BFHI in 2014 Dr An Eerdekens, Dienst Neonatologie, UZ Leuven

Transcriptie

1 BFHI in 2014 Dr An Eerdekens, Dienst Neonatologie, UZ Leuven 1

2 2

3 BFHI: waarom? 1990: Innocenti Declaration ondertekend door 30 landen 3

4 Innocenti Declaration Borstvoeding moet een mondiale, gezondheidsbevorderende prioriteit worden: Bescherming Promotie Ondersteuning Borstboeding: gezondheidsbevorderende prioriteit 4

5 Gezondheidsbevorderende prioriteit? Luchtweginfecties en otitis media: 72% minder hospitalisaties voor pneumonie in eerste levensjaar wanneer exclusieve borstvoeding > 4/12 74% minder ernstig verloop van RSV bronchiolitis wanneer exclusieve borstvoeding voor 4/12 Reductie in incidentie otitis media: Algemeen: 23% Exclusieve borstvoeding 3/12: 50% Exclusieve borstvoeding 6/12: 63% Gezondheidsbevorderende prioriteit? Gastrointestinale infecties Algemeen: 64% reductie Effect duurt tot 2/12 na stop borstvoeding Necrotiserende enterocolitis (NEC) RCT s : 58% reductie in NEC Exclusieve vs gemengde voeding: 77% reductie in NEC 5

6 Gezondheidsbevorderende prioriteit? SIDS: 36% vermindering in SIDS risico Gezondheidsbevorderende prioriteit? Ontwikkelingslanden: 90% v alle kindersterfte 6

7 Gezondheidsbevorderende prioriteit? Exclusieve borstvoeding 6/12 en weaning na 1 jaar preventie van meer dan 1 miljoen overlijdens op zuigelingenleeftijd preventie 13% v alle kindersterfte Gezondheidsbevorderende prioriteit? Als 90% v moeders exclusieve borstvoeding geeft gedurende 6/12: 900 zuigelingenlevens per jaar kunnen gered worden 7

8 Gezondheidsbevorderende prioriteit? Allergie 27% reductie in laag-risico populatie 42 % in hoog-risico populatie Weinig data over 6/12 exclusieve borstvoeding en onduidelijkheid ideale moment v introductie allergenen Gezondheidsbevorderende prioriteit? Coeliackie 52 % reductie als moedermelk bij gluteninitiatie Inflammatoire Darm Ziekte: 31 % reductie in risico ontwikkeling ziekte tijdens kindertijd 8

9 Gezondheidsbevorderende prioriteit? Obesitas Gezondheidsbevorderende prioriteit? Obesitas: 15 30% reductie in obesitas ratio, elke maand borstvoeding: 4% risico reductie sibling difference model study Borstvoeding: positieve invloed op vroege programmatie v zelf-regulatie op volwassen leeftijd 9

10 Gezondheidsbevorderende prioriteit? Diabetes Type 1: 30% reductie als 3/12 exclusief borstvoeding Type 2: 40% reductie Gezondheidsbevorderende prioriteit? Pediatrische leukemie en lymfomen? Positieve invloed op IQ 10

11 Economische voordelen 90% v alle moeders: 6/12 exclusieve borstvoeding 13 miljard dollar besparing per jaar + reductie absenteïsme ouders + besparing diabetes, obesitas AAP richtlijnen Exclusieve borstvoeding voor 6/12 Verderzetting na introductie v vaste voeding tot 1 jaar of langer als gewenst door moeder en kind Aansluiting bij richtlijnen WHO 11

12 Innocenti Declaration Borstvoeding moet een mondiale, gezondheidsbevorderende prioriteit worden: Bescherming Promotie Ondersteuning 1991: BFHI door WHO en UNICEF Praktische uitwerking doelstellingen van Innocenti Declaration Tien stappenplan voor succesvolle borstvoeding Internationale Code ivm op de markt brengen van vervangingsmiddelen voor moedermelk Moedervriendelijke criteria tijdens arbeid en bevalling Minimum 75% exclusieve borstvoeding in hospitaal bij baby s v 37 w zwangerschap 12

