Aan de Raad Raad Made 11 november 2014

Transcriptie

1 Aan de Raad Raad Made 11 november 2014 Agendapuntnummer: 13 Raadsvergadering 11 december 2014 Registratienummer: 14int04390 Casenr: Onderwerp: Vaststellen Beleidsnota Participatiewet 2015 en diverse verordeningen Participatiewet Portefeuillehouder: Bijlagen: Ter inzage: M.F.L.A. van Oosterhout 1. Raadsbesluit 1. Ambtelijke coördinatie: MA Steller: J.C.G.A. Razenberg 2. Toelichting 3. Beleidsnota 4. Verordeningen SAMENVATTING Met de invoering van de Participatiewet op 1 januari 2015 dienen de gemeenten een aantal verordeningen vast te stellen. In totaal betreft het 8 verordeningen. In dit voorstel wordt ingegaan op de hoofdlijnen van deze verordeningen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de afzonderlijke verordeningen. In bijlage 2 is beknopt per verordening een toelichting bijgevoegd. Als oplegger voor de verordeningen is een Beleidsnota Participatiewet geformuleerd. Deze Beleidsnota geeft inzicht waartoe de verordeningen dienen en welke beleidsmatige keuzes daarin moeten worden overwogen. VOORGESCHIEDENIS Met de Participatiewet komt er één regeling die de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wajong (werk en aanbodversterking jonggehandicapten) vervangt. Het doel van dit alles is om meer mensen aan het werk te helpen. Ook mensen met een arbeidsbeperking. Met de Participatiewet wil de regering bereiken dat zoveel mogelijk mensen actief zijn in de samenleving. Er komt één regeling voor iedereen die in staat is om te werken. Zo gaat de Wwb op in de Participatiewet en stopt de instroom in de Wsw. Jonggehandicapten die nog geen Wajong uitkering hebben en gedeeltelijk kunnen werken, vallen voortaan ook onder de Participatiewet. In de raad van 30 januari 2014 is de Visienota Participatiewet vastgesteld. De Beleidsnota Participatiewet is op een aantal punten een uitwerking van deze Visienota. a. Wajong Mensen die in 2014 een Wajong uitkering ontvangen, blijven hun Wajong houden. Zij blijven bij het UWV. Het UWV gaat alle mensen in de Wajong wel opnieuw keuren. Wie volgens het UWV (gedeeltelijk) kan werken, krijgt vanaf 2018 van het UWV een Wajong uitkering van 70% in plaats van de huidige 75%. Mensen die blijvend en volledig arbeidsongeschikt zijn, behouden hun Wajong uitkering van 75%. 1

