Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid. Utrecht, juni 2015

Transcriptie

1 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid Utrecht, juni 2015

2

3 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni 2015 Inhoud Voorwoord 5 Samenvatting 7 1 Inleiding Aanleiding en belang Onderzoeksvraag Onderzoeksmethode en periode Toetsingskader 10 2 Conclusies 11 3 Handhaving Maatregelen Aanbevelingen Vervolgacties inspectie 13 4 Resultaten inspectiebezoek Resultaten van de UMC s in een oogopslag Resultaten uit de reacties van de ROAZ-organisaties Overige resultaten 16 5 Summary 17 Bijlage 1 Vragenlijst bezoekinstrument 19 Bijlage 2 Vragenlijst ROAZ-organisaties 23 Bijlage 3 Afkortingenlijst 24 Pagina 3 van 24

4

5 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni 2015 Voorwoord De epidemie van Ebola Virus Disease (EVD) in Westelijk Afrika is gelukkig sterk afgenomen, maar nog niet voorbij. Op dit moment zijn Nederlandse hulpverleners aan het werk in verschillende West-Afrikaanse landen. De kans blijft bestaan dat Nederlandse ziekenhuizen patiënten zullen moeten opvangen. In een eerder onderzoek in november 2014 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg de Universitair Medische Centra (UMC s) en het Calamiteitenhospitaal bezocht om de voorbereidingen op de opvang van ebolapatiënten te toetsen. Die waren goed. Enkele maanden na het eerste rapport heeft de inspectie de UMC s nogmaals bezocht om te toetsen of de voorbereidingen en de alertheid op de eventuele opname van een ebolapatiënt nog steeds op peil waren. Dit was het geval. De inspectie heeft waardering voor de inspanningen die de UMC s hiervoor leverden. Ook de algemene ziekenhuizen, de ambulancezorg, de eerste lijn en de GGD en zijn goed voorbereid. De keten van zorg voor de opvang van een patiënt met een ernstige (besmettelijke) tropische infectieziekte is goed geregeld in Nederland. Een goede voorbereiding vergt veel inspanning maar dit is ook nodig. In een veranderende wereld zullen vaker nieuwe infectieziekten opduiken en zich snel kunnen verspreiden. Ons land is daar steeds beter op voorbereid. Ook voor de bestrijding van veel voorkomende infectieziekten en voor infectiepreventie in de zorginstellingen werpen deze voorbereidingen vruchten af. Ze leiden tot verhoogde alertheid, procedures worden geoefend en er wordt beter in de keten gecommuniceerd. Op diverse plaatsen vinden evaluaties plaats om lering te trekken uit deze voorbereidingsperiode. De lessen die we hieruit leren dragen bij aan verdere verbetering van de kwaliteit van zorg in ons land. Dr. J.A.A.M. (Ronnie) van Diemen-Steenvoorde, Inspecteur-generaal voor de Gezondheidszorg Pagina 5 van 24

6

7 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni 2015 Samenvatting De uitbraak van Ebola Virus Disease (EVD) in Westelijk Afrika neemt af, maar is nog niet voorbij. De kans is nog steeds aanwezig dat patiënten in het Nederlandse zorgsysteem terecht zullen komen. De inspectie heeft in een rapport in november 2014 geconstateerd dat de Universitair Medische Centra (UMC s) en het Calamiteitenhospitaal hierop goed waren voorbereid a. In een vervolgonderzoek bij de UMC s blijken de voorbereidingen nog steeds op peil gehouden te worden. Het Calamiteitenhospitaal heeft met de opname van een buitenlandse ebolapatiënt laten zien dat de voorbereidingen op peil waren en dat het ziekenhuis ervoor heeft kunnen zorgen dat de infectie tot de opgenomen patiënt beperkt is gebleven. In het vervolgonderzoek heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg ook alle Regionale Overleggen Acute Zorg (ROAZ-en) gevraagd naar de voorbereidingen in hun regio. Alle ROAZ-en konden antwoorden dat de situatie in hun regio voldoende geborgd was. Weliswaar waren er aandachtspunten en knelpunten, maar er werden geen grote risico s benoemd die de juiste opvang van eventuele ebolapatiënten in de weg zouden staan. De zorgaanbieders in de keten (eerste lijn, ambulancezorg, GGD, algemene ziekenhuizen) zijn voldoende voorbereid op de opvang van eventuele ebolapatiënten in Nederland. a Universitair Medische Centra en Calamiteitenhospitaal in oktober 2014 voldoende voorbereid op de opvang van ebolapatiënten. Pagina 7 van 24

