Conceptrapport Transparantie ziekenhuisuitgaven: Uitgavenbeheersing in de zorg deel 11'

Transcriptie

1 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport > Retouradres Postbus EJ Den Haag Algemene Rekenkamer drs. S.J. Stuiveling, president Postbus EA Den Haag Bezoekadres: Rijnstraat 50 Postbus EJ Den Haag Datum Betreft 1 5 OKT.2013 Conceptrapport Transparantie ziekenhuisuitgaven: Uitgavenbeheersing in de zorg deel 11' Uw brief R Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief. Geachte mevrouw Stuiveling, Met belangstelling heb ik het Conceptrapport Transparantie ziekenhuisuitgaven: Uitgavenbeheersing in de zorg deel 11' gelezen. In dit rapport gaat u nader in op uw onderzoek naar de totstandkoming van verantwoordingsinformatie over de ziekenhuisuitgaven. Ik ben de Algemene Rekenkamer erkentelijk voor dit rapport dat een beknopte en heldere weergave geeft van mogelijke knelpunten in de bekostiging en informatievoorziening van de ziekenhuisuitgaven. Het gaat om knelpunten die ik grotendeels herken en waarvan het oplossen tot de speerpunten van mijn beleid behoort. Samenvatting Ik ben blij met de aandacht van de Algemene Rekenkamer voor de complexiteit van de financiering van de ziekenhuiszorg en de risico's daarvan voor de beheersing van de zorguitgaven en voor de rechtmatige en doelmatige besteding van de zorgpremies die burgers betalen. In het jaar 2012 zijn belangrijke stappen gezet in de transitie van een aanbodgestuurd naar een vraaggestuurd stelsel. Deze stappen hadden mede tot doel de complexiteit te reduceren: volledige prestatiebekostiging is ingevoerd, de functiegerichte budgettering is afgeschaft, ongeveer DBC's zijn vervangen door circa 4400 DOT-zorgproducten en de risicodragendheid van zorgverzekeraars is verder toegenomen. De systeemwijzigingen in 2012 zijn noodzakelijkerwijs samengegaan met een aantal in samenspraak met het veld tot stand gekomen tijdelijke maatregelen om de transitie beheerst te laten verlopen. In 2012 heeft dit geleid tot een cumulatie van maatregelen, met als gevolg dat de complexiteit in dat jaar tijdelijk relatief groot is geweest.^ De Algemene Rekenkamer heeft dit overzichtelijk weergegeven in figuur 3 van het conceptrapport. Pagina 1 van 9

2 Het aanpakken van de complexiteit van de financiering van de (ziekenhuis)zorg is een belangrijk speerpunt van mijn beleid. Belangrijk in die aanpak is de verbetering van de transparantie die bereikt kan worden met de verbetering van de informatievoorziening over de zorguitgaven, waarvoor ik op 1 december 2012 een stuurgroep heb ingesteld. Op 4 juli is de eerste tussenrapportage van dit traject verschenen (TK , , nr. 254). Daarin zijn voor de medischspecialistische zorg maatregelen aangekondigd, onder andere voor verkorting van de maximale DBC-duur, stroomlijning van de administratieve processen, harmonisatie van de verschillende uitgavenbegrippen, het monitoren van de informatie uit de contracten, het inzichtelijk maken van het onderhanden werk, het ontsluiten van de declaratie-informatie met behulp van Zorgprisma en het koppelen van de diagnose volgens ICD-10^ aan de declaratie. De voorstellen leveren een bijdrage aan de versnelling van de informatie over de ziekenhuisuitgaven, aan de monitoring en aan de verklaring van de ontwikkelingen in de uitgaven. Dit zijn juist ook de knelpunten die u benoemt in uw rapport. In lijn met de motie-van der Veen (TK XVI nr. 9) heb ik de Algemene Rekenkamer steeds betrokken bij dit traject. Ik heb gemerkt dat er sprake is van een open en constructief contact tussen de Rekenkamer en de stuurgroep en ik ben blij te kunnen vaststellen dat de voorstellen van de stuurgroep kunnen rekenen op de steun van de Rekenkamer. Zoals de Algemene Rekenkamer aangeeft is een goede controle van de zorgkosten van groot belang. Met de transitie van het zorgstelsel worden de uitgavenprikkels voor ziekenhuizen