2 b. Wsw Mensen die nu in de Wsw zitten met een vast dienstverband, behouden hun rechten en plichten. Voor hen verandert er niets. Voor de mensen die op dit moment een tijdelijk contract hebben bij de Wsw, zullen de colleges, op basis van een advies van WAVA c.q. branche vereniging Cedris van de Wsw bedrijven, besluiten of zij al dan niet een vast contract zullen krijgen. Degenen die nu op de wachtlijst staan voor de Wsw, zullen geen Wsw-dienstverband meer kunnen krijgen. Deze mensen krijgen wel voorrang bij het bemiddelen naar werk. Daarvoor zijn de banen in het kader van de banenafspraak bedoeld. c. Wwb Zoals gezegd gaat de Wwb op in de Participatiewet. In de Participatiewet komt een aantal nieuwe maatregelen en voorzieningen terug. Dit zijn onder meer de tegenprestatie, strengere maatregelen bij het niet nakomen van de verplichtingen en de kostendelersnorm. De huidige landelijke normen met gemeentelijke toeslagen vervallen. Er komt één normbedrag, waarbij rekening wordt gehouden met het kunnen delen van kosten met meerderjarige inwonenden. Voor mensen bij wie geen meerderjarige personen inwonen, verandert er niets voor wat betreft de norm van de uitkering. Degenen voor wie er wel iets verandert zullen wij nader informeren. In de Participatiewet wordt, evenals nu met de Wwb het geval is, een groot aantal onderwerpen wettelijk vastgelegd. Gemeenten zijn verplicht deze bepalingen te hanteren en mogen daar geen eigen beleid op voeren. Een voorbeeld is het verplicht verstrekken van de loonkostensubsidie om een werknemer met een arbeidsbeperking bij een werkgever te plaatsen. (strekking van de Quotum-wet tot creëren nieuwe arbeidsplaatsen tot 2024). Op een aantal onderwerpen dient de gemeente eigen beleid vast te stellen en dit op te nemen in verordeningen. In dit voorstel wordt hier verder op ingegaan. WAT WILLEN WE BEREIKEN? Het beleidskader wordt gevormd door de in januari 2014 vastgestelde Visienota Participatiewet en de Participatiewet. Doel van de nieuwe wet is dat meer mensen gaan meedoen. Bij voorkeur via betaald werk en zolang dat niet mogelijk is via vrijwilligerswerk of een tegenprestatie. In de Visienota Participatiewet is aangegeven dat de beleidsrichting en keuzes daarin in latere documenten vorm wordt gegeven. Voor een belangrijk deel voorziet de vast te stellen Beleidsnota Participatiewet 2015 in deze opdracht. Het is duidelijk welke groepen zich per 1 januari 2015 aan het gemeenteloket kunnen melden voor ondersteuning. Minder duidelijk is in welke aantallen dat onze inwoners zich gaan aanmelden. Dit houdt in dat het beschikbare budget onder druk komt te staan en dat er nadere uitvoeringsregels noodzakelijk zijn. Met name in de Verordening Re-integratie Participatiewet is in artikel 3 opgenomen dat het college gemandateerd is om subsidieplafonds in te bouwen, om de uitgaven te beheersen en niet te laten uitstijgen boven het beschikbare budget. HOE PAST DIT BINNEN BELEID EN WETGEVING? De gemeente moet onderstaande verordeningen vaststellen: - Verordening cliëntenparticipatie - Verordening individuele inkomenstoeslag - Verordening individuele studietoeslag - Verordening handhaving - Verordening verrekening bij bestuurlijke boete - Verordening tegenprestatie - Verordening afstemming - Verordening re-integratie 2

3 Wij hebben er voor gekozen de teksten van de verordeningen zo beknopt mogelijk te houden. Uitsluitend de onderwerpen die de wet voorschrijft hebben we opgenomen. Voor een aantal verordeningen zijn nadere uitwerkingsvoorschriften nodig. Die zullen wij vastleggen in de vorm van beleidsregels, nadat het Platform Sociale Zekerheid hierover heeft geadviseerd. WAT GAAN WE DOEN? Onderstaand staan de verordeningen kort aangeduid. In bijlage 2 is de volgende informatie opgenomen: de belangrijkste punten van de verordening, met een beknopte onderbouwing. de belangrijkste verschillen met de huidige verordening (indien van toepassing). de schaal waarop de voorbereiding plaatsvond: lokaal, Dongemond-regio of regio West-Brabant. er sprake is van beleidsruimte voor de gemeente. a. Verordening cliëntenparticipatie Betreft opgenomen verplichting in artikel 47 van de wet tot het bij verordening regelen hoe de cliëntenparticipatie wordt vormgegeven; b. Verordening individuele inkomenstoeslag Betreft een nieuwe verordening op grond van artikel 36 van de wet. c. Verordening individuele studietoeslag Betreft een nieuwe verordening op grond van artikel 36b van de wet. d. Verordening handhaving Deze verordening handhaving vervangt de oude van de WWB en is uitgebreid in verband met de verruiming van de maatregelen. e. Verordening verrekening bij bestuurlijke boete Deze verordening verrekening bij bestuurlijke boete vervangt de oude van de WWB en is uitgebreid in verband met de verruiming van de maatregelen f. Verordening tegenprestatie Deze verordening is nieuw. Tegenprestatie kan worden gevraagd als een inwoner een uitkering ontvangt. Inzet van de participatie is eerst werk; als dat niet mogelijk is wordt vrijwilligerswerk als optie tot participatie voor de klant mogelijk gemaakt; als de klant nergens aan mee wil werken, komt de verplichtende tegenprestatie in beeld. g. Afstemmingsverordening Deze verordening afstemming ofwel maatregelen vervangt de oude van de WWB en is uitgebreid in verband met de verruiming van de sanctie verplichtingen, zoals deze zijn opgenomen in de wet. h. Re-integratieverordening (inclusief het inzetten van loonkostensubsidies) Deze verordening vervangt de bestaande verordening Re-integratie. Echter de doelgroepen zijn uitgebreid en er zijn meer re-integratie instrumenten vermeld, die ingezet kunnen worden voor de specifieke doelgroep met o.a. arbeidsbeperkingen. i. Overige bepalingen Toeslagen en verlagingen verordening Deze verordening komt ambtshalve te vervallen per 1 januari 2015, omdat het toeslagenbeleid verdwijnt. Invoeren van een verplichte zoektijd Er zijn steeds meer gemeenten die een verplichte zoektijd ook invoeren voor aanvragers om een uitkering vanaf 27 jaar. Voor jongeren tot 27 jaar is de zoektijd nu al wettelijk geregeld. De zoektijd is bedoeld als een zeer intensieve periode waar naar werk wordt gezocht en is er begeleiding en uitleg over de rechten en verplichtingen in de Participatiewet via een 8-tal workshops. O.a. wordt ook een workshop besteed aan het schrijven / opstellen van een goede cv.. 3

