Beantwoording schriftelijke vragen ex art. 46 RvO CDA fractie inzake jeugdwerkloosheid 1

Transcriptie

1 NOORDWIJK Gemeenteraad van Noordwijk Postbus AK NOORDWIJK Noordwijk, 18 juni 2014 Uw kenmerk Uw brief van Ons kenmerk Behandeld door Verzenddatum Kopie aan Onderwerp Bijlagen 19 november 2013 D.J.T. Walther Beantwoording schriftelijke vragen ex art. 46 RvO CDA fractie inzake jeugdwerkloosheid 1 Geachte heer/mevrouw. Met excuses voor de late beantwoording van de vragen ex art. 46 RvO van het CDA over jeugdwerkloosheid in Noordwijk sturen wij u bijgaand zowel de beantwoording van de vragen als de notitie waar de CDA fractie eveneens om heeft verzocht. In onze vergadering van 4 februari 2014 hebben wij besloten om in afwijking van het ambtelijk voorstel de vragen niet alleen door middel van de notitie af te doen, doch eveneens de vragen afzonderlijk te beantwoorden. 1. Bent u bekend met de recente landelijke cijfers inzake jeugdwerkloosheid? Antwoord: Ja, deze cijfers zijn ons bei<end. 2. Kunt u aangeven hoe de werkloosheid, de bijstand, de jeugdwerkloosheid en de Wajong zich in Noordwijk hebben ontwikkeld van 2009 tot en met 2013? Antwoord: Ja. Voor wat betreft de WWB-ers. Per 1 januari 2012 ontvingen 200 Noordwiji<ers een WWB-uitlcering. Op 31 december 2012 waren dit er 220. Ten aanzien van de mensen met een WW-uiti<ering: Op 31 december 2012 ontvingen 524 Noordwiji<ers een WW uitl<ering. Dit is 4,2% van de beroepsbevoii<ing. Van deze 524 personen waren 273 Voorstraat 42 man, 251 vrouw HW Noordwijk Het versciiii met 31 december 2011 is 129 personen, dit is procentueel postbus ,7% AG Noordwijk Pagina 1 van 3 T (071) F (071) E gemeente@noordwijk.nl KvK BTW NL002S28381B04 IBAN NL44BNGH BIC BNGHNL2G

2 Leeftijdsopbouw van de 524 WW-ers is ais volgt: 60 personen in de leeftijd jaar, 267 personen in de leeftijd van en 197 ouder dan 50. Duur van de werkloosheid: korter dan 3 maanden: 192, werkloos tussen 3 en 6 maanden: 63, langer dan 6 maanden werkloos: Bent u van mening dat u als meest nabije overheid een belangrijke rol heeft in de aanpak van jeugdwerkloosheid? Antwoord: Ja, de overheid heeft een belangrijke rol in de aanpak van jeugdwerkioosheid, de lokale overheid heeft een nog belangrijkere rol hierin. 4. Kunt u aangeven op welke manier de gemeente Noordwijk concreet werk maakt van de aanpak van jeugdwerkloosheid? Antwoord: Voor de jongeren tot 27 jaar worden in het kader van het project Jongeren op de Arbeidsmarkt activiteiten ontwikkeld om hen door te iaten stromen naar werk, leer-werk trajecten, ieerwerkplekken of een baan waar de persoon binnen het bedrijf wordt opgeleid. Toegang tot de bijstand wordt voor deze groep bemoeilijkt doordat een wachtperiode van 4 weken wordt gehanteerd waarin de Jongere actief op zoek moet gaan naar werk of een opleiding. Pas wanneer deze 4 weken zijn doorlopen en de jongere kan aantonen moeite te hebben gedaan om werk of een opleiding te vinden en dit (nog) niet is gelukt, kan een bijstandsuitkering worden toegekend. Deze poortwachtersfunctie heeft In de praktijk tot een vermindering van 50% van WWBaanvragen door Jongeren geleid in vergelijking met voor de invoering van deze maatregel. Hoewel de regio Holland Rijnland ook wordt geconfronteerd met een toename van het aantal werklozen, blijkt het percentage werklozen in de regio Holland Rijnland in vergelijking met het landelijk gemiddelde 2,5% lager te liggen. Hoewel dit geen reden geeft tot een Jubelstemming, geeft dit wel aan dat de regio ten opzichte van andere regio's nog mogelijkheden heeft om mensen langer aan het werk te houden. 5. Kunt u aangeven wat de gemeente voor opties heeft om nog méér te doen, dan dat wat regionaal afgesproken is en geregeld wordt? Antwoord: een aantal zaken Is reeds in gang gezet. Op het gebied van activering van bijstandsgerechtigden is bij tal van Noordwijkse maatschappelijke organisaties (maar ook bij de gemeente zelf) een aantal stageplaatsen gecreëerd, waardoor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen werken aan het opnieuw opbouwen van een arbeidsritme, maar ook aan uitbreiding van hun c. v. Pagina 2 van 3 Gemeente Noordwijk