en zorgverzekeraars om gepaste zorg te leveren en juist te declareren groter. Het toenemende belang dat partijen hieraan hechten is bijvoorbeeld terug te zien in het akkoord medisch-specialistische zorg van 16 juli jl. Daarin zijn afspraken gemaakt over het opstellen van een doelmatigheidsagenda waarvan ook gepast gebruik, het opstellen van richtlijnen en verminderen van praktijkvariatie onderdeel zijn. Ook zijn afspraken gemaakt over het vergroten van de inzichtelijkheid van de declaratie en zorgnota. Daarnaast heb ik extra middelen beschikbaar gesteld voor de versterking van de opsporingsfunctie en het toezicht in de zorg. Ook wijs ik op het plan van aanpak Intensivering Ketenaanpak Correct Declaratieproces (IKCD), dat ik als bijlage bij de "Eerste voortgangsrapportage fraudebestrijding: plan van aanpak bestrijding fraude in de zorg" onlangs naar de Tweede Kamer heb gestuurd (TK nr. 50). Reactie op de aanbevelingen van de Algemene Rekenicamer In het algemeen geldt dat ik de aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer beschouw als een ondersteuning van het beleid dat ik voer. Hieronder wordt dit per aanbeveling geïllustreerd. Beheersing zorguitgaven De Algemene Rekenkamer vraagt de minister van VWS aandacht te besteden aan een ordelijk en transparant proces van contractering, bekostiging, facturering en verantwoording. De tiende revisie van de International Classification of Diseases. Pagina 2 van 9

3 Er zijn diverse maatregelen getroffen en afspraken gemaakt die bijdragen aan de realisatie van een ordelijk en transparant proces van contractering, bekostiging, facturering en verantwoording. In het akkoord medisch-specialistische zorg heb ik met de koepels van zorgaanbieders, patiënten en zorgverzekeraars afspraken gemaakt om zowel in het verkeer tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars als dat met de patiënt de transparantie van de zorgrekening en declaratie te vergroten. Zo zal er vanaf 2014 naast de declaratiecodes ook inzicht komen in de diagnose en verrichtingen voor de zorgverzekeraar als patiënt. Op dit moment wordt hiervoor een privacytoets uitgevoerd. Ook zijn daarin afspraken gemaakt om zowel de contractering als het declaratieproces te versnellen. Voor 2014 streven partijen ernaar de inkoopcyclus vóór 19 november 2013 af te ronden. Voor 2015 en verder zal de inkoopcyclus vóór 19 november van het jaar t-1 afgerond zijn. Partijen spannen zich daarnaast in om uiterlijk 1 november 2013 afspraken te maken over het sneller declareren en vergoeden van gesloten DBC-zorgtrajecten met ingang van Daarbij is het uitgangspunt dat de zorgaanbieders alle gesloten DBC's (behoudens uitzonderingen) binnen een maand na sluiting declareren en zorgverzekeraars de declaraties (behoudens uitzonderingen) binnen 1 maand na ontvangst betalen. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door afspraken te maken over het eerder in de keten uitvoeren van controles. Verder schept het akkoord een helder meerjarig budgettair kader dat als leidraad kan dienen voor contracteerafspraken. Veldpartijen hebben aan de hand van dit akkoord ten behoeve van de contractering 2014 ook een factsheet opgesteld dat een nadere toelichting op de uitwerking van de financiële kaders geeft. Verbetering informatiehuishouding De Algemene Rekenkamer moedigt mij aan om de Tweede Kamer nader te informeren over het Programma Informatiehuishouding op Orde (PrIO) en adviseert hierbij ook de complexiteit van de bekostiging te betrekken. Het rapport wijst op de toegevoegde waarde van een centraal publiekelijk platform waar de zorguitgaven Veal time' beschikbaar komen. Het bieden van transparantie en het verminderen van complexiteit wordt op diverse manleren aangepakt. Het Programma Informatiehuishouding op Orde (PrIO) doet met name voorstellen op het gebied van de governance van informatie-issues, waarmee in de toekomst verbetering