DIT BOEKJE IS VAN: Plak hier je foto

Transcriptie

1 MONSTERBOEKJE

2 DIT BOEKJE IS VAN: Plak hier je foto

3 Dit is jouw eigen MONSTERBOEKJE Iedereen die op zee vaart heeft een eigen monsterboekje nodig. Het is eigenlijk een soort paspoort voor iedereen op het water. In zo n boekje staat wat je allemaal hebt gedaan. Dit is jouw eigen monsterboekje. Vandaag kun je met je eigen monsterboekje eens een kijkje nemen in visserijland. In dit boekje staat een aantal opdrachten, die je kunt doen. Als je alle opdrachten hebt gedaan weet je zoveel over de visserij, dat je een echte VisKid bent. En wil je nog meer weten over de visserij, kijk dan op Veel succes!

4 OPDRACHT 1 Waar komt dat vissersschip vandaag? E en vissersschip is altijd herkenbaar aan zijn registratienummer op de boeg. De boeg is de voorkant van het schip. Die letters geven aan wat de thuishaven van het schip is. De nummers achter de lettercombinatie gaan vaak over van vader op zoon. Voor de vissers is het herkenbaar welke schipper of familie schuilgaat achter het nummer. Er zijn visserijnummers die al meer dan 75 jaar in gebruik zijn bij dezelfde familie. Vraag: Uit welke vissersplaats is het schip met deze letters afkomstig? ARM EH HA KW SCH ARM=Arnemuiden EH=Enkhuizen HA=Harlingen KW=Katwijk SCH=Scheveningen

5 VISSERIJ Pulskorvisserij P latvissen (zoals schol en tong) spelen graag verstoppertje. Ze graven zich in, in het zand van de zeebodem. Alleen hun uitpuilende ogen zijn nog zichtbaar. De visser moet de platvis dus zien op te schrikken om hem in zijn netten te krijgen. In het sleepnet van de pulskor zitten sleepdraden waar heel kleine schokjes (pulsen) doorheen lopen. De vis wordt door de stroomstootjes opgeschrikt, waardoor ze uit de zeebodem en in het net komen. Deze moderne manier van vissen heeft veel voordelen. Zo gebruikt het schip minder brandstof omdat het sleepnet de bodem nauwelijks raakt. Het schip hoeft nu geen zware kettingen over de zeebodem te trekken. Dat is goed voor het milieu en voor de portemonnee van de visser. Er is minder bijvangst (vissoorten die de visser niet wil vangen). De pulsvisserij is één van de technieken, maar er bestaan meer manieren. Ga naar de website Kijk maar eens in een vissershaven dicht bij je in de buurt. Herken jij de pulskor? Als je op vrijdag komt mag je er misschien wel even op.

6 OPDRACHT 2 Visvanger I n de woordzoeker hieronder zitten allerlei vissen verstopt, zoek ze op en streep ze weg. HARING ZEEBAARS TONG SARDINES MAKREEL KABELJAUW ZEEDUIVEL ZALM SCHOL POON KOOLVIS

7 VISAFSLAG Hoe werkt de visafslag I n de haven laadt de visser zijn schip uit, dat heet lossen. De vis zit in kisten. Na het lossen gaan de kisten naar de visveiling. De visveiling heet visafslag. In een visafslag wordt de vis verkocht. Nederland heeft elf visafslagen. Niet in alle visafslagen worden dezelfde soorten vis verkocht. Visafslag Urk verkoopt bijvoorbeeld vooral platvis, terwijl je in de visafslag IJmuiden naast platvis ook veel rondvis kunt kopen. In de visafslag keuren controleurs de kwaliteit van de vis. Deze mensen heten keurmeesters. Keurmeesters kijken of de vis mals is, of de ogen glanzend en helder staan en of de kieuwen een mooi rode kleur hebben. Als de keuring klaar is, dan mag de vis verkocht worden. Het verkopen van de vis gebeurt met een grote veilingklok. De klok wijst een startprijs voor een partij vis aan. Een partij vis bestaat uit één of enkele kisten. De wijzer van de klok loopt dan langzaam terug naar een lagere prijs. Handelaren die een partij vis willen kopen, kunnen op een knop drukken als zij de prijs goed vinden. De handelaar die als eerste drukt, mag de vis kopen. Tegenwoordig kunnen handelaren ook thuis op hun computer via internet aan de veiling meedoen.

