Taal Cultuur Etniciteit Sekse Soc. Econ. Status. Onderwijs rendement. Beloning. Extrinsiek. Curriculum. Intrinsiek. Optimale contacturen.

Transcriptie

1 Wat maakt (het) verschil? rendement Time on task Leer Leren, motiveren en beoordelen (Het) verschil maken in onderwijs Jan van Tartwijk Met dank aan Hanne ten Berghe, Christel Lutz, Karin Scager & Theo Wubbels Taal Cultuur Etniciteit Sekse Soc. Econ. Status Creativiteit Demografisch I Q Begaafdheid Leerling kenmerken Persoonlijkheid Ambitie Eerdere kennis en ervaring Teddlie, 2009 Verwachtingen Extravert Zorgvuldig Open Stabiel Vriendelijk Beïnvloedbare factoren Beïnvloedbare factoren: Motivatie Andere rendement Andere rendement Time on task Leer Time on task Leer Beloning Motivatie Toetsing Curriculum Motivatie Toetsing Curriculum Optimale contacturen Optimale contacturen Autonomie Relatie Docent (Vak) Didactisch Kennis Instructie Feedback materiaal Competentie Binding Relatie Docent (Vak) Didactisch Kennis Instructie Feedback materiaal ICT ICT 1

2 TOETSING Toetsprogramma s Meerdere toetsmethoden Doen Tonen Weten hoe Weten Opleidingsdoelen Portfolio Simulaties Tentamens Triangulatie Zwakke en sterke kanten compenseren Meer informatie Toetsing stuurt leren Miller s piramide (Miller, 1990) Medisch Combinatie: Beoordeling en feedback Toetsprogramma s Meerdere datapunten bij belangrijke beslissingen Meerdere Toetsmethoden Herhaalde meting Psychometrisch Rechtvaardig Feedback Leereffect Kwaliteit van Toetsing Triangulatie Zwakke en sterke kanten compenseren Toetsing stuurt leren (bv. van der Vleuten & Schuwirth, 2011) Gibbs, 2010 Toetsprogramma s Meerdere datapunten Herhaalde meting Psychometrisch Rechtvaardig Feedback Leereffect Blok Blok Blok Blok Blok Blok Blok Blok 2

3 Motivatie Percentage studenten dat streeft naar hoogst mogelijke cijfers MOTIVATIE 10 0 EU Estland Denemarken UK Italië Frankrijk Tsjechië Noorwegen Zwisterland Oostenrijk Finland Nederland Brennan, Patel & Tang, 2009 Vergelijk ook Allen, Coenen & van der Velden, 2007 Time on task Zelfrapportage WO & HBO studenten: Gemiddelde aantal uren geïnvesteerd in studie per land EU Frankrijk Zwisterland Estland Denemarken Italië Noowegen Oostenrijk Finland Nederland UK Tsjechië Per discipline* Medicine and dentistry Veterinary, agriculture and related Architecture, building and planning Subjects allied to medicine Engineering and technology Physical sciences Law Education Mathematical sciences Private study Attended hours Computer science Creative arts and design Biological sciences Languages Historical and philosophical studies Social studies Business and administrative studies Mass communications and documentation All subjects Brennan, Patel & Tang, 2009 (*UK Student survey: Bekhradnia, Whitnall & Sastry, 2006) Andere Allen, Coenen & van der Velden,

4 De toets stuurt het leren Vraagt u dat op het proefwerk? BELONING Van der Vleuten, Dolmans, Scherpbier, 2000 De toets stuurt het leren Leraar Voortgezet : Ik ben echt blij met selectie op cijfers bij toelating tot het hoger onderwijs. Nu kan ik ze tenminste een uitleggen waarom ze voor meer dan een zes moeten gaan. AUTONOMIE De Soma Puzzel De complexe relatie tussen beloning en intrinsieke motivatie Effect van Beloning op e Motivatie Groep 1 $1 per oplossing Groep 2 Niets beloofd Hoe lang spelen? Hoe Enthousiast? Beloning Free Choice Self report Verbale beloning (positieve feedback).33*(21).31*(21) Tastbare beloning -.34*(92) -.07*(70) Onverwacht.01 ( 9).05 ( 5) Verwacht -.36*(92) -.07*(70) - Voor het meedoen -.14 ( 7).21 (5) - Afhankelijk van inspanning -.40*(55) -.15*(35) - Afhankelijk van voltooiing -.44*(19) -.17*(13) - Afhankelijk bereikt niveau (maximale beloning) -.15*(18) - Afhankelijk bereikt niveau (niet maximale beloning) -.88* ( 6) Lepper & Green, 1975 Deci, Koestner, Ryan,