8

9 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni Inleiding 1.1 Aanleiding en belang De Inspectie voor de Gezondheidszorg rapporteerde in november 2014 dat de UMC s en het Calamiteitenhospitaal b goed waren voorbereid op de opvang en behandeling van ebolapatiënten. Een gedegen voorbereiding is nodig om verspreiding van deze ernstige tropische ziekte te voorkomen, mocht zich een patiënt aandienen om hier opgenomen en verpleegd en/of behandeld te worden. De voorbereiding en alertheid op de mogelijke opvang van ebolapatiënten vraagt veel inspanningen, niet alleen van de UMC s, maar ook van andere zorgaanbieders in de keten, zoals die in de eerste lijn, algemene ziekenhuizen, ambulancezorgaanbieders en GGD en. De inspectie wilde drie maanden na het eerste bezoek bij de UMC s bezien of het niveau van voorbereiding voor de zorg voor aan ebolapatiënten nog steeds op hetzelfde peil stond. Daarnaast wilde de inspectie weten of de zorg in de regio goed georganiseerd en geborgd was. De ROAZ-en (Regionaal Overleg Acute Zorg) hebben goed zicht op die regionale situatie. De inspectie wilde niet ongericht bezoeken brengen aan de verschillende zorginstellingen, maar heeft alle ROAZ-en gevraagd hoe de zorg in de periferie georganiseerd was, om vervolgens waar nodig gericht verder onderzoek te kunnen doen op plaatsen waar de ROAZ-en risico s opmerkten. 1.2 Onderzoeksvraag De inspectie heeft de ziekenhuizen bezocht om een antwoord te kunnen geven op de vraag: In hoeverre zijn de UMC s nog steeds voldoende voorbereid op de opvang en verzorging/behandeling van ebolapatiënten? Aan de ROAZ-en stelde inspectie de vraag: In hoeverre is de zorg rondom de opvang van ebolapatiënten in uw regio voldoende veilig en geborgd? Zijn er naar uw mening risico s? 1.3 Onderzoeksmethode en periode De inspectie heeft in de periode februari-maart 2015 de UMC s en het Calamiteitenhospitaal bezocht. In het Calamiteitenhospitaal is eind 2014 een buitenlandse hulpverlener met ebola opgevangen. Het gesprek met het Calamiteitenhospitaal had het karakter van een evaluatie. De inspectie sprak bij de UMC s met de volgende personen/disciplines: Het personeel op afdelingen. De vertegenwoordigers van het coördinerend team. Het personeel van de afdeling infectiepreventie. De Raad van Bestuur. De inspectie gebruikte bij de bezoeken een verkorte vragenlijst op basis van het bezoekinstrument uit De vragenlijst is opgenomen in bijlage 1. De inspectie beoordeelde de antwoorden aan de hand van een toetsingskader en gebruikte daarbij de scores voldoende of onvoldoende. b Waar de inspectie in dit rapport spreekt van UMC s wordt bedoeld de UMC s en het Calamiteitenhospitaal. Pagina 9 van 24

10 Inspectie voor de Gezondheidszorg Daarnaast werden de elf ROAZ-organisaties, die georganiseerd zijn rond de traumacentra, met een korte vragenlijst benaderd (bijlage 2). De antwoorden van de ROAZ-organisaties werden eveneens aan de hand van het toetsingskader beoordeeld als voldoende of onvoldoende. 1.4 Toetsingskader De inspectie gebruikte de volgende wetten en richtlijnen om de voorbereiding op de opvang van ebolapatiënten te toetsen: Kwaliteitswet zorginstellingen. Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Wet publieke gezondheid. Werkgroep Infectiepreventie (WIP)-Richtlijn: Hygiënische maatregelen bij virale hemorragische koortsen, maart 2004, revisie Advies als aanvulling/wijziging op de WIP-richtlijn virale hemorragische koortsen, maart Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI)-Richtlijn Virale hemorragische koorts: filovirussen, inclusief bijlagen. Deze wetten en richtlijnen vormden de basis voor het toetsingskader dat de inspectie opstelde voor dit onderzoek. Pagina 10 van 24