van de informatievoorziening beter gerealiseerd kan worden. De kern daarvan is het ontwikkelen en beheren van een zorgbreed informatiestelsel. Zo bieden de voorstellen van PrIO ook mogelijkheden om de reductie van onnodige complexiteit in de informatievoorziening te agenderen en vervolgens aan te pakken. De werkzaamheden van PrIO worden dit najaar afgerond. Over de resultaten zal ik de Tweede Kamer informeren. De stuurgroep Verbetering informatievoorziening zorguitgaven richt zich naast versnelling ook op verbetering van de monitoring gedurende het jaar en op de verklarende informatie. De eerste resultaten en maatregelen zijn opgenomen in de eerdergenoemde tussenrapportage. Hiermee wordt ook een bijdrage geleverd aan de transparantie. Mijn reactie op de motie over open data zal ik op korte termijn aan de Tweede Kamer sturen, als onderdeel van de brief over PrIO. Controle op gepast gebruik van zorg In het rapport wordt het belang van gepast gebruik benadrukt en wordt geadviseerd normen en richtlijnen voor gepast gebruik te ontwikkelen. Pagina 3 van 9

4 I-Iet ontwikkelen van normen en richtlijnen voor gepast gebruik, wordt niet alleen Directie Financieeldoor het Kwaliteitsinstituut, maar onder meer ook in een kwaliteits- en Economische zaken doelmatigheidsagenda nader uitgewerkt door de partijen van het akkoord medisch-specialistische zorg van 16 juli Het Kwaliteitsinstituut pakt de (door)ontwikkeling van richtlijnen en standaarden op, in overleg met veldpartijen en betrokken wetenschappelijke en kennisorganisaties. Op dit vlak is in het akkoord medisch-specialistische zorg van deze zomer afgesproken dat partijen voor 1 november 2013 de kwaliteits- en doelmatigheidsagenda medisch-specialistische zorg zullen opstellen. Daarnaast krijgt dit thema in het traject van de intensivering van de fraudebestrijding aandacht. Tot slot zijn ook in het hoofdlijnenakkoord afspraken gemaakt over gepast gebruik, die de komende tijd moeten worden geoperationaliseerd (poortwachtersfunctie arts pakket). Bevordering doelmatig gebruik van zorgmiddelen De Algemene Rekenkamer vraagt om meer duidelijkheid ten aanzien van de stabiliteit van kwaliteitsindicatoren zodat die kunnen worden gebruikt in het contracteerproces, de verantwoording en controle. Kwaliteitsindicatoren worden In de praktijk steeds meer gebruikt en ook zorgverzekeraars schenken hier bij hun contractafspraken in toenemende mate aandacht aan. Zoals ik in mijn brief over uitkomstbekostiging (TK nr. 255) heb vermeld, heb ik in het hoofdlijnenakkoord met partijen afspraken gemaakt over het beheersen van de uitgavenontwikkeling door onder meer bij de contractering kwaliteit, doelmatigheid en gepast gebruik veel sterker mee te laten wegen. De maatregelen in de ziekenhuisbekostiging die ik per 2012 genomen heb, bieden bovendien steeds meer ruimte voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders om maatwerkafspraken te maken over deze elementen. Ten slotte bevat het hoofdlijnenakkoord afspraken over het vergroten van de transparantie rondom de kwaliteit van geleverde zorg. Het aantal praktijkvoorbeelden daarvan neemt toe, bijvoorbeeld de door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) in kaart gebrachte minimumkwaliteitsnormen voor complexe behandelingen, het vrijgeven van resultaten door een aantal ziekenhuizen van hun behandelingen van hartaandoeningen en het door zelfstandige behandelcentra meten van patiëntuitkomsten (PROMs^), onder meer op het gebied van orthopedie en handen polschirurgie. Het recente akkoord van 16 juli jl. bekrachtigt de eerder gemaakte afspraken en bouwt hierop voort. Controle van declaraties en het toezicht daarop Zorgverzekeraars en patiënten dienen beter inzicht te krijgen in de prestaties die in rekening worden gebracht aldus het rapport. Er worden concrete stappen op dit terrein gezet, zodat het voor zowel zorgverzekeraars als patiënten vanaf 2014 mogelijk wordt inzicht te krijgen in de diagnose en zorgactiviteiten op de zorgdeclaratie, zoals ik hierboven heb beschreven onder "Beheersing zorguitgaven". De Algemene Rekenkamer wijst op het belang van toezicht op de rechtmatige uitvoering van de Zvw door zorgverzekeraars en zorgaanbieders en op een adequate bemensing van de NZa in dat kader. Patient Reported Outcome Measures. Pagina 4 van 9