5 Continuüm: à Een niet-motiverende taak: Waarom scheid ik mijn afval? Niet zelfgestuurd Zelfgestuurd Niet zelfgestuurd Zelfgestuurd Niet Niet Geen Geïntrojecteerde Geïdentificeerde Geïntegreerde e Geen Geïntrojecteerde Regulatie door identificatie Geïntegreerde e Onbedoeld Geen waarde Onbekwaam Geen controle Gehoorzamen Ego Interne Trots en schaamte Zelf waarde hechten aan Bewust Identificatie Congruent met eigen waarden en persoonlijke doelen Interesse Plezier Bevredigend Onbedoeld Geen waarde Onbekwaam Geen controle Gehoorzamen Ego Interne Trots en schaamte Zelf waarde hechten aan Bewust Identificatie Congruent met eigen waarden en persoonlijke doelen Interesse Plezier Bevredigend Doe ik niet. ik er geld voor krijg/ ik anders een boete krijg. dat zo hoort. ik in de toekomst ook van de natuur wil genieten. ik ik milieubewust ben. ben Deci & Ryan, 2000 Deci & Ryan, 2000 Waarom span ik mij in? Van naar : Sociaal-Psychologisch Proces Niet zelfgestuurd Zelfgestuurd Niet zelfgestuurd Zelfgestuurd Niet Niet Geen Geïntrojecteerde Regulatie door identificatie Geïntegreerde e Geen Geïntrojecteerde Regulatie door identificatie Geïntegreerde e Onbedoeld Geen waarde Onbekwaam Geen controle Gehoorzamen Ego Interne Trots en schaamte Zelf waarde hechten aan Bewust Identificatie Congruent met eigen waarden en persoonlijke doelen Interesse Plezier Bevredigend Ego Onbedoeld Gehoorzamen Interne Geen waarde Onbekwaam Trots en Geen controle schaamte Bewust Identificatie Zelf In gang gezet door behoefte waarde aan hechten aan Autonomie, binding, competentie Congruent met eigen waarden en persoonlijke doelen Interesse Plezier Bevredigend Doe ik niet. ik anders een onvoldoende haal en straf krijg. ik met hoge cijfers anderen laat zien dat ik slim/niet dom ben. mijn opleiding voor mijn toekomst belangrijk is. ik het ik belangrijk milieubewust vind het beste ben uit mezelf te halen. ik het interessant vind en er plezier in heb. Deci & Ryan, 2000 ik anders een Doe ik niet. onvoldoende haal en straf krijg. opdracht ik met hoge cijfers anderen laat zien dat ik slim/niet dom ben. Rol ik het mijn opleiding ik belangrijk voor mijn milieubewust vind het beste toekomst ben uit mezelf te belangrijk is. halen. Identiteit ik het interessant vind en er plezier in heb. Deci & Ryan, 2000 Binding BINDING Tinto,

6 Cambridge, Oxford Honours Wonen en leven in college gemeenschap. (Binding) Open dag: Studenten die eenmaal binnen zijn vallen niet meer uit. Nadruk op feedback (Autonomie) Vaste groepen/colleges Eigen ruimte (Binding) Meer feedback, differentiatie, eigen projecten. Minder toetsing (Autonomie) Tutorials, supervisions. 1-2 Discussie met tutor (Binding) Kleinschalig onderwijs Contact met docent (Binding) We want your brain! Selectie: 8 + 3*9 (Competentie) Pittige gesprekken met wereldtoppers (Competentie) Selectie (Competentie) Verdiepen en verrijken Uitdagend onderwijs (Competentie) Wolfensberger, in press Wolfensberger, in press Binding: Relatie docent-lerende Corrigerend Dwingend Invloed + Sturend Helpend Graag naar de les; Kiezen voor vak - Nabijheid + RELATIE Ontevreden Onzeker - Inschikkelijk Begrijpend Créton & Wubbels, 1984 Wubbels, Brekelmans, den Brok & van Tartwijk, 2006 Binding: Typologie docenten Tolerant / Gezaghebbend Gezaghebbend Directief Binding Tolerant Moeizaam dominerend Autoritair Onzeker Tolerant Onzeker Agressief 6

7 Uitdagend COMPETENTIE (ervaren) Uitdaging Faalangst Frustra e Learning zone Comfort zone Ontspanning Verveling (ervaren) Competen e Scager Akkerman, Pilot & Wubbels, in press Docent Formative evaluation to the teacher.90 Systematisch Op basis data & evidence based modellen Helderheid.75 Reciprocal teaching.74 Elkaar laten uitleggen Feedback aan leerlingen.73 Leraar-leerling relatie.72 Spaced and mass practice.71 In de tijd gespreid vaker gericht laten oefenen (deliberate practice) DE DOCENT Self verbalization/ self questioning.64 Zelf expliciet vragen stellen Problem solving teaching.61 Voor beter begrip en toepassen, niet voor feitenkennis Hattie, 2009 De kracht van feedback 3 Formative evaluation to teachers Feedback 0.74 FEEDBACK Hattie,