11 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni Conclusies De Inspectie voor de Gezondheidszorg oordeelt dat alle UMC s en het Calamiteitenhospitaal op dit moment nog steeds voldoende zijn voorbereid op de opvang en behandeling/verzorging van ebolapatiënten. De voorbereiding voldoet aan de nu geldende richtlijnen en normen. Op basis van de rapportages van de ROAZ-organisaties oordeelt de inspectie dat de opvang van ebolapatiënten in Nederland voldoende geborgd is. Pagina 11 van 24

12

13 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni Handhaving 3.1 Maatregelen De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft in dit onderzoek geen maatregelen opgelegd. 3.2 Aanbevelingen Aanbeveling voor het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) Nu de ebola-epidemie op zijn retour lijkt te zijn, acht de inspectie het disproportioneel om de hoge mate van alertheid op peil te houden. De inspectie beveelt aan dat het CIb op geleide van de informatie van de WHO en het ECDC via Inf@ct-berichten de professionals in Nederland informeert wanneer risicolanden Ebola-vrij worden verklaard en wanneer de ebola-uitbraak als geheel voorbij is. Op basis van die informatie kunnen de UMC s de mate van alertheid en voorbereiding aanpassen. Aanbeveling voor de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) De inspectie ontving van zowel de UMC s als de ROAZ-organisaties het signaal dat de huidige structuur van een tweedeling van UMC s die alleen verdachte patiënten opvangen en UMC s die zowel opvang, diagnostiek als behandeling uitvoeren, mogelijk niet optimaal is. Binnen deze constructie moeten bewezen positieve ebolapatiënten vervoerd worden tussen UMC s, hetgeen risico s met zich meebrengt. De inspectie doet de aanbeveling aan de NFU dat de betrokken partijen deze structuur evalueren en deze toetsen op veiligheid, kwaliteit van zorg, en doelmatigheid. 3.3 Vervolgacties inspectie Nu de uitbraak van ebola in West-Afrika teneinde loopt worden op vele plekken in de keten evaluaties uitgevoerd op de gehanteerde procedures. De inspectie juicht dat toe, teneinde de procedures waar nodig te verbeteren en nog beter op elkaar te laten aansluiten. De opgedane ervaringen zullen moeten bijdragen aan verdere voorbereiding op uitbraken van onbekende infectieziekten die op enig moment ons land ongetwijfeld zullen treffen. De inspectie zal samen met het RIVM/CIb en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport nagaan of een aanvullende evaluatie aangewezen is. In dat geval betrekt de inspectie de relevante partijen daarbij. Pagina 13 van 24

14

15 LUMC Radboud umc UMCG AMC VUmc Erasmus UMCU CalHos MUMC Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni Resultaten inspectiebezoek In deze paragraaf beschrijft de Inspectie voor de Gezondheidszorg de resultaten van het onderzoek. In paragraaf 4.1 is een overzicht opgenomen van de resultaten van de verschillende UMC s. Het bezoekinstrument (zie bijlage 1) bevat de verschillende deelvragen die leidden tot een oordeel over 13 onderwerpen. Vanwege de daadwerkelijke opname van een ebolapatiënt in het UMCU/Calamiteitenhospitaal betrof het inspectiebezoek aldaar een informatief gesprek in plaats van een toetsing. 4.1 Resultaten van de UMC s in een oogopslag Tabel 1 Resultaten per onderwerp Onderwerp UMC (O=onvoldoende / V=voldoende) 1 De voorbereiding en oefening van betrokken personeel 2 Coördinatie en organisatie rond opvang en behandeling van ebolapatiënten (coördinerend team) V V V V V V n.v.t. V V V V V V V n.v.t. V 3 De logistiek rondom de opvang van ebolapatiënten V V V V V V n.v.t. V 4 Triage, risico-inschatting en opvang van de patiënt V V V V V V n.v.t. V 5 De beschikbaarheid en techniek van isolatiekamers V V V V V V n.v.t. V 6 Hoe te handelen bij verdringing van zorg V V V V V V n.v.t. V 7 De beschikbaarheid van persoonlijke beschermingsmiddelen V V V V V V n.v.t. V 8 De communicatie intern en extern over de patiënt V V V V V V n.v.t. V 9 De routing en verwerking van diagnostisch materiaal 10 De routing en verwerking van persoonlijke bezittingen, linnengoed en afval V V V V V V n.v.t. V V V V V V V n.v.t. V 11 Reiniging en desinfectie V V V V V V n.v.t. V 12 Hoe te handelen bij incidenten V V V V V V n.v.t. V 13 Hoe te handelen bij ontslag of bij het overlijden van een ebolapatiënt Eindoordeel onvoldoende/voldoende voorbereid voor de opvang van ebolapatiënten V V V V V V n.v.t. V V V V V V V n.v.t. V Pagina 15 van 24