4 WIE ZIJN DE BETROKKEN PARTIJEN? De verordeningen Participatiewet zijn van toepassing op alle uitkeringsgerechtigden van de Participatiewet in onze gemeente. In sub-regionaal verband zijn we verbonden met de gemeenten, die samen de GR Wava hebben afgesloten. Plaatselijk wordt een rol toebedeeld aan het Arbeidsmeldpunt Drimmelen in oprichting, waarbinnen de huidige samenwerkingsverbanden (BND, WerkLink) aan elkaar gekoppeld worden. Ambtelijk is veel overleg gevoerd en samengewerkt om de nieuwe wet te kunnen implementeren. Binnen het Werkbedrijf West-Brabant i.o. wordt het arbeidsmarktbeleid geformuleerd. Dit zijn de 18 West-Brabantse gemeenten samen met Tholen. Doelstelling van deze samenwerking is om te komen tot een werkgeversbenadering. In het verlengde daarvan is binnen Regio West-Brabant afgesproken om de Verordening reintegratie en Verordening afstemming op elkaar af te stemmen. Door overal dezelfde instrumenten en sancties ten aanzien van arbeidstoeleiding en handhaving te gebruiken, komt dat enerzijds de werkgeversbenadering ten goede en anderzijds beconcurreren wij als gemeenten elkaar niet. WAT ZIJN DE KOSTEN? De gemeenten beschikken vanaf 2015 over een drietal budgetten waaruit de posten van Werk & Inkomen en de regelingen van het minimabeleid bekostigd worden. Voor gemeente Drimmelen gaat het om de onderstaande bedragen: Soort budget Bestemd voor Budget Buig budget (bundeling uitkeringen Betaling uitkeringen Participatiewet en inkomensvoorziening aan gemeenten) betalingen loonkostensubsidies Participatiebudget Betaling loonkosten Wsw en bekostiging van de re-integratie voorzieningen Gemeentefonds Vergoedingen minimabeleid en Onderdeel van schuldhulpverlening gemeentefonds Het Participatiebudget kan onder druk komen te staan in relatie tot het tempo van de afbouw van de Wsw werknemers. Bij het vaststellen van de Visienota Participatiewet heeft de raad bepaald dat de transities uitgevoerd moeten worden binnen de budgetten, die het Rijk daarvoor beschikbaar stelt. De huidige Wsw populatie gaat krimpen door natuurlijk verloop. Voor gemeenten is het nu nog onduidelijk hoe het Ministerie het natuurlijk verloop gaat monitoren. Vraag is of de subsidie wordt afgestemd op de Wsw populatie of er een rekenkundig gemiddelde gehanteerd wordt van een procentuele afbouw. Bijvoorbeeld afbouw in 40 jaar is 2½% per jaar. Mocht het Ministerie kiezen voor de laatste optie, dan komt Drimmelen niet in de problemen. Tot en met 2024 stromen op basis van leeftijd 23 Wsw krachten uit van de huidige 90 personen. Deze uitstroom ligt in de lijn van een afbouw met 2½% per jaar. (10 jaar is 25% en 25% van 90 = 22,5) Daarnaast wordt in de periode tot 2024 de Rijkssubsidie per arbeidsjaar (= fulltime inzet Wsw werknemer) met ruim 500,- per jaar verlaagd. Er is een risico dat met name de verlaging van de Rijkssubsidie niet opgevangen kan worden binnen de begroting van WAVA. Het bestuur van de WAVA is doordrongen van het gegeven dat de verlagingen vanuit de Rijksoverheid niet automatisch kunnen worden gecompenseerd door verhoging van de gemeentelijke bijdrage. Dit proces zal de komende jaren goed worden bewaakt. Tevens zal met de keuze van een toekomstscenario voor WAVA begin 2015 hier rekening mee moeten worden gehouden. Op de wijze waarop we de middelen voor de verschillende doelgroepen binnen de Participatiewet gaan inzetten, wordt in dit raadsvoorstel niet ingegaan. Dit voorstel beperkt zich tot het vaststellen van de Beleidsnota en de 8 verordeningen. 4