8 OPDRACHT 3 Welke vis is dit? B ij de visboer liggen heel veel verschillende vissen en schaal- en schelpdieren. Veel van de vis die door de Nederlandse vissers gevangen wordt, wordt naar het buitenland verkocht. Dat noem je exporteren. In Italië bijvoorbeeld wordt veel schol uit Nederland gegeten en langoustines (kleine kreeftjes) gaan naar Spanje, Frankrijk en Italië, waar ze als scampi s verkocht worden. Alle vissen die hier onder staan afgebeeld worden door Nederlandse vissers gevist. Probeer uit te zoeken hoe de vissen die hieronder staan afgebeeld heten. Op de afslag is een ruimte waar heel veel verschillende soorten vis liggen. Kijk maar of je ze kan herkennen. SCHOL KABELJAUW HARING MAKREEL TONG

9 DUURZAAM Duurzame visserij E en aantal jaren geleden probeerden de vissers met steeds grotere en modernere schepen steeds meer vis uit de zee te halen. Maar, stel je voor dat alle vissers steeds op dezelfde plek alle vis van één soort vangen. Dan noemen we dit overbevissing. Bepaalde vissoorten zouden snel uitsterven! Dat mag niet. Daarom is de visvangst al jaren aan regels gebonden. Tenslotte willen vissers zelf ook dat in de toekomst nog voldoende vissen in zee zwemmen, want anders kunnen zij hun beroep niet meer uitoefenen. Duurzame visserij betekent dat de vissers zich houden aan een aantal belangrijke afspraken. De hoeveelheid van een vissoort moet op orde zijn, zodat de vis zich door voortplanting in stand kan houden. De vangsttechniek moet de natuur zo min mogelijk beïnvloeden. En, de vistechniek moet zo gericht mogelijk kunnen vissen: als je vis van een bepaalde soort wilt vangen, mogen er niet te veel van andere vissoorten en andere dieren in het net bij zijn. Vissers zijn steeds op zoek naar verbeteringen van hun manier van vissen. Zo zorgen ze ervoor dat ook in de toekomst nog vis gevangen kan worden.

10 OPDRACHT 4 In de knoop V issen doe je met een visnet. Zo n net werd vroeger met de hand gemaakt. Nu gebeurt dat vaak met een machine. Maar als de netten kapot zijn, repareren vissers de netten met de hand. In de visserij worden heel veel verschillende knopen gemaakt. De knoop waar een visnet mee wordt gemaakt, heet de schootsteek. Hiernaast zie je een plaatje van deze knoop. Het maken van een aantal schootsteken heet het boeten van netten. Lukt het jou om de schootsteek te maken? Ergens bij de visafslag is er misschien wel iemand bezig met het boeten van netten. Misschien mag jij het ook wel een keer proberen!

11 MOPPEN De leukste vismoppen Twee vissen in een aquarium kijken naar buiten. Het regent.. zegt de ene vis, waarop de andere vis antwoordt: Gelukkig zitten we binnen! Een Nederlander en een Belg zijn samen aan het vissen. De Nederlander heeft echter al een paar flinke vissen gevangen, en de Belg nog niet. Als de Nederlander de zoveelste grote vis aan de haak slaat vraagt de Belg: Mag ik misschien een dobber van jou lenen? Die van mij gaat helemaal niet onder!. Komt er een man bij de dokter met een vis onder zijn arm. Zegt die dokter: oohh ik zie het al..uit de kom!

12 OPDRACHT 5 De verhalen van een (oud-)visserman I n de haven liggen veel moderne schepen. Vroeger visten de vissers met houten boten, ook wel botters genoemd. Het leven op een botter was erg primitief, er was geen stromend water, geen toilet en geen douche en al het werk moest met de hand gedaan worden. De vis werd gewoon op het dek gegooid en met de hand opgeraapt en in manden gegooid. Er is gelukkig veel veranderd, kijk maar eens rond in de haven. Misschien kom je nog een (oud-)visserman tegen. Vraag hem dan maar eens of hij iets wilt vertellen over de visserij. Vissermannen kunnen hele mooie verhalen vertellen over hoe het is op zee. Visserij zal ook altijd blijven voortbestaan in de taal. Visserijtermen komen dan ook heel vaak voor in spreekwoorden en gezegden. Kan jij deze spreekwoorden afmaken? Leven als een vis in het. Zo glad als een.. Zo gezond als een. Zo rood als een WATER AAL VIS KREEFT

13 RECEPT Vissticks Ingrediënten: 500 gram kabeljauwfilet 2 eieren 100 gram bloem 150 gram kruidenpaneermeel 50 gram boter Spoel de kabeljauwfilets af onder de koude kraan en dep ze droog met keukenpapier. Snijd de kabeljauwfilet in repen van 2 cm dikte en 8 cm lengte. Klop de eieren los met een vork. Strooi de bloem in een diep bord. Strooi het kruidenpaneermeel in een ander diep bord. Rol de kabeljauwrepen door de bloem. Doop ze dan in het losgeklopte ei en rol ze daarna door het paneermeel, druk ze goed aan want ze moeten helemaal met paneermeel bedekt zijn. Smelt de boter in een koekenpan. Wacht tot de boter een beetje bruin begint te worden. Leg de vissticks in de pan en bak ze aan alle kanten bruin. Dit duurt ongeveer 5 minuten. Lekker met frietjes en appelmoes!

