad Commerciële trajecten 5 Totaal pagina 21

20 Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Bedrijfsonderdelen, algemeen Juridische zaken, commissie bezwaarschriften De commissie bezwaarschriften van Baanstede heeft in 2010 twee klachten ontvangen. Een van beide klachten betreffende een arbeidsgeschil is uiteindelijk niet door de commissie behandeld, omdat werkgever en medewerker een schikking overeenkwamen. Wel behandeld is een bezwaarschrift tegen de toekenning van een vergoeding voor begeleiding in het kader van een persoonsgebonden budget begeleid werken (PGB). Het door de commissie uitgebrachte advies is overgenomen door het bestuur van Baanstede. Bij de Rechtbank in Haarlem is naar aanleiding van een eerdere bezwaarprocedure tegen de PGB toekenning beroep aangetekend. Dit beroep is door de rechter ongegrond verklaard. Automatisering Dit jaar is het project voor de vervanging van XAL, het centrale financiële systeem, afgerond. Begin 2009 was de ontwikkeling van dit ERP-pakket stopgezet, waardoor er op termijn een continuïteitsrisico zou kunnen ontstaan. Sinds 1 januari 2011 werkt Baanstede met AX2009 van Microsoft, een modulair opgebouwd ERP-systeem met een goede integratie met de Officesuite. De basisfunctionaliteit van XAL is per 1 januari 2011 ondergebracht in AX2009. In dit jaar zijn in samenwerking met de dealer, CrimsonWing, de kinderziektes en schoonheidsfoutjes uit het systeem gehaald. Microsoft bood een aantrekkelijke 'inruilregeling' voor gebruikers die overstappen van XAL op AX2009. Voor de licenties hoeft dan niet extra betaald te worden. Wel zijn er kosten i.v.m. inrichting van het pakket, conversie van stambestanden en opleiding van gebruikers. Deze zijn boekhoudkundig in 2011 verwerkt. Omdat het systeem modulair uitbreidbaar is, is er ook perspectief op een geïntegreerde module voor HRM, de aanlevering van salarismutaties, digitalisering van inkomende facturen en archivering, alsmede een cliëntvolgsysteem. Deze modules zouden de huidige separate pakketten kunnen vervangen, en daarmee een oplossing betekenen voor de problemen, extra werkzaamheden en risico's die samenhangen met niet-geïntegreerde gegevensbestanden en processen. Deze opties zullen in 2012 nader bestudeerd worden. pagina 22