5 WAT ZIJN DE ALTERNATIEVEN? De Participatiewet verplicht tot het inrichten van verordeningen om de gemeentelijke taakstellingen vorm te geven. Streven zal zijn om beleidsuitgangspunten en input vanuit de opinieraad mee te nemen in de nog vast te leggen beleidsregels. HOE GAAN WE COMMUNICEREN? In eerdere overlegvergaderingen met de cliëntenraad sociale zekerheid van Drimmelen kwamen aspecten van de concept-verordeningen Participatiewet al aan de orde. De opmerkingen en suggesties van de cliëntenraad zijn zoveel mogelijk verwerkt in de verordeningen. Het definitieve voorstel werd in de vergadering van 27 oktober 2014 aan de cliëntenraad voorgelegd. Het Platform Sociale Zekerheid heeft zich in 2 vergaderingen gebogen over de verordeningen. Het advies is op 19 november 2014 ontvangen en aan u doorgezonden. Het college zal de reactie op het advies van het Platform voor de reguliere raad van 11 december 2014 aan het Platform en de gemeenteraad toesturen. In overleg met de Dongemond gemeenten zal de communicatie over alle aspecten van de Participatiewet vorm worden gegeven. WAT IS DE VERVOLGPROCEDURE? Voor de uitkeringsgerechtigden van Drimmelen, die op 31 december 2014 een uitkering ontvangen geldt een overgangstermijn van een half jaar. De gevolgen van de Participatiewet ten aanzien van de invoering van de Kostendelersnorm is pas per 1 juli 2015 voor hun van toepassing. Wel geldt vanaf 1 januari 2015 de aanscherping van het maatregelenbeleid. Als gevolg van de nieuwe Participatiewet houden een aantal verordeningen van rechtswege op te bestaan. Het betreft de: Verordening toeslagen- en verlagingen; Verordening bevordering maatschappelijke participatie schoolgaande kinderen; Verordening Langdurigheidstoeslag. In het raadsbesluit wordt voor de eenduidigheid voorgesteld om deze verordeningen in te trekken. Burgemeester en wethouders van Drimmelen, drs. C. Smits Secretaris drs. G.L.C.M. de Kok Burgemeester 5

6 De raad van de gemeente Drimmelen; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d.11 november 2014 gelet op de verplichting in de Participatiewet om de nadere uitvoering bij verordeningen te regelen; gelet op de per 30 januari 2014 aangenomen Visienota Participatiewet met daarin opgenomen de visie nader in een Beleidsnota uit te werken; gelet op het per ontvangen advies van het Platform Sociale Zekerheid en de beantwoording door het college van 2 december 2014; B e s l u i t : 1. Tot het vaststellen van de Beleidsnota Participatiewet; 2. Tot het vaststellen van de verordeningen; a) Verordening handhaving Sociale Zekerheid 2015; b) Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive Participatiewet 2015; c) Verordening individuele inkomenstoeslag Participatiewet 2015; d) Verordening cliëntenparticipatie Sociale Zekerheid; e) Verordening tegenprestatie Sociale Zekerheid 2015; f) Verordening individuele studietoeslag Participatiewet 2015; g) Verordening Afstemming Sociale Zekerheid 2015; h) Verordening Re-integratie Participatiewet Tot het intrekken van de volgende verordeningen: a) Verordening Langdurigheidstoeslag, ingaande ; b) Verordening Toeslagen- en verlagingen 2012 A, ingaande ; c) Verordening bevordering maatschappelijke participatie schoolgaande kinderen per Made, 11 december 2014 de raad voornoemd, Mr. M.J.N. Schuurbiers griffier Drs. G.L.C.M. de Kok voorzitter 6