GIPS-, KUNSTSTOF- EN SOFTCASTVERBAND AANWIJZINGEN VOOR HET DRAGEN

Transcriptie

1 GIPS-, KUNSTSTOF- EN SOFTCASTVERBAND AANWIJZINGEN VOOR HET DRAGEN FRANCISCUS VLIETLAND

2 Inleiding Er zijn drie soorten verband: gips, kunststof en softcastverband. Deze verbanden zorgen ervoor dat de botbreuk in de goede stand blijft staan en dat het beschadigde gewricht of de beschadigde pezen rust krijgen. Deze verbanden worden aangelegd als spalk of rondom een lichaamsdeel; in het laatste geval spreken we van een circulair verband. Gips is pas na 48 uur volledig hard. De eerste twee dagen moet u er dus voorzichtig mee zijn. Laat het gips bijvoorbeeld niet op harde randen rusten, maar leg er een kussentje onder. Kunststof en softcastverband hebben na een uur hun maximale sterkte gekregen. Aanwijzingen We verzoeken u de volgende regels goed op te volgen. Voorkom dat het gips nat en daardoor zacht wordt. Ook met een kunststofverband mag u niet douchen of zwemmen; het verband dat eronder zit neemt water op en kan irritaties en complicaties aan de huid veroorzaken. U kunt het nat worden voorkomen door het gips waterdicht in een plastic zak of een speciale badkous te verpakken en zo kort mogelijk te douchen. Breng zelf geen veranderingen aan in het gipsverband. Bij een breuk ontstaat een zwelling. Deze zwelling kunt u tegengaan door het ingegipste lichaamsdeel zoveel mogelijk hoog te houden. Arm Draag of leg de ingepakte arm hoog, zodat de hand hoger ligt dan de elleboog. Gebruik de eerste week bijvoorbeeld overdag een mitella (dit is een draagdoek waar de hand in ligt) of een sling (stoffen band). 's Nachts kunt u de sling/mitella afdoen en eventueel de arm op een kussen leggen. Bij een verband om uw arm mag u geen ringen dragen; er kunnen zwellingen ontstaan, waardoor de vingers afgekneld worden.

3 Gebruik de eerste week geen nagellak. Aan de kleur van de nagels kan afgelezen worden hoe uw bloedsomloop is. Been Een gipsspalk mag u niet belasten. U mag er dus niet op lopen en u heeft krukken nodig om te mobiliseren. U kunt deze elleboogkrukken huren bij de thuiszorg of op de Spoedeisende Hulp. Circulair gips (helemaal rondom) mag u meestal wel belasten (afhankelijk van uw letsel). Hier heeft u ook krukken bij nodig. U krijgt hierover instructies mee. Als u loopgips heeft, ga er dan niet mee slepen, maar loop net als anders. Omdat u uw enkel niet kunt gebruiken, moet u met kleine stapjes lopen. Onder het loopgips zit een schoen, die u kunt losmaken wanneer u naar bed gaat. De zool van deze schoen is vaak dikker dan de zool van uw eigen schoenen. Om te zorgen dat u hiervan bij het lopen geen last heeft, kunt u aan het gezonde been een schoen dragen met een zool of hak van vergelijkbare dikte of hoogte. Bij een loopgips is het verstandig uw been te ondersteunen als u zit. Dit kunt u doen door uw been bijvoorbeeld op een krukje te leggen. Dit voorkomt zwelling van uw been en voet. Leg het verbonden been zo, zodat uw voet hoger ligt dan uw knie en uw knie weer hoger dan uw heup. Leg bijvoorbeeld overdag uw been op een stoel met een kussen. 's Nachts kunt u een kussen op of onder uw matras leggen aan het voeteneind. U doet er goed aan om niet te veel te lopen (met uw krukken), omdat het been dan te lang naar beneden hangt. Jeuk en huidbeschadiging Niet iedereen krijgt last van jeuk. Jeuk wordt meestal veroorzaakt door vocht tussen de huid en het gipsverband, zoals transpiratie en nat worden door douchen. Als u last krijgt van jeuk, kunt u dit verhelpen door te drogen met een föhn. Blaas tussen de huid en het gipsverband op de koude stand. Gebruik in elk geval geen scherpe voorwerpen zoals een pen of breinaald om de jeuk te bestrijden. Dit kan ernstige

