SAMENVATTING. de heer A en mevrouw B, ouders van C A, leerling van het D te E, hierna te noemen klagers

Transcriptie

1 SAMENVATTING Klacht over terugsturen leerling van buitenlandse schoolreis; VO Een leerling heeft tijdens een buitenland-excursie de regels met betrekking tot het niet mogen drinken van alcohol overtreden en het hotel verlaten op een moment dat dit niet was toegestaan. De school heeft op basis van de vastgestelde regels in redelijkheid een sanctie kunnen opleggen vanwege het overtreden van de regels. Uitgangspunt bij het opleggen van een sanctie is dat de sanctie in een juiste verhouding moet staan tot het gepleegde vergrijp. De Commissie acht de opgelegde sanctie echter niet proportioneel. De school heeft meerdere maatregelen opgelegd en was niet eenduidig in het uitdragen van het beleid indien de regels overtreden werden. Het vroegtijdig moeten afbreken van een reis is ongeveer de zwaarst denkbare sanctie die genomen kan worden. Voordat tot een dergelijke ingrijpende maatregel wordt overgegaan, dient een zorgvuldige afweging plaats te vinden, waarbij rekening gehouden moet worden met alle omstandigheden. In casu is de maatregel niet op de juiste wijze genomen. Klagers zoon had niet zonder voorafgaand overleg en zonder toestemming van de ouders met het vliegtuig naar Nederland mogen worden teruggestuurd. Aanbeveling aan de school om te komen tot beleid over de wijze waarop wordt gecommuniceerd met ouders en leerlingen over de relevante regels tijdens een excursie en hoe te handelen indien deze regels worden overtreden. Klacht gegrond. inzake de klacht van: ADVIES de heer A en mevrouw B, ouders van C A, leerling van het D te E, hierna te noemen klagers tegen de heer F, voorzitter College van Bestuur van de Stichting D, de heer G, vestigingsdirecteur van het D E, de heer H, teamleider en de heer I, docent en begeleider J-excursie, hierna te noemen verweerders gemachtigde: mr. K 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Bij brief van 3 juni 2013 heeft de voorzitter van het College van Bestuur van het D het klaagschrift van klagers van 26 mei 2013 doorgezonden, waarin klagers op grond van de klachtenregeling van de betrokken school bij de Landelijke (LKC) een klacht jegens verweerders hebben ingediend met de volgende inhoud: Klagers klagen erover dat het D naar aanleiding van een incident tijdens de J-excursie op 16 mei 2013 een aantal onjuiste en onnodig bezwarende besluiten heeft genomen. Zo heeft de school het protocol Reizen en Excursies niet nageleefd door hun zoon zonder voorafgaand Pagina 1 van 6

2 overleg met klagers met het vliegtuig terug te sturen c.q. te willen terugsturen naar Nederland. De school heeft hierdoor en door het nadien nog opleggen van andere (straf)maatregelen de kwestie onnodig op scherp gesteld. Een en ander zoals nader geïllustreerd in het klaagschrift. Verweerders hebben een verweerschrift met bijlagen ingediend, ingekomen op 3 juli Alle stukken zijn over en weer in afschrift ter kennisname aan partijen gestuurd. De mondelinge behandeling van de klacht vond plaats te Utrecht op 10 juli De klacht werd met instemming van partijen gevoegd behandeld met een drietal andere soortgelijke klachten tegen het D. Klaagster verscheen in persoon ter zitting, vergezeld door haar zoon C. Verweerders zijn eveneens in persoon verschenen en werden bijgestaan door hun gemachtigde. C is bij aanvang van de zitting in de gelegenheid gesteld een toelichting te geven op de door zijn ouders ingediende klacht. Daarna heeft hij de zitting verlaten. Hetgeen in de stukken en op de zitting naar voren is gebracht is, voor zover relevant, zakelijk en in samengevatte vorm in dit advies weergegeven. 