5 Ik ben van mening dat het toezicht op het stelsel gewaarborgd is. Ik ben als minister van VWS verantwoordelijk voor de goede werking van het stelsel. Naleving van de regels is een belangrijke randvoorwaarde voor goede werking. De laatste tijd is er in toenemende mate aandacht voor controle en toezicht om te voorkomen dat de nominale zorgpremies, de inkomensafhankelijke premies en de Rijksbijdrage onnodig hoog zijn. Ik houd niet zelf toezicht op het gedrag van partijen. Deze taak is door de wetgever belegd bij een toezichthouder: de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Via aansturing van de NZa houd ik grip op het toezicht. De NZa houdt toezicht op de rechtmatige uitvoering van de Zvw. Ik wijs in dit verband ook op de "Eerste voortgangsrapportage fraudebestrijding: plan van aanpak bestrijding fraude in de zorg". Ik heb deze rapportage onlangs naar de Tweede Kamer gestuurd (TK nr. 50). Specifiek breng ik nog onder uw aandacht dat in de VWS-begroting voor miljoen en voor de jaren vanaf miljoen is gereserveerd voor de aanpak van de bestrijding van fraude in de zorg. Reactie op het rapport De zorgsector is volop in beweging en bevindt zich op in een transitiefase. De transitie van een aanbod- naar een vraaggestuurd zorgstelsel heeft gevolgen voor de rol die de verschillende actoren in het zorgstelsel hebben. De zorgverzekeraars kopen Zvw-zorg (curatieve zorg) in bij zorgaanbieders ten behoeve van hun verzekerden. Zij onderhandelen over prijs en kwaliteit en doen de uitgaven. Verschillen tussen zorgverzekeraars komen tot uitdrukking in de hoogte van de premie en/of de kwaliteit van de ingekochte zorg voor het basispakket Zvw, waarmee zij dingen naar de gunst van de verzekerden. Hiermee hebben de zorgverzekeraars een prikkel tot doelmatigheid. In haar reactie wijst de Algemene Rekenkamer terecht op de complexiteit die deze transitie met zich meebrengt. Deze tijdelijke complexiteit heeft tot doel de systeem- en beleidswijzigingen zodanig door te voeren dat die voor alle partijen draaglijk zijn en de complexiteit te beperken. De maatregelen in de transitiefase zijn ook in samenspraak met de veldpartijen tot stand gekomen. De systeemwijzigingen, zoals de vermindering van het aantal zorgproducten, zal uiteindelijk leiden tot meer transparantie en een stelsel waarin alle actoren hun eigen rol en verantwoordelijkheid kunnen waarmaken. De zorguitgaven zijn de afgelopen jaren fors gegroeid. De ziekenhuisuitgaven hebben hierin een aanzienlijk aandeel. Deze zomer heb ik de eerder gesloten akkoorden met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFu), Orde van Medisch Specialisten, Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN), aangescherpt en verlengd. Ik heb bij dit akkoord ook de NPCF betrokken. Naast een verdere reductie van het groeipad naar 1,5% in 2014 en 1% voor de jaren zijn de afspraken over de informatievoorziening verder aangescherpt. Deze nieuwe akkoorden benadrukken mijn ambitie en die van de partijen in het veld om de uitgavenontwikkeling verder te beperken. In uw rapport schetst u de achtergrond bij een fase waarin de zorgsector en de ziekenhuissector in het bijzonder zich bevindt. U wijst daarbij ook op de verantwoordelijkheden die de verschillende actoren in het stelsel hebben. Terecht geeft u aan dat de minister van VWS verantwoordelijk is voor het behartigen van drie publieke belangen van de zorg: de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid. Het stelsel van wetten, beleidsinstrumenten en maatregelen dat de minister hanteert moet eraan bijdragen dat deze belangen geborgd zijn. De beheersing van de zorguitgaven is een afgeleide van deze verantwoordelijkheid. Pagina 5 van 9