8 Kwaliteit van feedback Specifiek en gedetailleerd Vaak, op onderdelen Classroom management Sturen Onvoldoende Voldoende Het nemen van de leiding en Neemt de leiding en het bieden van structuur lukt biedt structuur, vaak niet. incidenteel lukt dat niet. Naar verwachting Neemt de leiding en biedt structuur, maar moet zich daar wel voor inspannen. Excellent Het nemen van de leiding en het bieden van structuur kost geen inspanning. De leerlingen accepteren deze leiding als vanzelfsprekend. Focus op prestatie in plaats van persoon Helpen en begrijpen Toont zich in de omgang met leerlingen gespannen. Gaat op een vriendschappelijke manier met leerlingen om. Is nog teveel leerling met de leerlingen. Toont zorg en belangstelling voor de leerlingen en is benaderbaar. Toont zorg en belangstelling voor de leerlingen. De docent is iemand die door leerlingen in vertrouwen wordt genomen. Op tijd: Liever minder goed dan (te) laat Begrijpelijk Not Sociological enough If I d understood how to be sociological enough, I d have done it! Feed forward Gibbs, 2010 Ruimte bieden Leerlingen gaan hun eigen gang of leerlingen hebben juist helemaal geen ruimte voor inbreng. Normen en Beroept zich op de regels regels stellen en over wat wel en niet kan. handhaven Corrigeert aarzelend of helemaal niet, of grijpt juist overdreven in. Argumenta e Legt de schuld voor ordeproblemen bij de leerlingen. Staat open voor Houdt rekening met de Houdt rekening met de wensen en sugges es van de wensen en behoe en behoe en van leerlingen en gee hen leerlingen. van leerlingen. eigen verantwoordelijkheid. Maakt duidelijk wat wel Maakt duidelijk wat wel Het is duidelijk en vanzelfsprekend en niet kan in de klas. en niet kan in de klas. wat wel en niet kan in deze klas. Corrigeert meestal wel, Corrigeert jdig zonder Corrigeert de leerlingen goed ge med maar soms gebeurt dat te overdrijven. Over het en op een evenwich ge manier. nog wat aarzelend. algemeen hee dat het Daardoor lijkt het meestal bijna gewenste effect. terloops te gebeuren. Herkent de invloed van Ziet hoe het eigen gedrag Ziet hoe het eigen gedrag, ook op het eigen gedrag op de communica e- lange termijn, communica e- communica e- patronen patronen in de klas patronen in de klas beïnvloedt en kan in de klas. Ziet op basis beïnvloedt en kan dat dat aan de hand van theorie van de theorie gevolgen verbinden aan theorie. verwoorden. Formuleert op basis van verschillende Formuleert op basis daarvan doelen en kiest een manieren van omgang daarvan voornemens. genuanceerde benadering van de met leerlingen. leerlingen om die doelen te bereiken. Leer LEERACTIVITEITEN Cognitief Affectief Metacognitief relateren attribueren oriënteren structureren motiveren plannen analyseren concentreren proces bewaken concretiseren zichzelf beoordelen (zichzelf) toetsen toepassen waarderen diagnosticeren herhalen/memoriseren inspannen bijsturen kritisch verwerken emoties opwekken evalueren selecteren verwachten reflecteren Vermunt & Verloop, 1999 Retentie Werkvormen & onthouden College 5% Lezen 10% Audiovisueel 20% Demonstratie 30% Discussiegroep 50% Praktijkoefening 75% Doen/ aan anderen 80% National training laboratories,

9 Optimale contacttijd: Wet van Vos Niet minder dan 10 uur contacttijd per week Binding Meer dan 12 uur contacttijd per week Minder zelfstudie In contacttijd zelfstudietijd structureren Studie uren Totaal uren CURRICULUM Aandeel uren zelfstudie 12 Contacturen per week van der Drift & Vos, 1987 Curriculum organisatie (Jansen, 2004) INSTRUCTIE (van den Berg & Hofman, 2005) Instructie: NL in Europa Instructievormen die erg veel nadruk krijgen (%) Group Work Written Assignments Written Assignments Lectures Group Work Lectures Instructie: Topscoorders Reciprocal teaching.74 Elkaar laten uitleggen Feedback aan leerlingen.73 Spaced and mass practice.71 In de tijd gespreid vaker gericht laten oefenen (deliberate practice) Self verbalization/ self questioning.64 Zelf expliciet vragen stellen Problem solving teaching.61 Voor beter begrip en toepassen, niet voor feitenkennis Brennan, Patel & Tang, 2009 Hattie,