16 Inspectie voor de Gezondheidszorg Alle UMC s voldoen drie maanden na het eerste onderzoek nog steeds aan het hoge peil van voorbereiding op de opvang en behandeling van ebolapatiënten. Alle UMC s scoren op alle onderwerpen voldoende. 4.2 Resultaten uit de reacties van de ROAZ-organisaties Alle elf ROAZ-organisaties hebben gereageerd op de vragenlijst die hen was toegestuurd. Alle ROAZ-organisaties geven aan dat de kwaliteit van de eerste opvang en het vervoer van mogelijke ebolapatiënten in hun regio voldoende geborgd is en hebben die situatie uitvoerig beschreven. Dit is gerealiseerd door overleg met ketenpartners en door het oefenen met en afstemmen van de lokale protocollen. Alle betrokken ambulancezorgaanbieders hebben getraind met de opvang en het vervoer van een (potentiële) ebolapatiënt. Alle ROAZ-organisaties gaven aan dat zij het grootste risico zien in een patiënt die zich onaangekondigd ergens in de zorgketen meldt. Zij hebben zich daar voor zover mogelijk goed op voorbereid door op die punten het risico van overdracht van ebola op andere patiënten en/of medewerkers te minimaliseren. Dit geldt ook voor andere risico s, zoals: Onbeschermd contact voordat patiënt zich meldt. Onbeschermd contact tijdens triage. Langere aanrijtijd van een ambulance door omkleedprocedures van het ambulancepersoneel. Keuze en levertijd van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Wat te doen bij een collaberende patiënt bij een van de andere ziekenhuizen dan de UMC s. 4.3 Overige resultaten Zowel de UMC s als de ROAZ-organisaties stellen de huidige verdeling ter discussie tussen de UMC s die de eerste opvang doen van een ernstig verdachte patiënt tot het moment dat de uitslag van diagnostiek bekend/bevestigd is en de UMC s die de patiënt gedurende de gehele opnameduur verzorgen/behandelen. Er schuilen risico s in het vervoer van een patiënt als deze positief blijkt te zijn van het ene UMC naar een ander UMC. Zij geven voorkeur aan een systeem waarin een ernstig verdachte patiënt meteen naar een UMC vervoerd wordt dat voor de gehele verzorging/ behandeling is aangemerkt. Pagina 16 van 24

17 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni Summary Although the outbreak of Ebola Virus Disease (EVD) in western Africa appears to be abating, it is not yet at an end. It remains possible that one or more patients with the virus will be admitted into the Dutch health care system. In a report published in November 2014, the Health Care Inspectorate noted that the University Medical Centres (UMCs) and the national Major Incident Hospital were well prepared to cope with any such admissions. c A follow-up investigation reveals that all UMCs have maintained an adequate state of preparedness. The Major Incident Hospital has actually been required to admit a foreign Ebola patient. It has demonstrated in practice that all preparations were duly in place, and that it was able to confine the virus effectively with no risk of transmission. As part of the follow-up investigation, the Inspectorate requested all Regional Acute Care Networks (the ROAZ organizations) to provide information about the preparations at the regional level. All were able to confirm that all necessary safeguards, precautions and facilities were in place. Although a few minor points for attention were noted, the information revealed no major risks which would stand in the way of the adequate treatment and care of an Ebola patient. All points in the health care chain, including primary care providers, ambulance services, municipal health departments and general hospitals, have made adequate preparations to address any case of Ebola which may present in the Netherlands. c Universitair Medische Centra en Calamiteitenhospitaal in oktober 2014 voldoende voorbereid op de opvang van ebolapatiënten, IGZ, The Hague, Pagina 17 van 24