2. DE FEITEN C was in het schooljaar 2012/2013 leerling van klas 5 vwo van het D. Van maandag 13 tot zaterdag 18 mei 2013 vond de jaarlijkse J-excursie plaats voor leerlingen uit 5 vwo. C deelde zijn hotelkamer met L, M en N. Op donderdag 16 mei 2013 werd C zeventien jaar. In de nacht van 15 op 16 mei 2013 heeft C zijn verjaardag op zijn hotelkamer gevierd, in aanwezigheid van enkele andere leerlingen. Nadat er later op de avond door de begeleiders drank was gevonden op de hotelkamer en C, evenals M, toen niet op de hotelkamer noch in het hotel aanwezig bleek te zijn, is C gebeld en is bij hem, na terugkeer in het hotel tevergeefs getracht een blaastest af te nemen. Ook bij M lukte het afnemen van een blaastest niet. Bij L en N was daarvoor al met hetzelfde apparaat een blaastest afgenomen met als uitslag dangerous. Op 16 mei 2013 is door de begeleiding besloten dat C, evenals zijn kamergenoten niet aan het officiële programma (met onder meer een bezoek aan stadion O) mocht deelnemen. De jongens moesten s ochtends hun koffer pakken, in afwachting van nader overleg tussen de schoolleiding in Nederland en de begeleiders in J. Rond uur mochten de jongens hun ouders bellen, daarna moesten zij hun mobiele telefoon inleveren. Vervolgens moesten zij onder toezicht van de heer I, een van de aanwezige begeleiders, in de lobby van een ander hotel regels overschrijven. Om uur die dag is het besluit genomen om C en zijn kamergenoten naar huis te sturen met de vlucht van uur. Vervolgens zijn de ouders door de schoolleiding in Nederland op de hoogte gesteld van deze beslissing. Klagers waren toen zelf niet bereikbaar; er is wel contact met de zus van C geweest. C is door twee begeleiders per taxi naar het vliegveld gebracht, samen met N en M. L bleef in J achter omdat zijn vader geen toestemming had gegeven voor de terugvlucht. Er is in de taxi tegen C gezegd dat als zijn ouders niet op het vliegveld in Nederland aanwezig waren, hij een taxi kon bellen. Klagers zijn om uur door C vanuit de taxi gebeld en om uur door de schoolleiding. De begeleiders hebben de jongens gebracht tot aan de douane. C is in Nederland door klagers opgehaald. Bij bericht van 19 mei 2013 zijn klagers en C vervolgens uitgenodigd voor een gesprek op school op 22 mei Daarbij werd aangegeven dat C tot die datum niet naar school hoefde te komen. C heeft gedurende deze dagen geen vervangend programma gehad. Op dinsdag 21 mei 2013 heeft de schoolleiding gesproken met de begeleiders van de J-reis. Op woensdag 22 mei 2013 hebben klagers samen met C op school een gesprek gehad met de heer G, vestigingsdirecteur, de heer H, teamleider en mevrouw P, één van de begeleiders in J. Pagina 2 van 6

3 Naar aanleiding van dit gesprek heeft de vestigingsdirecteur bij brief van 30 mei 2013 klagers medegedeeld dat zijn conclusie was dat het besluit om C op 16 mei 2013 naar huis te sturen terecht was. Op grond daarvan heeft de vestigingsdirecteur het besluit genomen om de kosten van de terugreis bij klagers in rekening te brengen, C een officiële berisping op te leggen, C uit te nodigen voor een gesprek met de teamleider vanwege de ongepaste bejegening van de begeleiders door C en om C zijn vwo-opleiding aan het D te laten afmaken. De berisping, die aan het leerlingdossier zal worden gevoegd, is opgelegd vanwege het overtreden van de regels en het zich op onbehoorlijke wijze uitlaten jegens de begeleidende docenten. In het berispingsbesluit van de vestigingsdirecteur is tevens de volgende zin opgenomen: Indien bovengenoemd gedrag tegenover zijn docenten zich herhaalt