4 huidbeschadigingen en een infectie veroorzaken. Huidbeschadigingen kunnen ook ontstaan door kleine voorwerpen die tussen het gips en uw huid terecht komen. Vooral kleine kinderen hebben de neiging speeltjes in het gips te verstoppen. Oefeningen Het is belangrijk dat u oefeningen doet met het ingepakte lichaamsdeel om de doorbloeding te bevorderen, zwellingen te voorkomen of te verminderen, niet ingegipste gewrichten en spieren soepel te houden en de spierkracht zo veel mogelijk te behouden. Zolang u het gips of kunststofverband draagt, moet u in overleg met uw arts, vier keer per dag tien minuten lang de volgende oefeningen doen. Bij armletsel: maak drie tellen lang een stevige vuist, strek de vingers vervolgens drie tellen; draai rondjes met de schouder: ga in een iets voorovergebogen houding staan en maak een beweging alsof u ouderwets koffie maalt; als de elleboog niet is verbonden: strek en buig de elleboog. Bij beenletsel: trek de tenen naar u toe (richting neus) gedurende drie tellen, druk ze hierna drie tellen lang van u af; zittend: til het gestrekte been gedurende drie tellen op; indien de knie niet is verbonden: buig en strek de knie. Verwijderen Als u naar het ziekenhuis komt om een onderbeengipsspalk te laten verwijderen raden wij u aan een veterschoen of andere stevige schoen mee te nemen. Als u bijvoorbeeld een wrap krijgt, mag u namelijk weer gaan lopen. Als u komt voor de verwijdering van een beenspalk is het belangrijk dat u elleboogkrukken meeneemt. Als u komt voor de verwijdering van een armspalk is het belangrijk dat u uw mitella/sling meeneemt. De kans is groot dat uw spieren en gewrichten stijf zijn geworden, omdat u ze een tijdlang niet heeft gebruikt. U zult de mitella/sling of krukken waarschijnlijk weer even nodig

5 hebben, ook al maakte u er de laatste tijd geen gebruik meer van. Thuis Kort na het verwijderen van circulair gips of kunststofgips zullen het been en de voet een neiging tot zwellen hebben. Voor de arm geldt dit in mindere mate. Als een zwelling ontstaat, neemt deze in de loop van de dag toe en is 's avonds het ergst. Dit is niet verontrustend, de zwelling verdwijnt vanzelf. U kunt de klachten verminderen door het been of de arm niet te veel te belasten en hoger te leggen of overdag een elastische kous te dragen wanneer de arts dit voorschrijft ('s nachts afdoen). In het verkeer Gips is een hulpmiddel waar u niet alles mee kunt doen. U mag niet zelf autorijden en (brom)fietsen (artikel 5/6 van de wegenverkeerswet). Ook verzekeringen dekken de schade niet. Vliegen Mocht u tijdens uw gipsbehandeling gaan vliegen, dan moet uw gips hierop aangepast worden. Door luchtdrukverschillen mag u niet met circulair gips vliegen. Neem vooraf contact op met de gipskamer, zodat er een afspraak gemaakt kan worden om het gips aan te passen. Ook is het raadzaam om contact op te nemen met uw vliegtuigmaatschappij. Sporten U mag niet sporten. Ook mag u niet zwemmen, want gips mag niet nat worden. Tenzij u toestemming heeft gekregen van de gipsverbandmeester. Zwemmen met gips wordt te allen tijde afgeraden omdat dat niet veilig is. Je kan geen goede zwemslag maken, wat de kans op verdrinken vergroot. Via internet zijn zwemhoezen verkrijgbaar, maar wij adviseren u om deze niet te gebruiken. Dit omdat bij het maken van een zwembeweging onder water de vacuüm van de hoes afgaat. Hierdoor kan de zwemhoes alsnog vollopen met water.

6 Wanneer contact opnemen? Het kan zijn dat er complicaties ontstaan. Neemt u contact op met Franciscus Vlietland, via telefoonnummer en vraag naar de gipsverbandmeester. Buiten kantooruren kunt u vragen naar de Spoedeisende Hulp. Redenen om naar het ziekenhuis te bellen: Als er breuken of scheuren in het gips komen; in geval van een loopgips mag u het gips niet meer belasten. Als uw gips nat en slap geworden is. Als het gipsverband pijn veroorzaakt of knelt (pijn op de plaats van de breuk is meestal niet verontrustend). Als de pijn aanhoudt of verergert. Als de vingers of tenen dik, wit of blauw worden of gaan tintelen en hoog leggen niet helpt; dit wijst erop dat de zwelling erger wordt. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat door onvoldoende ruimte onder het gips de bloedvaten dichtgedrukt kunnen worden en stoornissen kunnen ontstaan. U uw vingers of tenen niet of nauwelijks kunt bewegen. Als u iets in het gips heeft laten vallen en u hier last van heeft. Als het gips op één bepaalde plaats blijft drukken. Als in het softcastverband een scheur ontstaat die klachten geeft. Softcast zal tijdens het gebruik scheurtjes gaan vertonen; deze doen geen afbreuk aan de stevigheid. Als er een hinderlijke scheur ontstaat kunt u na telefonisch overleg terugkomen. Augustus