18

19 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni 2015 Bijlage 1 Vragenlijst bezoekinstrument 1 De voorbereiding en oefening van betrokken personeel 1 Heeft de opnameafdeling een werkinstructie of draaiboek voor de opname van een ebolapatiënt? 2 Heeft de verpleegafdeling/ic een werkinstructie of draaiboek voor de opname van een ebolapatiënt? 3 Zijn processen rond strikte isolatie geoefend? Is een minimum en maximum aantal personen in de kamer benoemd? 4 Zijn er afspraken over hoeveel bezoek er wordt toegelaten op de kamer? 5 Is er ruim geoefend met omkleden, met name het uittrekken van de beschermende kleding? 6 Is er ruim geoefend met in- en uitsluizen? 7 Is er ruim geoefend met het dragen van beschermende kleding en het behandelen van een patiënt? 8 Is de procedure voor het afnemen van diagnostisch materiaal beschreven conform de WIP-richtlijnen? 9 Zijn de procedures geoefend? 10 Personeel getraind, geoefend? 11 Is er toezicht op het juiste gebruik van persoonlijke beschermingmiddelen tijdens de daadwerkelijke behandeling van patiënten? 12 Hoe te handelen bij incidenten (prikaccidenten, onbedoelde blootstelling aan lichaamsvloeistoffen van de patiënt, incident met diagnostisch materiaal) 13 Heeft het coördinerend team gezorgd voor: Het formuleren en afstemmen van beleid? Het oefenen van: - de ontvangst van de patiënt met of verdacht van virale hemorragische - koortsen op de SEH of andere plek van ontvangst - de juiste uitvoering van de isolatiemaatregelen voor verpleging van - patiënten met virale hemorragische koortsen - aantrekken, werken met en uittrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen - transport van patiënt (beschermende maatregelen patiënt en medewerker, - communicatie coördinerend team onderling) 2 Coördinatie en organisatie rond opvang en behandeling van ebolapatiënten (coördinerend team) 1 Is er een coördinerend team samengesteld met daarin minimaal (WIP-richtlijn): een DIP-er een biologisch veiligheidsfunctionaris (BVF) een arts-microbioloog de behandelend arts een infectioloog, leidinggevend verpleegkundige een GGD-arts hoofd ARBO-dienst / bedrijfsarts hoofd huishoudelijke dienst / facilitair manager 2 Hoe is de beschikbaarheid van de leden van het coördinerend team (24x7)? Zijn er afspraken over wie toegang heeft tot patiënt met Ebola? 3 Heeft het coördinerend team de volgende voorbereidingen getroffen: Instellen van een taakgroep contactonderzoek, onder leiding van een DIP-er (link met arts-microbioloog?) Pagina 19 van 24

20 Inspectie voor de Gezondheidszorg Een registratie van alle personen die contact hebben gehad met de patiënt of diens patiëntenmateriaal en van patiëntenmaterialen (eventueel al ingezet op laboratoria). Instellen van een taakgroep laboratoria. Verslaglegging van de gebeurtenissen (inclusief verdringingseffecten). Naast dossiervoering in verpleegkundig en medisch dossier, chronologische verslaglegging van de bijeenkomsten van het team en gemaakte afspraken en beslismomenten. Afweging opname op IC of niet vastgelegd. De ontvangst van de patiënt met of verdacht van Virale hemorragische koortsen op de SEH of andere plek van ontvangst. De juiste uitvoering van de isolatiemaatregelen voor verpleging van patiënten met virale hemorragische koortsen. Transport van patiënt (beschermende maatregelen patiënt en medewerker). 4 Zijn er procedures hoe om te gaan met personeel dat weigert patiëntenzorg te bieden aan ebolapatiënten? 3 De logistiek rondom de opvang van ebolapatiënten 1 Vervoer van patiënt naar strikte isolatiekamer: Is de kortste route naar de isolatiekamer bekend bij personeel? Is deze route evt. tijdelijk afgesloten voor ander patiëntenverkeer? Welk personeel loopt mee? 2 Wordt de patiënt apart gezet? Welke ruimte is daarvoor aangewezen? 3 Is vastgelegd wie diagnostisch materiaal kan afnemen? 4 Vindt bloedafname alleen plaats met gesloten systemen? 5 Zijn er afspraken gemaakt wie het vervoer doet (arts/verpleegkundige)? Heeft het personeel hiermee geoefend? 6 Is beschermende kleding beschikbaar op alle plaatsen van binnenkomst? 7 Kan de voorraad beschermende kleding snel worden aangevuld? 8 Zijn er afspraken met andere ziekenhuizen over het ter beschikking stellen van beschermende kleding? 4 Triage, risico-inschatting en opvang van de patiënt 1 Wie doet de eerste triage en waar vindt de triage plaats? 2 In wat voor ruimte wordt de triage gedaan? Hoe is de toegang tot die ruimte? 3 Wordt daarbij de richtlijn gebruikt? 4 Wordt er een risico-inschatting gemaakt (lage/hoge besmettelijkheid)? 5 Is de casusdefinitie voor ebola bekend? 6 Zijn alle artsen bekend met de meldingsplicht t.a.v. hemorragische koorts? 7 Zijn baliemedewerkers bij de opnameafdeling voorbereid op de komst van een patiënt verdacht van ebola? 8 Zijn baliemedewerkers bij de opnameafdeling voorbereid op de komst van een patiënt verdacht van ebola? 5 De beschikbaarheid en techniek van isolatiekamers 1 Zijn de isolatiekamers technisch in orde (onderdruk in kamer of sluis, drukmeters, alarm)? 2 Is de sluis ruim genoeg voor omkleden en opslag materiaal? 3 Kan er veilig worden in- en uitgesluisd? 4 Welke isolatiekamers heeft het ziekenhuis vastgesteld voor de opvang van ebolapatiënten? Waarop is de keuze voor deze isolatiekamer(s) gebaseerd? 5 Wie is verantwoordelijk voor de techniek (onderdruk, drukmeters, alarmering)? 6 Hoe is geprioriteerd? 7 Is het proces van vrijmaken van de isolatiekamer (of afdeling) vastgelegd? Pagina 20 van 24