of indien C zich op andere wijze binnen de school misdraagt, zal ik onmiddellijk een verwijderingsprocedure in gang zetten. Klagers hebben hierop, welke mogelijkheid was aangegeven in de brief van de vestigingsdirecteur van 30 mei 2013, een verzoek tot heroverweging ingediend bij het College van Bestuur van het D. Vervolgens hebben klagers op 10 juni 2013 een gesprek gehad met het voltallige College van Bestuur. De voorzitter van het College van Bestuur heeft de reactie van het College van Bestuur op het verzoek tot heroverweging op 17 juni 2013 mondeling medegedeeld aan klagers en diezelfde dag schriftelijk bevestigd. De beslissing houdt in dat het College van Bestuur geen reden ziet tot het herroepen of aanpassen van de door de vestigingsdirecteur genomen besluiten. In de brochure van de J-trip is de volgende regel vermeld: Alcohol en drugs zijn tijdens de werkweek verboden. Word je betrapt, dan word je direct teruggestuurd naar Nederland OP EIGEN KOSTEN. Het Protocol reizen en excursies D E bevat - onder meer - de volgende regels: Alcoholgebruik is verboden, Leerlingen worden alleen na toestemming van de contactpersoon naar huis teruggestuurd, In overleg met de ouders wordt de manier van terugreizen bepaald, De kosten van de terugreis worden doorbelast aan de ouders, Ouders krijgen de mogelijkheid hun kind, in geval van terugsturen, zelf te komen ophalen en Alle kosten ten gevolge van verwijtbaar gedrag van deelnemers wordt doorbelast aan de ouders. In het leerlingenstatuut van het D staat in artikel 22.19: Bij ongedisciplineerd gedrag volgen proportionele disciplinaire straffen. 3. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie stelt allereerst vast dat C tijdens de reis naar J in de nacht van 15 op 16 mei 2013 alcohol heeft gedronken. Hoewel dit niet door middel van een blaastest is komen vast te staan, heeft C erkend alcohol te hebben gedronken en drank te hebben aangeschaft om zijn verjaardag met enkele anderen op zijn hotelkamer te kunnen vieren. Dat alcoholgebruik tijdens de excursie niet was toegestaan had C bekend kunnen zijn omdat deze regel expliciet is opgenomen in zowel het Protocol reizen en excursies D E als de brochure van de J-excursie. Ter zitting heeft C aangegeven deze regel wel te kennen maar zich niet te hebben gerealiseerd welke gevolgen het desondanks nuttigen van alcohol voor hem zou kunnen hebben. Eveneens staat vast dat C na uur s nachts het hotel heeft verlaten. Of C al dan niet op weg was om een club te bezoeken of alleen om wat te eten te halen is niet relevant nu vaststaat dat hij heeft gehandeld in strijd met de hem bekende regel dat hij het hotel na uur s nachts niet mocht verlaten. De Commissie is op grond hiervan van oordeel dat het voor C duidelijk geweest moet zijn of althans duidelijk had moeten zijn, dat alcoholgebruik niet werd toegestaan en dat het desondanks toch inkopen en nuttigen van alcohol op de hotelkamer, evenals het in de nacht verlaten van het hotel, tot het opleggen van een sanctie en tot vervelende gevolgen voor de reis zouden kunnen leiden. Dat het D alcoholgebruik niet wenst toe te staan, vindt de Commissie gepast beleid. Naar het oordeel van de Pagina 3 van 6