3 6. Bent u bereid de antwoorden op deze vragen na beantwoording in een notitie nader uit te werl<en en te besprel<en met de gemeenteraad? Antwoord: ja, zie bijgaande notitie. 7. Well<e concrete acties neemt u of gaat u ondernemen om de werl<gelegenheid in Noordwijl< te stimuleren? Antwoord: Bestrijding van werl<loosheid is niet een taaie van de gemeente aiieen. Ooi< de ondernemers zeif hebben hierin een verantwoordeiiji<heid. IHiertoe zai in 2014 met de Noordwijkse werkgevers, inciusief het NOV, van gedachten worden gewisseld, gedacht kan worden aan bijvoorbeeld uitbreiding van het aantal projecten in het kader van return on Investment, maar mogelijk kan ook aansluiting worden gezocht bij het t^kb in Leiden, die via een Netwerkproject jongeren bemiddelt naar werk. Daarbij ondersteunt de gemeente Noordwijk startende ondernemers in samenwerking met de Kamer van Koophandel. Daarnaast kunnen bijstandsgerechtigden die de wens hebben een eigen bedrijf te beginnen met ondersteuning vanuit de ISD Bollenstreek een bedrijf opstarten. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Noordwijl<, De secretaris. De burgemeester (wnd.), drs.ir. J.W. de Vos MPA Bijiage(n): Notitie jeugdweri<ioosheid in Noordwijl< Pagina 3 van 3 Gemeente Noordwijl<

4 Beantwoording scliriftelijke vragen ex artikel 46 RvO van liet CDA over jeugdwerkloosheid

5 NOTITIE JEUGDWERKLOOSHEID IN NOORDWIJK Inleiding Jeugdwerkloosheid is iets van alle tijden. Hoe groter het aantal jongeren dat werkloos thuis zit, hoe groter de opgave om hen aan werk te helpen. In de huidige economische situatie, waarin sprake is van crisis en forse bezuinigingen, waar nauwelijks impulsen aan de economie of aan werkgelegenheid worden gegeven, en de doorstroom bij werkgevers stagneert vanwege de verhoging van de AOW-leeftijd is deze zorg ook terecht. Bijstandsregels worden steeds meer aangescherpt; werk wordt gezien als de Haarlemmer olie die ervoor zorgt dat alles en iedereen gesmeerd loopt. Alleen is het vinden van werk op dit moment bijzonder moeilijk. 7 werklozen per vacature. 200 of meer reacties op een vacature is al praktijk. Jongeren willen aan de slag, maar een geschikte baan vinden is bijna onmogelijk. Te jong, geen ervaring, zijn sinds jaar en dag argumenten om jeugdige kandidaten af te wijzen. En er is een Sociaal akkoord, waarin werkgevers hebben toegezegd jaarlijks arbeidsgehandicapten aan de slag te gaan helpen. Personen, waarvan de meesten extra begeleiding en zorg nodig hebben om naar hun eigen vermogen te kunnen presteren. Begeleiding en zorg die de reguliere werkgever moet gaan bieden. Dit is een onderdeel van een nieuwe Participatiewet die ervoor zorgt dat de la met te reintegreren personen zo ongeveer verdubbelt ten opzichte van de huidige bijstandsgerechtigden sec. Niet alleen werkloze jongeren en volwassenen tot de pensioengerechtigde leeftijd, maar ook mensen die eerder onder de Wajong vielen of eerst op de wachtlijst van de SW stonden, zwemmen in dezelfde vijver of liggen in dezelfde la. Iedereen moet aan het werk, met of zonder arbeidshandicap en met of zonder afstand tot de arbeidsmarkt. Want: werk is immers de oplossing voor alies. De werkgever die het nu nog voor het kiezen heeft moet overtuigd worden om jongeren zonder werkervaring, mensen met een arbeidshandicap of oudere werklozen met een pak aan ervaring aan de slag te helpen. Nu nog wel. Binnen niet al te lange tijd zal een groot aantal baby-boomers afscheid nemen van het werkzame leven en een groot gat achter zich laten en daarmee krapte op de arbeidsmarkt veroorzaken. Die leeggevallen plaatsen moeten, liefst moeiteloos en met zo min mogelijk investering, ingevuld gaan worden door de jonge garde. Een jonge garde die misschien dan al een aantal jaar werkloos is geweest en in die jaren misschien nauwelijks werkervaring heeft opgedaan of werkervaring die niet aansluit op de gewenste opleiding. Maar hoe activeer en reintegreer je al die doelgroepen in de tussentijd? Dit zijn gedachten die regelmatig bestuurders bezighouden en die de zorg alleen vergroten. Vraag is dan: "hoe is de situatie dan in Noordwijk?'"Hebben wij een probleem?'"hoe moeten we het probleem oplossen?" Deze notitie bestrijkt voor dit moment alleen de vraag of en hoe de gemeente Noordwijk hard gaat ingrijpen op de jeugdwerkloosheid. Cijfers Om inzicht te krijgen in het aantal jeugdige werklozen in Noordwijk en dus de zwaarte van het probleem, is eerst een koele en cijfermatige benadering nodig. Begin 2013 waren er landelijk werkloze jongeren. Dit aantal is in de loop van 2013 verder opgelopen. In de periode van 2009 tot en met 2013 heeft ook in Noordwijk een ontwikkeling plaatsgevonden in de werkloosheidscijfers. Hieronder treft u een overzicht aan. Wajong jonger dan 23 jaar: Niet werkende werkzoekenden 15-26: (uitkering UWV = WW)