21 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni Hoe te handelen bij verdringing van zorg 1 Is er genoeg personeel voor 24/7 zorg voor ebolapatiënten? 2 Treedt het continuïteitsplan van het ziekenhuis is werking bij een ebolapatiënt? 3 Zo niet, wanneer dan wel? 4 Heeft u afspraken met andere UMC s over de opvang van ebolapatiënten? 5 Heeft u afspraken met andere ziekenhuizen in de regio rond de opvang van ebolapatiënten? 6 Heeft u afspraken met andere UMC s over de overname van ebolapatiënten? 7 De beschikbaarheid van persoonlijke beschermingsmiddelen 1 Ontvangt het ziekenhuis de patiënt met personeel in beschermende kleding? 2 Zijn de beschermende maatregelen voor vervoer van patiënt beschikbaar? (schoon bed) 3 Is er voldoende beschermende kleding beschikbaar op de SEH? 4 Is er voldoende beschermende kleding beschikbaar op de afdeling? 5 Kan de voorraad beschermende kleding snel worden aangevuld? 6 Hoe is de beschikbaarheid van de geëigende verpleegartikelen en beschermende middelen, alsmede materialen in verband met het te produceren afval (eventueel versnelde aanschaf materialen)? 8 De communicatie intern en extern over de patiënt 1 Hoe en wie licht het coördinerend team in? (team informeert alle betrokkenen in het ziekenhuis). Hoe krijg je iedereen paraat? 2 Is tijdens verblijf in die ruimte en transport communicatie mogelijk tussen begeleiders van de patiënt en het coördinerend team? 3 Is er bij de SEH (baliemedewerkers en behandelend personeel) bekend wie er gebeld moet worden bij een verdenking op ebola? 4 Is er bij alle baliemedewerkers van het ziekenhuis bekend wie er gebeld moet worden bij een verdenking op ebola? 5 Is er een communicatieplan met daarin afspraken over het informeren van: Raad van Bestuur de voorzitter van de infectiecommissie of diens waarnemer de verpleegafdeling, de betrokken laboratoria en de logistieke afdeling(en) tijdens transport van patiënt (communicatie coördinerend team onderling) 6 Welke afspraken zijn er over de communicatie intern? 7 Welke afspraken zijn er over de communicatie extern? 9 De routing en verwerking van diagnostisch materiaal 1 Is de procedure voor bloedafname (of ander diagnostisch materiaal) beschreven? 2 Is essentiële overige diagnostiek beschikbaar? 3 Is die diagnostiek tijdig beschikbaar (cito?)? 4 Is het verpakkingsmateriaal onbreekbaar en vochtabsorberend? 5 Is buizenpost uitgesloten als transportmiddel van diagnostisch materiaal? 6 Wie brengt de monsters naar het lab? 7 Is het vervoer van monsters gelogd (wat, wanneer en door wie)? 8 Wordt het materiaal overhandigd aan BSL-3 medewerkers van het laboratorium? 9 Wordt het laboratorium gebeld dat er monsters aankomen (24/7)? 10 Zijn er afspraken over het stoppen van de activiteiten bij negatieve VHKdiagnostiek? 11 Heeft het ziekenhuis een gecertificeerde koerier benoemd? (Conform bijlage 2 LCI richtlijn Virale hemorragische koorts) 12 Wie verstuurt het materiaal naar het Erasmus Medisch Centrum (afdeling of laboratorium)? Pagina 21 van 24