6 Vanuit die stelselverantwoordelijkheid is het van belang dat de informatievoorziening voldoende geborgd is. Het rapport wijst er op dat de minister van VWS in 2012 voortvarend systeemwijzigingen heeft doorgevoerd en maatregelen heeft getroffen die gericht zijn op beheersing van de uitgaven. Hierbij wordt gewezen op de uitbreiding van het vrij onderhandelbare segment, de afschaffing van de functiegerichte budgettering en de introductie van de nieuwe productstructuur. Als keerzijde van deze voortvarende aanpak wijst het rapport op het risico van een tijdelijk gebrek aan transparantie. Een systeemwijziging kan immers leiden tot het lastiger maken van historische vergelijkingen. Daarnaast werken verschillende regelingen, waaronder tijdelijke overgangsmaatregelen, op elkaar in. Ik ben met u van mening dat door de gelijktijdige invoering van systeemwijzigingen en tijdelijke maatregelen de complexiteit van het bekostigingsysteem tijdelijk kan toenemen. Dit heeft er inderdaad toe geleid dat ik in de loop van 2014 een adequaat beeld van de ziekenhuisuitgaven 2012 zal hebben. Daar staat echter tegenover dat deze systeemwijzigingen en beleidsmaatregelen er uiteindelijk juist toe leiden dat de complexiteit gereduceerd wordt, wat zich ook zal doorvertalen in de verbetering van de informatievoorziening over de ziekenhuisuitgaven. In dat kader zet ik zelfs extra stappen voorwaarts om te komen tot een adequaat beeld over de realisaties kort na afloop van een jaar. In het akkoord medisch-specialistische zorg van 16 juli jl. is de urgentie op dat vlak benadrukt. Daarnaast zijn in dat akkoord afspraken gemaakt die in lijn zijn met de aanbevelingen die in het rapport worden gedaan. De overgang van DBC's naar DOT-zorgproducten brengt een trendbreuk met zich mee. Hierdoor is het lastiger op basis van de beschikbare informatie conclusies te trekken ten aanzien van de meerjarige ontwikkeling. Doordat - mede als gevolg van de overgang - contracten over 2012 laat tot stand zijn gekomen en de ICTfaciliteiten in relatie tot het declaratieproces enige opstartproblemen hebben gekend is de declaratiestroom over 2012 laat op gang gekomen. Deze overgangsproblematiek is van tijdelijke aard. Daarbij merk ik op dat het ook onder het 'oude' systeem onmogelijk zou zijn geweest om al enkele maanden na afloop van het jaar inzicht te krijgen in de realisaties over het voorgaande jaar. De Algemene Rekenkamer concludeert dat deze (toegenomen) complexiteit heeft geleid tot onzekerheid over de ontwikkeling van de zorguitgaven en een gebrek aan toezicht door zowel ziekenhuizen, zorgverzekeraars, accountants als toezichthouders. U wijst in dit kader op het belang van beheersing van de zorguitgaven en de complexiteit die hierbij een hindernis kan vormen. De Algemene Rekenkamer ziet, met mij, het terugdringen van deze complexiteit als belangrijke opgave voor de minister van VWS. Mijn beleid is erop gericht complexiteit te reduceren waar dat mogelijk is. Betere informatievoorziening In mijn brief aan de Tweede Kamer van 29 november 2012 (TK , , nr 243) heb ik gemeld dat ik een stuurgroep heb ingesteld met als opdracht voorstellen te doen en concrete resultaten te boeken op het gebied van versnelling van de informatievoorziening over de zorguitgaven, het verbeteren van de monitorfunctie en de verklarende informatie. Op 4 juli is de eerste tussenrapportage van dit traject verschenen (TK , , nr. 254). Daarin zijn voor de medisch-specialistische zorg maatregelen aangekondigd waarvan de implementatie al is gestart of op korte termijn kan worden gestart en maatregelen zijn voorgesteld die in voorbereiding zijn. Het betreft onder andere voorstellen voor verkorting van de maximale DBC-duur, stroomlijning van de Pagina 6 van 9