6 November 2013: 54 Bijstand jonger dan 27 jaar: November Bijstand over ail < 65: Noordwijl< heeft in totaal jongeren van 0-23 jaar. In de leeftijdscategorie jaar zijn dit jongeren. Uit bovenstaande cijfers valt af te leiden dat in Noordwijk sprake is van een stabiele situatie vanaf 2011 als het gaat om de Wajongers jonger dan 23 jaar. Het merendeel van de Wajongers die in staat zijn op enigerlei wijze werk te verrichten, worden via de Sociale werkvoorziening (SW) De Maregroep onder andere aan het werk geholpen. De Maregroep kent een wachtlijst, daar staan momenteel 18 Noordwijkers op, waarvan 5 jonger dan 23 jaar oud. De mensen die per 1 januari 2015 op de wachtlijst voor de SW staan, gaan per die datum over naar de Participatiewet en vallen dan onder een ander regime. De SW verdwijnt op termijn. Niet alle Wajongers hebben arbeidscapaciteit, zij zijn volledig en duurzaam gehandicapt. Deze mensen zullen in de Wajong blijven. Ten aanzien van de jongeren in de WW valt op dat er duidelijk sprake is van een fluctuatie en een stijging van het aantal jongeren in de WW ten opzichte van Reden hiervoor is dat sprake is van seizoensfluctuatie. Veel jongeren zijn gedurende het badseizoen (tijdelijk) aan het werk, de winterperiode is van oudsher een minder drukke tijd, Veel jongeren vallen dan terug op een WW-uitkering of ontvangen een aanvullende WW-uitkering als zij parttime werken. Het aantal jongeren in de bijstand jonger dan 27 jaar is aanzienlijk gedaald. Dit heeft rechtstreeks een relatie met de aanscherping van de bijstandswet in 2012, waarbij jongeren de eerste vier weken na het aanvragen van een uitkering, zelf op zoek moeten naar een opleiding of een baan. De studiefinanciering wordt gezien als een voorliggende voorziening. Jongeren worden dan ook eerst gewezen op de mogelijkheid van het aanvragen van studiefinanciering en een aanvullende lening. Pas als die weg ook is afgesloten, wordt een bijstandsuitkering verleend. Niet bekend is of door de aanscherping van de bijstandswet jongeren zonder uitkering thuis blijven of weer bij hun ouders thuis gaan wonen en daardoor volledig ten laste van de ouders komen of blijven. Feit is wel, dat de aanscherping van de bijstandswet duidelijk, in zijn algemeenheid, heeft geleid tot minder jongeren in de bijstand. Nog geen procent van het totaal aantal jongeren is arbeidsgehandicapt (Wajong), in de WW of in de bijstand. Daarmee valt, enigszins klinisch, te concluderen dat Noordwijk niet bepaalt een probleem heeft als het gaat om jeugdwerkloosheid. De bijstandscijfers in zijn geheel laten zien, dat ook hier sprake is van een stabiele situatie. Ook al is het totaal aantal bijstandsgerechtigden redelijk gelijk gebleven, wil dit niet zeggen dat het altijd dezelfde personen zijn die in deze telling zijn opgenomen. Ook hier is sprake van in- en uitstroom. Activiteiten Jeugdwerkloosheid is in de regio Holland Rijnland een speerpunt van beleid. Via de RAS (Regionale Agenda Sociale zaken) gelden is een aantal jaar terug het project Jongeren op de Arbeidsmarkt (Project JA) gestart. Dit project bestaat uit een aantal activiteiten die ervoor moeten zorgen om jongeren op een adequate wijze toe te leiden naar werk, scholing of een combinatie van beiden. Het project is zeer succesvol. Kwetsbare jongeren zonder startkwalificatie worden opgepakt en ook succesvol begeleidt. De meesten van deze jongeren 3