14 OPDRACHT 6 Zoek de verschillen Kun jij de 7 verschillen vinden tussen de twee plaatjes?

15 WEETJES Leuke vissenweetjes Vissen kunnen rondkijken met hun uitpuilende ogen, zonder dat ze zich hoeven om te draaien. Handig! Vissen zijn koudbloedige dieren. Ze kunnen hun lichaamstemperatuur zelf niet regelen en zijn dus altijd even warm of koud als het water waarin ze zwemmen. Haringen communiceren met elkaar door windjes te laten. Wanneer het gas via hun gat ontsnapt en de belletjes openbarsten maken deze een geluid dat enkel hoorbaar is voor haringen. Het is een toon op een zeer hoge frequentie. Op deze manier kunnen ze 's nachts dicht bij elkaar blijven en een beschermende school vormen tegen vijanden.

16 OPDRACHT 7 Zo gezond als een vis V is eten is gezond. Vis bevat eiwitten, vitamines en vetten. Je lichaam gebruikt eiwitten om je spieren, je organen, je zenuwstelsel en je bloed op te bouwen. In vis zitten de vitamines A, B en D. Deze vitamines helpen ook om je lichaam gezond te houden. In vis komen mineralen voor. Deze mineralen zorgen onder andere voor stevige botten en gezond bloed. De vetten die in vis zitten, zijn gezonde vetten. Deze vetsoort kan je lichaam niet zelf aanmaken. De vetten vormen een belangrijke bouwstof van de hersenen en ze zijn gezond voor je hart en je bloedvaten. Een van die vetten is de bekende Omega 3. Vette vissoorten zijn onder meer makreel, zalm, haring en sardine. Door regelmatig vis te eten, kun je zelfs hartklachten voorkomen. Vraag: Welke vis vind jij het lekkerst?

17 VISSERIJ Garnalenvisserij V oor Nederland is ook de garnalenvisserij erg belangrijk. Garnalen zwemmen dicht bij de kust. Vissers die garnalen vangen zijn vaak niet zo lang van huis. Misschien heb je zelf ooit garnalen gevangen met een schepnetje vanaf het strand? Dat zijn dezelfde garnalen die de vissers vangen. Sommige vissers wisselen het af. Soms vissen ze platvis en dan weer garnalen. Voor de garnalenvisserij hoeft het schip niet zo groot te zijn. Een garnalenschip heet een kotter. Veel mensen denken dat garnalen die in de zee zwemmen roze zijn. Dat is niet waar. Een garnaal is grijs. Een garnaal krijgt pas zijn mooie roze kleur als hij gekookt wordt. Meestal gebeurt dat koken al aan boord van het schip. Jarenlang werden garnalen vervolgens vervoerd naar vooral Marokko, waar ze werden gepeld. Inmiddels heeft Nederland de eerste machines in gebruik die garnalen kunnen pellen. Deze machines vervangen op dit moment nog niet alle mensen die garnalen pellen, maar zal in de toekomst wel mogelijk zijn. Toch zijn er nog steeds in Nederland mensen die heel snel garnalen kunnen pellen. Elk jaar wordt het kampioenschap garnalen pellen gehouden, ergens in een vissersplaats in Nederland. Zo pel je een garnaal: Neem de kop van de garnaal tussen je duim en wijsvinger. Pak dan met je andere hand de staart beet. Knijp een beetje in de kop en trek tegelijk aan de staart. Het staartschild laat los en je kunt dan de garnaal uit het kopgedeelte trekken.

18 OPDRACHT 8 Lijntjes trekken. Wat hoort waarbij? Met behulp van dit apparaat kan een visser in de omgeving van het schip zoeken naar vis. Een computerbeeldscherm laat zien waar de vissen zwemmen. Echolood Als het schip aangekomen is op de plek waar de vissen zwemmen, dan berekent dit apparaat hoe diep de vis zwemt. Een geluid wordt het water in gezonden. Aan de hand van de echo van het geluid dat terug komt, berekent het apparaat de diepte waarop de vissen zwemmen. Visloep Met dit vergrootglas kunnen vissers een stukje van de zee vergroten. Sonar 1=SONAR 2=ECHOLOOD 3=VISLOEP

19 GEFELICITEERD! Je bent nu een echte Viskid. Wil je meer weten over de visserij? Kijk dan eens op Misschien wil je er wel een keer je spreekbeurt over houden. Op de internetsite staat voldoende informatie. Je vindt er ook meer recepten in de kinderkeuken en je kunt zelf ook vissen met het kapiteinspel.

20 Dit is een uitgave van het Nederlands Visbureau Visafslagweg DM Den Haag T +31 (0) F +31 (0) E info@visbureau.nl