13 10 vuistregels Geschreven borstvoedingsbeleid Medewerkers zijn getraind om dit borstvoedingsbeleid uit te voeren Voorlichting zwangeren Hulp bij borstvoeding na geboorte: Huidcontact min 1 uur Info aanleggen, ev. kolven Geen bijvoeding zonder medische indicatie Rooming-in Voeden op verzoek Geen speen of fopspeen Doorverwijzing moedergroepen Internationale Code ivm op de markt brengen van vervangingsmiddelen voor moedermelk geen gratis stalen van/of vervangingsmiddelen voor moedermelk aan gereduceerde prijzen in de ziekenhuizen Geen promotie van kunstvoeding Het demonstreren van de bereiding van kunstvoeding mag en moet enkel door het verzorgend personeel gebeuren, voor de zwangeren, moeders en hun familie waarbij dit noodzakelijk is Bewaring van vervangingsmiddelen van moedermelk uit het zicht van de moeders 13

14 1991: BFHI door WHO en UNICEF Doelstelling: Tien vuistregels worden in alle materniteiten ter wereld volledig toegepast tegen het jaar 1995 (!) Data v 2006 tot materniteiten in 156 landen hebben BFHI-label In 46 landen geen label 50% v faciliteiten in Oost-Azië en Pacific <-> 6% geindustrialiseerde landen Semenic S et al. J Hum Lact :317 Saadeh R et al. J Hum Lact :

15 BFHI in geïndustrialiseerde landen In sommige landen hoge implementatie: 97% v materniteiten in Zweden VS: 6% v zwangeren bevalt in ziekenhuis met BFHI-label België: 22/106 ziekenhuizen met BFHIlabel (sep 2012) ~ 20% 15

16 Verklaring 1: borstvoeding en werk 16

17 ? Cijfers uit 2002 (Goffin & Lenaers, Kind&Gezin): 66.5% kiest voor borstvoeding 59% op einde van eerste levensweek! Tijdstip eerste borstvoeding Op 3/12: 39% borstvoeding 25% exclusieve borstvoeding Op 6/12: 16% borstvoeding 11% exclusieve borstvoeding + vaste voeding Op 1 j: 4% borstvoeding 2% exclusieve borstvoeding + vaste voeding 17

18 Data 2012, Robert & Swennen Nutrition in the first 1000 days, State of the World s Mothers 2012, Save the Children 18

19 Nutrition in the first 1000 days, State of the World s Mothers 2012, Save the Children Nutrition in the first 1000 days, State of the World s Mothers 2012, Save the Children 19

20 Oplossing? Verklaring 2: Kennis en begeleiding zorgverleners? 20

21 Bevraging kinderartsen Via Vlaamse Vereniging voor Kindergeneeskunde (VVK) 1. Registratie borstvoedingsaantallen tijdens verblijf materniteit? 2. Bevraging na ontslag? 3. Geschreven borstvoedingsbeleid? 4. BFHI label? 1. Ja: positieve en negatieve aspecten? 2. Neen: waarom niet? Van plan om het in de toekomst te behalen? Wat kan u overhalen om het label toch te behalen? 21

22 Bevraging kinderartsen: resultaten Respons van 12 centra Registratie borstvoedingsaantallen tijdens verblijf materniteit? 9/12 Mediaan percentage: 70% [54% %] Registratie nadien? 1/12 43% exclusieve borstvoeding op 6 weken Geschreven borstvoedingsbeleid: 10/12 Bevraging kinderartsen: resultaten BFHI label? 2/12 Positieve aspecten: Betere bewustwording bij alle medewerkers Meer exclusieve borstvoeding Minder borstvoedingscomplicaties Minder neonatale icterus Betere gewichtsevolutie Negatieve aspecten: Als fundamentalistisch beschouwd worden 22

23 9/12 centra geen BFHI label Te dogmatisch Te tijdrovend Te duur Te strenge regels Keuzevrijheid komt in gedrang Extremistische visie Niet moeder-vriendelijk Depressie bij de moeder in de hand werkend Discussie over wetenschappelijke relevantie van verbod op fopspeen Geen rekening houden met lange termijn outcome, terwijl ziekenhuisverblijf steeds korter wordt Bevraging kinderartsen: resultaten Wanneer wel BFHI label behalen? Geen quota opgelegd krijgen Als aangetoond wordt dat het een positieve invloed heeft op het borstvoedingspercentage Als er een lactatiekundige hiervoor wordt aangesteld 23

24 Bevindingen uit eigen huis Bevindingen uit eigen huis Langdurig proces om label te behalen Blijvende continue inspanning noodzakelijk om het draagvlak bij hele team te behouden Inburgering in dagelijkse routine: Gemakkelijker om nieuwe medewerkers mee te krijgen Evolutie van extremistisch naar meer gematigd 24

