Thema avond Lezen. Basisschool Oostenwind te Raalte Donderdag 16 januari 2014 Hanneke Berenpas, Logopedist

Transcriptie

1 Thema avond Lezen Basisschool Oostenwind te Raalte Donderdag 16 januari 2014 Hanneke Berenpas, Logopedist

2 Programma Verloop taalontwikkeling in vogelvlucht Stimuleren taalontwikkeling Spraak/taalproblemen versus lees-schrijfproblemen Start van het lezen en spellen Ondersteuning vanuit Logopediepraktijk Salland Informatieve websites Bronnenlijst Vragen

3 Normale taalontwikkeling in vogelvlucht 0-12 maand: De taalontwikkeling gaat van start Huilen, schreien, lachen, maken van geluidjes, brabbelen, eerste woordjes 1 jaar 2;6 jaar: Vroege taalontwikkeling Een-woordsfase, eerste 50 woorden stapsgewijs, daarna woordenschatexplosie 2;6 5 jaar: Taalontwikkeling uitbreiding Fonologie: spraakklanken Semantiek: woordenschat Syntaxis: zinsvorming Morfologie: grammatical Pragmatiek: taalgebruik 5 9 jaar: Voltooiing van de taalontwikkeling Beheersen van de moedertaal en in staat om verbaal te kunnen communiceren met iedereen die dezelfde moedertaal heeft.

4 Stimuleren van de taalontwikkeling Algemeen Spreek niet te snel In gesprek met het kind gaan en alles uitleggen en benoemen Het goede voorbeeld geven Betekenis toevoegen Luisteren Vragen stellen Voorlezen, zingen, puzzelen Rijmen Gesprekken voeren

5 Spraak-taalproblemen versus lees-schrijfproblemen Ongeveer 50 % van de kinderen met taalstoornissen, krijgt leesproblemen Ongeveer 50% van de kinderen met dyslexie heeft onderliggende taalproblemen

6 Start van het Lezen en Spellen Beginnende geletterdheid Een ontwikkelingsproces, maar komt niet natuurlijk op gang. Boeken (voor)lezen o.a. bespreken voorkant, raden waar het over gaat, meewijzen met de vinger voor leesrichting, vragen stellen bij het verhaal, stimuleren van het leesplezier! Zelf schrijven: kinderen krijgen door dat je met letters/tekentjes iets op kunt schrijven en dat het iets betekent boodschappenlijstjes, overschrijven, verhaaltjes, tekeningen maken, eigen naam schrijven, Taalbewust Herkennen van woorden in een zin, rijmen, woord bestaat uit klanken, onderscheid tussen begin en einklanken, hakken en plakken, manipuleren

7 Lezen en spellen in groep 3 Leren van klank-tekenkoppeling en teken-klankkoppeling Principe van het alfabet Functioneel lezen en schrijven er achter komen dat het lezen en schrijven dient om een boodschap over te brengen Technisch lezen en schrijven start Letter voor letter lezen en de letters samenvoegen tot een woord

8 Technisch lezen versus begrijpend lezen Technisch lezen: het vlot kunnen koppelen van letters aan klanken Begrijpend lezen: doelgericht denken, waarbij betekenis ontstaat door interacties tussen tekst en lezen - Om een tekst te kunnen begrijpen moet 90% - 95% van de woorden bekend zijn. - Van belang zijn o.a. achtergrondkennis, woordenschat, leeservaring, taalvaardigheden, motivatie, werkhouding

9 Ondersteuning vanuit Logopediepraktijk Salland Onderzoek naar spraak-taalontwikkeling, indien nodig behandeling gericht op: Uitspraak/articulatie Taal: o.a. woordenschat, taalbegrip, zinsontwikkeling Indien mogelijk in samenwerking met school en afstemming met de leerkracht Ondersteuning bij het leren lezen en schrijven: Groep 2: Wijs met Letters Groep 2/3/4: Taal in Blokjes Groep 5/6/7/8: Op maat naar aanleiding van onderzoek Plezier brengen in het leren lezen en schrijven

10 Informatieve websites

11 Vragen? Logopediepraktijk Salland Th.G.M. Groen-Schulten Stationsstraat EB Raalte Tel.nr info@logopedieraalte.nl Web:

12 Bronnenlijst Artikelen en Boeken Goorhuis, S.M & A.M. Schaerlaekens, Handboek Taalontwikkeling, Taalpathalogie en Taaltherapie bij Nederlandssprekende kinderen, de Tijdstroom, Utrecht, 2000 Huizenga, H. Kinderen leren lezen, Hbuitgevers, Baarn, 2000 Mientjes, C, De doorgaande lijn in de leesbegeleiding op de basisschool in groep 1 / 2, September 2005 Blaud, A. de, e.a Tussendoelen beginnende geletterdheid, 2013 Websites Kind en Taal. Taalontwikkeling. Verkregen op : Kind en Taal. Stimuleren van de taalontwikkeling. Verkregen op : Steunpunt Dyslexie. Wat is technisch lezen. Verkregen op :