7 administratieve processen, harmonisatie van de verschillende uitgavenbegrippen, het monitoren van de informatie uit de contracten, het inzichtelijk maken van het onderhanden werk, het ontsluiten van de declaratie-informatie met behulp van Zorgprisma en het koppelen van de diagnose volgens ICD-IO" aan de declaratie. De voorstellen leveren een bijdrage aan de versnelling van de informatie over de ziekenhuisuitgaven, aan de monitoring en aan de verklaring van de ontwikkelingen in de uitgaven. Dit zijn juist ook de knelpunten die u benoemt in uw rapport. Met de maatregelen wordt een bijdrage geleverd aan de beheersing van de zorguitgaven op macroniveau, maar ook zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben baat bij snellere beschikbaarheid van adequate uitgavencijfers en bij de mogelijkheden die de verbetering van de verklarende informatie biedt. Die voordelen strekken zich uit van een betere bedrijfsvoering tot beter inzicht in praktijkvariatie en eenvoudiger risicobeheer. Uiteindelijk hebben ook patiënten en verzekerden baat bij de verbetering. In lijn met de motie-van der Veen (TK XVI nr. 9) heb ik de Algemene Rekenkamer ook steeds betrokken bij het traject verbetering informatievoorziening zorguitgaven. Mede op verzoek van de kamer is vanaf de instelling van de stuurgroep open en constructief contact onderhouden met de Rekenkamer over de voortgang van zowel de stuurgroep als het eigen onderzoek van de Rekenkamer met als doel om - ieder vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid - te komen tot verbeteringen in de informatievoorziening. Budgettaire grondslagen In haar rapport wijst de Algemene Rekenkamer op onduidelijkheid of interpretatieverschillen met betrekking tot budgettaire grondslagen die in het akkoord medisch-specialistische zorg zijn gehanteerd. Ik wijs erop dat de communicatie hierover en over de 2,5% groei en de daarbij behorende basis vanuit VWS altijd duidelijk is geweest. Ik wijs er in dit kader op dat de akkoorden inmiddels zijn ingehaald door het akkoord van 16 juli 2013 dat de Algemene Rekenkamer nog niet kon betrekken in haar rapport. In dit akkoord zijn naast afspraken over een budgettair kader afspraken gemaakt over een inhoudelijke agenda. De concrete invulling van een versnelling van het contracteerproces is hier een onderdeel van. Gepast gebruik en rechtmatigheid van ziekenhuisuitgaven De Algemene Rekenkamer wijst erop dat de controle op gepast gebruik en rechtmatigheid van de ziekenhuisuitgaven op dit moment nog niet optimaal is. Als mogelijke achtergrond wordt daarbij gewezen op de beperkte prikkel die er zou zijn bij zorgverzekeraars en zorgaanbieders om de rechtmatigheid van de declaraties te controleren. U voorziet daarbij een risico op onrechtmatige en onnodige ziekenhuisuitgaven. Ik ben het met de Rekenkamer eens dat de controle op gepast gebruik en rechtmatigheid van de ziekenhuisuitgaven nog niet optimaal is. Een van de doelen van de transitie is dan ook om de prikkels voor gepast gebruik en rechtmatigheid te verbeteren. Zorgverzekeraars hebben wel degelijk een belang bij goede controles. De grotere risicodragendheid en de toegenomen concurrentie tussen verzekeraars van de afgelopen jaren hebben hieraan bijgedragen. Ook de materiële controles worden geïntensiveerd. De tiende revisie van de International Classification of Diseases. Pagina 7 van 9