25 Bevindingen uit eigen huis Continue investering in opleiding Goede ondersteuning vanuit ziekenhuis Voordeel van groot ziekenhuis te zijn Opportuniteiten Kruisbestuiving met andere centra? Ruime databank: wetenschappelijk onderzoek opvolgstudies 25

26 26

27 Oplossing? Opleiding Wetenschappelijk onderzoek Mentaliteitswijziging Verklaring 3: Keuze van de patiënt 27

28 Aanklacht tegen breast is best Zo komt het dat massa's verdrietige moeders geloven dat ze mislukken, terwijl de zorg heeft gefaald. De moeders zijn in de waan dat ze niet genoeg melk hebben of niet deugen als moeder, terwijl de hulp tekortschoot. 28

29 Borstvoeding: lang niet normaal geweest Het is zo moeilijk, dat voeden. Is het moeilijk? Nee, het is zo makkelijk als stappen of ademen. Ja, want we hebben collectief zo'n twee generaties geen stap gezet noch geademd. De ene voet voor de andere: dat kennen we niet meer in borstvoeding. Borstvoeding: lang niet normaal geweest Het is zo moeilijk, dat voeden. Is het moeilijk? Nee, het is zo makkelijk als stappen of ademen. Ja, want we hebben collectief zo'n twee generaties geen stap gezet noch geademd. De ene voet voor de andere: dat kennen we niet meer in borstvoeding. 29

30 30

31 Van natuurlijk moederschap naar wetenschappelijk moederschap 31

32 GE Hendershot, Trends in Breastfeeding, Pediatrics 1984;74;591 32

33 GE Hendershot, Trends in Breastfeeding, Pediatrics 1984;74;591 33

34 Fomon S J J. Nutr. 2001;131:409S-420S Exclusively and partially breast-fed infants as percentage of all infants in 1971, 1991 and

35 Borstvoeding is normaal Er zijn geen tegenpartijen in dit debat. Er zijn gewoon een paar feiten. Zeggen dat sport gezond is, beledigt ook niemand. Elke ouder heeft recht op informatie, zonder dat betuttelende 'onder-de-tafelgeveeg'. 35

36 36

37 BFHI als hulpmiddel BFHI als hulpmiddel 37

38 BFHI als hulpmiddel 1994: implementatie BFHI mediane duur borstvoeding: 22 w 2003: mediane duur borstvoeding 31 w exclusieve borstvoeding 5/12: 42% in BFHI ziekenhuizen 34% in non-bfhi ziekenhuizen Betere compliance met 10 vuistregels: betere slaagkansen BFHI als hulpmiddel 38

39 39

40 Geschreven beleid Culturele en etnische competente zorg Prenataal bespreken van voedingskeuze (eerste trimester) + risico-identificatie Verderzetten van ziekenhuisbeleid (BFHI) + samenwerking Exclusieve borstvoeding aanmoedigen, speentje enkel als borstvoeding goed op gang is gekomen Voorzie follow-up van moeder-kind: u na ziekenhuisontslag, evt verdere verwijzing naar lactatiekundige Zorg voor voldoende (schriftelijke) informatie voor ouders Ondersteun borstvoeding in publieke ruimtes, bv wachtzalen Zorg voor borstvoeding ondersteunende ontvangstruimte: geen promotie voor kunstvoeding Voorzie telefonische hulplijnen Ondersteun en moedig de lacterende moeder aan, vraag dat vader haar vergezelt Moedig exclusieve borstvoeding voor 6 maanden aan, geef informatie over introductie van vaste voeding en vitamine supplementen Geef goede voorbeeld: zorg voor lactatieruimtes voor eigen personeel Ondersteuning van lokale borstvoeding ondersteuningsgroepen Ondersteun en bepleit een borstvoedingsbeleid in het politieke debat Ondersteun en bepleit mogelijkheden tot kolven op de werkvloer Opleiding voor alle artsen vanaf de basisopleiding Ondersteun en organiseer stages waar jonge artsen met een borstvoedingsbeleid geconfronteerd worden Verzamel gegevens over borstvoedingsstart en -duur 40

41 Conclusie Borstvoeding is normale keuze BFHI ter promotie en ondersteuning Gepercipieerd als dogmatisch en beperking keuzevrijheid moeders in geïndustrialiseerde landen Hoewel wetenschappelijke argumenten voor positief effect op slagen borstvoeding 41

42 Conclusie Perceptie heeft historische, sociologische en politieke achtergrond, in combinatie met gebrek aan kennis Deze achtergrond in rekening brengen en positief trachten te beïnvloeden samenleving waar borstvoeding als normaal wordt beschouwd 42