7 volgen een leerwerktraject bij een werkgever en behalen op die manier alsnog een startkwalificatie en doen gelijk praktijkervaring op. Omdat het hier een regionaal project is, betekent dit dat ook Noordwijkse jongeren deel nemen aan het project. Voor een overzicht: Voorde komende jaren is een nieuw Regionaal actieplan jeugdwerkloosheid opgesteld. Dit stuk ligt momenteel voor bij het Portefeuillehoudersoverleg Sociale Agenda ter vaststelling. Het project Jongeren op de arbeidsmarkt maakt hier onderdeel van uit. Daarnaast fungeert tot 1 januari 2014 het Jongerenloket als intake en doorverwijspunt naar het project JA. Vanaf 1 januari 2014 neemt, in het geval van Noordwijk, de ISD de taak over van het Jongerenloket. Het jongerenloket houdt op te bestaan en de RMC functie wordt ondergebracht bij het Regionaal bureau leerplicht. Zoals in de inleiding al gezegd, ligt de prioriteit van het kabinet in het kader van de Participatiewet bij ALLE doelgroepen en niet specifiek bij 1 doelgroep. Iedereen moet aan het werk (worden geholpen). De overheid, in casu de gemeente Noordwijk, kan dit niet alleen en heeft het IMKB en de NOV nodig om mensen aan het werk te krijgen. Een van de middelen om dit voor elkaar te krijgen is het in het voorjaar van 2013 opgerichte Werkgeversservicepunt Duin-en Bollenstreek. Een samenwerkingsverband van ISD Bollenstreek, gemeenten Katwijk en Oegstgeest, het UWV en de Maregroep. Eerste prioriteit is de ondersteuning van werkgevers bij elke vraag die zij hebben als het gaat om arbeid. Tweede prioriteit is dan het matchen van vraag van de werkgever aan (min of meer) geschikte kandidaten. Vooraf is de werkgevers gemeld wat het aanbod van het Werkgeversservicepunt is. De werkgevers weten dat hét hier kandidaten betreft die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Uit de tussentijdse evaluatie blijkt jammer genoeg, dat werkgevers nog steeds kandidaten afwijzen op argumenten als te jong, te oud of geen ervaring. Een Idee om werkgevers te stimuleren mensen met een vlekje in dienst nemen is het laten zien van best practices. Werkgevers die al mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst hebben en hier bewust voor hebben gekozen, zoals bijvoorbeeld Digros, TuinXtra, aandacht geven door een publicatie of interview in de krant. De werkgever krijgt er publiciteit en aanzien voor terug. IMogelijk werkt dit dan als katalysator voor andere werkgevers. Ook kan gedacht worden aan het organiseren van speeddate middagen In Noordwijk door het Werkgeversservicepunt, waarbij de werkgevers meer informatie krijgen over wat allemaal mogelijk ls aan ondersteuning. Daarnaast kan netwerken meer inzicht geven In de kandidaten, de potentiële werkgevers en de (on-)mogelijkheden. De i^laregroep kent de werkgevers die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst nemen. Het UWV kent de werkzoekenden en werkgevers. Zij kennen ook de vraag, wellicht kunnen mensen met een korte bijscholing meer worden voorbereid op gevraagde functies.