05/10/14. Dankzij geweldig teamwork. Zelfcontrole. Out of control: Het energiemodel van zelfcontrole bij huiselijk geweld x.

Transcriptie

1 Out of control: Het energiemodel van bij huiselijk geweld x Catrin Finkenauer Dankzij geweldig teamwork Zelfcontrole Het vermogen om (1) gewoontes te veranderen en (2) gedrag, gedachten en emoties te reguleren en aan te passen aan standaarden en normen (intern of extern) (e.g., Baumeister, Heatherton, & Tice, 1994) 1

2 6 domeinen van Emotie regulatie Gedachten controleren Impulsen beheersen Concentratie en aandacht Gedragsmodificatie Besluiten nemen WHITE BEAR Zelfcontrole is wenselijk Fier september Goed voor het individu Bron: de Ridder, Lensvelt-Mulders, Finkenauer, Stok, & Baumeister,

3 Fier september Fier september Goed voor het individu Meer wenselijk gedrag School- en werkprestaties Lichamelijke activiteit en sport Gezonde voeding Veilige seks Minder onwenselijk gedrag Drugs- en alcolhol gebruik Delinquentie Ziekteverzuim Passiviteit Impulsieve uitgaven Te veel eten n = 50 studies, steefproefgrootte = 15,455 respondenten Effect size ρ =.26 Fier september Goed voor de relatie Bron: Finkel, DeWall, SloIer, Oaten, & Foshee, 2009; Vohs, Finkenauer & Baumeister, 2011; 3

4 05/10/14 Samenwerkingen: Asuman Buyukcan, Susan Branje, Rutger Engels, Tom Frijns, Skyler Hawk, Loes Keijsers, Peter Kerkhof, CharloBe Vinkers Intrusief gedrag Geweld Agressie Conflict Inconsistentie Construtieve conflictoplossing Accomodatie Vergevensgezindheid Beloftes houden Acceptatie Bron: Finkenauer & Righe/, 2011; Righe/, Rusbult & Finkenauer, 2011; Kubacka, Finkenauer, Rusbult, & Keijsers, 2010 Goede relationele effecten Bron: RigheT & Finkenauer, 2011; Buyukcan- TeXk, Finkenauer, Siersema, et al.,

5 05/10/14 Volwassenen en kinderen gebruiken hun waarneming van de van anderen als indicatie voor hun betrouwbaarheid Hoe weten we of iemand hoge heeft? Simpel door de observatie van gedrag dat vereist Pro-relationeel gedrag signaleert dat iemand hoge heeft Individueel gedrag dat vereist Waargenomen en vertrouwen Zelfcontrole Partner A Gedrag Partner A Waarneming Partner B Vertrouwen Partner B Bron: Muusses, Finkenauer, & Kerkhof,

6 Energiemodel van Zelfcontrole vergt energie en energiebronnen kunnen opraken Energiemodel van Energiemodel van Waarom is dit belangrijk? Uitputting door opeenvolgende eisen (Hagger et al., 2010) Uitputting door te veel eisen tegelijkertijd 6

7 Family Violence violence Huiselijk geweld A global health problem of epidemic proportions. (Dr. Margaret Chan, WHO Director- General) Energiemodel van bij huiselijk geweld Gevolgen zijn vernietigend voor iedereen die ermee te maken heeft Huiselijk geweld is geen geïsoleerd probleem Grote verscheidenheid aan stressoren Financiële problemen Werkeloosheid Continue waakzaamheid Conflict Onvoorspelbare en ongeorganiseerde huishoudens Onverenigbaar met hoge Huiselijk geweld en stressoren leiden tot uitputting Huiselijk geweld & Distale en proximale eisen en stressoren SES Psychopathologie Bedreiging en stress Conflictueuze relaties... Uitputting van Gedragsmatige, emotionele, en cognitieve Bron: Evans & Schamberg, 2009; Fantuzzo et al., 1998; Mani et al., 2013; Mueller et al.,

8 Uitputtende factoren verbonden met huiselijk geweld In 3 studies bij individuen die blootgesteld waren aan huiselijk geweld (n = 102) Traumatische ervaringen PTSS symptomen belemmeren (e.g., herbelevingen; slaapstoornissen; prikkelbaarheid) Associatie gaat beide kanten op (Walter et al., 2010) Chaotisch huishouden Ongewenste stimulatie en overlast Minder aandacht voor individuele behoeften (Valiente et al., 2007) Uitputting houdt huiselijk geweld en stressoren in stand In 3 studies bij individuen die blootgesteld waren aan huiselijk geweld (n = 102) Uitputting van Gedragsmatige, emotionele, en cognitieve Huiselijk geweld & Distale en proximale eisen en stressoren SES Psychopathologie Bedreiging en stress Conflictueuze relaties... Mensen die blootgesteld zijn aan huiselijk geweld hebben minder Niet omdat ze het niet kunnen of niet willen! Energiemodel van : situatie en omstandigheden putten energie uit Huiselijk geweld (daders, getuigen, & slachtoffers) Huiselijke chaos Post-traumatische stress Belangrijke praktische implicaties 8

9 Implicaties voor interventies Huiselijk geweld en stressoren aanpakken SES, financiële onzekerheid Bedreiging verminderen à veiligheid Choas à Routines en voorspelbaarheid Versterking van Spelletjes, aerobics, martial arts, yoga, en mindfulness (Diamond & Lee, 2011) Oefenen (gewoontes aan pakken Finkel et al., 2009) Relationele implicaties Onder slachtoffers trauma, is het vertrouwen in anderen vernietigd, en is de sleutel tot herstel. Hoe kan je vertrouwen herstellen? Herstel van vertrouwen Volwassenen en kinderen gebruiken waarneming van als een graadmeter voor betrouwbaarheid. Praktische implicaties Richtlijnen voor relatiepartners (ouders) van getraumatiseerde mensen (beloftes, routines, regels consequent naleven) 9

10 Conclusie Zelfcontrole is cruciaal voor Individueel en sociaal welzijn Relaties profiteren van Instandhouden goede relaties Repareren slechte relaties Meer onderzoek naar relationele effecten: Herstel vertrouwen Invloed van ouderlijke op herstel van trauma bij kinderen Zelfbeheersing speelt een centrale rol in relaties en bij (herstel van) huiselijk geweld Bedankt! 10