4 Commissie verdient het aanbeveling dat er tijdens schoolactiviteiten met leerlingen, waartoe een buitenlandse excursie behoort, geen alcoholhoudende dranken worden genuttigd alsmede dat dit beleid eenduidig wordt doorgevoerd. Het D heeft op basis van de vastgestelde regels in redelijkheid aan C een sanctie kunnen opleggen vanwege het overtreden van de regels. De Commissie zal beoordelen of de opgelegde sanctie proportioneel is geweest. Uitgangspunt bij het opleggen van een sanctie is dat de sanctie in een juiste verhouding moet staan tot het gepleegde vergrijp. De Commissie constateert dat de schoolleiding C naar aanleiding van de gebeurtenissen in de nacht van 15 op 16 mei 2013, de volgende sancties en/of (straf)maatregelen heeft opgelegd: - het uitsluiten van deelname van het programma op 16 mei 2013; - het op 16 mei 2013 gedurende een aantal uur teksten moeten overschrijven uit een boek; - het op 16 mei 2013 geen ontbijt kunnen nuttigen; - het op 16 mei 2013 moeten inleveren van zijn mobiele telefoon bij de begeleider; - het voortijdig met het vliegtuig terug sturen naar Nederland; - het niet naar school mogen tot 22 mei 2013 zonder vervangend programma; - het in rekening brengen van een vierde deel van de kosten van de terugreis aan de ouders; - het voeren van een gesprek met de teamleider vanwege de ongepaste bejegening van C jegens de begeleiders en - het opleggen van een officiële berisping die in het leerlingendossier wordt opgenomen. Dat de schoolleiding heeft besloten C op 16 mei 2013 uit te sluiten van het officiële programma acht de Commissie een te rechtvaardigen en een bij het vergrijp passende straf. Dit geldt eveneens voor het besluit om met C te gaan praten over zijn (al dan niet ongepaste) bejegening van de begeleiders. De Commissie zal het D wel aanbevelen om voor de toekomst na te denken hoe invulling te geven aan een alternatief programma in geval van uitsluiting van het officiële programma. Dat C, wellicht in de hectiek, geen ontbijt heeft gehad, acht de Commissie niet te billijken. Ongeacht (de aard van) het vergrijp mag een leerling nimmer een maaltijd worden onthouden. Het vroegtijdig moeten afbreken van een reis is naar het oordeel van de Commissie ongeveer de zwaarst denkbare sanctie die genomen kan worden. Voordat tot een dergelijke ingrijpende maatregel wordt overgegaan, dient een zorgvuldige afweging plaats te vinden, waarbij rekening gehouden moet worden met alle omstandigheden. Dergelijke omstandigheden zijn bijvoorbeeld het gegeven dat C jarig was en dat wilde vieren, dat hij niet eerder tijdens de excursie was betrapt op alcoholgebruik, dat er meerdere leerlingen op de kamer van C alcohol hebben genuttigd zonder dat de begeleiders dat hebben onderzocht, alsook dat niet is gebleken van andere overlast die nacht in het hotel. Bovendien is de houding van de excursiebegeleiders ten aanzien van alcoholgebruik tweeslachtig geweest. Enerzijds diende de excursie alcoholvrij te verlopen, anderzijds stond men toe dat de leerlingen op de laatste avond van de excursie alcohol mochten nuttigen. Naar het oordeel van de Commissie had de schoolleiding rekening dienen te houden met deze omstandigheden. Niet gebleken is dat men dit heeft gedaan. Daarenboven heeft de schoolleiding door de keuze om C, zonder voorafgaand overleg met zijn ouders en zonder overleg over een mogelijk alternatieve terugreis en zonder de ouders in de gelegenheid te stellen hun zoon zelf te komen halen, gehandeld in strijd met het Protocol reizen en excursies D. Voorts is de Commissie in zijn algemeenheid van oordeel dat het terugsturen van een minderjarige leerling per vliegtuig zonder toestemming van de ouders/verzorgers niet toegestaan is. Dergelijke toestemming dient expliciet te worden gegeven en niet impliciet, zoals bij ondertekening door de ouders van het deelname formulier aan de excursie. Pagina 4 van 6