8 Partijen hebben in het akkoord medisch-specialistische zorg van 16 juli jl. afspraken gemaakt over het verduidelijken van de zorgnota en het versnellen van de declaratie. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de versnelling van het contracteerproces, gepast gebruik en het voorkomen van up-coding. Met het vermelden van de zorgactiviteiten op de nota beschikken zorgverzekeraars vanaf 2014 over veel meer informatie bij de declaratie, waardoor de verzekeraar nog beter in staat zal zijn door middel van benchmarking ziekenhuizen te vergelijken en uitschieters in beeld te krijgen. Dit kan nog versterkt worden als in de toekomst de diagnose volgens de internationale ICD-lO-standaard aan de declaratie wordt gekoppeld. De informatie wordt zo veel beter gedeeld en de toegenomen externe aandacht zal voor de ziekenhuizen stimulansen opleveren om te investeren in interne controles op onnodige hoge declaraties. De Algemene Rekenkamer geeft aan dat het voor ziekenhuizen lastig is te controleren of gepast gebruik van zorg plaatsvindt. Als mogelijke oorzaak wordt gewezen op het ontbreken van medisch bewijs van effectieve zorg, het ontbreken van eenduidige normen van gepast gebruik, onduidelijkheid over declaratievoorschriften en individuele factoren van de patiënt. Op dit vlak zijn er diverse maatregelen en voorgenomen acties. Ik wijs op de afspraken hierover in het akkoord medisch-specialistische zorg, waarin afspraken zijn gemaakt over het opstellen van een doelmatigheidsagenda waarvan ook gepast gebruik, het opstellen van richtlijnen en verminderen van praktijkvariatie onderdeel zijn. Een voorbeeld is het ZN-programma 'Zinnige zorg, zuivere rekening', dat eind augustus is gepubliceerd en waarin ZN ten aanzien van ongepast gebruik aangeeft dat voor de gehele keten in kaart wordt gebracht waar mogelijke oorzaken zitten van ongepaste zorg, oneigenlijk gebruik en/of misbruik en hoe die kunnen worden aangepakt. Hierbij gaat het om onderwerpen als upcodlng van declaraties, verslavingszorg en om aandoeningen als lage rugklachten en spataderen. Met name bij deze laatste twee is een hoge praktijkvariatie aangetoond. Voorts wijs ik op het gebruik van patiëntuitkomsten (PROMs) als uitkomstmaat en de voortgang van een aantal wetenschappelijke verenigingen bij het opstellen van richtlijnen en protocollen. Het Kwaliteitsinstituut zal ook richtlijnen ontwikkelen die in de toekomst voor zowel zorgaanbieders als zorgverzekeraars handvatten kunnen bieden controle op gepast gebruik te intensiveren. In het hoofdlijnenakkoord voorts afspraken gemaakt over het beter bewaken van gepast gebruik, die de komende tijd moeten worden geoperationaliseerd (poortwachtersfunctie arts pakket). Daarnaast hebben de staatssecretaris van VWS en ik extra middelen beschikbaar gesteld voor de versterking van de opsporingsfunctie en het toezicht in de zorg. Medio 2011 is het project PInCeT (Project Intensivering Controle en Toezicht) onder regie van VWS van start gegaan, met als deelnemende partijen het CVZ, de NZa, DBC-O, ZN, de NVZ, de NFU, de OMS en ZKN. Het doel van dit project was nagaan hoe controle en toezicht kunnen voorkomen dat declaraties voor ziekenhuiszorg die niet voldoen aan de wettelijke voorwaarden, toch worden vergoed. In het conceptrapport van het project PInCeT zijn diverse aandachtsgebieden en verbeterpunten geïdentificeerd. Deze aandachtsgebieden betreffen: versterking van de aandacht van partijen in de zorgketen voor controlesystemen, verduidelijking van de (controle-) normen, versterking van de aansluiting van de DBC-zorgproducten op het collectief verzekerd pakket, versterking van risicomanagement systemen bij partijen in de zorgketen, stimulansen gericht op het versterken van de controle van declaraties en voldoende capaciteit en samenwerking. In vervolg op het project PInCeT hebben Pagina 8 van 9

9 wij recentelijk het plan van aanpak Intensivering Ketenaanpak Correct Declaratieproces (IKCD) opgesteld. In dit plan staan de acties vermeld die de betrokken partijen al ondernemen om tot duidelijkere toezichtnormen en effectievere controles te komen. Bovendien bevat het plan een opsomming van nieuwe acties die veldpartijen op dit gebied samen gaan ondernemen. Hoogachtend, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mw. drs. E.I. Schippers Pagina 9 van 9