22 Inspectie voor de Gezondheidszorg 10 De routing en verwerking van persoonlijke bezittingen, linnengoed en afval 1 Is het laboratoriumpersoneel getraind en heeft het geoefend in het werken met materiaal dat ebola-besmet is of kan zijn? 2 Afval en linnengoed moet in aparte plastic zakken worden gedaan. Deze zakken worden bewaard in de patiëntenruimte, totdat instructies worden gegeven over de afvoer. Wanneer dat niet mogelijk is, waar vindt de opslag dan plaats? 3 Excreta patiënt; zijn er protocollen hoe hier mee om te gaan? 4 Zijn er voorzieningen voor de opslag in plastic zakken van persoonlijke bezittingen van de patiënt waarin deze binnenkwam (kleding, sieraden)? 11 Reiniging en desinfectie 1 Wie doet de reiniging/desinfectie op de plaatsen waar de patiënt verblijft? 2 Zijn materialen voor reiniging en desinfectie in de sluis/kamer aanwezig of snel beschikbaar? 3 Welke middelen gebruikt men? Hebben de desinfectantia een virusclaim? 4 Wie doet de einddesinfectie, ook van medische apparatuur (beademing, dialyse, infuuspompen, monitoren)? 12 Hoe te handelen bij incidenten 1 Hoe handelt men bij een incident? 2 Is er dagelijkse debriefing van het medisch/verzorgend team rondom de patiënt? 13 Hoe te handelen bij ontslag of bij het overlijden van een ebolapatiënt 1 Wanneer kan een patiënt worden ontslagen? 2 Is vastgelegd wie de eindverantwoordelijkheid heeft over het ontslag? 3 Wie wordt erover geïnformeerd? 4 Welke informatie gaat er met de patiënt mee? 5 Is er een procedure bij het overlijden van een patiënt? 6 Zijn er afspraken over het vervoer van een overleden patiënt? Informatief 1 Mogen wij good-practices bij andere UMC s uitventen? 2 Waar maakt u zich het meest zorgen over? 3 Zijn er afspraken gemaakt over de privacy van de patiënt in interne en externe communicatie? 4 Deelt u kennis met andere UMC s over de opvang van ebolapatiënten? Pagina 22 van 24

23 Opvang van ebolapatiënten in de hele zorgketen goed voorbereid juni 2015 Bijlage 2 Vragenlijst ROAZ-organisaties 1 Is, naar uw mening, de kwaliteit van de eerste opvang en vervoer van mogelijke ebolapatiënten in de regio voldoende geborgd? 2 Kunt u uw antwoord in het kort en zo concreet mogelijk motiveren, daarbij aangevend: a Situatie rond de eerste opvang, b vervoer van ebolapatiënten van een perifeer ziekenhuis naar een UMC, c oefenen van het onder a en b genoemde door ziekenhuizen en ambulancepersoneel, d afspraken met andere ketenpartners. 3 Kunt u aangeven waar in de keten van de eerste opvang en vervoer het risico op onverhoopte verspreiding van ebola het grootste is? 4 Is er buiten deze schakels in de zorgketen nog sprake van andere specifieke risicovolle situaties rond de zorg voor ebolapatiënten in uw regio? 5 Zo ja, welke en welke maatregelen neemt u om deze risico s te minimaliseren? Pagina 23 van 24

24 Inspectie voor de Gezondheidszorg Bijlage 3 Afkortingenlijst BIG BVF CIb EVD IC LCI NFU PBM RIVM ROAZ SEH UMC WIP (Wet op de) beroepen in de individuele gezondheidszorg Biologisch veiligheidsfunctionaris Centrum Infectieziektebestrijding Ebola Virus Disease Intensive Care Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra Persoonlijke beschermingsmiddelen Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Regionaal Overleg Acute Zorg Spoedeisende hulp Universitair Medisch Centrum Werkgroep infectiepreventie Pagina 24 van 24