5 De Commissie acht het bovendien onbegrijpelijk dat de schoolleiding, dan wel een van de begeleiders, niet direct de volgende ochtend, toen duidelijk was dat C de regels had overtreden en mogelijk een vergaande sanctie zou worden opgelegd, telefonisch contact met klagers heeft gezocht. Pas nadat het besluit was gevallen om C naar huis te sturen, is getracht contact te krijgen. In het algemeen wordt een pro-actieve houding zeer gewaardeerd door ouders en dat had er toe kunnen bijdragen dat de zaak wellicht minder was geëscaleerd. Gelet op het voorgaande is de Commissie van oordeel dat het D niet op een professionele wijze heeft gehandeld en acht zij de maatregel van het terugsturen naar huis, niet op een juiste wijze uitgevoerd. De Commissie zal het D aanbevelen om beleid te ontwikkelen over de wijze waarop wordt gecommuniceerd met ouders en leerlingen over de relevante regels tijdens een excursie en hoe te handelen indien deze regels worden overtreden. Door tijdens de voorlichtingsavond slechts de leuke zaken te benadrukken, zoals ter zitting is gesteld, blijven de geldende regels naar het oordeel van de Commissie onderbelicht. De Commissie constateert dat C niet eerder dan op woensdag 22 mei 2013 weer op school mocht verschijnen en lessen mocht volgen. Hiermee is sprake geweest van een feitelijke schorsing hetgeen ter zitting ook door verweerders is erkend. Vaststaat dat dit ten tijde van het nemen van de beslissing niet als zodanig is benoemd en erkend door de schoolleiding en dat de procedureregels omtrent schorsing niet in acht zijn genomen. Deze handelwijze acht de Commissie niet juist. Het bevreemdt de Commissie dat C zich niet direct na terugkomst in Nederland, op vrijdag 17 mei 2013, heeft moeten melden op school en dat hij geen vervangend programma heeft gekregen. De berisping is C opgelegd omdat hij de regels zou hebben overtreden en omdat hij zich op onbehoorlijke wijze zou hebben gedragen jegens de begeleidende docenten. Naar het oordeel van de Commissie is C echter reeds afdoende gestraft voor het overtreden van de regels doordat hij niet verder mocht deelnemen aan het programma en doordat hij voortijdig naar Nederland is teruggestuurd. Zodoende zijn hem meerdere sancties voor hetzelfde vergrijp opgelegd. Het daarbij nog eens opleggen van een berisping met daarin nog eens een stevige waarschuwing opgenomen, acht de Commissie dan ook disproportioneel. Ten slotte merkt de Commissie ten aanzien van de door klagers gestelde rechtsongelijkheid op dat zij dit niet kan beoordelen nu niet bekend is of dat vergelijkbare situaties zijn geweest. Alles overziende komt de Commissie tot de conclusie dat de klacht dat het D een aantal onjuiste en onnodig bezwarende besluiten heeft genomen ten aanzien van hun zoon C en dat de school hierdoor en door het nadien nog opleggen van andere (straf)maatregelen de kwestie onnodig op scherp heeft gesteld, gegrond is. 4. OORDEEL De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot het oordeel dat de klacht gegrond is. 6. AANBEVELINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie beveelt het D aan om, met inachtneming van bovenstaande overwegingen, te komen tot beleid over de wijze waarop wordt gecommuniceerd met ouders en leerlingen over de relevante Pagina 5 van 6

6 regels tijdens een excursie en hoe te handelen indien deze regels worden overtreden, ten tijde van de excursie en ook hoe te handelen na terugkomst van de desbetreffende leerling op school en over hoe invulling te geven aan een alternatief programma in geval van uitsluiting van het officiële programma. Aldus gedaan te Utrecht op 3 september 2013 door mr. J. S. Duttenhofer, voorzitter, W. Happee en mr. R. du Long, leden, in aanwezigheid van mr. R.M. de Bekker, secretaris. mr. J.S. Duttenhofer voorzitter mr. R.M. de Bekker secretaris Pagina 6 van 6